<!DOCTYPE html>
<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml">
<head>
    <title></title>
    <link href="css/default.css" rel="stylesheet" />
    <style>
        #myBtn {
            display: none;
            position: fixed;
            bottom: 20px;
            right: 30px;
            z-index: 99;
            border: none;
            outline: none;
            background-color: darkcyan;
            color: white;
            cursor: pointer;
            padding: 15px;
            border-radius: 10px;
        }

            #myBtn:hover {
                background-color: #555;
    </style>
    <script>

        window.onscroll = function () { scrollFunction() };

        function scrollFunction() {
            if (document.body.scrollTop > 20 || document.documentElement.scrollTop > 20) {
                document.getElementById("myBtn").style.display = "block";
            } else {
                document.getElementById("myBtn").style.display = "none";
            }
        }

        // When the user clicks on the button, scroll to the top of the document
        function topFunction() {
            document.body.scrollTop = 0;
            document.documentElement.scrollTop = 0;
        }
    </script>
</head>

<body>
    <button onclick="topFunction()" id="myBtn" title="Go to top">Top</button>
    <a href="http://www.buddhadham.net/index.html">ไปหน้าแรก</a>
    <h1></h1>
    <p>
<p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 1</p><p>                                 <strong>พระอภิธรรมปิฎก</strong>   </p><p>                                         <strong>เล่มที่  ๗</strong>   </p><p>                                 <strong>ปัฏฐาน  ภาคที่  ๓</strong><sup>๑</sup></p><p>     <strong>ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น</strong></p><p>                                      <strong>๘. ทัสสนติกะ</strong></p><p>                                       <strong>ปฏิจจวาระ</strong></p><p>                                        <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                      <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๕๗๗] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม    อาศัยทัสสเนนปหา-</strong></p><p><strong>ตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม ฯ ล ฯ ขันธ์</p><p>๒ อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>                       ๒.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม    อาศัย</strong></p><p><strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพ-</p><p>ธรรม.</p><p>๑.  บาลีเล่มที่  ๔๑ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 2</p><p>                       ๓.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม   และเนวทัสสเนนนภาว- </strong></p><p><strong>นายปหาตัพพธรรม  อาศัยทัสสเนนปหาตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย</strong> </p><p>           คือ   ขันธ์ ๓  และจิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นทัสสเนน-</p><p>ปหาตัพพธรรม ฯ ล ฯ ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>           [๕๗๘] ๔.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม  อาศัยภาวนายปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>ธรรมเกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์  ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม ฯ ล ฯ  ขันธ์  ๒</p><p>อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>                       ๕.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม     อาศัย</strong></p><p><strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม.</p><p>                       ๖.  <strong>ภาวนายปทาตัพพธรรม   และเนวทัสสเนนนภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพธรรม  อาศัยภาวนายปหาตัพพธรรม  เกิดขึ้น   เพราะ</strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์  ๑  ที่เป็นภาวนายปหา-</p><p>ตัพพธรรม ฯ ล ฯ  ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>           [๕๗๙]  ๗.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม    อาศัย</strong></p><p><strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 3</p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวทัสสเนน-  </p><p>นภาวนายปหาตัพพธรรม ฯ ล ฯ ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์  ๓ และกฏัตตารูป  อาศัยขันธ์  ๑ ที่เป็นเนวทัสส-</p><p>เนนนภาวนายปหาตัพพธรรม ฯ ล ฯ ขันธ์  ๒ และกฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>           หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย,  ขันธ์ทั้งหลายอาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯ ล ฯ  มหาภูตรูป ๒ อาศัยมหาภูตรูป ๒.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป กฏัตตารูปที่เป็นอุปาทารูป ๒ อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           [๕๘๐]  ๘.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม     อาศัย</strong></p><p><strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม   และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม  และ</p><p>มหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           [๕๘๑] ๙.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม อาศัยภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพธรรม  และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม   และ</p><p>มหาภูตรูปทั้งหลาย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 4</p><p>                                <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๕๘๒] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม   อาศัยทัสสเนนปหา- </strong></p><p><strong>ตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์  ๑ ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม ฯ ล ฯ  ขันธ์</p><p>๒ อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>           [๕๘๓] ๒.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม  อาศัยภาวนายปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ    ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ ขันธ์</p><p>๒ อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>           [๕๘๔] ๓.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม อาศัยเนว-</strong></p><p><strong>ทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-</p><p>ธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนาย</p><p>ปหาตัพพธรรม ฯ ล ฯ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒</p><p>           ขันธ์ทั้งหลาย   อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                                         <strong>๓.  อธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๕๘๕] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม     อาศัยทัสสเนนปหา-</strong></p><p><strong>ตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย   มี ๓ วาระ. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 5</p><p>                         ๔.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม  อาศัยภาวนายปหาตัพพ- </strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย   มี ๓ วาระ  (วาระที่ ๔ - ๖)</strong> </p><p>                         ๗.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม อาศัยเนว-</strong></p><p><strong>ทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์  ๑ ที่เป็นเนวทัสสเนน</p><p>นภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ  ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>           มหาภูตรูป  ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ มหาภูตรูป ๒ อาศัยมหาภูตรูป ๒.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูปที่เป็นอุปาทารูป  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>                                ๘.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม   อาศัย</strong></p><p><strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม  และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม   และ</p><p>มหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>                         ๙.   <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  อาศัยภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพธรรม  และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม   และ</p><p>มหาภูตรูปทั้งหลาย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 6</p><p>                       <strong>๔.  อนันตรปัจจัย    ๕.  สมนันตรปัจจัย</strong></p><p>           [๕๘๖]  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม   อาศัยทัสสเนนปหาตัพพ- </strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น   เพราะอนันตรปัจจัย   เพราะสมนันตรปัจจัย.</strong></p><p>           เหมือนกับอารัมมณปัจจัย.  </p><p>                                   <strong>๖.  สหชาตปัจจัย</strong>  </p><p>           [๕๘๗] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม   อาศัยทัสสเนนปหา-</strong></p><p><strong>ตัพพธรรม   เกิดขึ้น  เพราะสหชาตปัจจัย  มี   ๓  วาระ.</strong></p><p>           ๔.  <strong>ภาวนาย  ฯ ล ฯ  มี ๓ วาระ.</strong></p><p>           ๗.  <strong>เนวทัสสเนน  ฯลฯ</strong></p><p>           คือ ฯลฯ  อาศัยมหาภูตรูป  ๑ ฯลฯ พาหิรรูป... อาหารสมุฏฐานรูป...</p><p>อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย  มหาภูตรูป  ๑...ฯลฯ</p><p>           ๘.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม    อาศัยทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม  และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะสหชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ   จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม   และ</p><p>มหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           ๙.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม     อาศัยภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม   และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะสหชาตปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 7</p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม   และ</p><p>มหาภูตรูปทั้งหลาย.  </p><p>                                   <strong>๗.  อัญญมัญญปัจจัย</strong>        </p><p>           [๕๘๘ ] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม   อาศัยทัสสเนนปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ.</strong></p><p>                         ๒.  <strong>อาศัยภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ  มี  ๑ วาระ.</strong></p><p>                         ๓.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  อาศัยเนว-</strong></p><p><strong>ทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>           คือ    ขันธ์  ๓  อาศัยขันธ์  ๑  ที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-</p><p>ธรรม ฯลฯ  ขันธ์  ๒ อาศัยขันธ์  ๒.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์  ๓  และหทยวัตถุ  อาศัยขันธ์  ๑  ที่เป็นเนวทัสส-</p><p>เนนนภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ  ขันธ์  ๒ และหทยวัตถุอาศัยขันธ์ ๒.</p><p>           หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย,  ขันธ์ทั้งหลาย   อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ มหาภูตรูป ๒ อาศัยมหาภูตรูป ๒.</p><p>พาหิรรูป... อาหารสมุฏฐานรูป...อุตุสมุฏฐานรูป  ฯลฯ.</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย  ฯลฯ  มหาภูตรูป ๒ อาศัยมหาภูตรูป  ๒.</p><p>                         <strong>๘. นิสสยปัจจัย  ฯลฯ  ๑๒.  กัมมปัจจัย</strong>          </p><p>           [๕๘๙]  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม   อาศัยทัสสเนนปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนิสสยปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 8</p><p>           เหมือนกับเหตุปัจจัย.  </p><p>           <strong>เพราะปุเรชาตปัจจัย</strong>  มี ๓ วาระ  ไม่มีปฏิสนธิ. </p><p>           <strong>เพราะอาเสวนปัจจัย   มี ๓ วาระ.</strong></p><p>           <strong>เพราะอุปนิสสยปัจจัย  ไม่มีวิปากปฏิสนธิ.</strong></p><p>           <strong>เพราะกัมมปัจจัย</strong>    อัชฌัตติกรูป     และมหาภูตรูปของอสัญญสัตว์</p><p>ทั้งหลายมีบริบูรณ์.</p><p>                                    <strong>๑๓.  วิปากปัจจัย</strong></p><p>           [๕๙๐]  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม     อาศัยเนว-</strong></p><p><strong>ทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะวิปากปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓  และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์  ๑  ที่เป็นวิบาก ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุ   อาศัยขันธ์ทั้งหลาย   ขันธ์ทั้งหลายอาศัย</p><p>หทยวัตถุ</p><p>           มหาภูตรูป  ๑ ฯลฯ จิตตสมุฏฐานรูป  กฏัตตารูปที่เป็นอุปาทารูป  อาศัย</p><p>มหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>                                      <strong>๑๔.  อาหารปัจจัย</strong>        </p><p>           [๕๙๑]  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม   อาศัยทัสสเนนปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>ธรรม เกิดขึ้น  เพราะอาหารปัจจัย</strong></p><p>           อัชฌัตติกรูป  มหาภูตรูป  และอาหารสมุฏฐานรูปมีบริบูรณ์. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 9</p><p>                    <strong>๑๕.  อินทริยปัจจัย ฯลฯ  ๒๓.  อวิคตปัจจัย</strong> </p><p>           <strong>เพราะอินทริยปัจจัย</strong>   เหมือนกับกัมมปัจจัย.  </p><p>           <strong>เพราะฌานปัจจัย,   เพราะมัคคปัจจัย</strong>   เหมือนกับเหตุปัจจัย. </p><p>           <strong>เพราะสัมปยุตตปัจจัย</strong>  เหมือนกับอารัมมณปัจจัย. </p><p>           <strong>เพราะวิปปยุตตปัจจัย</strong>   เหมือนกับวิปปยุตตปัจจัย   ในกุสลติกะ. </p><p>           <strong>เพราะอัตถิปัจจัย</strong>   เหมือนกับสหชาตปัจจัย. </p><p>           <strong>เพราะนัตถิปัจจัย  ฯลฯ   เพราะวิคตปัจจัย  เพราะอวิคตปัจจัย.</strong> </p><p>                                 <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong></p><p>                                             <strong>สุทธมูลกนัย</strong></p><p>           [๕๙๒]   ในเหตุปัจจัย   มี ๙ วาระ    ในอารัมมณปัจจัย  มี  ๓ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ  ในอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ   ในสหชาตปัจจัย   มี ๙ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย   มี ๓ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในปุเรชาตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ    ในอาเสวนปัจจัย   มี ๓ วาระ    ในกัมมปัจจัย   มี ๙ วาระ   ใน</p><p>วิปากปัจจัย   มี ๑ วาระ  ในอาหารปัจจัย  มี  ๙ วาระ  ในอินทริยปัจจัย  มี ๙</p><p>วาระ ในฌานปัจจัย    มี  ๙ วาระ  ในมัคคปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในสัมปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ   ในวิปปยุตตปัจจัย   มี ๙ วาระ   ในอัตถิปัจจัย  มี  ๙ วาระ   ใน</p><p>นัตถิปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในวิคตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอวิคตปัจจัย  มี ๙ วาระ</p><p>           บทเหล่านั้นผู้มีปัญญาพึงนับอนุโลม.</p><p>                                                  <em>อนุโลม  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 10</p><p>                                      <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                   <strong>๑.   นเหตุปัจจัย</strong> </p><p>           [๕๙๓] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม  อาศัยทัสสเนนปหา- </strong></p><p><strong>ตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  โมหะ  ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วย</p><p>วิจิกิจฉา.   </p><p>           [๕๙๔] ๒.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม  อาศัยภาวนายปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>ธรรม เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  โมหะ  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วย</p><p>อุทธัจจะ.</p><p>           [๕๙๕] ๓.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม อาศัยเนว-</strong></p><p><strong>ทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์   ที่เป็นเนวทัสสเนน-</p><p>นภาวนายปหาตัพพธรรม  ซึ่งเป็นอเหตุกะ ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>           ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ และกฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็น</p><p>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัย  ขันธ์ ๒.</p><p>           หทยวัตถุอาศัยขันธ์ทั้งหลาย,   ขันธ์ทั้งหลายอาศัยหทยวัตถุ,  มหาภูตรูป</p><p>๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑  ฯลฯ  จิตตสมุฏฐานรูป    กฏัตตรูป    ที่เป็นอุปาทารูป</p><p>อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           พาหิรรูป...อาหารสมุฏฐานรูปะ..อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 11</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย   มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑, กฏัตตา- </p><p>รูปที่เป็นอุปาทารูป อาศัยมหาภูตทั้งหลาย. </p><p>                                   <strong>๒.  นอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๕๙๖] ๑.  <strong>เนวทัสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม   อาศัย</strong></p><p><strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรมเกิดขึ้น  เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ    จิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพ-</p><p>ธรรม.</p><p>           [๕๙๗] ๒.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม    อาศัย </strong></p><p><strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม  เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม.</p><p>           [๕๘๘] ๓.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม    อาศัย</strong></p><p><strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม   เกิดขึ้น   เพราะนอารัมมณ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>           คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนาย-</p><p>ปหาตัพพธรรม.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ   กฏัตตารูป   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนน-</p><p>นภาวนายปหาตัพพธรรม, หทยวัตถุ อาศัยขันธ์ทั้งหลาย ฯลฯ มหาภูตรูป ๑ฯลฯ</p><p>พาหิรรูป...  อาหารสมุฏฐานรูป..   อุตุสมุฏฐานรูป... ฯลฯ</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย  มหาภูตรูป ๑... ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 12</p><p>           [๕๙๙ ] ๔.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม    อาศัย </strong></p><p><strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม  และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนอารัมมณปัจจัย-</strong> </p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม และ</p><p>มหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           [๖๐๐] ๕.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม    อาศัย </strong></p><p><strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม   และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม  และ</p><p>มหาภูตรูปทั้งหลาย.       </p><p> </p><p>                                      <strong>๓.  นอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๖๐๑]  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม  อาศัยทัสสเนนนปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           พึงทำให้บริบูรณ์  เหมือนกับเหตุปัจจัย.</p><p>                   ๔.  <strong>เพราะนอนันตรปัจจัย</strong></p><p>                   ๕.  <strong>เพราะนสมนันตรปัจจัย</strong></p><p>                   ๖.  <strong>เพราะนอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>                   ๗. <strong>เพราะนอุปนิสสยปัจจัย... ฯลฯ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 13</p><p>                                 <strong>๘.  นปุเรชาตปัจจัย</strong>       </p><p>           [๖๐๒] ๑. <strong>ฯลฯ  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong>  </p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์  ๑ เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม</p><p>ฯลฯ</p><p>                       ๒.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม อาศัยทัสส-</strong></p><p><strong>เนนปหาตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย.</strong></p><p>           คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพ-</p><p>ธรรม.</p><p>                       ๓.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม อาศัยภาวนายปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม</p><p>ฯลฯ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>                       ๔.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม    อาศัย</strong></p><p><strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม</p><p>                       ๕.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม อาศัยเนว-</strong></p><p><strong>ทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวทัสสเนนภาวนาย-</p><p>ปหาตัพพธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒  อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ทั้งหลาย   ที่เป็นเนวทัสสเนนภาวนาย</p><p>ปหาตัพพธรรม. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 14</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ    ขันธ์ ๓  และกฏัตตารูป    อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนว- </p><p>ทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ  ขันธ์ ๒ และกฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ ๒</p><p>           หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย,  ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยหทัยวัตถุ.</p><p>           มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ </p><p>           พาหิรรูป...  อาหารสมุฏฐานรูปะ...  อุตุสมุฏฐานรูป... ฯลฯ</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย  มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>                       ๖.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม    อาศัย</strong></p><p><strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม    และเนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพธรรม</strong></p><p><strong>ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม  และ</p><p>มหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>                       ๗.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม    อาศัย</strong></p><p><strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม   และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม   และ</p><p>มหาภูตรูป  ทั้งหลาย.</p><p>          <strong>๙.  นปัจฉาชาตปัจจัย   ๑๐.  นอาเสวนปัจจัย  ๑๑.  นกัมมปัจจัย</strong></p><p>           [๖๐๓]  ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม อาศัยทัสสเนนปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>ธรรม    เกิดขึ้น    เพราะนปัจฉาชาตปัจจัย     เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong></p><p><strong>เพราะนกัมมปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 15</p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม    อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม.  </p><p>           [๖๐๔] ๒.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม  อาศัยภาวนายปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้นเพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ    เจตนาที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม    อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>ภาวนายปหาตัพพธรรม.</p><p>                       ๓.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม   อาศัย</strong></p><p><strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ    เจตนาที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม    อาศัยขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม.</p><p>           พาหิรรูป...อาหารสมุฏฐานรูปะ...อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย  มหาภูตรูป ๑  ฯลฯ.</p><p>                                         <strong>๑๒.   นวิปากปัจจัย</strong></p><p>           [๖๐๕] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม อาศัยทัสสเนนปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนวิปากปัจจัย</strong>  เหมือนกับ  <strong>เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p><strong>ฯลฯ</strong> ปฏิสนธิไม่มี.  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 16</p><p>                                <strong>๑๓.  นอาหารปัจจัย</strong></p><p>           [๖๐๖] ๑.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  อาศัยเนว- </strong></p><p><strong>ทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอาหารปัจจัย</strong></p><p>           คือ  พาหิรรูป...อุตุสมุฏฐานรูป ... </p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย   มหาภูตรูป ๑ ... ฯลฯ</p><p>                                 <strong>๑๔.  นอินทริยปัจจัย</strong></p><p>           [๖๐๗] ๑.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ เพราะ</strong></p><p><strong>นอินทริยปัจจัย</strong></p><p>           คือ   พาหิรรูป... อาหารสมุฏฐานรูป ... อุตุสมุฏฐานรูป ... มหา-</p><p>ภูตรูป ๑ ... ฯลฯ</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย รูปชีวิตินทรีย์ อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>                                      <strong>๑๕.  นฌานปัจจัย</strong></p><p>           [๖๐๘] ๑.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  ฯลฯ</strong></p><p><strong>เพราะนฌานปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์  ๑ ที่สหรคตด้วยปัญจวิญญาณ ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           พาหิรรูป ... อาหารสมุฏฐานรูป...อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ.</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย  มหาภูตรูป ๑ ... ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 17</p><p>                                 <strong>๑๖. นมัคคปัจจัย</strong> </p><p>           [๖๐๙] ๑.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  ฯลฯ</strong></p><p><strong>เพราะนมัคคปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม    ซึ่งเป็นอเหตุกะ ฯลฯ.</p><p>           ในอเหตุกปฏิสนธิ  ฯลฯ มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ.</p><p>           พาหิรรูป... อาหารสมุฏฐานรูป ... อุตุสมุฏฐานรูป  ฯลฯ  ส่วน</p><p>อสัญญสัตว์ทั้งหลาย  มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ.</p><p>                              <strong>๑๗.  นสัมปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           [๖๑๐] ๑.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม    อาศัย</strong></p><p><strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนสัมปยุตตปัจจัย  เหมือนกับ</strong></p><p><strong>เพราะนอารัมมณปัจจัย  ( มี ๕ วาระ)</strong></p><p>                                <strong>๑๘. นวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           [๖๑๑] ๑.  <strong>อาศัยทัสสเนนปหาตัพพธรรม ฯลฯ เพราะนวิปป- </strong></p><p><strong>ยุตตปัจจัย</strong></p><p>           คือ ในอรูปภูมิ ฯลฯ อาศัยขันธ์  ๑ ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม ฯลฯ.</p><p>                       ๒.  <strong>อาศัยภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ เพราะนวิปป-</strong></p><p><strong>ยุตตปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 18</p><p>           คือ ในอรูปภูมิ ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ.</p><p>                       ๓.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ เพราะ</strong></p><p><strong>นวิปปยุตตปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ (ขันธ์ ๓) อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนาย </p><p>ปหาตัพพธรรม.</p><p>           พาหิรรูป ... อาหารสมุฏฐานรูป ... อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ.</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย... ฯลฯ</p><p>                   <strong>๑๙.  โนนัตถิปัจจัย  ๒๐.  โนวิคตปัจจัย</strong></p><p>           [๖๑๒] ๑.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม     อาศัย</strong></p><p><strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม ฯลฯ เพราะในนัตถิปัจจัย เพราะโนวิคตปัจจัย</strong></p><p><strong>เหมือนกับ  เพราะนอารัมมณปัจจัย.</strong></p><p>                           <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>                                          <strong>สุทธมูลกนัย</strong></p><p>           [๖๑๓]  ในนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ    ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ</p><p>ในนอธิปติปัจจัย  มี ๙ วาระ   ในนอนันตรปัจจัย มี  ๕ วาระ  ในนสมนันตร-</p><p>ปัจจัย มี ๕ วาระ  ในนอัญญมัญญปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในนอุปนิสสยปัจจัย มี</p><p>๕ วาระ  ในนปุเรชาตปัจจัย   มี ๗ วาระ     ในปัจฉาชาตปัจจัย    มี ๙ วาระ</p><p>ในนอาเสวนปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในนกัมมปัจจัย   มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 19</p><p>มี ๙ วาระ   ในนอาหารปัจจัย  มี  ๑ วาระ   ในนอินทริยปัจจัย    มี  ๑ วาระ</p><p>ในนฌานปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ   ในนสัมปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๕ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี  ๕ วาระ ในโน</p><p>วิคตปัจจัย  มี ๕ วาระ. </p><p>           รู้แล้ว   พึงนับ.</p><p>                                            <em>ปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>                                          <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>                            <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong></p><p>           [๖๑๔]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>   ในนอารัมมณปัจจัย  มี ๕ วาระ...ในน</p><p>อธิปติปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในนอนันตรปัจจัย  มี ๕ วาระ ในนสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๕ วาระ  ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ  ในนอุปนิสสยปัจจัย  มี ๕ วาระ</p><p>ในนปุเรชาตปัจจัย   มี ๗ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวน- </p><p>ปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในนกัมมปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนวิปากปัจจัย  มี ๙ วาระ</p><p>ในนสัมปยุตตปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในโนนัตถิ</p><p>ปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในโนวิคตปัจจัย  มี ๕ วาระ.</p><p>           ผู้มีปัญญา  พึงนับอย่างนี้. </p><p>                                            <em>อนุโลมปัจจนียะ  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 20</p><p>                                      <strong>ปัจจนียานุโลม</strong>  </p><p>                      <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong>        </p><p>           [๖๑๕]   <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>     ในอารัมมณปัจจัย  มี ๓ วาระ...ในอนัน-  </p><p>ตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในสหชาตปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนิสสยปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ  ในปุเรชาตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอาเสวนปัจจัย   มี ๓  วาระ    ใน</p><p>กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี  ๑ วาระ    ในอาหารปัจจัย มี ๓  วาระ</p><p>ในอินทริยปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในฌานปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในมัคคปัจจัย มี ๒</p><p>วาระ  ในสัมปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ  ในอัตถิ</p><p>ปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนัตถิปัจจัย  มี ๓ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ   ใน</p><p>อวิคตปัจจัย  มี ๓ วาระ.</p><p>           ผู้มีปัญญา  พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                         <em>ปัจจนียานุโลม  จบ</em></p><p>                                           <em>ปฏิจจวาระ  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 21</p><p>                                         <strong>สหชาตวาระ</strong> </p><p>                                          <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                          <strong>เหตุปัจจัย</strong> </p><p>           [๖๐๖]  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม   เกิดร่วมกับทัสสเนนปหา-</strong></p><p><strong>ตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ เกิดร่วมกับขันธ์ ๑ ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม  ฯลฯ</p><p>เกิดร่วมกับขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           สหชาตวาระ  เหมือนกับปฏิจจวาระ.</p><p>                                        <em>สหชาตวาระ  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 22</p><p>                                         <strong>ปัจจยวาระ</strong> </p><p>                                         <strong>อนุโลมนัย</strong> </p><p>                                       <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๖๑๗] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม อาศัยทัสสเนนปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>ธรรม เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย   มี ๓ วาระ  (วาระที่๑-๓)</strong></p><p>                       ๔.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม  อาศัยภาวนายปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>ธรรม ฯลฯ  มี ๓ วาระ  (วาระที่๔-๖)</strong></p><p>           [๖๑๘] ๗.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  อาศัยเนว-</strong></p><p><strong>ทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวทัสสเนน-</p><p>นภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ ขันธ ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ    ขันธ์ ๓ และกฏัตตารูป    อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนว-</p><p>ทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>           หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย,  ขันธ์ทั้งหลายอาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป    กฏัตตารูป    ที่เป็นอุปาทารูป    อาศัยมหาภูตรูป</p><p>ทั้งหลาย </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 23</p><p>           ขันธ์ทั้งหลาย    ที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม   อาศัย </p><p>หทยวัตถุ </p><p>                       ๘.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม    อาศัยเนวทัสสเนน-</strong></p><p><strong>นภาวนายปหาตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                       ๙.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม     อาศัยเนวทัสสเนน-</strong></p><p><strong>นภาวนายปหาตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม   อาศัยหทยวัตถุ,</p><p>                       ๑๐.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม    และเนวทัสสเนนน-</strong></p><p><strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม  อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม     อาศัยหทยวัตถุ,</p><p>จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>                       ๑๑.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม   และเนวทัสสเนนนภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพธรรม  อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>          จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           [๖๑๙] ๑๒.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม    อาศัยทัสสเนนปหา-</strong></p><p><strong>ตัพพธรรม    และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม   เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 24</p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม  และหทย- </p><p>วัตถุ ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ. </p><p>                       ๑๓.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม     อาศัย</strong></p><p><strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม  และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม  และ</p><p>มหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>                       ๑๔.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม และเนวทัสสเนนนภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพธรรม    อาศัยทัสสเนนปหาตัพพธรรม   และเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม  และหทย-</p><p>วัตถุ ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม  และมหา-</p><p>ภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           [๖๒๐] ๑๕.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม  อาศัยภาวนายปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>ธรรม   และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม   เกิดขึ้น   เพราะ</strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม   และหทย-</p><p>วัตถุ ฯลฯ ... อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 25</p><p>                       ๑๖.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม    อาศัย </strong></p><p><strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม   และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม  และ</p><p>มหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>                       ๑๗.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม  และเนวทัสสเนนนภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพธรรม    อาศัยภาวนายปหาตัพพธรรม    และเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม   และหทัย-</p><p>วัตถุ ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม   และมหา-</p><p>ภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>                                         <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๖๒๑] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม อาศัยทัสสเนนปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม ฯลฯ อาศัย</p><p>ขันธ์ ๒.</p><p>           [๖๒๒] ๒.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม อาศัยภาวนายปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 26</p><p>           [๖๒๓] ๓.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม อาศัยเนว-  </strong></p><p><strong>ทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong> </p><p>           คือ   ขันธ์  ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-</p><p>ธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนาย-</p><p>ปหาตัพพธรรม ฯลฯ  ขันธ์ ๒.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายอาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           จักขุวิญญาณ  อาศัยจักขายตนะ ฯลฯ กายวิญญาณ   อาศัยกายายตนะ.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  อาศัยหทย-</p><p>วัตถุ</p><p>                       ๔.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม     อาศัยเนวทัสสเนน-</strong></p><p><strong>นภาวนายปหาตัพพธรรม  เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม   อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                       ๕.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม     อาศัยเนวทัสสเนน-</strong></p><p><strong>นภาวนายปหาตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           [๖๒๔] ๖.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม    อาศัยทัสสเนนปหา-  </strong></p><p><strong>ตัพพธรรม     และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม     เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะอารัมมณปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 27</p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม  และหทย- </p><p>วัตถุ. </p><p>           [๖๒๕] ๗.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม   อาศัยภาวนายปหาตัพพ</strong></p><p><strong>ธรรม   และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม   เกิดขึ้น   เพราะ</strong></p><p><strong>อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์   ที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม   และหทย-</p><p>วัตถุ ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ.</p><p>                                      <strong>๓.  อธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๖๒๖]  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม    อาศัยทัสสเนนปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย</strong>   พึงใส่ให้เต็ม ไม่มีปฏิสนธิ. </p><p>                      <strong>๗.  อนันตรปัจจัย  ๕.  สมนันตรปัจจัย</strong> </p><p>           <strong>เพราะอนันตรปัจจัย  เพราะสมนันตรปัจจัย  เหมือนกับเพราะ</strong></p><p><strong>อารัมมณปัจจัย.</strong>    </p><p>                                         <strong>๖. สหชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๖๒๗] ๑.  <strong>ฯลฯ เพราะสหชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม ฯลฯ มี ๓ วาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 28</p><p>                       ๔.  <strong>ฯลฯ อาศัยภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ มี ๓ วาระ</strong> </p><p>                       ๗.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม อาศัยเนว-</strong></p><p><strong>ทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะสหชาตปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวทัสสเนน-</p><p>นภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุ   อาศัยขันธ์ทั้งหลาย,  ขันธ์ทั้งหลายอาศัย </p><p>หทยวัตถุ</p><p>           มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           พาหิรรูป...  อาหารสมุฏฐานรูป...  อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>           ฯลฯ อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย... ฯลฯ</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           จักขุวิญญาณ  อาศัยจักขายตนะ ฯลฯ กายวิญญาณ   อาศัยกายายตนะ.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนาปหาตัพพธรรม       อาศัย </p><p>หทยวัตถุ.</p><p>                       ๖.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม   อาศัยเนวทัสสเนนน-</strong></p><p><strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะสหชาตปัจจัย</strong></p><p>           วาระที่เหลือ  เหมือนกับเหตุปัจจัย  (มี ๑๗ วาระ)</p><p>                <strong>๗.  อัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ ๒๓. อวิคตปัจจัย</strong></p><p>           [๖๒๘]  <strong>ทัสสเนนนปหาตัพพธรรม  อาศัยทัสสเนนปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอัญญมัญญปัจจัย  เพราะนิสสยปัจจัย  เพราะ</strong></p><p><strong>อุปนิสสยปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 29</p><p>           เพราะ <strong>ปุเรชาตปัจจัย</strong>  ไม่มีปฏิสนธิ. </p><p>           เพราะ <strong>อาเสวนปัจจัย</strong> ไม่มีปฏิสนธิ   และวิบาก. </p><p>           เพราะ <strong>กัมมปัจจัย</strong>    เพราะ  <strong>วิปากปัจจัย</strong>    เพราะ  <strong>อาหารปัจจัย</strong></p><p>เพราะ <strong>อินทริยปัจจัย</strong>  เพราะ <strong>ฌานปัจจัย</strong>   เพราะ <strong>มัคคปัจจัย</strong>   เพราะ <strong>สัม-</strong></p><p><strong>ปยุตตปัจจัย</strong>   เพราะ <strong>วิปปยุตตปัจจัย</strong>   เพราะ <strong>อัตถิปัจจัย</strong>  เพราะ <strong>นัตถิ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong>   เพราะ <strong>วิคตปัจจัย</strong>   เพราะ <strong>อวิคตปัจจัย.</strong></p><p>                             <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong></p><p>                                         <strong>สุทธมูลกนัย</strong></p><p>           [๖๒๙ ]  ในเหตุปัจจัย   มี ๑๗ วาระ   ในอารัมมณปัจจัย   มี ๗ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย  มี ๑๗ วาระ  ในอนันตรปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ   ในสหชาตปัจจัย   มี ๑๗ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย   มี ๗ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย มี ๑๗ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๗ วาระ   ในปุเรชาตปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ  ในอาเสวนปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในกัมมปัจจัย   มี ๑๗ วาระ   ใน</p><p>วิปากปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในอาหารปัจจัย   มี ๑๗ วาระ    ในอินทริยปัจจัย  มี</p><p>๑๗  วาระ  ในฌานปัจจัย   มี ๑๗ วาระ  ในมัคคปัจจัย  มี ๑๗ วาระ  ในสัม-</p><p>ปยุตตปัจจัย   มี ๗ วาระ  ในวิปปยุตตปัจจัย   มี ๑๗ วาระ   ในอัตถิปัจจัย   มี</p><p>๑๗ วาระ  ในนัตถิปัจจัย   มี ๗ วาระ  ในวิคตปัจจัย   มี ๗ วาระ  ในอวิคต-</p><p>ปัจจัย  มี ๑๗ วาระ  พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                             <em>อนุโลม  จบ  </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 30</p><p>                                       <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                    <strong>๑. นเหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๖๓๐] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม อาศัยทัสสเนนปหาตัพพ- </strong></p><p><strong>ธรรม   เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  โมหะ  ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา    อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วย</p><p>วิจิกิจฉา.</p><p>           [๖๓๑] ๒.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม   อาศัยภาวนายปหาตัพพ- </strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  โมหะ  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วย</p><p>อุทธัจจะ</p><p>           [๖๓๒] ๓.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  อาศัยเนว-</strong></p><p><strong>ทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นเนวทัสสเนน- </p><p>นภาวนายปหาตัพพธรรม   ซึ่งเป็นอเหตุกะ ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ หทยวัตถุ   อาศัยขันธ์ทั้งหลาย,  ขันธ์ทั้งหลาย</p><p>อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ พาหิรรูป ฯลฯ อาหารสมุฏฐานรูป ฯลฯ  อุตุสมุฏ-</p><p>ฐานรูป ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 31</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ. </p><p>           จักขุวิญญาณ  อาศัยจักขายตนะ  ฯลฯ  กายวิญญาณ  อาศัยกายายตนะ.</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม      ซึ่งเป็นอเหตุกะ</p><p>อาศัยหทยวัตถุ. </p><p>                       ๔.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม อาศัยเนวทัสสเนนนภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพธรรม ฯลฯ เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  โมหะ  ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                       ๕.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม อาศัยเนวทัสสเนนนภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพธรรม ฯลฯ  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  โมหะ  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           [๖๓๓] ๕.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม     อาศัยทัสสเนนปหา</strong></p><p><strong>ตัพพธรรม และเนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพธรรม เกิดขึ้น เพราะ</strong></p><p><strong>นเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  โมหะ  ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วย</p><p>วิจิกิจฉา   และหทยวัตถุ.</p><p>           [๖๓๘] ๗.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม  อาศัยภาวนายปหาตัพพ -</strong></p><p><strong>ธรรม   และเนวทัสสเนนนกาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ เพราะนเหตุ</strong></p><p><strong>ปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 32</p><p>           คือ  โมหะ  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วย </p><p>อุทธัจจะ   และหทยวัตถุ. </p><p>                                    <strong>๒.  นอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๖๓๕] ๑. <strong>เนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพธรรม     อาศัย</strong></p><p><strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ   จิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพ-</p><p>ธรรม.</p><p>           [๖๓๖] ๒. <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม อาศัยภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม.</p><p>           [๖๓๗] ๓. <strong>เนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพธรรม   อาศัย</strong></p><p><strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนนภาวนาย</p><p>ปหาตัพพธรรม.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ   กฏัตตารูป   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนน-</p><p>นภาวนายปหาตัพพธรรม  หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย.  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 33</p><p>           ... อาศัยมหาภูตรูป  ๑ </p><p>           พาหิรรูป ...  อาหารสมุฏฐานรูป ...อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ... ฯลฯ </p><p>           [๖๓๘] ๔. <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม   อาศัยทัสสเนนปหา-</strong></p><p><strong>ตัพพธรรม    และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  ฯลฯ เพราะ</strong></p><p><strong>นอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพ-</p><p>ธรรม   และมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           [๖๓๙] ๕. <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม อาศัยภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพธรรม  และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  ฯลฯ</strong></p><p><strong>เพราะนอารัมมณปัจจัย.</strong></p><p>           คือ จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม</p><p>และมหาภูตรูปทั้งหลาย.  </p><p>                       <strong>๓.  นอธิปติปัจจัย ฯลฯ ๗.  นอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           [๖๔๐]  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม   อาศัยทัสสเนนปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย  เหมือนกับสหชาตปัจจัย  เพราะ </strong></p><p><strong>นอนันตรปัจจัย   เพราะนสมนันตรปัจจัย    เพราะนอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p><strong>เพราะนอุปนิสสยปัจจัย. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 34</p><p>                                  <strong>๘.  นปุเรชาตปัจจัย</strong> </p><p>           [๖๔๑] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม อาศัยทัสสเนนปหาตัพพ- </strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ ในอรูปภูมิ ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม ฯลฯ.</p><p>                       ๒.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม   อาศัย</strong></p><p><strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ    จิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพ-</p><p>ธรรม.</p><p>           [๖๔๒] ๓.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม  อาศัยภาวนายปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>ธรรม ฯลฯ เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ ในอรูปภูมิ ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม  ฯลฯ.</p><p>                       ๔.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม อาศัยภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพธรรม  ฯลฯ เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม</p><p>                       ๕.  <strong>เนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพธรรม  อาศัยเนว-</strong></p><p><strong>ทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ    ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนาย</p><p>ปหาตัพพธรรม ฯลฯ.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหา-</p><p>ตัพพธรรม. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 35</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูป   อาศัยขันธ์ทั้งหลาย,   หทยวัตถุ อาศัย </p><p>ขันธ์ทั้งหลาย,  ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยหทยวัตถุ. </p><p>           มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ พาหิรรูป...อาหารสมุฏฐานรูป ...อุตุสมุฏฐานรูป</p><p>ฯลฯ.                                          </p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย  มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ.</p><p>                       ๖. <strong>เนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพธรรม อาศัยทัสส-</strong></p><p><strong>เนนปหาตัพพธรรม  และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ</strong></p><p><strong>เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ   จิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพ-</p><p>ธรรม   และมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>                       ๗.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมอาศัยภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพธรรม  และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ</strong></p><p><strong>เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ    จิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพ-</p><p>ธรรม   และมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>                      <strong>๙.  นปัจฉาชาตปัจจัย  ๑๐.  นอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม ฯลฯ เพราะนปัจฉาชาตปัจจัย  เพราะ</strong></p><p><strong>นอาเสวนปัจจัย ฯลฯ</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 36</p><p>                                  <strong>๑๑.  นกัมมปัจจัย</strong> </p><p>           [๖๔๓] ๑. <strong>ฯลฯ  เพราะนกัมมปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม    อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม. </p><p>                      ๒.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p><strong>           คือ   เจตนาที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม    อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</strong></p><p><strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม.</strong></p><p>                       ๓.  เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ เพราะ</p><p>นกัมมปัจจัย</p><p>           คือ   เจตนาที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม    อาศัยขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม. </p><p>           พาหิรรูป... อาหารสมุฏฐานรูป. . . อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>                       ๔.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม อาศัยเนวทัสสเนนนภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพธรรม ฯลฯ  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ   เจตนาที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                       ๕.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม  อาศัยเนวทัสสเนนนภาว</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพธรรม ฯลฯ  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม  อาศัยหทยวัตถุ </p><p>           [๖๔๔] ๖.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม    อาศัยทัสสเนนปหา-</strong></p><p><strong>ตัพพธรรม   และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ เพราะ</strong></p><p><strong>นกัมมปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 37</p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม    อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม  และหทยวัตถุ.    </p><p>                       ๗.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม  อาศัยภาวนายปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>ธรรม  และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ เพราะนกัมม-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>           คือ    เจตนาที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม     อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>ภาวนายปหาตัพพธรรม   และหทยวัตถุ.</p><p>                                        <strong>๑๒.  นวิปากปัจจัย</strong></p><p>           [๖๔๕]  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม   อาศัยทัสสเนนปหาตัพพ- </strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนวิปากปัจจัย   พึงใส่ให้เต็ม  ปฏิสนธิไม่มี.</strong></p><p>                                        <strong>๑๓.  นอาหารปัจจัย</strong></p><p>           <strong>ฯลฯ เพราะนอาหารปัจจัย</strong></p><p>           คือ  พาหิรรูป ...อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ.</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ.</p><p>                                        <strong>๑๔. นอินทริยปัจจัย</strong></p><p>           <strong>ฯลฯ เพราะนอินทริยปัจจัย</strong></p><p>           คือ   พาหิรรูป...อาหารสมุฏฐานรูป...อุตุสมุฏฐานรูป  ฯลฯ  ส่วน</p><p>อสัญญสัตว์ทั้งหลาย  รูปชีวิตินทรีย์   อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 38</p><p>                                      <strong>๑๕.  นฌานปัจจัย</strong> </p><p>           <strong>ฯลฯ เพราะนฌานปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  ปัญจวิญญาณ ฯลฯ  พาหิรรูป ฯลฯ   ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย</p><p>ฯลฯ.</p><p>                                         <strong>๑๖.  นมัคคปัจจัย</strong></p><p>           <strong>ฯลฯ เพราะนมัคคปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวทัสสเนน-</p><p>นภาวนายปหาตัพพธรรม   ซึ่งเป็นอเหตุกะ ฯลฯ.</p><p>           ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ ฯลฯ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ ส่วนอสัญญสัตว์</p><p>ทั้งหลาย ฯลฯ.</p><p>                                       <strong>๑๗.  นสัมปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           <strong>ฯลฯ  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>                                       <strong>๑๘.  นวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           <strong>ฯลฯ  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           คือ    ในอรูปภูมิ    ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพ-</p><p>ธรรม ฯลฯ.</p><p>           ในอรูปภูมิขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 39</p><p>           <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม    อาศัยเนวทัสสเนน- </strong></p><p><strong>นภาวนายปหาตัพพธรรม</strong> </p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นทัสสเนนนภาวนายปหา-</p><p>ตัพพธรรม  ฯลฯ  ขันธ์ ๒  ฯลฯ</p><p>           พาหิรรูป  อาหารสมุฏฐานรูป ... อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ  ส่วนอสัญญ-</p><p>สัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ</p><p>                       <strong>๑๙.  โนนัตถิปัจจัย  ๒๐. โนวิคตปัจจัย</strong></p><p>           <strong>เพราะในนัตถิปัจจัย  เพราะโนวิคตปัจจัย.</strong></p><p>                               <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๖๔๖]   ในนเหตุปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในนอารัมมณปัจจัย มี   ๕ วาระ</p><p>ในนอธิปติปัจจัย  มี ๑๗ วาระ  ในนอนันตรปัจจัย  มี ๕ วาระ ในนสมนันตร-</p><p>ปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในนอัญญมัญญปัจจัย  มี  ๕  วาระ   ในนอุปนิสสยปัจจัย</p><p>มี ๕ วาระ  ในนปุเรชาตปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๑๗ วาระ</p><p>ในนอาเสวนปัจจัย  มี  ๑๗ วาระ ในนกัมมปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในนวิปากปัจจัย</p><p>มี ๑๗ วาระ   ในนอาหารปัจจัย   มี ๑ วาระ  ในนอินทริยปัจจัย   มี ๑ วาระ</p><p>ในนฌานปัจจัย   มี  ๑ วาระ  ในนมัคคปัจจัย   มี ๑ วาระ  ในนสัมปยุตตปัจจัย</p><p>มี  ๕ วาระ    ในนวิปปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในโนนัตถิปัจจัย  มี ๕ วาระ</p><p>ในโนวิคตปัจจัย   มี  ๕ วาระ.</p><p>                                                <em>ปัจจนียนัย  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 40</p><p>                                      <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong> </p><p>                      <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong> </p><p>           [๖๔๗]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>   ในนอารัมมณปัจจัย   มี ๕ วาระ... ใน</p><p>นอธิปติปัจจัย  มี ๑๗ วาระ  ในนอนันตรปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในนสมนันตร-</p><p>ปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในนอัญญมัญญปัจจัย  มี  ๕  วาระ   ในนอุปนิสสยปัจจัย</p><p>มี ๕ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๗ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๑๗ วาระ</p><p>ในนอาเสวนปัจจัย  มี ๑๗ วาระ  ในนกัมมปัจจัย   มี ๗ วาระ  ในนวิปากปัจจัย</p><p>มี ๑๗ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี  ๕ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ</p><p>ในโนนัตถิปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในโนวิคตปัจจัย  มี ๕ วาระ.</p><p>                                      <em>อนุโลมปัจจัยนียนัย  จบ</em></p><p>                                           <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong></p><p>                              <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>           [๖๔๘]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>  ในอารัมมณปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในอนันตร</p><p>ปัจจัย มี ๗ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในสหชาตปัจจัยมี ๗ วาระ</p><p>ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๗ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย </p><p>มี ๗ วาระ   ในปุเรชาตปัจจัย    มี ๗ วาระ    ในอาเสวนปัจจัย    มี ๗ วาระ</p><p>ในกัมมปัจจัย  มี  ๗  วาระ ในวิปากปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในอาหารปัจจัย  มี ๗</p><p>วาระ  ในอินทริยปัจจัย มี ๗ วาระ ในฌานปัจจัย   มี ๗ วาระ  ในมัคคปัจจัย </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 41</p><p>มี ๖ วาระ   ในสัมปยุตตปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในวิปปยุตตปัจจัย   มี ๗ วาระ </p><p>ในอัตถิปัจจัย มี ๗ วาระ ในนัตถิปัจจัย  มี ๗ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ</p><p>ในอวิคตปัจจัย  มี ๗ วาระ.  พึงนับอย่างนี้. </p><p>                                          <em>ปัจจนียานุโลม  จบ</em></p><p>                                             <em>ปัจจยวาระ  จบ</em></p><p>                       <em>นิสสยวาระ  พึงกระทำเหมือนกับปัจจยวาระ. </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 42</p><p>                                       <strong>สังสัฏฐวาระ</strong> </p><p>                                           <strong>อนุโลม</strong>  </p><p>                                         <strong>เหตุปัจจัย</strong> </p><p>           [๖๔๙] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม    เจือกับทัสสเนนปหา-</strong></p><p><strong>ตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์  ๓  เจือกับขันธ์  ๑  ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม  ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒  เจือกับขันธ์ ๒.</p><p>           [๖๕๐] ๒.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม เจือกับภาวนายปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ    ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑  ที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ.</p><p>           [๖๕๑] ๓.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม   เจือกับ</strong></p><p><strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-</p><p>ธรรม  ฯลฯ                                                  </p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์  ๓ เจือกับขันธ์  ๑   ที่เป็นเนวทัสสเนนนภาว- </p><p>นายปหาตัพพธรรม ฯลฯ.</p><p>           [๖๕๒]  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม เจือกับทัสสเนนปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           ทุก ๆ บท   พึงแจกให้พิสดารปัจจัยละ ๓ วาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 43</p><p>                              <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong>  </p><p>           [๖๕๓]  ในเหตุปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในอารัมมณปัจจัย   มี ๓ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอนันตรปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ   ในสหชาตปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในอัญญมัญญปัจจัย   มี ๓ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในปุเรชาตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ    ในอาเสวนปัจจัย   มี  ๓ วาระ   ในวิปากปัจจัย   มี ๑ วาระ     ใน</p><p>อาหารปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในอินทริยปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในฌานปัจจัย  มี</p><p>๓ วาระ    ในมัคคปัจจัย    มี ๓ วาระ    ในสัมปยุตตปัจจัย   มี ๓ วาระ  ใน</p><p>วิปปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอัตถิปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในนัตถิปัจจัย  มี ๓</p><p>วาระ   ในวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ    ในอวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>                                             <em>อนุโลม  จบ</em> </p><p>                                              <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                           <strong>๑.  นเหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๖๕๔]  ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม   เจือกับทัสสเนนปหา-</strong></p><p><strong>ตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  โมหะ  ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   เจือกับขันธ์ทั้งหลาย   ที่สหรคต </p><p>ด้วยวิจิกิจฉา.</p><p>           [๖๕๕]  ๒ .  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม     เจือกับภาวนายปหา- </strong></p><p><strong>ตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  โมหะ  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ   เจือกับขันธ์ทั้งหลาย  ที่สหรคต</p><p>ด้วยอุทธัจจะ.</p><p>           [๖๕๖]  ๓.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม    เจือกับ</strong></p><p><strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 44</p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-</p><p>ธรรม  ซึ่งเป็นอเหตุกะ. </p><p>           ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ ฯลฯ </p><p>                 <strong>๒.  นอธิปติปัจจัย  ฯลฯ  ๑๐.  นวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           [๖๕๗]  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรมเจือกับทัสสเนนปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย  เพราะนปุเรชาตปัจจัย   เพราะ</strong></p><p><strong>นปัจฉาชาตปัจจัย เพราะนอาเสวนปัจจัย  เพราะนกัมมปัจจัย  เพราะ</strong></p><p><strong>นวิปากปัจจัย.</strong></p><p>           <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ เพราะนฌานปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ปัญจวิญญาณ ฯลฯ</p><p>           <strong>ฯลฯ  เพราะนมัคคปัจจัย</strong></p><p>           คือ ฯลฯ ซึ่งเป็นอเหตุกะ ฯลฯ</p><p>           <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ เพราะนวิปปยุตต- </strong></p><p><strong>ปัจจัย  มี  ๓ วาระ.</strong></p><p>                                <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๖๕๘]  ในนเหตุปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในนอธิปติปัจจัย   มี ๓ วาระ</p><p>ในนปุเรชาตปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๓ วาระ    ในนอา-</p><p>เสวนปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนกัมมปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในนวิปากปัจจัย   มี ๓</p><p>วาระ   ในนฌานปัจจัย  มี ๑ วาระ    ในนมัคคปัจจัย   มี ๑ วาระ    ในนวิป-</p><p>ปยุตตปัจจัย   มี  ๓  วาระ.</p><p>                                                <em>ปัจจนียนัย  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 45</p><p>                                      <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong>  </p><p>                       <strong> การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong></p><p>           [๖๕๙] <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>  ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ...ในน</p><p>ปุเรชาตปัจจัย  มี ๓ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๓ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย </p><p>มี ๓ วาระ  ในนกัมมปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในนวิปากปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในน-</p><p>วิปปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ.</p><p>                                         <em>อนุโลมปัจจนียะ  จบ</em> </p><p>                                            <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong>    </p><p>                            <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>           [๖๖๐]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>  ในอารัมมณปัจจัย  มี ๓  วาระ...ใน</p><p>อนันตรปัจจัย    มี ๓ วาระ   ในสมนันตรปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในสหชาตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ  ในอัญญมัญญปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนวิปากปัจจัย  มี ๓ วาระ  ใน</p><p>อุปนิสสยปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในปุเรชาตปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในอาเสวนปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ  ในกัมมปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในวิปากปัจจัย  มี ๑ วาระ   ในอาหาร-</p><p>ปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในอินทริยปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในฌานปัจจัย   มี ๓ วาระ</p><p>ในมัคคปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ  ในวิปปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ  ในอัตถิปัจจัย    มี ๓ วาระ   ในนัตถิปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในวิคต-</p><p>ปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในอวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>                                                  <em>ปัจจนียานุโลม  จบ</em></p><p>                                                   <em>สังสัฏฐวาระ  จบ</em>   </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 46</p><p>                                       <strong>สัมปยุตตวาระ</strong> </p><p>                                          <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                          <strong>เหตุปัจจัย</strong>   </p><p>           [๖๖๑]   <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม      ประกอบกับทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           สมปยุตตวาระ  เหมือนกับสังสัฏฐวาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 47</p><p>                                        <strong>ปัญหาวาระ</strong> </p><p>                                         <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                       <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong> </p><p>           [๖๖๒] ๑.<strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม   เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ    เหตุทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม     เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>           [๖๖๓] ๒.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม   เป็นปัจจัยแก่เนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ    เหตุทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม   เป็นปัจจัยแก่จิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>           [๖๖๔] ๓.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม    และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม    ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ    เหตุทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม    เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์  และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 48</p><p>           [๖๖๕] ๔.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม     เป็นปัจจัยแก่ภาวนาย </strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ เหตุทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย. </p><p>           [๖๖๖] ๕.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม    เป็นปัจจัยแก่เนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ</strong>                                         </p><p>           คือ  เหตุทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม    เป็นปัจจัยแก่จิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>           [๖๖๗] ๖.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม     เป็นปัจจัยแก่ภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม  และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ เหตุทั้งหลายที่เป็นภาวนาปหาตัพพธรรม เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์   และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย </p><p>           [๖๖๘] ๗.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  เหตุทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์  และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ   เหตุทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-</p><p>ธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์   และกฏัตตารูปทั้งหลาย    ด้วยอำนาจของ</p><p>เหตุปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 49</p><p>                                   <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๖๖๙] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม   เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนน- </strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  บุคคลย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  ซึ่งราคะที่เป็นทัสสเนนปหา- </p><p>ตัพพธรรม   เพราะปรารภราคะนั้น  ราคะที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม  ย่อม</p><p>เกิดขึ้น  ทิฏฐิ  ย่อมเกิดขึ้น  วิจิกิจฉา  ย่อมเกิดขึ้น  โทมนัสที่เป็นทัสสเนนปหา-</p><p>ตัพพธรรม  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  ซึ่งทิฏฐิ   เพระปรารภทิฏฐินั้น</p><p>ราคะที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม  ย่อมเกิดขึ้น  ทิฏฐิ  ย่อมเกิดขึ้น  วิจิกิจฉา</p><p>ย่อมเกิดขึ้น  โทมนัสที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           เพราะปรารภวิจิกิจฉา  วิจิกิจฉา  ย่อมเกิดขึ้น  ทิฏฐิ ย่อมเกิดขึ้น โทม-</p><p>นัสที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม ย่อมเกิดขึ้น เพราะปรารภโทมนัสที่เป็นทัสส-</p><p>เนนปหาตัพพธรรม โทมนัสที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม  ย่อมเกิดขึ้น วิจิกิจ-</p><p>ฉา   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           [๖๗๐] ๒.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม   เป็นปัจจัยแก่เนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ   พระอริยะทั้งหลายพิจารณากิเลสที่ละแล้ว   ที่เป็นทัสสเนนปหา-</p><p>ตัพพธรรม   รู้ซึ่งกิเลสทั้งหลายที่เคยเกิดขึ้นแล้วในกาลก่อน.</p><p>           บุคคลพิจารณาเหตุขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม   โดย</p><p>ความเป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์   เป็นอนัตตา. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 50</p><p>           บุคคลรู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิต  ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพ- </p><p>ธรรม  ด้วยเจโตปริยญาณ. </p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม     เป็นปัจจัยแก่เจโตปริย-</p><p>ญาณ   แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ   แก่ยถากัมมูปคญาณ   แก่นาคตังสญาณ</p><p>แก่อาวัชชนะ    ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๖๗๑] ๓.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม     เป็นปัจจัยแก่ภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  บุคคลย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  ซึ่งราคะที่เป็นภาวนายปหา-</p><p>ตัพพธรรม  เพราะปรารภราคะนั้น ราคะที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม ย่อมเกิด</p><p>ขึ้น อุทธัจจะ ย่อมเกิดขึ้น  โทมนัสเป็นภาวนายปหาตัพพธรรม  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           เพระปรารภอุทธัจจะ  อุทธัจจะ  ย่อมเกิดขึ้น  โทมนัสที่เป็นภาวนาย-</p><p>ปหาตัพพธรรม  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           เพราะปรารภโทมนัสที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม    โทมนัสที่เป็นภาว-</p><p>นายปหาตัพพธรรม  ย่อมเกิดขึ้น  อุทธัจจะ  ย่อมเกิดขึ้น.                        </p><p>           [๖๗๒]  ๔.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  บุคคลย่อมยินดี ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  ซึ่งราคะที่เป็นภาวนายปหา-</p><p>ตัพพธรรม  เพราะปรารภราคะนั้น  ราคะที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม ย่อม</p><p>เกิดขึ้น  ทิฏฐิ  ย่อมเกิดขึ้น  วิจิกิจฉา  ย่อมเกิดขึ้น  โทมนัสที่เป็นทัสสเนนปหา-</p><p>ตัพพธรรม  ย่อมเกิดขึ้น.  </p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 51</p><p>           เพราะปรารภอุทธัจจะ  ทิฏฐิ  ย่อมเกิดขึ้น วิจิกิจฉา ย่อมเกิดขึ้น โทม- </p><p>นัสที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม  ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>           เพราะปรารภโทมนัสที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม      โทมนัสที่เป็น</p><p>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม ย่อมเกิดขึ้น ทิฏฐิ ย่อมเกิดขึ้น วิจิกิจฉา ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           [๖๗๓] ๕.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม    เป็นปัจจัยแก่เนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ    พระอริยะทั้งหลายพิจารณาเห็นกิเลสที่ละแล้ว    ที่เป็นภาวนาย-</p><p>ปหาตัพพธรรม,    พิจารณากิเลสที่ข่มแล้ว    รู้ซึ่งกิเลสทั้งหลายที่เคยเกิดขึ้นแล้ว</p><p>ในกาลก่อน.</p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม    โดย</p><p>ความเป็นของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา.</p><p>           บุคคลรู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิต    ที่เป็นภาวนายปหาตัพพ-</p><p>ธรรม  ด้วยเจโตปริยญาณ.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม เป็นปัจจัยแก่เจโตปริยญาณ</p><p>แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ    แก่ยถากัมมูปคญาณ    แก่อนาคตังสญาณ    แก่</p><p>อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๖๗๔] ๖.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม     ด้วยอำนาจของอารัมมณ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 52</p><p>           บุคคลให้ทาน  สมาทานศีล  กระทำอุโบสถกรรมแล้ว   ย่อมพิจารณา</p><p>กุศลกรรมนั้น,   ย่อมพิจารณากุศลกรรมทั้งหลายที่เคยสั่งสมไว้แล้วในกาลก่อน. </p><p>           บุคคลออกจากฌาน   แล้วพิจารณาฌาน. </p><p>           พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรคแล้ว  พิจารณามรรค พิจารณานิพพาน.</p><p>           นิพพาน    เป็นปัจจัยแก่โคตรภู     แก่โวทาน    แก่มรรค    แก่ผล   แก่</p><p>อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นจักษุ     โดยความเป็นของไม่เที่ยง       เป็นทุกข์</p><p>เป็นอนัตตา.</p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นโสตะ ฯลฯ ฆานะ   ชิวหา  กายะ  รูป  เสียง  กลิ่น</p><p>รส  โผฏฐัพพะ  ฯลฯ  หทัยวัตถุ   เห็นขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาว-</p><p>นายปหาตัพพธรรม   โดยความเป็นของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์   เป็นอนัตตา.</p><p>           บุคคลเห็นรูปด้วยทิพยจักษุ  ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ.</p><p>           บุคคลรู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิตที่เป็นเนวทัสสเนนภาว-</p><p>นายปหาตัพพธรรม  ด้วยเจโตปริยญาณ.</p><p>           อากาสานัญจายตนะ   เป็นปัจจัยแก่วิญญาณัญจายตนะ.</p><p>           อากิญจัญญายตนะ   เป็นปัจจัยแก่เนวสัญญานาสัญญายตนะ</p><p>           รูปายตนะ  เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</p><p>ฯลฯ โผฏฐัพพายตนะ เป็นปัจจัยแก่กายวิญญาณ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม   เป็นปัจจัย</p><p>แก่อิทธิวิธญาณ   แก่เจโตปริยญาณ   แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ  แก่ยถากัมมู-</p><p>ปคญาณ  แก่อนาคตตังสญาณ  แก่อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 53</p><p>           [๖๗๕] ๗.  <strong>เนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัย </strong></p><p><strong>แก่ทัสสเนนปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  บุคคลให้ทาน  สมาทานศีล  กระทำอุโบสถกรรมแล้ว  ย่อมยินดี</p><p>ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  ซึ่งกุศลกรรมนั้น    เพราะปรารภกุศลกรรมนั้น  ราคะที่เป็น</p><p>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม  ย่อมเกิดขึ้น ทิฏฐิ ย่อมเกิดขึ้น วิจิกิจฉา ย่อมเกิดขึ้น</p><p>โทมนัสที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลย่อมพิจารณากุศลกรรมทั้งหลายที่เคยสั่งสมไว้แล้ว ในกาลก่อน.</p><p>           บุคคลออกจากฌานแล้ว     ย่อมยินดี    ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง    ซึ่งฌาน</p><p>เพราะปรารภฌานนั้น  ราคะที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม  ฯลฯ  ทิฏฐิ  ฯลฯ</p><p>วิจิกิจฉา ฯลฯ</p><p>           เมื่อฌานเสื่อมแล้ว  โทมนัสที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม ย่อมเกิดขึ้น</p><p>แก่บุคคลผู้มีความเดือนร้อน.</p><p>           บุคคลย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่งซึ่งจักษุ ฯลฯ ย่อมยินดี  ย่อมเพลิด</p><p>เพลินยิ่ง  ซึ่งโสตะ ฯลฯ ฆานะ  ชิวหา  กายะ  รูป  เสียง กลิ่น รส  โผฏฐัพพะ</p><p>ฯลฯ  หทยวัตถุ  ฯลฯ    บุคคลย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   ซึ่งขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เพราะปรารภขันธ์นั้น   ราคะที่เป็น</p><p>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม   ฯลฯ  ทิฏฐิ  ฯลฯ  วิจิกิจฉา ฯลฯ</p><p>           [๖๗๖] ๘.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ภาวนายปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 54</p><p>           คือ  บุคคลให้ทาน   สมาทานศีล   กระทำอุโบสถกรรมแล้ว  ย่อมยินดี </p><p>ย่อมเพลิดเพลินยิ่งซึ่งกุศลกรรมนั้น   เพราะปรารภกุศลกรรมนั้น    ราคะ   ย่อม</p><p>เกิดขึ้น อุทธัจจะย่อมเกิดขึ้น โทมนัสที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           กุศลกรรมทั้งหลายที่เคยสั่งสมไว้แล้วในกาลก่อน ฯลฯ</p><p>           ออกจากฌาน ฯลฯ </p><p>           บุคคลย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  ซึ่งจักษุ ฯลฯ  หทัยวัตถุ ขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม    เพราะปรารภจักษุเป็น</p><p>ต้นนั้น   ราคะที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม   ย่อมเกิดขึ้น   อุทธัจจะ  ย่อมเกิด </p><p>ขึ้น  โทมนัสที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>                                         <strong>๓.  อธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๖๗๗] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ   <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง เพราะกระทำราคะที่เป็นทัสสเนน-</p><p>ปหาตัพพธรรม    ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น    ครั้นกระทำราคะนั้นให้เป็น</p><p>อารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว    ราคะที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม    ย่อมเกิดขึ้น</p><p>ทิฏฐิ  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะกระทำทิฏฐิให้เป็นอารมณ์</p><p>อย่างหนักแน่นแล้ว      ครั้นกระทำทิฏฐินั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว</p><p>ราคะที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม  ย่อมเกิดขึ้น  ทิฏฐิ  ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 55</p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่ </p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย. </p><p>           [๖๗๘] ๒.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม   เป็นปัจจัยแก่เนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐาน-</p><p>รูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๖๗๙] ๓.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม    และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม    ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>    ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม     เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์   และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๖๘๐] ๔.  <strong>ภาวนาปหาตัพพธรรม     เป็นปัจจัยแก่ภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>    </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 56</p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่ </p><p>           บุคคลย่อมยินดี    ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง    เพราะกระทำราคะที่เป็นภาว-</p><p>นายปหาตัพพธรรม   ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว    ครั้นกระทำราคะนั้น</p><p>ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว    ราคะที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม    ย่อม</p><p>เกิดขึ้น. </p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๖๘๑] ๕.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม    เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาอธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลกระทำราคะที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม   ให้เป็นอารมณ์อย่าง</p><p>หนักแน่นแล้ว    ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   เพราะกระทำราคะนั้นให้เป็น</p><p>อารมณ์อย่างหนักแน่น  ราคะที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม  ย่อมเกิดขึ้น ทิฏฐิ</p><p>ย่อมเกิดขึ้น.    </p><p>          [๖๘๒] ๖.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม    เป็นปัจจัยแก่เนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>          มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong> ได้แก่</p><p>          อธิปติธรรมที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐาน- </p><p>รูปทั้งหลาย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 57</p><p>           [๖๘๓] ๗.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม     เป็นปัจจัยแก่ภาวนาย- </strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม    และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม    ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอธิปติปัจจัย</strong> </p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย.</p><p>           [๖๘๔] ๘.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม   เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม     ด้วยอำนาจของอธิปติ</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>   และ   <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลให้ทาน    สมาทานศีล    กระทำอุโบสถกรรมแล้ว   กระทำกุศล</p><p>กรรมนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว    ย่อมพิจารณา.</p><p>           กระทำกุศลกรรมทั้งหลายที่เคยสั่งสมไว้แล้วในกาลก่อน ฯลฯ.</p><p>           ออกจากฌาน    กระทำฌานให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว    ย่อม</p><p>พิจารณา.</p><p>           พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค     กระทำมรรคให้เป็นอารมณ์อย่าง</p><p>หนักแน่นแล้ว     ย่อมพิจารณา,    กระทำผลให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว</p><p>ย่อมพิจารณา  กระทำนิพพานให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว  ย่อมพิจารณา. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 58</p><p>           นิพพาน   เป็นปัจจัยแก่โคตรภู   แก่โวทาน   แก่มรรค   แก่ผล    ด้วย </p><p>อำนาจของอธิปติปัจจัย. </p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ ได้แก่</strong></p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม    เป็นปัจจัย</p><p>แก่สัมปยุตตขันธ์   และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย    ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๖๘๕] ๙.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม   เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ทัสสเนนปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว คือที่เป็น <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลให้ทาน    สมาทานศีล    กระทำอุโบสถกรรมแล้ว     ย่อมยินดี</p><p>ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง     เพราะกระทำกุศลกรรมนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น</p><p>ครั้นกระทำกุศลกรรมนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว           ราคะที่เป็น</p><p>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม   ย่อมเกิดขึ้น  ทิฏฐิ   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           กระทำกุศลกรรมทั้งหลายที่เคยสั่งสมไว้แล้วในกาลก่อน     ให้เป็น</p><p>อารมณ์อย่างหนักแน่น ฯลฯ.</p><p>           ออกจากฌาน กระทำฌานให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว  ฯลฯ ...</p><p>ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง     เพราะกระทำหทยวัตถุ    ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น    ครั้น</p><p>กระทำหทัยวัตถุเป็นต้น นั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว        ราคะที่เป็น</p><p>ทัสสเนนปหาตัพพธรรมย่อมเกิดขึ้น  ทิฏฐิ  ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 59</p><p>           [๖๘๖] ๑๐.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เป็น </strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่ภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ</strong> </p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลให้ทาน สมาทานศีล กระทำอุโบสถกรรมแล้ว  ย่อมยินดี  ย่อม</p><p>เพลิดเพลินยิ่ง    ซึ่งกุศลกรรมนั้น     เพราะกระทำกุศลกรรมนั้นให้เป็นอารมณ์</p><p>อย่างหนักแน่น  ราคะที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรมย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           กระทำกุศลกรรมทั้งหลายที่เคยสั่งสมไว้แล้วในกาลก่อน ฯลฯ.</p><p>           บุคคลย่อมยินดีย่อมเพลิดเพลินยิ่ง          เพราะกระทำขันธ์ทั้งหลายที่</p><p>เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น  ครั้น </p><p>กระทำกุศลกรรมนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว  ราคะที่เป็นภาวนายปหา-</p><p>ตัพพธรรม  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>                                         <strong>๔.  อนันตรปัจจัย</strong></p><p>           [๖๘๗] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม   ที่เกิดก่อน ๆ เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม   ที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจ</p><p>ของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๖๘๘] ๒.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม   เป็นปัจจัยแก่เนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 60</p><p>           คือ     ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม        เป็นปัจจัยแก่ </p><p>วุฏฐานะ  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>           [๖๘๙ ] ๓.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม   เป็นปัจจัยแก่ภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม   ที่เกิดก่อน ๆ เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม    ที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจ</p><p>ของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๖๙๐] ๔.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม   เป็นปัจจัยแก่เนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ</p><p>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๖๙๑] ๕.  <strong>เนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม    ด้วยอำนาจของอนันตร-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  ที่เกิด</p><p>ก่อน ๆ เป็นปัจจัย แก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่เกิดหลัง ๆ ด้วย</p><p>อำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 61</p><p>           อนุโลม  เป็นปัจจัยแก่โคตรภู </p><p>           อนุโลม  เป็นปัจจัยแก่โวทาน </p><p>           โคตรภู   เป็นปัจจัยแก่มรรค</p><p>           โวทาน  เป็นปัจจัยแก่มรรค</p><p>           มรรค   เป็นปัจจัยแก่ผล</p><p>           ผล   เป็นปัจจัยแก่ผล</p><p>           อนุโลม    เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติ </p><p>           เนวสัญญานาสัญญายตนะ  ของบุคคลผู้ออกจากนิโรธ   เป็นปัจจัยแก่</p><p>ผลสมาบัติ   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๖๙๒] ๖. <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ทัสสเนนปหาตัพพธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  อาวัชชนะ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพ-</p><p>ธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๖๙๓] ๗.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ภาวนายปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนายของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ   อาวัชชนะ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพ-</p><p>ธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 62</p><p>                                    <strong>๕.  สมนันตรปัจจัย</strong></p><p>           [๖๙๔]  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนนปหา- </strong></p><p><strong>ตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของสมนันตรปัจจัย</strong> </p><p>           เหมือนกับ  อนันตรปัจจัย.</p><p>                                        <strong>๖.  สหชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๖๙๕] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม   เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย  มี ๓ วาระ.</strong></p><p>           [๖๙๖] ๔.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม    เป็นปัจจัยแก่ภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม ฯลฯ มี ๓ วาระ.</strong></p><p>           [๖๙๗] ๑.  <strong>เนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม      ด้วยอำนาจของสหชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย       ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลาย  เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ    ด้วยอำนาจ</p><p>ของสหชาตปัจจัย   หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 63</p><p>           มหาภูตรูป ๑ เป็นปัจจัยแก่มหาภูตรูป  ๓  ฯลฯ มหาภูตรูปทั้งหลาย </p><p>เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย. </p><p>           พาหิรรูป ...อาหารสมุฏฐานรูป... อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ.</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ...</p><p>           [๖๙๘] ๘.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม และเนวทัสสเนนนภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพธรรม   เป็นปัจจัยแก่เนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพ- </strong></p><p><strong>ธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ    ขันธ์ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม      และมหาภูตรูปทั้งหลาย</p><p>เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย.</p><p>           [๖๙๙] ๙.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม   และเนวทัสสเนนนภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพธรรม   เป็นปัจจัยแก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>ธรรม     ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ ขันธ์ที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม  และมหาภูตรูปทั้งหลาย  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย.</p><p>                                    <strong>๗.  อัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>           [๗๐๐] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญญปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม  ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 64</p><p>           [๗๐๑] ๒.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัยแก่ภาวนาย- </strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ฯลฯ</p><p>           [๗๐๒] ๓.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายตัพพธรรม  เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ ๓ ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และหทยวัตถุ        ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลาย  เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ,  หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>ทั้งหลาย.</p><p>           มหาภูตรูป  ๑  เป็นปัจจัยแก่มหาภูตรูป ๓ ด้วยอำนาจของอัญญมัญญ-</p><p>ปัจจัย ฯลฯ.</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ</p><p>                                            <strong>๘.  นิสสยปัจจัย</strong></p><p>           [๗๐๓] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย  มี ๓ วาระ. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 65</p><p>                       ๔.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ  มี ๓ วาระ</strong></p><p>                       ๗.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม เป็นปัจจัย </strong></p><p><strong>แก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ ๓  และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ฯลฯ   ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ทั้งหลาย   เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ    หทยวัตถุ</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย.</p><p>           มหาภูตรูป ๑   ฯลฯ</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ</p><p>           จักขายตนะ   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ กายายตนะ   เป็นปัจจัย </p><p>แก่กายวิญญาณ,  หทยวัตถุ ฯลฯ</p><p>           [๗๐๔] ๘.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ทัสสเนนปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           คือ   หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพ-</p><p>ธรรม  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย.</p><p>                       ๙.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ    หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพ-</p><p>ธรรม  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 66</p><p>           [๗๐๕] ๑๐.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม    และเนวทัสสเนนน- </strong></p><p><strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของนิสสยปัจจัย</strong> </p><p>           คือ     ขันธ์ ๑ ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม    และหทยวัตถุ    เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           [๗๐๖] ๑๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม    และเนวทัสสเนนน- </strong></p><p><strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม    เป็นปัจจัยแก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหา-</strong></p><p><strong>ตัพพธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม      และมหาภูตรูป</p><p>ทั้งหลาย  เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย.</p><p>           [๗๐๗] ๑๒.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม   และเนวทัสสเนนน-</strong></p><p><strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม   เป็นปัจจัยแก่ภาวนายปหาตัพพธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม  และหทัยวัตถุ  เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ ๓ ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           [๗๐๘] ๑๓.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม และเนวทัสสเนนนภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพธรรม    เป็นปัจจัยแก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย</strong>                                        </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 67</p><p>           คือ  ขันธ์ที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม   และมหาภูตรูปทั้งหลาย  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย.  </p><p>                                      <strong>๙.  อุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           [๗๐๙] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น   <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong> และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยราคะที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรมแล้ว    ฆ่าสัตว์</p><p>ลักทรัพย์ ฯลฯ  ทำลายสงฆ์.</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยโทสะที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม ฯลฯ โมหะ ฯลฯ</p><p>ทิฏฐิ ฯลฯ ความปรารถนาแล้ว   ฆ่าสัตว์ ฯลฯ ทำลายสงฆ์.</p><p>           ราคะที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม  ฯลฯ  โทสะ  โมหะ  ทิฏฐิ  ฯลฯ</p><p>ความปรารถนาเป็นปัจจัยแก่ราคะที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม    แก่โทสะ</p><p>แก่โมหะ    แก่ทิฏฐิ    แก่ความปรารถนา    ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๗๑๐] ๒.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม   เป็นปัจจัยแก่เนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ   <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 68</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยราคะที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรมแล้ว      ให้ทาน </p><p>สมาทานศีล   กระทำอุโบสถกรรม ฯลฯ  ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น. </p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยโทสะที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม ฯลฯ    ความ</p><p>ปรารถนาแล้ว  ให้ทาน ฯลฯ ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น.</p><p>           ราคะที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม  ฯลฯ   โทสะ   โมหะ   ทิฏฐิ ฯลฯ</p><p>ความปรารถนา  เป็นปัจจัยแก่ศรัทธา ฯลฯ แก่ปัญญา  แก่สุขทางกาย  แก่ทุกข์</p><p>ทางกาย   แก่ผลสมาบัติ   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย                      </p><p>           [๗๑๑] ๓.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม     เป็นปัจจัยแก่ภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสย</strong>ะ  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ราคะที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม  ฯลฯ   โทสะ  โมหะ   มานะ ฯลฯ</p><p>ความปรารถนา     เป็นปัจจัยแก่ราคะที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม     แก่โทสะ</p><p>แก่โมหะ  แก่มานะ  แก่ความปรารถนา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๗๐๒] ๔.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม   เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น   <strong>อารัมมณูปนิสสยะ</strong>  และ <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่                      </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 69</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยราคะที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรมแล้ว  ฆ่าสัตว์ ฯลฯ</p><p>ทำลายสงฆ์.  </p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยโทสะที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ  โมหะ ฯลฯ</p><p>มานะ ฯลฯ  ความปรารถนาแล้ว   ฆ่าสัตว์ ฯลฯ  ทำลายสงฆ์.</p><p>           ราคะที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ  โทสะ  โมหะ  มานะ  ฯลฯ</p><p>ความปรารถนา    เป็นปัจจัยแก่ราคะที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม    แก่โทสะ</p><p>แก่โมหะ  แก่ทิฏฐิ   แก่ความปรารถนา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสัยปัจจัย.</p><p>           ฉันทราคะในภัณฑะของตน      เป็นปัจจัยแก่ฉันทราคะในภัณฑะของ</p><p>ผู้อื่น  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           ฉันทราคะในสิ่งของที่หวงแหนของตน   เป็นปัจจัย แก่ฉันทราคะในสิ่ง</p><p>ของที่หวงแหนของผู้อื่น  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๗๑๓] ๕.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม    เป็นปัจจัยแก่เนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>อนันตรูปนิสสะ</strong> และ <strong>ปกตปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยราคะที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรมแล้ว ให้ทานฯลฯ</p><p>ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยโทสะที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ โมหะ ฯลฯ</p><p>มานะ ฯลฯ   ความปรารถนาแล้ว   ให้ทาน ฯลฯ  ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 70</p><p>           ราคะที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ   โทสะ  โมหะ  มานะ ฯลฯ </p><p>ความปรารถนา   เป็นปัจจัยแก่ศรัทธา  แก่ผลสมาบัติ  ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</p><p>ปัจจัย.</p><p>           [๗๑๔] ๖.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong> </p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาแล้ว   ให้ทาน ฯลฯ   ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศีล ฯลฯ   สุตะ   จาคะ   ปัญญา   สุขทางกาย   ทุกข์</p><p>ทางกาย  อุตุ โภชนะ ฯลฯ   เสนาสนะ  แล้วให้ทาน ฯลฯ   ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น</p><p>           ศรัทธา  ฯลฯ   ศีล   สุตะ   จาคะ   ปัญญา   สุขทางกาย   ทุกข์ทางกาย</p><p>อุตุ   โภชนะ   เสนาสนะ   เป็นปัจจัยแก่ศรัทธา  ฯลฯ แก่ปัญญา  แก่สุขทางกาย</p><p>แก่ทุกข์ทางกาย   แก่ผลสมาบัติ   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๗๑๕] ๗.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ทัสสเนนปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 71</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธา  ฯลฯ  ถือทิฏฐิ.  </p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศีล  ฯลฯ  เสนาสนะแล้ว  ฆ่าสัตว์ ฯลฯ  ทำลายสงฆ์.</p><p>           ศรัทธา ฯลฯ  เสนาสนะ   เป็นปัจจัยแก่ราคะที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพ-</p><p>ธรรม    แก่โทสะ    แก่โมหะ    แก่ทิฏฐิ    แก่ความปรารถนา   ด้วยอำนาจของ</p><p>อุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๗๑๖] ๘.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัย </strong></p><p><strong>แก่ภาวนายปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ   อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาแล้ว   ก่อมานะ.</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศีล ฯลฯ   ปัญญา   สุขทางกาย   ทุกข์ทางกาย   อุตุ</p><p>โภชนะ ฯลฯ  เสนาสนะแล้ว   ก่อมานะ.</p><p>           ศรัทธา ฯลฯ  ปัญญา  สุขทางกาย   ทุกข์ทางกาย  อุตุ  โภชนะ ฯลฯ</p><p>เสนาสนะ  เป็นปัจจัยแก่ราคะที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม  แก่โทสะ  แก่โมหะ</p><p>แก่มานะ  แก่ความปรารถนา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>                                        <strong>๑๐.  ปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๗๑๗ ] ๑.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ภาวนายปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 72</p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>   และ  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่  </p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นจักษุ    โดยความเป็นของไม่เที่ยง    เป็นทุกข์เป็น</p><p>อนัตตา</p><p>           บุคคลพิจารณาเห็น  โสตะ ฯลฯ  ฆานะ   ชิวหา   กายะ   รูป   เสียง</p><p>กลิ่น  รส โผฏฐัพพะ หทัยวัตถุ  ฯลฯ</p><p>           บุคคลเห็นรูปด้วยทิพยจักษุ  ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ.</p><p>           รูปายตนะ   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ โผฏฐัพพายตนะ    เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายวิญญาณ  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           จักขายตนะ เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ กายายตนะ  เป็นปัจจัยแก่</p><p>กายวิญญาณ. หทยวัตถุ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนาย</p><p>ปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>           [๗๑๘] ๒.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ทัสสเนนปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง คือที่เป็น   <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลย่อมยินดี    ย่อมเพลิดเพลินยิ่งซึ่งจักษุ   เพราะปรารภจักษุนั้น</p><p>ราคะที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม  ย่อมเกิดขึ้น  ทิฏฐิ  ย่อมเกิดขึ้น โทมนัส</p><p>ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม  ย่อมเกิดขึ้น  ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 73</p><p>           บุคคลย่อมยินดี ย่อมเพลิดเพลินยิ่งซึ่งหทยวัตถุ เพราะปรารภหทยวัตถุ  </p><p>นั้น   ราคะที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม   ย่อมเกิดขึ้น   ทิฏฐิ   ย่อมเกิดขึ้น</p><p>วิจิกิจฉา  ย่อมเกิดขึ้น  โทมนัสที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           ที่เป็น  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย  ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>           [๗๑๙] ๓.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ภาวนายปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง คือ  ที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลย่อมยินดี     ย่อมเพลิดเพลินยิ่งซึ่งจักษุ    เพราะปรารภจักษุนั้น</p><p>ราคะที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม  ย่อมเกิดขึ้น อุทธัจจะ ย่อมเกิดขึ้น โทมนัส</p><p>ที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลย่อมยินดี ย่อมเพลิดเพลินยิ่งซึ่งโสตะ ฯลฯ กายะ รูป ฯลฯ โผฏ-</p><p>ฐัพพะ ฯลฯ หทยวัตถุ  เพราะปรารภโสตะเป็นต้นนั้น   ราคะที่เป็นภาวนายปหา-</p><p>ตัพพธรรม   ย่อมเกิดขึ้น   อุทธัจจะ  ย่อมเกิดขึ้น   โทมนัสที่เป็นภาวนายปหา-</p><p>ตัพพธรรม  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           ที่เป็น  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong> ได้แก่</p><p>           หทยวัตถุ    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย   ที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 74</p><p>                                <strong>๑๑.  ปัจฉาชาตปัจจัย</strong>         </p><p>           [๗๒๐] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม   เป็นปัจจัยแก่เนวทัสส- </strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เกิดภายหลัง   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายนี้ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย</p><p>           [๗๒๑]  ๒. <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม   เป็นปัจจัยแก่เนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนาปหาตัพพธรรมที่เกิดภายหลัง    เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายนี้ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.</p><p>           [๗๒๒] ๓. <strong>เนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปุหาตัพพธรรมที่เกิด</p><p>ภายหลัง  เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.</p><p>                                      <strong>๑๒. อาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           [๗๒๓] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม   เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 75</p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม   ที่เกิดก่อน ๆ เป็น </p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายเกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>           [๗๒๔ ] ๒.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัยแก่ภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรมที่เกิดก่อน ๆ  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>           [๗๒๕] ๓.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม   ด้วยอำนาจของอาเสวน-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม   ที่เกิด</p><p>ก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>           อนุโลม  เป็นปัจจัยแก่โคตรภู,  อนุโลม  เป็นปัจจัยแก่โวทาน,   โคตรภู</p><p>เป็นปัจจัยแก่มรรค,  โวทาน เป็นปัจจัยแก่มรรค  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>                                            <strong>๑๓.   กัมมปัจจัย</strong></p><p>           [๗๒๖] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 76</p><p>           [๗๒๗] ๒.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวทัสส- </strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           เจตนาที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม    เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป</p><p>ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม   เป็นปัจจัยแก่วิบากขันธ์    และ</p><p>กฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           [๗๒๘] ๓.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม    และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม    ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ เจตนาที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           [๗๒๙ ] ๔.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม     เป็นปัจจัยแก่ภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 77</p><p>           [๗๓๐] ๕.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม    เป็นปัจจัยแก่เนวทัสส- </strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ   เจตนาที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐาน-</p><p>รูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </p><p>           [๗๓๑] ๖.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม   เป็นปัจจัยแก่ภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม    และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม    ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           [๗๓๒ ] ๗.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพธรรม   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่างคือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>           ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม     เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์  และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ    เจตนาที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม</p><p>เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์  และกฏัตตารูปทั้งหลาย</p><p>           ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 78</p><p>           เจตนาที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนาปหาตัพพธรรม      เป็นปัจจัยแก่ </p><p>วิบากขันธ์  และกฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </p><p>                                          <strong>๑๔.  วิปากปัจจัย</strong></p><p>           [๗๓๓] ๑.  <strong>เนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพธรรม เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม    ซึ่งเป็น</p><p>วิบาก   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์  ๓  และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย     ด้วยอำนาจของ</p><p>วิปากปัจจัย.                                                                          </p><p>           ในปฏิสนธิขณะ    ขันธ์ทั้งหลาย   เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ   ด้วยอำนาจ</p><p>ของวิปากปัจจัย.  </p><p>                            </p><p>                                           <strong>๑๕.  อาหารปัจจัย</strong></p><p>           [๗๓๔] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย</strong></p><p>           คือ  กวฬีการาหาร ฯลฯ.</p><p>           อาหารปัจจัย มี ๗ วาระ.</p><p>                                           <strong>๑๖.  อินทริยปัจจัย</strong></p><p>           <strong>...เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จักขุนทรีย์ ฯลฯ รูปชีวิตินทรีย์  ฯลฯ</p><p>           มี ๗ วาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 79</p><p>                  <strong>๑๗.  ฌานปัจจัย ฯลฯ   ๑๙.  สัมปยุตตปัจจัย</strong> </p><p>           ฯลฯ  เป็นปัจจัย <strong> ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย,</strong>  เป็นปัจจัย   ด้วย</p><p><strong>อำนาจของมัคคปัจจัย,</strong>   เป็นปัจจัย  <strong>ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย.</strong></p><p>                                    <strong>๒๐.  วิปปยุตตปัจจัย</strong> </p><p>           <strong>๑.  ทัสสเนนปหาตัพพธรรม  ฯลฯ ด้วยอำนาจของวิปปยุตต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย.</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น      <strong>สหชาตะ</strong>   และ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น <strong>สหชาตะ</strong> ได้แก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เกิด </p><p>พร้อมกันเป็น ปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น <strong>ปัจฉาชาตะ</strong> ได้แก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม</p><p>ที่เกิดภายหลังเป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           [๗๓๕] ๒.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม   เป็นปัจจัยแก่เนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>           แม้บทนี้ก็เหมือนกับทัสสเนนะ.</p><p>           [๗๓๖]  ๓. <strong>เนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่เนวทัสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม   ด้วยอำนาจของวิปปยุตต- </strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓  อย่าง คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ  ปุเรชาตะ</strong>    และ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น     <strong>สหชาตะ</strong>    ได้แก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนาย</p><p>ปหาตัพพธรรมที่เกิดพร้อมกัน    เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วย</p><p>อำนาจของวิปปยุตตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 80</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ- </p><p>ธรรม  เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลาย   เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่ </p><p>           จักขายตนะ  เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ กายายตนะ เป็นปัจจัยแก่</p><p>กายวิญญาณ. </p><p>           หทยวัตถุ      เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนาย-</p><p>ปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น   <strong>ปัจฉาชาตะ</strong> ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม    ที่เกิดภาย</p><p>หลัง  เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เกิดก่อนด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           [๗๓๗] ๔.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ทัสสเนนปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของวิปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           หทยวัตถุ    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           [๗๓๘] ๕.   <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพธรรม  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ภาวนายปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 81</p><p>           หทยวัตถุ      เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.  </p><p>                                        <strong>๒๑.  อัตถิปัจจัย</strong></p><p>           [๗๓๙] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           คือ    ขันธ์ ๑  ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓</p><p>ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย  ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           [๗๔๐] ๒.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น    <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เกิดพร้อมกัน  เป็นปัจจัย</p><p>แก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น    <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>    ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เกิดภายหลัง    เป็นปัจจัย</p><p>แก่กายนี้ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           [๗๔๑] ๓.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม    และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอัตถิปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 82</p><p>           คือ    ขันธ์ ๑ ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.  </p><p>                       ๔.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม    เป็นปัจจัยแก่ภาวนาย</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม</strong> ฯลฯ มี ๓ วาระ  (วาระที่ ๔-๖)</p><p>           พึงกระทำเหมือนกับทัสสเนนะ.</p><p>           [๗๔๒] ๗.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           มี  ๕ อย่าง  คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ  ปุเรชาตะ  ปัจฉาชาตะ  อาหาระ</strong></p><p><strong>และ  อินทริยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์  ๑  ที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่เกิดพร้อมกัน</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลายด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ  ขันธ์ทั้งหลายเป็น  ปัจจัยแก่หทยวัตถุ,   หทยวัตถุ</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           มหาภูตรูป  ๑ ฯลฯ</p><p>           สำหรับอสัญญสัตว์ทั้งหลาย  มหาภูตรูป  ๑ ฯลฯ</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นจักษุ   โดยความเป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์   เป็น</p><p>อนัตตา.</p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นโสตะ ฯลฯ   กายะ  รูป ฯลฯ  โผฏฐัพพะ  หทยวัตถุ</p><p>โดยความเป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์   เป็นอนัตตา. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 83</p><p>           บุคคลเห็นรูปด้วยทิพยจักษุ  ฟังเสียงด้วยโสตธาตุ. </p><p>           รูปายตนะ    เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ โผฏฐัพพายตนะ   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายวิญญาณ.                                                                     </p><p>           จักขายตนะ  เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ  ฯลฯ กายายตนะ    เป็นปัจจัย</p><p>แก่กายวิญญาณ.</p><p>           หทยวัตถุ     เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนาย-</p><p>ปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่เกิดภายหลัง</p><p>เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           กวฬีการาหารเป็นปัจจัยแก่กายนี้,       รูปชีวิตินทรีย์      เป็นปัจจัยแก่</p><p>กฏัตตารูปทั้งหลาย.</p><p>           [๗๔๓] ๘. <strong>เนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ทัสสเนนปหาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong> </p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  ซึ่งจักษุ  เพราะปรารภจักษุนั้น</p><p>ราคะที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม  ย่อมเกิดขึ้น  ทิฏฐิ ย่อมเกิดขึ้น  วิจิกิจฉา</p><p>ย่อมเกิดขึ้น  โทมนัส ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลย่อมยินดีซึ่งโสตะ ฯลฯ หทัยวัตถุ ฯลฯ.</p><p>           หทยวัตถุ     เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรม </p><p>ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 84</p><p>           [๗๔๘] ๙.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม เป็นปัจจัย </strong></p><p><strong>แก่ภาวนายปาตัพพธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           บุคคลย่อมยินดี    ย่อมเพลิดเพลินยิ่งซึ่งจักษุ   เพราะปรารภจักษุนั้น</p><p>ราคะที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม  ย่อมเกิดขึ้น  ทิฏฐิ  ย่อมเกิดขึ้น  โทมนัส</p><p>ที่เป็นภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ</p><p>           บุคคลย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่งซึ่งโสตะ  ฯลฯ หทยวัตถุ ฯลฯ.</p><p>           หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวปหาตัพพธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           [๗๔๕] ๑๐.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม    และเนวทัสสเนนน-</strong></p><p><strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนนปทาตัพพธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong> รวมกับ  <strong>ปุเรชาตะ</strong> ได้แก่</p><p>           ขันธ์ ๑ ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เกิดพร้อมกัน    และหทยวัตถุ</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ ฯลฯ.</p><p>           [๗๔๖] ๑๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม และเนวทัสสเนนนภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพธรรม   เป็นปัจจัยแก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>ธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ,  ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อาหาระ</strong></p><p>และรวมกับ  <strong>อินทริยะ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 85</p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่  </p><p>           ขันธ์ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เกิดพร้อมกัน      และมหาภูตรูป</p><p>ทั้งหลาย  เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย  </p><p>           ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อาหาระ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เกิดภายหลัง   และกวฬี-</p><p>การาหาร   เป็นปัจจัยแก่กายนี้    ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อินทริยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เกิดภายหลัง     และรูป-</p><p>ชีวิตินทรีย์   เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           [๗๔๗] ๑๒.  <strong>ภาวนาปหาตัพพธรรม และเนวทัสสเนนนภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัยแก่ภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           พึงกระทำเป็น ๒ วาระ.   (วาระที่ ๑๒-๑๓)</p><p>                      <strong>๒๒.   นัตถิปัจจัย ฯลฯ  ๒๔.  อวิคตปัจจัย</strong></p><p>           [๗๔๘ ]  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม   เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม    ด้วยอำนาจของนัตถิปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของวิคตปัจจัย   เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของอวิคตปัจจัย.</strong></p><p>                                  <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong></p><p>           [๗๔๙]  ในเหตุปัจจัย   มี ๗ วาระ  ในอารัมมณปัจจัย   มี ๘ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ  ในอนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย มี</p><p>๗ วาระ ในสหชาตปัจจัย  มี  ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนิสสย- </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 86</p><p>ปัจจัย  มี  ๓ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๘ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย   มี ๓ </p><p>วาระ  ในปัจฉาชาตปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ ในกัมม-</p><p>ปัจจัย  มี ๗ วาระ    ในวิปากปัจจัย  มี ๑ วาระ    ในอาหารปัจจัย มี ๗ วาระ</p><p>ในอินทริยปัจจัย ๗ วาระ ในฌานปัจจัย  มี ๗ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๗ วาระ</p><p>ในสัมปยุตตปัจจัย   มี ๓ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย   มี ๕ วานะ  ในอัตถิปัจจัย</p><p>มี ๑๓ วาระ  ในนัตถิปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ ในอวิคต-</p><p>ปัจจัย มี ๑๓ วาระ.                 </p><p>           พึงนับอย่างนี้ </p><p>                                            <em>อนุโลม  จบ</em></p><p>                                             <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                     <strong>การยกปัจจัย  ในปัจจนียะ แห่งปัญหาวาระ</strong></p><p>           [๗๕๐] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม    ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,    เป็นปัจจัย   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของสหชาตปัจจัย  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           [๗๕๑] ๒.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม   เป็นปัจจัยแก่เนวทัสส- </strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพธรรม   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,   เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัย  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย    ด้วยอำนาจของอุปนิ-</strong></p><p><strong>สสยปัจจัย,    เป็นปัจจัย    ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong>  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 87</p><p>           [๗๕๒] ๓.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนน </strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม    และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม    ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของสหชาตปัจจัย.</strong> </p><p>           [๗๕๓] ๔.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม    เป็นปัจจัยแก่ภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของสหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           [๗๕๔] ๕.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม   เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           [๗๕๕] ๖.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม    เป็นปัจจัยแก่เนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพธรรม   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,   เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัย    ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,    เป็นปัจจัย    ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.</strong></p><p>           [๗๕๖] ๗.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม    เป็นปัจจัยแก่ภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพธรรม    และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม    ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของสหชาตปัจจัย.</strong></p><p>           [๗๕๗] ๘.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม   ด้วยอำนาจของอารัมมณ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย  เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย  เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอุปนิสสยปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 88</p><p><strong>ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย, </strong></p><p><strong>เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย,   เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อินทริยปัจจัย.</strong> </p><p>           [๗๕๘] ๙.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม เป็นปัจจัย </strong></p><p><strong>แก่ทัสสเนนปหาตัพพธรรม    ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,   เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัย   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,   เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>ปุเรชาตปัจจัย.</strong></p><p>           [๗๕๙] ๑๐.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ภาวนายปหาตัพพธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,   เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของปุเรชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย.</strong></p><p>           [๗๖๐] ๑๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม และเนวทัสสเนนนภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  รวมกับ <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p>           [๗๖๑]  ๑๒.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพธรรม    และเนวทัสสเนนน-</strong></p><p><strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม     เป็นปัจจัยแก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหา-</strong></p><p><strong>ตัพพธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ,  ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อาหาระ</strong>  </p><p>และรวมกับ   <strong>อินทริยะ</strong></p><p>           [๗๖๒] ๑๓.  <strong>ภาวนายปหาตัพพธรรม และเนวทัสสเนนนภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพธรรม  เป็นปัจจัยแก่ภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 89</p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น    <strong>สหชาตะ</strong> รวมกับ  <strong>ปุเรชาตะ</strong> </p><p>           [๗๖๓] ๑๔. <strong> ภาวนายปหาตัพพธรรม และเนวทัสสเนนนภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพธรรม อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง    คือที่เป็น    <strong>สหชาตะ</strong>   และ   <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ</p><p><strong>อาหาระ</strong>   และรวมกับ <strong>อินทริยะ</strong> </p><p>                             <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๗๖๔]  ในนเหตุปัจจัย  มี ๑๔ วาระ   ในนอารัมมณปัจจัย  มี ๑๔</p><p>วาระ   ในนอิธิปติปัจจัย    มี ๑๔   วาระ   ในนอนันตรปัจจัย   มี ๑๔   วาระ</p><p>ในนสมนันตรปัจจัย  มี  ๑๔   วาระ   ในนสหชาตปัจจัย  มี   ๑๐ วาระ   ในน</p><p>อัญญมัญญปัจจัย  มี  ๑๐ วาระ  ในนนิสสยปัจจัย  มี ๑๐ วาระ  ในนอุปนิสสย-</p><p>ปัจจัย  มี ๑๔ วาระ   ในนปุเรชาตปัจจัย  มี ๑๒ วาระ   ในนปัจฉาชาตปัจจัย</p><p>มี ๑๔ วาระ      ในนอาเสวนปัจจัย  มี ๑๔ วาระ   ในนกัมมปัจจัย   มี  ๑๔ วาระ</p><p>ในนวิปากปัจจัย  มี  ๑๔ วาระ  ในนอาหารปัจจัย  มี ๑๔ วาระ  ในนอินทริย-</p><p>ปัจจัย  มี  ๑๔ วานะ   ในนฌานปัจจัย  มี  ๑๔ วาระ   ในนมัคคปัจจัย  มี  ๑๔</p><p>วาระ    ในนสัมปยุตตปัจจัย     มี   ๑๐ วาระ    ในนวิปปยุตตปัจจัย   มี ๘ วาระ</p><p>ในโนอัตถิปัจจัย  มี ๘ วาระ  ในโนนัตถิปัจจัย มี ๑๔ วาระ  ในโนวิคตปัจจัย</p><p>มี ๑๔  วาระ  ในโนอวิคตปัจจัย  มี ๘ วาระ                             </p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                               <em>ปัจจนียนัย  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 90</p><p>                                    <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong> </p><p>                     <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong> </p><p>           [๗๖๕]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>  ในนอารัมมณปัจจัย  มี ๗ วาระ...</p><p>ในนอธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ  ในนอนันตรปัจจัย มี  ๗ วาระ ในนสมนันตร-</p><p>ปัจจัย  มี ๗ วาระ   ในนอสัญญมัญญปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในนอุปนิสสยปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ  ในนปุเรชาตปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๗ วาระ</p><p>ในนอาเสวนปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในนกัมมปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในนวิปากปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ   ในนอาหารปัจจัย    มี ๗ วาระ   ในนอินทริยปัจจัย   มี ๗ วาระ</p><p>ในนฌานปัจจัย มี ๗ วาระ  ในนมัคคปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในนสัมปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ   ในนวิปปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในโนนัตถิปัจจัย   มี ๗ วาระ</p><p>ในโนวิคตปัจจัย  มี ๗ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                       <em>อนุโลมปัจจนียะ  จบ</em></p><p>                                          <strong>ปัจจนียนุโลมนัย</strong></p><p>                           <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>           [๗๖๖]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>    ในอารัมมณปัจจัย    มี ๘ วาระ   ใน</p><p>อธิปติปัจจัย   มี ๑๐ วาระ   ในอนันตรปัจจัย  มี ๗ วาระ   ในสมนันตรปัจจัย </p><p>มี ๗ วาระ   ในสหชาตปัจจัย   มี ๙ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย   มี ๓ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย มี ๑๓ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๘ วาระ  ในปุเรชาตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ   ในปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอาเสวนปัจจัย   มี ๓ วาระ ใน </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 91</p><p>กัมมปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในวิปากปัจจัย   มี ๑ วาระ  ในอาหารปัจจัย  มี ๗ </p><p>วาระ ในอินทริยปัจจัย   มี ๗ วาระ  ในฌานปัจจัย มี ๗ วาระ  ในมัคคปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ  ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระใน</p><p>อัตถิปัจจัย   มี  ๓ วาระ   ในนัตถิปัจจัย  มี ๗ วาระ   ในวิคตปัจจัย    มี  ๗</p><p>วาระ  ในอวิคตปัจจัย   มี  ๑๓ วาระ. </p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                       <em>ปัจจนียานุโลม  จบ</em></p><p>                                     <em>ทัสสนติกะที่  ๘  จบ</em></p><p>                                      <strong>อรรถกถาทัสสนติกะ</strong>                </p><p>           ใน   <strong>ทัสสนติกะ</strong>   ในคำทั้งหลายที่อาทิว่า   <strong>ราคะ   ที่พึงละด้วย</strong></p><p><strong>ทัสสนะ</strong>  (พระโสดาบัน)  <strong>ย่อมเกิดขึ้น</strong>  ผู้ศึกษาพึงทราบว่า   ธรรมที่เกิดขึ้น</p><p>แก่พระอริยบุคคลเบื้องต่ำ ย่อมไม่เกิดแก่พระอริยบุคคลเบื้องสูงอย่างนี้คือ ราคะ</p><p>ที่พึงละด้วยทัสสนะย่อมเกิดแก่ปุถุชน     ราคะที่พึงละด้วยภาวนาย่อมเกิดแม้แก่</p><p>พระโสดาบัน     ธรรมที่พึงละด้วยทัสสนะย่อมไม่เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่พึงละด้วย</p><p>ภาวนา   ด้วยอำนาจของปัจจัยแม้อย่างหนึ่ง.   คำที่เหลือในอธิการนี้  ผู้ศึกษาพึง</p><p>ติดตามบาลี   แล้วทราบด้วยอำนาจแห่งลักษณะที่กล่าวไว้ในกุสลติกะ.</p><p>                                    <em>อรรถกถาทัสสนติกะ  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 92</p><p>                          <strong>๙.  ทัสสเนนปหตัพพเหตุกติกะ</strong></p><p>                                        <strong>ปฏิจจวาระ</strong></p><p>                                         <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                      <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong> </p><p>           [๗๖๗] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    อาศัยทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong> </p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>                       ๒. <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัย</strong></p><p><strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   จิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพ-</p><p>เหตุกธรรม.</p><p>                       ๓.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม     และเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   อาศัยทัสสเนนปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นทัสสเนนปหา-</p><p>ตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>           [๗๖๘] ๔.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัยภาวนายปหา-</strong></p><p><strong>ตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 93</p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์  ๑   ที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ </p><p>                       ๕.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุธรรม อาศัย</strong></p><p><strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุก-</p><p>ธรรม.</p><p>                       ๖.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    และเนวทัสสเนน-</strong></p><p><strong>นภาวนาปหาตัพพเหตุกธรรม    อาศัยภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นภาวนานปหา-</p><p>ตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ  ขันธ์  ๒ ฯลฯ</p><p>           [๗๖๙] ๗.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัย</strong></p><p><strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์   ที่เป็นเนวทัสสเนน-</p><p>นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์  ๒.</p><p>จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยยโมหะที่หรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ    ขันธ์ ๓ และกฏัตตารูป    อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนว-</p><p>ทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย,   ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยหทยวัตถุ,  ฯลฯ</p><p>อาศัยมหาภูตรูป ๑</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป กฏัตตรูปที่เป็นอุปาทารูป อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 94</p><p>                       ๘.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   อาศัยเนวทัสส- </strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยโมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา.</p><p>                       ๙.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    อาศัยเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย   อาศัยโมหะที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ.</p><p>                      ๑๐.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหุตกธรรม และเนวทัสสเนนน-</strong></p><p><strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>เหตุกธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ    สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย    และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยโมหะที่-</p><p>สหรคตด้วยวิจิกิจฉา.</p><p>                      ๑๑.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม และเนวทัสสเนนน-</strong></p><p><strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>เหตุกธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยโมหะที่สหรคต-</p><p>ด้วยอุทธัจจะ.</p><p>           [๗๗๐] ๑๒.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   อาศัยทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม     และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 95</p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   และโมหะ  ฯลฯ </p><p>ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และโมหะ.</p><p>                       ๑๓.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัย</strong></p><p><strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>เหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือจิตตสมุฏฐานรูป     อาศัยขันธ์ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  </p><p>และมหาภูตรูปทั้งหลาย,    จิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วย</p><p>วิจิกิจฉา   และโมหะ.</p><p>                       ๑๔.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   และเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   อาศัยทัสสเนนปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรมและเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๑ ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา</p><p>และโมหะ ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และโมหะ ฯลฯ</p><p>           [๗๗๑] ๑๕.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    อาศัยภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม     และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ   และโมหะ   ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และโมหะ.                                             </p><p>                       ๑๖.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  และเนวทัสเนนนภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 96</p><p>           คือ จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม </p><p>และมหาภูตรูปทั้งหลาย,    จิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วย</p><p>อุทธัจจะและโมหะ.</p><p>                       ๑๗.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม     และเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    อาศัยภาวนายปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม  และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ</p><p>และโมหะ ฯลฯ</p><p>                                     <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๗๗๒] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหุตกธรรม    อาศัยทัสสเนน</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong>                  </p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>                       ๒.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัย</strong></p><p><strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ    โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา    อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วย</p><p>วิจิกิจฉา.</p><p>                       ๓.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    และเนวทัสส- </strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   อาศัยทัสสเนนปหาตัพพเหตุก -</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 97</p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ และโมหะ    อาศัยขันธ์ ๑ ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ และโมหะ  อาศัยขันธ์ ๒. </p><p>           [๗๗๓] ๔.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัยภาวนายปหา-</strong></p><p><strong>ตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย  มี ๓ วาระ.</strong></p><p>           พึงจำแนกเหมือนกับทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม.</p><p>           [๗๗๔] ๗.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   เกิดขึ้น   เพราะ</strong></p><p><strong>อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ     ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-</p><p>เหตุกธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ    ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยหทัยวัตถุ.</p><p>           [๗๗๕] ๘.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    อาศัยเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยโมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา.</p><p>           [๗๗๖] ๙. <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัยเนวทัสสเนน-</strong></p><p><strong>นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยโมหะที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 98</p><p>           [๗๗๗]  ๑๐.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  อาศัยทัสสเนน- </strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม    และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหุตก-</strong></p><p><strong>ธรรม ฯลฯ  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ     ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา    และโมหะ ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และโมหะ.</p><p>           [๗๗๘] ๑๑.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม     อาศัยภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม    และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ    ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ   และโมหะ  ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และโมหะ.</p><p>                                      <strong>๓. อธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๗๗๙] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   อาศัยทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย</strong>  มี ๓  วาระ  เหมือน</p><p>กับเหตุปัจจัย  (วาระที่ ๑-๓)</p><p>                       ๔.  <strong>ฯลฯ อาศัยภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ มี ๓</strong></p><p><strong>วาระ   เหมือนกับเหตุปัจจัย   (วาระที่ ๔-๖)</strong></p><p>           ในอธิปติปัจจัย  โมหะไม่มี.</p><p>           [๗๘๐] ๗.  <strong>เนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพเหตุธรรม อาศัย</strong></p><p><strong>เนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ  เพราะอธิปติปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 99</p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวทัสสเนน- </p><p>นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป    ฯลฯ จิตตสมุฏฐานรูป     ที่เป็น</p><p>อุปาทารูป  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           [๗๘๑] ๘.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    และเนวทัสสเนนนภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ  เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย    ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพ-</p><p>เหตุกธรรม   และมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           [๗๘๒] ๙.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  และเนวทัสสเนนนภาวนายปหา-</strong></p><p><strong>ตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ  เพราะอธิปติปัจจัย</strong> </p><p>           คือ   จิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพ-</p><p>เหตุกธรรม   และมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>                        <strong>๔.  อนันตรปัจจัย  ๕.  สมนันตรปัจจัย</strong></p><p>           <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   ฯลฯ   เพราะอนันตรปัจจัย</strong></p><p><strong>เพราะ  สมนันตรปัจจัย  เหมือนกับอารัมมณปัจจัย.</strong>  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 100</p><p>                                  <strong>๖.  สหชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๗๘๓] ๑.   <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   อาศัยทัสสเนน- </strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะสหชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ    ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>                       ๒.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะสหชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพ-</p><p>เหตุกธรรม   โมหะ  และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วย</p><p>วิจิกิจฉา.</p><p>                       ๓.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม     และเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   อาศัยทัสสเนนปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะสหชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ    ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ที่เป็นทัสสเนน-</p><p>ปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ  ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>           [๗๘๔] ๔.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัยภาวนายปหา-</strong></p><p><strong>ตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะสหชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ    ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์  ๑ ที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 101</p><p>                       ๕.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม </strong></p><p><strong>อาศัยภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะสหชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์หลาย     ที่เป็นภาวนายปหาตัพพ- </p><p>เหตุกธรรม.</p><p>           โมหะ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ</p><p>                       ๖.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  และเนวทัสสเนนน</strong></p><p><strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม      อาศัยภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะสหชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นภาวนายปหา- </p><p>ตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>           ขันธ์ ๓ และ  โมหะ   และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่สหรคต</p><p>ด้วยอุทธัจจะ ฯลฯ.</p><p>           [๗๘๕] ๗.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>สหชาตปัจจัย</strong>  </p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวทัสสเนน-</p><p>นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัย  ขันธ์ ๒.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยโมหะ   ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วย</p><p>อุทธัจจะ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 102</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  หทัยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย,   ขันธ์ทั้งหลายอาศัย </p><p>หทยวัตถุ.                                                                                  </p><p>           มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           พาหิรรูป...อาหารสมุฏฐานรูป... อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ.</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ                     </p><p>                       ๘. <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   อาศัยเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะสหชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย  อาศัย โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา.</p><p>                       ๙.   <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกรรม  อาศัยเนวทัสสเนน-</strong></p><p><strong>นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะสหชาตปัจจัย ฯลฯ</strong></p><p>           พึงกระทำเหมือนกับเหตุปัจจัย  ( มี ๑๗ วาระ)</p><p>                   <strong>๗.  อัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ ๒๓. อวิคตปัจจัย</strong></p><p>           [๗๘๖]   <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   อาศัยทัสสเนนปหา-</strong></p><p><strong>ตัพพเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะอัญญมัญญปัจจัย</strong> เพราะ  <strong>นิสสยปัจจัย</strong></p><p>เพราะ  <strong>อุปนิสสยปัจจัย</strong>  เพราะ  <strong>ปุเรชาตปัจจัย</strong>   เพราะ   <strong>อาเสวนปัจจัย</strong></p><p>เพราะ    <strong>กัมมปัจจัย</strong>   เพราะ  <strong>วิปากปัจจัย</strong>  เพราะ   <strong>อาหารปัจจัย</strong>    เพราะ</p><p><strong>อินทริยปัจจัย</strong>   เพราะ <strong>ฌานปัจจัย</strong> เพราะ <strong>มัคคปัจจัย</strong> เพราะ <strong>สัมปยุตต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong>  เพราะ  <strong>วิปปยุตตปัจจัย</strong>   เพราะ  <strong>อัตถิปัจจัย</strong>  เพราะ    <strong>นัตถิปัจจัย</strong></p><p>เพราะ <strong>วิตตปัจจัย</strong> เพราะ  <strong>อวิคตปัจจัย.</strong>  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 103</p><p>                             <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong> </p><p>           [๗๘๗]   ในเหตุปัจจัย    มี ๑๗  วาระ     ในอารัมมณปัจจัย   มี  ๑๑</p><p>วาระ ในอธิปติปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในอนันตรปัจจัย มี ๑๑ วาระ ในสมนันตร-</p><p>ปัจจัย มี ๑๑ วาระ  ในสหชาตปัจจัย มี ๑๗ วาระ  ในอัญญมัญญปัจจัย  มี ๑๑</p><p>วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๑๓  วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๑๑ วาระ ในปุเรชาต-</p><p>ปัจจัย มี ๑๑ วาระ  ในอาเสวนปัจจัย มี ๑๑ วาระ  ในกัมมปัจจัย  มี ๑๗ วาระ</p><p>ในวิปากปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในอาหารปัจจัย มี ๑๗ วาระ  ในอินทริยปัจจัย มี ๑๗</p><p>วาระ ในฌานปัจจัย มี  ๑๗ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๑๗ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๑๑  วาระ  ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๑๗ วาระ  ในอัตถิปัจจัย มี ๑๗ วาระ   ใน</p><p>นัตถิปัจจัย มี ๑๑ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๑๑ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๗  วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                               <em>อนุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                                 <strong>ปัจนียนัย</strong></p><p>                                              <strong>๑. นเหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๗๘๘] ๑.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  โมหะ  ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วย</p><p>วิจิกิจฉา. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 104</p><p>           [๗๘๙] ๒.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม </strong></p><p><strong>อาศัยภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  โมหะ  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วย</p><p>อุทธัจจะ.</p><p>            [๗๙๐] ๓.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   เกิดขึ้น   เพราะ</strong></p><p><strong>นเหตุปัจจัย</strong> </p><p>           คือ     ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป     อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวทัสส- </p><p>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    ซึ่งเป็นอเหตุกธรรม  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ หทยวัตถุ   อาศัยขันธ์ทั้งหลาย  ขันธ์ทั้งหลาย</p><p>อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           ...อาศัยมหาภูตรูป ๑.</p><p>           พาหิรรูป ...อาหารสมุฏฐานรูป . . . อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ.</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ</p><p>                                      <strong>๒.   นอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๗๙๑]  ๑.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ    จิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพ-</p><p>เหตุกธรรม. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 105</p><p>           [๗๙๒] ๒.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม </strong></p><p><strong>อาศัยภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุก-</p><p>ธรรม.</p><p>           [๗๙๓] ๓.  <strong>เนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนาย</p><p>ปหาตัพพเหตุกธรรม,  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยโมหะ  ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา</p><p>ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนน-</p><p>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม,  หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย,  มหาภูตรูป  ๑</p><p>ฯลฯ  ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย  ฯลฯ.</p><p>           [๗๙๔] ๔. <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  และเนวทัสสเนนนภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม</p><p>และมหาภูตรูปทั้งหลาย, จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วย</p><p>วิจิกิจฉา  และโมหะ.</p><p>    </p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 106</p><p>           [๗๙๕] ๕.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม </strong></p><p><strong>อาศัยภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  และเนวทัสสเนนนภาวนายปหา-</strong></p><p><strong>ตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</p><p>และมหาภูตรูปทั้งหลาย,    จิตตสมุฏฐานรูป     อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วย</p><p>อุทธัจจะ  และโมหะ.</p><p>                                         <strong>๓.  นอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๗๙๖]  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    อาศัย</strong></p><p><strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย  เหมือน</strong></p><p><strong>กับ   สหชาตปัจจัย   มี ๑๗ วาระ.</strong>  </p><p>                        <strong>๔.  นอนันตรปัจจัย ฯลฯ  ๗.  นอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>          <strong>เพราะนอนันตรปัจจัย   เพราะนสมนันตรปัจจัย    เพราะน-</strong></p><p><strong>อัญญมัญญปัจจัย   เพราะนอุปนิสสยปัจจัย   (ทุกปัจจัยมี ๕ วาระ).</strong></p><p>                                        <strong>๘.  นปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๗๙๗] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    อาศัยทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong>                 </p><p>           คือ   ในอรูปภูมิ ฯลฯ   อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุก-</p><p>ธรรม. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 107</p><p>                       ๒.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม </strong></p><p><strong>อาศัยทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ  โมหะ  ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่</p><p>สหรคตด้วยวิจิกิจฉา.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุก-</p><p>ธรรม.</p><p>                       ๓.  <strong>ทัสสเนนปทาตัพพเหตุกธรรม และเนวทัสสเนนน</strong></p><p><strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    อาศัยทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>ฯลฯ</strong></p><p>           คือ    ในอรูปภูมิ   ขันธ์ ๓ และโมหะ    อาศัยขันธ์ ๑ ที่สหรคตด้วย</p><p>วิจิกิจฉา  และโมหะ ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>                       ๔.   <strong>อาศัยภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</strong>   เหมือน</p><p>กับทัสสเนนะ  มี ๓ วาระ   (วาระที่ ๔-๖)</p><p>           [๗๙๘] ๗.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัย</strong></p><p><strong>เนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   เกิดขึ้น เพราะนปุเรชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong>                                                                              </p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนาย-</p><p>ปหาตัพพเหตุกธรรม ฯสฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหา-</p><p>ตัพพเหตุกธรรม. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 108</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยโมหะ  ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   ที่สหรคตด้วย </p><p>อุทธัจจะ.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ.</p><p>                       ๘.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    อาศัยเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ   สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย   อาศัยโมหะ  ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา.</p><p>                       ๙.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    อาศัยเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ  สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย   อาศัยโมหะ   ที่สหรคตด้วย</p><p>อุทธัจจะ.</p><p>           [๗๙๙] ๑๐.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   อาศัยทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ในอรูปภูมิ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   และ</p><p>โมหะ ฯลฯ.</p><p>                       ๑๑.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  และเนวทัสสเนนนภาวนายปหา-</strong></p><p><strong>ตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 109</p><p>           คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  </p><p>และมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา และโมหะ.</p><p>           [๘๐๐] ๑๒.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัยภาวนายปหา-</strong></p><p><strong>ตัพพเหตุกธรรม    และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           แม้เหล่านี้   พึงกระทำเป็น ๒ วาระ   (รวมมี ๑๓ วาระ)</p><p>          <strong>๙.  นปัจฉาชาตปัจจัย  ๑๐.  นอาเสวนปัจจัย  ๑๑.  นกัมมปัจจัย</strong></p><p>           [๘๐๑] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    อาศัยทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม   เกิดขึ้น   เพราะนปัจฉาชาตปัจจัย   เพราะน-</strong></p><p><strong>อาเสวนปัจจัย   เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ   เจตนาที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   อาศัยขันธ์ทั้งหลาย </p><p>ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม.</p><p>           [๘๐๒] ๒.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  อาศัยภาวนายปหา-</strong></p><p><strong>ตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ   เจตนาที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่</p><p>เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 110</p><p>           [๘๐๓] ๓. <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัย</strong></p><p><strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ เพราะนกัมมปัจจัย</strong> </p><p>           คือ   เจตนาที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   อาศัย</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม.</p><p>           พาหิรรูป...  อาหารสมุฏฐานรูป...  อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>                       ๔. <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    อาศัยเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตกธรรม ฯลฯ  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ   สัมปยุตตเจตนา   อาศัยโมหะ   ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา.</p><p>                       ๕.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    อาศัยเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  สัมปยุตตเจตนา  อาศัยโมหะ  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ.</p><p>           [๘๐๔] ๖.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    อาศัยทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม     และเนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  สัมปยุตตเจตนา  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   และ</p><p>โมหะ.</p><p>           [๘๐๕] ๗.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัยภาวนายปหา-</strong></p><p><strong>ตัพพเหตุกธรรม    และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนกัมมปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 111</p><p>           คือ   สัมปยุตตเจตนา  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ  และ </p><p>โมหะ.</p><p>                                       <strong>๑๒. นวิปากปัจจัย</strong></p><p>           [๘๐๖]  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   อาศัยทัสสเนนปหา-</strong></p><p><strong>ตัพพเหตุกธรรม    เกิดขึ้น  เพราะนวิปากปัจจัย.  ปฏิสนธิ ไม่มี.</strong></p><p>                                       <strong>๑๓.  นอาหารปัจจัย</strong></p><p>           [๘๐๗]  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนาย ฯลฯ  เพราะนอาหารปัจจัย</strong></p><p><strong>           คือ  พาหิรรูป...  อุตุสมุฏฐานรูป... ฯลฯ</strong></p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ</p><p>                                        <strong>๑๔.  นอินทริยปัจจัย</strong> </p><p>           <strong>เพราะนอินทริยปัจจัย</strong></p><p>           คือ  พาหิรรูป...อาหารสมุฏฐานรูป ฯลฯ  ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย</p><p>ฯลฯ  รูปชีวิตินทรีย์  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>                                         <strong>๑๕.  นฌานปัจจัย</strong></p><p>           <strong>เพราะนฌานปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ปัญจวิญญาณ... ฯลฯ  พึงกระทำมหาภูตรูปทั้งหลาย.   </p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 112</p><p>                                   <strong>๑๖.   นมัคคปัจจัย</strong> </p><p>           <strong>ฯลฯ เพราะนมัคคปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ฯลฯ  ขันธ์  ๑  ที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</p><p>ซึ่งเป็นอเหตุกะ ฯลฯ</p><p>          ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ</p><p>                                <strong>๑๗.   นสัมปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           <strong>ฯลฯ เพราะนสัมปยุตตปัจจัย</strong></p><p>                                 <strong>๑๘.   นวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           [๘๐๘] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    อาศัยทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           คือ ในอรูปภูมิ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุก-</p><p>ธรรม.</p><p>                       ๒.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัย</strong></p><p><strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ  โมหะ   ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   อาศัยขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา</p><p>                       ๓.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    และเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    อาศัยทัสสเนนปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong>                                  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 113</p><p>           คือ    ในอรูปภูมิ    ขันธ์ ๓ และโมหะ    อาศัยขันธ์ ๑ ที่สหรคตด้วย </p><p>วิจิกิจฉา ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           [๘๐๙] ๔.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัยภาวนายปหา-</strong></p><p><strong>ตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ...</p><p>           <strong>ภาวนาย</strong> ฯลฯ มี ๓ วาระ.</p><p>           [๘๑๐] ๗.  <strong>เนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัย</strong></p><p><strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    เกิดขึ้น    เพราะน-</strong></p><p><strong>วิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนาย-</p><p>ตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>           พาหิรรูป...  อาหารสมุฏฐานรูป...  อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ</p><p>                       ๘.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม     อาศัยเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ  สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยโมหะ   ที่สหรคตด้วย</p><p>วิจิกิจฉา.</p><p>                       ๙.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมอาศัยเนวทัสสเนนน-</strong></p><p><strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 114</p><p>           คือ   ในอรูปภูมิ   สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย   อาศัยโมหะ   ที่สหรคตด้วย </p><p>อุทธัจจะ.                                                       </p><p>           [๘๑๑] ๑๐.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   อาศัยทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม     และเนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑  ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   และ</p><p>โมหะ ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>           [๘๑๒] ๑๑.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    อาศัยภาวนายปหา-</strong></p><p><strong>ตัพพเหตุกธรรม     และเนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ   และ</p><p>โมหะ ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>                <strong>๑๙.  เพราะโนนัตถิปัจจัย  ๒๐.  เพราะโนวิคตปัจจัย</strong></p><p>                                 <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong>      </p><p>           [๘๑๓]  ในนเหตุปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ</p><p>ในนอธิปติปัจจัย  มี ๑๗ วาระ  ในนอนันตรปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในนสมนันตร-</p><p>ปัจจัย   มี  ๕ วาระ   ในนอัญญมัญญปัจจัย  มี  ๕ วาระ   ในนอุปนิสสยปัจจัย </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 115</p><p>มี ๕ วาระ   ในนปุเรชาตปัจจัย  มี ๑๓ วาระ   ในนปัจฉาชาตปัจจัย   มี ๑๗ </p><p>วาระ  ในนอาเสวนปัจจัย  มี ๑๗ วาระ   ในนกัมมปัจจัย  มี ๗ วาระ   ในน-</p><p>วิปากปัจจัย  มี ๑๗ วาระ  ในนอาหารปัจจัย  มี ๑ วาระ   ในนอินทริยปัจจัย</p><p>มี ๑ วาระ  ในนฌานปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในนมัคคปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในน-</p><p>สัมปยุตตปัจจัย   มี ๕ วาระ   ในนวิปปยุตตปัจจัย   มี ๑๑ วาระ   ในโนนัตถิ-</p><p>ปัจจัย   มี ๕ วาระ  ในโนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                             <em>ปัจจนียะ   จบ</em></p><p>                                          <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>                           <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong></p><p>           [๘๑๔]   <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>  ในนอารัมมณปัจจัย  มี ๕ วาระ...</p><p>ในนอธิปติปัจจัย มี ๑๗ วาระ  ในนอนันตรปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในนสมนันตร-</p><p>ปัจจัย  มี ๕ วาระ   ในนอัญญมัญญปัจจัย   มี ๕ วาระ   ในนอุปนิสสยปัจจัย</p><p>มี ๕ วาระ   ในนปุเรชาตปัจจัย   มี  ๑๓ วาระ   ในนปัจฉาชาตปัจจัย   มี ๑๗</p><p>วาระ   ในนอาเสวนปัจจัย   มี ๑๗ วาระ   ในนกัมมปัจจัย  มี ๗ วาระ   ในน-</p><p>วิปากปัจจัย  มี ๑๗ วาระ    ในนสัมปยุตตปัจจัย  มี ๕ วาระ   ในนวิปปยุตต-</p><p>ปัจจัย   มี ๑๑ วาระ   ในโนนัตถิปัจจัย   มี ๕ วาระ   ในโนวิคตปัจจัย   มี ๕</p><p>วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                             <em>อนุโลมปัจจนียะ  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 116</p><p>                                          <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong> </p><p>                            <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>           [๘๑๕]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>     ในอารัมมณปัจจัย    มี ๓ วาระ...</p><p>ในอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ  ในสหชาตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ  ในอัญญมัญญปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ใน</p><p>อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ  ในปุเรชาตปัจจัย  มี ๓วาระ  ในอาเสวนปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ  ในกัมมปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ  ในอาหาร-</p><p>ปัจจัย   มี  ๓ วาระ  ในอินทริยปัจจัย  มี  ๓ วาระ  ในฌานปัจจัย   มี ๓ วาระ</p><p>ในมัคคปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในสัมปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในวิปปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ ในอัตถิปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนนัตถิปัจจัย  มี ๓ วาระ ในวิคตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ  ในอวิคตปัจจัย  มี ๓ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                           <em>ปัจจนียานุโลม  จบ</em></p><p>                                             <em>ปฏิจจวาระ  จบ</em></p><p>                              <em>สหชาตวาระเหมือนกับปฏิจจวาระ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 117</p><p>                                      <strong>ปัจจยวาระ</strong> </p><p>                                      <strong>อนุโลมนัย</strong> </p><p>                                    <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๘๑๖] ๑.   <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  อาศัยทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย.</strong></p><p>           มี ๓ วาระ   เหมือนกับปฏิจจวาระ   (วาระที่ ๑ - ๓ )</p><p>                       ๔.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   ฯลฯ</strong> </p><p>           มี ๓ วาระ   เหมือนกับปฏิจจวาระ   (วาระที่ ๔-๖)</p><p>                       ๗.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหตัพพเหตุกธรรมอาศัย</strong></p><p><strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    ฯลฯ</strong> </p><p>           มี ๑ วาระ  เหมือนกับปฏิจจวาระ.</p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  อาศัย</p><p>หทยวัตถุ.</p><p>           [๘๑๗] ๘.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    อาศัยเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัยหทยวัตถุ</p><p>           สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย   อาศัยโมหะ   ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา.</p><p>                       ๙.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม      อาศัยเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   เกิดขึ้น   เพราะเหตุปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 118</p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  อาศัยหทยวัตถุ. </p><p>           สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยโมหะ  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ.</p><p>                       ๑๐.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม      และเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม     อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัยหทยวัตถุ </p><p>จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย   และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยโมหะ   ที่สหรคต  </p><p>ด้วยวิจิกิจฉา.</p><p>                       ๑๑.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม และเนวทัสสเนนน-</strong></p><p><strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>เหตุกธรรม  ฯลฯ</strong>                                                                  </p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัยหทยวัตถุ,</p><p>จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย   และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยโมหะ   ที่สหรคต</p><p>ด้วยอุทธัจจะ.</p><p>           [๘๑๘] ๑๒.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัยทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรมและเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ  ขันธ์  ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  และ</p><p>หทยวัตถุ ฯลฯ  ขันธ์ ๒  ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 119</p><p>           ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑  ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  และโมหะ ฯลฯ  ขันธ์ </p><p>๒  อาศัยขันธ์ ๒  และโมหะ.</p><p>                       ๑๓.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม      และเนวทัสสเนนนภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ</strong>    </p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม</p><p>และมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา    และมหาภูตรูป</p><p>ทั้งหลาย.</p><p>                       ๑๔.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม      และเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    อาศัยทัสสเนนปหาตัพพเหตุก- </strong></p><p><strong>ธรรม  และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม และ</p><p>หทยวัตถุ ฯลฯ  ขันธ์ ๒  อาศัยขันธ์ ๒  และหทยวัตถุ.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม และ</p><p>มหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           ขันธ์ ๓   และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ ๑   ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา</p><p>และโมหะ ฯลฯ.</p><p>           [๘๐๙] ๑๕.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัยภาวนายปหา-</strong></p><p><strong>ตัพพเหตุกธรรม     และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong>   มี ๓ วาระ (รวม ๑๗ วาระ) </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 120</p><p>                                          <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๘๒๐] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    อาศัยทัสสเนน- </strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ วาระ   เหมือนกับอารัมมณปัจจัย   ในปฏิจจวาระ (วาระที่๑-๔).</p><p>                       ๔.  <strong>ภาวนาย   ฯลฯ</strong>   มี ๓ วาระ เหมือนกับปฏิจจวาระ.</p><p>                       ๗.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัย</strong></p><p><strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์  ๑  ที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-</p><p>เหตุกธรรม ฯลฯ  ขันธ์ ๒  ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           จักขุวิญญาณ   อาศัยจักขายตนะ ฯลฯ  กายวิญญาณ  อาศัยกายายตนะ. </p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  อาศัย</p><p>หทยวัตถุ.</p><p>           [๘๒๑] ๘. <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัยเนวทัสสเนน-</strong></p><p><strong>นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ   เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยโมหะ  ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา.</p><p>                       ๙.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม      อาศัยเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   ฯลฯ   เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  อาศัยหทยวัตถุ</p><p>สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยโมหะที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 121</p><p>                       ๑๐.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม     และเนวทัสส- </strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกรรม     อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  และโมหะ   อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                       ๑๑.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม และเนวทัสสเนนน-</strong></p><p><strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>เหตุกธรรม  เกิดขึ้น   เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ   และโมหะ  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           [๘๒๒] ๑๒.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  อาศัยทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม      และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม และ</p><p>หทยวัตถุ ฯลฯ  ขันธ์ ๒  ฯลฯ                                                     </p><p>           ขันธ์  ๓   อาศัยขันธ์   ๑    ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา    และโมหะ  ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒   อาศัยขันธ์ ๒   และโมหะ.</p><p>                       ๑๖.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม     และเนวทัสสเนนนภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา      อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วย</p><p>วิจิกิจฉา   และหทยวัตถุ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 122</p><p>                       ๑๔.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    และเนวทัสส- </strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   อาศัยทัสสเนนปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม    และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ และโมหะ   อาศัยขันธ์ ๑  ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   และ</p><p>หทยวัตถุ ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ ฯลฯ.</p><p>           [๘๐๓] ๑๕.   <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  อาศัยภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม   และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   และ</p><p>หทยวัตถุ ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ และ โมหะ ฯลฯ  ขันธ์</p><p>๒ ฯลฯ.</p><p>                       ๑๖.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม และเนวทัสสเนนนภาวนายปหา-</strong></p><p><strong>ตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong>                       </p><p>           คือ    โมหะที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ    อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วย</p><p>อุทธัจจะ   และหทยวัตถุ.</p><p>                       ๑๗. <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  และเนวทัสสเนน-</strong></p><p><strong>นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   อาศัยภาวนายปหาตัพพเหุตกธรรม </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 123</p><p><strong>และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    เกิดขึ้น    เพราะ </strong></p><p><strong>อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ และโมหะ    อาศัยขันธ์ ๑ ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ  และ</p><p>หทยวัตถุ ฯลฯ ขันธ์ ๒ และ ฯลฯ.</p><p>                                  <strong>๓.  อธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๘๒๔] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    อาศัยทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย   มี ๓ วาระ.</strong></p><p>                       ๔.  <strong>อาศัยภาวนาย ฯลฯ  มี ๓ วาระ.</strong></p><p>                       ๗.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ เพราะอธิปติ</strong></p><p><strong>ปัจจัย  มี ๑ วาระ.</strong></p><p>           คือ     ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</p><p>อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                       ๘.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    อาศัยเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                       ๙.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    อาศัยเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   อาศัยหทยวัตถุ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 124</p><p>                       ๑๐.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    และเนวทัสส- </strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม     อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัย หทยวัตถุ.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>                       ๑๑.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม     และเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุธรรม     อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม   เกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัยหทยวัตถุ </p><p>จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           [๘๒๕] ๑๒.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  อาศัยทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม     และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม เกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  และ</p><p>หทยวัตถุ ฯลฯ ขันธ์ ๒ และ ฯลฯ.</p><p>                       ๑๓.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม     และเนวทัสสเนนนภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นทัสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม</p><p>และมหาภูตรูปทั้งหลาย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 125</p><p>                       ๑๔.   <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม     และเนวทัสส- </strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  อาศัยทัสสเนนปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม   และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม     เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  และ</p><p>หทยวัตถุ ฯลฯ ขันธ์ ๒ และ ฯลฯ.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม และ</p><p>มหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           [๘๒๖]  ๑๕.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม     อาศัยภาวนาย- </strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม    และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   และ</p><p>หทยวัตถุ มี ๓ วาระ  เหมือนกับทัสสเนนะ  (จึงรวมเป็น ๑๗ วาระ)</p><p>                          <strong>๔.  อนันตรปัจจัย  ๕.  สมนันตรปัจจัย</strong></p><p>           <strong>เพราะอนันตรปัจจัย   เพราะสมนันตรปัจจัย ฯลฯ</strong></p><p>                                        <strong>๖.  สหชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๘๒๗] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   อาศัยทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะสหชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นทัสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 126</p><p>                       ๒.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม </strong></p><p><strong>อาศัยทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะสหชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ   จิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพ-</p><p>เหตุกธรรม.</p><p>           โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา.</p><p>                       ๓.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   และเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    อาศัยทัสสเนนปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นทัสสเนนปหา-</p><p>ตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</p><p>           ขันธ์ ๓ และโมหะ    และจิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ ๑  ที่สหรคต</p><p>ด้วยวิจิกิจฉา ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>                       ๔.  <strong>อาศัยภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ มี ๓ วาระ</strong></p><p><strong>เหมือนกับทัสสเนน.</strong></p><p>           [๘๒๘] ๗.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>สหชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ    ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป     อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวทัสส-</p><p>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 127</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยโมหะสหรคตด้วยวิจิกิจฉา    ที่สหรคตด้วย </p><p>อุทธัจจะ.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย,   ขันธ์ทั้งหลายอาศัย</p><p>หทยวัตถุ.</p><p>           มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ</p><p>           จักขุวิญญาณ  อาศัยจักขายตนะ ฯลฯ กายวิญญาณ  อาศัยกายายตนะ</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  อาศัย</p><p>หทยวัตถุ.</p><p>                       ๘.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    อาศัยเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมเกิดขึ้น  เพราะสหชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยโมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา.</p><p>                       ๙.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม     อาศัยเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยโมหะ  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ.</p><p>                      ๑๐.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    และเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม     อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 128</p><p>           คือ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัยหทยวัตถุ. </p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย   และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยโมหะ  ที่สหรคต</p><p>ด้วยวิจิกิจฉา.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   และโมหะ   อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                       ๑๑.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   และเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม     อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</strong>                                                  </p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย   และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยโมหะ  ที่สหรคต</p><p>ด้วยอุทธัจจะ.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคด้วยอุทธัจจะ   และโมหะ  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           [๘๒๙] ๑๒.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  อาศัยทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหายตัพพเหตุกธรรม    และเนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะสหชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  และ</p><p>หทยวัตถุ ฯลฯ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์    ๑ ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  และโมหะ  ฯลฯ.</p><p>                       ๑๓. <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัย</strong></p><p><strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>เหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะสหชาตปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 129</p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม </p><p>และมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>          จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ทั้งหลาย   ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา    และ</p><p>โมหะ. </p><p>           โมหะ    ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา    อาศัยขันธ์ทั้งหลาย    ที่สหรคตด้วย</p><p>วิจิกิจฉา  และหทยวัตถุ.</p><p>                       ๑๔.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   และเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   อาศัยทัสสเนนปหาตัพพเหตุ-</strong></p><p><strong>กธรรม   และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะสหชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์  ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  และ</p><p>หทยวัตถุ ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  และ</p><p>มหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์   ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา</p><p>แลโมหะ ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ขันธ์ ๓ และโมหะ   อาศัยขันธ์ ๑ ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   และหทย-</p><p>วัตถุ ฯลฯ ขันธ์ ๒ และโมหะ  อาศัยขันธ์ ๒   และหทยวัตถุ.</p><p>           [๘๓๐] ๑๕.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม     อาศัยภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม     และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราสหชาตปัจจัย  มี ๓  วาระ. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 130</p><p>               <strong>๗. อัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ  ๑๘.  สัมปยุตตปัจจัย</strong> </p><p>           [๘๓๑ ]  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  อาศัยทัสสเนนปหา-</strong></p><p><strong>ตัพพเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะอัญญมัญญปัจจัย,  เพราะนิสสยปัจจัย, </strong></p><p><strong>เพราะอุปนิสสยปัจจัย   เพราะปุเรชาตปัจจัย,   เพราะอาเสวนปัจจัย,  เพราะ</strong></p><p><strong>กัมมปัจจัย,   เพราะวิปากปัจจัย,   เพราะอาหารปัจจัย,   เพราะอินทริย- </strong></p><p><strong>ปัจจัย, เพราะฌานปัจจัย,  เพราะมัคคปัจจัย,  เพราะสัมปยุตตปัจจัย ฯลฯ</strong></p><p>                                     <strong>๑๙.  วิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           [๘๓๒] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  อาศัยทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยหทยวัตถุ  เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>                       ๒.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพ-</p><p>เหตุกธรรม,  จิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ทั้งหลาย เกิดขึ้น เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           โมหะ   และจิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา, </p><p>โมหะ  อาศัยหทยวัตถุ  เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ทั้งหลาย เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 131</p><p>                       ๓.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม     และเนวทัสส- </strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   อาศัยทัสสเนนปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นทัสสเนนปหา</p><p>ตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ  ขันธ์ทั้งหลาย    อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น</p><p>เพราะวิปปยุตตปัจจัย</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย  เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           ขันธ์ ๓ โมหะ    และจิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์   ที่สหรคตด้วย</p><p>วิจิกิจฉา ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลาย  และโมหะ  อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตต-</p><p>ปัจจัย.  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย   เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           [๘๓๓] ๔.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัยภาวนายปหา-</strong></p><p><strong>ตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</strong> มี ๓ วาระ  เหมือนกับ  ทัสสเนนะ (วาระที่ ๓-๖)</p><p>           [๘๓๔ ] ๗.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    เกิดขึ้น   เพราะ</strong></p><p><strong>วิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวทัสสเนน-</p><p>นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ทั้งหลาย  เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 132</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยโมหะ  ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วย </p><p>อุทธัจจะ. </p><p>           จิตตสมุฏฐานรูปอาศัยโมหะเกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย,  ขันธ์ทั้งหลายอาศัย</p><p>หทยวัตถุ.   </p><p>           ขันธ์ทั้งหลายอาศัยหทยวัตถุ  เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย, หทย-</p><p>วัตถุ   อาศัยขันธ์ทั้งหลาย   เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ    </p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป กฏัตตารูป ที่เป็นอุปาทารูป อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           ฯลฯ อาศัยขันธ์ทั้งหลาย   เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           จักขุวิญญาณอาศัยจักขายตะ,   กายวิญญาณอาศัยกายายตนะ.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลาย     ที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</p><p>อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                       ๘.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   อาศัยเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ เพราะวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           คือ    ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    อาศัยหทย-</p><p>วัตถุ,  ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย    อาศัยโมหะ    ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ฯลฯ</p><p>ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>                       ๙. <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  อาศัยเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัยหทยวัตถุ,</p><p>ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 133</p><p>           สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยโมหะที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ,    ขันธ์ทั้ง </p><p>หลาย   อาศัยหทยวัตถุ  เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย. </p><p>           ๑๐.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  และเนวทัสสเนนนภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพเหตุกธรรม     อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>เหตุกธรรม  ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  อาศัยหทยวัตถุ,</p><p>จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย,    ขันธ์ทั้งหลาย    อาศัยหทยวัตถุ</p><p>เกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย   จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย   เกิดขึ้น</p><p>เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           สัมปยุตตขันธ์ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยโมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลาย   อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยโมหะ   เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  และโมหะ  อาศัยหทยวัตถุ,  ขันธ์</p><p>ทั้งหลายอาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>                       ๑๑.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    และเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลาย  ที่เป็น  ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  อาศัย</p><p>หทยวัตถุ ฯลฯ เหมือนกับ  ทัสสเนนะ.</p><p>           [๘๓๕] ๑๒.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  อาศัยทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม  และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม ฯลฯ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 134</p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   และ</p><p>หทยวัตถุ ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ,  ขันธ์ทั้งหลาย   อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น  เพราะ </p><p>วิปปยุตตปัจจัย. </p><p>           ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   และโมหะ ฯลฯ  อาศัย</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>                       ๑๓.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม     และเนวทัสสเนนนภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม</p><p>และมหาภูตรูปทั้งหลาย,   จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย  เกิดขึ้น  เพราะ</p><p>วิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  และโมหะ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย  และโมหะ เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           โมหะ    ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา     อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วย</p><p>วิจิกิจฉา  เกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>                       ๑๔.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   และเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   อาศัยทัสสเนนปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม  และเนวทัสสเนนนกาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  และ</p><p>หทยวัตถุ ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  และ</p><p>มหาภูตรูปทั้งหลาย.  ขันธ์ทั้งหลาย   อาศัยหทยวัตถุ  เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตต-</p><p>ปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 135</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัย  ขันธ์ทั้งหลาย เกิดขึ้น เพราะวิปปยุตตปัจจัย. </p><p>           ขันธ์ ๓ และ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา </p><p>หทยวัตถุ   และโมหะ ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๒ และ ฯลฯ </p><p>           ขันธ์ทั้งหลาย   อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ทั้งหลาย   และโมหะ   เกิดขึ้น    เพราะ</p><p>วิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           ขันธ์ ๓ และโมหะ อาศัยขันธ์ ๑ ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา และหทยวัตถุ</p><p>ฯลฯ และอาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>                       ๑๕.  ฯลฯ  อาศัย  <strong> ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong>  ฯลฯ</p><p>มี ๓ วาระ เหมือนกับ  ทัสสเนนะ.</p><p>                    <strong>๒๐.  อัตถิปัจจัย ฯลฯ   ๒๓.  อวิคตปัจจัย</strong></p><p>           <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  อาศัยทัสสเนนปหาตัพพเหตุ-</strong></p><p><strong>กธรรม เกิดขึ้น เพราะ  อัตถิปัจจัย, เพราะ  ปัจจัย,  เพราะ  วิคต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย    เพราะ อวิคตปัจจัย.</strong> </p><p>                               <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong></p><p>                                            <strong>สุทธมูลกนัย</strong></p><p>           [๘๓๖]  ในเหตุปัจจัย  มี ๑๗ วาระ  ในอารัมมณปัจจัย  มี ๑๗ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย  มี  ๗ วาระ  ในอนันตรปัจจัย  มี ๑๗ วาระ  ในสมนันตร-</p><p>ปัจจัย  มี ๑๗ วาระ  ในสหชาตปัจจัย  มี ๑๗ วาระ  ในอัญญมัญญปัจจัย  มี </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 136</p><p>๑๗ วาระ   ในนิสสยปัจจัย   มี ๑๗ วาระ     ในอุปนิสสยปัจจัย    มี ๑๗ วาระ </p><p>ในปุเรชาตปัจจัย   มี ๑๗ วาระ  ในอาเสวนปัจจัย มี ๑๗  วาระ  ในกัมมปัจจัย</p><p>มี ๑๗ วาระ   ในวิปากปัจจัย  มี ๑ วาระ   ในอาหารปัจจัย มี ๑๗ วาระ   ใน</p><p>อินทริยปัจจัย  มี  ๗ วาระ  ในฌานปัจจัย  มี ๑๗ วาระ  ในมัคคปัจจัย   มี</p><p>๑๗ วาระ  ในสัมปยุตตปัจจัย   มี ๑๗ วาระ  ในวิปปยุตตปัจจัย   มี ๑๗ วาระ</p><p>ในอัตถิปัจจัย  มี ๑๗ วาระ  ในนัตถิปัจจัย   มี ๑๗ วาระ   ในวิคตปัจจัย    มี</p><p>๑๗ วาระ  ในอวิคตปัจจัย   มี ๑๗ วาระ. </p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                              <em>อนุโลม  จบ</em>  </p><p>                                               <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                             <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๘๓๗] ๑.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  โมหะ  ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วย</p><p>วิจิกิจฉา.</p><p>           [๘๓๘] ๒.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  โมหะ  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วย</p><p>อุทธัจจะ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 137</p><p>           [๘๓๙] ๓.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม </strong></p><p><strong>อาศัย   เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ    ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์  ๑  ที่เป็นเนวทัสส-</p><p>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    ซึ่งเป็นอเหตุกะ ฯลฯ. </p><p>           ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ ฯลฯ พึงกระทำให้เต็ม.</p><p>           จักขุวิญญาณ  อาศัยจักขายตนะ ฯลฯ กายวิญญาณ   อาศัยกายายตนะ.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    ซึ่ง</p><p>เป็นอเหตุกะ  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           โมหะ ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ อาศัยหทยวัตถุ </p><p>           [๘๔๐] ๔.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม และเนวทัสสเนนนภาวนายปหา-</strong></p><p><strong>ตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  โมหะ   ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วย</p><p>วิจิกิจฉา   และหทยวัตถุ.</p><p>           [๘๔๑] ๕.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  และเนวทัสสเนนนภาวนายปหา-</strong></p><p><strong>ตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  โมหะ ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วย</p><p>อุทธัจจะ   และหทยวัตถุ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 138</p><p>                                <strong>๒.  นอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๘๔๒] ๑.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม </strong></p><p><strong>อาศัยทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   เกิดขึ้น เพราะนอารมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ทั้งหลายเป็นทัสสเนนปหาตัพพ-</p><p>เหตุกธรรม. </p><p>           [๘๔๓] ๒.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพ-</p><p>เหตุกธรรม.</p><p>           [๘๔๔] ๓.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม </strong></p><p><strong>อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนาย</p><p>ปหาตัพพเหตุกธรรม.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนน-</p><p>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย.</p><p>           มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           พาหิรรูป . . . อาหารสมุฏฐานรูป . . .อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 139</p><p>           [๘๔๕] ๔.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม </strong></p><p><strong>อาศัยทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  และเนวทัสสเนนนภาวนายปหา-</strong></p><p><strong>ตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นทัสสเนนปหาเหตุกธรรม</p><p>และมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ทั้งหลาย   ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา    และ</p><p>โมหะ.</p><p>           [๘๔๖] ๕.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  และเนวทัสสเนนนภาวนายปหา</strong></p><p><strong>ตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong>                      </p><p>           คือจิตตสมุฏฐานรูป      อาศัยขันธ์ที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</p><p>และมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ  และโมหะ.</p><p>                                         <strong>๓.  นอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๘๔๗]  ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   อาศัยทัสสเนน- </strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย</strong> เหมือนกับ <strong>สหชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong>   (คือมี ๑๗ วาระ) </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 140</p><p>                  <strong>๔.  นอนันตรปัจจัย ฯลฯ  ๑๐.  นอาเสวนปัจจัย</strong> </p><p>           <strong>เพราะนอนันตรปัจจัย เพราะนสมนันตรปัจจัย เพราะนอัญญ-</strong></p><p><strong>มัญญปัจจัย   เพราะนอุปนิสสยปัจจัย   เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           เหมือนกับปัจจนียะ  ในปฏิจจวาระ,   มี ๑๓ วาระ   ไม่มีแตกต่างกัน.</p><p>           <strong>เพราะนปัจฉาชาตปัจจัย     เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong> </p><p>                                      <strong>๑๑.   นกัมมปัจจัย</strong></p><p>           [๘๔๘] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    อาศัยทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    อาศัยขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม.</p><p>           [๘๔๙] ๒.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม อาศัยภาวนายปหา-</strong></p><p><strong>ตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่</p><p>เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม.</p><p>           [๘๕๐] ๓.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   เกิดขึ้น   เพราะ</strong></p><p><strong>นกัมมปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 141</p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    อาศัย </p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม.</p><p>           พาหิรรูป .. .อาหารสมุฏฐานรูป . .. อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ. </p><p>           เจตนาที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   อาศัยหทย-</p><p>วัตถุ.</p><p>                      ๔.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม     อาศัยเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           สัมปยุตตเจตนา  อาศัย โมหะ  ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา.</p><p>                      ๕.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    อาศัยเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  อาศัยหทยวัตถุ</p><p>           สัมยุตตเจตนา  อาศัยโมหะ ที่สหรคตอุทธัจจะ.</p><p>           [๘๕๑] ๖.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุธรรม     อาศัยทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม  และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  และหทยวัตถุ</p><p>           สัมปยุตตเจตนา  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  และโมหะ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 142</p><p>           [๘๕๒] ๗.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  อาศัยภาวนายปหา- </strong></p><p><strong>ตัพพเหตุกธรรม     และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนกัมมปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ  และโมหะ. </p><p>                                       </p><p>                                     <strong>๑๒.  นวิปากปัจจัย</strong></p><p>           [๘๕๓] <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  อาศัยทัสสเนนปหา-</strong></p><p><strong>ตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนวิปากปัจจัย.  พึงการทำให้บริบูรณ์.</strong></p><p>           ปฏิสนธิ  ไม่มี.  (มี  ๑๗ วาระ)   </p><p>  </p><p>                                    <strong>๑๓.  นอาหารปัจจัย</strong></p><p>           <strong>ฯลฯ  เพราะนอาหารปัจจัย</strong></p><p>           คือ  พาหิรรูป...  อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ        </p><p>                           </p><p>                                     <strong>๑๔.  นอินทรีย์ปัจจัย</strong></p><p>           <strong>ฯลฯ   เพราะนอินทริยปัจจัย</strong></p><p>           คือ  พาหิรรูป... อาหารสมุฏฐานรูป... อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ.</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย  รูปชีวิตินทรีย์  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 143</p><p>                                      <strong>๑๕.  นฌานปัจจัย</strong>            </p><p>           <strong>ฯลฯ  เพราะนฌานปัจจัย</strong> </p><p>           คือ   ขันธ์  ๑  ที่สหรคตด้วยปัญจวิญญาณ  ฯลฯ</p><p>           พาหิรรูป.... อาหารสมุฏฐานรูป. . . อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ.</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย  ฯลฯ</p><p>                                       <strong>๑๖.  นมัคคปัจจัย</strong></p><p>           <strong>ฯลฯ   เพราะนมัคคปัจจัย</strong></p><p>           คือ ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๑  ซึ่งเป็นอเหตุกะ ฯลฯ</p><p>                   <strong>๑๗.  นสัมปยุตตปัจจัย  ๑๘.  นวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           <strong>ฯลฯ   เพราะนสัมปยุตตปัจจัย,  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           เหมือนกับนวิปปยุตตปัจจัย  ในปัจจนียะแห่งปฏิจจวาระ  ไม่มีแตกต่าง</p><p>กัน  มี  ๑๑  วาระ.</p><p>                        <strong>๑๙.  โนนัตถิปัจจัย  ๒๐.  โนวิคตปัจจัย</strong>                        </p><p>           <strong>เพราะโนนัตถิปัจจัย  เพราะโนวิคตปัจจัย.</strong></p><p>                              <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>                                           <strong>สุทธมูลกนัย</strong></p><p>           [๘๕๔]  ในนเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ  ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ</p><p>ในนอธิปติปัจจัย มี ๑๗ วาระ  ในนอนันตรปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในนสมนันตร- </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 144</p><p>ปัจจัย   มี ๕ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย   มี ๕ วาระ   ในนอุปนิสสยปัจจัย</p><p>มี ๕ วาระ   ในนปุเรชาตปัจจัย    มี ๑๓ วาระ   ในปัจฉาชาตปัจจัย   มี ๑๗  </p><p>วาระ  ในนอาเสวนปัจจัย   มี ๑๗ วาระ  ในนกัมมปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในน-</p><p>วิปากปัจจัย  มี ๑๗  วาระ  ในนอาหารปัจจัย มี  ๑   วาระ  ในนอินทริยปัจจัย</p><p>มี ๑ วาระ  ในนฌานปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในนมัคคปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในน-</p><p>สัมปยุตตปัจจัย   มี ๕ วาระ   ในนวิปปยุตตปัจจัย   มี ๑๑ วาระ  ในโนนัตถิ-</p><p>ปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในโนวิคตปัจจัย  มี ๕ วาระ </p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                            <em>ปัจจนียนัย  จบ</em> </p><p>                                          <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>                          <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>                                                <strong>สุทธมูลกนัย</strong></p><p>           [๘๕๕]    <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>  ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ....ใน  </p><p>นอธิปติปัจจัย   มี ๑๗ วาระ  ในนอนันตรปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในนสมนันตร-</p><p>ปัจจัย  มี  ๕ วาระ   ในนอัญญมัญญปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในนอุปนิสสยปัจจัยมี</p><p>๕   วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๑๓ วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๑๗ วาระ</p><p>ในนอาเสวนปัจจัย  มี ๑๗ วาระ  ในนกัมมปัจจัย มี ๗ วาระ ในนวิปาก-</p><p>ปัจจัย มี ๑๗ วาระ  ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๑๑  วาระ  ในโนนัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ  ในโนวิคตปัจจัย  มี  ๕ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                           <em>อนุโลมปัจจนียนัย  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 145</p><p>                                          <strong>ปัจจนียานุโลม</strong> </p><p>                          <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>                                           <strong>สุทธมูลกนัย</strong> </p><p>           [๘๕๖]   <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>  ในอารัมมณปัจจัย   มี ๕ วาระ... ใน</p><p>อนันตรปัจจัย   มี  ๕ วาระ   ในสมนันตรปัจจัย   มี ๕ วาระ   ในสหชาตปัจจัย</p><p>มี ๕ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย   มี ๕ วาระ   ในนิสสยปัจจัย  มี ๕ วาระ</p><p>ในอุปนิสสยปัจจัย   มี ๕ วาระ   ในปุเรชาตปัจจัย    มี ๕ วาระ  ในอาเสวน-</p><p>ปัจจัย   มี  ๕ วาระ  ในกัมมปัจจัย   มี ๕ วาระ   ในวิปากปัจจัย  มี  ๑ วาระ</p><p>ในอาหารปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในอินทริยปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในฌานปัจจัย  มี</p><p>๕ วาระ   ในมัคคปัจจัย    มี ๕ วาระ   ในสัมปยุตตปัจจัย  มี  ๕ วาระ   ใน</p><p>วิปปยุตตปัจจัย   มี    ๕ วาระ  ในอัตถิปัจจัย   มี ๕ วาระ  ในนัตถิปัจจัย มี ๕</p><p>วาระ  ในวิคตปัจจัย   มี ๕ วาระ  ในอวิคตปัจจัย  มี ๕ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                        <em>ปัจจนียานุโลม  จบ</em> </p><p>                                           <em>ปัจจยวาระ  จบ</em> </p><p>        นิสสยวาระ  เหมือนกับปัจจยวาระ.                       </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 146</p><p>                                           <strong>สังสัฏฐวาระ</strong> </p><p>                                            <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                         <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong> </p><p>           [๘๕๗] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  เจือกับทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ เจือกับขันธ์  ๒.</p><p>           [๘๕๘] ๒.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม     เ จือกับภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</p><p>ขันธ์  ๒ เจือกับขันธ์ ๒</p><p>           [๘๕๙] ๓.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เจือ</strong></p><p><strong>กับเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-</p><p>เหตุกธรรม ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 147</p><p>                       ๔.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   เจือกับเนวทัสส- </strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ  สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย   เจือกับโมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา.</p><p>                       ๕.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    เจือเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย  เจือกับโมหะที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ.</p><p>           [๘๖๐] ๖.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   เจือกับทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม     และเนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑ ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   และโมหะ ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           [๘๖๑] ๗.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม     เจือกับภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม     และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุ- </strong></p><p><strong>ธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์  ๑ ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ  และโมหะ  ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 148</p><p>                                   <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๘๖๒] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  เจือกับทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong>  </p><p>           คือ ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>                       ๒.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เจือ</strong></p><p><strong>กับทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ   โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   เจือกับขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วย</p><p>วิจิกิจฉา.</p><p>                       ๓.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม และเนวทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   เจือกับทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ และโมหะ  เจือกับขันธ์ ๑ ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>                       ๔.  <strong>ฯลฯ  เจือกับภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ</strong></p><p><strong>มี ๓  วาระ.</strong></p><p>           [๘๖๓] ๗. <strong>เนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เจือ</strong></p><p><strong>กับเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมเหตุกธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  เจือกับขันธ์ ๑  ที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-</p><p>เหตุกธรรม  ฯลฯ ขันธ์ ๒ เจือกับขันธ์ ๒.  ในปฏิสนธิขณะ  ฯลฯ   </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 149</p><p>                       ๘.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   เจือกับเนวทัสส- </strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย  เจือกับโมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา.</p><p>                       ๙.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม     เจือกับเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ</strong>      </p><p>           คือ  สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย  เจือกับโมหะ  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ.</p><p>           [๘๖๔]  ๑๐.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  เจือกับทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม      และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           คือ    ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑ ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   และโมหะ ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ เจือกับขันธ์ ๒ และโมหะ.</p><p>           [๘๖๕] ๑๑.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    เจือกับภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม   และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม   เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์  ๑ ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ    และโมหะ ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ   </p><p>                                         <strong>๓.  อธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๘๖๖] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    เจือกับทัสสเนน-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย</strong>   </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 150</p><p>           คือ ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ  </p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ             </p><p>                       ๒.   <strong>ฯลฯ    เจือกับภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   ฯลฯ </strong></p><p><strong>มี ๑  วาระ.</strong></p><p>                       ๓.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>เจือเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>อธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ    ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ</p><p>เหตุกธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>                         <strong>๔.  อนันตรปัจจัย  ๕.  สมนันตรปัจจัย</strong></p><p>           <strong>เพราะ  อนันตรปัจจัย   เพราะ   สมนันตรปัจจัย</strong></p><p>                      <strong>๖.  สหชาตปัจจัย ฯลฯ  ๒๓.  อวิคตปัจจัย</strong></p><p>           [๘๖๗]  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม เจือกับทัสสเนนปหา-</strong></p><p><strong>ตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น   เพราะสหชาตปัจจัย    เพราะอัญญมัญญ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย  เพราะนิสสยปัจจัย  เพราะอุปนิสสยปัจจัย   เพราะปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p><strong>เพราะอาเสวนปัจจัย  เพราะกัมมปัจจัย  เพราะวิปากปัจจัย   เพราะอาหาร-</strong></p><p><strong>ปัจจัย  เพราะอินทริยปัจจัย  เพราะฌานปัจจัย  เพราะมัคคปัจจัย   เพราะ</strong></p><p><strong>สัมปยุตตปัจจัย   เพราะวิปยุตตปัจจัย   เพราะอัตถิปัจจัย   เพราะนัตถิ</strong></p><p><strong>ปัจจัย   เพราะวิคตปัจจัย  เพราะอวิคตปัจจัย. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 151</p><p>                             <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong> </p><p>                                         <strong>สุทธมูลกนัย</strong> </p><p>           [๘๖๘]   ในเหตุปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในอารัมมณปัจจัย   มี ๑๑ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในอนันตรปัจจัย   มี  ๑๑ วาระ  ในสมนันตร-</p><p>ปัจจัย  มี ๑๑ วาระ  ในสหชาตปัจจัย  มี ๑๑ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย  มี</p><p>๑๑  วาระ  ในนิสสยปัจจัย  มี  ๑๑ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๑๑ วาระ  ใน</p><p>ปุเรชาตปัจจัย   มี ๑๑ วาระ   ในอาเสวนปัจจัย   มี ๑๑ วาระ   ในกัมมปัจจัย</p><p>มี ๑๑ วาระ  ในวิปากปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในอาหารปัจจัย   มี ๑๑ วาระ   ใน</p><p>อินทริยปัจจัย    มี ๑๑ วาระ.   ในฌานปัจจัย   มี  ๑๑ วาระ  ในมัคคปัจจัย  มี</p><p>๑๑ วาระ   ในสัมปยุตตปัจจัย    มี ๑๑ วาระ  ในวิปปยุตตปัจจัย  มี  ๑๑ วาระ</p><p>ในอัตถิปัจจัย มี ๑๑ วาระ  ในนัตถิปัจจัย  มี ๑๑ วาระ ในวิคตปัจจัย  มี ๑๑</p><p>วาระ  ในอวิคตปัจจัย  มี ๑๑ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                             <em>อนุโลม  จบ</em></p><p>                                              <strong>ปัจจนียนัย</strong>     </p><p>                                            <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๘๖๙]  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เจือกับ</strong></p><p><strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  โมหะ  ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   เจือกับขันธ์ทั้งหลาย  ที่สหรคต</p><p>ด้วยวิจิกิจฉา. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 152</p><p>            [๘๗๐]  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เจือกับ </strong></p><p><strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  โมหะ  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ เจือกับขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วย</p><p>อุทธัจจะ </p><p>           [๘๗๑]  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เจือกับ</strong></p><p><strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   เกิดขึ้น  เพราะนเหตุ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>           คือ    ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-</p><p>เหตุกธรรม  ซึ่งเป็นอเหตุกะ ฯลฯ ขันธ์ ๒ เจือกับขันธ์ ๒.</p><p>           ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ  ฯลฯ</p><p>           [๘๗๒]  <strong>ฯลฯ    เจือกับทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   ฯลฯ</strong></p><p><strong>เพราะนอธิปติปัจจัย   เหมือนกับสหชาตปัจจัย.</strong></p><p>           <strong>เพราะนปุเรชาตปัจจัย    เพราะนปัจฉาชาตปัจจัย   เพราะ</strong></p><p><strong>นอาเสวนปัจจัย   เพราะนกัมมปัจจัย  มี ๗ วาระ.</strong></p><p>           <strong>เพราะนวิปากปัจจัย เพราะนฌานปัจจัย  เพราะนมัคคปัจจัย</strong></p><p><strong>เพราะนวิปปยุตตปัจจัย.</strong></p><p>                                <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๘๗๓]  ในนเหตุปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนอธิปติปัจจัย   มี ๑๑ วาระ</p><p>ในนปุเรชาตปัจจัย    มี ๑๑ วาระ    ในนปัจฉาชาตปัจจัย    มี ๑๑ วาระ   ใน </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 153</p><p>นอาเสวนปัจจัย  มี ๑๑ วาระ   ในนกัมมปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในนวิปากปัจจัย </p><p>มี ๑๑ วาระ    ในนฌานปัจจัย  มี ๑ วาระ   ในนมัคคปัจจัย  มี ๑ วาระ  ใน</p><p>นวิปปยุตตปัจจัย  มี ๑๑ วาระ.  </p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                            <em>ปัจจนียะ จบ</em></p><p>                                        <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>                         <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong></p><p>           [๘๗๔]   <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>  ในนอธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ...ในน</p><p>ปุเรชาตปัจจัย  มี ๗ วาระ   ในนปัจฉาชาตปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในนอาเสวน-</p><p>ปัจจัย  มี  ๗ วาระ  ในนกัมมปัจจัย มี ๗ วาระ  ในนวิปากปัจจัย   มี ๗ วาระ</p><p>ในนวิปปยุตตปัจจัย   มี ๗ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                           <em>อนุโลมปัจจนียะ  จบ</em></p><p>                                             <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong>      </p><p>                               <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>           [๘๗๕]   <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>   ในอารัมมณปัจจัย   มี ๓ วาระ... ใน</p><p>อนันตรปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในสหชาตปัจจัย  มี</p><p>๓ วาระ  ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ  ในอุปนิสสย- </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 154</p><p>ปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ </p><p>ในกัมมปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในวิปากปัจจัย  มี ๑ วาระ ในอาหารปัจจัย  มี ๓</p><p>วาระ  ในอินทริยปัจจัย  มี ๓ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ   ในมัคคปัจจัย</p><p>มี ๒ วาระ   ในสัมปยุตตปัจจัย    มี ๓ วาระ   ในวิปปยุตตปัจจัย   มี ๓ วาระ</p><p>ในนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ</p><p>           พึงนับอย่างนี้. </p><p>                                             <em>ปัจจนียานุโลม  จบ</em></p><p>                                                 <strong>สัมปยุตตวาระ</strong></p><p>                            <strong>สัมปยุตตวาระ    เหมือนกับสังสัฏฐวาระ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 155</p><p>                                       <strong>ปัญหาวาระ</strong> </p><p>                                        <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                      <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong> </p><p>           [๘๗๖] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม     เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   เหตุทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>           [๘๗๗] ๒.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม      เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    ด้วยอำนาจของเหตุ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>           คือ   เหตุทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    เป็นปัจจัยแก่</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>           [๘๗๘]  ๓.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม       เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>เหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong>                                       </p><p>           คือ  เหตุทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์   และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 156</p><p>                       ๔.   <strong>ภาวนาย ฯลฯ</strong> มี ๓ วาระ  (วาระที่ ๔-๖)  </p><p>                       ๗.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ  มี ๑  วาระ</strong> </p><p>           [๘๗๙] ๘.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>           [๘๘๐] ๙.  <strong>เนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  โมหะที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>           [๘๘๑]  ๑๐. <strong>เนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมเป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  และเนวทัสสเนนนภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ    โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา    เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 157</p><p>           [๘๘๒] ๑๑.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม </strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    และเนวทัสสเนนนภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพเหตุธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong> </p><p>           คือ   โมหะ   ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>                                         <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๘๘๓]  ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่ทัสส-</strong></p><p><strong>เนนเปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ บุคคลย่อมยินดี ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  ซึ่งราคะที่เป็นทัสสเนนปหา-</p><p>ตัพพเหตุกธรรม  เพราะปรารภราคะนั้น    ราคะที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุก-</p><p>ธรรม   ย่อมเกิดขึ้น   ทิฏฐิ   ย่อมเกิดขึ้น   วิจิกิจฉา   ย่อมเกิดขึ้น   โทมนัสที่</p><p>เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  ซึ่งทิฏฐิ   เพราะปรารภทิฏฐินั้น </p><p>ราคะ    ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  ย่อมเกิดขึ้น  ทิฏฐิ   ย่อมเกิดขึ้น</p><p>วิจิกิจฉา ย่อมเกิดขึ้น โทมนัสที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           เพราะปรารภวิจิกิจฉา  วิจิกิจฉา  ย่อมเกิดขึ้น ทิฏฐิ ย่อมเกิดขึ้น โทม-</p><p>นัสที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           เพราะปรารภโทมนัสที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    โทมนัสที่ </p><p>เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   ย่อมเกิดขึ้น  ทิฏฐิ   ย่อมเกิดขึ้น  วิจิกิจฉา</p><p>ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 158</p><p>           [๘๘๔] ๒. <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม      เป็นปัจจัยแก่ </strong></p><p><strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong> </p><p>           คือ พระอริยะทั้งหลายพิจารณากิเลสที่ละแล้วที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพ-</p><p>เหตุกธรรม ฯลฯ  ที่ข่มแล้ว  ฯลฯ ที่เคยเกิดขึ้นแล้วในกาลก่อน ฯลฯ</p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม</p><p>โดยความเป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์   เป็นอนัตตา</p><p>           บุคคลรู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิต    ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพ-</p><p>เหตุกธรรม   ด้วยเจโตปริยญาณ</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   เป็นปัจจัยแก่เจโต-</p><p>ปริยญาณ  แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ  แก่ยถากัมมูปคญาณ  แก่อนาคตังสญาณ</p><p>แก่อาวัชชนะ  และโมหะ  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๘๘๕] ๓.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่ทัสส-</strong></p><p><strong>เนนปหาตัพพเหตุกธรรม และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           คือ   เพราะปรารภขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  และโมหะ   ย่อมเกิดขึ้น</p><p>           [๘๒๖] ๔.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   เป็นปัจจัยแก่ภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 159</p><p>           คือ   บุคคลย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง ซึ่งราคะที่เป็นภาวนายปหา-</p><p>ตัพพเหตุกธรรม    เพราะปรารภราคะนั้น   ราคะที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุก-</p><p>ธรรม  ย่อมเกิดขึ้น  อุทธัจจะ  ย่อมเกิดขึ้น  โทมนัสเป็นภาวนายปหาตัพพ-</p><p>เหตุกธรรม   ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>           เพราะปรารภอุทธัจจะ อุทธัจจะ  ย่อมเกิดขึ้น,  โทมนัสที่เป็นภาวนาย-</p><p>ปหาตัพพเหตุกธรรม  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           เพราะปรารภโทมนัสที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม     โทมนัสที่</p><p>เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   ย่อมเกิดขึ้น  อุทธัจจะ   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           [๘๘๗] ๕.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่ทัสส-</strong></p><p><strong>เนนปหาตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           คือ   บุคคลย่อมยินดี ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง ซึ่งราคะที่เป็นภาวนายปหา-</p><p>ตัพพเหตุกธรรม   เพราะปรารภราคะนั้น    ราคะที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุก-</p><p>ธรรม  ย่อมเกิดขึ้น  ทิฏฐิ  ย่อมเกิดขึ้น  วิจิกิจฉา  ย่อมเกิดขึ้น  โทมนัสที่เป็น</p><p>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           เพราะปรารภอุทธัจจะ   ทิฏฐิ    ย่อมเกิดขึ้น   วิจิกิจฉา   ย่อมเกิดขึ้น</p><p>โทมนัสที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           เพราะปรารภโทมนัสทีเป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    โทมนัสที่</p><p>เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  ย่อมเกิดขึ้น   ทิฏฐิ  ย่อมเกิดขึ้น  วิจิกิจฉา</p><p>ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 160</p><p>           [๘๘๘] ๖.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   เป็นปัจจัยแก่เนว-  </strong></p><p><strong>ทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ  พระอริยะทั้งหลายพิจารณากิเลสที่ละแล้วที่เป็นภารนายปหาตัพพ-</p><p>เหตุกธรรม  ฯลฯ   กิเลสที่ข่มแล้ว  ฯลฯ ที่เคยเกิดขึ้นแล้วในกาลก่อน.</p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม </p><p>โดยความเป็นของไม่เที่ยง ฯลฯ                            </p><p>           บุคคลรู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิตที่เป็นภาวนายปหาตัพพ-</p><p>เหตุกธรรม   ด้วยเจโตปริยญาณ.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    เป็นปัจจัยแก่เจโต-</p><p>ปริยญาณ  แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ  แก่ยถากัมมูปคญาณ  แก่อนาคตังสญาณ</p><p>แก่อาวัชชนะ   และโมหะ   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๘๘๙] ๗.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่ทัสส-</strong></p><p><strong>เนนปหาตัพพเหตุกธรรม และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ    เพราะปรารภขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  และโมหะย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           [๘๙๐] ๘.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   เป็นปัจจัยแก่ภาว- </strong></p><p><strong>นายปหาตัพพเหตุกธรรม   และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>เหตุกธรรม ฯลฯ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 161</p><p>           คือ    เพราะปรารภขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม </p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ  และโมหะ  ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>           [๘๙๑] ๙.  <strong>เนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  บุคคลให้ทาน ฯลฯ พึงให้พิสดารเหมือนกับ  ทัสสนติกะ.</p><p>           ฯลฯ เป็นปัจจัยแก่อาวัชชนะ    และโมหะ    ด้วยอำนาจของอารัมมณ-</p><p>ปัจจัย.</p><p>           [๘๙๒] ๑๐.  เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    ด้วยอำนาจของอารัมมณ-</p><p>ปัจจัย</p><p>           คือ  บุคคลให้ทาน ฯ ฯ เหมือนกับ   ทัสสนติกะ.</p><p>           [๘๙๓] ๑๑.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  บุคคลให้ทาน ฯลฯ เหมือนกับ  ทัสสนติกะ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 162</p><p>           [๘๙๔] ๑๒.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม </strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  และเนวทัสสเนนนภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ    เพราะปรารภจักษุ    ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา    และ</p><p>โมหะ  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           เพราะปรารภ   โสตะ ฯลฯ หทยวัตถุ  ฯลฯ เพราะปรารภขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วย</p><p>วิจิกิจฉา  และโมหะ   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           [๘๙๕] ๑๓.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   และเนวทัสสเนนนภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เพราะปรารภจักษุ ฯลฯ หทยวัตถุ ฯลฯ เพราะปรารภขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วย</p><p>อุทธัจจะและโมหะ  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           [๘๙๖] ๑๔.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม และเนวทัสสเนน</strong></p><p><strong>นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม     เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>เหตุกธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  เพราะปรารภขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  และโมหะ ขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 163</p><p>           [๘๙๗]  ๑๕.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุธรรม    และเนวทัสส- </strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวทัสสเนนนภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  เพราะปรารภขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  และโมหะ  ขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  และโมหะ ย่อมเกิด</p><p>ขึ้น.</p><p>           [๘๙๘] ๑๖.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม     และเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>เหตุกธรรม  และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ     เพราะปรารภขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา     และโมหะ</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   และโมหะ   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           [๘๙๙] ๑๗.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม และเนวทัสสเนน-</strong></p><p><strong>นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพ- </strong></p><p><strong>เหตุกธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ    เพราะปรารภขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ    และโมหะ</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 164</p><p>           [๙๐๐] ๑๘.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม และเนวทัสสเนน- </strong></p><p><strong>นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่ภาวนายปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม  ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ    เพราะปรารภขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ     และโมหะ</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           [๙๐๑] ๑๙.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  และเนวทัสสเนน-</strong></p><p><strong>นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวทัสสเนนภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           คือ    เพราะปรารภขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ     และโมหะ</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  และโมหะ  ย่อม</p><p>เกิดขึ้น.      </p><p>           [๙๐๒] ๒๐.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  และเนวทัสสเนน</strong></p><p><strong>นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>เหตุกธรรม   และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   ฯลฯ</strong></p><p>           คือ เพราะปรารภขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ  และโมหะ ขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  และโมหะ  ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 165</p><p>           [๙๐๓] ๒๑.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  และเนวทัสสเนน- </strong></p><p><strong>นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม     เป็นปัจจัยแก่ภาวนายปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>เหตุกธรรม   และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ เพราะปรารภขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ และโมหะ ขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ   และโมหะ  ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>                                     <strong>๓.  อธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๙๐๔]   <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่ทัสส-</strong></p><p><strong>เนนปหาตัพพเหตุกธรรม    ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย  เหมือนกับ</strong></p><p><strong>ทัสสนติกะ มี ๑๐ วาระ.</strong></p><p>                                     <strong>๔.  อนันตรปัจจัย</strong></p><p>           [๙๐๕] ๑. <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่ทัสส-</strong></p><p><strong>เนนปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   ที่เกิดก่อน ๆ</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   ที่เกิดหลัง ๆ</p><p>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๙๐๖] ๒.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนว-</strong></p><p><strong>ทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม     ด้วยอำนาจของอนันตร-</strong></p><p><strong>ปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 166</p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่ </p><p>โมหะ ที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม     เป็นปัจจัยแก่</p><p>วุฏฐานะ  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๙๐๗] ๓.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่ทัสส-</strong></p><p><strong>เนนปหาตัพพเหตุกธรรม     และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>เหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   ที่เกิดหลัง ๆ และโมหะ   ด้วยอำนาจของ</p><p>อนันตรปัจจัย.</p><p>           [๙๐๘] ๔.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่ภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    ที่เกิดก่อน ๆ</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   ที่เกิดหลัง ๆ</p><p>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๙๐๙]  ๕.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   เป็นปัจจัยแก่เนว-</strong></p><p><strong>ทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 167</p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ  ที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่</p><p>โมหะที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    เป็นปัจจัยแก่</p><p>วุฏฐานะ  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>           [๙๑๐] ๖.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    เป็นปัจจัยแก่ภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพเหตุกธรรม     และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>เหตุกธรรม  ฯลฯ</strong>    </p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ  ที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ  ที่เกิดหลัง  ๆ และโมหะ   ด้วยอำนาจของ</p><p>อนันตรปัจจัย.</p><p>           [๙๑๑] ๗.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะที่เกิดก่อน ๆ</p><p>เป็นปัจจัยแก่โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา    ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะที่เกิดหลัง ๆ</p><p>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมที่เกิด</p><p>ก่อน   ๆ    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-</p><p>เหตุกธรรมที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 168</p><p>           อนุโลม   เป็นปัจจัยแก่โคตรภู. </p><p>           อนุโลม  เป็นปัจจัยแก่โวทาน ฯลฯ </p><p>           เนวสัญญานาสัญญายตนะของบุคคลผู้ออกจากนิโรธ  เป็นปัจจัยแก่</p><p>ผลสมาบัติ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๙๑๒] ๘.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ    โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาที่เกิดก่อน ๆ    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           อาวัชชนะ      เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพ-</p><p>เหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๙๐๓] ๙.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ  โมหะที่สหรคตด้วยอุทธัจจะที่เกิดก่อน ๆ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้ง</p><p>หลายที่สหรคตด้วยอุทธัจจะที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจ  อนันตรปัจจัย.</p><p>           อาวัชชนะ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุก-</p><p>ธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 169</p><p>           [๙๑๔] ๑๐.  <strong>เนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมเป็น </strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  และเนวทัสสเนนนภาวนาย- </strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ</strong>    </p><p>           คือ   โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาที่เกิดก่อน ๆ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้ง</p><p>หลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาที่เกิดหลัง ๆ  และโมหะ  ด้วยอำนาจของอนันตร-</p><p>ปัจจัย.</p><p>           อาวัชชนะ    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา    และ</p><p>โมหะ   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๙๑๕]  ๑๑.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   และเนวทัสสเนนนภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ    โมหะที่สหรคตด้วยอุทธัจจะที่เกิดก่อน ๆ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่สหรคตด้วยอุทธัจจะที่เกิดหลัง ๆ และโมหะ  ด้วยอำนาจของอนันตร-</p><p>ปัจจัย.                                                                              </p><p>           อาวัชชนะ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ และโมหะ</p><p>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๙๑๖]  ๑๒.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม     และเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>เหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 170</p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาที่เกิดก่อน ๆ และโมหะ เป็น </p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของ</p><p>อนันตรปัจจัย. </p><p>           [๙๑๗] ๑๓.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม     และเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่เนวทัสสเนนนภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพเหตุกธรรม   ฯลฯ</strong>                                   </p><p>           คือ ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาที่เกิดก่อน ๆ  และโมหะ เป็น</p><p>ปัจจัยแก่โมหะที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  และโมหะ  เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ</p><p>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๙๑๘] ๑๔.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม     และเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>เหตุกธรรม  และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาที่เกิดก่อน ๆ และโมหะ เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาที่เกิดหลัง ๆ และโมหะ ด้วยอำนาจ</p><p>ของอนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 171</p><p>           [๙๑๙] ๑๕.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม     และเนวทัสส- </strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่ภาวนายปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>เหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong> </p><p>           มี ๓ วาระ  เหมือนกับทัสสเนนะ.</p><p>                     <strong>๕.  สมนันตรปัจจัย  ฯลฯ  ๘. นิสสยปัจจัย</strong></p><p>           [๙๒๐]  ๑. <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่ทัสส-</strong></p><p><strong>เนนปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของสมนันตรปัจจัย  เหมือนกับ</strong></p><p><strong>อนันตรปัจจัย.</strong>  </p><p>           เป็นปัจจัย <strong>ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย  ฯลฯ</strong>   เหมือนกับสหชาต-</p><p>ปัจจัย  ในปฏิจจวาระ.</p><p>           เป็นปัจจัย   <strong>ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย   ฯลฯ</strong>   เหมือนกับ</p><p>สหชาตปัจจัย  ในปฏิจจวาระ.</p><p>           เป็นปัจจัย   <strong>ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย ฯลฯ</strong>  เหมือนกับนิสสย-</p><p>ปัจจัย   วาระที่ต่างกันไม่มี.</p><p>                                     <strong>๙.  อุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           [๙๒๑] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่ทัสส-</strong></p><p><strong>เนนปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 172</p><p>           มี ๓ อย่าง   คือ ที่เป็น   <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  </p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลที่เข้าไปอาศัยราคะที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรมแล้ว ฆ่า</p><p>สัตว์ ฯลฯ ทำลายสงฆ์.</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยโทสะที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ</p><p>โมหะ  ฯลฯ ทิฏฐิ ฯลฯ ความปรารถนาแล้ว   ฆ่าสัตว์  ฯลฯ ทำลายสงฆ์.</p><p>           ราคะที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ  โทสะ  โมหะ  ทิฏฐิ</p><p>ฯลฯ ความปรารถนา     เป็นปัจจัยแก่ราคะที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม</p><p>ฯลฯ แก่ความปรารถนา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๙๒๒] ๒.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่เนว-</strong></p><p><strong>ทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น   <strong>อนันตรูปนิสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยราคะที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรมแล้ว     ให้</p><p>ทาน ฯลฯ ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยโทสะที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ</p><p>โมหะ ฯลฯ ทิฏฐิ ฯลฯ ความปรารถนาแล้ว  ให้ทาน ฯลฯ  ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 173</p><p>           ราคะที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ  ความปรารถนา  เป็น </p><p>ปัจจัยแก่ศรัทธา    แก่ปัญญา   แก่สุขทางกาย   แก่ทุกข์ทางกาย   แก่ผลสมาบัติ</p><p>และแก่โมหะ  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย. </p><p>           [๙๒๓] ๓.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม       เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>เหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น   <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong> และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ราคะที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ  โทสะ  โมหะ  ทิฏฐิ</p><p>ฯลฯ    ความปรารถนา   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  และ</p><p>โมหะ  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๙๒๔]  ๔.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม     เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ราคะที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ   โทสะ  โมหะ  มานะ</p><p>ฯลฯ    ความปรารถนา    เป็นปัจจัยแก่ราคะที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</p><p>แก่โทสะ  แก่โมหะ  แก่มานะ แก่ความปรารถนา ด้วยอำนาจ องอุปนิสสยปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 174</p><p>           [๙๒๕] ๕.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่ทัสส- </strong></p><p><strong>เนนปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น     <strong>อารัมมณูปนิสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยราคะที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมแล้ว  ฆ่าสัตว์</p><p>ฯลฯ  ทำลายสงฆ์.</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยโทสะที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม โมหะ ฯลฯ</p><p>มานะ ฯลฯ  ความปรารถนาแล้ว   ฆ่าสัตว์ ฯลฯ  ทำลายสงฆ์.</p><p>           ราคะที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ   ความปรารถนา   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ราคะที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   แก่โทสะ  แก่โมหะ  แก่ทิฏฐิ</p><p>แก่ความปรารถนา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           ฉันทราคะในภัณฑะของตน     เป็นปัจจัยแก่ฉันทราคะในภัณฑะของ</p><p>ผู้อื่น  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,    ฉันทราคะในของที่ตนหวงแหน   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ฉันทราคะในของที่คนอื่นหวงแหน  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๙๒๖]  ๖.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   เป็น  ปัจจัยแก่เนว-</strong></p><p><strong>ทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่                                 </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 175</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยราคะที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมแล้ว     ให้ </p><p>ทาน ฯลฯ ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น. </p><p>          บุคคลเข้าไปอาศัย โทสะที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ โมหะ</p><p>ฯลฯ มานะ ฯลฯ ความปรารถนาแล้ว  ให้ทาน ฯลฯ ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น.</p><p>           ราคะที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   ความปรารถนา   เป็นปัจจัย</p><p>แก่ศรัทธา   แก่ปัญญา   แก่สุขทางกาย   แก่ทุกข์ทางกาย    แก่ผลสมาบัติ    และ</p><p>โมหะ    ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๙๒๗] ๗.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่ทัสส-</strong></p><p><strong>เนนปหาตัพพเหตุกธรรม      และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>เหตุกธรรม   ฯลฯ</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ราคะที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ ความปรารถนา    เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา    และโมหะ    ด้วยอำนาจของอุป-</p><p>นิสสยปัจจัย.</p><p>           [๙๒๘]  ๘.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่ภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพเหตุกธรรม และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น   <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 176</p><p>           ราคะที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ ความปรารถนา    เป็น </p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ    และโมหะ    ด้วยอำนาจของอุป-</p><p>นิสสยปัจจัย. </p><p>           [๙๒๙] ๙.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมเป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong> และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาแล้ว   ให้ทาน ฯลฯ ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น </p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศีล ฯลฯ  ปัญญา สุขทางกาย ทุกข์ทางกาย  อุตุ</p><p>โภชนะ  เสนาสนะ ฯสฯ โมหะแล้ว  ให้ทาน ฯลฯ</p><p>           ศรัทธา ฯลฯ โมหะ   เป็นปัจจัยแก่ศรัทธา   แก่ผลสมาบัติ    และโมหะ</p><p>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๙๓๐] ๑๐.  <strong>เนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมเป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</strong></p><p><strong>ปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 177</p><p>           มี  ๓ อย่าง  คือที่เป็น <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  </p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธา ฯลฯ ถือทิฏฐิ.</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศีล ฯลฯ ปัญญา  สุขทางกาย  ทุกข์ทางกาย   เสนา-</p><p>สนะ ฯลฯ  โมหะแล้ว   ฆ่าสัตว์ ฯลฯ ทำลายสงฆ์.</p><p>           ศรัทธา  ฯลฯ  เสนาสนะ  ฯลฯ  และโมหะ    เป็นปัจจัยแก่ราคะที่เป็น</p><p>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ แก่ความปรารถนา ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</p><p>ปัจจัย.</p><p>           [๙๓๑] ๑๑.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมเป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น   <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธา ฯลฯ ก่อมานะ.</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยโมหะ ฯลฯ ก่อมานะ.</p><p>           ศรัทธา ฯลฯ เสนาสนะ  และโมหะ  เป็นปัจจัย แก่ราคะที่เป็นภาวนาย-</p><p>ปหาตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ แก่ความปรารถนา   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 178</p><p>           [๙๓๒] ๑๒.  <strong>เนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เป็น </strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  และเนวทัสสเนนนภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong> </p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น   <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>    และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ศรัทธา ฯลฯ ปัญญา  สุขทางกาย  ทุกข์ทางกาย  เสนาสนะ ฯลฯ  และ</p><p>โมหะ เป็นปัจจัย แก่ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  และโมหะ  ด้วยอำนาจ</p><p>ของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๙๓๓] ๑๓.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    และเนวทัสสเนนนภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ศรัทธา ฯลฯ  เสนาสนะ ฯลฯ  และโมหะ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ   และโมหะ  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๙๓๔] ๑๔.  ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    และเนวทัสส-</p><p>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพ-</p><p>เหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 179</p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong> </p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong> ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   และโมหะ    เป็นปัจจัยแก่ราคะที่</p><p>เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ  แก่ความปรารถนา   ด้วยอำนาจของ</p><p>อุปนิสสยปัจจัย. </p><p>           [๙๓๕] ๑๕.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม     และเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่เนวทัสสเนนนภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   และโมหะ   เป็นปัจจัยแก่ศรัทธา</p><p>แก่ปัญญา   แก่สุขทางกาย   แก่ทุกข์ทางกาย   แก่ผลสมาบัติ     และโมหะ   ด้วย</p><p>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย. </p><p>           [๙๓๖]  ๑๖.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    และเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>เหตุกธรรม   และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น    <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 180</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  และโมหะ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้ง  </p><p>หลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   และโมหะ   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๙๓๗] ๑๗.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม      และเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>เหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong> </p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ   และโมหะ   เป็นปัจจัยแก่ราคะที่</p><p>เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ  แก่ความปรารถนา   ด้วยอำนาจของ</p><p>อุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๙๓๘] ๑๘.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม และเนวทัสสเนน- </strong></p><p><strong>นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่ภาวนายปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น   <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ  และโมหะ   เป็นปัจจัยแก่ราคะที่</p><p>เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม แก่ความปรารถนา ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</p><p>ปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 181</p><p>           [๙๓๙] ๑๙.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม      และเนวทัสส- </strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่เนวทัสสเนนนภาว- </strong></p><p><strong>นายปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น   <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ   และโมหะ   เป็นปัจจัยแก่ศรัทธา</p><p>ฯลฯ แก่ผลสมาบัติ   และโมหะ  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๙๔๐] ๒๐.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม      และเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>เหตุกธรรม  และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ    และโมหะ   เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   และโมหะ  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</p><p>           [๙๔๑] ๒๑.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม      และเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่ภาวนายปหาตัพพ- </strong></p><p><strong>เหตุกธรรม  และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 182</p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น   <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่  </p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ    และโมหะ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ   และโมหะ  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>                                    <strong>๑๐.  ปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๙๔๒] ๑. <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นจักษุ  โดยความเป็นของไม่เที่ยง ฯลฯ</p><p>           บุคคลพิจารณาเห็น  โสตะ ฯลฯ หทยวัตถุ โดยความเป็นของไม่เที่ยง</p><p>ฯลฯ</p><p>           บุคคลเห็นรูป  ด้วยทิพยจักษุ ฯลฯ ฟังเสียง  ด้วยทิพโสตธาตุ ฯลฯ</p><p>           รูปายตนะ    เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ โผฏฐัพพายตนะ    เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายวิญญาณ  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น   <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           จักขายตนะ ฯลฯ กายายตนะ    เป็นปัจจัยแก่กายวิญญาณ    หทยวัตถุ</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</p><p>และโมหะ  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>           [๙๔๓] ๒.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 183</p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่  </p><p>           บุคคลย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่งซึ่งจักษุ  ฯลฯ  หทยวัตถุ  เพราะ</p><p>ปรารภจักษุเป็นต้นนั้น  ราคะที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ  ทิฏฐิ</p><p>ฯลฯ  วิจิกิจฉา ฯลฯ โทมนัสที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           ที่เป็น  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           หทยวัตถุ    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุก-</p><p>ธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>           [๙๔๔] ๓.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม     เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่ภาวนาปหาตัพพเหตุกธรรม    ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือ  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ  วัตถุปุเรชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่งซึ่งจักษุ  ฯลฯ  หทยวัตถุ   เพราะ</p><p>ปรารภจักษุเป็นต้นนั้น  ราคะที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  ย่อมเกิดขึ้น</p><p>อุทธัจจะ  โทมนัสที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           ที่เป็น  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           หทยวัตถุ     เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุก-</p><p>ธรรม   ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>           [๙๔๕] ๔.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพเหตุธรรม และเนวทัสสเนนนภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 184</p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           จักษุ ฯลฯ เพราะปรารภหทยวัตถุ ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา</p><p>และโมหะ   ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>           ที่เป็น  <strong>วัตถุปุเรชาต</strong>  ได้แก่</p><p>           หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย    ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา    และ</p><p>โมหะ  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>           [๙๔๖] ๕.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม     และเนวทัสสเนนนภาวนาย</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  และ <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           จักษุ  ฯลฯ  เพราะปรารภหทยวัตถุ     ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วย</p><p>อุทธัจจะและโมหะ  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           ที่เป็น  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           หทยวัตถุ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ  และโมหะ</p><p>ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 185</p><p>                                  <strong>๑๑.  ปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๙๔๗] ๑. <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็น  ปัจจัยแก่เนว- </strong></p><p><strong>ทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   ด้วยอำนาจของปัจฉาชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong> </p><p>           คือ ขันธ์ทั้งหลายที่เนนทัสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  ที่เกิดภายหลัง</p><p>เป็นปัจจัยแก่กายนี้   ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.</p><p>           [๙๔๘] ๒.  <strong>ภาวนายปาตัพพเหตุกธรรม   เป็นปัจจัยแก่เนว-</strong></p><p><strong>ทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   ด้วยอำนาจของปัจฉาชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   ที่เกิดภายหลัง</p><p>เป็นปัจจัยแก่กายนี้  ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.</p><p>           [๙๔๙] ๓.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>ปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ที่</p><p>เกิดภายหลัง  เป็นปัจจัยแก่กายนี้   ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.</p><p>           [๙๕๐] ๔.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม และเนวทัสสเนน-</strong></p><p><strong>นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   เป็นปัจจัยแก่เนวทัสสเนนนภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 186</p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา    และโมหะ   ที่เกิดภายหลัง </p><p>เป็นปัจจัยแก่กายนี้    ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.</p><p>           [๙๕๑] ๕.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม และเนวทัสสเนนน-</strong></p><p><strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   เป็นปัจจัยแก่เนวทัสสเนนนภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย</strong> </p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ  และโมหะ   ที่เกิดภายหลัง</p><p>เป็นปัจจัยแก่กายนี้  ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.</p><p>                                    <strong> ๑๒.  อาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           [๙๕๒] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่ทัสส-</strong></p><p><strong>เนนปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  ที่เกิดก่อน ๆ</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   ที่เกิดหลัง ๆ</p><p>ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>           [๙๕๓] ๒.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่เนว-</strong></p><p><strong>ทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่</p><p>โมหะ  ที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนายของอาเสวนปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 187</p><p>           [๙๕๔] ๓.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่ </strong></p><p><strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม และเนวทสัสเนนนภาวนายปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>เหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong>  </p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่เกิดหลัง ๆ  และโมหะ  ด้วยอำนาจของ</p><p>อาเสวนปัจจัย.</p><p>           [๙๕๕] ๔.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่ภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพเหตุกธรรม  มี  ๓ วาระ</strong></p><p>           เนวทัสสเนนนภาวนาย  ฯลฯ  ในอาเสวนมูลกะ     วุฏฐานะก็ดี</p><p>อาวัชชนะก็ดี  พึงทิ้งเสีย.  มี ๑๓ วาระ พึงใส่ให้เต็ม  เหมือนกับอนันตรปัจจัย.</p><p>                                           <strong>๑๓.  กัมมปัจจัย</strong></p><p>           [๙๕๖] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่ทัสส-</strong></p><p><strong>เนนปหาตัพพเหตุกธรรม   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ เจตนาที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม เป็นปัจจยัแก่สัมปยุตต-  </p><p>ขันธ์ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 188</p><p>           [๙๕๗]  ๒.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่เนว- </strong></p><p><strong>ทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>นานาขณิกะ</strong> </p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           เจตนาที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   เป็นปัจจัยแก่โมหะ  และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น   <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    เป็นปัจจัยแก่วิบากขันธ์</p><p>และกฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </p><p>           [๙๕๘] ๓.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่ทัสส-</strong></p><p><strong>เนนปหาตัพพเหตุกธรรม และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           คือ เจตนาที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์ทั้งหลาย  โมหะ  และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </p><p>           [๙๕๙]  ๔.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   เป็นปัจจัยแก่ภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.                                         </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 189</p><p>           [๙๖๐] ๕.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    เป็นปัจจัยแก่เนว- </strong></p><p><strong>ทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ   เจตนาที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    เป็นปัจจัยแก่โมหะ</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.  </p><p>           [๙๖๑]  ๖.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   เป็นปัจจัยแก่ภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพเหตุกธรรม และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุก- </strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p>           คือ เจตนาที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์ทั้งหลาย  โมหะ  และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           [๙๖๒] ๗. <strong>เนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>กัมมปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น    <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม     เป็นปัจจัย</p><p>แก่สัมปยุตตขันธ์    และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย    ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ. ฯลฯ</p><p>           ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็นปัจจัย</p><p>แก่วิบากขันธ์   และกฏัตตารูปทั้งหลาย    ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 190</p><p>                                  <strong>๑๔.  วิปากปัจจัย</strong> </p><p>           [๙๖๓] ๑.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัย แก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของวิปากปัจจัย</strong>                                      </p><p>           คือ ทั้งปวัตติและปฏิสนธิ  วิบากขันธ์ทั้งหลาย  เป็นปัจจัยแก่หทัยวัตถุ.</p><p>                                     <strong>๑๕.อาหารปัจจัย</strong></p><p>           [๙๖๔] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุธรรม เป็นปัจจัยแก่ทัสส-</strong></p><p><strong>เนนปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย.</strong></p><p>           คือ   อาหารทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   เป็นปัจจัย</p><p>แก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย.</p><p>           [๙๖๕]  ๒.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนว-</strong></p><p><strong>ทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ   อาหารทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   เป็นปัจจัย</p><p>แก่โมหะ   และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย.</p><p>           [๙๖๖] ๓.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่ทัสส-</strong></p><p><strong>เนนปหาตัพพเหตุกธรรม และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม  ฯลฯ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 191</p><p>           คือ   อาหารทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็นปัจจัย </p><p>แก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย    โมหะ   และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจ</p><p>ของอาหารปัจจัย </p><p>                       ๔.  <strong>ภาวนาย   ฯลฯ  ๓ วาระ  เหมือนกับ  ทัสสเนน.</strong></p><p>           [๙๖๗] ๗.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม     ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของปัจจัย</strong></p><p>           คือ  อาหารทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวหายปหาตัพพเหตุกธรรม</p><p>เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์     และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย     ด้วยอำนาจของ</p><p>อาหารปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  กวฬีการาหาร   เป็นปัจจัยแก่กายนี้  ฯลฯ</p><p>                                      <strong>๑๖. อินทริยปัจจัย</strong></p><p>           [๙๖๘]  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อินทริยปัจจัย  มี ๓ วาระ  เหมือนกับอาหารปัจจัย   โมหะต้องนับเข้าด้วย.</strong></p><p>           <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ มี ๓ วาระ.</strong></p><p>           [๙๖๙]  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ อินทรีย์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</p><p>เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 192</p><p>           จักขุนทรีย์   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ  ฯลฯ  กายินทรีย์เป็นปัจจัยแก่ </p><p>กายวิญญาณ ฯลฯ </p><p>           รูปชีวิตินทรีย์     เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย     ด้วยอำนาจของ</p><p>อินทริยปัจจัย. </p><p>                             <strong>๑๗. ฌานปัจจัย  ๑๘.  มัคคปัจจัย</strong></p><p>           เป็นปัจจัย  <strong>ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย,</strong>  เป็นปัจจัย  <strong>ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของมัคคปัจจัย</strong>   เหล่านี้พึงกระทำให้เป็นสเหตุกธรรม.  (มี ๗ วาระ)</p><p>                                      <strong>๑๙. สัมปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย   เหมือนกับสัมปยุตต-</p><p>วาระ<sup>๑</sup>  ในปฏิจจวาระ   (มี  ๑๑ วาระ)</p><p>                                      <strong>๒๐.  วิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           [๙๗๐] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   เป็นปัจจัยแก่เนว-</strong></p><p><strong>ทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    ด้วยอำนาจของวิปยุตต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น <strong>สหชาตะ</strong> และ <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  เหมือนกับ</p><p>ทัสสนติกะ.</p><p>๑.  น่าจะเป็นสัมปยุตตปัจจัย </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 193</p><p>           [๙๗๐] ๒.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   เป็นปัจจยแก่เนว- </strong></p><p><strong>ทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    ด้วยอำนาจของวิปปยุตต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong> </p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   และ      <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  เหมือนกับ</p><p>ทัสสนติกะ.</p><p>           [๙๗๒] ๓.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง   คือที่เป็น     <strong>สหชาตะ  ปุเรชาตะ</strong>  และ <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>เหมือนกับทัสสนติกะ.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   ที่เกิด</p><p>ภายหลัง   และโมหะ   เป็นปัจจัยแก่กายนี้   ที่เกิดก่อน.</p><p>           [๙๗๓] ๔.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>            มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           หทยวัตถุเป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุก- </p><p>ธรรม ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 194</p><p>           [๙๗๔] ๕.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เป็น </strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ</strong> </p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น   <strong>ปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่ </p><p>           หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</p><p>ฯลฯ</p><p>           [๙๗๕] ๖.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  และเนวทัสสเนนนภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           มีอย่างเดียว   คือที่เป็น   <strong>ปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>           หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  และโมหะ</p><p>ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           [๙๗๖] ๗.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    และเนวทัสสเนนนภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ</strong> </p><p>           มีอย่างเดียว   คือที่เป็น   <strong>ปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>           หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ และโมหะ</p><p>ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 195</p><p>           [๙๗๗] ๘.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม และเนวทัสสเนน- </strong></p><p><strong>นภาวนายปหาตัพพเหตกธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวทัสสเนนนภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong> </p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น <strong>สหชาตะ</strong>  และ <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาที่เกิดพร้อมกัน   และโมหะ    เป็น</p><p>ปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</p><p>           ที่เป็น <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาที่เกิดภายหลัง    และโมหะ    เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายนี้   ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           [๙๗๘] ๙.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  และเนวทัสสเนน-</strong></p><p><strong>นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวทัสสเนนนภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  และ <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยอุทธัจจะที่เกิดพร้อมกัน   และโมหะ   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยอุทธัจจะที่เกิดภายหลัง    และโมหะ    เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายนี้   ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 196</p><p>                                      <strong>๒๑.อัตถิปัจจัย</strong> </p><p>           [๙๗๙] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่ทัสส-</strong></p><p><strong>เนนปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์  ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ </p><p>           [๙๘๐]  ๒.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็น  ปัจจัยแก่เนว-</strong></p><p><strong>ทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม     ที่เกิดพร้อมกัน</p><p>เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา    ที่เกิดพร้อมกัน     เป็นปัจจัยแก่</p><p>โมหะ   และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม ที่เกิดภายหลัง เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายนี้    ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           [๙๘๑]  ๓.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่ทัสส-</strong></p><p><strong>เนนปหาตัพพเหตุกธรรม และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม ฯลฯ</strong>                                                                          </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 197</p><p>           คือ ขันธ์ ๑ ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่   ขันธ์  </p><p>๓ และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ</p><p>           ขันธ์ ๑  ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓.  โมหะ   และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ.  </p><p>                       ๔.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   ฯลฯ  มี ๓ วาระ.</strong></p><p>           [๙๘๒] ๗.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็น   </strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อัตถิปัจจัย</strong></p><p>           มี ๕ อย่าง คือที่เป็น      <strong>สหชาตะ  ปุเรชาตะ  ปัจฉาชาตะ  อาหาระ</strong></p><p><strong>และ    อินทริยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ</p><p>           โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา    ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ    เป็นปัจจัยแก่</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ ของอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ</p><p>           ที่เป็น   <strong>ปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นจักษุ ฯลฯ   หทยวัตถุ ฯสฯ  โดยความเป็นของไม่</p><p>เที่ยง ฯลฯ</p><p>           บุคคลเห็นรูปด้วยทิพยจักษุ,  ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 198</p><p>           รูปายตนะ    เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ  โผฏฐัพพายตนะ    เป็น </p><p>ปัจจัยแก่กายวิญญาณ. </p><p>           จักขายตนะเป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ  ฯลฯ  กายายตนะ  เป็นปัจจัยแก่</p><p>กายวิญญาณ ฯลฯ หทยวัตถุเป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาว-</p><p>นายปหาตัพพเหตุกธรรม   และโมหะ   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมที่เกิด </p><p>ภายหลัง   และโมหะ   เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           กวฬีการาหาร   เป็นปัจจัยแก่กายนี้.</p><p>           รูปชีวิตินทรีย์   เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย.</p><p>           [๙๘๓] ๘.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย  ด้วย</p><p>อำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น   <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  ซึ่งจักษุ ฯลฯ หทยวัตถุ   เพราะ</p><p>ปรารภจักษุเป็นต้นนั้น   ราคะที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรมย่อมเกิดขึ้น </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 199</p><p>ทิฏฐิ ย่อมเกิดขึ้น  วิจิกิจฉา  ฯลฯ  โทมนัสที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม </p><p>ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           หทยวัตถุ    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุก-</p><p>ธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย. </p><p>           [๙๘๔] ๙.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือทีเป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           โมหะที่สหรคตด้วยอุทธัจจะที่เกิดพร้อมกัน    เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</p><p>           ที่เป็น   <strong>ปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>           บุคคลย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  ซึ่งจักษุ ฯลฯ หทยวัตถุ ฯลฯ</p><p>           หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย  ที่เป็นภาวนายปหาตัพพเหตุกะ</p><p>ธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           [๙๘๕] ๑๐.   <strong>เนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  และเนวทัสสเนนนภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 200</p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>ปุเรชาตะ</strong> </p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาที่เกิดพร้อมกัน เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           เพราะปรารภจักษุ    ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา     และโมหะ</p><p>ย่อมเกิดขึ้น ฯลฯ เพราะปรารภหทัยวัตถุ ฯลฯ</p><p>           หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  และโมหะ</p><p>ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</p><p>           [๙๘๖] ๑๑.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   และเนวทัสสเนนนภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   และ    <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           โมหะที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์  และ จิตตสมุฏ-</p><p>ฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เพราะปรารภซึ่งจักษุ  ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ  และโมหะ</p><p>ย่อมเกิดขึ้น,  เพราะปรารภหทยวัตถุ ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 201</p><p>           หทยวัตถุ     เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ    และ </p><p>โมหะ  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย. </p><p>           [๙๘๗] ๑๒.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม และเนวทัสสเนน-</strong></p><p><strong>นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ  และสหชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ ๑ ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    หทยวัตถุ    และโมหะ</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>           ขันธ์ ๑ ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  และโมหะ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ด้วย</p><p>อำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ ขันธ์  ๒  ฯลฯ.</p><p>           [๙๘๘] ๓. <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม และเนวทัสสเนน-</strong></p><p><strong>นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยเเก่เนวทัสสเนนภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม   ฯลฯ</strong></p><p>           มี ๕ อย่าง คือ   <strong>สหชาตะ,สหชาตะ</strong> รวมกับ <strong>ปุเรชาตะ, ปัจฉาชาตะ</strong></p><p><strong>ปัจฉาชาตะ</strong> รวมกับ <strong>อาหาระ</strong>  และรวมกับ  <strong>อินทริยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  ที่เกิดพร้อมกัน    และมหา-</p><p>ภูตรูปทั้งหลาย    เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย    ด้วยอำนาจของอัตถิ-</p><p>ปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 202</p><p>           ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่  </p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา ที่เกิดพร้อมกัน  และโมหะ  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา    ที่เกิดพร้อมกัน   และหทัยวัตถุ</p><p>เป็นปัจจัยแก่โมหะ   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น   <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่เกิดภายหลัง   และโมหะ   เป็น</p><p>ปัจจัย   แก่กายนี้ที่เกิดก่อน   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น   <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>   รวมกับ   <strong>อาหาระ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   และกวฬีการาหาร</p><p>เป็นปัจจัยแก่กายนี้   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อินทริยะ  ได้แก่</strong></p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  ที่เกิดภายหลัง  และ</p><p>รูปชีวิตินทรีย์   เป็นปัจจัยแก่   กฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           [๙๘๙] ๑๔.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    และเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพ- </strong></p><p><strong>เหตุกธรรม  และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอัตถิปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 203</p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  และ <strong>สหชาตะ</strong> รวมกับ  <strong>ปุเรชาตะ</strong> </p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์  ๑  ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาที่เกิดพร้อมกัน    และหทัยวัตถุ   เป็น </p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และโมหะ  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย  ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ ๑ ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาที่เกิดพร้อมกัน  และโมหะ  เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย    ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ และโมหะ ฯลฯ</p><p>           [๙๙๐] ๑๕.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  และเนวทัสสเนน-</strong></p><p><strong>นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่ภาวนาย  ฯลฯ พึงแจกเป็น</strong></p><p><strong>๓ วาระ  โดยนัยแห่งทัสสเนนะ  พึงกำหนดเอาอุทธัจจะ.</strong></p><p>                       <strong>๒๒.  นัตถิปัจจัย ฯลฯ  ๒๔.  อวิคตปัจจัย</strong></p><p>           เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ  <strong>นัตถิปัจจัย</strong>  ด้วยอำนาจของ  <strong>วิคตปัจจัย</strong></p><p>ด้วยอำนาจของ  <strong>อวิคตปัจจัย.</strong></p><p>                              <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong></p><p>                                          <strong>สุทธมูลกนัย</strong></p><p>           [๙๙๑]    ในเหตุปัจจัย มี ๑๑ วาระ  ในอารัมมณปัจจัย มี ๒๑ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย   มี ๑๐ วาระ   ในอนันตรปัจจัย   มี  ๑๗  วาระ   ในสมนันตร- </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 204</p><p>ปัจจัย   มี ๑๗ วาระ  ในสหชาตปัจจัย  มี ๑๗ วาระ  ในอัญญมัญญปัจจัย  มี </p><p>๑๑ วาระ  ในนิสสยปัจจัย   มี ๑๗ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๒๑ วาระ ใน</p><p>ปุเรชาตปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในปัจฉาชาตปัจจัย   มี ๕ วาระ  ในอาเสวนปัจจัย</p><p>มี ๑๗ วาระ  ในกัมมปัจจัย มี ๗ วาระ  ในวิปากปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในอาหาร-</p><p>ปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในอินทริยปัจจัยมี ๗ วาระ ในฌานปัจจัย  มี ๗ วาระ ใน</p><p>มัคคปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในสัมปยุตตปัจจัย   มี ๑๑ วาระ   ในวิปปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๙ วาระ  ในอัตถิปัจจัย  มี ๑๗ วาระ  ในนัตถิปัจจัย  มี ๑๗ วาระ  ในวิคต-</p><p>ปัจจัย  มี ๑๗ วาระ   ในอวิคตปัจจัย   มี ๑๗. </p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                            <em>อนุโลม  จบ</em></p><p>                                             <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                    <strong>การยกปัจจัยในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๙๙๒]  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    เป็นปัจจัยแก่ทัสส-</strong></p><p><strong>เนนปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย    เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           [๙๙๓] ๑.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   เป็นปัจจัยแก่เนว-</strong></p><p><strong>ทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    ด้วยอำนาจของอารัมมณ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย   เป็นปัจจัยด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอุปนิสสยปัจจัย   เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย   เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 205</p><p>           [๙๙๔] ๒.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่ทัสส- </strong></p><p><strong>เนนปหาตัพพเหตุกธรรม  และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>เหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย  เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>สหชาตปัจจัย   เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong> </p><p>           [๙๙๕] ๓. <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   เป็นปัจจัยแก่ภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพเหตุกรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย เป็นปัจจัย ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของสหชาตปัจจัย  เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           [๙๙๖] ๔.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่ทัสส-</strong></p><p><strong>เนนปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย    เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong> </p><p>           [๙๙๗] ๕.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   เป็นปัจจัยแก่ทัสส-</strong></p><p><strong>ทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย  เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอุปนิสสยปัจจัย  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.</strong></p><p>           [๙๙๘]  ๖.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่ทัสส-</strong></p><p><strong>เนนปหาตัพพเหตุกธรรม และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย  เป็นปัจจัยด้วยอำนายของอุป-</strong></p><p><strong>นิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           [๙๙๙] ๗.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   เป็นปัจจัยแก่ภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพเหตุกธรรม  และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุก- </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 206</p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย   เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของสห- </strong></p><p><strong>ชาตปัจจัย   เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๐๐] ๘.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่เนวทัสสเนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม     ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอารัมมณปัจจัย  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย  เป็นปัจจัย </strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย   เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของปุเรชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย    เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย    เป็นปัจจัย   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของกัมมปัจจัย  เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๐๐๑] ๙.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม   ด้วยอำนาจของอารัมมณ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย   เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย  เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอุปนิสสยปัจจัย  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของสปุเรชาตปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๐๐๒] ๑๐.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณ</strong></p><p><strong>ปัจจัย  เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย  เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอุปนิสสยปัจจัย   เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๐๐๓] ๑๑.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    และเนวทัสสเนนนภาว- </strong></p><p><strong>นายปหาตัพพเหตุกธรรม   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย    เป็นปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 207</p><p><strong>ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย   เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของอุปนิสสย- </strong></p><p><strong>ปัจจัย   เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๐๐๔] ๑๒.  <strong>เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม </strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   และเนวทัสสเนนนภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพเหตุกธรรม   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย   เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</strong></p><p><strong>ปัจจัย   เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๐๐๕] ๑๓.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    และเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>เหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย   เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของสหชาตปัจจัย  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           ในข้อนี้  สหชาตปัจจัย ปุเรชาตปัจจัย  เจือปนกันมีอยู่  พึงกระทำ</p><p>ตามในบาลี  เพื่อที่จะนับ  พึงใคร่คราญแล้วจึงนับ.</p><p>           [๑๐๐๖] ๑๔.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    และเนวทัสส-</strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมเป็นปัจจัยแก่เนวทัสสเนนนภาว-</strong></p><p><strong>นายปหาตัพพเหตุกธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           มี ๕ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ  ปุเรชาตะ  ปัจฉาชาตะ  อาหาระ</strong></p><p>และ <strong>อินทริยะ</strong></p><p>           แม้ในข้อนี้  เพราะอารัมมณปัจจัย  เพราะอุปนิสสยปัจจัย  ก็มีอยู่ แต่</p><p>ในบาลีไม่มี   เมื่อจะนับ  พึงใคร่ครวญแล้วจึงนับ.  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 208</p><p>           [๑๐๐๗ ] ๑๕.  <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม    และเนวทัสส- </strong></p><p><strong>เนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>เหตุกธรรม   และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย   เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong> </p><p>           ในข้อนี้   สหชาตปัจจัย  ปุเรชาตปัจจัย  มีหัวข้อปัจจัยเจือปนด้วยปัจจัย</p><p>ใดมีอยู่   ปัจจัยนั้นก็พึงกระทำตามในบาลี.</p><p>           [๑๐๐๘] ๑๖. <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม และเนวทัสสเนน-</strong></p><p><strong>นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>เหตุกธรรม   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย   เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๐๐๙] ๑๗. <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม และเนวทัสสเนน-</strong></p><p><strong>นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่ภาวนายปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย    เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>สหชาตปัจจัย   เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           แม้ในข้อนี้    สหชาตปัจจัย   ปุเรชาตปัจจัย    มีหัวข้อนี้ปัจจัยเจือปนด้วย</p><p>ปัจจัยใดมีอยู่.</p><p>           [๑๐๑๐] ๑๘.  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม และเนวทัสสเนน-</strong></p><p><strong>นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่เนวทัสสเนนนภาวนาย-</strong></p><p><strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม  ฯลฯ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 209</p><p>           มี ๕ อย่าง  คือ  <strong>สหชาตะ  ปุเรชาตะ  ปัจฉาชาตะ  อาหาระ</strong> และ </p><p><strong>อินทริยะ</strong>  </p><p>           แม้ในข้อนี้  อารัมมณปัจจัย  อุปนิสสยปัจจัย  ก็มี.</p><p>           [๑๐๑๑]  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม    และเนวทัสสเนน-</strong></p><p><strong>นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   เป็นปัจจัยแก่ทัสสเนนปหาตัพพ-</strong></p><p><strong>เหตุกธรรม    และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           [๑๐๑๒]  <strong>ภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม     และเนวทัสสเนน-</strong></p><p><strong>นภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่ภาวนายปหาตัพพเหตุก-</strong></p><p><strong>ธรรม  และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอารัมมณปัจจัย  เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           แม้ในข้อนี้ก็มี    สหชาตปัจจัย    ปุเรชาตปัจจัย    วาระนั้นใดที่ไม่ได้</p><p>เขียนไว้  วาระเหล่านั้นเมื่อนั้นในบาลี   ย่อมไม่เสมอกันโดยพยัญชนะ  วาระที่</p><p>ไม่ได้เขียนไว้ให้บาลีเหล่านั้น     จำนวนปรากฏแล้ว  ถ้าเกิดสงสัย  พึงพิจารณา</p><p>ดูในอัตถปัจจัย  ในอนุโลม.</p><p>                               <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๐๑๓]  ในนเหตุปัจจัย มี ๒๑  วาระ  ในนอารัมมณปัจจัย มี ๒๑</p><p>วาระ  ในนอธิปติปัจจัย มี ๒๑ วาระ  ในนอนันตรปัจจัย  มี ๒๑  วาระ  ใน-</p><p>นสมนันตรปัจจัย มี ๒๑ วาระ  ในนสหชาตปัจจัย  มี ๒๑  วาระ  ในนอัญญ- </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 210</p><p>มัญญปัจจัย  มี ๒  วาระ ในนนิสสยปัจจัย มี ๒๑ วาระ  ในนอุปนิสสยปัจจัย </p><p>มี ๒๑ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๒๑  วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒๑ วาระ</p><p>ในนอาเสวนปัจจัย ๒๑  วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๒๑ วาระ ในนวิปากปัจจัย</p><p>มี ๒๑ วาระ  ในนอาหารปัจจัย มี  ๒๑ วาระ  ในนอินทริยปัจจัย  มี ๒๑  วาระ</p><p>ในนฌานปัจจัย  มี ๒๑ วาระ  ในนมัคคปัจจัย มี ๒๑ วาระ  ในนสัมปยุตต-</p><p>ปัจจัย มี ๒๑ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๒๑ วาระ  ในโนอัตถิปัจจัย มี</p><p>๒๑ วาระ  ในโนนัตถิปัจจัย มี ๒๑ วาระ  ในโนวิคตปัจจัย มี ๒๑ วาระ ใน</p><p>โนอวิคตปัจจัย มี ๒๑ วาระ. </p><p>           ทั้งหมด  พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                           <em>ปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>                                         <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>                          <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๐๑๔]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>  ในนอารัมมณปัจจัย  มี ๑๑ วาระ...</p><p>ในนอธิปติปัจจัย   มี ๑๑ วาระ   ในนอนันตรปัจจัย   มี ๑๑ วาระ   ในนส-</p><p>นันตรปัจจัย  มี ๑๑ วาระ  ในนอัญญมัญญปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนอุปนิสสย-</p><p>ปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย</p><p>มี ๓ วารในนอาเสวนปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ  ในน-</p><p>วิปากปัจจัย   มี ๓   วาระ ในนอาหารปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในนอินทริยปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ  ในนฌานปัจจัย   มี ๓ วาระ ในนมัคคปัจจัย   มี ๑๑ วาระ  ในน </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 211</p><p>สัมปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในโนนัตถิปัจจัย </p><p>มี  ๑๑ วาระ  ในโนอวิคตปัจจัย มี ๑๑ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.  </p><p>                                        <em>อนุโลมปัจจนียะ  จบ</em></p><p>                                            <strong>ปัจจนียานุโลม</strong></p><p>                           <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>           [๑๐๑๕]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>  ในอารัมมณปัจจัย  มี ๒๑ วาระ...</p><p>ในอธิปติปัจจัยมี ๑๐ วาระ  ในอนันตรปัจจัย มี ๑๗ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๑๗ วาระ  ในสหชาตปัจจัย มี ๑๗ วาระ  ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๑๑ วาระ</p><p>ในนิสสปัจจัย   มี ๑๗ วาระ   ในอุปนิสสยปัจจัย    มี ๒๑วาระ   ในปุเรชาต </p><p>ปัจจัย  มี ๕ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย  มี  ๕ วาระ  ในอาเสวนปัจจัย มี ๑๗</p><p>วาระ  ในกัมมปัจจัย มี ๗ วาระ  ในวิปากปัจจัยมี ๑ วาระ  ในอาหารปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ   ในอินทริยปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในฌานปัจจัย   มี ๗ วาระ  ใน-</p><p>มัคคปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๑๑ วาระ  ในวิปปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๙ วาระ   ในอัตถิปัจจัย   มี ๑๗ วาระ   ในนัตถิปัจจัย    มี ๑๗ วาระ   ใน-</p><p>วิคตปัจจัย  มี ๑๗ วาระ  ในอวิคตปัจจัย  มี ๑๗ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                            <em>ปัจจนียานุโลม  จบ</em></p><p>                             <em>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกะ  ที่ ๙  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 212</p><p>                             <strong>อรรถกถาทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกะ</strong> </p><p>           ใน   <strong>ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกะ </strong>  ผู้ศึกษาพึงทราบการจำแนก</p><p>ธรรมที่มีเหตุอันพึงละด้วยทัสสนะ โดยนัยที่ท่านกล่าวไว้ในอรรถกถากัณฑ์ (ใน</p><p>ธัมมสังคณีบาลี) โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาและอุทธัจจะ จัดเข้าในหมวดที่  ๓ </p><p>เพราะไม่มีเหตุ.   ในอธิการนี้ธรรมเหล่าใดมีเหตุที่พึงละด้วยทัสสนะและภาวนา</p><p>ดังกล่าวมาแล้วนั้น     ธรรมเหล่านั้นชื่อว่ามีเหตุที่พึงละ.    ธรรมเหล่าใดไม่มีเหตุ</p><p>ธรรมเหล่านั้นชื่อว่าไม่มีเหตุที่พึงละด้วยทัสสนะและภาวนา     ผู้ศึกษาพึงทราบ</p><p>วิภาคแห่ง <strong>ปหาตัพพเหตุกธรรม</strong> และ <strong>นปหาตัพพเหตุกธรรม</strong> ดังนี้แล้ว</p><p>พึงทราบคำที่เหลือ    ตามแนวแห่งลักษณะที่แสดงไว้ในทัสสเนนปหาตัพพติกะ</p><p>และกุสลติกะ.</p><p>                            <em>อรรถกถาทัสสเนนปหาตัพพเหตุติกะ  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 213</p><p>                                 <strong>๑๐.  อาจยคามิติกะ</strong> </p><p>                                       <strong>ปฏิจจวาระ</strong></p><p>                                       <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                    <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong> </p><p>           [๑๐๑๖] ๑.  <strong>อาจยคามิธรรม  อาศัยอาจคามิธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์  ๓  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอาจยคามิธรรม  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ อาศัย</p><p>ขันธ์ ๒.</p><p>                       ๒.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม    อาศัยอาจยคามิ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอาจยคามิธรรม</p><p>                       ๓.  <strong>อาจยคามิธรรม และเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยอาจยคามิธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นอาจยคามิ-</p><p>ธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>           [๑๐๑๗]  ๔.  <strong>อปจยคามิธรรม  อาศัยอปจยคามิธรรม เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะเหตุปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 214</p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอปจยคามิธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัย </p><p>ขันธ์ ๒.</p><p>                       ๕.   <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  อาศัยอปจยคามิ-</strong></p><p><strong>ธรรม เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong>  </p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอปจยคามิธรรม</p><p>                       ๖.  <strong>อปจยคามิธรรม     และเนวาจยคามินาปจยคามิ-</strong></p><p><strong>ธรรม  อาศัยอปจยคามิธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอปจยคามิธรรม</p><p>ฯลฯ ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>           [๑๐๑๘] ๗.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม อาศัยเนวาจยคามิ-</strong></p><p><strong>นาปจยคามิธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวาจยคามินา-</p><p>ปจยคามิธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ และกฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นเนวาจย-</p><p>คามินาปจยคามิธรรม ฯลฯ.</p><p>           หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย,  ขันธ์ทั้งหลายอาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯมหาภูตรูป ๒ อาศัยมหาภูตรูป ๒.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป   กฏัตตารูป  ที่เป็นอุปาทารูป   อาศัยมหาภูตรูป</p><p>ทั้งหลาย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 215</p><p>           [๑๐๑๙]  ๘.  <strong>เนวาจยคมินาปจยคามิธรรม    อาศัยอาจยคามิ- </strong></p><p><strong>ธรรม   และเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นอาจยคามิธรรม  และมหาภูต-</p><p>รูปทั้งหลาย. </p><p>                       ๙.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม    อาศัยอปจยคามิ-</strong></p><p><strong>ธรรม  และเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นอปจยคามิธรรม  และมหาภูต-</p><p>รูปทั้งหลาย. </p><p>                                       <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๑๐๒๐] ๑.  <strong>อาจยคามิธรรม  อาศัจอาจยคมิธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอาจยคามิธรรม ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           [๑๐๒๑] ๒.  <strong>อปจยคามิธรรม  อาศัยอปจยคามิธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอปจยคามิธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           [๑๐๒๒] ๓.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม อาศัยเนวาจยคามิ-</strong></p><p><strong>นาปจยคามิธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 216</p><p>           คือ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม ฯลฯ </p><p>อาศัยขันธ์  ๒. </p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลายอาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                                      <strong>๓.  อธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๑๐๒๓]  ๔.  <strong>อาจยคามิธรรม   อาศัยอาจยคามิธรรม   เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะอธิปติปัจจัย</strong>   มี ๓ วาระ  (วาระ ๑ - ๓)</p><p>                         ๔.  <strong>อปจยคามิธรรม  ฯลฯ     เพราะอธิปติปัจจัย</strong>    มี  ๓</p><p>วาระ   (วาระ๔- ๖)</p><p>                         ๗.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  อาศัย เนวาจยคามิ-</strong></p><p><strong>นาปจยคามิธรรม  ฯลฯ    มี ๑ วาระ  ปฏิสนธิ  ไม่มี.</strong></p><p>          คือ  มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ จิตตสมุฏฐานรูปที่เป็น</p><p>อุปาทารูป  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>                         ๘.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม อาศัยอาจยคามิธรรม</strong></p><p><strong>และเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ   จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นอปจยคามิธรรม   และมหาภูต-</p><p>รูปทั้งหลาย.                                                                            </p><p>                         ๙.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม     อาศัยอปจยคามิ-</strong></p><p><strong>ธรรม  และเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  ฯลฯ   เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ   จิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์เป็นอปจยคามิธรรม    และมหา-</p><p>ภูตรูปทั้งหลาย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 217</p><p>                   <strong>๔. อนันตรปัจจัย ฯลฯ  ๒๓.  อวิคตปัจจัย</strong> </p><p>           [๑๐๒๔]  <strong>อาจยคามิธรรม  อาศัยอาจยคามิธรรม  ฯลฯ  เพราะ</strong></p><p><strong>อนันตรปัจจัย   เพราะ   สมนันตรปัจจัย   เพราะ   สหชาตปัจจัย   พึง</strong></p><p><strong>กระทำมหาภูตรูปทั้งหมด.</strong> </p><p>           เพราะ   <strong>อัญญมัญญปัจจัย   จิตตสมุฏฐานรูปก็ดี  กฏัตตารูปก็ดี</strong></p><p><strong>อุปาทารูปก็ดี  ไม่มี.</strong></p><p>           เพราะ  <strong>นิสสยปัจจัย</strong>  เพราะ  <strong>อุปนิสสยปัจจัย</strong>  เพราะ  <strong>ปุเรชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong>   เพราะ  <strong>อาเสวนปัจจัย</strong>   เพราะ  <strong>กัมมปัจจัย</strong>   เพราะ  <strong>วิปากปัจจัย</strong></p><p>เพราะ  <strong>อาหารปัจจัย</strong>   เพราะ  <strong>อินทริยปัจจัย</strong>   เพราะ     <strong>ฌานปัจจัย</strong>  เพราะ</p><p><strong>มัคคปัจจัย</strong>   เพราะ     <strong>สัมปยุตตปัจจัย</strong>    เพราะ  <strong>วิปปยุตตปัจจัย</strong>    เพราะ</p><p><strong>อัตถิปัจจัย</strong>  เพราะ <strong>นัตถิปัจจัย</strong>  เพราะ  <strong>วิคตปัจจัย</strong>  เพราะ  <strong>อิวิคตปัจจัย.</strong></p><p>                              <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong></p><p>           [๑๐๒๕]  ในเหตุปัจจัย  มี  ๙ วาระ  ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย  มี  ๙ วาระ  ในอนันตรปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี  ๓ วาระ    ในสหชาตปัจจัย    มี  ๙วาระ  ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในปุเรชาตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ  ในอาเสวนปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในกัมมปัจจัย   มี ๙ วาระ  ในวิปาก</p><p>ปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในอาหารปัจจัย   มี ๙ วาระ  ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ</p><p>ในฌานปัจจัย มี ๙ วาระ  ในมัคคปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในสัมปยุตตปัจจัย  มี </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 218</p><p>๓ วาระ  ในวิปยุตตปัจจัย   มี ๙ วาระ   ในอัตถิปัจจัย  มี  ๙ วาระ  ในนัตถิ </p><p>ปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในวิคตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอวิคตปัจจัย   มี ๙ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้. </p><p>                                           <em>อนุโลม จบ</em></p><p> </p><p>                                           <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                       <strong>๑.  นเหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๑๐๒๖] ๑.  <strong>อาจยคามิธรรม   อาศัยอาจยคามิธรรม   เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ โมหะ ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ   อาศัยขันธ์ </p><p>ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ.</p><p>           [๑๐๒๗]  ๒.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม อาศัยเนวาจยคามิ-</strong></p><p><strong>นาปจยคามิธรรม  ฯลฯ  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ    ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวาจยคามิ-</p><p>นาปจยคามิธรรม   ซึ่งเป็นเหตุกะ ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย,  ขันธ์ทั้งหลาย</p><p>อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           พาหิรรูป .. .อาหารสมุฏฐานรูป...อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 219</p><p>                                 <strong>๑.  นอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๑๐๒๘] ๑.  <strong>เนวาจยคมินาปจยคามิธรรม  อาศัยอาจยคามิ- </strong></p><p><strong>ธรรม ฯลฯ    เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอาจยคามิธรรม.</p><p>                          ๒.  <strong>เนวายคามินาปจยคามิธรรม     อาศัยอปจยคามิ-</strong></p><p><strong>ธรรม   ฯลฯ   เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอปจยคามิธรรม.</p><p>           [๑๐๒๙] ๓.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม อาศัยเนวาจยคามิ-</strong></p><p><strong>นาปจยคามิธรรม  ฯลฯ    เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิ-</p><p>ธรรม.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย.</p><p>           มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ </p><p>           พาหิรรูป . . . อาหารสมุฏฐานรูป . . . อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ.</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย  ฯลฯ.</p><p>           [๑๐๓๐] ๔.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม     อาศัยอาจคามิ-</strong></p><p><strong>ธรรม และเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  ฯลฯ  เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ที่เป็นอาจยคามิธรรม   และ.มหาภูตรูป</p><p>ทั้งหลาย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 220</p><p>           [๑๐๓๑] ๕.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม   อาศัยอปจยคามิ- </strong></p><p><strong>ธรรม และเนวาจยคามิธรรม ฯลฯ  เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ที่เป็นอปจยคามิธรรม  และมหาภูตรูป</p><p>ทั้งหลาย.</p><p> </p><p>                                 <strong>๓.  นอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๑๐๓๒] ๑.  <strong>อาจยคามิธรรม อาศัยอาจคามิธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ</strong></p><p>                         ๔.  <strong>อปจยคามิธรรม  อาศัยอปจยคามิธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ อธิปติธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอปจย- </p><p>คามิธรรม.</p><p>                         ๕.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  อาศัยเนวาจยคามิ- </strong></p><p><strong>นาปจยคามิธรรม  ฯลฯ   เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวาจยคามินา-</p><p>ปจยคามิธรรม  ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุอาศัยขันธ์ทั้งหลาย, ขันธ์ทั้งหลายอาศัย</p><p>หทยวัตถุ.</p><p>           มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           พาหิรรูป ... ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย  มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 221</p><p>           [๑๐๓๓] ๔.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม   อาศัยอาจยคามิ- </strong></p><p><strong>ธรรม  และเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  ฯลฯ  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นอาจยคามิธรรม และมหาภูตรูป</p><p>ทั้งหลาย. </p><p>                       <strong>๔. นอนันตรปัจจัย ฯลฯ  ๙.  นปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๐๓๔]  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  อาศัยอาจยคามิธรรม</strong></p><p><strong>ฯลฯ   เพราะนอนันตรปัจจัย  เพราะนสมนันตรปัจจัย  เพราะนอัญญ-</strong></p><p><strong>มัญญปัจจัย  เพราะนอุปนิสสปัจจัย  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           มี ๗ วาระ  เหมือนกับ  กุสลติกะ.</p><p>           <strong>เพราะนปัจฉาชาตปัจจัย</strong>   (มี ๙ วาระ)</p><p>                                  <strong>๑๐.  นอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           [๑๐๓๕] ๑.  <strong>อาจยคามิธรรม   อาศัยอาจยคามิธรรม   เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong>  มี ๓ วาระ  (วาระที่  ๑ - ๓)</p><p>                         ๔. <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม   อาศัยอปจยคามิ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอปจยคามิธรรม.</p><p>                         ๕.  <strong>เนวจยคามินาปจยคามิธรรม  อาศัยเนวจยคามิ-</strong></p><p><strong>นาปจยคามิธรรม  ฯลฯ  เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           มี ๑ วาระ  พึงกระทำมหาภูตรูปทั้งหมด. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 222</p><p>           [๑๐๓๖] ๖.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม     อาศัยอาจยคามิ-</strong></p><p><strong>ธรรม  และเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม ฯลฯ เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยที่เป็นอาจยคามิธรรม  และมหาภูตรูป</p><p>ทั้งหลาย.   </p><p>                         ๗.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม     อาศัยอาจยคามิ-</strong></p><p><strong>ธรรม   และเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอาเสวน-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>           คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ที่เป็นอปจยคามิธรรม  และมหาภูตรูป</p><p>ทั้งหลาย.</p><p>                                     <strong>๑๑.  นกัมมปัจจัย</strong></p><p>           [๑๐๓๗] ๑.  <strong>อาจยคามิธรรม  อาศัยอาจยคามิธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ   เจตนาที่เป็นอาจยคามิธรรม   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอาจยคามิ-</p><p>ธรรม.                                                                                   </p><p>                         ๒.  <strong>อปจยคามิธรรม    อาศัยอปจยคามิธรรม   ฯลฯ</strong></p><p><strong>เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นอปจยคามิธรรม  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอปจยคามิ-</p><p>ธรรม.</p><p>                         ๓.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม    อาศัยเนวาจยคา-</strong></p><p><strong>มินาปจยคามิธรรม  ฯลฯ   เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>         </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 223</p><p>           คือ   เจตนาที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่ </p><p>เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม. </p><p>           พาหิรรูป...   อาหารสมุฏฐานรูป...   อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ   มหา-</p><p>ภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>                         <strong>๑๒.  นวิปากปัจจัย  ฯลฯ  ๒๐.  โนวิคตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๐๓๘] ๑.  <strong>อาจยคามิธรรม   อาศัยอาจยคามิธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนวิปากปัจจัย  พึงใส่ให้เต็ม.</strong>  ปฏิสนธิ  ไม่มี ฯลฯ.</p><p>           <strong>เพราะนอาหารปัจจัย   เพราะนอินทริยปัจจัย   เพราะนณาน-</strong></p><p><strong>ปัจจัย  เพราะนมัคคปัจจัย เพราะนสัมปยุตตปัจจัย  เพราะนวิปปยุตต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย   มี ๓ วาระ.</strong></p><p>           <strong>เพราะโนนัตถิปัจจัย  เพราะโนวิคตปัจจัย.</strong></p><p>                             <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๐๓๙]   ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย  มี ๕ วาระ</p><p>ในนอธิปติปัจจัย    มี ๖ วาระ  ในนอนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ  ในนสมนันตร- </p><p>ปัจจัย  มี ๕ วาระ   ในนอัญญมัญญปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในนอุปนิสสยปัจจัย</p><p>มี ๕ วาระ   ในนปุเรชาตปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๙ วาระ</p><p>ในนอาเสวนปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในนกัมมปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนวิปากปัจจัย </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 224</p><p>มี ๙ วาระ   ในนอาหารปัจจัย    มี ๑ วาระ   ในนอินทริยปัจจัย   มี ๑ วาระ </p><p>ในนฌานปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในนมัคคปัจจัย ๑ วาระ  ในนสัมปยุตตปัจจัย  มี</p><p>๕ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย   มี ๓ วานะ  ในโนนัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ  ใน</p><p>โนวิคตปัจจัย   มี ๕ วาระ. </p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                             <em>ปัจจนียนัย  จบ</em> </p><p>                                          <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>                          <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๐๔๐]   <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong> ในนอารัมมณปัจจัย   มี ๕  วาระ   ใน</p><p>นอธิปติปัจจัย  มี ๖ วาระ   ในนอนันตรปัจจัย   มี ๕ วาระ   ในนสมนันตร-</p><p>ปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ   ในนอุปนิสสยปัจจัย มี</p><p>๕  วาระ   ในนปุเรชาตปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๙ วาระ</p><p>ในนอาเสวนปัจจัย มี ๗ วาระ  ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ  ในนวิปากปัจจัย</p><p>มี ๙ วาระ  ในนสัมปยุตตปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในโนนัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ  ในโนวิคตปัจจัย มี  ๕ วาระ.</p><p>                 พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                          <em>อนุโลมปัจจนียนัย  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 225</p><p>                                         <strong>ปัจจนียานุโลม</strong> </p><p>                       <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>           [๑๐๔๑]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>  ในอารัมมณปัจจัย  มี ๒ วาระ...ใน</p><p>อนันตรปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในสมนันตรปัจจัย  มี  ๒ วาระ   ในสหชาตปัจจัย</p><p>มี ๒ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในนิสสยปัจจัย   มี ๒ วาระ ใน</p><p>ปุเรชาตปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในอาเสวนปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในกัมมปัจจัย   มี ๒</p><p>วาระ  ในวิปากปัจจัย   มี ๑ วาระ  ในอาหารปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในอินทริย-</p><p>ปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในฌานปัจจัย   มี  ๒ วาระ   ในมัคคปัจจัย  มี ๑ วาระ</p><p>ในสัมปยุตตปัจจัย   มี ๒ วาระ  ในวิปปยุตตปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในอัตถิปัจจัย</p><p>มี ๒ วาระ  ในนัตถิปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในวิคตปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในอวิคต-</p><p>ปัจจัย  มี ๒ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                          <em>ปัจจนียานุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                               <em>ปฏิจจวาระ  จบ</em></p><p>           สหชาตวาระ  เหมือนกับปฏิจจวาระ.      </p><p>     </p><p>                                                  <strong>ปัจจยวาระ</strong></p><p>                                                  <strong>อนุโลมนัย</strong>            </p><p>                                                <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๑๐๔๒] ๑.  <strong>อาจยคามิธรรม อาศัยอาจยคามิธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะเหตุปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 226</p><p>           คือ  ขันธ์  ๓  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอาจยคามิธรรม ฯลฯ  ขันธ์ ๒ อาศัย  </p><p>ขันธ์ ๒.</p><p>                         ๒.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม     อาศัยอาจยคามิ-</strong></p><p><strong>ธรรม   ฯลฯ  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอาจยคามิธรรม </p><p>                         ๓.  <strong>อาจยคามิธรรม และเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยอาจยคามิธรรม</strong></p><p>           คือ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์  ๑ ที่เป็นอาจยคามิ-</p><p>ธรรม ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>                         ๔.  <strong>อปจยคามิธรรม อาศัยอปจยคามิธรรม มี ๓ วาระ.</strong></p><p>           [๑๐๔๓] ๗.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม   อาศัยเนวาจยคา-</strong></p><p><strong>มินาปจยคามิธรรม  ฯลฯ เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์  ๑ ที่เป็นเนวาจยคามิ</p><p>นาปจยคามิธรรม ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ                                             </p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุอาศัยขันธ์ทั้งหลาย,   ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัย</p><p>หทยวัตถุ.</p><p>           ฯลฯ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           ฯลฯ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  อาศัยหทยวัตถุ </p><p>                         ๘.  <strong>อาจยคามิธรรม   อาศัยเนวาจยคามินาปจยคามิ</strong></p><p><strong>ธรรม   ฯลฯ   เพราะเหตุปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 227</p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอาจยคามิธรรม  อาศัยหทยวัตถุ. </p><p>                         ๙.  <strong>อปจยคามิธรรม   อาศัยเนวาจยคามินาปจยคามิ-</strong></p><p><strong>ธรรม   ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอปจยคามิธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                        ๑๐.  <strong>อาจยคามิธรรม  และเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม   ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอาจยคามิธรรมอาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูปอาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>                         ๑๑.  <strong>อปจยคามิธรรม     และเนวาจยคามินาปจยคามิ</strong></p><p><strong>ธรรม  อาศัยเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอปจยคามิธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           [๑๐๔๔]  ๑๒.  <strong>อาจยคามิธรรม    อาศัยอาจยคามิธรรม    และ</strong></p><p><strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  ฯลฯ  เพราะเหตุปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอาจยคามิธรรม   และหทยวัตถุ ฯลฯ</p><p>อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>                           ๑๓.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  อาศัยอาจยคามิ-</strong></p><p><strong>ธรรม  และเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม   ฯลฯ   เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ที่เป็นอาจยคามิธรรม   และมหาภูตรูป</p><p>ทั้งหลาย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 228</p><p>                         ๑๔.  <strong>อาจยคามิธรรม    และเนวาจยคามินาปจยคามิ- </strong></p><p><strong>ธรรม อาศัยอาจยคามิธรรม  และเนวจยคามินาปจยคามิธรรม เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong> </p><p>           คือ   ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอาจยคามิธรรม  และหทยวัตถุ ฯลฯ</p><p>อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ที่เป็นอาจยคามิธรรม     และมหาภูตรูป</p><p>ทั้งหลาย.                                                                                </p><p>                         ๑๕.  <strong>อปจยคามิธรรม   อาศัยอปจยคามิธรรม   และ</strong></p><p><strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  ฯลฯ มี ๓ วาระ  (รวมเป็น  ๑๗ วาระ)</strong></p><p>                                    <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๑๐๔๕] ๑.  <strong>อาจยคามิธรรม  อาศัยอาจยคามิธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ ฯลฯ อาศัยขันธ์  ๑ ที่เป็นอาจคามิธรรม</p><p>                         ๒.  <strong>ฯลฯ   อาศัยอปจยคามิธรรม  มี ๑ วาระ</strong></p><p>           [๑๐๔๖]   ๓.   <strong>เนวจยคามินาปจยคามิธรรม  อาศัยเนวาจยคา-    </strong></p><p><strong>มินาปจยคามิธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           คือ    ขันธ์  ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  ฯลฯ</p><p>อาศัยขันธ์  ๒ ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 229</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยหทยวัตถุ. </p><p>           จักขุวิญญาณ   อาศัยจักขายตนะ ฯลฯ กายวิญญาณ   อาศัยกายายตนะ</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                         ๔.  <strong>อาจยคามิธรรม    อาศัยเนวาจยคามิาปจยคามิ-</strong></p><p><strong>ธรรม ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอาจยคามิธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                         ๕.  <strong>อปจยคามิธรรม    อาศัยเนวาจยคามินาปจยคามิ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอปจยคามิธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           [๑๐๔๗] ๖.   <strong>อาจยคามิธรรม  อาศัจอาจยคามิธรรม  และ</strong></p><p><strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอาจยคามิธรรม   และหทยวัตถุ ฯลฯ</p><p>อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           [๑๐๔๘] ๗.  <strong>อปจยคามิธรรม    อาศัยอปจยคามิธรรม  และ</strong></p><p><strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอปจยคามิธรรม และหทยวัตถุ  ฯลฯ</p><p>อาศัยขันธ์  ๒ ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 230</p><p>                                         <strong>๓.  อธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๑๐๔๙] ๑.  <strong>อาจยคามิธรรม  อาศัยอาจยคามิธรรม  เกิดขึ้น </strong></p><p><strong>เพราะอธิปติปัจจัย  มี ๓ วาระ  ฯลฯ  อาศัยอปจยคามิธรรม มี ๓ วาระ.</strong></p><p>                         ๗.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคมิธรรม  ฯลฯ ขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  อาศัยหทยวัตถุ. </p><p>                         ๘.  <strong>อาจยคามิธรรม  อาศัยเนวาจยคามินาปจยคามิ-</strong></p><p><strong>ธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           แม้ในข้อนี้  ปัจจัยสงเคราะห์ก็เหมือนกับเหตุปัจจัย.</p><p>                    <strong>๔.  อนันตรปัจจัย  ฯลฯ  ๖. สหชาตปัจจัย</strong>         </p><p>           [๑๐๕๐] ๑.  <strong>อาจยคามิธรรม  อาศัยอาจยคามิธรรม  เกิดขึ้น </strong></p><p><strong>เพราะอนันตรปัจจัย,</strong>  เพราะ  <strong>สมนันตรปัจจัย ,</strong>  เพราะ <strong>สหชาตปัจจัย</strong></p><p>มี ๓ วาระ.</p><p>                         ๔.  <strong>อปจยคามิธรรม</strong>  มี ๓ วาระ.</p><p>                         ๗.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  อาศัยเนวาจยคา-</strong></p><p><strong>มินาปจยคามิธรรม  ฯลฯ  เพราะสหชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวาจยคามิ-</p><p>นาปจยคามิธรรม ฯลฯ  อาศัยขันธ์  ๒ ฯลฯ.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ  ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย  มหาภูตรูป ๑  ฯลฯ</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 231</p><p>           จักขุวิญญาณ   อาศัยจักขายตนะ ฯลฯ กายวิญญาณ   อาศัยกายายตนะ </p><p>ฯลฯ อาศัยหทยวัตถุ. </p><p>                         ๘.  <strong>อาจยคามิธรรม   อาศัยเนวาจยคามินาปจยคามิ</strong></p><p><strong>ธรรม  ฯลฯ  เพราะสหชาตปัจจัย ฯลฯ</strong></p><p>          พึงกระทำปัจจัยสงเคราะห์ทั้งหลาย.</p><p>               <strong>๗.  อัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ  ๒๓. อวิคตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๐๕๑]    <strong>ฯลฯ   อาศัยอปจยคามิธรรม  ฯลฯ  เพราะ  อัญญมัญญ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย,    เพราะ นิสสยปัจจัย   เพราะ อุปนิสสยปัจจัย, เพราะ ปุเรชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย,  เพรา ะ  อาเสวนปัจจัย,  เพราะ  กัมมปัจจัย,  เพราะ  วิปากปัจจัย,  </strong></p><p><strong>เพราะ อาหารปัจจัย    เพราะ  อินทริยปัจจัย,  เพราะ   ฌานปัจจัย, เพราะ</strong></p><p><strong>มัคคปัจจัย,  เพราะ  สัมปยุตตปัจจัย    เพราะ  วิปปยุตตปัจจัย,  เพราะ</strong></p><p><strong>อัตถิปัจจัย   เพราะ นัตถิปัจจัย, เพราะ  วิคตปัจจัย  เพราะ อวิคตปัจจัย.</strong></p><p>                                  <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong></p><p>           [๑๐๕๒]  ในเหตุปัจจัย   มี ๑๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย  มี ๗ วาระ</p><p>ในอิธปติปัจจัย  มี ๑๗ วาระ  ในอนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ  ในสหชาตปัจจัย  มี ๑๗ วาระ  ในอัญญมัญญปัจจัย    ๗ วาระ ใน</p><p>นิสสยปัจจัย   มี ๑๗ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย   มี ๗ วาระ    ในปุเรชาตปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ  ในอาเสวนปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในกัมมปัจจัย    มี ๑๗ วาระ  ใน </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 232</p><p>วิปากปัจจัย   มี ๑ วาระ  ในอาหารปัจจัย   มี ๑๗ วาระ  ในอินทริยปัจจัย   ใน </p><p>ฌานปัจจัย ในมัคคปัจจัย  (แต่ละปัจจัย) มี ๑๗ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย  มี ๗</p><p>วาระ  ในวิปปยุตตปัจจัย  มี ๑๗ วาระ  ในอัตถิปัจจัย   มี ๑๗ วาระ  ในนัตถิ</p><p>ปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในวิคตปัจจัย   มี ๗ วาระ  ในอวิคตปัจจัย   มี ๑๗ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้. </p><p>                                            <em>อนุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                               <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                            <strong>๑.  นเหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๑๐๕๓] ๑.  <strong>อาจยคามิธรรม   อาศัยอาจยคามิธรรม    เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  โมหะ  ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ  อาศัยขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ.</p><p>                         ๒.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  อาศัยเนวาจยคามิ-</strong></p><p><strong>นาปจยคามิธรรม  ฯลฯ  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ เป็นเนวาจยคามินา</p><p>ปจยคามิธรรม   ซึ่งเป็นอเหตุกะ ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ ฯลฯ ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ อาศัยมหา-</p><p>ภูตรูป  ๑. ฯลฯ</p><p>           จักขุวิญญาณ    อาศัยจักขายตนะ ฯลฯ กายวิญญาณ    อาศัยกายาตนะ</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  ซึ่งเป็นอเหตุกะ  อาศัยหทยวัตถุ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 233</p><p>                         ๓.  <strong>อาจยคามิธรรม    อาศัยเนวาจยคามินาปจยคามิ- </strong></p><p><strong>ธรรม  ฯลฯ  เพราะนเหตุปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ  อาศัยหทย-</p><p>วัตถุ</p><p>           [๑๐๕๔]  ๔.  <strong>อาจยคามิธรรม     อาศัยอาจยคามิธรรม     และ</strong></p><p><strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  ฯลฯ เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  โมหะ   ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ   อาศัยขันธ์</p><p>ที่หลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะและหทยวัตถุ.</p><p>                                     <strong>๒.  นอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๑๐๕๕] ๑.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม    อาศัยอาจยคามิ-</strong></p><p><strong>ธรรม   ฯลฯ   เพราะนอารัมมณปัจจัย  ฯลฯ เหมือนกับ  ปฏิจจวาระ.</strong></p><p>                                         <strong>๓.  นอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๑๐๕๖] ๑.  <strong>อาจยคามิธรรม    อาศัยอาจยคามิธรรม   เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนอธิปติปัจจัย  มี ๓ วาระ.</strong></p><p>                         ๔.  <strong>อปจยคามิธรรม    อาศัยอปจยคามิธรรม ฯลฯ</strong></p><p><strong>เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ     อธิปติธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม     อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>อปจยคามิธรรม. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 234</p><p>                         ๕. <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ   ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ  จักขุวิญญาณ  อาศัยจักขายตนะ</p><p>กายายตนะ ฯลฯ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม   อาศัยหทย- </p><p>วัตถุ.  </p><p>                         ๖.  <strong>อาจยคามิธรรม   อาศัยเนวาจยคามินาปจยคามิ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ฯลฯ เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอาจคามิธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                         ๗.  <strong>อปจยคามิธรรม    อาศัยเนวจยคามินาปจยคามิ-</strong></p><p><strong>ธรรม ฯลฯ  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  อธิปติธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                         ๘.  <strong>อาจยคามิธรรม      และเนวาจยคามินาปจยคามิ-</strong></p><p><strong>ธรรม   อาศัยเนวจายคามินาปจยคามิธรรม ฯลฯ  เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอาจยคามิธรรม อาศัยหทยวัตถุ,  จิตตสมุฏฐาน-</p><p>รูปอาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           [๑๐๕๗] ๙.  <strong>อาจยคามิธรรม     อาศัยอาจยคามิธรรม     และ</strong></p><p><strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  ฯลฯ  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์  ๑  ที่เป็นอาจยคามิธรรม  และหทยวัตถุ  ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>                         ๑๐.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม    อาศัยอาจยคามิ-</strong></p><p><strong>ธรรม   และเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  ฯลฯ</strong>  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 235</p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นอาจยคามิธรรม  และมหาภูตรูป </p><p>ทั้งหลาย. </p><p>                         ๑๑.  <strong>อาจยคามิธรรม   และเนวาจยคามินาปจยคามิ-</strong></p><p><strong>ธรรม  อาศัยอาจยคามิธรรม  และเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอาจยคามิธรรม  และหทยวัตถุ ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ที่เป็นอาจยคามิธรรม  และมหาภูตรูป</p><p>ทั้งหลาย. </p><p>           [๑๐๕๘] ๑๒.  <strong>อปจยคามิธรรม    อาศัยอปจยคามิธรรม  และ</strong></p><p><strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม   ฯลฯ   เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ     อธิปติธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม      อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>อปจยคามิธรรม   และหทยวัตถุ.</p><p>                 <strong>๔.  นอนันตรปัจจัย ฯลฯ  ๙.  นปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>           <strong>เพราะนอนันตรปัจจัย เพราะนสมนันตรปัจจัย เพราะนอัญญ-</strong></p><p><strong>มัญญปัจจัย  เพราะนอุปนิสสยปัจจัย   เพราะนปุเรชาตปัจจัย   เหมือน</strong></p><p><strong>กับปฏิจจวาระ  มี ๗ วาระ.</strong></p><p>           <strong>เพราะนปัจฉาชาตปัจจัย</strong>  พึงใส่ให้เต็ม.</p><p>                                   <strong>๑๐.  นอาเสวนปัจจัย</strong>    </p><p>           [๑๐๕๙] ๑.  <strong>อายคามิธรรม อาศัยอาจยคามิธรรม  ฯลฯ  เพราะ</strong></p><p><strong>นอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 236</p><p>                         ๔.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม    อาศัยอปจยคามิ- </strong></p><p><strong>ธรรม  ฯลฯ  เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอปจยคามิธรรม.</p><p>                         ๕.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  อาศัยเนวาจยคามิ-</strong></p><p><strong>นาปจยคามิธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ   ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย  ฯลฯ  อาศัยจักขายตนะ    อาศัยหทย-</p><p>วัตถุ.</p><p>                         ๖.  <strong>อาจยคามิธรรม     อาศัยเนวาจยคามินาปจยคามิ- </strong></p><p><strong>ธรรม      เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอาจยคามิธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                         ๗. <strong>อาจยคามิธรรม    และเนวาจยคามินาปจยคามิ-</strong></p><p><strong>ธรรม  อาศัยเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม   ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอาจยคามิธรรม อาศัยหทยวัตถุ จิตตสมุฏฐาน-</p><p>รูป   อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           [๑๐๖๐] ๘.  <strong>อาจยคามิธรรม  อาศัยอาจยคามิธรรม  และเนวา-</strong></p><p><strong>จยคามินาปจยคามิธรรม    ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอาจยคามิธรรม  และหทยวัตถุ ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>                         ๙.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม    อาศัยอาจยคามิ-</strong></p><p><strong>ธรรม  และเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  ฯลฯ</strong>  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 237</p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นอาจยคามิธรรม  และมหาภูตรูป</p><p>ทั้งหลาย.  </p><p>                         ๑๐.  <strong>อาจยคามิธรรม      และเนวาจยคามินาปจยคามิ-</strong></p><p><strong>ธรรม  อาศัยอาจยคามิธรรม  และเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอาจยคามิธรรม   และหทยวัตถุ ฯลฯ</p><p>อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ที่เป็นอาจยคามิธรรม     และมหาภูตรูป</p><p>ทั้งหลาย.</p><p>                         ๑๑.  <strong>เนวาจยคามินาปจยาคามิธรรม   อาศัยอปจยคามิ-</strong></p><p><strong>ธรรม  และเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  ฯลฯ  เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ    จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นอปจยคามิธรรม   และมหา-</p><p>ภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>                                     <strong>๑๑.  นกัมมปัจจัย</strong></p><p>           [๑๐๖๑] ๑.  <strong>อาจยคามิธรรม   อาศัยอาจยคามิธรรม   เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นอาจยคามิธรรม   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอาจยคามิ-</p><p>ธรรม.</p><p>                         ๒.  <strong>อปจยคามิธรรม    อาศัยอปจยคามิธรรม  ฯลฯ </strong></p><p><strong>เพราะนกัมมปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 238</p><p>           คือ   เจตนาที่เป็นอปจยคามิธรรม  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอปจยคามิ- </p><p>ธรรม.</p><p>                         ๓.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม    อาศัยเนวาจยคามิ-</strong></p><p><strong>นาปจยคามิธรรม ฯลฯ  เพราะนกัมมปัจจัย</strong> </p><p>           คือ   เจตนาที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่</p><p>เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม.</p><p>           พาหิรรูป. .. อาหารสมุฏฐานรูป... อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>           เจตนาที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                         ๔.   <strong>อาจยคามิธรรม    อาศัยเนวาจยคามินาปจยคามิ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ฯลฯ เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นอาจยคามิธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                         ๕.   <strong>อปจยคามิธรรม    อาศัยเนวาจยคามินาปจยคามิ-</strong></p><p><strong>ธรรม    ฯลฯ  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ   เจตนาที่เป็นอปจยคามิธรรม   อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           [๑๐๖๒] ๖.  <strong>อาจยคามิธรรม  อาศัยอาจยคามิธรรม  และเนวา-</strong></p><p><strong>จยคามินาปจยคามิธรรม   ฯลฯ    เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นอาจยคามิธรรม   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอาจยคามิ- </p><p>ธรรม  และหทยวัตถุ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 239</p><p>           [๑๐๖๓] ๗.  <strong>อปจยคามิธรรม    อาศัยอปจยคามิธรรม  และ </strong></p><p><strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  ฯลฯ  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ   เจตนาที่เป็นอปจยคามิธรรม อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอปจยคามิ-</p><p>ธรรม   และหทยวัตถุ. </p><p>                                       <strong>๑๒.  นวิปากปัจจัย</strong></p><p>           [๑๐๖๔] ๑.  <strong>อาจยคามิธรรม  อาศัยอาจยคามิธรรม  ฯลฯ  เพราะ</strong></p><p><strong>นวิปากปัจจัย</strong></p><p>           พึงกระทำให้เต็ม  (๑๗ วาระ)  ในปฏิสนธิขณะ  ไม่มี.</p><p>                      <strong>๑๓.   นอาหารปัจจัย ฯลฯ ๑๖. นมัคคปัจจัย</strong> </p><p>           [๑๐๖๕] ๑.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  อาศัยเนวาจยคามิ-</strong></p><p><strong>นาปจยคามิธรรม ฯลฯ   เพราะนอาหารปัจจัย</strong></p><p>           คือ  พาหิรรูป... อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ</p><p>           [๑๐๖๖] <strong>ฯลฯ  เพราะนอินทริยปัจจัย</strong></p><p>           คือ    พาหิรรูป ...    อาหารสมุฏฐานรูป...    อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย  รูปชีวิตินทรีย์  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           [๑๐๖๗]   <strong>ฯลฯ   เพราะนฌานปัจจัย</strong></p><p>           คือ     ปัญจวิญญาณ...   พาหิรรูป...   อาหารสมุฏฐานรูป ...  อุตุ-</p><p>สมุฏฐานรูป ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 240</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ  </p><p>           จักขุวิญญาณ   อาศัยจักขายตนะ ฯลฯ กายายตนะ ฯลฯ</p><p>           [๑๐๖๘]   <strong>ฯลฯ  เพราะนมัคคปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม   ซึ่งเป็นอเหตุกะ ฯลฯ</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย  มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           จักขุวิญญาณ  อาศัยจักขายตนะ ฯลฯ อาศัยกายายตนะ.</p><p>           เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม   ซึ่งเป็นอเหตุกะ อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                <strong>๑๗.  นสัมปยุตตปัจจัย  ฯลฯ  ๒๐.  โนวิคตปัจจัย</strong></p><p>           <strong>ฯลฯ    เพราะนสัมปยุตตปัจจัย  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย  เหมือน</strong></p><p><strong>กับปฏิจจวาระ  มี ๓ วาระ.</strong></p><p>           <strong>เพราะโนนัตถิปัจจัย  เพราะโนวิคตปัจจัย.</strong></p><p>                               <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๐๖๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ  ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ</p><p>ในนอธิปติปัจจัย มี ๑๒  วาระ  ในนอนันตรปัจจัย มี  ๕ วาระ  ในนสมนันตร-</p><p>ปัจจัย   มี  ๕ วาระ   ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ   ในนอุปนิสสยปัจจัย</p><p>มี ๕ วาระ  ในนปุเรชาตปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๑๗ วาระ</p><p>ในนอาเสวนปัจจัย มี  ๑๑ วาระ  ในนกัมมปัจจัย  มี ๗ วาร  ในนวิปากปัจจัย</p><p>มี  ๑๗  วาระ  ในนอาหารปัจจัย   มี ๑ วาระ  ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 241</p><p>ในนฌานปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ  ในนสัมปยุตตปัจจัย </p><p>มี ๕ วาระ   ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ  ในโนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ</p><p>ในโนวิคตปัจจัย   มี ๕ วาระ. </p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                           <em>ปัจจนียะ  จบ</em></p><p>                                       <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>           [๑๐๗๐]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>  ในอารัมมณปัจจัย  มี ๔ วาระ...ในน</p><p>อธิปติปัจจัย  มี ๑๒ วาระ   ในนอนันตรปัจจัย  มี ๕ วาระ   ในนสมนันตร-</p><p>ปัจจัย  มี  ๕ วาระ  ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ  ในนอุปนิสสยปัจจัย</p><p>มี ๕ วาระ  ในนปุเรชาตปัจจัยมี ๗ วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๑๗ วาระ</p><p>โนนอาเสวนปัจจัย  มี  ๑ วาระ  ในนกัมมปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในนวิปากปัจจัย</p><p>มี ๑๗ วาระ  ในนสัมปยุตตปัจจัย  มี  ๕ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในโนนัตถิปัจจัย  มี  ๕ วาระ  ในโนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                        <em>อนุโลมปัจจนียะ  จบ</em></p><p>                                           <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong></p><p>                            <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>           [๑๐๗๑]   <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>  ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ...ใน</p><p>อนันตรปัจจัย  มี ๔ วาระ   ในสมนันตรปัจจัย  มี ๔ วาระ  ในสหชาตปัจจัย </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 242</p><p>มี  ๔ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๔ วาระ  ในนิสสยปัจจัย  มี ๔ วาระ </p><p>ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๔ วาระ  โนปุเรชาตปัจจัย  มี  ๔  วาระ  ในอาเสวนปัจจัย</p><p>มี ๔ วาระ   โนกัมมปัจจัย  มี  ๔   วาระ  ในวิปากปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในอาหาร- </p><p>ปัจจัย  มี  ๔   วาระ  ในอินทริยปัจจัย  มี ๔ วาระ  ในฌานปัจจัย  มี ๔ วาระ</p><p>ในมัคคปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในสัมปยุตตปัจจัย  มี ๔ วาระ  ในวิปปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๔  วาระ  ในอัตถิปัจจัย  มี ๔  วาระ  ในนัตถิปัจจัย   มี ๔ วาระ  ในวิคต-</p><p>ปัจจัย  มี ๔ วาระ  ในอวิคตปัจจัย  มี  ๔ วาระ. </p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                             <em>ปัจจนียานุโลม  จบ</em></p><p>                                        <em>ปัจจยวาระ  จบบริบูรณ์</em></p><p>           นิสสยวาระ  เหมือนกับ  ปัจจยวาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 243</p><p>                                        <strong>สังสัฏฐวาระ</strong> </p><p>                                         <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                      <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong> </p><p>           [๑๐๗๒]  <strong>อาจยคามิธรรม  เจือกับอาจคามิธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์  ๑ ที่เป็นอาจยคามิธรรม  ฯลฯ  เจือกับขันธ์ ๒.</p><p>           [๑๐๗๓]    <strong>อปจยคามิธรรม   เจือกับอปจยคามิธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นอปจยคามิธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           [๑๐๗๔]  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  เจือกับ  เนวาจยคา-</strong></p><p><strong>มินาปจยคามิธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>           [๑๐๗๕]  <strong>อาจยคามิธรรม  เจือกับอาจยคามิธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะ  อารัมมณปัจจัย    เพราะ  อธิปติปัจจัย  เพราะ  อนันตรปัจจัย</strong></p><p><strong>เพราะ สมนันตรปัจจัย   เพราะ สหชาติปัจจัย  เพราะ  อัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p><strong>เพราะ  นิสสยปัจจัย   เพราะ   อุปนิสสยปัจจัย   เพราะ  ปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p><strong>เพราะ  อาเสวนปัจจัย   เพราะ  กัมมปัจจัย    เพราะ วิปากปัจจัย  เพราะ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 244</p><p><strong>อาหารปัจจัย</strong>   เพราะ <strong>อินทริยปัจจัย</strong>  เพราะ  <strong>ฌานปัจจัย</strong>   เพราะ   <strong>มัคค- </strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong>   เพราะ<strong>สัมปยุตตปัจจัย</strong>   เพราะ<strong>วิปปยุตตปัจจัย</strong>   เพราะ  <strong>อัตถิ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong>  เพราะ <strong>นัตถิปัจจัย</strong>   เพราะ <strong>วิคตปัจจัย</strong>   เพราะ <strong>อวิคตปัจจัย.</strong></p><p>                                 <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong></p><p>           [๑๐๗๖]  ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ   ในอารัมมณปัจจัย   มี ๓ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอนันตรปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ   ในสหชาตปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย   มี ๓ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในปุเรชาตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในกัมมปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในวิปาก-</p><p>ปัจจัย  มี ๑ วาระ   ในอาหารปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอินทริยปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในฌานปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในมัคคปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในสัมปยุตตปัจจัย   มี</p><p>๓ วาระ  ในวิปปยุตตปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในอัตถิปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในนัตถิ-</p><p>ปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ    ในอวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                          <em>อนุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                              <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                            <strong>๑.   นเหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๑๐๗๗]  <strong>อาจยคามิธรรม       เจือกับอาจยคามิธรรม     เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนเหตุปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 245</p><p>           คือ  โมหะ  ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ   เจือกับ </p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ.</p><p>           [๑๐๗๘]  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม     เจือกับเนวาจยคา-</strong></p><p><strong>มินาปจยคามิธรรม   ฯลฯ   เพราะนเหตุปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม   ซึ่ง</p><p>เป็นอเหตุกะ ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ ฯลฯ </p><p>                <strong>๒.  นอธิปติปัจจัย  ฯลฯ   ๕.  นอาเสวนปัจจัย</strong>   </p><p>           [๑๐๗๙] ๑.  <strong>อาจยคามิธรรม   เจือกับอาจยคามิธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนอธิปติปัจจัย  เพราะนปุเรชาตปัจจัย  เพราะนปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p><strong>เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์  ๑ ที่เป็นอาจยคามิธรรม ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           [๑๐๘๐] ๒.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม   เจือกับเนวาจยคา</strong></p><p><strong>มินาปจยคามิธรรม ฯลฯ  เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑  ที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม ฯลฯ</p><p>ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>                     <strong>๖.  นกัมมปัจจัย  ฯลฯ   ๑๐.  นวิปปยุตตปัจจัย</strong>   </p><p>           <strong>เพราะนกัมมปัจจัย  เพราะนวิปากปัจจัย เพราะนฌานปัจจัย</strong></p><p><strong>เพราะนมัคคปัจจัย   เพราะนวิปยุตตปัจจัย. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 246</p><p>                               <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong> </p><p>           [๑๐๘๑]   ในนเหตุปัจจัย   มี ๒ วาระ  ในนอธิปติปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในนปุเรชาตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๓ วาระ ในนอาเสวน-</p><p>ปัจจัย   มี ๒ วาระ  ในนกัมมปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนวิปากปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในนฌานปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในนมัคคปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ. </p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                             <em>ปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>                                            <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong> </p><p>                            <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๐๘๒]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>   ในนอธิปติปัจจัย   มี ๓ วาระ ...ในน-</p><p>ปุเรชาตปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนอาเสวนปัจจัย</p><p>มี ๒ วาระ  ในนกัมมปัจจัย   มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิป-</p><p>ปยุตตปัจจัย มี  ๓ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                          <em>อนุโลมปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>                                              <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong></p><p>                               <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>           [๑๐๘๓]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>   ในอารัมมณปัจจัย  มี ๒ วาระ... ใน</p><p>อนันตรปัจจัย  ในสมนันตรปัจจัยในสหชาตปัจจัย  ในอัญญมัญญปัจจัย ในนิสสย- </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 247</p><p>ปัจจัย   ในอุปนิสสยปัจจัย   ในปุเรชาตปัจจัย   ในอาเสวนปัจจัย  ในกัมมปัจจัย </p><p>แต่ละปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในวิปากปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในอาหารปัจจัย   มี ๒</p><p>วาระ  ในอินทริยปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในฌานปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในมัคคปัจจัย</p><p>มี ๑  วาระ  ในสัมปยุตตปัจจัย  มี ๒ วาระ   ในวิปปยุตตปัจจัย  ในอัตถิปัจจัย</p><p>ในนัตถิปัจจัย  ในวิคตปัจจัย   ในอวิคตปัจจัย   แต่ละปัจจัย  มี ๒ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้. </p><p>                                             <em>ปัจจนียานุโลม  จบ</em></p><p>                                               <em>สังสัฏฐวาระ  จบ</em></p><p>           สัมปยุตตวาระเหมือนกับสังสัฏฐวาระ.         </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 248</p><p>                                       <strong>ปัญหาวาระ</strong> </p><p>                                         <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                       <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong>                     </p><p>           [๑๐๘๔]  ๑.  <strong>อาจยคามิธรรม      เป็นปัจจัยแก่อาจยคามิธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong> </p><p>           คือ   เหตุทั้งหลายที่เป็นอาจยคามิธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>           [๑๐๘๕]  ๒.  <strong>อาจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวาจยคามินาปจย-</strong></p><p><strong>คามิธรรม   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</strong></p><p>           คือ   เหตุทั้งหลายที่เป็นอาจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป</p><p>ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>           [๑๐๘๖]  ๓.   <strong>อาจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่อาจยคามิธรรม และ</strong></p><p><strong>เนวาจยคามิยนาปจยคามิธรรม  ด้วยอำนาจของปัจจัย.</strong></p><p>           คือ    เหตุทั้งหลายที่เป็นอาจคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>           [๑๐๘๗]  ๔.  <strong>อปจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่อปจยคามิธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong>  มี ๓ วาระ  (วาระที่ ๔ ๕ ๖) </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 249</p><p>           [๑๐๘๘]  ๗.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่เนวา- </strong></p><p><strong>จยคามินาปจยคามิธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong> </p><p>           เหตุทั้งหลายที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม      เป็นปัจจัยแก่</p><p><strong>สัมปยุตตขันธ์  และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</strong></p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  เหตุทั้งหลายที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์  และกฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>                                    <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย</strong>  </p><p>           [๑๐๘๙]  ๑.  <strong>อาจยคามิธรรม     เป็นปัจจัยแก่อาจยคามิธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ บุคคลให้ทาน  สมาทานศีล การทำอุโบสถกรรมแล้ว  ย่อมพิจารณา</p><p>กุศลกรรมนั้น.</p><p>           บุคคลพิจารณากุศลกรรมทั้งหลายที่เคยสั่งสมไว้แล้วในกาลก่อน.</p><p>           บุคคลออกจากฌานแล้ว   พิจารณาฌาน.</p><p>           พระเสกขบุคคลทั้งหลายพิจารณากิเลสที่ละแล้ว,  พิจารณากิเลสที่ข่ม</p><p>แล้ว   รู้ซึ่งกิเลสทั้งหลายที่เคยเกิดขึ้นแล้วในกาลก่อน.</p><p>           พระเสกขบุคคล   หรือ   ปุถุชน   พิจารณาเห็นขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>อาจยคานิธรรม   โดยความเป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์   เป็นอนัตตา,  ย่อมยินดี</p><p>ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง    เพราะปรารภขันธ์นั้น     ราคะ   ย่อมเกิดขึ้น   ทิฏฐิ   ฯลฯ</p><p>วิจิกิจฉา ฯลฯ  อุทธัจจะ ฯลฯ  โทมนัส  ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 250</p><p>           บุคคลรู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิตที่เป็นอาจยคามิธรรม  ด้วย </p><p>เจโตปริยญาณ.</p><p>           อากาสานัญจายคนกุศล  เป็นปัจจัยแก่วิญญาณัญจายตกุศล  ด้วยอำ-</p><p>นาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           อากิญจัญญายตนกุศล  เป็นปัจจัยแก่เนวสัญญานาสัญญาตนกุศล.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอาจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่อิทธิวิญาณ  แก่</p><p>เจโตปริยญาณ  แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ  แก่ยถากัมมูปคญาณ   แก่อนาคตตัง-</p><p>สญาณ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๑๐๙๐]  ๒.  <strong>อาจยคามิธรรม    เป็นปัจจัยแก่เนวาจยคามินา-</strong></p><p><strong>ปจยคามิธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ   พระอรหันต์พิจารณากิเลสที่ละแล้ว,  รู้ซึ่งกิเลสทั้งหลายที่เคยเกิด </p><p>ขึ้นแล้วในกาลก่อน.</p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอาจยคามิธรรม   โดยความเป็น</p><p>ของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์  เป็นอนันตตา.</p><p>           บุคคลรู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิตที่เป็นอาจยคามิธรรม  ด้วย</p><p>เจโตปริยญาณ.</p><p>           พระเสกขบุคคล   หรือ   ปุถุชน    พิจารณาเห็นขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>อาจยคามิธรรม  โดยความเป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา  เมื่อกุศล</p><p>ดับไปแล้ว   ตทารัมมณจิตที่เป็นวิบากย่อมเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 251</p><p>           บุคคลย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  ซึ่งขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอาจยคามิ- </p><p>ธรรม    เพราะปรารภขันธ์นั้น   ราคะ   ย่อมเกิดขึ้น    โทมนัส    ย่อมเกิดขึ้น</p><p>เมื่ออกุศลดับไปแล้ว   ตารัมมณจิตที่เป็นวิบาก  ย่อมเกิดขึ้น.  </p><p>           อากาสานัญจายตนกุศล    เป็นปัจจัยแก่วิญญาณัญจายตนวิบาก    และ</p><p>กิริยา  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           อากิญจัญญายตนกุศล       เป็นปัจจัยแก่เนวสัญญานาสัญญายตนวิบาก</p><p>กิริยา  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.                           </p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอาจยคามิธรรม    เป็นปัจจัยแก่เจโคปริยญาณ  แก่</p><p>ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ  แก่ยถากัมมูปคญาณ  แก่อนาคตังสญาณ แก่อาวัชชนะ</p><p>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๑๐๙๑]  ๓.  <strong>อปจยคามิธรรม    เป็นปัจจัยแก่อาจยคามิธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  พระเสกขบุคคลทั้งหลายออกจากมรรคแล้ว   ย่อมพิจารณามรรค.</p><p>           บุคคลย่อมรู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิตที่เป็นอปจยคามิธรรม</p><p>ด้วยเจโตปริยญาณ.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอปจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่เจโตปริยญาณ  แก่</p><p>ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ   แก่อนาคตังสญาณ  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๑๐๙๒] ๔.  <strong>อปจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวาจยคามินาปจย-</strong></p><p><strong>คามิธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 252</p><p>           คือ  พระอรหันต์ออกจากมรรคแล้ว   พิจารณามรรค. </p><p>           บุคคลย่อมรู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิตที่เป็นอปจยคามิธรรม</p><p>ด้วยเจโตปริยญาณ. </p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอปจยคามิธรรม   เป็นปัจจัยแก่เจโตปริยญาณ  แก่</p><p>ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ   แก่อนาคตังสญาณ   แก่อาวัชชนะ   ด้วยอำนาจของ</p><p>อารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๑๐๙๓]  ๕.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม      เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</strong></p><p>           คือ  พระอรหันต์พิจารณาผล  พิจารณานิพพาน.</p><p>           พระอรหันต์พิจารณาเห็นจักษุ   โดยความเป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์</p><p>เป็นอนัตตา.</p><p>           พิจารณาเห็นโสตะ  ฯลฯ   หทยวัตถุ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวาจยคา-</p><p>มินาปจยคามิธรรม  โดยความเป็นของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์   เป็นอนัตตา.</p><p>           ย่อมเห็นรูปด้วยทิพยจักษุ,   ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ.</p><p>           รู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิต    ที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิ-</p><p>ธรรม   ด้วยเจโตปริยญาณ.</p><p>           อากาสานัญจายตนกิริยา    เป็นปัจจัยแก่วิญญาณัญจายตนกิริยา  ด้วย</p><p>อำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           อากิญจัญญายตนกิริยา  เป็นปัจจัยแก่เนวสัญญายาตนกิริยา. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 253</p><p>           รูปายตนะ   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ   โผฏฐัพพายตนะ   เป็น </p><p>ปัจจัยแก่กายวิญญาณ. </p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม    เป็นปัจจัยแก่อิทธิ-</p><p>วิญญาณ   แก่เจโตปริยญาณ   แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ   แก่อนาคตังสญาณ</p><p>แก่อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๑๐๙๔] ๖.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม     เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>อาจยคามิธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</strong></p><p>           คือ  พระเสกขบุคคลทั้งหลายพิจารณาผล   พิจารณานิพพาน.</p><p>           นิพพาน  เป็นปัจจัยแก่โคตรภู   แก่โวทาน  ด้วยอำนาจของอารัมมณ-</p><p>ปัจจัย</p><p>           พระเสกขบุคคล  หรือ   ปุถุชน   พิจารณาเห็นจักษุ   โดยความเป็น</p><p>ของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา   ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   เพราะ</p><p>ปรารภจักษุนั้น  ราคะ  ย่อมเกิดขึ้น  โทมนัส   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           พิจารณาเห็นโสตะ ฯลฯ  หทยวัตถุ ฯลฯ   พิจารณาเห็นขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  โดยความเป็นของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์  เป็น</p><p>อนัตตา   ย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   เพราะปรารภโสตะเป็นต้นนั้น    ราคะ</p><p>ย่อมเกิดขึ้น  ทิฏฐิ  ย่อมเกิดขึ้น  วิจิกิจฉา ฯลฯ โทมนัส ฯลฯ</p><p>           เห็นรูปด้วยทิพยจักษุ, ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ.</p><p>           ย่อมรู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิต    ที่เป็นเนวาจยคามินาปจย-</p><p>คามิธรรม   ด้วยเจโตปริยญาณ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 254</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม    เป็นปัจจัยแก่อิทธิ </p><p>วิธญาณ   แก่เจโตปริยญาณ   แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ   แก่อนาคตังสญาณ</p><p>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.                                        </p><p>           [๑๐๙๕]  ๗.   <strong>เนวาจยคามินาปจตยคามิธรรม     เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>อปจยคามิธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</strong></p><p>           คือ   นิพพาน  เป็นปัจจัยแก่มรรค   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>                                        <strong>๓.  อธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๑๐๙๖] ๑.  <strong>อาจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่อาจยคามิธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือ  ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>           บุคคลให้ทาน สมาทานศีล กระทำอุโบสถกรรมแล้ว  กระทำกุศลกรรม</p><p>นั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   พิจารณา.</p><p>           บุคคลกระทำกุศลกรรมทั้งหลายที่เคยสั่งสมไว้แล้วในกาลก่อน ให้เป็น</p><p>อารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว  พิจารณา.</p><p>           บุคคลออกจากฌาน     กระทำฌานให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว</p><p>พิจารณา. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 255</p><p>           บุคคลย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะกระทำขันธ์ทั้งหลายที่เป็น </p><p>อาจยคามิธรรม    ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น    ครั้นกระทำขันธ์นั้นให้เป็น</p><p>อารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   ราคะ   ย่อมเกิดขึ้น  ทิฏฐิ   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>   ได้แก่ </p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๑๐๙๗] ๒.  <strong>อาจยคามิธรรม     เป็นปัจจัยแก่เนวาจยคามินา-</strong></p><p><strong>ปจยคามิธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ </strong> ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นอาจคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้ง</p><p>หลาย  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๑๐๙๘]  ๓.  <strong>อาจยคามิธรรม    เป็นปัจจัยแก่อาจยคามิธรรม</strong></p><p><strong>และเนวาจยคามินาปจยคามธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือเป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์   และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</p><p>           [๑๐๙๙] ๔.  <strong>อปจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่อปจยคามิธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 256</p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่ </p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นอาจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย. </p><p>           [๑๑๐๐] ๕.  <strong>อปจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่อาจยคามิธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น   <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           พระเสขบุคคลทั้งหลายออกจากมรรค    กระทำธรรมให้เป็นอารมณ์</p><p>อย่างหนักแน่นแล้ว   พิจารณา.                 </p><p>           [๑๑๐๑] ๖.  <strong>อปจยคามิธรรม     เป็นปัจจัยแก่เนวาจยคามินา-</strong></p><p><strong>ปจยคามิธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง คือ ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           พระอรหันต์ออกจากมรรค กระทำมรรคให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น</p><p>แล้ว   พิจารณา.</p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นอปจยคามิธรรม     เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป</p><p>ทั้งหลาย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 257</p><p>           [๑๑๐๒] ๗.   <strong>อปจยคามิธรรม     เป็นปัจจัยแก่อปจยคามิธรรม </strong></p><p><strong>และเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว   คือที่เป็น   <strong>สหชาตาธิปติ</strong>   ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมเป็นอปจยคามิธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์   และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจชองอธิปติปัจจัย. </p><p>           [๑๑๐๓] ๘.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่เนวา-</strong></p><p><strong>จยคามินาปจยคามิธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           พระอรหันต์กระทำผลให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว     พิจารณา,</p><p>กระทำนิพพานให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว  พิจารณา.</p><p>           นิพพาน   เป็นปัจจัยแก่ผล   ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมป-</p><p>ยุตตขันธ์   และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๑๑๐๔] ๙.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>อาจยคามิธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว   คือที่เป็น   <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 258</p><p>           พระเสกขบุคคลทั้งหลาย  กระทำผลให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว </p><p>พิจารณา,  กระทำนิพพานให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   พิจารณา.</p><p>           นิพพาน   เป็นปัจจัยแก่โคตรภู    แก่โวทาน   ด้วยอำนาจของอธิปติ-  </p><p>ปัจจัย. </p><p>           บุคคลการทำจักษุให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   ย่อมยินดี   ย่อม</p><p>เพลิดเพลิน ฯลฯ</p><p>           บุคคลย่อมยินดี    ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง    เพราะกระทำหทยวัตถุ   ฯลฯ</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรมให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น</p><p>ครั้นกระทำจักษุเป็นต้นนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว     ราคะ    ย่อม</p><p>เกิดขึ้น  ทิฏฐิ  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           [๑๑๐๕]  ๑๐.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม     เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>อปจยคามิธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว   คือที่เป็น   <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           นิพพาน  เป็นปัจจัยแก่มรรค  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย ฯลฯ  เป็น</p><p>ปัจจัย ฯลฯ</p><p>                                         <strong>๔.  อนันตรปัจจัย</strong></p><p>           [๑๑๐๖] ๑.   <strong>อาจยคามิธรรม     เป็นปัจจัยแก่อาจยคามิธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 259</p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอาจยคามิธรรม   ที่เกิดก่อน ๆ  เป็นปัจจัยแก่ </p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอาจยคามิธรรม ที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           อนุโลม   เป็นปัจจัยแกโคตรภู,  อนุโลม  เป็นปัจจัยแก่โวทาน  ด้วย</p><p>อำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>           [๑๑๐๗] ๒. <strong>อาจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่อปจยคามิธรรม ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ   โคตรภู  เป็นปัจจัยแก่มรรค,   โวทาน  เป็นปัจจัยแก่มรรค  ด้วย</p><p>อำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๑๑๐๘] ๓.  <strong>อาจยคามิธรรม    เป็นปัจจัยแก่เนวาจยคามินา-</strong></p><p><strong>ปจยคามิธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอาจยคามิธรรม   เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ  ด้วย</p><p>อำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           อนุโลมของพระเสกขบุคคล   เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติ,    เนวสัญญานา-</p><p>สัญญายตนะของบุคคลผู้ออกจากนิโรธ     เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติ    ด้วยอำนาจ</p><p>ของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๑๑๐๙] ๔.  <strong>อปจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวาจยคามินา-</strong></p><p><strong>ปจยคามิธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ   มรรค   เป็นปัจจัยแก่ผล  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 260</p><p>           [๑๑๑๐] ๕.   <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่เนวา- </strong></p><p><strong>จยคามินาปจยคามิธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong>                  </p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  ที่เกิดก่อน ๆ</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เกิดหลัง ๆ,  ภวังค์  เป็นปัจจัยแก่อาวัชชนะ,  กิริยา</p><p>เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ,    อนุโลมของพระอรหันต์      เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติ,</p><p>เนวสัญญานาสัญญายตนกิริยา    ของบุคคลผู้ออกจากนิโรธ    เป็นปัจจัยแก่ผล- </p><p>สมาบัติ   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.                             </p><p>           [๑๑๑๑] ๖.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม      เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>อาจยคามิธรรม  ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ   อาวัชชนะ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอาจยคามิธรรม  ด้วย</p><p>อำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>                                  <strong>๕.  สมนันตรปัจจัย</strong></p><p>           [๑๑๑๒] ๑.  <strong>อาจยคามิธรรม     เป็นปัจจัยแก่อาจยคามิธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของสมนันตรปัจจัย</strong>  เหมือนกับอนันตรปัจจัย  (คือ  ๖ วาระ).</p><p>                                      <strong>๖.  สหชาตปัจจัย</strong></p><p>           ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ  เหมือนกับสหชาตปัจจัยในปฏิจจวาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 261</p><p>                               <strong>๗.  อัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>           <strong>ในอัญญมัญญปัจจัย</strong>  มี  ๓ วาระ  เหมือนกับอัญญมัญญปัจจัยใน</p><p>ปฏิจจวาระ.  </p><p>                                    <strong>๘.  นิสสยปัจจัย</strong></p><p>           <strong>ในนิสสยปัจจัย</strong>    เหมือนกับนิสสยปัจจัยในปัจจัยวาระ   แม้ทั้ง ๔</p><p>ปัจจัย   ปัจจัยสงเคราะห์ที่ต่างกันไม่มี   มี ๑๓ วาระ.</p><p>                                   <strong>๙.  อุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           [๑๑๓] ๑.   <strong>อาจยคามิธรรม     เป็นปัจจัยแก่อาจยคามิธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง คือ ที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ.</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นอาจยคามิธรรมแล้ว  ให้ทาน  รักษาศีล</p><p>ฯลฯ อุโบสถกรรม ฯลฯ  ฌาน  ฯลฯ  อภิญญา  ฯลฯ  ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น ก่อ</p><p>มานะ  ถือทิฏฐิ.</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นอาจยาคามิธรรม  ฯลฯ  สุตะ  จาคะ  ปัญญา</p><p>ราคะ  โทสะ  โมหะ  มานะ  ทิฏฐิ ฯลฯ  ความปรารถนาแล้ว   ให้ทานรักษาศีล</p><p>ฯลฯ  อุโบสถกรรม ฯลฯ  ฌาน ฯลฯ วิปัสสนา ฯลฯ อภิญญา ฯลฯ สมาบัติ ฯลฯ</p><p>ฆ่าสัตว์ ฯลฯ ทำลายสงฆ์. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 262</p><p>           ศรัทธาที่เป็นอาจยคามิธรรม  ฯลฯ  ปัญญา  ราคะ ฯลฯ  ความปรารถนา </p><p>เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็นอาจยคามิธรรม  แก่ปัญญา  แก่ราคะ  ฯลฯ  แก่ความ</p><p>ปรารถนา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย. </p><p>           บริกรรมแห่งปฐมฌาน   เป็นปัจจัยแก่ปฐมฌาน   ด้วยอำนาจของอุป-</p><p>นิสสยปัจจัย ฯสฯ บริกรรมแห่งเนวสัญญานาสัญญายตนะ    เป็นปัจจัยแก่เนว-</p><p>สัญญานาสัญญานะ   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           ปฐมฌาน  เป็นปัจจัยแก่ทุติยฌาน ฯลฯ อากิญจัญญายตนะ เป็นปัจจัย</p><p>แก่เนวสัญญานาสัญญายตนะ   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๑๑๑๔]  ๒.  <strong>อาจยคามิธรรม    เป็นปัจจัยแก่อปจยคามิธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง คือที่เป็น  <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ <strong>ปกตูนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บริกรรมแห่งปฐมมรรค  เป็นปัจจัยแก่ปฐมมรรค ฯลฯ บริกรรมแห่ง</p><p>จตุตถมรรค  เป็นปัจจัยแก่ปฐมมรรค  ฯลฯ  บริกรรมแห่ง</p><p>           [๑๑๑๕] ๓.  <strong>อาจยคามิธรรม   เป็นปัจจัยแก่เนวาจยคามินาปจย-</strong></p><p><strong>คามธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 263</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธา    ที่เป็นอาจยคามีธรรม    แล้วกระทำคนให้ </p><p>เดือดร้อน   ให้เร่าร้อน   ย่อมได้รับทุกข์   มีการแสวงหาเป็นมูล.</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นอาจยคามิธรรม  ปัญญา   ราคะ ฯลฯ ความ</p><p>ปรารถนา   แล้วกระทำคนให้เดือดร้อน ให้เร่าร้อน  ย่อมได้รับทุกข์ มีการแสวง</p><p>หาเป็นมูล. </p><p>           ศรัทธาที่เป็นอาจยคามิธรรม ฯลฯ ปัญญา ฯลฯ ราคะ ฯลฯ ความ</p><p>ปรารถนา  เป็นปัจจัยแก่สุขทางกาย  แก่ทุกข์ทางกาย  แก่ผลสมาบัติ  ด้วยอำนาจ</p><p>ของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           กุศลกรรมและอกุศลกรรม      เป็นปัจจัยแก่วิบาก    ด้วยอำนาจของ</p><p>อุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๑๑๑๖] ๔.  <strong>อปจยคามิธรรม    เป็นปัจจัยแก่อปจยคามิธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ปฐมมรรค    เป็นปัจจัยแก่ทุติยมรรค ฯลฯ  ตติยมรรค  เป็นปัจจัยแก่</p><p>จตุตถมรรค  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๑๑๑๗]  ๕.  <strong>อปจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่อาจยคามิธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมณูปนิสสยะ</strong>  และ <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 264</p><p>           พระเสกขบุคคลทั้งหลาย  เข้าไปอาศัยมรรคแล้ว  ยังกุศลสมาบัติที่ยังไม่ </p><p>เกิดให้เกิดขึ้น   เข้าสมาบัติที่เกิดขึ้นแล้ว.</p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นสังขาร  โดยความเป็นของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์  เป็น</p><p>อนัตตา. </p><p>           มรรคของพระเสกบุคคล  เป็นปัจจัยแก่อัตถปฏิสัมภิทา  แก่ธัมมปฏิ-</p><p>สัมภิทา   แก่นิรุตติปฏิสัมภิทา  แก่ปฏิภาณปฏิสัมภิทา  ความฉลาดในฐานะและ</p><p>อฐานะ  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๑๑๑๘] ๖.   <strong>อปจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวาจยคามินาปจย-</strong></p><p><strong>คามิธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           พระอรหันต์เข้าไปอาศัยมรรคแล้วยังกิริยาสมาบัติที่ยังไม่เกิดขึ้นให้เกิด</p><p>ขึ้น   เข้าสมาบัติที่เกิดขึ้นแล้ว ฯลฯ เป็นปัจจัยแก่ฐานาฐานโกสัลละ  ด้วยอำนาจ</p><p>ของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           มรรค   เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติ   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๑๑๑๙] ๗.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวา-</strong></p><p><strong>จยคามินาปจยคามิธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง คือที่เป็น <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 265</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยสุขทางกาย  แล้วกระทำตนให้เดือดร้อน  ให้เร่าร้อน</p><p>ย่อมได้รับทุกข์  มีการแสวงหาเป็นมูล. </p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยทุกข์ทางกาย ฯลฯ  อุตุ ฯลฯ โภชนะ ฯลฯ  เสนาสนะ</p><p>แล้วกระทำตนให้เดือดร้อน  ให้เร่าร้อน.</p><p>           สุขทางกาย ฯลฯ ทุกข์ทางกาย ฯลฯ อุตุ ฯลฯ โภชนะ ฯลฯ เสนาสนะ</p><p>เป็นปัจจัยแก่สุขทางกาย  แก่ทุกข์ทางกาย  แก่ผลสมาบัติ  ด้วยอำนาจของ</p><p>อุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           พระอรหันต์เข้าไปอาศัยสุขทางกายแล้ว  ยังกิริยาสมาบัติที่ยังไม่เกิด</p><p>ให้เกิดขึ้น ฯลฯ ย่อมเห็นแจ้ง ฯลฯ เข้าไปอาศัยทุกข์ทางกาย ฯลฯ อุตุ ฯลฯ โภชนะ</p><p>ฯลฯ  เสนาสนะ  ฯลฯ  ย่อมเห็นแจ้ง  ฯลฯ.</p><p>           [๑๑๒๐] ๘.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่อาจย-</strong></p><p><strong>คามิธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่างที่เป็นคือ  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยสุขทางกายแล้วให้ทาน ฯลฯ ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น  ฆ่า</p><p>สัตว์   ฯลฯ  ทำลายสงฆ์.</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยทุกข์ทางกาย ฯลฯ  อุตุ ฯลฯ โภชนะ ฯลฯ  เสนาสนะ</p><p>แล้ว  ให้ทาน ฯลฯ  ทำลายสงฆ์. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 266</p><p>           สุขทางกาย  ฯลฯ  เสนาสนะ   เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็นอาจยคามิธรรม </p><p>แก่ปัญญา  แก่ราคะ  แก่ความปรารถนา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</p><p>           [๑๑๒๑] ๙.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่อปจย-</strong></p><p><strong>คามิธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong> </p><p>           มี ๓ อย่าง คือ  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>   และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยสุขทางกายแล้วยังมรรคให้เกิดขึ้น.</p><p>           สุขทางกาย ฯลฯ ทุกข์ทางกาย ฯลฯ เสนาสนะ   เป็นปัจจัยแก่มรรค</p><p>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>                                        <strong>๑๐.  ปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๑๒๒] ๑.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวา-</strong></p><p><strong>จยคามินาปจยคามิธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง คือที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           พระอรหันต์พิจารณาเห็นจักษุ ฯลฯ หทยวัตถุ   โดยความเป็นของไม่</p><p>เที่ยง  เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา.</p><p>           เห็นรูปด้วยทิพยจักษุ  ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 267</p><p>           รูปายตนะ  เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ  ฯลฯ  โผฏฐัพพายตนะ  เป็นปัจจัย </p><p>แก่กายวิญญาณ  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           จักขาตนะ  เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ กายายตนะ  เป็นปัจจัยแก่ </p><p>การวิญญาณ.</p><p>           หทยวัตถุ      เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิ-</p><p>ธรรม   ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>           [๑๑๒๓]  ๒.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่อาจย-</strong></p><p><strong>คามิธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  และ <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           พระเสกขบุคคลหรือปุถุชน   พิจารณาเห็นจักษุ ฯลฯ หทยวัตถุ  โดย</p><p>ความเป็นของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา  ย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง</p><p>เพราะปรารภจักษุเป็นต้นนั้น  ราคะ   ย่อมเกิดขึ้น  โทมนัส   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลเห็นรูปด้วยทิพยจักษุ,  ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ.</p><p>           ที่เป็น  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอาจยคามิธรรม  ด้วยอำนาจ</p><p>ของปุเรชาตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 268</p><p>           [๑๑๒๔] ๓.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่ </strong></p><p><strong>อปจยคามิธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong> ได้แก่</p><p>           หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอปจยคามิธรรม  ด้วย</p><p>อำนาจของปุเรชาตปัจจัย. </p><p>                                   <strong>๑๑.  ปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๑๒๕] ๑.  <strong>อาจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวาจยคามินาปจย-</strong></p><p><strong>คามิธรรม  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอาจยคามิธรรม  ที่เกิดภายหลัง  เป็นปัจจัย</p><p>แก่กายนี้ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.</p><p>           [๑๑๒๖] ๒.  <strong>อปจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวาจคามินาปจย-</strong></p><p><strong>คามิธรรม  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอาจยคามิธรรม  ที่เกิดภายหลัง  เป็นปัจจัยแก่</p><p>กายนี้ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจปัจฉาชาตปัจจัย.</p><p>           [๑๑๒๗] ๓.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนว-</strong></p><p><strong>จยคามินาปจยามิธรรม  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวาจยคามินาปจยมิธรรม  ที่เกิดภายหลัง</p><p>เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 269</p><p>                                  <strong>๑๒.  อาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           [๑๑๒๘] ๑.  <strong>อาจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่อาจยคามิธรรม </strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอาจยคามิธรรมที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอาจยคามิธรรมที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>           อนุโลม  เป็นปัจจัยแก่โคตรภู,  อนุโลม  เป็นปัจจัยแก่โวทาน  ด้วย</p><p>อำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>           [๑๑๒๙] ๒.  <strong>อาจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่อปจยคามิธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  โคตรภู  เป็นปัจจัยแก่มรรค,  โวทานเป็นปัจจัยแก่มรรค  ด้วย</p><p>อำนาจของเสวนปัจจัย</p><p>           [๑๑๓๐] ๓.  <strong>เนวาจคามินาปจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวา-</strong></p><p><strong>จยคามินาปจยมิธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่เกิดก่อน ๆ เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่เกิดหลัง ๆ ด้วย</p><p>อำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>                                     <strong>๑๓.  กัมมปัจจัย</strong></p><p>           [๑๑๓๑] ๑.  <strong>อาจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่อาจยคามิธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 270</p><p>           คือ   เจตนาที่เป็นอาจยคามิธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย </p><p>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย </p><p>           [๑๑๓๒] ๒.  <strong>อาจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวาจยาคามินา-</strong></p><p><strong>ปจยคามิธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong> ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นอาจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่จิตตสุมฏฐานรูปทั้งหลาย</p><p>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นอาจยคามิธรรม     เป็นปัจจัยแก่วิบากขันธ์และกฏัตตารูป</p><p>ทั้งหลาย ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           [๑๑๓๓] ๓.  <strong>อาจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่อาจยคามิธรรม</strong></p><p><strong>และเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           คือ   เจตนาที่เป็นอาจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์  และจิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           [๑๑๓๔] ๔.  <strong>อปจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยอปจยคามิธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 271</p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นอาจยคามิธรรม  เป็นปัจจัย  แก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย </p><p>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย </p><p>           [๑๑๓๕] ๕.  <strong>อปจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวาจยคามินา-</strong></p><p><strong>ปจยคามิธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น <strong>สหชาตะ</strong>  และ <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นอปจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นอปจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิบากขันธ์ทั้งหลาย  ด้วย</p><p>อำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           [๑๑๓๖] ๖.  <strong>อปจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่อปจยคามิธรรม</strong></p><p><strong>และเนวาจยคามินาปจยมิธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นอปจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปุตตขันธ์  และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           [๑๑๓๗] ๗.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวา-</strong></p><p><strong>จยคามินาปจยคามิธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นเนวจยคามินาปจยมิธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์  และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 272</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  เจตนาที่เป็นเนวาจยคามินาปจยธรรม  เป็น </p><p>ปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์  และกฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>                                       <strong>๑๔.  วิปากปัจจัย</strong></p><p>           [๑๑๓๘] ๑.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวา-</strong></p><p><strong>จยคามินาปจยมิธรรม  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวาจยคามินาปจยมิธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลาย  เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ  ด้วยอำนาจ</p><p>ของวิปากปัจจัย.</p><p>                      <strong>๑๕.  อาหารปัจจัย  ฯลฯ  ๑๙. สัมปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๑๓๙]  <strong>อาจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่อาจยคามิธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอาหารปัจจัย,   เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย,  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัย  ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของมัคค-</strong></p><p><strong>ปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย.</strong></p><p>                                       <strong>๒๐.  วิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๑๔๐] ๑.  <strong>อาจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวาจยคามินาปจย-</strong></p><p><strong>คามิธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 273</p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong> </p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอาจยคามิธรรมที่เกิดพร้อมกัน  เป็นปัจจัยแก่จิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอาจยคามิธรรมที่เกิดภายหลัง  เป็นปัจจัยแก่กายนี้</p><p>ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           [๑๑๔๑] ๒.  <strong>อปจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวาจยคามินาปจ-</strong></p><p><strong>ยคามิธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong> และ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอปจยคามิธรรมที่เกิดพร้อมกัน  เป็นปัจจัยแก่</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอปจยคามิธรรมที่เกิดภายหลัง  เป็นปัจจัยแก่กายนี้</p><p>ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           [๑๑๔๒] ๓.  <strong>เนวจคามินาปจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวา-</strong></p><p><strong>จยคามินาปจยคามิธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>             </p><p>       </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 274</p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ  ปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong> </p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่  </p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่เกิดพร้อมกัน  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวาจยคามิธรรม  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายเป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย,</p><p>หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของวิปปตยุตตปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           จักขาตะที่เกิดก่อน ฯลฯ กายายตนะที่เกิดก่อน  เป็นปัจจัยแก่กาย-</p><p>วิญญาณ.</p><p>           หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิ-</p><p>ธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวาจยคามินามิธรรมที่เกิดภายหลัง  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายนี้ที่เกิดก่อน.</p><p>           [๑๑๔๓] ๔.  <strong>เนวจยคามิปจยมิธรรม  เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>อาจยามิธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 275</p><p>           หทยวัตถุที่เกิดก่อน  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอาจยคามิธรรม </p><p>ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย. </p><p>           [๑๑๔๔] ๕.  <strong>เนวาจยคามินาปจยมิธรรม  เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>อปจยคามิธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           หทยวัตถุที่เกิดก่อน  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอปจยคามิธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>                                      <strong>๒๑.  อัตถิปัจจัย</strong>          </p><p>           [๑๑๔๕] ๑.  <strong>อาจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่อาจยคามิธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอาจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ฯลฯ</p><p>           [๑๑๔๖] ๒.  <strong>อาจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวาจยคามินา-</strong></p><p><strong>ปจยคามิธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong> </p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอาจยคามิธรรมที่เกิดพร้อมกัน  เป็นปัจจัยแก่</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 276</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอาจยคามิธรรมที่เกิดภายหลัง  เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่</p><p>เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย. </p><p>           [๑๑๔๗]  ๓.  <strong>อาจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่อาจยคามิธรรม</strong></p><p><strong>และเนวาจยคามิธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอาจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และจิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>                         ๔.  <strong>อปจยคามิธรรม</strong>  ฯลฯ  มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖-) </p><p>พึงกระทำโดยนัยแห่งอาจยคามิธรรม.</p><p>           [๑๑๔๘] ๗.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           มี ๕ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ  ปุเรชาตะ  ปัจฉาชาตะ  อาหาระ</strong></p><p>และ  <strong>อินทริยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวาจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลาย  เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ  ด้วยอำนาจ-</p><p>ของอัตถิปัจจัย,  หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอัตถิ-</p><p>ปัจจัย.</p><p>               </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 277</p><p>           มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ </p><p>           พาหิรรูป...  อาหารสมุฏฐาน...  อุตุสมุฐานรูป ฯลฯ</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           พระอรหันต์พิจารณาเห็นจักษุ ฯลฯ  หทยวัตถุ  โดยความเป็นของไม่</p><p>เที่ยง  เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา.</p><p>           เห็นรูปด้วยทิพยจักษุ ฯลฯ  ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ.</p><p>           รูปายตนะ  เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ  ฯลฯ  โผฏฐัพพายตนะ  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายวิญญาณ.</p><p>           จักขายตนะ  เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ  กายายตนะ  เป็นปัจจัยแก่</p><p>กายวิญญาณ.</p><p>           หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิ-</p><p>ธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวาจยคามินาปจยคามิธรรมที่เกิดภายหลัง  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายนี้ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           กวฬการาหาร  เป็นปัจจัยแก่กายนี้.</p><p>           รูปชีวิตนทรีย์  เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย.</p><p>           [๑๑๔๙] ๘.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่อาจย-</strong></p><p><strong>คามิธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>    </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 278</p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           พระเสกขบุคคล  หรือปุถุชนพิจารณาเห็นจักษุ  โดยความเป็นของไม่</p><p>เที่ยง  เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา  ย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะปรารภ</p><p>จักษุนั้น  ราคะ ฯลฯ  โทมนัส  ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นโสตะ ฯลฯ  หทยวัตถุ  โดยความเป็นของไม่เที่ยง</p><p>ฯลฯ  ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะปรารภโสตะเป็นต้นนั้น  ราคะ  ย่อม</p><p>เกิดขึ้น ฯลฯ  โทมนัส  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลเห็นรูปด้วยทิพยจักษุ.</p><p>           ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ.</p><p>           หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอายคามิธรรม  ด้วยอำนาจ</p><p>ของอัตถิปัจจัย.</p><p>           [๑๑๕๐] ๙.  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>อปจยคามิธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว คือ ที่เป็น <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอปจยคามิธรรม  ด้วย</p><p>อำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           [๑๑๕๑] ๑๐. <strong>อาจยคามิธรรม  และเนวาจยคามินาปจยคามิ-</strong></p><p><strong>ธรรมเป็นปัจจัยแก่อาจยคามิธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>   </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 279</p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           ขันธ์ ๑ ที่เป็นอาจยคามิธรรม  และหทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓</p><p>ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           [๑๑๕๒]  ๑๑.  <strong>อาจยคามิธรรม  และเนวาจยคามินาปจยคามิ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อัตถิปัจจัย</strong> </p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ,  ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อาหาระ</strong></p><p>และรวมกับ  <strong>อินทริยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong> ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอาจยคามิธรรม  และมหาภูตรูปทั้งหลาย  เป็นปัจจัย</p><p>แก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อาหาระ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอาจยคามิธรรมและกวฬีการาหาร  เป็นปัจจัยแก่</p><p>กายนี้  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อาหาระ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอาจคามิธรรมและรูปชีวิตินทรีย์  เป็นปัจจัยแก่</p><p>กฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>      </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 280</p><p>           [๑๑๕๓] ๑๒.  <strong>อปจยคามิธรรม  และเนวาจยคามินาปจยคามิ- </strong></p><p><strong>ธรรม  เป็นปัจจัยแก่อปจยคามิธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           พึงกระทำเป็น ๒ วาระตามนัยที่ได้แสดงมาแล้ว.</p><p>           เป็นปัจจัย  <strong>ด้วยอำนาจของนัตถิปัจจัย,</strong>  เป็นปัจจัย  <strong>ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของวิคตปัจจัย,</strong>  เป็นปัจจัย  <strong>ด้วยอำนาจของอวิคตปัจจัย.</strong></p><p>                             <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong> </p><p>                                         <strong>สุทธมูลกนัย</strong></p><p>           [๑๑๕๔]  ในเหตุปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในอารัมมณปัจจัย  มี ๗ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย  มี ๑๐ วาระ  ในอนันตรปัจจัย มี ๖ วาระ   ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๖ วาระ  ในสหชาตปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในอัญญมัญญปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย  มี ๑๓ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในปุเรชาตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ  ในปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอาเสวนปัจจัย  มี ๓ วาระ ใน</p><p>กัมมปัจจัย  มี ๗ วาระ ในวิปากปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในอาหารปัจจัย  มี ๗</p><p>วาระ  ในอินทริยปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในฌานปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในมัคคปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ  ในสัมปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในวิปปยุตตปัจจัย  มี ๕ วาระ</p><p>ในอัตถิปัจจัย  มี ๑๓ วาระ  ในนัตถิปัจจัย  มี ๖ วาระ  ในวิคตปัจจัย  มี ๖</p><p>วาระ  ในอวิคตปัจจัย  มี ๑๓ วาระ.</p><p>                                           <em>อนุโลมนัย  จบ</em></p><p>        </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 281</p><p>                                      <strong>ปัจจนียนัย</strong>  </p><p>                             <strong>การยกปัจจัยในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๑๕๕]  <strong>อาจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่อาจยคามิธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย   ฯลฯ   เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของสหชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๑๕๖]   <strong>อาจยคามิธรรม   เป็นปัจจัยแก่อปจยคามิธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๑๕๗]   <strong>อาจยคามิธรรม    เป็นปัจจัยแก่เนวาจยคามินาปจย-</strong></p><p><strong>คามิธรรม    ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,    เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของสหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๑๕๘]   <strong>อาจยคามิธรรม   เป็นปัจจัยแก่อาจยคามิธรรมและ</strong></p><p><strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๑๕๙]   <strong>อปจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่อปจยคามิธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของสหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๑๖๐]   <strong>อปจยคามิธรรม   เป็นปัจจัยแก่อาจยคามิธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๑๖๑]   <strong>อปจยคามิธรรม     เป็นปัจจัยแก่เนวาจยคามินาปจย-</strong></p><p><strong>คามิธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาของ</strong></p><p><strong>สหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 282</p><p>           [๑๑๖๒]  <strong>อปจยคามิธรรม เป็นปัจจัยแก่อปจยคามิธรรม  และ </strong></p><p><strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</strong> </p><p>           [๑๑๖๓]  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม   เป็นปัจจัยแก่เนวาจย-</strong></p><p><strong>คามินาปจยคามิธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของสหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>ปัจฉาชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย,  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๑๖๔]  <strong>เนวาจคามินาปจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่อาจยคา-</strong></p><p><strong>มิธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๑๖๕]  <strong>เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  เป็นปัจจัยแก่อปจย-</strong></p><p><strong>คามิธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>ปุเรชาตปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๑๖๖]  <strong>อาจยคามิธรรม  และเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อาจยคามิธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           มี  อย่างเดียวคือ  <strong>สหชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p>           [๑๑๖๗]  <strong>อาจยคามิธรรม  และเนวาจยคามินาปจยมิธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือ  <strong>สหชาตะ  ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อาหาระ</strong>  และ</p><p>รวมกับ <strong>อินทริยะ</strong></p><p>   </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 283</p><p>           [๑๑๖๘]  <strong>อปจยคามิธรรม  และเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อปจยคามิธรรม  ฯลฯ</strong>  </p><p>           มีอย่างเดียว  คือ  <strong>สหชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p>           [๑๑๖๙]  <strong>อปจยคามิธรรม  และเนวาจยคามินาปจยคามิธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่เนวาจยคามินาปจยคามิธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           มี ๓ อย่างเดียว  คือ  <strong>สหชาตะ,  ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อาหาระ</strong></p><p>และรวมกับ  <strong>อินทริยะ.</strong></p><p>                               <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๑๗๐]  ในนเหตุปัจจัย   มี ๑๕ วาระ  ในนอารัมมณปัจจัย  ในน</p><p>อธิปติปัจจัย  ในนอนันตรปัจจัย  ในนสมนันตรปัจจัย  แต่ละปัจจัยมี ๑๕ วาระ</p><p>ในนสหาชาตปัจจัย  มี ๑๑ วาระ  ในนอัญญมัญญปัจจัย  มี ๑๑ วาระ  ในนนิสสย-</p><p>ปัจจัย  มี ๑๑ วาระ  ในนอุปนิสสยปัจจัย  มี ๑๔ วาระ  ในนปุเรชาตปัจจัย  มี ๑๓</p><p>วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๑๕ วาระ  ในนอาเสวนปัจจัย  ในนกัมมปัจจัย</p><p>ในนวิปากปัจจัย  ในนอาหารปัจจัย  ในนอินทริยปัจจัย  ในนฌานปัจจัย  ในน-</p><p>มัคคปัจจัย  แต่ละปัจจัยมี ๑๕ วาระ  ในนสัมปยุตตปัจจัย  มี ๑๑ วาระ  ในนวิป-</p><p>ปยุตตปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในโนอัตถิปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในโนนัตถิปัจจัย  มี ๑๕</p><p>วาระ  ในโนวิคตปัจจัย  มี ๑๕ วาระ  ในโนวิคตปัจจัย  มี ๙ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                              <em>ปัจจนียนัย  จบ</em>    </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 284</p><p>                                        <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong> </p><p>                          <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong> </p><p>           [๑๑๗๑]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>  ในนอารัมมณปัจจัย  มี ๗  วาระ...  ใน</p><p>นอธิปติปัจจัย  มี ๗ วาระ  มี ๗  วาระ  ในนอนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ  ในน-</p><p>สมนันตรปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ  ในนอุปนิสสยปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ  ในนปุเรชาตปัจจัย  ในนปัจฉาชาตปัจจัย  ในนอาเสวนปัจจัย  ในน-</p><p>กัมมปัจจัย  ในนวิปากปัจจัย  ในนอาหารปัจจัย  ในอินทริยปัจจัย  ในฌาน- </p><p>ปัจจัย  ในนมัคคปัจจัย  แต่ละปัจจัยมี ๗ วาระ  ในนสัมปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในนวิปปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในโนนันตถิปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในโนวิคตปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                          <em>อนุโลมปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>                                              <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong></p><p>                                <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>           [๑๑๗๒]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>  ในอารัมมณปัจจัย  มี ๗ วาระ...</p><p>ในอธิปติปัจจัย  มี ๑๐ วาระ  ในอนันตรปัจจัย  มี ๖ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๖ วาระ  ในสหชาตปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในอัญญมัญญปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย  มี ๑๓ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในปุเรชาตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ  ในปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอาเสวนปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>                                  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 285</p><p>ในกัมมปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในวิปากปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในอาหารปัจจัย  มี ๗  </p><p>วาระ  ในอินทริยปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในฌานปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในมัคคปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ  ในสัมปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในวิปปยุตตปัจจัย  มี ๕ วาระ</p><p>ในอัตถิปัจจัย  มี ๑๓ วาระ  ในนัตถิปัจจัย  มี ๖ วาระ  ในวิคตปัจจัย  มี ๖</p><p>วาระ  ในอวิคตปัจจัย  มี ๑๓ วาระ. </p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                        <em>ปัจจนียานุโลมนัย  จบ</em>                       </p><p>                                      <em>อาจยคามิติกะ  ที่ ๑๐ จบ</em></p><p>                                        <strong>อรรถกถาอาจยคามิติกะ</strong></p><p>           อนุโลมปัฏฐานในปฏิจจวาระ  และสังสัฏฐวาระ  ใน  <strong>อาจยคามิติกะ</strong></p><p>เหมือนกับในกุศลติกะ  คำที่เหลือท่านอธิบายไปตามบาลีนั่นเอง  ทั้งโดยวิสัชนา</p><p>และการนับ.</p><p>                                     <em>อรรถกถาอาจยคามิติกะ  จบ</em></p><p>                                   </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 286</p><p>                                   <strong>๑๐.  เสกขติกะ</strong> </p><p>                                      <strong>ปฏิจจวาระ</strong></p><p>                                      <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                   <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong> </p><p>           [๑๑๗๓]  ๑.  <strong>เสกขธรรม  อาศัยเสกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเสกธรรม  ฯลฯ  ขันธ์ ๒  ฯลฯ</p><p>                         ๒.  เนวเสกขานาเสกขธรรม  อาศัยเสกธรรม  เกิด</p><p>ขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเสกธรรม.</p><p>                         ๓.  <strong>เสกขธรรม  และเนวเสกขธรรม  อาศัย</strong></p><p><strong>เสกขธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๑๑๗๔] ๔.  <strong>อเสกขธรรม  อาศัยอเสกขธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอเสกขธรรม  ฯลฯ</p><p>                         ๕.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  อาศัยอเสกขธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอเสกขธรรม.</p><p>                   </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 287</p><p>                         ๖.  <strong>อเสกขธรรม  และเนวเสกขานาธรรม  อาศัย</strong></p><p><strong>อเสกขธรรม  ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอเสกขธรรม</p><p>ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ </p><p>           [๑๑๗๕]  ๗.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  อาศัยเนวเสกขานา-</strong></p><p><strong>เสกขธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวเสกขานา-</p><p>เสกขธรรม ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวเสกขานา-</p><p>เสกขธรรม.  ขันธ์ทั้งหลายอาศัยหทยวัตถุ.  มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑</p><p>ฯลฯ  มหาภูตรูป ๒ อาศัยมหาภูตรูป ๒.  จิตตสมุฏฐานรูป  กฏัตตารูป  ที่เป็น</p><p>อุปาทานรูปอาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           [๑๑๗๖]  ๘.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  อาศัยเสกขธรรม  และ</strong></p><p><strong>เนวเสกขานาเสกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นเสกธรรม  และมหาภูตรูป</p><p>ทั้งหลาย</p><p>           [๑๑๗๗]  ๙.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  อาศัยอเสกขธรรม</strong></p><p><strong>และเนวเสกขานาเสกธรรม  เกิดขึ้น เพระเหตุปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 288</p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นอเสกขธรรม  และมหาภูตรูป </p><p>ทั้งหลาย. </p><p>                       <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย  ฯลฯ  ๑๑.  อาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           [๑๑๗๘]  ๑.  <strong>เสกขธรรม  อาศัยเสกขธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>อารัมมณปัจจัย,  เพราะ   อธิปติปัจจัย</strong>  ปฏิสนธิ  ไม่มี.</p><p>           <strong>เพราะ  อนันตรปัจจัย  เพราะ  สมนันตรปัจจัย  เพราะ สห-</strong></p><p><strong>ชาตปัจจัย</strong>  พึงกระทำมหาภูตรูปทั้งหมด.</p><p>           <strong>เพราะ  อัญญมัญญปัจจัย  เพราะ  นิสสยปัจจัย  เพราะ  อุป-</strong></p><p><strong>นิสสยปัจจัย  เพราะ  ปุเรชาตปัจจัย  เพราะ  อาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นเสกขธรรม  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           [๑๑๗๙]  ๒.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  อาศัยเนวเสกขานา-</strong></p><p><strong>เสกขธรรม  ฯลฯ  เพราะอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวเสกขานาเสกธรรม  ฯลฯ  ขันธ์ ๒</p><p>ฯลฯ</p><p>                             <strong>๑๒.  กัมมปัจจัย  ๑๓.  วิปากปัจจัย</strong></p><p>           <strong>เพราะ  กัมมปัจจัย  เพราะ วิปากปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นเสกขธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก ฯลฯ ขันธ์</p><p>๒ ฯลฯ  มี ๓ วาระ  พึงใส่ให้เต็ม. (๓ วาระเหมือนข้อ ๑๑๗๓) </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 289</p><p>           [๑๑๘๐]  ๔.  <strong>อเสกขธรรม  อาศัยอเสกขธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ </strong></p><p><strong>วิปากปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นอเสกขธรรม  ฯลฯ  มี ๓ วาระ (เหมือน</p><p>ข้อ ๑๑๗๔) </p><p>           [๑๑๘๑]  ๗.  <strong>เนวเสกขาเสกขธรรม  อาศัยเนวเสกขานา-</strong></p><p><strong>เสกขธรรม  เกิดขึ้น เพราะวิปากปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวเสกขานา-</p><p>เสกขธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย,  ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัย</p><p>หทยวัตถุ.</p><p>           มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ.</p><p>           [๑๑๘๒]  ๘.  <strong>เนวเสกขานาเสกธรรม  อาศัยเสกขธรรม  และ</strong></p><p><strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  เกิดขึ้น  เพราะวิปากปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นเสกขธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก  และ</p><p>มหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           [๑๑๘๓]  ๙.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  อาศัยอเสกขธรรม  และ</strong></p><p><strong>เนวเสกขานาเสกธรรม  เกิดขึ้น เพราะวิปากปัจจัย</strong></p><p>            </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 290</p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นอเสกขธรรม  และมหาภูตรูป </p><p>ทั้งหลาย.</p><p>                       <strong>๑๔.  อาหารปัจจัย ฯลฯ  ๒๓.  อวิคตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๑๘๔]  <strong>เสกขธรรม  อาศัยธรรม  อาศัยเสกขธรรม  เกิดขึ้น เพราะอาหาร-</strong></p><p><strong>ปัจจัย  เพราะ อินทริยปัจจัย  เพราะ  ฌานปัจจัย  เพราะ  มัคคปัจจัย</strong></p><p><strong>เพราะ  สัมปยุตตปัจจัย  เพราะ  วิปปยุตตปัจจัย  เพราะ อัตถิปัจจัย</strong></p><p><strong>เพราะ  นัตถิปัจจัย  เพราะ  วิคตปัจจัย  เพราะ อวิคตปัจจัย.</strong> </p><p>                              <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong></p><p>           [๑๑๗๕]  ในเหตุปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในอารัมมณปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ  ในสหชาตปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในอัญญมัญญปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ  ในปุเรชาตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ  ในอาเสวนปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในกัมมปัจจัย  มี ๙ วาระ  ใน-</p><p>วิปากปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในอาหารปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในอินทริยปัจจัย  มี ๙</p><p>วาระ  ในฌานปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ  ในสัมปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ  ในวิปยุตตปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในอัตถิปัจจัย  มี ๙ วาระ ใน-</p><p>นัตถิปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ  ในอวิคตปัจจัย  มี ๙ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                           <em>อนุโลมนัย  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 291</p><p>                                           <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                        <strong>๑.  นเหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๑๑๘๖]  ๑.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  อาศัยเนวเสกขานา-</strong></p><p><strong>เสกขธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong>  </p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวเสกขานา-</p><p>เสกขธรรม  ซึ่งเป็นอเหตุกะ  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย,  ขันธ์ทั้งหลาย</p><p>อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ  พาหิรรูป...  อาหารสมุฏฐานรูป...  อุตุ-</p><p>สมุฏฐานรูป ฯลฯ ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย  ฯลฯ  อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ  อาศัยขันธ์ทั้ง-</p><p>หลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ.</p><p>                                     <strong>๒.  นอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๑๑๘๗]  ๑.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  อาศัยเสกธรรม    เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเสกขธรรม.</p><p>           [๑๑๘๘]  ๒.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  อาศัยอเสกขธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอเสกขธรรม.</p><p>   </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 292</p><p>           [๑๑๘๙] ๓.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  อาศัยเนวเสกขานา- </strong></p><p><strong>เสกขธรรม  เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong> </p><p>           คือ    จิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวเสกขานาเสกข-</p><p>ธรรม.                                                                                   </p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย.</p><p>           มหาภูตรูป   ฯลฯ  ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ</p><p>           [๑๑๙๐]  ๔.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  อาศัยเสกธรรม  และ</strong></p><p><strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ   จิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ที่เป็นเสกขธรรม    และมหาภูตรูป</p><p>ทั้งหลาย.</p><p>           [๑๑๙๑]  ๕.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม อาศัยอเสกธรรม  และ</strong></p><p><strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นอเสกขธรรม   และมหาภูตรูป  </p><p>ทั้งหลาย.    </p><p>                                                 </p><p>                                      <strong>๓.  นอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๑๑๙๒]  ๑.  <strong>เสกขธรรม  อาศัยเสกขธรรม  ฯลฯ  เพราะน-</strong></p><p><strong>อธิปติปัจจัย</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 293</p><p>           คือ อธิปติธรรมที่เป็นเสกขธรรม อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเสกขธรรม. </p><p>                         ๒.  <strong>อเสกขธรรม  อาศัยอเสกขธรรม   ฯลฯ   เพราะน</strong></p><p><strong>อธิปติปัจจัย</strong> </p><p>           คือ   อธิปติธรรมที่เป็นอเสกขธรรม   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอเสกข-</p><p>ธรรม.</p><p>                         ๓.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม     อาศัยเนวเสกขานา-</strong></p><p><strong>เสกขธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong>  พึงใส่ให้เต็ม.</p><p>           ปฏิสนธิก็ดี  มหาภูตรูปทั้งหลายก็ดี  พึงกระทำทั้งหมด.</p><p>                    <strong>๔.  นอนันตรปัจจัย  ฯลฯ  ๙.  นปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>           <strong>เพราะนอันนตรปัจจัย     เพราะนสมนันตรปัจจัย     เพราะน</strong></p><p><strong>อัญญมัญญปัจจัย  เพราะนอุปนิสสยปัจจัย</strong>   (ทั้ง ๔ ปัจจัย มี ๕ วาระ)</p><p>           <strong>เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong>  มี ๗ วาระ เหมือนกับกุศลติกะ.</p><p>           <strong>เพราะนปัจฉาชาตปัจจัย</strong>  ฯลฯ  (มี ๙ วาระ)</p><p>                                       <strong>๑๐.  นอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           [๑๑๙๓]  ๑.   <strong>เสกขธรรมอาศัยเสกขธรรม  เกิดขึ้น  เพราะน-</strong></p><p><strong>อาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นเสกขธรรม  ซึ่งเป็นวิปาก ฯลฯ  ขันธ์</p><p>๒ ฯลฯ</p><p>                         ๒.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  อาศัยเสกขธรรม  เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะนอาเสวนปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 294</p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเสกขธรรม. </p><p>                         ๓.  <strong>เสกขธรรม  และเนวเสขานาเสกขธรรม  อาศัย</strong></p><p><strong>เสกขธรรม  ฯลฯ  เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเสกขธรรมซึ่ง</p><p>เป็นวิบาก ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>                         ๔.  <strong>อเสกขธรรม  อาศัยอเสกขธรรม  เกิดขึ้น</strong> มี ๓ </p><p>วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖)</p><p>                         ๗.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม      อาศัยเนวเสกขานา-</strong></p><p><strong>เสกขธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม ฯลฯ  พึงใส่ให้เต็ม.</p><p>                         ๘.  <strong>ฯลฯ  อาศัยเสกขธรรม    และเนวเสกขานาเสกข-   </strong></p><p><strong>ธรรม เกิดขึ้น</strong> ปัจจัยสงเคราะห์พึงใส่ให้เต็มแม้ทั้ง ๒ วาระ  รวมเป็น ๙ วาระ.</p><p>                                       <strong>๑๑.  นกัมมปัจจัย</strong></p><p>           [๑๑๙๔] ๑.  <strong>ฯลฯ  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ   เจตนาที่เป็นเสกขธรรม   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเสกขธรรม. </p><p>                         ๒.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม   อาศัยเนวเสกขานา-</strong></p><p><strong>เสกขธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ   เจตนาที่เป็นเนวเสกขนาเสกขธรรม     อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>เนวเสกขานาเสกขธรรม.</p><p>           พาหิรรูป...อาหารสมุฏฐานรูป...อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ  มหาภูตรูป</p><p>๑ ฯลฯ   </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 295</p><p>                                   <strong>๑๒.  นวิปากปัจจัย</strong></p><p>           [๑๑๙๕]  ๑.  <strong>เสกขธรรม  อาศัยเสกขธรรม  เกิดขึ้น  เพราะน-</strong></p><p><strong>วิปากปัจจัย</strong>  </p><p>           คือ  ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเสกขธรรม.</p><p>                         ๒.  <strong>เนวาเสกขานาเสกขธรรม  อาศัยเสกขธรรม  เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะนวิปากปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเสกขธรรม.</p><p>                         ๓.  <strong>เสกขธรรม  และเนวเสกขานาเสกขธรรม  อาศัย</strong></p><p><strong>เสกขธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนวิปากปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเสกขธรรม ฯลฯ</p><p>           [๑๑๙๖]  ๔.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  อาศัยเนวเสกขานา-</strong></p><p><strong>เสกขธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนวิปากปัจจัย  พึงใส่ให้เต็ม  ปฏิสนธิไม่มี.</strong></p><p>           [๑๑๙๗]  ๕.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  อาศัยเสกขธรรม และ</strong></p><p><strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  เกิดขึ้น เพราะวิปากปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นเสกขธรรม  และมหาภูตรูป</p><p>ทั้งหลาย.</p><p>     </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 296</p><p>             <strong>๑๓.  นอาหารปัจจัย ฯลฯ ๑๖.  นมัคคปัจจัย</strong> </p><p>           [๑๑๙๘]  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  อาศัยเนวเสกขานาเสกข-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอาหารปัจจัย  เพราะนอินทริยปัจจัย  เพราะ</strong></p><p><strong>นฌานปัจจัย   เพราะนมัคคปัจจัย</strong>  (ทุกปัจจัย  มี ๑ วาระ) </p><p>                            <strong>๑๗.  นสัมปยุตตปัจจัย</strong></p><p>                         ๑.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม   อาศัยเสกขธรรม  เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะนสัมปยุตตปัจจัย</strong> (มี ๕ วาระ)</p><p>                                <strong>๑๘.  นวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๑๙๙] ๑.  <strong>เสกขธรรม   อาศัยเสกขธรรม  เกิดขึ้น  เพราะน-</strong></p><p><strong>วิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นเสกขธรรม ฯลฯ.</p><p>                         ๒.  <strong>อเสกขธรรม   อาศัยอเสกขธรรม เกิดขึ้น เพราะ</strong></p><p><strong>นวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ในอรูปภูมิ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นอเสกขธรรม ฯลฯ.</p><p>                         ๓.   <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม      อาศัยเนวเสกขานา-</strong></p><p><strong>เสกขธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           คือ ในอรูปภูมิขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรมฯลฯ.</p><p>           พาหิรรูป...อาหารสมุฏฐานรูป...อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 297</p><p>                      <strong>๑๙.  โนนัตถิปัจจัย  ๒๐.  โนวิคตปัจจัย</strong>  </p><p>           <strong>เพราะโนนัตถิปัจจัย  เพราะโนวิคตปัจจัย</strong>  มี ๕ วาระ.</p><p>                             <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong>   </p><p>           [๑๒๐๐]  ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ   ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ</p><p>ในนอธิปติปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนอนันตรปัจจัย  ในนสมนันตรปัจจัย  ในน-</p><p>อัญญมัญญปัจจัย    ในนอุปนิสสยปัจจัย   แต่ละปัจจัย มี ๕ วาระ   ในนปุเรชาต </p><p>ปัจจัย มี ๗ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ  ในนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ</p><p>ในนกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอาหารปัจจัย  มี ๑</p><p>วาระ  ในนอินทริยปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในนฌานปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในนมัคค-</p><p>ปัจจัย   มี ๑ วาระ  ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๑</p><p>๓ วาระ   ในโนนัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ  ในโนวิคตปัจจัย   มี ๕ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                            <em>ปัจจนียนัย จบ</em></p><p>                                          <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong>                          </p><p>                           <strong>การนับจำวนววาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๒๐๑]   <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>      ในนอารัมมณปัจจัย    มี ๕ วาระ...</p><p>ในนอธิปติปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนอนันตรปัจจัย   ในนสมนันตรปัจจัย  ในน-</p><p>อัญญมัญญปัจจัย  ในนอุปนิสสยปัจจัย แต่ละปัจจัย มี๕วาระ ในนปุเรชาติปัจจัย </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 298</p><p>มี ๗ วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย   มี ๙ วาระ  ในนอาเสวนปัจจัย   มี ๙ วาระ </p><p>ในนกัมมปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในนวิปากปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในนสัมปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๕ วาระ   ในนวิปปยุตตปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในโนนัตถิปัจจัย    มี ๕ วาระ</p><p>ในโนวิคตปัจจัย  มี ๕ วาระ. </p><p>           พึงนับอย่างนี้</p><p>                                         <em>อนุโลมปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>                                               <strong>ปัจจนียานุโลม</strong></p><p>                              <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>           [๑๒๐๒]    เพราะนเหตุปัจจัย  ในอารัมมณปัจจัย  มี ๑ วาระ... ใน</p><p>อนันตรปัจจัย  ในสมนันตรปัจจัย  ในสหชาตปัจจัย  ในอัญญมัญญปัจจัย  ใน</p><p>นิสสยปัจจัย  ในอุปนิสสยปัจจัย   ในปุเรชาตปัจจัย   ในอาเสวนปัจจัย  ในกัมม-</p><p>ปัจจัย  ในวิปากปัจจัย  ในอาหารปัจจัย  ในอินทริยปัจจัย  ในฌานปัจจัย   ใน</p><p>มัคคปัจจัย    ในสัมปยุตตปัจจัย    ในวิปปยุตตปัจจัย   ในอัตถิปัจจัย   ในนัตถิ</p><p>ปัจจัย    ในวิคตปัจจัย   ในอวิคตปัจจัย   แต่ละปัจจัยมี ๑ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                         <em>ปัจจนียานุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                             <em>ปฏิจจาวาระ  จบ</em></p><p>           สหชาตวาระ  เหมือนกับปฏิจจวาระ.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 299</p><p>                                        <strong>ปัจจยวาระ</strong> </p><p>                                        <strong>อนุโลมนัย</strong> </p><p>                                     <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๑๒๐๓] ๑.  <strong>เสกขธรรม   อาศัยเสกขธรรม   เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย</strong>   มี ๓ วาระ   เหมือนกับปฏิจจวาระ. </p><p>                         ๔.  <strong>อเสกขธรรม  อาศัยอเสกขธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย</strong>  มี ๓ วาระเหมือนกับปฏิจจวาระ.</p><p>           [๑๒๐๔] ๗.  เนวเสกขานาเสกธรรม     อาศัยเนวเสกขานา- </p><p>เสกขธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย   พึงใส่ให้เต็ม.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป  กฏัตตารูปที่เป็นอุปาทารูป  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม   อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                         ๘.  <strong>เสกขธรรม   อาศัยเนวเสกขานาเสกขธรรม   เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเสกขธรรม   อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                         ๙.  <strong>อเสกขธรรม  อาศัยเนวเสกขานาเสกขธรรม เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอเสกขธรรม   อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                        ๑๐.  <strong>เสกขธรรม  และเนวเสกขานาเสกขธรรม  อาศัย</strong></p><p><strong>เนวเสกขานาเสกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 300</p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเสกขธรรม อาศัยหทยวัตถุ,   จิตตสมุฏฐานรูป </p><p>อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย. </p><p>                          ๑๑.  <strong>อเสกขธรรม และเนวเสกขานาเสกธรรม อาศัย</strong></p><p><strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอเสกขธรรม  อาศัยหทยวัตถุ,  จิตตสมุฏฐาน-</p><p>รูป   อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           [๑๒๐๕] ๑๒.  <strong>เสกขธรรม อาศัยเสกขธรรม และเนวเสกขานา-</strong></p><p><strong>เสกขธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓   อาศัยขันธ์ ๑   ทำเป็นเสกธรรม    และหทยวัตถุ ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>                          ๑๓.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม   อาศัยเสกขธรรม  และ</strong></p><p><strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   จิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ที่เป็นเสกขธรรม    และมหาภูตรูป</p><p>ทั้งหลาย.</p><p>                          ๑๔.  <strong>เสกขธรรม  และเนวเสกนาเสกขธรรม  อาศัย</strong></p><p><strong>เสกขธรรม  และเนวเสกขานาเสกขธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓   อาศัยขันธ์ ๑    ที่เป็นเสกขธรรม    และหทยวัตถุ ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ </p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นเสกขธรรม   และมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 301</p><p>                         ๑๕.   <strong>ฯลฯ  อาศัยอเสกขธรรม  และเนวเสกขานาเสกข- </strong></p><p><strong>ธรรม</strong>  มี ๓ วาระ  เหมือนกับเสกขธรรม  (วาระที่ ๑๕-๑๖-๑๗).</p><p>                                <strong> ๒.  อารัมมณปัจจัย</strong> </p><p>           [๑๒๐๖] ๑.  <strong>เสกขธรรม  อาศัยเสกขธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>อารัมมณปัจจัย</strong>  มี ๑ วาระ</p><p>                         ๒.  <strong>อเสกขธรรม  อาศัยอเสกขธรรม  มี ๑ วาระ.</strong></p><p>                         ๓.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  อาศัยเนวเสกขานา-</strong></p><p><strong>เสกขธรรม  มี ๑ วาระ.</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           จักขุวิญญาณ  อาศัยจักขายตนะ ฯลฯ  กายวิญญาณ  อาศัยกายายตนะ.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                         ๔.  <strong>เสกขธรรม  อาศัยเนวเสกขานาเสกขธรรม  ฯลฯ</strong></p><p><strong>เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเสกขธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                         ๕.  <strong>อเสกขธรรม  อาศัยเนวเสกขานาเสกขธรรม  ฯลฯ</strong></p><p><strong>เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอเสกขธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           [๑๒๐๗] ๖.  <strong>เสกขธรรม  อาศัยเสกขธรรม  และเนวเสกขานา-</strong></p><p><strong>เสกขธรรม  ฯลฯ  เพราะอารัมมณปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 302</p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเสกขธรรม  และหทยวัตถุ ฯลฯ </p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ </p><p>           [๑๒๐๘] ๗.  <strong>อเสกขธรรม  อาศัยอเสกขธรรม  และเนวเสก-</strong></p><p><strong>ขานาเสกขธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นอเสกขธรรม  และหทยวัตถุ  ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>                     <strong>๓.  อธิปติปัจจัย  ฯลฯ  ๑๑.  อาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           [๑๒๐๙] ๑.  <strong>เสกขธรรม  อาศัยเสกขธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>อธิปติปัจจัย,  เพราะ  อนันตรปัจจัย,  เพราะ  สมนันตรปัจจัย,  เพราะ</strong></p><p><strong>สหชาตปัจจัย,  เพราะ  อัญญมัญญปัจจัย,  เพราะ  นิสสยปัจจัย,  เพราะ</strong></p><p><strong>อุปนิสสยปัจจัย,  เพราะ  ปุเรชาตปัจจัย,  เพราะ  อาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นเสกขธรรม ฯลฯ</p><p>           [๑๒๑๐] ๒.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  อาศัยเนวเสกขานา-</strong></p><p><strong>เสกขธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม  ฯลฯ</p><p>           ขันธ์ทั้งหลาย  ที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                         ๓.  <strong>เสกขธรรม  อาศัยเนวเสกขานาเสกขธรรม</strong></p><p><strong>ขึ้นเกิด ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเสกขธรรม  ฯลฯ</p><p>      </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 303</p><p>           [๑๒๑๑]  ๔.  <strong>เสกขธรรม  อาศัยเสกขธรรมและเนวเสกขานา- </strong></p><p><strong>เสกขธรรม เกิดขึ้น  เพราะอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นเสกขธรรม  และหทยวัตถุ ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ </p><p>                  <strong>๑๒.  กัมมปัจจัย ฯลฯ  ๒๓.  อวิคตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๒๑๒]  ๑.  <strong>เสกขธรรม  อาศัยเสกขธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>กัมมปัจจัย,  เพราะวิปากปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นเสกขธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก  ฯลฯ</p><p>           <strong>เพราะ  อาหารปัจจัย,  เพราะ  อินทริยปัจจัย,  เพราะ ฌานปัจจัย,</strong></p><p><strong>เพราะ  มัคคปัจจัย,  เพราะ  สัมปยุตตปัจจัย,  เพราะ  วิปปยุตตปัจจัย,</strong></p><p><strong>เพราะ  อัตถิปัจจัย,  เพราะ  นิตถิปัจจัย,  เพราะ วิคตปัจจัย,  เพราะ</strong></p><p><strong>อวิคตปัจจัย.</strong></p><p>                             <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong></p><p>           [๑๒๑๓]  ในเหตุปัจจัย  มี ๑๗ วาระ  ในอารัมมณปัจจัย  มี ๗ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย  มี ๑๗ วาระ  ในอนันตรปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในสมนันตร-</p><p>ปัจจัย  มี ๗ วาระ ในสหชาตปัจจัย  มี ๑๗ วาระ  ในอัญญมัญญปัจจัย มี</p><p>๗ วาระ  ในนิสสยปัจจัย มี ๑๗ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๗ วาระ ใน</p><p>ปุเรชาตปัจจัย มี ๗ วาระ  ในอาเสวนปัจจัย  มี ๔ วาระ  ในกัมมปัจจัย มี </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 304</p><p>๑๗ วาระ ในวิปากปัจจัย  มี ๑๗ วาระ  ในอาหารปัจจัย มี ๑๗ วาระ  ใน </p><p>อินทริยปัจจัย  ในฌานปัจจัย  ในมัคคปัจจัย  แต่ละปัจจัยมี ๑๗  วาระ  ในสัม-</p><p>ปยุตตปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในวิคตปัจจัย  มี ๑๗ วาระ  ในอัตถิปัจจัย  มี ๑๗</p><p>วาระ  ในนัตถิปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในวิคตปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในอวิคตปัจจัย</p><p>มี ๑๗ วาระ. </p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                         <em>อนุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                            <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                         <strong>๑.  นเหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๑๒๑๔]  ๑.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  อาศัยเนวเสกขานา-</strong></p><p><strong>เสกขธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นเนวเสก-</p><p>ขานาเสกขธรรม  ซึ่งเป็นอเหตุกะ  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย,  ขันธ์ทั้งหลาย</p><p>อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           ฯลฯ  อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           พาหิรรูป...อาหารสมุฏฐานรูป...  อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ</p><p>           จักขุวิญญาณ  อาศัยจักขายตะ ฯลฯ กายวิญญาณ  อาศัยกายายตนะ.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 305</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม  ซึ่งเป็นอเหตุกะ  อาศัย </p><p>หทยวัตถุ </p><p>           โมหะ  ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ  อาศัยขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ  และหทยวัตถุ.</p><p>                                   <strong>๒.  นอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>                         ๑.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  อาศัยเสกขธรรม  ฯลฯ</strong></p><p><strong>เพราะนอารัมมณปัจจัย  ฯลฯ</strong></p><p>                                       <strong>๓.  นอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๑๒๑๕] ๑.  <strong>เสกขธรรม  อาศัยเสกขธรรม ฯลฯ  เพราะน-</strong></p><p><strong>อธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  อธิปติธรรมที่เป็นเสกขธรรม  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเสกข-</p><p>ธรรม.</p><p>                         ๒.  <strong>อเสกขธรรม  อาศัยอเสกขธรรม  ฯลฯ  เพราะ</strong></p><p><strong>นอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  อธิปติธรรมที่เป็นอเสกขธรรม  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอเสกข-</p><p>ธรรม.</p><p>                         ๓.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  อาศัยเนวเสกขานา-</strong></p><p><strong>เสกขธรรม  ฯลฯ  เพราะนอธิปติปัจจัย พึงใส่ให้เต็ม</strong></p><p>  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 306</p><p>           คือ  ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ </p><p>           จักขายตนะ ฯลฯ </p><p>                         ๔.  <strong>เสกขธรรม  อาศัยเนวเสกขานาเสกขธรรม ฯลฯ</strong></p><p><strong>เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>                         ๕. <strong>อเสกขธรรม  อาศัยเนวเสกขานาเสกขธรรม  ฯลฯ</strong></p><p><strong>เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ อธิปติธรรมที่เป็นอเสกขธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           [๑๒๐๖]  ๖.  <strong>เสกขธรรมอาศัยเสกขธรรม และเนวเสกขานา-</strong></p><p><strong>เสกขธรรม  ฯลฯ  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  อธิปติธรรมที่เป็นเสกขธรรม  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเสกข-</p><p>ธรรมและหทยวัตถุ.</p><p>                         ๗.  <strong>อเสกขธรรม  อาศัยอเสกขธรรม  และเนวเสก-</strong></p><p><strong>ขานาเสกขธรรม  ฯลฯ  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  อธิปติธรรมที่เป็นอเสกขธรรม  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอเสกข-</p><p>ธรรมและหทยวัตถุ.</p><p>               <strong>๔.  นอนันตรปัจจัย  ฯลฯ  ๑๐.  นอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           [๑๒๑๗]  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  อาศัยเสกขธรรม  ฯลฯ</strong></p><p><strong>เพราะนอนันตรปัจจัย  เพราะนสมนันตรปัจจัย  เพราะนอัญญมัญญ-</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 307</p><p><strong>ปัจจัย    เพราะนอุปนิสสยปัจจัย   เพราะนปุเรชาตปัจจัย  เพราะ </strong></p><p><strong>นปัจฉาชาตปัจจัย</strong> มี ๗ วาระ.</p><p>           <strong>เพราะนอาเสวนปัจจัย  ฯลฯ</strong> </p><p>                                     <strong>๑๑.  นกัมมปัจจัย</strong></p><p>           [๑๒๑๘] ๑.  <strong>เสกขธรรมอาศัยเสกขธรรม  ฯลฯ  เพราะนกัมม-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นเสกขธรรม  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเสกขธรรม.</p><p>                         ๒.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  อาศัยเนวเสกขานา-</strong></p><p><strong>เสกขธรรม  ฯลฯ  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ เจตนาที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>เนวเสกขานาเสกขธรรม.</p><p>           พาหิรรูป...อาหารสมุฏฐานรูป...อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>           เจตนาที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                         ๓.  <strong>เสกขธรรม  อาศัยเนวเสกขานาเสกขธรรม  ฯลฯ</strong></p><p><strong>เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นเสกขธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                         ๔.  <strong>เสกขธรรม  อาศัยเสกขธรรม  และเนวเสกขา-</strong></p><p><strong>นาเสกขธรรม  ฯลฯ  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นเสกขธรรม  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเสกขธรรม</p><p>และหทยวัตถุ.</p><p>     </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 308</p><p>                              <strong>๑๒.  นวิปากปัจจัย</strong></p><p>           [๑๒๑๙] ๑.  <strong>เสกขธรรม  อาศัยเสกขธรรม  ฯลฯ  เพราะนวิ-</strong></p><p><strong>ปากปัจจัย</strong>  ในเสกขมูลกะ  มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑-๓) </p><p>                         ๔.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  อาศัยเนวเสกขานา-</strong></p><p><strong>เสกขธรรม ฯลฯ  เพราะนวิปากปัจจัย</strong>  ในเนวเสกขานาเสกขมูลกะ  มี</p><p>๓  วาระ (วาระที่ ๔-๖) </p><p>                         ๗.  <strong>เสกขธรรม  อาศัยเสกขธรรม  และเนวเสกขา-</strong></p><p><strong>นาเสกขธรรมเกิดขึ้น  เพราะนวิปากปัจจัย  ในปัจจัยสงเคราะห์   แห่ง</strong></p><p><strong>เสกขธรรมทั้งหลาย</strong>  มี ๓ วาระ (รวมนวิปากปัจจัย  มี ๙ วาระ)</p><p>              <strong>๑๓.  นอาหารปัจจัย ฯลฯ  ๒๐.  โนวิคตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๒๒๐]  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  อาศัยเนวเสกขานาเสกข-</strong></p><p><strong>ธรรม  ฯลฯ  เพราะนอาหารปัจจัย,  เพราะนอินทริยปัจจัย,  เพราะ</strong></p><p><strong>นฌานปัจจัย,  เพราะนมัคคปัจจัย,  เพราะนสัมปยุตตปัจจัย,  เพราะ</strong></p><p><strong>นวิปปยุตตปัจจัย,  เพราะโนนัตถิปัจจัย,  เพราะโนวิคตปัจจัย.</strong></p><p>                            <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๒๒๑]  ในนเหตุปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในนอารัมมณปัจจัย  มี ๕ วาระ</p><p>ในนอธิปติปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในนอนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ  ในนสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๕ วาระ  ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ  ในนอุปนิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ</p><p>    </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 309</p><p>ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๗ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๑๗ วาระ ในนอาเสวน- </p><p>ปัจจัย  มี ๑๗ วาระ   ในนกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ   ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ</p><p>ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ   ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ   ในนฌานปัจจัย</p><p>มี ๑ วาระ    ในนมัคคปัจจัย  มี  ๑ วาระ    ในนสัมปยุตตปัจจัย    มี ๕ วาระ</p><p>ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ  ในโนนัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ  ในโนวิตตปัจจัย</p><p>มี ๕ วาระ </p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                               <em>ปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>                                             <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>                              <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong>        </p><p>           [๑๒๒๒]   <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>    ในนอารัมมณปัจจัย   มี ๕  วาระ. . .</p><p>ในนอธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ  ในนอนันตรปัจจัย  ในนสมนันตรปัจจัย  ในน-</p><p>อัญญมัญญปัจจัย ในนอุปนิสสยปัจจัย แต่ละปัจจัยมี ๕ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ   ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๑๗ วาระ  ในนอาเสวนปัจจัย มี ๑๗ วาระ</p><p>ในนกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ   ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ   ในนสัมปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๕ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ ใน</p><p>โนวิคตปัจจัย   มี ๕ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                               <em>อนุโลมปัจจนียนัย  จบ</em></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 310</p><p>                                         <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong> </p><p>                          <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>           [๑๒๒๓]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>  ในอารัมมณปัจจัย  มี ๑ วาระ...ใน</p><p>อนันตรปัจจัย  ในสมนันตรปัจจัย  ในสหชาตปัจจัย  ในอัญญมัญญปัจจัย  แต่ละ</p><p>ปัจจัย  มี ๑ วาระ ฯลฯ  ในอวิคตปัจจัย  มี ๑ วาระ.</p><p>             พึงนับอย่างนี้. </p><p>                                         <em>ปัจจนียานุโลม  จบ</em></p><p>                                            <em>ปัจจยวาระ จบ</em></p><p>           นิสสวาระ  เหมือนกับปัจจยวาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 311</p><p>                                            <strong>สังสัฏฐวาระ</strong></p><p>                                              <strong>อนุโลมนัย</strong> </p><p>                                           <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong> </p><p>           [๑๒๒๔] ๑.  <strong>เสกขธรรม  เจือกับเสกขธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑  ที่เป็นเสกขธรรม  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>เหตุปัจจัย</p><p>                         ๒.  <strong>อเสกขธรรม  เจือกับอเสกขธรรม เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นอเสกขธรรม  ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>                         ๓.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  เจือกับเนวเสกขานา</strong></p><p><strong>เสกขธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม ฯลฯ  ขันธ์</p><p>๒ ฯลฯ.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>                        <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย ฯลฯ  ๒๓.  อวิคตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๒๒๕]  <strong>เสกขธรรม  เจือกับเสกขธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>อารัมมณปัจจัย  เกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย  เกิดขึ้น  เพราะปุเรชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong>  (ทุกปัจจัยมี ๓ วาระ)</p><p>           <strong>เพราะอาเสวนปัจจัย</strong>  พึงกระทำเป็น ๒ วาระ ฯลฯ</p><p>           <strong>เพราะอวิคตปัจจัย.</strong></p><p>  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 312</p><p>                             <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong>  </p><p>           [๑๒๒๖]   ในเหตุปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในอารัมมณปัจจัย   มี ๓ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอนันตรปัจจัย  ในสมนันตรแจจัย  ในสหชาต-</p><p>ปัจจัย  ในอัญญมัญญปัจจัย   ในนิสสยปัจจัย  ในอุปนิสสยปัจจัย  ในปุเรชาต-</p><p>ปัจจัย   แต่ละปัจจัยมี ๓ วาระ   ในอาเสวนปัจจัย   มี ๒ วาระ    ในกัมมปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>                                          <em>อนุโลมนัย  จบ</em> </p><p>                                            <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                         <strong>๑.  นเหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๑๒๒๗]   <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  เจือกับเนวเสกขานาเสกข-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม    ซึ่งเป็น</p><p>อเหตุกะ ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ    โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วย</p><p>อุทธัจจะ  เจือกับขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ.</p><p>                                       <strong>๒.  นอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๑๒๒๘]  ๑.  <strong>เสกขธรรม  เจือกับเสกขธรรม   เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นอธิปติปัจจัย</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 313</p><p>           คือ   อธิปติธรรมที่เป็นเสกขธรรม    เจือกับขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเสกข- </p><p>ธรรม. </p><p>                     ๒.  <strong>อเสกขธรรม  เจือกับอเสกธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           คือ   อธิปติธรรมที่เป็นอเสกขธรรม  เจือกันขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอเสกข-</p><p>ธรรม.</p><p>                     ๓.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  เจือกับเนวเสกขานา-  </strong></p><p><strong>เสกขธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย  พึงใส่ให้เต็ม ๓ วาระ.</strong></p><p>                      <strong>๓.  นปุเรชาตปัจจัย ฯลฯ  ๑๐.  นวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๒๒๙]   <strong>เสกขธรรม  เจือกับเสกขธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นปุเรชาตปัจจัย,  เพราะนปัจฉาชาตปัจจัย,  เพราะนอาเสวนปัจจัย,</strong></p><p><strong>เพราะนกัมมปัจจัย  พึงกระทำ ๒  วาระ.</strong></p><p>                       <strong>เพราะนวิปากปัจจัย  พึงกระทำ ๒ วาระ.</strong></p><p>                       <strong>เพราะนฌานปัจจัย,  เพราะนมัคคปัจจัย</strong> (๒ ปัจจัยนี้</p><p>มี ๑ วาระ)  <strong>เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong> (มี ๓ วาระ)</p><p>                             <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๒๓๐]  ในนเหตุปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในนอธิปติปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในนปุเรชาตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนอาเสวน-</p><p>ปัจจัย มี ๓ วาระ  ในนกัมมปัจจัย ๒  วาระ  ในนวิปากปัจจัย  มี ๒  วาระ</p><p>ในนฌานปัจจัย  มี  ๑ วาระ  ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้</p><p>                                            <em>ปัจจนียนัย   จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 314</p><p>                                       <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong> </p><p>                        <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๒๓๑]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>  ในนอธิปติปัจจัย  มี ๓ วาระ... ในน-</p><p>ปุเรชาตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ  ในนอาเสวนปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ  ในนกัมมปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในนวิปากปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในน-</p><p>วิปปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ. </p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                       <em>อนุโลมปัจจนียนัย  จบ</em> </p><p>                                          <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong></p><p>                           <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>           [๑๒๓๒]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>   ในอารัมมณปัจจัย  มี ๑ วาระ ... ใน</p><p>อนันตรปัจจัย  ในสมนันตรปัจจัย  ในสหชาตปัจจัย  ในอัญญมัญญปัจจัย   ใน</p><p>นิสสยปัจจัย  ในอุปนิสสยปัจจัย  ในปุเรชาตปัจจัย  ในอาเสวนปัจจัย  ในกัมม-</p><p>ปัจจัย  ในวิปากปัจจัย  ในอาหารปัจจัย  ในอินทริยปัจจัย  ในฌานปัจจัย  ใน</p><p>มัคคปัจจัย  ในสัมมปยุตตปัจจัย  ในวิปปยุตตปัจจัย  ในอัตถิปัจจัย  ในนัตถิ</p><p>ปัจจัย  ในวิคตปัจจัย  ในอวิคตปัจจัย  แต่ละปัจจัย มี ๑ วาระ.</p><p>             พึงนับอย่างนี้</p><p>                                        <em>ปัจจนียานุโลมานัย  จบ</em></p><p>                                              <em>สังสัฏฐวาระ  จบ</em></p><p>              สัมปยุตตวาระ  เหมือนกับสังสัฏฐวาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 315</p><p>                                           <strong>ปัญหาวาระ</strong> </p><p>                                            <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                         <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong> </p><p>           [๑๒๓๓]  ๑.  <strong>เสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เสกขธรรม ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เหตุทั้งหลายที่เป็นเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>           [๑๒๓๔]  ๒.  <strong>เสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวเสกขานาเสวกข-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</strong></p><p>           คือ  เหตุทั้งหลายที่เป็นเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป</p><p>ทั้งหลายด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>           [๑๒๓๕]  ๓.  <strong>เสกขธรรม เป็นปัจจัยแก่เสกขธรรม  และเนว-</strong></p><p><strong>เสกขานาเสกขธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</strong></p><p>           คือ  เหตุทั้งหลายที่เป็นเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์  และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>           [๑๒๓๖]  ๔.  <strong>อเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่อเสกขธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p>มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๕-๖) </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 316</p><p>                         ๗.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม เป็นปัจจัยแก่เนวเสก- </strong></p><p><strong>ขานาเสกขธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ     เหตุทั้งหลายที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม    เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์   และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ </p><p>                                        <strong>๒. อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๑๒๓๗] ๑.  <strong>เสกขธรรม    เป็นปัจจัยเนวเสกขานาเสกข-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค   พิจารณามรรค   พิจารณาผลที่</p><p>เป็นเสกขธรรม.</p><p>           รู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิตที่เป็นเสกขธรรม   ด้วยเจโตปริย-</p><p>ญาณ.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เจโตปริยญาณ  แก่ปุพ-</p><p>เพนิวาสานุสสติญาณ  แก่อนาคตังสญาณ    แก่อาวัชชนะ    ด้วยอำนาจของ</p><p>อารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๑๒๓๘]  ๒.  <strong>อเสกขธรรม    เป็นปัจจัยแก่เนวเสกขานาเสกข-</strong></p><p><strong>ธรรม   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  พระอรหันต์พิจารณาผลที่เป็นอเสกขธรรม.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 317</p><p>           รู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิตที่เป็นอเสกขธรรม  ด้วยเจโตปริย- </p><p>ญาณ</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอเสกขธรรม     เป็นปัจจัยแก่เจโตปริยญาณ     แก่</p><p>ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ   แก่อนาคตังสญาณ     แก่อาวัชชนะ   ด้วยอำนาจของ</p><p>อารัมมณปัจจัย. </p><p>           [๑๒๓๙]   ๓.  <strong>เนวเสกาขาเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวเสก-</strong></p><p><strong>ขานาเสกขธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ   บุคคลให้ทาน   สมาทานศีล   กระทำอุโบสถกรรมแล้วพิจารณา</p><p>กุศลกรรมนั้น. </p><p>           พิจารณากุศลกรรมทั้งหลายที่เคยสั่งสมไว้แล้วในก่อน</p><p>           ออกจากฌาน  พิจารณาฌาน.</p><p>           พระอริยะทั้งหลายพิจารณานิพพาน.</p><p>           นิพพาน  เป็นปัจจัยแก่โดยโคตรภู  แก่โวทาน  แก่อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจ</p><p>ของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           พระอริยะทั้งหลายพิจารณากิเลสที่ละแล้ว  พิจารณากิเลสที่ข่มแล้ว   รู้</p><p>ซึ่งกิเลสทั้งหลายที่เคยเกิด  ขึ้นแล้วในกาลก่อน.</p><p>           พิจารณาเห็นจักษุ  โดยความเป็นของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา</p><p>ย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะปรารภจักษุนั้น   ราคะย่อมเกิดขึ้น  ทิฏฐิ</p><p>ย่อมเกิดขึ้น.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 318</p><p>           พิจารณาเห็นโสตะ ฯลฯ  หทยวัตถุ   ขันธ์ทั้งหลายทีเป็นเนวเสกขานา- </p><p>เสกขธรรม    โดยความเป็นของไม่เที่ยง    เป็นทุกข์    เป็นอนัตตา,    ย่อมยินดี</p><p>ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง ฯลฯ  โทมนัสย่อมเกิดขึ้น. </p><p>           บุคคลเห็นรูปด้วยทิพยจักษุ,  ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ.</p><p>           รู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิตที่เป็นเนวเสกขานาเสกธรรม</p><p>ด้วยเจโตปริยญาณ.</p><p>           อากาสานัญจายตนะ  เป็นปัจจัยแก่วิญญาณณัญจายตนะ,  อากิญจัญญาย-</p><p>ตนะ   เป็นปัจจัยแก่เนวสัญญานาสัญญายตนะ   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           รูปายตนะ    เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ โผฏฐัพพายตนะ    เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายวิญญาณ.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่อิทธิวิธญาณ</p><p>แก่เจโตปริยญาณ  แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ  แก่ยถากัมมูปคญาณ  แก่อนาค-</p><p>ตังสญาณ  แก่อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๑๒๔๐]   ๔.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เสกข-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ   นิพพาน   เป็นปัจจัยแก่มรรค   แก่ผล   ที่เป็นเสกขธรรม   ด้วย</p><p>อำนาจของอารัมมณปัจจัย</p><p>           [๑๒๔๑]  ๕.   <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เสกข-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 319</p><p>           คือ   นิพพาน   เป็นปัจจัยแก่ผลที่เป็นอเสกขธรรม   ด้วยอำนาจของ</p><p>อารัมมณปัจจัย. </p><p>                                         <strong>๓.  อธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๑๒๔๒] ๑.  <strong>เสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เสกขธรรม  ด้วย </strong></p><p><strong>อำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           อย่างเดียว   คือที่เป็น   <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นเสกขธรรม     เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๑๒๔๓]  ๒.  <strong>เสกขธรรม     เป็นปัจจัยแก่เนวเสกขานาเสกข-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มี  ๒ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>   และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรคกระทำมรรคให้เป็นอารมณ์อย่างหนัก</p><p>แน่นแล้ว   พิจารณา,  กระทำผลที่เป็นเสกขธรรมให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น</p><p>แล้ว   พิจารณา.</p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรม  ที่เป็นเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย</p><p>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 320</p><p>           [๑๒๔๔]  ๓.  <strong>เสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เสกขธรรม  และเนว- </strong></p><p><strong>เสกขานาเสกขธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>   ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์  และจิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย. </p><p>           [๑๒๔๕]  ๔.  <strong>อเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่อเสกขธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นอเสกขธรรม     เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ด้วยอำนาของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๑๒๔๖]  ๕.  <strong>อเสกธรรม    เป็นปัจจัยแก่เนวเสกขานาเสกข-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           พระอรหันต์กระทำผลที่เป็นอเสกขธรรมให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น</p><p>แล้ว   พิจารณา.</p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นอเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย</p><p>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 321</p><p>           [๑๒๔๗] ๖.  <strong>อเสกขธรรม    เป็นปัจจัยแก่อเสกขธรรม    และ </strong></p><p><strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว   คือที่เป็น   <strong>สหชาตาธิปติ</strong>   ได้แก่ </p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นอเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์  และจิตต- </p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๑๒๔๘] ๗.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวเสก-</strong></p><p><strong>ขานาเสกธรรม   ฯลฯ</strong> </p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลให้ทาน   สมาทานศีล   กระทำอุโบสถกรรมแล้ว   กระทำกุศล-</p><p>กรรมนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   พิจารณา.</p><p>           กระทำกุศลกรรมทั้งหลายที่เคยสั่งสมไว้แล้วในกาลก่อน     ให้เป็น</p><p>อารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   พิจารณา.</p><p>           ออกจากฌาน กระทำฌานให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว  พิจารณา.</p><p>           พระอริยะทั้งหลายกระทำนิพพานให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น   แล้ว</p><p>พิจารณา.</p><p>           นิพพาน   เป็นปัจจัยแก่โคตรภู   แก่โวทาน    ด้วยอำนาจของอธิปติ-</p><p>ปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 322</p><p>           บุคคลย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะกระทำจักษุให้เป็นอารมณ์ </p><p>อย่างหนักแน่น  ครั้นกระทำจักษุนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว    ราคะ</p><p>ย่อมเกิดขึ้น   ทิฏฐ   ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>           บุคคลย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่งเพราะกระทำโสตะ ฯลฯ หทยวัตถุ</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรมให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น  ครั้น</p><p>กระทำโสตะเป็นต้นนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   ราคะ   ย่อมเกิดขึ้น</p><p>ทิฏฐิ   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๑๒๔๙] ๘.  <strong>เนวเสกขานาเสกธรรม เป็นปัจจัยแก่เสกธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว   คือที่เป็น   <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           นิพพาน   เป็นปัจจัยแก่มรรค   แก่ผล   ที่เป็นเสกขธรรม    ด้วยอำนาจ</p><p>ของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๑๒๕๐] ๙.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่อเสกข-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>              </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 323</p><p>           นิพพาน   เป็นปัจจัยแก่ผลที่เป็นอเสกขธรรม   ด้วยอำนาจของอธิปติ- </p><p>ปัจจัย. </p><p>                                       <strong>๔.  อนันตรปัจจัย</strong></p><p>           [๑๒๕๑] ๑.  <strong>เสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เสกธรรม ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเสกขธรรม   ที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่เป็นเสกขธรรม   ที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           มรรค   เป็นปัจจัยแก่ผลที่เป็นเสกขธรรม.</p><p>           ผลที่เป็นเสกขธรรม    เป็นปัจจัยแก่ผลที่เป็นเสกขธรรม   ด้วยอำนาจ</p><p>ของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๑๒๕๒] ๒.  <strong>เสกขธรรม    เป็นปัจจัยแก่อเสกขธรรม    ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอนันตรปัจจัย.</strong></p><p>           คือ   มรรค     เป็นปัจจัยแก่ผลที่เป็นอเสกขธรรม     ด้วยอำนาจของ</p><p>อนันตรปัจจัย.</p><p>           [๑๒๕๓] ๓.   <strong>เสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวเสกขานาเสกข-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ผลที่เป็นเสกขธรรม    เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ  ด้วยอำนาจของ</p><p>อนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 324</p><p>           [๑๒๕๔]  ๔.  <strong>อเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่อเสกขธรรม  ด้วย </strong></p><p><strong>อำนาจของอนันตรปัจจัย</strong> </p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอเสกขธรรม   ที่ เกิดก่อน ๆ   เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ทั้งหลาย  ที่เป็นอเสกขธรรม   ที่เกิดหลัง ๆ  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           ผลที่เป็นอเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่ผลที่เป็นอเสกขธรรม  ด้วยอำนาจ</p><p>ของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๑๒๕๕]  ๕.  <strong>เสกขธรรม     เป็นปัจจัยแก่เนวเสกขานาเสกข-</strong></p><p><strong>ธรรม   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</strong></p><p>           คือ  ผลที่เป็นอเสกขธรรม   เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ   ด้วยอำนาจของ</p><p>อนันตรปัจจัย.</p><p>           [๑๒๕๖]  ๖.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวเสก-</strong></p><p><strong>ขานาเสกขธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม    ที่เกิดก่อน ๆ  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม   ที่เกิดหลัง ๆ.</p><p>           อนุโลม   เป็นปัจจัยแก่โคตรภู.</p><p>           อนุโลม  เป็นปัจจัยแก่โวทาน.</p><p>           อาวัชชนะ   เป็นปัจจัยแก่  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 325</p><p>           [๑๒๕๗]  ๗.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม     เป็นปัจจัยแก่เสกข- </strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong> </p><p>           คือ   โคตรภู     เป็นปัจจัยแก่มรรค,     โวทาน     เป็นปัจจัยแก่มรรค</p><p>อนุโลม   เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติที่เป็นเสกขธรรม.</p><p>           เนวสัญญานาสัญญายตนกุศลของบุคคลผู้ออกจากนิโรธ  เป็นปัจจัยแก่</p><p>ผลสมาบัติที่เป็นเสกขธรรม   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๑๒๕๘]  ๘.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม   เป็นปัจจัยแก่อเสกข-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</strong></p><p>           คือ   อนุโลม   เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติที่เป็นอเสกขธรรม.</p><p>           เนวสัญญานาสัญญายตนกิริยาของบุคคลผู้ออกจากนิโรธ  เป็นปัจจัยแก่</p><p>ผลสมาบัติที่เป็นอเสกขธรรม   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>                                      <strong>๕.  สมนันตรปัจจัย</strong></p><p>           [๑๒๕๙]  <strong>เสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เสกขธรรม  ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของสมนันตรปัจจัย  เหมือนกับอนันตรปัจจัย  มี  ๘ วาระ.</strong></p><p>                        <strong>๖.  สหชาตปัจจัย  ๗.  อัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>           [๑๒๖๐]  <strong>เสกขธรรม   เป็นปัจจัยแก่เสกขธรรม   ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของสหชาติปัจจัย   เหมือนกับสหชาตปัจจัยในปฏิจจวาระ  มี ๘ วาระ.</strong></p><p>           <strong>อัญญมัญญปัจจัย</strong>   เหมือนกับอัญญมัญญปัจจัย     ในปฏิจจวาระ</p><p>มี ๓ วาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 326</p><p>                                    <strong>๘.  นิสสยปัจจัย</strong></p><p>           เหมือนกับนิสสยปัจจัย  ในกุสลติกะ   มี ๑๓ วาระ. </p><p>                                  <strong>๙.  อุปนิสสยปัจจัย</strong> </p><p>           [๑๒๖๑] ๑.  <strong>เสกขธรรม เป็นปัจจัยแก่เสกขธรรม ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น   <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ปฐมมรรค   เป็นปัจจัยแก่ทุติยมรรค   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           ทุติยมรรค   เป็นปัจจัยแก่ตติยมรรค   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           ตติยมรรค   เป็นปัจจัยแก่จตุตถมรรค  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           มรรค     เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติที่เป็นเสกขธรรม     ด้วยอำนาจของ</p><p>อุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๑๒๖๒] ๒.  <strong>เสกขธรรม    เป็นปัจจัยแก่อเสกขธรรม    ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง   คือ   ที่เป็น  <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่   </p><p>           มรรค    เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติที่เป็นอเสกขธรรม    ด้วยอำนาจของ</p><p>อุปนิสสยปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 327</p><p>           [๑๒๖๓] ๓.  <strong>เสกขธรรม      เป็นปัจจัยแก่เนวเสกาขานาเสกข- </strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง คือ ที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong> </p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           พระอริยะทั้งหลายเข้าไปอาศัยมรรคแล้ว        ยังสมาบัติที่ยังไม่เกิดให้</p><p>เกิดขึ้น   เข้าสมาบัติที่เกิดขึ้นแล้ว.</p><p>           พิจารณาเห็นสังขาร  โดยความเป็นของไม่เที่ยง  ฯลฯ</p><p>           มรรค  เป็นปัจจัยแก่อัตถิปฏิสัมภิทา   แก่ธัมมปฏิสัมภิทา   แก่นิรุตติ-</p><p>ปฏิสัมภิทา   แก่ปฏิภาณปฏิสัมภิทา     แก่ความฉลาดในฐานะและอฐานะ   ของ</p><p>พระอริยะทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           ผลสมาบัติ   ที่เป็นเสกขธรรม   เป็นปัจจัยแก่สุขทางกาย   ด้วยอำนาจ</p><p>ของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๑๒๖๔] ๔.  <strong>อเสกขธรรม   เป็นปัจจัยแก่อเสกขธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น   อเสกขธรรม   ที่เกิดก่อน ๆ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>ทั้งหลาย   ที่เป็นอเสกขธรรมที่เกิดหลัง ๆ   ฯลฯ   ผลที่เป็นอเสกขธรรม   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ผลที่เป็นอเสกขธรรม   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 328</p><p>           [๑๒๖๕]  ๕.  <strong>อเสกขธรรม    เป็นปัจจัยแก่เนวเสกขานาเสกข- </strong></p><p><strong>ธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง คือ ที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           ผลสมาบัติ   ที่เป็นอเสกขธรรม   เป็นปัจจัยแก่สุขทางกาย  ด้วยอำนาจ</p><p>ของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๑๒๖๖]  ๖.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม   เป็นปัจจัยแก่เนวเสก-</strong></p><p><strong>ขานาเสกขธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือ ที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น   <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรมแล้ว    ให้ทาน</p><p>สมาทานศีล ฯลฯ อุโบสถกรรม ฯลฯ ฌาน ฯลฯ วิปัสสนา ฯลฯ  อภิญญา ฯลฯ</p><p>ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น   ก่อมานะ   ถือทิฏฐิ.</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม ฯลฯ  ปัญญา  ราคะ</p><p>ฯลฯ ความปรารถนา   สุขทางกาย   อุตุ   โภชนะ ฯลฯ  เสนาสนะแล้ว   ให้ทาน</p><p>สมาทานศีล ฯสฯ ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น  ฆ่าสัตว์ ฯลฯ  ทำลายสงฆ์.</p><p>           ศรัทธาที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม ฯลฯ  ปัญญา  ราคะ ฯลฯ  ความ</p><p>ปรารถนา    สุขทางกาย ฯลฯ   เสนาสนะ    เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็นเนวเสก- </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 329</p><p>ขานาเสกขธรรม  ฯลฯ แก่ปัญญา  แก่ราคะ ฯลฯ แก่ความปรารถนา  แก่สุขทาง</p><p>กาย   แก่ทุกข์ทางกาย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย. </p><p>           บริกรรมแห่งปฐมฌาน     เป็นปัจจัยแก่ปฐมฌาน     ด้วยอำนาจของ </p><p>อุปนิสสยปัจจัย. </p><p>           บริกรรมแห่งเนวสัญญานาสัญญายตนะ    เป็นปัจจัยแก่เนวสัญญานา-</p><p>สัญญายตนะ.</p><p>           ปฐมฌาน เป็นปัจจัยแก่ทุติยฌาน  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย ฯลฯ</p><p>           อากิญจัญญายตนะ    เป็นปัจจัยแก่เนวสัญญานาสัญญานาสัญญายตนะ  ด้วยอำนาจ</p><p>ของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๑๒๖๗]  ๗.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เสกข-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือ ที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong> และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บริกรรมแห่งปฐมมรรค    เป็นปัจจัยแก่ปฐมมรรค     ด้วยอำนาจของ</p><p>อุปนิสสยปัจจัย ฯลฯ บริกรรมแห่งจตุตถมรรค   เป็นปัจจัยแก่จตุตถมรรค  ด้วย</p><p>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย. </p><p>           [๑๒๖๘]  ๘.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม     เป็นปัจจัยแก่อเสกข-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 330</p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูนิสสยะ</strong> </p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูนิสสยะ</strong>  ได้แก่  </p><p>           สุขทางกาย ฯลฯ   ทุกข์ทางกาย  ฯลฯ   อุตุ  โภชนะ ฯลฯ  เสนาสนะ</p><p>เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติที่เป็นอเสกขธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</p><p>                                       <strong>๑๐.  ปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๒๖๙]  ๑.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวเสก-</strong></p><p><strong>ขานาเสกขธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นจักษุ  โดยความเป็นของไม่เที่ยง  ฯลฯ  ย่อมยินดี</p><p>ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะปรารภจักษุนั้น  ราคะ  ย่อมเกิดขึ้น  โทมนัส ฯลฯ</p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นโสตะ ฯลฯ  หทยวัตถุ  โดยความเป็นของไม่เที่ยง</p><p>เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา  ฯลฯ  โทมนัส  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลเห็นรูปด้วยทิพยจักษุ,  ฟังเสียงด้วยโสตธาตุ.</p><p>           รูปายตนะ  เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ  ฯลฯ  โผฏฐัพพายตนะ  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายวิญญาณ  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 331</p><p>           จักขายตนะ   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ กายายตนะ  เป็นปัจจัย </p><p>แก่กายวิญญาณ, หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวเสกขานาเสกข-</p><p>ธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย. </p><p>           [๑๒๗๐]  ๒.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม เป็นปัจจัยแก่เสกขธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           หทยวัตถุ    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเสกขธรรม    ด้วยอำนาจ</p><p>ของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>           [๑๒๗๑]  ๓.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่อเสกข-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว   คือที่เป็น  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอเสกขธรรม   ด้วยอำนาจ</p><p>ของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>                                   <strong>๑๑.  ปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๒๗๒]  ๑.  <strong>เสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวเสกขานาเสกข-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเสกขธรรมที่เกิดภายหลัง   เป็นปัจจัยแก่กายนี้</p><p>ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 332</p><p>           [๑๒๗๓]  ๒.  <strong>อเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวเสกขานาเสกข- </strong></p><p><strong>ธรรม ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย</strong> </p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอเสกขธรรมที่เกิดภายหลัง   เป็นปัจจัยแก่กาย </p><p>นี้ที่เกิดก่อน ฯลฯ</p><p>           [๑๒๗๔]  ๓.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวเสก-</strong></p><p><strong>ขานาเสกขธรรม  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวเสกขธรรมที่เกิดภายหลัง  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายนี้ที่เกิดก่อน.</p><p>                                   <strong>๑๒.  อาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           [๑๒๗๕]  ๑.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวเสก-</strong></p><p><strong>ขานาเสกขธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรมที่เกิดก่อน ๆ  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรมที่เกิดหลัง ๆ   ด้วยอำนาจ</p><p>ของอาเสวนปัจจัย.</p><p>           อนุโลม   เป็นปัจจัยแก่โคตรภู,  อนุโลม  เป็นปัจจัยแก่โวทาน  ด้วย</p><p>อำนาจของอาเสวนปัจจัย. </p><p>           [๑๒๗๖]  ๒.  <strong>เนวเสกขานาเสกธรรม    เป็นปัจจัยแก่เสกข-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 333</p><p>           คือ  โคตรภู  เป็นปัจจัยแก่มรรค,  โวทาน  เป็นปัจจัยแก่มรรค  ด้วย</p><p>อำนาจของอาเสวนปัจจัย.  </p><p>                                         <strong>๑๓. กัมมปัจจัย</strong></p><p>           [๑๒๗๗]  ๑.  <strong>เสกขธรรม    เป็นปัจจัยแก่เสกขธรรม     ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของเสวนปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือ   ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นเสกขธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย ด้วย</p><p>อำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นเสกขธรรม    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเสกขธรรม</p><p>ซึ่งเป็นวิบาก   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           [๑๒๗๘]  ๒.  <strong>เสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่อเสกขธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอเสกขธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 334</p><p>           [๑๒๗๙]  ๓.  <strong>เสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวเสกขานาเสกข- </strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong> </p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วย</p><p>อำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           [๑๒๘๐]  ๔.  <strong>เสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เสกขธรรม  และ</strong></p><p><strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เสกขธรรม  และ</p><p>เนวเสกขานาเสกขธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</p><p>           [๑๒๘๑]  ๕.  <strong>อเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่อเสกขธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ   เจตนาที่เป็นอเสกขธรรม     เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           [๑๒๘๒] ๖.  <strong>อเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวเสกขานาเสกข-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นอเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย</p><p>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 335</p><p>           [๑๒๘๓]  ๗.  <strong>อเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่อเสกขธรรม  และ </strong></p><p><strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ  <strong>เจตนาที่เป็นอเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์  และ</strong></p><p><strong>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong> </p><p>           [๑๒๘๔]  ๘.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวเสก-</strong></p><p><strong>ขานาเสกขธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือ  ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>           ที่เป็น <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์  และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ฯลฯ</p><p>           ที่เป็น <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>เนวเสกขานาเสกขธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก  และกฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจ</p><p>ของกัมมปัจจัย.</p><p>                                           <strong>๑๔.  วิปากปัจจัย</strong></p><p>           [๑๒๘๕]  ๑.  <strong>เสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เสกขธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของวิปากปัจจัย</strong></p><p>         </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 336</p><p>           คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นเสกขธรรมซึ่งเป็นวิบาก  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ใน  <strong>เสกขมูลกะ</strong>  มี ๓ วาระ.</p><p>           [๑๒๘๖]  ๔.  <strong>อเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่อเสกขธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของวิปากปัจจัย</strong>  </p><p>           คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ฯลฯ</p><p>           ใน  <strong>อเสกขมูลกะ</strong>  มี ๓ วาระ.</p><p>           [๑๒๘๗]  ๗.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวเสก-</strong></p><p><strong>ขานาเสกขธรรม  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก  เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ ๓ ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลาย  เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ  ด้วยอำนาจ</p><p>ของวิปากปัจจัย.</p><p>                   <strong>๑๕.  อาหารปัจจัย ฯลฯ  ๑๙.  สัมปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๒๘๘]  <strong>เสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เสกขธรรม  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อาหารปัจจัย เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย  เป็นปัจจัย  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของฌานปัจจัย  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย.</strong></p><p> </p><p>   </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 337</p><p>                                 <strong>๒๐.  วิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๒๘๙]  ๑.  <strong>เสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวเสกขานาเสกข-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong>  </p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเสกขธรรมที่เกิดพร้อมกัน  เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏ-</p><p>ฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเสกขธรรมที่เกิดภายหลัง  เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เกิด</p><p>ก่อน  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           [๑๒๙๐]  ๒.  <strong>อเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวเสกขานาเสกข-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>           เหมือนกับเสกขธรรม.</p><p>           [๑๒๙๑]  ๓.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวเสก-</strong></p><p><strong>ขานาเสกขธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ  ปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 338</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวเสกขานาเสกธรรมที่เกิดพร้อมกัน   เป็นปัจจัย</p><p>แก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย. </p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย. </p><p>           ขันธ์ทั้งหลายเป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           จักขายตนะ  เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ  ฯลฯ  กายายตนะ  เป็นปัจจัย</p><p>แก่กายวิญญาณ.</p><p>           หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวเสกขานาธรรม </p><p>ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรมที่เกิดภายหลัง  เป็นปัจจัย</p><p>แก่กายนี้ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           [๑๒๙๒]  ๔.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เสกข-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น <strong>ปุเรชาตะ</strong> ได้แก่</p><p>           หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเสกขธรรม  ด้วยอำนาจ</p><p>ของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>     </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 339</p><p>           [๑๒๙๓]  ๕.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่อเสกข- </strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong> ได้แก่</p><p>           หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอเสกขธรรม  ด้วยอำนาจ</p><p>ของวิปปยุตตปัจจัย. </p><p>                                      <strong> ๒๑.  อัตถิปัจจัย</strong></p><p>           [๑๒๙๔]  ๑.  <strong>เสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เสกขธรรม  ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ฯลฯ</p><p>           [๑๒๙๕]  ๒.  <strong>เสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวเสกขานาเสกข-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong> และ <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเสกขธรรมที่เกิดพร้อมกัน  เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏ-</p><p>ฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเสกขธรรมที่เกิดภายหลัง  เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เกิด</p><p>ก่อน ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>   </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 340</p><p>           [๑๒๙๖]  ๓.  <strong>เสกขธรรม เป็นปัจจัยแก่เสกขธรรม  และเนว-   </strong></p><p><strong>เสกขานาเสกขธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐาน-</p><p>รูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           [๑๒๙๗]  ๔.  <strong>อเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่อเสกขธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอัตถิปัจจัย</strong>  มี ๓  วาระ  เหมือนกับเสกขธรรม.</p><p>           [๑๒๙๘]  ๗.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวเสก-</strong></p><p><strong>ขานาเสกขธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           มี ๕ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ  ปุเรชาตะ ปัจฉาชาตะ  อาหาระ</strong></p><p>และ  <strong>อินทริยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ ๑ ที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และจิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลาย  เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ  ด้วยอำนาจ</p><p>ของอัตถิปัจจัย  หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</p><p>ฯลฯ  มหาภูตรรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           พาหิรรูป ฯลฯ</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>    </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 341</p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นจักษุ  โดยความเป็นของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์  เป็น</p><p>อนัตตา,  ย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะปรารภจักษุนั้น  ราคะ  ย่อมเกิด </p><p>ขึ้น ฯลฯ โทมนัส   ย่อมเกิดขึ้น </p><p>           บุคคลพิจารณาเห็น    โสตะ ฯลฯ    หทยวัตถุ  โดยความเป็นของไม่</p><p>เที่ยง ฯลฯ</p><p>           บุคคลเห็นรูปด้วยทิพยจักษุ  ฟังด้วยทิพโสตธาตุ.</p><p>           รูปายตนะ  เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ  โผฏฐัพพายตนะ  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายวิญญาณ.</p><p>           จักขายตนะ   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ กายายตนะ   เป็นปัจจัย</p><p>แก่กายวิญญาณ.</p><p>           หทยวัตถุ    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเนวเสกขานาเสกขธรรมที่เกิดภายหลัง    เป็นปัจจัย</p><p>แก่กายนี้ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           กวฬีการาหาร   เป็นปัจจัยแก่กายนี้ ฯลฯ</p><p>           รูปชีวิตินทรีย์   เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิ-</p><p>ปัจจัย. </p><p>           [๑๒๙๙]  ๘.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม   เป็นปัจจัยแก่เสกข-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 342</p><p>           อย่างเดียว  คือที่เป็น   <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเสกขธรรม   ด้วยอำนาจ</p><p>ของอัตถิปัจจัย. </p><p>           [๑๓๐๐]  ๙.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่อเสกข-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           อย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอเสกขธรรม   ด้วยอำนาจ</p><p>ของอัตถิปัจจัย.</p><p>           [๑๓๐๑]  ๑๐.  <strong>เสกขธรรม  และเนวเสกขานาเสกขธรรม เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่เสกขธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong>                           </p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ ๑ ที่เป็นเสกขธรรม  และหทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ด้วย</p><p>อำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           [๑๓๐๒] ๑๑.  เสกขธรรม  และเนวเสกขานาเสกขธรรม  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่เนวเสกขานาเสกขธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ  ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อาหาระ</strong></p><p>และรวมกับ  <strong>อินทริยะ</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 343</p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           ขันธ์ที่เป็นเสกขธรรม      และมหาภูตรูปทั้งหลายเป็นปัจจัยแก่จิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย. </p><p>           ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อาหาระ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเสกขธรรมที่เกิดภายหลัง   และกวฬีการาหาร  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายนี้    ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกัน  <strong>อินทริยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นเสกขธรรมที่เกิดภายหลัง   และรูปชีวิตินทรีย์  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           [๑๓๐๓] ๑๒.  <strong>อเสกขธรรม     และเนวเสกขานาเสกธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อเสกขธรรม ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong>  พึงกระทำ ๒ วาระ</p><p>เหมือนเสกขธรรม   (คือเหมือนข้อ   ๑๓๐๑-๑๓๐๒   จึงรวมเป็น ๑๓ วาระ)</p><p>                              <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong></p><p>                                          <strong>สุทธมูลกนัย</strong></p><p>           [๑๓๐๔]  ในเหตุปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในอารัมมณปัจจัย  มี ๕ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในอนันตรปัจจัย  มี ๘ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๘ วาระ  ในสหชาตปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในอัญญมัญญปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย  มี ๑๓ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๘ วาระ  ในปุเรชาตปัจจัย </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 344</p><p>มี ๓ วาระ  ในปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในอาเสวนปัจจัย ๒ วาระ ใน </p><p>กัมมปัจจัย  มี ๘ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๗ วาระ  ในอาหารปัจจัย มี ๗ วาระ</p><p>ในอินทริยปัจจัย มี ๗ วาระ  ในฌานปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในมัคคปัจจัย มี ๗</p><p>วาระ  ในสัมปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัตถิ-</p><p>ปัจจัย มี ๑๓ วาระ  ในนัตถิปัจจัย  มี ๘ วาระ  ในวิคตปัจจัย  มี ๘ วาระ  ใน</p><p>อวิคตปัจจัย  มี ๑๓ วาระ. </p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                            <em>อนุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                                <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                       <strong>การยกปัจจัยในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๓๐๕] ๑.  <strong>เสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เสกขธรรม  ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของสหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>                         ๒.  <strong>เสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่อเสกขธรรม  ด้วยอำ-</strong></p><p><strong>นาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๓๐๖]  ๓.  <strong>เสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวเสกขานาเสกขธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของสหชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๓๐๗]  ๔.  <strong>เสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เสกขธรรม  และเนว-</strong></p><p><strong>เสกขานาเสกขธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 345</p><p>           [๑๓๐๘] ๕.  <strong>อเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่อเสกขธรรม  ด้วยอำ- </strong></p><p><strong>นาจของสหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๓๐๙] ๖.  <strong>อเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวเสกขานาเสกข</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ </strong></p><p><strong>สหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๓๑๐] ๗.  <strong>อเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่อเสกขธรรม  และ</strong></p><p><strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๓๑๑] ๘.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนวเสกขา-</strong></p><p><strong>นาเสกขธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของสหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอาหารปัจจัย, เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๓๑๒]  ๙.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่เสกข-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>ปุเรชาตปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๓๑๓] ๑๐.  <strong>เนวเสกขานาเสกขธรรม  เป็นปัจจัยแก่อเสกข-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>ปุเรชาตปัจจัย.</strong></p><p>    </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 346</p><p>           [๑๓๑๔]  ๑๑.  <strong>เสกขธรรม  และเนวเสกขานาเสกขธรรม  เป็น </strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่เสกขธรรม  ฯลฯ</strong> </p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p>           [๑๓๑๕]  ๑๒.  <strong>เสกขธรรม  และเนวเสกขานาเสกขธรรม  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่เนวเสกขานาเสกขธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง คือที่เป็น <strong>สหชาตะ  ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อาหาระ</strong> </p><p>           [๑๓๑๖]  ๑๓.  <strong>อเสกขธรรม  และเนวเสกขานาเสกขธรรม  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่อเสกขธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p>           [๑๓๑๗]  ๑๔.  <strong>อเสกขธรรม  และเนวเสกขานาเสกขธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่เนวเสกขานาเสกขธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ,  ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อาหาระ</strong></p><p>และรวมกับ  <strong>อินทริยะ.</strong></p><p>                              <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>                                            <strong>สุทธมูลกนัย</strong></p><p>           [๑๓๑๘]  ในนเหตุปัจจัย  มี ๑๔ วาระ  ในนอารัมมณปัจจัย  มี ๑๔</p><p>วาระ  ในนอธิปติปัจจัย  มี ๑๔ วาระ  ในนอนันตรปัจจัย  มี ๑๔ วาระ ใน</p><p>นสมนันตรปัจจัย  มี ๑๔ วาระ  ในนสหชาตปัจจัย  มี ๑๐ วาระ ในนอัญญ-</p><p>มัญญปัจจัย  มี ๑๐ วาระ  ในนนิสสยปัจจัย มี ๑๐ วาระ  ในนอุปนิสสย-</p><p>ปัจจัย  มี ๑๓ วาระ  ในนปุเรชาตปัจจัย  มี ๑๒ วาระ  ในนปัจฉาชาต-</p><p>  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 347</p><p>ปัจจัย    มี  ๑๔  วาระ    ในนอาเสวนปัจจัย  มี ๑๔ วาระ  ในนกัมปัจจัย </p><p>มี ๑๔ วาระ  ในนวิปากปัจจัย  มี ๑๒ วาระ  ในนอาหารปัจจัย  มี ๑๔ วาระ</p><p>ในนอินทริยปัจจัย  มี ๑๔ วาระ  ในนฌานปัจจัย  มี ๑๔ วาระ  ในนมัคค-</p><p>ปัจจัย  มี ๑๔ วาระ  ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๑๐ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๘ วาระ  ในโนอัตถิปัจจัย  มี ๘ วาระ  ในโนนัตถิปัจจัย  มี ๑๔ วาระ</p><p>ในโนวิคตปัจจัย  มี ๑๔ วาระ  ในโนอวิคตปัจจัย  มี ๘ วาระ. </p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                        <em>ปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>                                      <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>                      <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๓๑๙]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>  ในนอารัมมณปัจจัย  มี ๗ วาระ...</p><p>ในนอธิปติปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในนอนันตรปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในนสมนันตร-</p><p>ปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในนอัญญมัญญปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนอุปนิสสยปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ  ในนปุเรชาตปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๗ วาระ</p><p>ในนอาเสวนปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในนกัมมปัจจัย มี ๗ วาระ ในนวิปากปัจจัย</p><p>มี ๔ วาระ  ในนอาหารปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในนอินทริยปัจจัย  มี ๗ วาระ</p><p>ในฌานปัจจัย มี ๗ วาระ  ในนมัคคปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในนสัมปยุตตปัจจัย  </p><p>มี ๓ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในโนนัตถิปัจจัย  มี ๗ วาระ</p><p>ในโนวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ</p><p>           พึงนับอย่างนี้. </p><p>                                        <em>อนุโลมปัจจนียนัย  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 348</p><p>                                          <strong>ปัจจนียานุโลม</strong>  </p><p>                        <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>           [๑๓๒๐]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>  ในอารัมมณปัจจัย  มี ๕ วาระ...</p><p>ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ  ในอนันตรปัจจัย  มี ๘ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๘ วาระ  ในสหชาตปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในอัญญมัญญปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย  มี ๑๓ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๘ วาระ  ในปุเรชาตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ  ในปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอาเสวนปัจจัย  มี ๒ วาระ</p><p>ในกัมมปัจจัย  มี ๘ วาระ  ในวิปากปัจจัย มี ๗ วาระ  ในอาหารปัจจัย  มี ๗</p><p>วาระ  ในอินทริยปัจจัย  มี ๗ วาระ ในฌานปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในมัคคปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ  ในสัมปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในวิปปยุตตปัจจัย  มี ๕ วาระ</p><p>ในอัตถิปัจจัย  มี ๑๓ วาระ  ในนัตถิปัจจัย  มี ๘ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๘</p><p>วาระ  ในอวิคตปัจจัย  มี ๑๓ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                        <em>ปัจจนียานุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                             <em>ปัญหาวาระ จบ</em></p><p>                                         <em>เสกขติกะ  ที่ ๑๑ จบ</em></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 349</p><p>                                    <strong>อรรถกถาเสกขติกะ</strong> </p><p>           ใน  <strong>เสกขติกะ</strong>  อเสกขธรรมย่อมไม่เป็นปัจจัยแก่เสกขธรรม  โดย</p><p>ปัจจัยไร ๆ  แต่เสกขธรรมเป็นอนันตรรูปนิสสยะ  และปกตูนิสสยปัจจัย  แก่</p><p>อเสกขธรรม.  คำที่เหลือในอธิการนี้  อธิบายตามบาลี.</p><p>           ใน  <strong>ปริตตติกะ</strong>  ก็เหมือนกัน </p><p>                                 <em>อรรถกถาเสกขติกะ  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 350</p><p>                                    <strong>๑๒.  ปริตตติกะ</strong> </p><p>                                        <strong>ปฏิจจวาระ</strong></p><p>                                        <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                      <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong> </p><p>           [๑๓๒๑] ๑.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยปริตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นปริตตธรรม</p><p>ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ </p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ และกฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นปริตต-</p><p>ธรรม  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           หทยวัตถุ   อาศัยขันธ์ทั้งหลาย,    ขันธ์ทั้งหลาย   อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           มหาภูตรูป  ๓  อาศัยมหาภูตรูป ๑  ฯลฯ  มหาภูตรูป  ๒  ฯลฯ</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>                       ๒.  <strong>มหัคคตธรรม  อาศัยปริตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม  อาศัยหทยวัตถุ</p><p>                       ๓.  <strong>ปริตตธรรม  และมหัคคตธรรม  อาศัยปริตต-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 351</p><p>           คือ   ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม  อาศัยหทย-</p><p>วัตถุ</p><p>           กฏัตตารูป  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.  </p><p>           [๑๓๒๒]  ๔.  <strong>มหัคคตธรรม  อาศัยมหัคคตธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์  ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นมหัคคตธรรม  ฯลฯ  ขันธ์  ๒ ฯลฯ</p><p>ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>                         ๕.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยมหัคคตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม.</p><p>                         ๖.  <strong>ปริตตธรรม  และมหัคคตธรรม  อาศัยมหัคคต-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานขณะ  อาศัยขันธ์  ๑  ที่เป็นมหัคคตธรรม</p><p>ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์  ๓  และกฏัตตรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นมหัคคต-</p><p>ธรรม ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           [๑๓๒๓]  ๗.  <strong>อัปปมาณธรรม  อาศัยอัปปมาณธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 352</p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอัปปมาณธรรม ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ </p><p>                         ๘.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยอัปปมาณธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัปปมาณธรรม.</p><p>                         ๙.  <strong>ปริตตธรรม  และอัปปมาณธรรม  อาศัยอัปปมาณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นอัปปมาณ-</p><p>ธรรม  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           [๑๓๒๔] ๑๐.  <strong>ปริตตธรรม อาศัยปริตตธรรม  และอัปปมาณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นอัปปมาณธรรม  และมหาภูต-</p><p>รูปทั้งหลาย.</p><p>           [๑๓๒๕] ๑๑.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยปริตตธรรม  และมหัคคต-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม  และ</p><p>มหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>                         ๑๒.  <strong>มหัคคตธรรม  อาศัยปริตตธรรม   และมหัคคต-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>   </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 353</p><p>           คือ  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นมหัคคตธรรม  และ </p><p>หทยวัตถุ ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ </p><p>                        ๑๓.  <strong>ปริตตธรรม  และมหัคคตธรรม  อาศัยปริตต-</strong></p><p><strong>ธรรม  และมหัคคตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นมหัคคตธรรม  และ</p><p>หทยวัตถุ ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           กฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นมหัคคตธรรม  และมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>                                       <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๑๓๒๖] ๑. <strong>ปริตตธรรม  อาศัยปริตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นปริตตธรรม  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลายอาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                         ๒.  <strong>มหัคคตธรรม  อาศัยปริตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม อาศัยหทย-</p><p>วัตถุ.</p><p>           [๑๓๒๗] ๓.  <strong>มหัคคตธรรม  อาศัยมหัคคตธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 354</p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นมหัคคตธรรม  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ  </p><p>           [๑๓๒๘] ๔.  <strong>อัปปมาณธรรม   อาศัยอัปปมาณธรรม   เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอัปปมาณธรรม ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           [๑๓๒๙] ๕.  <strong>มหัคคตธรรม  อาศัยปริตตธรรม  และมหัคคต-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์  ๓  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นมหัคคตธรรมและ</p><p>หทยวัตถุ ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>                                        <strong>๓.  อธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๑๓๓๐] ๑.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยปริตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>อธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓  และจิตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นปริตตธรรม</p><p>ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป  ที่เป็นอุปาทารูป  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 355</p><p>            [๑๓๓๑] ๒.  <strong>มหัคคตธรรม  อาศัยมหัคคตธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะอธิปติปัจจัย</strong> </p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นมหัคคตธรรม  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>                         ๓.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยมหัคคตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>อธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม.</p><p>                         ๔.  <strong>ปริตตธรรม  และมหัคคตธรรม  อาศัยมหัคคต-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นมหัคคตธรรม </p><p>ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           [๑๓๓๒] ๕.  <strong>อัปปมาณธรรม  อาศัยอัปปมาณธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นอัปปมาณธรรม ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>                         ๖.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยอัปปมาณธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัปปมาณธรรม.</p><p>                         ๗.  <strong>ปริตตธรรม  และอัปปมาณธรรม  อาศัยอัปป-</strong></p><p><strong>มาณธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอัปปมาณ-</p><p>ธรรม ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>                         </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 356</p><p>           [๑๓๓๓] ๘.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยปริตตธรรม  และอัปปมาณ- </strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นอัปปมาณธรรม  และมหาภูต-</p><p>รูปทั้งหลาย. </p><p>           [๑๓๓๔] ๙.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยปริตตธรรม  และมหัคคต-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นมหัคคตธรรม  และมหาภูตรูป</p><p>ทั้งหลาย.</p><p>                      <strong>๔.  อนันตรปัจจัย  ฯลฯ  ๖.  สหชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๓๓๕]  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยปริตตธรรม เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>อนันตรปัจจัย,  เพราะสมนันตรปัจจัย,  เพราะสหชาตปัจจัย</strong>  พึงกระทำ</p><p>มหาภูตรูปแม้ทั้งหมด.</p><p>                    <strong>๗.  อัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ  ๑๑.  อาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           <strong>เพราะ  อัญญมัญญปัจจัย,  เพราะ  นิสสยปัจจัย,  เพราะ อุป-</strong></p><p><strong>นิสสยปัจจัย,  เพราะ ปุเรชาตปัจจัย</strong>  พึงกระทำ ๓ วาระ.</p><p>           <strong>เพราะ  อาเสวนปัจจัย  พึงกระทำ ๓ วาระ.</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 357</p><p>                       <strong>๑๒.  กัมมปัจจัย ฯลฯ  ๒๓.  อวิคตปัจจัย</strong> </p><p>           <strong>เพราะ  กัมมปัจจัย,  เพราะ วิปากปัจจัย</strong>  พึงกระทำ ๑๓ วาระ.</p><p>           เพราะ  <strong>อาหารปัจจัย</strong>,  เพราะ <strong>อินทริยปัจจัย</strong>,  เพราะ  <strong>ฌานปัจจัย</strong> </p><p>เพราะ <strong>มัคคปัจจัย</strong>,  เพราะ <strong>สัมปยุตตปัจจัย</strong>,  เพราะ <strong>วิปปยุตตปัจจัย</strong>,</p><p>เพราะ <strong>อัตถิปัจจัย</strong>,  เพราะ <strong>นัตถิปัจจัย</strong>,  เพราะ <strong>วิคตปัจจัย</strong>,  เพราะ</p><p><strong>อวิคตปัจจัย.</strong></p><p>                                <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong></p><p>           [๑๓๓๖]  ในเหตุปัจจัยมี ๑๓ วาระ  ในอารัมมณปัจจัยมี ๕ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัยมี ๙ วาระ  ในอนันตรปัจจัยมี ๕ วาระ ในสมนันตรปัจจัยมี</p><p>๕ วาระ ในสหชาตปัจจัยมี ๑๓ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัยมี ๗ วาระ ใน</p><p>นิสสยปัจจัยมี ๑๓ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัยมี ๕ วาระ  ในปุเรชาตปัจจัยมี ๓</p><p>วาระ  ในอาเสวนปัจจัยมี ๓ วาระ ในกัมมปัจจัยมี ๑๓ วาระ  ในวิปากปัจจัย</p><p>มี ๑๓ วาระ  ในอาหารปัจจัยมี ๑๓ วาระ ในอินทริยปัจจัยมี ๑๓ วาระ ใน</p><p>ฌานปัจจัยมี ๑๓ วาระ ในมัคคปัจจัยมี ๑๓ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัยมี ๕ วาระ</p><p>ในวิปปยุตตปัจจัยมี ๑๓ วาระ ในอัตถิปัจจัยมี ๑๓ วาระ  ในนัตถิปัจจัยมี ๕ </p><p>วาระ  ในวิคตปัจจัยมี ๕ วาระ ในอวิคตปัจจัยมี ๑๓ วาระ.</p><p>                                            <em>อนุโลมนัย  จบ</em></p><p>   </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 358</p><p>                                        <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                    <strong>๑.  นเหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๑๓๓๗] ๑.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยปริตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นเหตุปัจจัย.</strong>  </p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นปริตตธรรม</p><p>ซึ่งเป็นอเหตุกะ ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ   หทยวัตถุอาศัยขันธ์ทั้งหลาย,  ขันธ์ทั้งหลาย</p><p>อาศัยหทยวัตถุ ฯลฯ  </p><p>           อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ.</p><p>           พาหิรรูป ...  อาหารสมุฏฐานรูป...  อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ.</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ   อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ.</p><p>           โมหะ   ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ  อาศัยขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ.</p><p>                                      <strong>๒.  นอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๑๓๓๘]  ๑.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยปริตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นอารัมมณปัจจัย.</strong></p><p>           คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปริตตธรรม.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ    กฏัตตารูป    อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปริตตธรรม,</p><p>หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 359</p><p>           มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ พาหิรรูป... อาหารสมุฏฐานรูป. .. อุตุสมุฏฐาน- </p><p>รูป ฯลฯ.</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย  มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ. </p><p>           [๑๓๓๙] ๒.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยมหัคคตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นอารัมมณปัจจัย.</strong> </p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูป อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม.</p><p>           [๑๓๔๐] ๓.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยอัปปมาณธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนอารัมมณปัจจัย.</strong></p><p>           คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัปปมาณธรรม.</p><p>           [๑๓๔๑]  ๔.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยปริตตธรรม  และอัปปมาณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอารัมมณปัจจัย.</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นอัปปมาณธรรม  และมหาภูตรูป</p><p>ทั้งหลาย.                             </p><p>           [๑๓๔๒]  ๕.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยปริตตธรรม  และมหัคคต-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอารัมมณปัจจัย.</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 360</p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นอัปปมาณธรรม และมหาภูตรูป </p><p>ทั้งหลาย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นมหัคคตธรรม  และ</p><p>มหาภูตรูปทั้งหลาย. </p><p>                                      <strong>๓.  อธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๑๓๔๓] ๑.  <strong>ปริตธรรม  อาศัยปริตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นอธิปติปัจจัย.</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นปริตตธรรม ฯลฯ.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย,  ขันธ์ทั้งหลายอาศัย</p><p>หทยวัตถุ.</p><p>           มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ.</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ</p><p>                         ๒.  <strong>มหัคคตธรรม  อาศัยปริตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นอธิปติปัจจัย.</strong></p><p>           คือ  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม  อาศัยหทย-</p><p>วัตถุ.</p><p>                         ๓.  <strong>ปริตตธรรม  และมหัคคตธรรม  อาศัยปริตต-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย.</strong></p><p>                 </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 361</p><p>           คือ  ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม อาศัยหทย- </p><p>วัตถุ,  กฏัตตารูป  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย. </p><p>           [๑๓๔๔] ๔.  <strong>มหัคคตธรรม  อาศัยมหัคคตธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ อธิปติธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคต-</p><p>ธรรม ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นมหัคคตธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก ฯลฯ</p><p>            ในปฏิสนธิขณะ  ฯลฯ.</p><p>                         ๕.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยมหัคคตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นอธิปติปัจจัย.</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคตธรรม  ซึ่ง</p><p>เป็นวิบาก.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม.</p><p>                         ๖.  <strong>ปริตตธรรม  และมหัคคตธรรม  อาศัยมหัคคต-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย.</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นมหัคคตธรรม</p><p>ซึ่งเป็นวิบาก ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ  ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>           [๑๓๔๕]  ๗.  <strong>อัปปมาณธรรม  อาศัยอัปปมาณธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนอธิปติปัจจัย.</strong></p><p>           คือ  อธิปติธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>อัปปมาณธรรม. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 362</p><p>           [๑๓๔๖] ๘.  <strong>ปริตตธรรม   อาศัยปริตตธรรม   และมหัคคต-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong>  </p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นมหัคคตธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก</p><p>และมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นมหัคคตธรรม  และ  </p><p>มหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>                         ๙.  <strong>มหัคคตธรรม  อาศัยปริตตธรรม  และมหัคคต-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย.</strong></p><p>           คือ  ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๓   อาศัยขันธ์ ๑   ที่เป็นมหัคคตธรรม</p><p>และหทยวัตถุ ฯลฯ ขันธ์  ๒ ฯลฯ.                        </p><p>                         ๑๐.  <strong>ปริตตธรรม  และมหัคคตธรรม  อาศัยปริตต-</strong></p><p><strong>ธรรม  และมหัคคตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย.</strong></p><p>           คือ  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นมหัคคตธรรม</p><p>และหทยวัตถุ ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           กฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นมหัคคตธรรม  และมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>                      <strong>๔.  อนันตรปัจจัย  ฯลฯ  ๗.  นอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           [๑๓๔๗] ๑.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยปริตตธรรม ฯลฯ เพราะ</strong></p><p><strong>นอนันตรปัจจัย,  เพราะนสมนันตรปัจจัย,  เพราะนอัญญมัญญปัจจัย,</strong></p><p><strong>เพราะนอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>     </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 363</p><p>                                <strong>๘.  นปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๓๔๘] ๑.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยปริตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นปุเรชาตปัจจัย.</strong>   </p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นปริตตธรรม ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปริตตธรรม.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓  และกฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็น</p><p>ปริตตธรรม  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           พึงกระทำมหาภูตรูปทั้งหมดให้พิสดาร.  ในปริตตมูลกะ  มี ๓ วาระ.</p><p>           [๑๓๔๙] ๔. <strong>มหัคคตธรรม  อาศัยมหัคคตธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนปุเรชาตปัจจัย.</strong></p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นมหัคคตธรรม ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>                         ๕.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยมหัคคตธรรม  ฯลฯ  เพราะ</strong></p><p><strong>นปุเรชาตปัจจัย.</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม.</p><p>                         ๖.  <strong>ปริตตธรรม  และมหัคคตธรรม  อาศัยมหัคคต-</strong></p><p><strong>ธรรม ฯลฯ  เพราะนปุเรชาตปัจจัย.</strong></p><p>   </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 364</p><p>           คือ ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓   และกฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็น </p><p>มหัคคตธรรม ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ. </p><p>           [๑๓๔๐] ๗.  <strong>อัปปมาณธรรม  อาศัยอัปปมาณธรรม  ฯลฯ</strong></p><p><strong>เพราะนปุเรชาตปัจจัย.</strong></p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นอัปปมาณธรรม ฯลฯ.</p><p>                         ๘.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยอัปปมาณธรรม ฯลฯ.</strong></p><p><strong>นปุเรชาตปัจจัย.</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัปปมาณธรรม.</p><p>           [๑๓๕๑] ๙.  <strong>ปริตตธรรม อาศัยปริตตธรรม  และอัปปมาณ-</strong></p><p><strong>ธรรม ฯลฯ เพราะนปุเรชาตปัจจัย.</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัปปมาณธรรม  และ</p><p>มหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           [๑๓๕๒] ๑๐.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยปริตตธรรม  และมหัคคต-</strong></p><p><strong>ธรรม  ฯลฯ  เพราะนปุเรชาตปัจจัย.</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม  และ</p><p>มหาภูตรูปทั้งหลาย.  ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>                         ๑๑.  <strong>มหัคคตธรรม  อาศัยปริตตธรรม และมหัคคต-</strong></p><p><strong>ธรรม ฯลฯ  เพราะนปุเรชาตปัจจัย.</strong></p><p>              </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 365</p><p>           คือ  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นมหัคคตธรรม </p><p>และหทยวัตถุ ฯลฯ. </p><p>                         ๑๒.  <strong>ปริตตธรรม  และมหัคคตธรรม  อาศัยปริตต-</strong></p><p><strong>ธรรม  และมหัคคตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นมหัคคตธรรม  และ</p><p>หทยวัตถุ ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           กฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นมหัคคตธรรม  และมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>                       <strong>๙.  นปัจฉาชาตปัจจัย  ๑๐.  นอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           [๑๓๕๓] ๑.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยปริตตธรรม  เกิดขึ้น เพราะ</strong></p><p><strong>ปัจฉาชาตปัจจัย  เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นปริตตธรรม</p><p>ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย,  ขันธ์ทั้งหลายอาศัย</p><p>หทยวัตถุ.  มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย  มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           [๑๓๕๔] ๒.  <strong>มหัคคตธรรม  อาศัยปริตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>          คือ  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม  อาศัยหทย-</p><p>วัตถุ.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 366</p><p>                         ๓. <strong>ปริตตธรรม  และมหัคคตธรรม  อาศัยปริตต- </strong></p><p><strong>ธรรม  ฯลฯ  เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในปฏิสนธิ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม  อาศัยหทย-</p><p>วัตถุ,  กฏัตตารูป  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย. </p><p>           [๑๓๕๕] ๔.  <strong>มหัคคตธรรม  อาศัยมหัคคตธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นมหัคคตธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นมหัคคตธรรม  ฯลฯ</p><p>                         ๕.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยมหัคคตธรรม  ฯลฯ  เพราะ</strong></p><p><strong>นอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>                         ๖.  <strong>ปริตตธรรม  และมหัคคตธรรม  อาศัยมหัคคต-</strong></p><p><strong>ธรรม ฯลฯ  เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นมหัคคตธรรม</p><p>ซึ่งเป็นวิบาก ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๑  ที่เป็นมหัคคตธรรม ฯลฯ</p><p>           [๑๓๕๖] ๗.  <strong>อัปปมาณธรรม  อาศัยอัปปมาณธรรม  ฯลฯ</strong></p><p><strong>เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 367</p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอัปปมาณธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก ฯลฯ </p><p>ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒. </p><p>                         ๘.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยขันธ์ที่เป็นอัปปมาณธรรม ฯลฯ  เพราะ</strong></p><p><strong>นอาเสวนปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นอัปปมาณธรรม.</p><p>                         ๙.  <strong>ปริตตธรรม  และอัปปมาณธรรม  อาศัยอัปป-</strong></p><p><strong>มาณธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นอัปปมาณธรรม</p><p>ซึ่งเป็นวิบาก ฯลฯ.</p><p>           [๑๓๕๗] ๑๐. <strong>ปริตตธรรม  อาศัยปริตตธรรม  และมหัคคต-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัปปมาณธรรม  และ</p><p>มหาภูตรูปทั้งหลาย</p><p>           [๑๓๕๘] ๑๑.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยปริตตธรรม  และมหัคคต-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นมหัคคตธรรม  และมหาภูตรูป</p><p>ทั้งหลาย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นมหัคคตธรรม  และมหา-</p><p>ภูตรูปทั้งหลาย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 368</p><p>                         ๑๒.  <strong>มหัคคตธรรม  อาศัยปริตตธรรม  และมหัคคต- </strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นมหัคคตธรรม  และ</p><p>หทยวัตถุ ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ </p><p>                         ๑๓.  <strong>ปริตตธรรม  และมหัคคตธรรม  อาศัยปริตต-</strong></p><p><strong>ธรรมและมหัคคตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอาเสวนปัจจัย.</strong></p><p>           คือ  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นมหัคคตธรรม  และ</p><p>หทยวัตถุ ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           กฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นมหัคคตธรรม  และมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>                                       <strong>๑๑.  นกัมมปัจจัย</strong></p><p>           [๑๓๕๙] ๑.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยปริตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นปริตตธรรม  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปริตตธรรม</p><p>           พาหิรรูป... อาหารสมุฏฐานรูป... อุตุสมุฏฐานรูป</p><p>           ฯลฯ  มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           [๑๓๖๐] ๒.  <strong>มัคคตธรรม  อาศัยมหัคคตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นมหัคคตธรรม  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 369</p><p>           [๑๓๖๑] ๓.  <strong>อัปปมาณธรรม  อาศัยอัปปมาณธรรม  เกิดขึ้น </strong></p><p><strong>เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นอัปปมาณธรรม  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัปปมาณ-</p><p>ธรรม  ซึ่งเป็นกุศล. </p><p>                                    <strong>๑๒.  นวิปากปัจจัย</strong></p><p>           [๑๓๖๒] ๑.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยปริตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นวิปากปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นปริตตธรรม</p><p>ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ  มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป  ที่เป็นอุปารูป  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           พาหิรรูป...  อาหารสมุฏฐานรูป...  อุตุสมุฏฐานรูป  ฯลฯ</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ  มหาภูตรูป ๑  ฯลฯ</p><p>           [๑๓๖๓] ๒.  <strong>มหัคคตธรรม  อาศัยมหัคคตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นวิปากปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นมหัคคตธรรม</p><p>ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>                         ๓.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยมหัคคตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นวิปากปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม.</p><p>      </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 370</p><p>                         ๔. <strong>ปริตตธรรม  และมหัคคตธรรม  อาศัยมหัคคต- </strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนวิปากปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นมหัคคตธรรม</p><p>ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           [๑๓๖๔] ๕. <strong>อัปปมาณธรรม  อาศัยอัปปมาณธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนวิปากปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอัปปมาณธรรม  ซึ่งเป็นกุศล ฯลฯ</p><p>                         ๖.  ปริตตธรรม อาศัยอัปปมาณธรรม  เกิดขึ้น</p><p>เพราะนวิปากปัจจัย</p><p>           คือ  จิตตสมูกฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัปปมาณธรรม  ซึ่ง</p><p>เป็นกุศล ฯลฯ</p><p>                         ๗.  <strong>ปริตตธรรม  และอัปปมาณธรรม  อาศัยอัปป-</strong></p><p><strong>มาณธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนวิปากปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นอัปปมาณ-</p><p>ธรรม  ซึ่งเป็นกุศล ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           [๑๓๖๕] ๘.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยปริตตธรรม  และอัปปมาณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนวิปากปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นอัปปมาณธรรม  ซึ่งเป็นกุศล</p><p>และมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 371</p><p>           [๑๓๖๖] ๙.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยปริตตธรรม และมหัคคตธรรม </strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนวิปากปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม  และ</p><p>มหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>                                     <strong>๑๓.  นอาหารปัจจัย</strong></p><p>           [๑๓๖๗] ๑.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยปริตตธรรม เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นอาหารปัจจัย</strong></p><p>           คือ  พาหิรรูป...  อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ  ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ</p><p>พึงให้พิสดาร.</p><p>                                     <strong>๑๔.  นอินทริยปัจจัย</strong></p><p>                         ๑.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยปริตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นอินทริยปัจจัย</strong></p><p>           คือ  พาหิรรูป...อาหารสมุฏฐานรูป...อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ  ส่วน</p><p>อสัญญสัตว์ทั้งหลาย  รูปชีวิตนทรีย์  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>                                        <strong>๑๕.  นฌานปัจจัย</strong></p><p>                         ๑.  <strong>ฯลฯ  เพราะนฌานปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๑  ที่เป็นสหรคตด้วยปัญจวิญญาณ ฯลฯ ส่วน</p><p>อสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ  มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ  พึงกระทำมหาภูตรูปทั้งหมด.</p><p>  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 372</p><p>                                    <strong>๑๖.  นมัคคปัจจัย</strong> </p><p>                         ๑.  <strong>ฯลฯ  เพราะนมัคคปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นปริตตธรรม  ซึ่งเป็นอเหตุกะ ฯลฯ</p><p>           ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ ฯลฯ  มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ  พึงกระทำมหาภูตรูป</p><p>ทั้งหมด.</p><p>                                   <strong>๑๗.  นสัมปยุตตปัจจัย</strong></p><p>                         ๑.  <strong>ฯลฯ  เพราะนสัมปยุตตปัจจัย  ฯลฯ (มี ๕ วาระ)</strong></p><p>                                   <strong>๑๘.  นวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๓๖๘] ๑.  ฯลฯ  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย  ฯลฯ</p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นปริตตธรรม  ฯลฯ  ขันธ์</p><p>๒ ฯลฯ</p><p>           พาหิรรูป...อาหารสมุฏฐานรูป...อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ</p><p>                         ๒.  <strong>มหัคคตธรรม  อาศัยมหัคคตธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนวิปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ ฯลฯ  ขันธ์ ๑  ที่เป็นมหัคคตธรรม ฯลฯ.</p><p>           [๑๓๖๙] ๓.  <strong>อัปปมาณธรรม  อาศัยอัปปมาณธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>                              </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 373</p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ ฯลฯ  ขันธ์ ๑  ที่เป็นอัปปมาณธรรม  ฯลฯ. </p><p>           <strong>เพราะโนนัตถิปัจจัย  เพราะโนวิคตปัจจัย.</strong></p><p>                         <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียนัย</strong></p><p>                                         <strong>สุทธมูลกนัย</strong> </p><p>           [๑๓๗๐]  ในเหตุปัจจัย   มี ๑ วาระ  ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ</p><p>ในนอธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ  ในนอนันตรปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในนสมนันตร-</p><p>ปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัยมี ๕</p><p>วาระ  ในนปุเรชาตปัจจัย  มี ๑๒ วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๑๓ วาระ ใน</p><p>นอาเสวนปัจจัย  มี ๑๓ วาระ  ในนกัมมปัจจัย  มี ๓  วาระ  ในนวิปากปัจจัย</p><p>มี ๙ วาระ  ในนอาหารปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในนอินทริยปัจจัย  ในนฌานปัจจัย</p><p>ในนมัคคปัจจัย  แต่ละปัจจัย  มี ๑  วาระ  ในนสัมปยุตตปัจจัย  มี ๕ วาระ  ใน </p><p>นวิปปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย  มี ๕ วาระ ในโนวิคตปัจจัย</p><p>มี ๕ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                           <em>ปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>                                          <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>                           <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๓๗๑]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>  ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ...ในน</p><p>อธิปติปัจจัย  มี ๑๐ วาระ ในนอนันตรปัจจัย  มี ๕ วาระ ในนสมนันตร-</p><p>ปัจจัย ในนอัญญมัญญปัจจัย  ในนอุปนิสสยปัจจัย  แต่ละปัจจัย  มี ๕ วาระ</p><p>  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 374</p><p>ในนปุเรชาตปัจจัย  มี ๑๒ วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๑๓ วาระ  ในน </p><p>อาเสวนปัจจัย  มี ๑๓ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙</p><p>วาระ  ในนสัมปยุตตปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในนวิปากยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ใน</p><p>โนนัตถิปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในโนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ. </p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                          <em>อนุโลมปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>                                             <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong></p><p>                              <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>           [๑๓๗๒]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>  ในอารัมมณปัจจัย  มี ๑ วาระ ใน</p><p>อนันตรปัจจัย  มี ๑ วาระ ฯลฯ  ในวิคตปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในอวิคตปัจจัย มี ๑</p><p>วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                             <em>ปัจจนียานุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                                 <em>ปฏิจจวาระ  จบ</em></p><p>           สหชาตวาระ  เหมือนกับปฏิจจาวาระ.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 375</p><p>                                      <strong>ปัจจยวาระ</strong> </p><p>                                       <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                     <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong> </p><p>           [๑๓๗๓] ๑.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยปริตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นปริตตธรรม</p><p>ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๒  ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย,  ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัย</p><p>หทยวัตถุ.</p><p>           มหาภูตรูป ๓  อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปริตตธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                         ๒.  <strong>มหัคคตธรรม  อาศัยปริตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม  อาศัยหทยวัตถุ,  ในปฏิสนธิ</p><p>ขณะ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                         ๓.  <strong>อัปปมาณธรรม  อาศัยปริตตธรรม  เกิดขึ้นเพราะ</strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัปปมาณธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                         ๔.  <strong>ปริตตธรรม และอัปปมาณธรรม  อาศัยปริตต-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 376</p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัปปมาณธรรม  อาศัยหทยวัตถุ,  จิตตสมุฏ- </p><p>ฐานรูป  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>                         ๕.  <strong>ปริตตธรรม  และมหัคคตธรรม  อาศัยปริตต-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูปอาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           [๑๓๗๔] ๖.  <strong>มหัคคตธรรม  อาศัยมหัคคตธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นมหัคคตธรรม.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๑  ที่  เป็นมหัคคตธรรม  ฯลฯ</p><p>                         ๗.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยมหัคคตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>                         ๘.  <strong>ปริตตธรรม  และมหัคคตธรรม  อาศัยมหัคคต-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓   และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นมหัคคตธรรม</p><p>ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นมหัคคตธรรม ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 377</p><p>           [๑๓๗๕] ๙.  <strong>อัปปมาณธรรม  อาศัยอัปปมาณธรรม  เกิดขึ้น </strong></p><p><strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           ในอัปปมาณธรรม  มี ๓ วาระ. </p><p>           [๑๓๗๖] ๑๒.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยปริตตธรรม  และอัปปมาณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นอัปปมาณธรรม  และมหาภูตรูป</p><p>ทั้งหลาย.</p><p>                         ๑๓.  <strong>อัปปมาณธรรม  อาศัยปริตตธรรม  และอัปป-</strong></p><p><strong>มาณธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นอัปปมาณธรรม  และหทยวัตถุ.</p><p>                         ๑๔.  <strong>ปริตตธรรม  และอัปปมาณธรรม  อาศัยปริตต-</strong></p><p><strong>ธรรม  และอัปปมาณธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นอัปมาณธรรม  และหทยวัตถุ ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นอัปปมาณธรรม  และมหาภูตรูป</p><p>ทั้งหลาย.</p><p>           [๑๓๗๗] ๑๕.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยปริตตธรรม  และมหัคคต-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.</strong></p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>           พึงกระทำแม้ทั้ง ๓ วาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 378</p><p>                                 <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๑๓๗๘] ๑.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยปริตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ </strong></p><p><strong>อารัมมณปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นปริตตธรรม  ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ  ขันธ์ทั้งหลายอาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           จักขุวิญญาณ  อาศัยจักขาตนะ  ฯลฯ  อาศัยกายายตนะ.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปริตตธรรม อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           วาระ ๖ ที่เหลือเหมือนกับเหตุปัจจัย  พึงกระทำเป็น ๗ วาระ.</p><p>           <strong>เพราะอธิปติปัจจัย</strong>  ปฏิสนธิไม่มี  วาระ ๑๓ พึงใส่ไม่เต็ม.</p><p>           <strong>เพราะอนันตรปัจจัย ฯลฯ  เพราะอวิคตปัจจัย.</strong></p><p>                                <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong></p><p>           [๑๓๗๙]  ในเหตุปัจจัย  มี ๑๗  วาระ  ในอารัมมณปัจจัย  มี ๗ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย  มี ๑๗  วาระ  ในอนันตรปัจจัย  มี ๗ วาระ ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ  ในสหชาตปัจจัย  มี ๑๗ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย  มี ๙ วาระ  ใน</p><p>นิสสยปัจจัย  มี ๑๗ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในปุเรชาตปัจจัย  มี ๗ </p><p>วาระ  ในอาเสวนปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในกัมมปัจจัย  มี ๑๗ วาระ  ในวิปากปัจจัย</p><p>มี ๑๗ วาระ ในอาหารปัจจัย  มี ๑๗ วาระ  ในอินทริยปัจจัย  ในฌานปัจจัย</p><p>ในมัคคปัจจัย  แต่ละปัจจัย  มี ๑๗ วาระ  ในสัมปยุตตปัจจัย  มี ๗ วาระ  ใน </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 379</p><p>วิปปยุตตปัจจัย  มี ๑๗ วาระ  ในอัตถิปัจจัย มี ๑๗ วาระ ในนัตถิปัจจัย  มี ๗ </p><p>วาระ  ในวิคตปัจจัย  มี ๗ วาระ ในอวิคตปัจจัย  มี ๑๗ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                        <em>อนุโลมนัย  จบ</em> </p><p>                                            <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                         <strong>๑.  นเหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๑๓๘๐] ๑.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยปริตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นปริตตธรรม</p><p>ซึ่งเป็นอเหตุกะ ฯลฯ  ขันธ์ ๒  ฯลฯ</p><p>           ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ  ฯลฯ  หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย,  ขันธ์ทั้ง</p><p>หลายอาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           ฯลฯ  อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ  ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ</p><p>           จักขุวิญญาณ  อาศัยจักขาตนะ ฯลฯ  กายายตนะ.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปริตตธรรม  ซึ่งเป็นอเหตุกะ  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           โมหะ ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ  อาศัยขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ  และหทยวัตถุ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 380</p><p>                             <strong>๒.  นอารัมมณปัจจัย</strong> </p><p>           [๑๓๘๑]  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยปริตตธรรม เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นอารัมมณปัจจัย.</strong> </p><p>           เหมือนกับปฏิจจวาระ  มี ๕ วาระ.</p><p>                                  <strong>๓.  นอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๑๓๘๒] ๑.  <strong>ปริตตธรรม อาศัยปริตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นอธิปติปัจจัย.</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นปริตตธรรม</p><p>ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ  ส่วนพวกอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ.</p><p>           จักขาตนะ ฯลฯ  กายายตนะ  ฯลฯ.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปริตตธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                         ๒.  <strong>มหัคคตธรรม  อาศัยปริตตธรรม เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นอธิปติปัจจัย.</strong></p><p>           คือ  อธิปติธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม  อาศัยหทยวัตถุ,  ขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ที่เป็นมหัคคตธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                         ๓.  <strong>อัปปมาณธรรม  อาศัยปริตตธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนอธิปติปัจจัย.</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 381</p><p>           คือ อธิปติธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม  อาศัยหทยวัตถุ. </p><p>                         ๔.  <strong>ปริตตธรรม  และมหัคคตธรรม  อาศัยปริตต-</strong></p><p><strong>ธรรม  ฯลฯ  เพราะนอธิปติปัจจัย.</strong> </p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>           [๑๓๘๓] ๕.  <strong>มหัคคตธรรม อาศัยมหัคคตธรรม ฯลฯ  เพราะ</strong></p><p><strong>นอธิปติปัจจัย.</strong></p><p>           คือ  อธิปติธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>มหัคคตธรรม,  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นมหัคคตธรรม ซึ่งเป็นวิบาก</p><p>ฯลฯ  อาศัยขันธ์  ๒ ฯลฯ ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>                         ๖.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยมหัคคตธรรม เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นอธิปติปัจจัย.</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม ซึ่ง</p><p>เป็นวิบาก.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>                         ๗.  <strong>ปริตตธรรม  และมหัคคตธรรม  อาศัยมหัคคต-</strong></p><p><strong>ธรรม เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 382</p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นมหัคคต- </p><p>ธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ. </p><p>           [๑๓๘๔] ๘.  <strong>อัปปมาณธรรม  อาศัยอัปปมาณธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนอธิปติปัจจัย.</strong></p><p>           คือ  อธิปติธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>อัปปมาณธรรม.</p><p>           [๑๓๘๕] ๙.  <strong>อัปปมาณธรรม  อาศัยปริตตธรรม และอัปป-</strong></p><p><strong>มาณธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย.</strong></p><p>           คือ  อธิปติธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>อัปปมาณธรรม  และหทยวัตถุ.</p><p>           [๑๓๕๖] ๑๐.  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยปริตตธรรม  และมหัคคต-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย.</strong></p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>                         ๑๑.  <strong>มหัคคตธรรม อาศัยปริตตธรรม  และมหัคคต-</strong></p><p><strong>ธรรม  ฯลฯ  เพราะนอธิปติปัจจัย.</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 383</p><p>           คือ  อธิปติธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็น </p><p>มหัคคตธรรม  และหทยวัตถุ. </p><p>           ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นมหัคคตธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก  และ</p><p>หทยวัตถุ ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ฯลฯ.</p><p>                         ๑๒.  <strong>ปริตตธรรม  และมหัคคตธรรม  อาศัยปริตต-</strong></p><p><strong>ธรรม  และมหัคคตธรรม  ฯลฯ  เพราะนอธิปติปัจจัย.</strong></p><p>           คือ ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นมหัคคตธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก  และ</p><p>หทยวัตถุ ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นมหัคคตธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก  และ</p><p>มหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ  กฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคต-</p><p>ธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก  และมหาภูตรูป.</p><p>                      <strong>๔.  นอนันตรปัจจัย  ฯลฯ  ๘.  นปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๓๘๗]  <strong>ปริตตธรรม  อาศัยปริตตธรรม เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นอนันตรปัจจัย  เพราะนสมนันตรปัจจัย  เพราะนอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p><strong>เพราะนอุปนิสสยปัจจัย  เพราะนปุเรชาตปัจจัย  เหมือนกับปฏิจจวาระ</strong></p><p><strong>มี ๑๒ วาระ.</strong></p><p>                    <strong>๙.  นปัจฉาชาตปัจจัย  ๑๐.  นอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           <strong>เพราะนปัจฉาชาตปัจจัย  เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong>  พึงใส่ให้เต็ม</p><p>พึงแสดงว่า  วิบาก,  จิตตสมุฏฐานรูป  ไม่พึงแสดงว่า  วิบาก.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 384</p><p>                      <strong>๑๑.  นกัมมปัจจัย  ๑๒.  นวิปากปัจจัย</strong> </p><p>           <strong>เพราะนกัมมปัจจัย  เพราะนวิปากปัจจัย</strong>  แม้ปฏิสนธิวิบากไม่มี.</p><p>                   <strong>๑๓.  นอาหารปัจจัย ฯลฯ  ๒๐.  โนวิคตปัจจัย</strong></p><p>           <strong>เพราะนอาหารปัจจัย  เพราะอินทริยปัจจัย  เพราะนฌาน-</strong></p><p><strong>ปัจจัย  เพราะนมัคคปัจจัย  เพราะนสัมปยุตตปัจจัย  เพราะนวิปป-</strong></p><p><strong>ยุตตปัจจัย  เพราะโนนัตถิปัจจัย  เพราะโนวิคตปัจจัย.</strong> </p><p>                              <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๓๘๘]  ในนเหตุปัจจัยมี ๑ วาระ  ในนอารัมมณปัจจัยมี ๕ วาระ</p><p>ในนอธิปติปัจจัยมี ๑๒  วาระ  ในนอนันตรปัจจัยมี ๕ วาระ  ในนสมนันตร-</p><p>ปัจจัยมี ๕ วาระ  ในนอัญญมัญญปัจจัยมี ๕ วาระ  ในนอุปนิสสยปัจจัยมี ๕</p><p>วาระ  ในนปุเรชาตปัจจัยมี ๑๒ วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัยมี ๑๗ วาระ  ใน</p><p>นอาเสวนปัจจัยมี ๑๗ วาระ  ในนกัมมปัจจัยมี ๗ วาระ  ในนวิปากปัจจัย มี</p><p>๑๗ วาระ  ในนอาหารปัจจัยมี ๑ วาระ  ในนอินทริยปัจจัยมี ๑  วาระ ใน</p><p>นมัคคปัจจัยมี ๑  วาระ  ในนสัมปยุตตปัจจัยมี ๕ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย มี</p><p>๓ วาระ  ในโนนัตถิปัจจัยมี ๕ วาระ  ในโนวิคตปัจจัยมี ๕ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                            <em>ปัจจนียนัย  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 385</p><p>                                    <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>                      <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong> </p><p>           [๑๓๘๙]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>   ในนอารัมมณปัจจัยมี ๕ วาระ...ใน</p><p>นอธิปติปัจจัยมี ๑๒ วาระ  ในนอนันตรปัจจัยมี ๕ วาระ ในนสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๕ วาระ  ในนอัญญมัญญปัจจัยมี ๕  วาระ  ในนอุปนิสสยปัจจัยมี ๕ วาระ</p><p>ในนปุเรชาตปัจจัยมี ๑๒ วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัยมี ๑๗ วาระ  ในนอาเสวน-</p><p>ปัจจัยมี ๑๗ วาระ  ในนกัมมปัจจัยมี ๗ วาระ  ในนวิปากปัจจัยมี ๑๗ วาระ</p><p>ในนสัมปยุตตปัจจัยมี ๕ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัยมี ๓ วาระ  ในโนนัตถิ-</p><p>ปัจจัยมี ๕ วาระ ในโนวิคตปัจจัยมี ๕ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                       <em>อนุโลมปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>                                              <strong>ปัจจนียานุโลม</strong></p><p>                            <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>           [๑๓๙๐]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>  ในอารัมมณปัจจัย ๑ วาระ...</p><p>ในอนันตรปัจจัยมี ๑ วาระ  ในสมนันตรปัจจัยมี ๑ วาระ  ในสหชาตปัจจัยมี</p><p>๑ วาระ ฯลฯ ในวิคตปัจจัยมี ๑ วาระ  ในอวิคตปัจจัยมี ๑ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                          <em>ปัจจนียานุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                              <em>ปัจจยาวาระ  จบ</em></p><p>           นิสสยวาระ  เหมือนกับปัจจยวาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 386</p><p>                                            <strong>สังสัฏฐวาระ</strong> </p><p>                                             <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                         <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong> </p><p>           [๑๓๙๑] ๑.  <strong>ปริตตธรรม  เจือกับปริตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์  ๓  เจือกับ  ขันธ์ ๑  ที่เป็นปริตตธรรม ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ในปฏิสนธิ ฯลฯ</p><p>           [๑๓๙๒] ๒.  <strong>มหัคคตธรรม  เจือกับมหัคคตธรรม เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  เจือกับขันธ์๑  ที่เป็นมหัคคตธรรม  ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>           [๑๓๙๓] ๓.  <strong>อัปปมาณธรรม  เจือกับอัปปมาณธรรม เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ ขันธ์ ๓ เจือขันธ์ ๑ ที่เป็นอัปปมาณธรรม ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>                           <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย  ๓.  อธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๑๓๙๔] ๑. <strong>ปริตตธรรม  เจือกับปริตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>อารัมมณปัจจัย.  เพราะอธิปติปัจจัย</strong>  ปฏิสนธิ  ไม่มี.</p><p>   </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 387</p><p>                    <strong>๔.  อนันตรปัจจัย  ฯลฯ  ๑๐.  ปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           <strong>เพราะอนันตรปัจจัย  เพราะสมนันตรปัจจัย  เพราะสหชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย  เพราะอัญญมัญญปัจจัย  เพราะนิสสยปัจจัย  เพราะอุปนิสสย- </strong></p><p><strong>ปัจจัย.  เพราะปุเรชาตปัจจัย  ปฏิสนธิ  ไม่มี.</strong> </p><p>                              <strong>๑๑.  อาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           <strong>เพราะอาเสวนปัจจัย วิบากก็ดี  ปฏิสนธิก็ดี  ไม่มี.</strong></p><p>               <strong>๑๒.  กัมมปัจจัย  ฯลฯ  ๒๓.  อวิคตปัจจัย</strong></p><p>           <strong>เพราะกัมมปัจจัย  เพราะวิปากปัจจัย  เพราะอาหารปัจจัย</strong></p><p><strong>เพราะอินทริยปัจจัย  เพราะฌานปัจจัย  เพราะมัคคปัจจัย   เพราะ</strong></p><p><strong>สัมปยุตตปัจจัย  เพราะวิปปยุตตปัจจัย เพราะอัตถิปัจจัย  เพราะ</strong></p><p><strong>นัตถิปัจจัย  เพราะวิคตปัจจัย  เพราะอวิคตปัจจัย.</strong></p><p>                             <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong></p><p>           [๑๓๙๕]  <strong>ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ  ในอารัมมณปัจจัย  มี ๓ วาระ</strong></p><p><strong>ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.</strong></p><p>           พึงนับอย่างนี้.  </p><p>                                         <em>อนุโลมนัย  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 388</p><p>                                             <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                          <strong>๑.  นเหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๑๓๙๖] ๑.  <strong>ปริตตธรรม  เจือกับปริตตธรรม เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นเหตุปัจจัย</strong>  </p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑  ที่เป็นปริตตธรรม  ซึ่งเป็นอเหตุกะ  ฯลฯ</p><p>อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ   โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา ที่สหรคตด้วย</p><p>อุทธัจจะ   เจือกับขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา    ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ.</p><p>                                           <strong>๒.  นอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๑๓๙๗] ๑.  <strong>ปริตตธรรม  เจือกับปริตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นปริตตธรรม  ฯลฯ  อาศัยขันธ์  ๒ เพราะ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>           [๑๓๙๘] ๒.  <strong>มหัคคตธรรม    เจือกับมหัคคตธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ    อธิปติธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม     เจือขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>มหัคคตธรรม, ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นมหัคคตธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 389</p><p>           [๑๓๙๙] ๓.  <strong>อัปปมาณธรรม  เจือกับอัปปมาณธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ    อธิปติธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม  เจือกับขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>อัปปมาณธรรม. </p><p>                                    <strong>๓.  นปุเรชาตปัจัย</strong></p><p>           [๑๔๐๐] ๑.  <strong>ปริตตธรรม  เจือกับปริตตธรรมเกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ ฯลฯ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นปริตตธรรม.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>           [๑๔๐๑] ๒.  <strong>มหัคคตธรรม    เจือกับมหัคคตธรรม    เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ  ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นมหัคคตธรรม ฯลฯ.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>           [๑๔๐๒]  ๓.  <strong>อัปปมาณธรรม  เจือกับอัปปมาณธรรม เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ในอรูปภูมิ  ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นอัปปมาณธรรม ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 390</p><p>                      <strong>๔.  นปัจฉาชาตปัจจัย  ๕. นอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           [๑๔๐๓]  ๑.  <strong>ปริตตธรรม  เจือกับปริตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นปัจฉาชาตปัจจัย,   เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นปริตตธรรม ฯลฯ. </p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ </p><p>           [๑๔๐๔] ๒.  <strong>มหัคคตธรรม   เจือกับมหัคคตธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ ฯลฯ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นมหัคคตธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก ฯลฯ.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>           [๑๔๐๕] ๕.  <strong>อัปปมาณธรรม  เจือกับอัปปมาณธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ ฯลฯ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นอัปปมาณธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก ฯลฯ.</p><p>                                     <strong>๖.   นกัมมปัจจัย</strong></p><p>           [๑๔๐๖] ๑.  <strong>ปริตตธรรม  เจือกับปริตตธรรม เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นปริตตธรรม  เจือกับขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปริตตธรรม. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 391</p><p>           [๑๔๐๗]  ๒.  <strong>มหัคคตธรรม  เจือกับมหัคคตธรรม  เกิดขึ้น </strong></p><p><strong>เพราะนกัมมปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นมหัคคตธรรม  เจือกับขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคต-</p><p>ธรรม.</p><p>           [๑๔๐๘] ๓.  <strong>อัปปมาณธรรม  เจือกับอัปปมาณธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ เจตนาที่เป็นอัปปมาณธรรม เจือกับขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัปปมาณ-</p><p>ธรรม  ที่เป็นกุศล.</p><p>                                   <strong>๗.  นวิปากปัจจัย</strong></p><p>           [๑๔๑๐] ๑.  <strong>ปริตตธรรม  เจือกับปริตตธรรม เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นวิปากปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  เจือกับขันธ์ ๑  ที่เป็นปริตตธรรม  ฯลฯ.</p><p>           [๑๔๐๑] ๒.  <strong>มหัคคตธรรม  เจือกับมหัคคตธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะวิปากปัจจัย</strong></p><p>           คือ ขันธ์ ๓  เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นมหัคคตธรรม ฯลฯ.</p><p>           [๑๔๑๑] ๓.  <strong>อัปปมาณธรรม  เจือกับอัปปมาณธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนวิปากปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  เจือกับขันธ์ ๑  ที่เป็นอัปปมาณธรรม ฯลฯ.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 392</p><p>                 <strong>๘.  นฌานปัจจัย ฯลฯ  ๑๐.  นวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๔๑๒] ๑.  <strong>ปริตตธรรม  เจือกับปริตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ </strong></p><p><strong>นฌานปัจจัย  เพราะนมัคคปัจจัย (มี ๑ วาระ)  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นปริตตธรรม ฯลฯ. </p><p>           [๑๔๑๓] ๒.  <strong>มหัคคตธรรม   เจือกับมหัคคตธรรม   เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ ฯลฯ ขันธ์ ๑ ที่เป็นมหัคคตธรรม ฯลฯ.</p><p>           [๑๔๑๔] ๓.  <strong>อัปปมาณธรรม  เจือกับอัปปมาณธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ ฯลฯ ขันธ์ ๑ ที่เป็นอัปปาณธรรม ฯลฯ.</p><p>                              <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๘๑๕]  ในนเหตุปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในนอธิติปัจจัย   มี ๓ วาระ</p><p>ในนปุเรชาตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ  ในนอาเสวน-</p><p>ปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนกัมมปัจจัย มี  ๓ วาระ  ในนวิปากปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในนฌานปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในนมัคคปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                            <em>ปัจจนียนัย  จบ</em></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 393</p><p>                                        <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>                        <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๔๑๖]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>  ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ...ในนปุเร-</p><p>ชาตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนปัจฉาปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนอาเสวนปัจจัย</p><p>มี ๓  วาระ ในนกัมมปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ในน-</p><p>วิปปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ. </p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                      <em>อนุโลมปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>                                         <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong></p><p>                         <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>           [๑๔๑๗]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>  ในอารัมมณปัจจัย  มี ๑ วาระ... ใน</p><p>อนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ  ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                      <em>ปัจจนียานุโลมนัย  จบ</em></p><p>           สัมปยุตตวาระ  เหมือนกับ  สังสัฏฐวาระ.</p><p>  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 394</p><p>                                           <strong>ปัญหาวาระ</strong> </p><p>                                           <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                        <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong> </p><p>           [๑๔๑๘] ๑.  <strong>ปริตตธรรม     เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เหตุทั้งหลายที่เป็นปริตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์  และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>          ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>           [๑๔๑๙] ๒.   <strong>มหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่มหัคคตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของเหตุปัจจัย.</strong>  มี ๓ วาระ   (วาระ ๒-๓-๔)   พึงกระทำทั้งปวัตติ</p><p>และปฏิสนธิ.                                                                                 </p><p>           [๑๔๒๐] ๕.   <strong>อัปปมาณธรรม    เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong>   มี ๓ วาระ  (วาระที่ ๕-๖-๗) </p><p>                                      <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๑๔๒๑] ๑.  <strong>ปริตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 395</p><p>           คือ   บุคคลให้ทาน   สมาทานศีล    การทำอุโบสถกรรมแล้ว  พิจารณา </p><p>กุศลกรรมนั้น.  </p><p>           พิจารณากุศลกรรมทั้งหลายที่เคยสั่งสมไว้แล้วในกาลก่อน.</p><p>           พระอริยะทั้งหลายพิจารณาโคตรภู,   พิจารณาโวทาน,  พิจารณากิเลส</p><p>ที่ละแล้ว,  พิจารณากิเลสที่ข่มแล้ว,  รู้ซึ่งกิเลสทั้งหลายที่เคยเกิดขึ้นแล้วในกาล</p><p>ก่อน.</p><p>           พิจารณาเห็นจักษุ  ฯลฯ  หทยวัตถุ    ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปริตตธรรม </p><p>โดยความเป็นของไม่เที่ยง ฯลฯ   ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   เพราะปรารภ</p><p>จักษุเป็นต้นนั้น    ราคะ  ย่อมเกิดขึ้น ฯลฯ โทมนัส   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           รูปายตนะ   เป็นปัจจัยแก่   จักขุวิญญาณ ฯลฯ โผฏฐัพพายตนะ   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายวิญญาณ  ด้วยอารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๑๔๒๒] ๒.  <strong>ปริตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่มหัคคตธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย.</strong>                        </p><p>           คือ   บุคคลเห็นรูปด้วยทิพยจักษุ,   ฟังสียงด้วยทิพโสตธาตุ.</p><p>           บุคคลรู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิตที่เป็นปริตตธรรม  ด้วย</p><p>เจโตปริยญาณ.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปริตตธรรม   เป็นปัจจัยแก่อิทธิวิธญาณ   แก่เจโต-</p><p>ปริยญาณ  แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ  แก่ยถากัมมูปคญาณ  แก่อนาคตังสญาณ</p><p>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 396</p><p>           [๑๔๒๓] ๓.  <strong>มหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่มหัคคตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย </strong>  </p><p>           คือ   อากาสานัญจายตนะ   เป็นปัจจัยแก่วิญญาณัญจายตนะ,   อากิญ-</p><p>จัญญายตนะ  เป็นปัจจัยแก่เนวสัญญานาสัญญายตนะ  ด้วยอำนาจของอารัมมณ-</p><p>ปัจจัย.</p><p>           บุคคลรู้จิตตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิตที่เป็นมหัคคตธรรม   ด้วย</p><p>เจโตปริยญาณ.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม เป็นปัจจัยแก่อิทธิวิธญาณ  แก่เจโต</p><p>ปริยญาณ  แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ  แก่ยถากัมมูปคญาณ  แก่อนาคตังสญาณ</p><p>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๑๔๒๔] ๔.  <strong>มหัคคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ บุคคลพิจารณาปฐมฌาน ฯลฯ พิจารณาเนาสัญญานาสัญญายตนะ.</p><p>พิจารณาทิพยจักษุ  ทิพโสตธาตุ ฯลฯ   พิจารณาอิทธิวิธญาณ  เจโตปริยญาณ</p><p>ฯลฯ ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ ฯลฯ ยถากัมมูปคญาณ ฯลฯ  พิจารณาอนาคตตัง-</p><p>สญาณ. </p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม     โดยความเป็น</p><p>ของไม่เที่ยง ฯลฯ  ย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   เพราะปรารภขันธ์นั้น     ราคะ</p><p>ย่อมเกิดขึ้น  ทิฏฐิ  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           [๑๔๒๕] ๕.  <strong>อัปปมาณธรรม    เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 397</p><p>           คือ  นิพพาน  เป็นปัจจัยแก่มรรค   แก่ผล  ด้วยอำนาจของอารัมมณ- </p><p>ปัจจัย      </p><p>           [๑๔๒๖] ๖.  <strong>อัปปมาณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค  พิจารณามรรค,  พิจารณาผล,</p><p>พิจารณานิพพาน.</p><p>           นิพพานเป็นปัจจัยแก่โคตรภู   แก่โวทาน   แก่อาวัชชนะ   ด้วยอำนาจ</p><p>ของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๑๔๒๗] ๗.  <strong>อัปปมาณธรรม     เป็นปัจจัยแก่มหัคคตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</strong></p><p>           คือ พระอริยะทั้งหลายรูปจิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิตที่เป็นอัปป-</p><p>มาณธรรม   ด้วยเจโตปริยญาณ                                                          </p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัปปมาณธรรม   เป็นปัจจัยแก่เจโตปริยญาณ   แก่</p><p>ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ   แก่อนาคตังสญาณ   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>                                           <strong>๓.  อธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๑๔๒๘] ๑.  <strong>ปริตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอธิปติปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 398</p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่  </p><p>           บุคคลให้ทาน   สมาทานศีล   กระทำอุโบสถกรรมแล้ว    กระทำกุศล</p><p>กรรมนั้น  ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้วพิจารณา. </p><p>           บุคคลกระทำกุศลกรรมทั้งหลายที่เคยสั่งสมไว้แล้วในกาลก่อน  ให้เป็น</p><p>อารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   พิจารณา.</p><p>           พระเสกบุคคลทั้งหลายกระทำโคตรภูให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น</p><p>ฯลฯ กระทำโวทานให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   พิจารณา.</p><p>           บุคคลย่อมยินดี    ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง    เพราะกระทำจักษุ ฯลฯ หทย-</p><p>วัตถุ    ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปริตตธรรมให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น    ครั้น</p><p>กระทำจักษุเป็นต้นนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว    ราคะ   ย่อมเกิดขึ้น</p><p>ทิฏฐิ   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นปริธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์  และจิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๑๔๒๙] ๒.  <strong>มหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่มหัคคตธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว   คือที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 399</p><p>           [๑๔๓๐] ๗.  <strong>มหัคคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม  ด้วย </strong></p><p><strong>อำนาจของอธิปติปัจจัย</strong> </p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลกระทำปฐมฌานให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น ฯลฯ เนวสัญญา </p><p>นาสัญญายตนะ  ฯลฯ   ทิพยจักษุ  ฯลฯ   กระทำอนาคตังสญาณให้เป็นอารมณ์</p><p>อย่างหนักแน่นแล้ว   พิจารณา.</p><p>           บุคคลย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะกระทำขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>มหัคคตธรรมให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น  ครั้น  กระทำขันธ์นั้นให้เป็นอารมณ์</p><p>อย่างหนักแน่นแล้ว   ราคะ   ย่อมเกิดขึ้น  ทิฏฐิ   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย</p><p>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๑๔๓๑] ๔.  <strong>มหัคคตธรรม    เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม   และ</strong></p><p><strong>มหัคคตธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น   <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นมหัคคตธรรมเป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์     และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 400</p><p>           [๑๔๓๒] ๕.  <strong>อัปปมาณธรรม   เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณธรรม  </strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong>                           </p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           นิพพาน  เป็นปัจจัยแก่มรรค   แก่ผล  ด้วยอำนาจของอธิปปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิติธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๑๔๓๓] ๖.  <strong>อัปปมาณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรคการทำมรรคให้เป็นอารมณ์อย่างหนัก </p><p>แน่นแล้ว     พิจารณา,    กระทำผลให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น ฯลฯ กระทำ</p><p>นิพพานให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น ฯลฯ</p><p>           นิพพานเป็นปัจจัยแก่โคตรภู, แก่โวทาน  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม      เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป</p><p>ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 401</p><p>           [๑๔๓๗] ๗.  <strong>อัปปมาณธรรม เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม  และ </strong></p><p><strong>อัปปมาณธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong> </p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์    และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>                                     <strong>๔.  อนันตรปัจจัย</strong></p><p>           [๑๔๓๕] ๑.  <strong>ปริตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปริตตธรรมที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           อนุโลม     เป็นปัจจัยแก่โคตรภู,      อนุโลม     เป็นปัจจัยแก่โวทาน,</p><p>อาวัชชนะเป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปริตตธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตร-</p><p>ปัจจัย.</p><p>           [๑๔๓๖] ๒.  <strong>ปริตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่มหัคคตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จุติจิตที่เป็นปริตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปปัตติจิตที่เป็นมหัคคต-</p><p>ธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปริตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะที่เป็นมหัคคต-</p><p>ธรรม.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 402</p><p>           บริกรรมแห่งปฐมฌาน ฯลฯ บริกรรมแห่งเนวสัญญานาสัญญายตนะ </p><p>ฯลฯ. </p><p>           บริกรรมแห่งทิพยจักษุ ฯลฯ บริกรรมแห่งอนาคตังสญาณ  เป็นปัจจัย</p><p>แก่อนาคตังสญาณ  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๑๔๓๗] ๓.  <strong>ปริตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ  โคตรภู  เป็นปัจจัยแก่มรรค,</p><p>           โวทาน  เป็นปัจจัยแก่มรรค.</p><p>           อนุโลมเป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติ  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๑๔๓๘] ๔.  <strong>มหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่มหัคคตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม  ที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม  ที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๑๔๓๙] ๕.  <strong>มหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จุติจิตที่เป็นมหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปปัตติจิตที่เป็นปริตต-</p><p>ธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 403</p><p>           ภวังค์ที่เป็นมหัคคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของ</p><p>อนันตรปัจจัย.  </p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะที่เป็นปริตต-</p><p>ธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๑๔๔๐] ๖.  <strong>มหัคคตธรรม เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เนวสัญญานาสัญญายตนะ    เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติของบุคคลผู้</p><p>ออกจากนิโรธ  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๑๔๔๑] ๗.  <strong>อัปมาณธรรม   เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัปปมาณธรรมที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัปปมาณธรรมที่เกิดหลัง ๆ  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           มรรค  เป็นปัจจัยแก่ผล,  แก่เป็นปัจจัยแก่ผล  ด้วยอำนาจของอนันตร-</p><p>ปัจจัย.</p><p>           [๑๔๔๒] ๘.  <strong>อัปปมาณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ผล  เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะที่เป็นปริตตธรรม  ด้วยอำนาจของ</p><p>อนันตรปัจจัย.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 404</p><p>           [๑๔๔๓] ๙.  <strong>อัปปมาณธรรม  เป็นปัจจัยแก่มหัคคตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong>  </p><p>           คือ  ผลเป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะที่เป็นมหัคคตธรรม  ด้วยอำนาจของ</p><p>อนันตรปัจจัย.</p><p>                                  <strong>๕.  สมนันตรปัจจัย</strong></p><p>           เหมือนกับ  อนันตรปัจจัย.</p><p>                                      <strong>๖.  สหชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๔๔๔] ๑.  <strong>ปริตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ ขันธ์ ๑ ที่เป็นปริตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓  และจิตตสมุฏ-</p><p>ฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลาย  เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ,  หทยวัตถุ</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>           มหาภูตรูป ๑  ฯลฯ  ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ.</p><p>           [๑๔๔๕] ๒.  <strong>ปริตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่มหัคคตธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  ในปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>มหัคคตธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>           [๑๔๔๖] ๓. <strong>มหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่มหัคคตธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>    </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 405</p><p>           คือ  ขันธ์ ๑  ที่เป็นมหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ฯลฯ ขันธ์</p><p>๒  ฯลฯ. </p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>           [๑๔๔๗] ๔.  <strong>มหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแต่ปริตตธรรม  ฯลฯ</strong></p><p><strong>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป</strong></p><p><strong>ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</strong></p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่</p><p>กฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>           [๑๔๔๘] ๕.  <strong>มหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม  และ</strong></p><p><strong>มหัคคตธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ที่เป็นมหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏ-</p><p>ฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ.               </p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>           [๑๔๔๙] ๖.  <strong>อัปปมาฌธรรมเป็นปัจจัยแก่อัปปมาณธรรม ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ   ขันธ์ ๑  ที่เป็นอัปปมาณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓  ด้วยอำนาจ</p><p>ของสหชาตปัจจัย ฯลฯ.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 406</p><p>           [๑๔๕๐] ๗. <strong>อัปปมาณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัปปมาณธรรม เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป</p><p>ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย. </p><p>           [๑๔๕๑] ๘.  <strong>อัปปมาณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม  และ</strong></p><p><strong>อัปปมาณธรรม  ฯลฯ</strong> </p><p>            คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นอัปปมาณธรรม   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓  และจิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย  ฯลฯ. </p><p>           [๑๔๕๒] ๙.  <strong>ปริตตธรรม และอัปปมาณธรรม  เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>ปริตตธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ที่เป็นอัปปมาณธรรม  และมหาภูตรูปทั้งหลาย เป็นปัจจัย</p><p>แก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>           [๑๔๕๓] ๑๐.  <strong>ปริตตธรรม  และมหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>ปริตตธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ที่เป็นมหัคคตธรรม  และมหาภูตรูปทั้งหลาย  เป็นปัจจัยแก่</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ที่เป็นมหัคคตธรรม และมหาภูตรูปทั้งหลาย</p><p>เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 407</p><p>           [๑๔๕๔] ๑๑.  <strong>ปริตตธรรม  และมหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ </strong></p><p><strong>มหัคคตธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นมหัคคตธรรม    และหทยวัตถุ</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย ฯลฯ.  </p><p>                                      <strong>๗.  อัญญมัญญปัจจัย</strong>        </p><p>           [๑๔๕๕] ๑.  <strong>ปริตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นปริตตธรรม เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓  ด้วยอำนาจของ</p><p>อัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ทั้งหลาย เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ หทยวัตถุเป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย    มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ.</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ.</p><p>           [๑๔๕๖] ๒.  <strong>ปริตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่มหัคคตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>           คือ    ในปฏิสนธิขณะ   หทยวัตถุ    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>มหัคคตธรรม  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.</p><p>           [๑๔๕๗] ๒.  <strong>ปริตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่มหัคคตธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>มหัคคตธรรม  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.</p><p>           [๑๔๕๗] ๓. <strong>มหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่มหัคคตธรรม ฯลฯ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 408</p><p>           คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นมหัคคตธรรม    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ด้วยอำนาจ </p><p>ของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ฯลฯ </p><p>           [๑๔๕๘] ๔.  <strong>มหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ   ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม   เป็นปัจจัย</p><p>แก่หทยวัตถุ  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.</p><p>           [๑๔๕๙]  ๕.  <strong>มหัคคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม    และ</strong></p><p><strong>มหัคคตธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           คือ   ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นมหัคคตธรรม    เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ ๓ และหทยวัตถุ   ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ</p><p>           [๑๔๖๐] ๖.  <strong>อัปปมาณธรรม เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นอัปปมาณธรรม   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ด้วยอำนาจ</p><p>ของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           [๑๔๖๑] ๗.  <strong>ปริตตธรรม   และมหัคคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>มหัคคตธรรม  ด้วยอำนาจอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๑  ทีเป็นมหัคคตธรรม  และหทยวัตถุ</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 409</p><p>                                   <strong>๘. นิสสยปัจจัย</strong></p><p>           [๑๔๖๒]  ๑. <strong>ปริตตธรรม     เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม    ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของนิสสยปัจจัย</strong>  </p><p>           คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นปริตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓  และจิตตสมุฏ-</p><p>ฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ทั้งหลาย   เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ, หทยวัตถุ</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย.</p><p>           มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           จักขายตนะ  เป็นปัจจัยแกจักขุวิญญาณ ฯลฯ  กายายตนะ  เป็นปัจจัย</p><p>แก่กายวิญญาณ.</p><p>           หทยวัตถุ   เป็นปัจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปริตตธรรม   ด้วยอำนาจ</p><p>ของนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๑๔๖๓] ๒. <strong>ปริตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่มหัคคตธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ   หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม   ด้วย</p><p>อำนาจของนิสสยปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย  ที่เป็นมหัคคต-</p><p>ธรรม   ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๑๔๖๔] ๓.  <strong>ปริตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณธรรม  ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ   หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัปปมาณธรรม  ด้วย</p><p>อำนาจของนิสสยปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 410</p><p>           [๑๔๖๕] ๔.  <strong>มหัคคตธรรม ฯลฯ  เป็นปัจจัยแก่มหัคคตธรรม  </strong></p><p><strong>ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ  ขันธ์ ๑  ที่เป็นมหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ฯลฯ</p><p>๒ ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ฯลฯ</p><p>           [๑๔๖๖] ๕.  <strong>มหัคคตธรรม เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป</p><p>ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่</p><p>กฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๑๔๖๗] ๖.  <strong>มหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม  และ</strong></p><p><strong>มหัคคตธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๑  ที่เป็นมหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓  และจิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>           [๑๔๖๗] ๗.  <strong>อัปปมาณธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณธรรม</strong></p><p><strong>ฯลฯ</strong></p><p>   </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 411</p><p>           คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นอัปปมาณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓  ด้วยอำนาจ</p><p>ของนิสสยปัจจัย.       </p><p>           [๑๔๖๙] ๘.  <strong>อัปปมาณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           คือ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัปปมาณธรรม  เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป</p><p>ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๑๔๗๐] ๙.  <strong>อัปปมาณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม  และ</strong></p><p><strong>อัปปมาณธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอัปปมาณธรรม เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓  และจิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย  ฯลฯ</p><p>           [๑๔๗๑] ๑๐. <strong>ปริตตธรรม  และอัปปมาณธรรม  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่อัปปมาณธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ที่เป็นอัปปมาณธรรม  และมหาภูตรูปทั้งหลาย   เป็นปัจจัย</p><p>แก่อัปปมาณธรรม  ฯลฯ</p><p>           [๑๔๗๒] ๑๑.  <strong>ปริตตธรรม  และอัปปมาณธรรม   เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่อัปปมาณธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอัปปมาณธรรม  และหทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>๓ ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 412</p><p>           [๑๔๗๓] ๑๒.  <strong>ปริตตธรรม  และมหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ </strong></p><p><strong>ปริตตธรรม ฯลฯ</strong> </p><p>           คือ  ขันธ์ที่เป็นมหัคคตธรรม  และมหาภูตรูปทั้งหลาย  เป็นปัจจัยแก่</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ที่เป็นมหัคคตธรรม และมหาภูตรูปทั้งหลาย</p><p>เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๑๔๗๔] ๑๓.  <strong>ปริตตธรรม  และมหัคคตธรรม เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>มหัคคตธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นมหัคคตธรรม และหทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>๓ ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นมหัคคตธรรม และหทยวัตถุ เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ ๓  ด้วยอำนาจของปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>                                      <strong>๙.  อุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           [๑๔๗๕] ๑.  <strong>ปริตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ </strong> ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 413</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นปริตตธรรมแล้ว  ให้ทาน  สมาทานศีล</p><p>กระทำอุโบสถกรรม  ยังวิปัสสนาให้เกิดขึ้น  ก่อมานะ  ถือทิฏฐ.</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นปริตตธรรม  ฯลฯ  ปัญญา  ราคะ  ฯลฯ  ความ</p><p>ปรารถนา  สุขทางกาย ฯลฯ  เสนาสนะแล้ว  ให้ทาน  สมาทาน  ศีล ฯลฯ </p><p>อุโบสถกรรม ฯลฯ  ยังวิปัสสนาให้เกิดขึ้น  ฆ่าสัตว์ ฯลฯ ทำลายสงฆ์.</p><p>           ศรัทธาที่เป็นปริตตธรรม ฯลฯ  ปัญญา  ราคะ ฯลฯ ความปรารถนา สุข</p><p>ทางกาย ฯลฯ  เสนาสนะ เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็นปริตตธรรม ฯลฯ  แก่ปัญญา</p><p>แก่ราคะ ฯลฯ  แก่ความปรารถนา  แก่สุขทางกาย  แก่ทุกข์ทางกาย  ด้วยอำนาจ</p><p>ของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           กุศลกรรม  อกุศลกรรม  เป็นปัจจัยแก่วิบาก  ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</p><p>ปัจจัย.</p><p>           ปาณาติบาต  เป็นปัจจัยแก่ปาณาติบาต  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</p><p>ฯลฯ</p><p>           พึงกระทำจักรนัย.</p><p>           มาตุฆาตกรรม  เป็นปัจจัยแก่มาตุฆาตกรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</p><p>ปัจจัย.</p><p>           พึงกระทำจักรนัย  เหมือนกับ กุสลติกะ.</p><p>           [๑๔๗๖] ๒.  <strong>ปริตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่มหัคคตธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>     </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 414</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธา ที่เป็นปริตตธรรมแล้ว  ยังฌานที่เป็น </p><p>มหัคคตธรรม  ให้เกิดขึ้น  ยังอภิญญา ฯลฯ  ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นปริตตธรรม  ฯลฯ  ปัญญา  ราคะ  ฯลฯ</p><p>เสนาสนะแล้ว ยังฌานที่เป็นมหัคคตธรรม  ให้เกิดขึ้น  ยังอภิญญา ฯลฯ ยัง</p><p>สมาบัติให้เกิดขึ้น. </p><p>           ศรัทธาที่เป็นปริตตธรรม  ฯลฯ  เสนาสนะ  เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็น</p><p>มหัคคตธรรม  ฯลฯ  แก่ปัญญา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           บริกรรมแห่งปฐมฌาน ฯลฯ  บริกรรมแห่งเนวสัญญานาสัญญายตนะ</p><p>เป็นปัจจัยแก่เนวสัญญานาสัญญายตนะ  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           บริกรรมแห่งทิพยจักษุ ฯลฯ บริกรรมแห่งอนาคตังสญาณ  เป็นปัจจัย</p><p>แก่อนาคตตังสญาณ.</p><p>           [๑๔๗๗] ๓.  <strong>ปริตตธรรม เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธา ที่เป็นปริตตธรรมแล้ว  ยังฌานที่เป็นอัปป-</p><p>มาณธรรมให้เกิดขึ้น  ยังมรรค ฯลฯ  ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นปริตตธรรม  ฯลฯ  ปัญญา ราคะ  ความ</p><p>ปรารถนา  สุขทางกาย ฯลฯ  เสนาสนะแล้ว  ยังฌานที่เป็นอัปปมาณธรรมให้</p><p>เกิดขึ้น ยังมรรค ฯลฯ  ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 415</p><p>           ศรัทธาที่เป็นปริตตธรรม ฯลฯ เสนาสนะ   เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็น </p><p>อัปปมาณธรรม  ฯลฯ  แก่ปัญญา   แก่มรรค   แก่ผลสมาบัติ   ด้วยอำนาจของ</p><p>อุปนิสสยปัจจัย.  </p><p>           บริกรรมแห่งปฐมมรรค  เป็นปัจจัยแก่ปฐมมรรค ฯลฯ บริกรรมแห่ง</p><p>จตุตถมรรคเป็นปัจจัยแก่จตุตถมรรค  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๑๔๗๘] ๔.  <strong>มหัคคตธรรม  อนันตรูปนิสสยะ  และ ปกตูนิสสยะ</strong></p><p><strong>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong> และ  <strong>ปกตูนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น   <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นมหัคคตธรรมแล้ว  ยังฌานที่เป็น</p><p>มหัคคตธรรมให้เกิดขึ้น  ยังอภิญญา  ฯลฯ ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นมหัคคตธรรม ฯลฯ ปัญญาแล้ว  ยังฌานที่</p><p>เป็นมหัคคตธรรม ฯลฯ ยังอภิญญา ฯลฯ ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น.</p><p>           ศรัทธาที่เป็นมหัคคตธรรม  ฯลฯ ปัญญา    เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็น</p><p>มหัคคตธรรม ฯลฯ แก่ปัญญา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           ปฐมฌาน  เป็นปัจจัยแก่ทุติยฌาน ฯลฯ  อากิญจัญญายตนะ เป็นปัจจัย</p><p>แก่เนวสัญญานาสัญญายตนะ  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๑๔๗๙] ๕.  <strong>มหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม ฯลฯ</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 416</p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong> </p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นมหัคคตธรรมแล้ว   ให้ทาน   สมาทาน</p><p>ศีล  กระทำอุโบสถกรรม   ยังวิปัสสนาให้เกิดขึ้น  ก่อมานะ  ถือทิฏฐิ.</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นมหัคคตธรรม  ฯลฯ  ปัญญา    แล้วให้ทาน</p><p>ฯลฯ ยังวิปัสสนาให้เกิดขึ้น ฯลฯ.</p><p>           ศรัทธาที่เป็นมหัคคตธรรม  ฯลฯ ปัญญา  เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็น</p><p>ปริตตธรรม    แก่ปัญญา    แก่สุขทางกาย    แก่ทุกข์ทางกาย   ด้วยอำนาจของ</p><p>อุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๑๔๘๐] ๖.  <strong>มหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นมหัคคตธรรมแล้ว  ยังฌานที่เป็นอัปป-</p><p>มาณธรรมให้เกิดขึ้น  ยังมรรค ฯลฯ ยังผลสมาบัติให้เกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นมหัคคตธรรม ฯลฯ ปัญญาแล้ว     ยังฌาน</p><p>ที่เป็นอัปปมาณธรรม  ฯลฯ  ยังมรรค ฯลฯ  ยังผลสมาบัติให้เกิดขึ้น.</p><p>           ศรัทธาที่เป็นมหัคคตธรรม  ฯลฯ ปัญญา  เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็น</p><p>อัปปมาณธรรม  แก่ปัญญา  ฯลฯ  แก่มรรค  แก่ผลสมาบัติ  ด้วยอำนาจของ</p><p>อุปนิสสยปัจจัย.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 417</p><p>           [๑๔๘๑] ๗.  <strong>อัปปมาณธรรมเป็นปัจจัยแก่อัปปมาณธรรมฯลฯ</strong> </p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นอัปปมาณธรรมแล้ว    ยังฌานที่เป็น</p><p>อัปปมาณธรรมให้เกิดขึ้น   ยังมรรค ฯลฯ ยังผลสมาบัติให้เกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นอัปปมาณธรรม ฯลฯ ปัญญาแล้ว   ยังฌาน</p><p>ที่เป็นอัปปมาณธรรม ฯลฯ ยังมรรค ฯลฯ ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น.</p><p>           ศรัทธาที่เป็นอัปปมาณธรรม ฯลฯ ปัญญา    เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่</p><p>เป็นอัปปมาณธรรม ฯลฯ แก่ปัญญา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           ปฐมมรรค   เป็นปัจจัยแก่ทุติยมรรค ฯลฯ  ตติยมรรค    เป็นปัจจัยแก่</p><p>จุตตถมรรค.</p><p>           มรรค   เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติ.</p><p>           [๑๔๘๒]  ๘.  <strong>อัปปมาณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>   </p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นอัปปมาณธรรมแล้ว  ให้ทาน ฯลฯ  ศีล</p><p>ฯลฯ อุโบสถกรรม ฯลฯ ยังวิปัสสนาให้เกิดขึ้น.                         </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 418</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นอัปปมาณธรรม ฯลฯ  ปัญญาแล้ว  ให้ทาน </p><p>ฯลฯ ศีล ฯลฯ อุโบสถกรรม ฯลฯ วิปัสสนา ฯลฯ.</p><p>           ศรัทธาที่เป็นอัปปมาณธรรม ฯลฯ ปัญญา  เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็น</p><p>ปริตตธรรม ฯลฯ แก่ปัญญา  แก่สุขทางกาย   แก่ทุกข์ทางกาย   ด้วยอำนาจของ</p><p>อุปนิสสยปัจจัย. </p><p>           ผลสมาบัติ   เป็นปัจจัยแก่สุขทางกาย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           พระอริยะทั้งหลายเข้าไปอาศัยมรรคแล้ว     พิจารณาเห็นสังขารโดย</p><p>ความเป็นของไม่เที่ยง ฯลฯ</p><p>           มรรค  เป็นปัจจัยแก่อัตถปฏิสัมภิทา   แก่ธัมมปฏิสัมภิทา   แก่นิรุตติ-</p><p>ปฏิสัมภิทา  แก่ปฏิภาณปฏิสัมภิทา  แก่ความฉลาดในฐานะและอฐานะของพระ-</p><p>อริยะทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๑๔๘๓] ๙.  <strong>อัปปมาณธรรม เป็นปัจจัยแก่มหัคคตธรรมด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นอัปปมาณธรรม ยังฌานที่เป็นมหัคคต-</p><p>ธรรม ฯลฯ อภิญญา ฯลฯ ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นอัปปมาณธรรม ฯลฯ ปัญญา  ยังฌานที่เป็น</p><p>มหัคคตธรรม ฯลฯ ยังอภิญญา ฯลฯ ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น.</p><p>           ศรัทธาที่เป็นอัปปมาณธรรม ฯลฯ ปัญญา  เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็น</p><p>มหัคคตธรรม ฯลฯ แก่ปัญญา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 419</p><p>           พระอริยะทั้งหลายเข้าไปอาศัยมรรคแล้ว   ยังสมาบัติที่ยังไม่เกิดให้เกิด</p><p>ขึ้น  เข้าสมาบัติที่เกิดขึ้นแล้ว.  </p><p>                                      <strong>๑๐.  ปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๔๘๔] ๑.  <strong>ปริตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นจักษุ    โดยความเป็นของไม่เที่ยง ฯลฯ  ย่อมยินดี</p><p>ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะปรารภจักษุนั้น    ราคะ ฯลฯ โทมนัส   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลพิจารณาเห็น  โสตะ ฯลฯ หทยวัตถุ  โดยความเป็นของไม่เที่ยง</p><p>ฯลฯ โทมนัส  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           รูปายตนะ    เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ โผฏฐัพพายตนะ    เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายวิญญาณ  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  วัตถุปุเรชาตะ  ได้แก่                            </p><p>           จักขายตนะ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปริตตธรรม  ด้วยอำนาจ</p><p>           หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่ปริตตธรรม    ด้วยอำนาจ</p><p>ของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>           [๑๔๘๕] ๒.  <strong>ปริตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่มหัคคตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาของปุเรชาตปัจจัย</strong>  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 420</p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           บุคคลเห็นรูปด้วยทิพยจักษุ,  ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ.</p><p>           ที่เป็น  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่ </p><p>           หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม  ด้วยอำนาจ</p><p>ของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>           [๑๔๘๖] ๓. <strong>ปริตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัปปมาณธรรม  ด้วย</p><p>อำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>                                     <strong>๑๑.  ปัจฉาชาตปัจจัย</strong> </p><p>           [๑๔๘๗] ๑.  <strong>ปริตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปริตตธรรมที่เกิดภายหลัง  เป็นปัจจัยแก่กายนี้</p><p>ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.                             </p><p>           [๑๔๘๘] ๒.  <strong>มหัคคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 421</p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรมที่เกิดภายหลัง  เป็นปัจจัยแก่กาย</p><p>นี้ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.              </p><p>           [๑๘๘๙] ๓.  <strong>อัปปมาณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัปปมาณธรรมที่เกิดภายหลัง  เป็นปัจจัยแก่</p><p>กายนี้ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.</p><p>                                       <strong>๑๒.  อาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           [๑๔๙๐] ๑.  <strong>ปริตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม    ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปริตตธรรมที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่เป็นปริตตธรรม  ที่เกิดหลัง ๆ.</p><p>           อนุโลม   เป็นปัจจัยแก่โคตรภู.</p><p>           อนุโลม   เป็นปัจจัยแก่โวทาน  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>           [๑๔๙๑] ๒.  <strong>ปริตตธรรม   เป็นปัจจัยแก่มหัคคตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  บริกรรมแห่งปฐมฌาน  เป็นปัจจัยแก่ปฐมฌาน  ด้วยอำนาจของ</p><p>อาเสวนปัจจัย ฯลฯ บริกรรมแห่งเนวสัญญานาสัญญายตนะ   เป็นปัจจัยแก่เนว-</p><p>สัญญานาสัญญายตนะนั้นเอง  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 422</p><p>           บริกรรมแห่งทิพยจักษุ  ฯลฯ บริกรรมแห่งอนาคตังสญาณ   เป็นปัจจัย  </p><p>แก่อนาคตังสญาณ   ด้วยอำนาจของเสวนปัจจัย.</p><p>           [๑๔๙๒] ๒. <strong>ปริตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ   โคตรภู    เป็นปัจจัยแก่มรรค. </p><p>           โวทาน  เป็นปัจจัยแก่มรรค   ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>           [๑๔๙๓] ๓.  <strong>มหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่มหัคคตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรมที่เกิดก่อน ๆ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรมที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>                                       <strong>๑๓.  กัมมปัจจัย</strong> </p><p>           [๑๔๙๔] ๑.  <strong>ปริตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  ที่เป็นคือ  <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong> ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นปริตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์  และจิตตสมุฏ-</p><p>ฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 423</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  เจตนาที่เป็นปริตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ </p><p>และกฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           เจตนาที่เป็นปริตตธรรม   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นปริตตธรรมซึ่งเป็น</p><p>วิบาก  และกฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           [๑๔๙๕] ๒.  <strong>มหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่มหัคคตธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นมหัคคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย   ด้วย</p><p>อำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ   เจตนาที่เป็นมหัคคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นมหัคคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคต-</p><p>ธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</p><p>           [๑๔๙๖] ๓.  <strong>มหัคคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 424</p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>นานาขณิกะ</strong> </p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นมหัคคตธรรม     เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย</p><p>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  เจตนาที่เป็นมหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูป</p><p>ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นมหัคคตธรรม     เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วย</p><p>อำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           [๑๔๙๗] ๔.  <strong>มหัคคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม   และ</strong></p><p><strong>มหัคคตธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นมหัคคตธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์     และจิตต-  </p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  เจตนาที่เป็นมหัคคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต- </p><p>ขันธ์   และกฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>นานาขณกะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นมหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นมหัคคตธรรม  ซึ่ง</p><p>เป็นวิบาก  และกฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 425</p><p>           [๑๔๙๘] ๕. <strong>อัปปมาณธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณธรรม </strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong> </p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นอัปปมาณธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย  ด้วย</p><p>อำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นอัปปมาณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัปปมาณ-</p><p>ธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           [๑๔๙๙] ๖.  <strong>อัปปมาณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ    เจตนาที่เป็นอัปปมาณธรรม     เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป</p><p>ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           [๑๕๐๐] ๗.  <strong>อัปปมาณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม  และ</strong></p><p><strong>อัปปมาณธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ   เจตนาที่เป็นอัปปมาณธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์  และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 426</p><p>                                  <strong>๑๔.  วิปากปัจจัย</strong> </p><p>           [๑๕๐๑] ๑. <strong>ปริตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของวิปากปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นปริตธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก  เป็นปัจจัย  แก่ขันธ์ ๓</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ ขันธ์ทั้งหลายเป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ  ด้วยอำนาจ</p><p>ของวิปากปัจจัย.</p><p>           [๑๕๐๒] ๒.  <strong>มหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่มหัคคตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของวิปากปัจจัย</strong>  มี ๓ วาระ (วาระที่ ๒-๓-๔) พึงกระ  ทั้งปวัตติ </p><p>และปฏิสนธิ.</p><p>           [๑๕๐๒] ๕.  <strong>อัปปมาณธรรม    เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย</strong>  มี ๓ วาระ  (วาระที่ ๕-๖-๗)  พึงกระทำ</p><p>ปวัตติ  อย่างเดียว.</p><p>               <strong>๑๕.  อาหารปัจจัย ฯลฯ  ๑๙.  สัมปยุตตปัจจัย</strong> </p><p>           [๑๕๐๔] ๑.  <strong>ปริตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอาหารปัจจัย, เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย,  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัย  ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย,   เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของมัคค-</strong></p><p><strong>ปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย  (แต่ละปัจจัย มี ๗ </strong></p><p><strong>วาระ) </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 427</p><p>                                     <strong>๒๐.  วิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>                         ๑. <strong>ปริตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม  ฯลฯ</strong> </p><p>           มี ๓ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ  ปุเรชาตะ</strong>  และ <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปริตตธรรมที่เกิดพร้อมกัน      เป็นปัจจัยแก่จิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.         </p><p>           ในปฏิสนธิขณะขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปริตตธรรม เป็นปัจจัยแก่กฏัตตา-</p><p>รูปทั้งหลาย ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย, ขันธ์ทั้งหลายเป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ</p><p>หทยวัตถุเป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น   <strong>ปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>           จักขายตนะที่เกิดก่อน    เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ    ด้วยอำนาจของ</p><p>วิปปยุตตปัจจัย ฯลฯ กายายตนะ    เป็นปัจจัยแก่กายวิญญาณ    ด้วยอำนาจของ</p><p>วิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           หทยวัตถุ    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปริตตธรรม   ด้วยอำนาจ</p><p>ของวิปปยุตตปัจจัย</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปริตตธรรมที่เกิดภายหลัง  เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เกิด</p><p>ก่อน  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           [๑๕๐๕] ๒.  <strong>ปริตตธรรม   เป็นปัจจัยแก่มหัคคตธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 428</p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           ในปฏิสนธิขณะ หทยวัตถุที่เกิดพร้อมกัน   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่</p><p>เป็นมหัคคตธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม  ด้วยอำนาจ</p><p>ของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           [๑๕๐๖] ๓.  <strong>ปริตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น   <strong>ปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>           หทยวัตถุที่เกิดก่อน    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัปปมาณธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           [๑๕๐๗] ๔.  <strong>มหัคคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น <strong>สหชาตะ</strong> ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรมที่เกิดพร้อมกัน      เป็นปัจจัยแก่จิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรมที่เกิดภายหลัง    เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่</p><p>เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 429</p><p>           [๑๕๐๘] ๕.  <strong>อัปปมาณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม  ด้วย </strong></p><p><strong>อำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น <strong>สหชาตะ</strong>  และ <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัปปมาณธรรมที่เกิดพร้อมกัน   เป็นปัจจัยแก่จิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ที่หลายที่เป็นอัปปมาณธรรมที่เกิดภายหลัง    เป็นปัจจัยแก่กายนี้</p><p>ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>                                         <strong>๒๑.  อัตถิปัจจัย</strong></p><p>           [๑๕๐๙] ๑. <strong>ปริตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           มี ๕ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ  ปุเรชาตะ  ปัจฉาชาตะ  อาหาระ</strong></p><p>และ  <strong>อินทริยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>           ขันธ์ ๑ ที่เป็นปริตตธรรมที่เกิดพร้อมกัน   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ทั้งหลายเป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ  ด้วยอำนาจของ</p><p>อัตถิปัจจัย   หทยวัตถุเป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ  ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 430</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นจักษุ ฯลฯ บุคคลพิจารณาเห็นหทยวัตถุ  โดยความ</p><p>เป็นของไม่เที่ยง ฯลฯ ย่อมยินดี    ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง    เพราะปรารภจักษุเป็น</p><p>ต้นนั้น    ราคะ  ย่อมเกิดขึ้น ฯลฯ  โทมนัส  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           รูปายตนะ    เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ โผฏฐัพพายตนะ    เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายวิญญาณ  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย. </p><p>           จักขายตนะ   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</p><p>ฯลฯ กายายตนะ   เป็นปัจจัยแก่กายวิญญาณ</p><p>           หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย  ที่เป็นปริตตธรรม  ด้วยอำนาจ</p><p>ของอัตถิปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong> ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปริตตธรรมที่เกิดภายหลัง เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เกิด</p><p>ก่อน  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           กวฬีการาหาร   เป็นปัจจัยแก่กายนี้  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           รูปชีวิตินทรีย์   เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอัตถิ-</p><p>ปัจจัย.</p><p>           [๑๕๑๐] ๒.  <strong>ปริตตธรรม   เป็นปัจจัยแก่มหัคคตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 431</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ     หทยวัตถุเป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคต- </p><p>ธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย. </p><p>           ที่เป็น   <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลเห็นรูปด้วยทิพยจักษุ   ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ.</p><p>           หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม  ด้วยอำนาจ</p><p>ของอัตถิปัจจัย.</p><p>           [๑๕๑๑] ๓.  <strong>ปริตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           หทยวัตถุที่เกิดก่อน    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัปปมาณธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           [๑๕๑๒] ๔.  <strong>มหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่มหัคคตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นมหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ฯลฯ ขันธ์ ๒</p><p>ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>           [๑๕๑๓] ๕.  <strong>มหัคคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 432</p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong> และ <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่  </p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรมที่เกิดพร้อมกับ  เป็นปัจจัยแก่จิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ     ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม     เป็นปัจจัยแก่</p><p>กฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรมที่เกิดภายหลัง   เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่ </p><p>เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           [๑๕๑๔] ๖.  <strong>มหัคคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม   และ</strong></p><p><strong>มหัคคตธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           คือ    ขันธ์ ๑ ที่เป็นมหัคคตธรรม    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และจิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>           [๑๕๑๕] ๗.  <strong>อัปปมาณธรรม    เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอัปปมาณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 433</p><p>           [๑๕๑๖] ๘.  <strong>อัปปมาณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม  ด้วย </strong></p><p><strong>อำนาจของอัตถิปัจจัย</strong> </p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น <strong>สหชาตะ</strong>  และ <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัปปมาณธรรมที่เกิดพร้อมกัน  เป็นปัจจัยแก่จิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัปปมาณธรรมที่เกิดภายหลัง  เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่</p><p>เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           [๑๕๑๗] ๙.  <strong>อัปปมาณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม  และ</strong></p><p><strong>อัปปมาณธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๑  ที่เป็นอัปปมาณธรรม เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓  และจิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           [๑๕๑๘] ๑๐.  <strong>ปริตตธรรม   และอัปปมาณธรรม  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ปริตตธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น <strong>สหชาตะ, ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อาหาระ</strong></p><p>และรวมกับ <strong>อินทริยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 434</p><p>           ขันธ์ที่เป็นอัปปมาณธรรม    และมหาภูตรูปทั้งหลาย  เป็นปัจจัยแก่ </p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย. </p><p>           ที่เป็น <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อาหาระ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัปปมาณธรรมที่เกิดภายหลัง     และกวฬีการาหาร</p><p>เป็นปัจจัยแก่กายนี้  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ </strong> รวมกับ  <strong>อินทริยะ</strong> ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัปปมาณธรรมที่เกิดภายหลัง     และรูปชีวิตินทรีย์</p><p>เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           [๑๕๑๙]  ๑.  <strong>ปริตตธรรม   และอัปปมาณธรรม   เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่อัปปมาณธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว   คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ ๑ ที่เป็นอัปปมาณธรรมที่เกิดพร้อมกัน    และหทยวัตถุ    เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ฯลฯ  ขันธ์   ๒ ฯลฯ.</p><p>           [๑๕๒๐] ๑๒.  <strong>ปริตตธรรม  และมหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>ปริตตธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ, ปัจฉาชาตะ</strong> รวมกับ <strong>อาหาระ</strong></p><p>และรวมกับ  <strong>อินทริยะ</strong></p><p>           ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ที่เป็นมหัคคตธรรม     และมหาภูตรูปทั้งหลาย      เป็นปัจจัยแก่</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 435</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ที่เป็นมหัคคตธรรม    และมหาภูตรูปทั้งหลาย </p><p>เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อาหาระ</strong> ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม    และกวฬีการาหาร   เป็นปัจจัยแก่</p><p>กายนี้. </p><p>           ที่เป็น <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อินทริยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตธรรม  และรูปชีวิตนทรีย์  เป็นปัจจัยแก่</p><p>กฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           [๑๕๒๑] ๑๓.  <strong>ปริตตธรรม  และมหัคคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>มหัคคตธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>สหชาตะ</strong> รวมกับ  <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ ๑ ที่เป็นมหัคคตธรรมที่เกิดพร้อมกัน   และหทยวัตถุ  เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ ๓ ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นมหัคคตธรรม  และหทยวัตถุเป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ ๓  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ  ขันธ์ ๒  และหทยวัตถุ ฯลฯ.</p><p>                  <strong>๒๒.  นัตถิปัจจัย ฯลฯ  ๒๔.  อวิคตปัจจัย</strong> </p><p>           เป็นปัจจัย  <strong>ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>นัตถิปัจจัย,</strong>  เป็นปัจจัย <strong>ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของวิคตปัจจัย,</strong>  เป็นปัจจัย  <strong>ด้วยอำนาจของอวิคตปัจจัย.</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 436</p><p>                              <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong> </p><p>                                          <strong>สุทธมูลกนัย</strong> </p><p>           [๑๕๒๒]  ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ  ในอารัมมณปัจจัย  มี ๗ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ  ในอนันตรปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๙ วาระ  ในสหชาตปัจจัย  มี ๑๑ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย   มี ๗ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย   มี ๑๓ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ  ในปุเรชาตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ  ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ   ในอาเสวนปัจจัย   มี ๔ วาระ ใน</p><p>กัมมปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในวิปากปัจจัย   ในอาหารปัจจัย    ในอินทริยปัจจัย</p><p>ในฌานปัจจัย    ในมัคคปัจจัย   แต่ละปัจจัย   มี ๗ วาระ    ในสัมปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ   ในวิปปยุตตปัจจัย   มี ๕ วาระ   ในอัตถิปัจจัย  มี  ๓ วาระ   ใน</p><p>นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย  มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย  มี ๑๓ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                             <em>อนุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                                <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                        <strong>การยกปัจจัยในปัจจนียะแห่งปัญหาวาระ</strong></p><p>           [๑๕๒๓] ๑.  ปริตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม    ด้วย</p><p>อำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,</p><p>เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของ</p><p>ปุเรชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย</p><p>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย,   เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย,</p><p>เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 437</p><p>           [๑๕๒๔] ๒.  <strong>ปริตตธรรม   เป็นปัจจัยแก่มหัคคตธรรม  ด้วย </strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, </strong></p><p><strong>เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>ปุเรชาตปัจจัย.</strong> </p><p>           [๑๕๒๕] ๓.  <strong>ปริตตธรรม   เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย,</strong></p><p>           [๑๕๒๖] ๔.  <strong>มหัคคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่มหัคคตธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๕๒๗] ๕.  <strong>มหัคคตธรรม    เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย,    เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>ปัจฉาชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๕๒๘] ๖.  <strong>มหัคคตธรรม เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 438</p><p>           [๑๕๒๙] ๗.  <strong>มหัคคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม    และ</strong></p><p><strong>มหัคคตธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจ </strong></p><p><strong>ของกัมมปัจจัย.</strong> </p><p>           [๑๕๓๐] ๘.  <strong>อัปปมาณธรรม    เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย    ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</strong></p><p><strong>ปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๕๓๑] ๙.  <strong>อัปปมาณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๕๓๒] ๑๐. <strong>อัปปมาณธรรม  เป็นปัจจัยแก่มหัคคตธรรม </strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</strong></p><p><strong>ปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๕๓๓] ๑๑.  <strong>อัปปมาณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตธรรม  และ</strong></p><p><strong>อัปปมาณธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๕๓๔] ๑๒.  <strong>ปริตตธรรม  และอัปปมาณธรรม เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ปริตตธรรม  ฯลฯ</strong>  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 439</p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ,  ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อาหาระ</strong></p><p>และรวมกับ  <strong>อินทริยะ.</strong> </p><p>           [๑๕๓๕]  ๑๓. <strong>ปริตตธรรม  และอัปปมาณธรรม  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่อัปปมาณธรรม  ฯลฯ</strong> </p><p>           มีอย่างเดียว   คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>ปุเรชาตะ.</strong></p><p>           [๑๕๓๖] ๑๔.  <strong>ปริตตธรรม  และมหัคคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>ปริตตธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ,  ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อาหาระ</strong></p><p>และรวมกับ  <strong>อินทริยะ.</strong></p><p>           [๑๕๓๗] ๑๕.  <strong>ปริตตธรรม  และมหัคคตธรรม เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>มหัคคตธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>สหชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>ปุเรชาตะ.</strong></p><p>                                    <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๕๓๘]  ในนเหตุปัจจัย   มี ๑๕ วาระ  ในนอารัมมณปัจจัย  มี ๑๕</p><p>วาระ  ในนอธิปติปัจจัย  ในนอนันตรปัจจัย  ในนสมนันตรปัจจัย  แต่ละปัจจัย</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 440</p><p>มี ๑๕ วาระ ในนสหชาตปัจจัย มี ๑๒ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย  มี ๑๒ วาระ </p><p>ในนนิสสยปัจจัย  มี ๑๒ วาระ  ในนอุปนิสสยปัจจัย  มี ๑๔ วาระ  ในปุเรชาต-</p><p>ปัจจัย  มี ๑๔  วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑๕ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย  มี ๑๕</p><p>วาระ ฯลฯ ในนมัคคปัจจัย มี ๑๕ วาระ  ในนอาเสวนปัจจัย  มี ๑๒ วาระ ในน-</p><p>วิปปยุตตปัจจัย  มี ๑๐ วาระ  ในโนอัตถิปัจจัย  มี ๑๐ วาระ  ในโนนัตถิปัจจัย</p><p>มี ๑๕ วาระ  ในโนวิคตปัจจัย   มี ๑๕ วาระ   ในโนอวิคตปัจจัย   มี  ๑๐ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                                <em>ปัจจนียนัย จบ</em></p><p>                                              <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>                               <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๕๓๙]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>   ในนอารัมมณปัจจัย   มี ๗ วาระ ...ใน</p><p>นอธิปติปัจจัย  ในนอนันตรปัจจัย  ในนสมนันตรปัจจัย   แต่ละปัจจัยมี ๗ วาระ</p><p>ในนอัญญมัญญปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในนอุปนิสสยปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในนปุเร-</p><p>ชาตปัจจัย  มี ๗ วาระ  ฯลฯ  ในนมัคคปัจจัย มี ๗ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ   ในนวิปปยุตตปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในโนนัตถิปัจจัย   มี ๗ วาระ</p><p>ในโนวิคตปัจจัย   มี ๗ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                               <em>อนุโลมปัจจนียนัย  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 441</p><p>                                       <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong> </p><p>                         <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>           [๑๕๔๐]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong> ในอารัมมณปัจจัย  มี ๗ วาระ...ใน</p><p>อธิปติปัจจัย  มี ๗ วาระ   ในอนันตรปัจจัย   มี ๙ วาระ   ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๙ วาระ   ในสหชาตปัจจัย   มี ๑๑ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย   มี ๗ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย   มี ๑๓ วาระ   ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในปุเรชาตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ    ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ  ในอาเสวนปัจจัย  มี ๔ วาระ</p><p>ในกัมมปัจจัย มี ๗ วาระ  ฯลฯ  ในมัคคปัจจัย   มี ๗ วาระ  ในสัมปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ  ในวิปปยุตตปัจจัย  มี ๕ วาระ ในอัตถิปัจจัย  มี ๑๓ วาระ ใน</p><p>นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ  ในอวิคตปัจจัย  มี ๑๓ วาระ.</p><p>                                      <em>ปัจจนียานุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                      <em>ปริตตติกะที่ ๑๒ จบ</em><sup>*</sup></p><p><sup>*</sup>ติกะนี้  ไม่มีอรรถกถาอธิบาย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 442</p><p>                              <strong>๑๓.  ปริตตารัมมณติกะ</strong> </p><p>                                        <strong>ปฏิจจวาระ</strong></p><p>                                         <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                      <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๑๕๔๑] ๑.  <strong>ปริตตารัมมณธรรม    อาศัยปริตตารมมณธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ    ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์  ๑  ที่เป็นปริตตารัมมณธรรม ฯลฯ อาศัย</p><p>ขันธ์ ๒.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นปริตตารัมมณธรรม  ฯลฯ</p><p>อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>           [๑๕๔๒] ๒.  <strong>มหัคคตารัมมณธรรม     อาศัยมหัคคตารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรมเกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม ฯลฯ  อาศัยขันธ์</p><p>๒ ฯลฯ  ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม ฯลฯ</p><p>           [๑๕๔๓] ๓.  <strong>อัปปมาณารัมมณธรรม อาศัยอัปปมาณารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรมเกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม ฯลฯ อาศัย</p><p>ขันธ์ ๒. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 443</p><p>                  <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย ฯลฯ  ๒๓.  อวิคตปัจจัย</strong> </p><p>           [๑๕๔๔]  <strong>ปริตตารัมมณธรรม อาศัยปริตตารัมมณธรรม  เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย  เพราะอธิปติปัจจัย  ฯลฯ  เพราะอวิคตปัจจัย.</strong></p><p>                            <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong></p><p>           [๑๕๔๕]  ในเหตุปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในอารัมมณปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย   มี ๓ วาระ ฯลฯ  ในอวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                      <em>อนุโลมนัย จบ</em></p><p>                                         <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                     <strong>๑.  นเหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๑๕๔๖] ๑.  <strong>ปริตตารัมมณธรรม    อาศัยปริตตารัมมณธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓     อาศัยขันธ์ ๑    ที่เป็นปริตตารัมมณธรรม    ซึ่งเป็น</p><p>อเหตุกะ ฯลฯ   อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>           ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ    ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นปริตตารัมมณ-</p><p>ธรรม ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>           โมหะ   ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ    อาศัยขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ.</p><p>           [๑๕๔๗] ๒.  <strong>มหัคคตารัมมณธรรม    อาศัยมหัคคตารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม ฯลฯ  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 444</p><p>            คือ  ขันธ์ ๓   อาศัยขันธ์ ๑    ที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม    ซึ่งเป็น </p><p>อเหตุกะ  ฯลฯ   อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ   โมหะ   ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   ที่สหรคต</p><p>ด้วยอุทธัจจะ  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ.</p><p>           [๑๕๔๘] ๓.  <strong>อัปปมาณารัมมณธรรม อาศัยอัปปมาณารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ฯลฯ  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑   ที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม   ซึ่งเป็น</p><p>อเหตุกะ ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>                                      <strong>๒.  นอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๑๕๔๙] ๑.  <strong>ปริตตารัมมณธรรม    อาศัยปริตตารัมมณธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นปริตตารัมมณธรรม ฯลฯ  อาศัย</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ  โนปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>           [๑๕๕๐] ๒.  <strong>มหัคคตารัมมณธรรม    อาศัยมหัคคตารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม ฯลฯ อาศัย</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ  ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>           [๑๕๕๑] ๓.  <strong>อัปปมาณารัมมณธรรม อาศัยอัปปมาณารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม ฯลฯ  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 445</p><p>           คือ  ขันธ์ ๓    อาศัยขันธ์ ๑    ที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม  ฯลฯ</p><p>อาศัยขันธ์ ๒. </p><p>                                     <strong>๓.  นปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๕๕๒] ๑.  <strong>ปริตตารัมมณธรรม    อาศัยปริตตารัมมณธรรม</strong></p><p><strong>ฯลฯ  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นปริตตารัมมณธรรม  ฯลฯ</p><p>ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>           [๑๕๕๓] ๒.  <strong>มหัคคตารัมมณธรรม     อาศัยมหัคคตารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม ฯลฯ  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม</p><p>ฯลฯ   อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>           เพราะนุปเรชาตปัจจัย   ในมหัคคตารัมมณธรรม ปฏิสนธิ  ไม่มี.</p><p>           [๑๕๕๔] ๓.  <strong>อัปปมาณารัมมณธรรม  อาศัยอัปปมาณารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ  ขันธ์ ๓   อาศัยขันธ์ ๑    ที่เป็นอัปปมาณารัมมณ-</p><p>ธรรม  ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>                      <strong>๔.  นปัจฉาชาตปัจจัย   ๕. นอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           <strong>เพราะนปัจฉาชาตปัจจัย  เพราะนอาเสวนปัจจัย  เหมือนกับ</strong></p><p><strong>เพราะนอธิปติปัจจัย.</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 446</p><p>                                     <strong>๖.  นกัมมปัจจัย</strong></p><p>           [๑๕๕๕] ๑.  <strong>ปริตตารัมมณธรรม  อาศัยปริตตารัมมณธรรม  </strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนกัมมปัจจัย</strong> </p><p>           คือ    เจตนาที่เป็นปริตตารัมมณธรรม      อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>ปริตตารัมมณธรรม.</p><p>           [๑๕๕๖] ๒.  <strong>มหัคคตารัมมณธรรม    อาศัยมหัคคตารัมมณ</strong></p><p><strong>ธรรม เกิดขึ้น  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ    เจตนาที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม      อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>มหัคคตารัมมณธรรม.</p><p>           [๑๕๕๗] ๓.  <strong>อัปปมาณารัมมณธรรม อาศัยอัปปมาณารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ   เจตนาที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม     อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>อัปปมาณารัมมณธรรม.</p><p>                      <strong>๗.  นวิปากปัจจัย  ฯลฯ  ๙.  นมัคคปัจจัย</strong></p><p>           [๑๕๕๘] ๑.  <strong>ปริตตารัมมณธรรม  อาศัยปริตตารัมมณธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนวิปากปัจจัย.</strong>  ปฏิสนธิ  ไม่มี.</p><p>           <strong>เพราะนฌานปัจจัย</strong></p><p>           คือ ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่สหรคตด้วยปัญจวิญญาณ ฯลฯ อาศัย</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ </p><p>           <strong>เพราะนมัคคปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 447</p><p>           คือ  ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นปริตตารัมมณธรรม  ซึ่งเป็นอเหตุกะ </p><p>ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ  ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>           [๑๕๕๙] ๒.  <strong>มหัคคตารัมมณธรรม     อาศัยมหัคคตารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนมัคคปัจจัย</strong></p><p>           คือ ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม  ซึ่งเป็นอเหตุกะ</p><p>ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           [๑๕๖๐] ๓.  <strong>อัปปมาณารัมมณธรรม  อาศัยอัปปมาณารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนมัคคปัจจัย</strong></p><p>           คือ ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม ซึ่งเป็นอเหตุกะ</p><p>ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>                                   <strong>๑๐.  นวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๕๖๑] ๑.  <strong>ปริตตารัมมณธรรม     อาศัยปริตตารัมมณธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นปริตตารัมมณธรรม ฯลฯ</p><p>           [๑๕๖๒] ๒.  <strong>มหัคคตารัมมณธรรม     อาศัยมหัคคตารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม  ฯลฯ</p><p>            </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 448</p><p>           [๑๕๖๓] ๓.  <strong>อัปปมาณรัมมณธรรม อาศัยอัปปมาณารัมมณ- </strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ  ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๑    ที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม</p><p>ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>                                <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๕๖๓]  ในนเหตุปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในนอธิปติปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ฯลฯ ในนปุเรชาตปัจจัย  มี ๓ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๓ วาระ ในนอา-</p><p>เสวนปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในนกัมนปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนวิปากปัจจัย  มี ๓</p><p>วาระ  ในนฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปปยุตต-</p><p>ปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                                <em>ปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>                                              <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>                              <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๕๖๕]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>  ในนอธิปติปัจจัย  มี ๓ วาระ...ใน</p><p>นปุเรชาตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ  ในนอาเสวน-</p><p>ปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนกัมมปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนวิปากปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                         <em>อนุโลมปัจจนียนัย  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 449</p><p>                                    <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong></p><p>                    <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong> </p><p>           [๑๕๖๖]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>  ในอารัมมณปัจจัย  มี ๓ วาระ...ใน</p><p>อนันตรปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ  ในสหชาตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ    ในอัญญมัญญปัจจัย    มี ๓ วาระ    ในนิสสยปัจจัย   มี ๓ วาระ</p><p>ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ  ในปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ  ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ  ในวิปากปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในอาหาร- </p><p>ปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในอินทริยปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในฌานปัจจัย   มี ๓ วาระ</p><p>ในมัคคปัจจัย  มี ๒ วาระ   ในสัมปยุตตปัจจัย    มี ๓ วาระ  ในวิปปยุตตปัจจัย</p><p>มี   ๓ วาระ  ในอัตถิปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในนัตถิปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในวิคต-</p><p>ปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในอวิคตปัจจัย  มี ๓ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                       <em>ปัจจนียานุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                           <em>ปฏิจจวาระ  จบ</em></p><p>           สหชาตวาระก็ดี    ปัจจัยวาระก็ดี    นิสสยวาระก็ดี     สังสัฏฐวาระก็ดี</p><p>สัมปยุตตวาระก็ดี  เหมือนกับ  ปฏิจจวาระ.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 450</p><p>                                         <strong>ปัญหาวาระ</strong> </p><p>                                          <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                       <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong>   </p><p>           [๑๕๖๗] ๑.  <strong>ปริตตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   เหตุทั้งหลายที่เป็นปริตตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ   เหตุทั้งหลายที่เป็นปริตตารัมมณธรรม    เป็นปัจจัย</p><p>แก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>           [๑๕๖๘] ๒.  <strong>มหัคคตารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่มหัคคตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   เหตุทั้งหลายที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์ทั้งหลาย    ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>           [๑๕๖๙] ๓.  <strong>อัปปมาณารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม    ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เหตุทั้งหลายที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.                                                  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 451</p><p>                                    <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๑๕๗๐] ๑.  <strong>ปริตตารัมมณธรรม      เป็นปัจจัยแก่ปริตตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  บุคคลให้ทาน   สมาทานศีล    กระทำอุโบสถกรรมแล้วพิจารณา</p><p>กุศลกรรมนั้น.</p><p>           พิจารณากุศลกรรมทั้งหลายที่เคยสั่งสมไว้แล้วในกาลก่อน.</p><p>           พระอริยะทั้งหลายพิจารณากิเลสที่ละแล้ว   ที่เป็นปริตตารัมมณธรรม,</p><p>พิจารณากิเลสที่ข่มแล้ว,   รู้ซึ่งกิเลสทั้งหลายที่เคยเกิดขึ้นแล้วในกาลก่อน.  </p><p>           พิจารณาเห็นขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปริตตารัมมณธรรม   โดยความเป็น</p><p>ของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์   เป็นอนัตตา   ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   เพราะ </p><p>ปรารภขันธ์นั้น  ราคะที่เป็นปริตตารัมมณธรรม  ย่อมเกิดขึ้น ฯลฯ  โทมนัส</p><p>ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลรู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยปริตตารัมมณปริตตจิต   ด้วย</p><p>เจโตปริยญาณ.</p><p>           ปริตตขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปริตตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่เจโตปริย-</p><p>ญาณ   แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ   แก่ยถากัมมูปคญาณ    แก่อนาคตังสญาณ</p><p>แก่อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๑๕๗๑] ๒. <strong>ปริตตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่มหัคคตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 452</p><p>           คือ  บุคคลพิจารณาทิพยจักษุ พิจารณาทิพโสตธาตุ  พิจารณาอิทธิวิธ- </p><p>ญาณที่เป็นปริตตารัมมณธรรม   พิจารณาเจโตปริยญาณ ฯลฯ พิจารณาปุพเพ-</p><p>นิวาสานุสสติญาณ  ฯลฯ  พิจารณายถากัมมูปคญาณ ฯลฯ  พิจารณาอนาคตังส- </p><p>ญาณ. </p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นมหัคคตขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปริตตารัมมณธรรม</p><p>โดยของความเป็นของไม่เที่ยง ฯลฯ ย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง เพราะปรารภ</p><p>ขันธ์นั้น  ราคะที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม ฯลฯ  โทมนัส  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลรู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยมหัคคตจิต     ที่เป็นปริตตา-</p><p>รัมมณธรรม  ด้วยเจโตปริยญาณ.</p><p>           มหัคคตขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปริตตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่เจโต-</p><p>ปริยญาณ  แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ  แก่อนาคตังสญาณ  แก่อาวัชชนะ ด้วย</p><p>อำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๑๕๗๒] ๓.  <strong>มหัคคตารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่มหัคคตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ ฯลฯ พิจารณาวิญญานัญจายตนะ    พิจารณาเนวสัญญานา-</p><p>สัญญายตนะ   พิจารณาอิทธิวิญญาณ   ที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม  พิจารณา</p><p>เจโตปริยญาณ   พิจารณาปุพเพนิวาสานุสสติญาณ   พิจารณายถากัมมูปคญาณ</p><p>พิจารณาอนาคตังสญาณ. </p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นมหัคคตขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม</p><p>โดยความเป็นของไม่เที่ยง ฯลฯ ย่อมยินดี    ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง    เพราะปรารภ</p><p>ขันธ์นั้น   ราคะที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม ฯลฯ โทมนัส  ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 453</p><p>           บุคคลรู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยมหัคคตจิตที่เป็นมหัคคตา- </p><p>รัมมณธรรม  ด้วยเจโตปริยญาณ.     </p><p>           มหัคคตขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่เจโต-</p><p>ปริยญาณ  แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ  แก่ยถากัมมูปคญาณ  แก่อนาคตังสญาณ</p><p>แก่อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๑๕๗๗] ๔.  <strong>มหัคคตารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่ปริตตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ บุคคลพิจารณาปฐมฌานปัจจเวกขณะฯลฯ พิจารณาเนวสัญญานา-</p><p>สัญญายตนปัจจเวกขณะ   พิจารณาทิพพจักขุปัจจเวกขณะ  พิจารณาทิพพโสต-</p><p>ธาตุปัจจเวกขณะ   อิทธิวิธญาณปัจจเวกขณะ ฯลฯ เจโตปริยญาณปัจจเวกขณะ-</p><p>ฯลฯ ปุพเพนิวาสานุสสติญาณปัจจเวกขณะ ฯะฯ ยถากัมมูปคญาณปัจจเวกขณะ</p><p>ฯลฯ พิจารณาอนาคตังสญาณปัจจเวกขณะ.</p><p>           พระอริยะทั้งหลายพิจารณากิเลสที่ละแล้ว ที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม</p><p>พิจารณากิเลสที่ข่มแล้ว,   รู้ซึ่งกิเลสทั้งหลายที่เคยเกิดขึ้นแล้วในกาลก่อน.</p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นปริตตขันธ์ที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม</p><p>โดยความเป็นของไม่เที่ยง ฯลฯ ย่อมยินดี    ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   เพราะปรารภ</p><p>ขันธ์นั้น  ราคะที่เป็นปริตตารัมมณธรรม ฯลฯ โทมนัส   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลรู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยปริตตจิต  ที่เป็นมหัคคตา-</p><p>รัมมณธรรม  ด้วยเจโตปริยญาณ.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 454</p><p>           ปริตตขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่เจโต- </p><p>ปริยญาณ แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ  แก่ยถากัมมูปคญาณ  แก่อนาคตังสญาณ  </p><p>แก่อาวัชชนะ   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๑๕๗๔] ๕.  <strong>อัปปมาณารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่อัปปมา-</strong></p><p><strong>ณารัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค   พิจารณามรรค   พิจารณาผล.</p><p>           บุคคลรู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยอัปปมาณจิต   ที่เป็นอัปปมา-</p><p>ณารัมมณธรรม  ด้วยเจโตปริยญาณ.</p><p>           อัปปมาณขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม      เป็นปัจจัยแก่</p><p>เจโตปริยญาณ   แก่ปุพเพนิวาสนุสสติญาณ   แก่อนาคตังสญาณ   แก่อาวัชชนะ</p><p>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๑๕๗๕] ๖.  <strong>อัปปมาณารัมมธรรม     เป็นปัจจัยแก่ปริตตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  พระอริยะทั้งหลายพิจารณาโคตรภู,  พิจารณาโวทาน,  พิจารณา</p><p>มรรคปัจจเวกขณะ,  พิจารณาผลปัจจเวกขณะ,   พิจารณานิพพานปัจจเวกขณะ.</p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นปริตตขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอิปปมาณารัมณธรรม</p><p>โดยความเป็นของไม่เที่ยง ฯลฯ.</p><p>           บุคคลรู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยปริตตจิต    ที่เป็นอัปปมาณา-</p><p>รัมมณธรรม   ด้วยเจโตปริยญาณ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 455</p><p>           ปริตตขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่เจโต-  </p><p>ปริญาณ  แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ  แก่ยถากัมมูปคญาณ  แก่อนาคตังสญาณ</p><p>แก่อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๑๕๗๖] ๗.  <strong>อัปปมาณธรรม   เป็นปัจจัยแก่มหัคคตารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  พระอริยะทั้งหลายพิจารณาเจโตปริยญาณที่เป็นอัปปมาณารัมมณ-</p><p>ธรรม   พิจารณาปุพเพนิวาสานุสสติญาณ   พิจารณาอนาคตังสญาณ   รู้จิตของ</p><p>บุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยมหัคคตจิตที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม     ด้วยเจโต-</p><p>ปริยญาณ</p><p>           มหัคคตขันธ์ที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่เจโตปริยญาณ</p><p>แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ  แก่อนาคตังสญาณ  แก่อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของ</p><p>อารัมมณปัจจัย.</p><p>                                          <strong>๓.  อธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๑๕๗๗] ๑.  <strong>ปริตตารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่ปริตตารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลให้ทาน   สมาทานศีล    กระทำอุโบสถกรรมแล้ว    กระทำกุศล</p><p>กรรมนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   พิจารณา.</p><p>           กระทำกุศลกรรมทั้งหลายที่เคยสั่งสมไว้แล้วในกาลก่อนให้เป็นอารมณ์</p><p>อย่างหนักแน่นแล้ว    พิจารณา.        </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 456</p><p>           บุคคลกระทำปริตตขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปริตตารัมมณธรรม     ให้เป็น </p><p>อารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   เพราะกระทำขันธ์</p><p>นั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น  ราคะ  ย่อมเกิดขึ้น  ทิฏฐิ  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นปริตตารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้ง</p><p>หลาย   ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๑๕๗๘] ๒.  <strong>ปริตตารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่มหัคคตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น   <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>   ได้แก่</p><p>           บุคคลกระทำทิพยจักษุให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว    พิจารณา.</p><p>กระทำทิพโสตธาตุ  ฯลฯ  อิทธิวิธญาณที่เป็นปริตตารัมมณธรรม  ฯลฯ  เจโต-</p><p>ปริยญาณ ฯลฯ ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ ฯลฯ  ยถากัมมูปคญาณ ฯลฯ   กระทำ</p><p>อนาคตังสญาณให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว  พิจารณา.</p><p>           บุคคลย่อมยินดีย่อมเพลิดเพลินยิ่ง เพราะกระทำมหัคคตขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ที่เป็นปริตตารัมมณธรรมให้เป็นอารมณ์อย่างหนักเเน่น     ครั้นกระทำขันธ์นั้น</p><p>ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว      ราคะที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม   ฯลฯ</p><p>ทิฏฐิ  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           [๑๕๗๙] ๓.  <strong>ปริตตารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่มหัคคตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ  <strong>สหชาตาธิปติ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 457</p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่ </p><p>           บุคคลกระทำวิญญาณัญจายตนะให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น ฯลฯ</p><p>เนวสัญญานาสัญญายตนะ  ฯลฯ  อิทธิวิธญาณที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม ฯลฯ</p><p>เจโตปริยญาณ  ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ    ยถากัมมูปคญาณ   อนาคตังสญาณ</p><p>ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น ฯลฯ</p><p>           บุคคลย่อมยินดี ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง เพราะกระทำมหัคคตขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรมให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น        ครั้นกระทำ</p><p>ขันธ์นั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว     ราคะที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม</p><p>ฯลฯ ทิฏฐิ  ฯลฯ</p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>   ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม     เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๑๕๘๐] ๔.  <strong>มหัคคตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลกระทำปฐมฌานปัจจเวกขณะให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว</p><p>พิจารณาฯลฯ กระทำอนาคตังสญาณปัจจเวกขณะ ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น</p><p>ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 458</p><p>           บุคคลย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะการทำปริตตขันธ์ทั้งหลาย </p><p>ที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรมให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น   ครั้นกระทำขันธ์นั้น</p><p>ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว    ราคะที่เป็นปริตตารัมมณธรรม ฯลฯ ทิฏฐิ</p><p>ย่อมเกิดขึ้น.                    </p><p>           [๑๕๘๑] ๕.  <strong>อัปปมาณารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค  กระทำมรรคให้เป็นอารมณ์อย่างหนัก</p><p>แน่นแล้ว   พิจารณา  กระทำผลให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น ฯลฯ</p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ทั้งหลาย.</p><p>           [๑๕๘๒] ๖.  <strong>อัปปมาณารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่ปริตตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           พระเสกขบุคคลทั้งหลาย   กระทำโคตรภูให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น</p><p>แล้วพิจารณา,      กระทำโวทานให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว     พิจารณา,</p><p>กระทำมรรคปัจจเวกขณะให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว    พิจารณา,   กระ-</p><p>ทำผลปัจจเวกขณะ ฯลฯ  กระทำนิพพานปัจจเวกขณะ  ให้เป็นอารมณ์อย่างหนัก</p><p>แน่นแล้ว   พิจารณา. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 459</p><p>           [๑๕๘๓] ๗.   <strong>อัปปมาณารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่มหัคคตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong> </p><p>           มีอย่างเดียว   คือที่เป็น   <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           พระเสกขบุคคลทั้งหลายกระทำเจโตปริยญาณที่เป็นอัปปมาณารัมมณ-</p><p>ธรรมให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น ฯลฯ  กระทำปุพเพนิวาสนุสสติญาณ  ฯลฯ</p><p>กระทำอนาคตังสญาณให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   พิจารณา.</p><p>                                         <strong>๔.  อนันตรปัจจัย</strong></p><p>           [๑๕๘๔] ๑.  <strong>ปริตตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตรัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปริตตารัมมณธรรมที่เกิดก่อน ๆ   เป็นปัจจัย</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๑๕๘๕] ๒. <strong>ปริตตารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่มหัคคตารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ   จุติจิตที่เป็นปริตตารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่อุปปัตติจิตที่เป็น</p><p>มหัคคตารัมมณธรรม   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           ภวังค์ที่เป็นปริตตารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่อาวัชชนะที่เป็นมหัคคตา-</p><p>รัมมณธรรม   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปริตตารัมมณธรรม     เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะที่เป็น</p><p>มหัคคตารัมมณธรรม   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 460</p><p>           [๑๕๘๖] ๓.  <strong>ปริตตารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณา- </strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ    ภวังค์ที่เป็นปริตตารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่อาวัชชนะที่เป็น</p><p>มหัคคตารัมมณธรรม ฯลฯ</p><p>           อนุโลมที่เป็นปริตตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่โคตรภู,   อนุโลมเป็น</p><p>ปัจจัยแก่โวทาน.</p><p>           อนุโลมเป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติ   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๑๕๘๗] ๔.  <strong>มหัคคตารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่มหัคคตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรมที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัย </p><p>แก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรมที่เกิดหลังๆ ด้วยอำนาจของอนันตร-</p><p>ปัจจัย.</p><p>           [๑๕๘๘] ๕.  <strong>มหัคคตารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่ปริตตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</strong></p><p>           คือ จุติจิตป็นมหัคคตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปปัตติจิตที่เป็น</p><p>ปริตตารัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           ภวังค์ที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม      เป็นปัจจัยแก่อาวัชชนะที่เป็น</p><p>ปริตตารัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะที่เป็น</p><p>ปริตตารัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 461</p><p>           [๑๕๘๙] ๖.  <strong>มหัคคตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณา- </strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ภวังค์ที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่อาวัชชนะที่เป็น</p><p>อัปปมาณารัมมณธรรม  ฯลฯ</p><p>        อนุโลมที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่โคตรภู,  อนุโลม</p><p>เป็นปัจจัยแก่โวทาน.</p><p>        อนุโลมเป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติ.</p><p>           เนวสัญญานาสัญญายตนะของบุคคลผู้ออกจากนิโรธ  เป็นปัจจัยแก่ผล-</p><p>สมาบัติ   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>           [๑๕๙๐]  <strong>๗.  อัปปมาณารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรมที่เกิดก่อนๆ เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรมที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอนัน-</p><p>ตรปัจจัย.</p><p>           โคตรภูเป็นปัจจัยแก่มรรค.  โวทานเป็นปัจจัยแก่มรรค.</p><p>           มรรคเป็นปัจจัยแก่ผล.</p><p>           ผลเป็นปัจจัยแก่ผล   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๑๕๙๑]  ๘.  <strong>อัปปมาณารัมมณธรรม     เป็นปัจจัยแก่ปริตตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ   มรรคปัจจเวกขณะ   เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะที่เป็นปริตตารัมมณ-</p><p>ธรรม. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 462</p><p>           ผลปัจจเวกขณะ   เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะที่เป็นปริตตารัมมณธรรม. </p><p>           นิพพานปัจจเวกขณะ  เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะที่เป็นปริตตารัมมณธรรม.</p><p>           เจโตปริยญาณที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะที่</p><p>เป็นปริตตารัมมณธรรม.                       </p><p>           ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ    เป็นปัจจัยแก่วุฎฐานะที่เป็นปริตตารัมมณ-</p><p>ธรรม.</p><p>           อนาคตังสญาณ   เป็นปัจจัยแก่วุฎฐานะที่เป็นปริตตารัมมณธรรม.</p><p>           ผล  เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะที่เป็นปริตตารัมมณธรรม   ด้วยอำนาจของ</p><p>อนันตรปัจจัย.</p><p>           [๑๕๙๒] ๙.  <strong>อัปปมาณารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่มหัคคตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ    มรรคปัจจเวกขณะ    เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะที่เป็นมหัคคตารัมมณ-</p><p>ธรรม,    ผลปัจจเวกขณะ   เป็นปัจจัยแก่วุฏฐาน   ที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม.</p><p>นิพพานปัจจเวกขณะ  เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ  ที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม.</p><p>           ผลเป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม   ด้วยอำนาจของ</p><p>อนันตรปัจจัย.</p><p>                                      <strong> ๕.  สมนันตรปัจจัย</strong></p><p>           [๑๕๙๓]  <strong>ปริตตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม ด้วยอำนาจของสมนันตรปัจจัย</strong>  เหมือนกับ  อนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 463</p><p>                    <strong>๖.  สหชาตปัจจัย ฯลฯ  ๙.  อุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           [๑๕๙๔] ๑.  <strong>ปริตตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตารัมมณ- </strong></p><p><strong>ธรรม   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย   เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอัญญ-</strong></p><p><strong>มัญญปัจจัย  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย</strong> มี ๓ วาระ พึงกระทำ</p><p>เหมือนกับปฏิจจวาระ.</p><p>           เป็นปัจจัย  <strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นปริตตารัมมณธรรมแล้ว    ให้ทาน</p><p>สมาทานศีล ฯลฯ กระทำอุโบสถกรรม  ฯลฯ ยังฌานที่เป็นปริตตารัมมณธรรม</p><p>ให้เกิดขึ้น   ยังวิปัสสนา ฯลฯ ยังอภิญญา ฯลฯ ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น   ก่อมานะ</p><p>ถือทิฏฐิ.</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นปริตตารัมมณธรรม ฯลฯ  อาศัยปัญญา  ราคะ</p><p>โทสะ  โมหะ   มานะ   ทิฏฐิ    ความปรารถนา    สุขทางกาย ฯลฯ ทุกข์ทางกาย</p><p>แล้วให้ทาน สมาทานศีล ฯลฯ กระทำอุโบสถกรรม ฯลฯ ยังฌานที่เป็นปริตตา-</p><p>รัมมณธรรมให้เกิดขึ้น   ยังวิปัสสนา  ฯลฯ ยังอภิญญา ฯลฯ ยังสมาบัติ   ให้เกิด</p><p>ขึ้น  ย่อมฆ่าสัตว์ ฯลฯ  ทำลายสงฆ์.</p><p>           ศรัทธาที่เป็นปริตตารัมมณธรรม  ฯลๆ  ปัญญา  ราคะ  ฯลฯ  ความ</p><p>ปรารถนา  สุขทางกาย  ฯลฯ  ทุกข์ทางกาย  เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็นปริตตา-</p><p>รัมมณธรรมแก่ปัญญา   แก่ราคะ ฯลฯ แก่ความปรารถนา   แก่สุขทางกาย   แก่</p><p>ทุกข์ทางกาย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 464</p><p>           [๑๕๙๕] ๒.  <strong>ปริตตารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่มหัคคตา- </strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี  ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong> ได้แก่</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธา  ที่เป็นปริตตารัมมณธรรมแล้ว ยังฌานที่</p><p>เป็นมหัคคตารัมมณธรรมให้เกิดขึ้น    ยังวิปัสสนา ฯลฯ ยังอภิญญา ฯลฯ  ยัง</p><p>สมาบัติให้เกิดขึ้น  ก่อมานะ  ถือทิฏฐิ.</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นปริตตารัมมณธรรม ฯลฯ อาศัยปัญญา</p><p>ราคะ ฯลฯ  ความปรารถนา    สุขทางกาย   ทุกข์ทางกายแล้ว    ยังฌานที่เป็น</p><p>มหัคคตารัมมณธรรมให้เกิดขึ้น  ยังวิปัสสนา ฯลฯ ยังอภิญญา ฯลฯ ยังสมาบัติ </p><p>ให้เกิดขึ้น  ก่อมานะ  ถือทิฏฐิ.</p><p>           ศรัทธาที่เป็นปริตตารัมมณธรรม  ฯลฯ  สุขทางกาย ฯลฯ ทุกข์ทางกาย</p><p>เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม ฯลฯ แก่ปัญญา  แก่ราคะ ฯลฯ</p><p>แก่ความปรารถนา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.  </p><p>           [๑๕๙๖] ๓.  <strong>ปริตตารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น   <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong> ได้แก่ </p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธา ที่เป็นปริตตารัมมณธรรมแล้ว  ยังฌานที่</p><p>เป็นอัปปมาณารัมมณธรรมให้เกิดขึ้น  ยังมรรค  ฯลฯ   ยังฌานที่</p><p>ให้เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 465</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นปริตตารัมมณธรรม  ฯลฯ  ปัญญา    ราคะ </p><p>ฯลฯ สุขทางกาย ทุกข์ทางกาย  ยังฌานที่เป็นอัปปมาณธรรมให้เกิดขึ้น  ยังมรรค</p><p>ฯลฯ ยังอภิญญา ฯลฯ ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น.</p><p>           ศรัทธาที่เป็นปริตตารัมมณธรรม  ฯลฯ สุขทางกาย     ทุกข์ทางกาย</p><p>เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม ฯลฯ แก่ปัญญา  ด้วยอำนาจ</p><p>ของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๑๕๙๗] ๔.  <strong>มหัคคตารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่มหัคคตา- </strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ อนันตรูปนิสสยะ</strong>    และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong> </p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธา ที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรมแล้ว   ยังฌานที่</p><p>เป็นมหัคคตารัมมณธรรมให้เกิดขึ้น   ยังวิปัสสนา ฯลฯ   ยังอภิญญา ฯลฯ  ยัง</p><p>สมาบัติ ฯลฯ ก่อมานะ  ถือทิฏฐิ.</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม ฯลฯ ปัญญา   ราคะ</p><p>ฯลฯ ความปรารถนา  ฌานที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม ฯลฯ ถือทิฏฐิ.</p><p>           ศรัทธาที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม ฯลฯ  ปัญญา   ราคะ ฯลฯ  ความ</p><p>ปรารถนา    เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม ฯลฯ    แก่ความ</p><p>ปรารถนา   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.  </p><p>           [๑๕๙๘] ๕.  <strong>มหัคคตารัมมณธรรม     เป็นปัจจัยแก่ปริตตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนนิสสยปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 466</p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น   <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>    และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong> </p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธา   ที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม    แล้วให้ทาน</p><p>สมาทานศีล   กระทำอุโบสถกรรม   ยังฌานที่เป็นปริตตารัมมณธรรม ฯลฯ ยัง</p><p>วิปัสสนา ฯลฯ ยังอภิญญา ฯลฯ ยังสมาบัติ ฯลฯ ก่อมานะ   ถือทิฏฐิ.</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม ฯลฯ ความปรารถนา</p><p>แล้ว  ให้ทาน ฯลฯ ถือทิฏฐิ.</p><p>           ศรัทธาที่เป็นมหคัคตารัมมณธรรม ฯลฯ ความปรารถนา   เป็นปัจจัย</p><p>แก่ศรัทธาที่เป็นปริตตารัมมณธรรม   แก่ความปรารถนา   แก่สุขทางกาย    แก่</p><p>ทุกข์ทางกาย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๑๕๙๙] ๖.  <strong>มหัคคตารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธา   ที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรมแล้ว  ยังฌานที่</p><p>เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม ฯลฯ ยังมรรค ฯลฯ ยังอภิญญา ฯลฯ ยังสมาบัติให้</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม ฯลฯ อาศัยความ</p><p>ปรารถนาแล้ว   ยังฌานที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม ฯลฯ ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 467</p><p>           ศรัทธาที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม ฯลฯ ความปรารถนา    เป็นปัจจัย </p><p>แก่ศรัทธาที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม  ฯลฯ  แก่ปัญญา     ด้วยอำนาจของ</p><p>อุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๑๖๐๐] ๗.  <strong>อัปปมาณารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น   <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธา  ที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรมแล้ว   ยังฌาน</p><p>ที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม ฯลฯ ยังมรรค ฯลฯ ยังอภิญญา ฯลฯ  ยังสมาบัติ </p><p>ให้เกิดขึ้น. </p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม ฯลฯ  อาศัยปัญญา</p><p>แล้ว    ยังฌานที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม ฯลฯ ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น.</p><p>           ศรัทธาที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม ฯลฯ ปัญญา เป็นปัจจัยแก่ศรัทธา</p><p>ที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม ฯลฯ แก่ปัญญา   แก่มรรค   แก่ผลสมาบัติ   ด้วย</p><p>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๑๖๐๑] ๘.  <strong>อัปปมาณารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่ปริตตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ   อนันตรูปนิสสยะ</strong>   และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 468</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธา ที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรมแล้ว    ให้ทาน</p><p>สมาทานศีล  กระทำอุโบสถกรรม   ยังฌานที่เป็นปริตตารัมมณธรรม   ให้เกิด</p><p>ขึ้น  ยังวิปัสสนา ฯลฯ ยังอภิญญา ฯลฯ ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม ฯลฯ อาศัยปัญญา</p><p>แล้ว   ให้ทาน ฯลฯ ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น.</p><p>           ศรัทธาที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม ฯลฯ ปัญญา เป็นปัจจัยแก่ศรัทธา</p><p>ที่ปริตตารัมมณธรรม ฯลฯ แก่ปัญญา   แก่สุขทางกาย   แก่ทุกข์ทางกาย  ด้วย</p><p>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๑๖๐๒] ๙.  <strong>อัปปมาณารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่มหัคคตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ   อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรมแล้ว   ยังฌานที่ </p><p>เป็นมหัคคตารัมมณธรรม ฯลฯ ยังวิปัสสนา ฯลฯ   ยังอภิญญา ฯลฯ ยังสมาบัติ</p><p>ให้เกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม    ฯลฯ  อาศัยปัญญา</p><p>แล้วยังฌานที่มหัคคตารัมมณธรรม ฯลฯ   ยังวิปัสสนา ฯลฯ   ยังอภิญญา ฯลฯ</p><p>ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น.       </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 469</p><p>           ศรัทธาที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม ฯลฯ ปัญญา เป็นปัจจัยแก่ศรัทธา </p><p>ที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม ฯลฯ แก่ปัญญา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>                                      <strong>๑๐.  อาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           [๑๖๐๓] ๑.  <strong>ปริตตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอานาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ    ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปริตตารัมมณธรรมที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปริตตารัมมณธรรมที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอาเสวน-</p><p>ปัจจัย.</p><p>           [๑๖๐๔] ๒.  <strong>ปริตตารัมมณธรรม     เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ   อนุโลมที่เป็นปริตตารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่โคตรภู.</p><p>           อนุโลมเป็นปัจจัยแก่โวทาน  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>           [๑๖๐๕]  ๓.  <strong>มหัคคตารัมมณธรรม     เป็นปัจจัยแก่มหัคคตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรมที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรมที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของ</p><p>อาเสวนปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 470</p><p>           [๑๖๐๖] ๔.  <strong>มหัคคตารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณา- </strong></p><p><strong>รัมณณธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ   อนุโลมที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่โคตรภู.</p><p>           อนุโลมเป็นปัจจัยแก่โวทาน  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>           [๑๖๐๗] ๕.  <strong>อัปปมาณารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong>   </p><p>           คือ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรมที่เกิดก่อนๆ เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม  ที่เกิดหลัง ๆ  ด้วยอำนาจของ</p><p>อาเสวนปัจจัย.</p><p>           โคตรภู   เป็นปัจจัยแก่มรรค.</p><p>           โวทานเป็นปัจจัยแก่มรรค   ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>                                        <strong>๑๑.  กัมมปัจจัย</strong></p><p>           [๑๖๐๘] ๑.  <strong>ปริตตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>           ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นปริตตารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย.</p><p>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 471</p><p>           เจตนาที่เป็นปริตตารัมมณธรรม     เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น </p><p>ปริตตารัมมณธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           [๑๖๐๙] ๒.  <strong>มหัคคตารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่มหัคคตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>   และ  <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้ง</p><p>หลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.  ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>           ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>มหัคคตารัมมณธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           [๑๖๑๐] ๓.  <strong>มหัคคตารัมมณธรรม     เป็นปัจจัยแก่ปริตตา- </strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว   คือที่เป็น <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นมหัคคตารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>ปริตตารัมมณธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           [๑๖๑๑]  ๔.   <strong>อัปปมาณารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 472</p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>นานาขณิกะ</strong> </p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม      เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>อัปปมาณารัมมณธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           [๑๖๐๒] ๕.  <strong>อัปปมาณารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่ปริตตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือ   <strong>นานาขณิกะ</strong>   ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นอัปปมาณารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>ปริตตารัมมณธรรม    ซึ่งเป็นวิบาก   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</p><p>                       <strong>๑๒.  วิปากปัจจัย  ฯลฯ  ๒๑.  อวิคตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๖๑๓] ๑.  <strong>ปริตตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตารัมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย, เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอาหาร-</strong></p><p><strong>ปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของฌานปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของสัมปยุตตปัจจัย, เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย,  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัย ด้วยอำนาจของนัตถิปัจจัย  เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของวิคตปัจจัย,</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอวิคตปัจจัย. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 473</p><p>                            <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong> </p><p>           [๑๖๑๔]  ในเหตุปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในอารัมมณปัจจัย  มี ๗ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในอนันตรปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๙ วาระ   ในสหชาตปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย    มี ๓ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในอุปนิสสยปัจจัย   มี ๙ วาระ  ในอาเสวนปัจจัย</p><p>มี ๕ วาระ  ในกัมมปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในวิปากปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอาหาร-</p><p>ปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในอินทริยปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในฌานปัจจัย   มี ๓  วาระ</p><p>ในมัคคปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในสัมปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๓</p><p>วาระ  ในนัตถิปัจจัย   มี ๙ วาระ  ในวิคตปัจจัย   มี ๙ วาระ  ในอวิคตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                         <em>อนุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                             <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                    <strong>การยกปัจจัยในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๖๑๕] ๑.  <strong>ปริตตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปริตตารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย    เป็นปัจจัย    ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>สหชาตปัจจัย,   เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 474</p><p>           [๑๖๐๖] ๒.  <strong>ปริตตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่มหัคคตารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของ </strong></p><p><strong>อุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๖๑๗] ๓.  <strong>ปริตตารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๖๑๘] ๔.  <strong>มหัคคตารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่มหคัคตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของสหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๖๑๙] ๕.  <strong>มหัคคตารัมมณธรรม     เป็นปัจจัยแก่ปริตตา</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัยย  ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๖๒๐] ๖.  <strong>มหัคคตารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๖๒๑] ๗.  <strong>อัปปมาณารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัปปมาณา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของสหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 475</p><p>           [๑๖๒๒] ๘.  <strong>อัปปมาณารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่ปริตตา- </strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๖๒๓] ๙.  <strong>อัปปมาณารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่มหัคคตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>                              <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๖๒๘]  ในนเหตุปัจจัย   มี ๙ วาระ    ในนอารัมมณปัจจัย   มี ๙</p><p>วาระ   ในนอธิปติปัจจัย  มี ๙ วาระ   ในนอนันตรปัจจัย   มี ๙ วาระ  ในน-</p><p>สมนันตรปัจจัย  มี ๙  วาระ  ในนสหชาตปัจจัย   มี  ๙ วาระ  ในนอัญญมัญญ</p><p>ปัจจัย   มี ๙ วาระ  ในนนิสสยปัจจัย   มี ๙ วาระ  ในนอุปนิสสยปัจจัย   มี ๗</p><p>วาระ  ในนปุเรชาตปัจจัย   มี ๙ วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๙ วาระ ในน</p><p>อาเสวนปัจจัย   มี ๙ วาระ ฯลฯ  ในนมัคคปัจจัย   มี ๙ วาระ  ในนสัมปยุตต-</p><p>ปัจจัย  มี ๙ วาระ   ในนวิปปยุตตปัจจัย   มึ  ๙ วาระ   ในโนอัตถิปัจจัย  มี ๙</p><p>วาระ    ในโนนัตถิปัจจัย     มี ๙ วาระ.    ในโนวิคตปัจจัย    มี ๙ วาระ    ใน</p><p>โนอวิคตปัจจัย   มี ๙ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                           <em>ปัจจนียนัย  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 476</p><p>                                         <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong> </p><p>                          <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๖๒๕]   <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>  ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓  วาระ...ใน</p><p>นอธิปติปัจจัย   มี ๓ วาร   ในนอนันตรปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนสมนันตร-</p><p>ปัจจัยมี ๓ วาระ  ในนอุปนิสสยปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนอาเสวนปัจจัย  มี ๓ </p><p>วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ  ฯลฯ</p><p>ในนมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ   ในโนวิคตปัจจัย  มี ๓ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                       <em>อนุโลมปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>                                             <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong></p><p>                             <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>           [๑๖๒๖]   เพราะนเหตุปัจจัย  ในอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ... ใน  </p><p>อธิปติปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในอนันตรปัจจัย  มี ๙ วาระ   ในสมนันตรปัจจัย </p><p>มี ๙ วาระ   ในสหชาตปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย    มี ๓ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย   มี ๙ วาระ  ในอาเสวนปัจจัย</p><p>มี ๕ วาระ  ในกัมมปัจจัย   มี ๕ วาระ  ในวิปากปัจจัย   มี ๓ วาระ  ฯลฯ ใน</p><p>สัมปยุตตปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในอัตถิปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนอัตถิปัจจัย  มี ๙</p><p>วาระ   ในวิคตปัจจัย   มี ๙ วาระ   ในอวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                                <em>ปัจจนียานุโลม  จบ</em></p><p>                                         <em>ปริตตารัมมณติกะที่ ๑๓ จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 477</p><p>                                   <strong>อรรถกถาปริตตารัมมณติกะ</strong> </p><p>           สองบทว่า  <strong>อปฺปมาณารมฺมณา เจตนา</strong>  ใน <strong>ปริตตารัมมณติกะ</strong></p><p>คือ  เจตนาในโคตรภู  เป็นปัจจัยแก่เสกขธรรม  จะกล่าวว่า  <strong>ปัจจเวกขณเจตนา</strong></p><p>ก็ได้.   สองบทว่า   <strong>วิปากาน   ปริตฺตารมฺมณาน</strong>   คือวิบากที่มีกรรมเป็น</p><p>อารมณ์เกิดขึ้นในปฏิสนธิกาล    มีรูปเป็นต้นเป็นอารมณ์    เกิดขึ้นด้วยอำนาจ</p><p>จักขุวิญญาณเป็นต้น   มีปริตตารมณ์ที่ชวนะรับมาเกิดขึ้นด้วยอำนาจตทารัมมณะ</p><p>ในปวัตติกาล   ก็อาจารย์เหล่าใดกล่าวว่า   ปฏิสนธิย่อมไม่มี   เพราะโคตรภูจิต </p><p>เป็นปัจจัย  อาจารย์เหล่านั้น  พึงถูกคัดค้านด้วยสูตรนี้.  คำที่เหลือในอธิการนี้พึง</p><p>ทราบตามนัยแห่งบาลีนั่นเอง</p><p>           หีนติกะเช่นเดียวกับสังกิลิฏฐติกะ</p><p>                                    <em>อรรถกถาปริตตารัมมณติกะ  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 478</p><p>                                      <strong>๑๔.  หีนติกะ</strong><sup>๑</sup> </p><p>                                        <strong>ปฏิจจวาระ</strong></p><p>                                        <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                      <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๑๖๒๗] ๑.  <strong>หีนธรรม  อาศัยหีนธรรม  เกิดขึ้น   เพราะเหตุ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>           คือ    ขันธ์  ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นหีนธรรม  ฯลฯ  ขันธ์  ๒  อาศัย</p><p>ขันธ์ ๒.</p><p>                         ๒.  <strong>มัชฌิมธรรม  อาศัยหีนธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นหีนธรรม.</p><p>                         ๓.  <strong>หีนธรรม  และมัชฌิมธรรม  อาศัยหีนธรรม  เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นหีนธรรม ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           [๑๖๒๘] ๔.  <strong>มัชฌิมธรรม  อาศัยมัชฌิมธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นมัชฌิมธรรม</p><p>ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>๑  อรรถกถาแก้ว่า  หีนติกะ  เหมือนกับสังกิลิฏฐติกะ.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 479</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย,  ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัย   </p><p>หทยวัตถุ. </p><p>           มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป  กฏัตตารูป  ที่เป็นอุปทารูปอาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           [๑๖๒๙] ๕.  <strong>ปณีตธรรม   อาศัยปณีตธรรม   เกิดขึ้น   เพราะ</strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย   มี ๓ วาระ.</strong></p><p>           [๑๖๓๐] ๘.  <strong>มัชฌิมธรรม อาศัยมัชฌิมธรรม  และปณีตธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นปณีตธรรม   และมหาภูตรูป</p><p>ทั้งหลาย.           </p><p>           [๑๖๓๑] ๙.  <strong>มัชณิมธรรม  อาศัยหีนธรรม   และมัชณิมธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย.</strong></p><p>           คือ    จิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ที่เป็นหีนธรรม    และมหาภูตรูป</p><p>ทั้งหลาย</p><p>           หีนติกะ  พึงให้พิสดารเหมือนกับสังกิลิฏฐติกะ   พึงใส่ให้เต็ม.</p><p>                                          <em>หีนติกะ  ที่ ๑๔ จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 480</p><p>                                    <strong>๑๕. มิจฉัตตติกะ</strong> </p><p>                                         <strong>ปฏิจจวาระ</strong></p><p>                                         <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                       <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๑๖๓๒] ๑.  <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม  อาศัยมิจฉัตตนิยตธรรม  เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้นเพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>                         ๒.  <strong>อนิยตธรรม   อาศัยมิจฉัตตนิยตธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม.</p><p>                         ๓.  <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม  และอนิยตธรรม  อาศัยมิจ-</strong></p><p><strong>ฉัตตนิยตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓  และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นมิจฉัตตนิยต-  </p><p>ธรรม ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           [๑๖๓๓] ๔.  <strong>สัมมัตตนิยตธรรม  อาศัยสัมมัตตนิยตธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong> มี ๓ วาระ (คือวาระที่ ๔-๕-๖)</p><p>           [๑๖๓๔] ๕.  อนิยตธรรมอาศัยอนิยตธรรม  เกิดขึ้น เพราะ</p><p>เหตุปัจจัย</p><p>           คือ    ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นอนิยตธรรม</p><p>ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 481</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๓ และกฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ ๑  เป็นอนิยต- </p><p>ธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย,  ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัย</p><p>หทยวัตถุ   มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑, ฯลฯ มหาภูตรูป ๒.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป  กฏัตตารูปที่เป็นอุปาทารูป  อาศัยมหาภูตรูป ทั้งหลาย.</p><p>           [๑๖๓๕] ๕.  <strong>อนิยตธรรม  อาศัยมิจฉัตตนิยตธรรม  และอนิยต-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม  และ  </p><p>ภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           [๑๖๓๖] ๙.  <strong>อนิยตธรรม    อาศัยสัมมัตตนิยตธรรม      และ</strong></p><p><strong>อนิยตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม  และมหา-</p><p>ภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>                                     <strong> ๒.  อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๑๖๓๗] ๑.  <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม  อาศัยมิจฉัตตนิยตธรรม </strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 482</p><p>           [๑๖๓๘] ๒. <strong>สัมมัตตนิตยธรรม  อาศัยสัมมัตตนิตยธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           [๑๖๓๙] ๓.  <strong>อนิยตธรรม อาศัยอนิยตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอนิตยธรรม  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นอนิยตธรรม  ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ  ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           ปัจจัยทั้งหมด  พึงให้พิสดารด้วยเหตุนี้.</p><p>                            <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong></p><p>           [๑๖๔๐]  ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ</p><p>ในอธิปธิปัจจัย  มี ๙ วาระ  ให้อนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ   ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ  ในสหชาตปัจจัย  มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย   มี ๓ วาระ ใน</p><p>นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ  ในอุปนิลสยปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในปุเรชาตปัจจัย  มี ๓</p><p>วาระ  ในอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ  ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ  ในวิปากปัจจัย</p><p>มี ๑ วาระ  ในอาหารปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในอินทริยปัจจัย  มี   ๙ วาร ะ  ในฌาน-</p><p>ปัจจัย มี ๙ วาระ ในมัคคปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 483</p><p>ในวิปปยุตตปัจจัย   มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในนัตถิปัจจัย มี </p><p>๓ วาระ  ในวิคตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอวิคตปัจจัย  มี ๙  วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                           <em>อนุโลมนับ จบ</em></p><p>                                              <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                           <strong>๑.  นเหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๑๖๔๑] ๑.  <strong>อนิยตธรรม  อาศัยอนิยตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอนิยตธรรม</p><p>ซึ่งเป็นอเหตุกะ ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ  มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ.</p><p>           พาหิรรูป ... อาหารสมุฏฐานรูป...อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ.</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ</p><p>           โมหะ  ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ  อาศัยขันธ์ทั้ง</p><p>หลาย  ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ.</p><p>                                    <strong>๒.  นอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๑๖๔๒] ๑.  <strong>อนิยตธรรม  อาศัยมิจฉัตตนิยตธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 484</p><p>                             <strong>๓.  นอธิปติปัจจัย</strong> </p><p>           [๑๖๔๓] ๑.  <strong>มิจฉัตตนิตยธรรม  อาศัยมิจฉัตตนิยตธรรม </strong></p><p><strong>เพราะนอธิปติปัจจัย</strong> </p><p>           คือ   อธิปติธรรมที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม อาศัยขันธ์ที่เป็น</p><p>มิจฉัตตนิยตธรรม.</p><p>           [๑๖๔๔] ๒.  <strong>สัมมัตตนิตยธรรม  อาศัยสัมมัตตนิยตธรรม </strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ   อธิปติธรรมที่เป็นสัมมัตตานิยตธรรม  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>สัมมัตตนิยตธรรม.</p><p>           [๑๖๔๕] ๓. <strong>อนิยตธรรม  อาศัยอนิยตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอนิยตธรรม</p><p>ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุ อาศัยขันธ์ทั้งหลาย,  ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัย</p><p>หทยวัตถุ.</p><p>           มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ  ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ.</p><p>                                <strong>๔. นอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           [๑๖๔๖]  <strong>อนิยตธรรม  อาศัยมิจฉัตตนิยตธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           ปัจจัยทั้งหมด  พึงให้พิสดาร.</p><p>  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 485</p><p>                       <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong> </p><p>           [๑๖๔๗]  ในนเหตุปัจจัย  มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ</p><p>ในนอธิปติปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนอนันตรปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในนสมนันตร-</p><p>ปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในนอัญญมัญญปัจจัย    มี ๕ วาระ   ในนอุปนิสสยปัจจัย</p><p>มี ๕ วาระ  ในนปุเรชาตปัจจัย   มี ๖ วาระ   ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๙ วาระ</p><p>ในนอาเสวนปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ   ในนวิปากปัจจัย</p><p>มี ๙ วาระ ในนอาหารปัจจัย   มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑  วาระ ในน-</p><p>ฌานปัจจัย  มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในนสัมปยุตตปัจจัย   มี ๕</p><p>วาระ   ในนวิปปยุตตปัจจัย   มี ๒ วาระ  ในโนนัตถิปัจจัย   ที่ ๕ วาระ  ใน</p><p>โนวิคตปัจจัย  มี ๕ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                          <em>ปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>                                        <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>                         <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๖๔๘]    <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>  ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ...ในน</p><p>อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ   ในนอนันตรปัจจัย ในนสมนันตรปัจจัย ในนอัญญ-</p><p>มัญญปัจจัย    ในนอุปนิสสยปัจจัย   แต่ละปัจจัย มี ๕ วาระ  ในนปุเรชาตปัจจัย</p><p>มี ๖ วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๙  วาระ  ในนอาเสวนปัจจัย  มี ๕ วาระ</p><p>ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ  ในนสัมมปยุตตปัจจัย</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 486</p><p>มี ๕ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในโนนัตถิปัจจัย   มี ๕ วาระ </p><p>ในโนวิคตปัจจัย  มี ๕ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                       <em>อนุโลมปัจนียนัย  จบ</em></p><p>                                           <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong></p><p>                              <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>           [๑๖๔๙]   <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>  ในอารัมมณปัจจัย  มี ๑  วาระ...ใน</p><p>อนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ ในสมนันตรปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในสหชาตปัจจัย</p><p>มี ๑ วาระ ฯลฯ ในวิคตปัจจัย  มี ๑ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                       <em>ปัจจนียานุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                            <em>ปัจจยวาระ  จบ</em></p><p>           สหชาตวาระ  เหมือนกับปฏิจจวาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 487</p><p>                                  <strong>ปัจจยวาระ</strong> </p><p>                                  <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                               <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๑๖๕๐] ๑.  <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม  อาศัยมิจฉัตตนิยตธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong> มี ๓ วาระ  (วาระที่ ๑-๓)</p><p>                         ๔.  <strong>สัมมัตตนิยตธรรม     อาศัยสัมมัตตนิยตธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong>  มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๖)</p><p>           [๑๖๕๑] ๗.  <strong>อนิยตธรรม  อาศัยอนิยตธรรม  ฯลฯ  เพราะเหตุ</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์   และจิตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นอนิยตธรรม</p><p>ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย,   ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัย</p><p>หทยวัตถุ.</p><p>           ฯลฯ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิยตธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                         ๘.  <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม อาศัยอนิยตธรรม ฯลฯ เพราะ</strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม   อาศัยหทยวัตถุ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 488</p><p>                         ๙.  <strong>สัมมัตตนิยตธรรม  อาศัยอนิยตธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong> </p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม  อาศัยหทยวัตถุ. </p><p>                        ๑๐. <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม  และอนิยตธรรม  อาศัย</strong></p><p><strong>อนิยตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>                         ๑๑. <strong>สัมมัตตนิยตธรรม  และอนิยตธรรม  อาศัยอนิยต-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายทีเป็นสัมมัตตนิยตธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           จิตสมุฏฐานรูป  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           [๑๖๕๒] ๑๒.  <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม  อาศัยมิจฉัตตนิยตธรรม</strong></p><p><strong>และอนิยตธรรม เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม  และหทยวัตถุ,</p><p>ขันธ์  ๒  ฯลฯ</p><p>                         ๑๓.  <strong>อนิยตธรรม  อาศัยมิจฉัตตนิยตธรรม  และอนิยต-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ จิตตสมฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม  และ</p><p>มหาภูตรูปทั้งหลาย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 489</p><p>                         ๑๔.  <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม    และอนิยตธรรม    อาศัย </strong></p><p><strong>มิจฉัตตนิยตธรรม  และอนิยตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นมิจฉัตตมิยตธรรม  แลหทยวัตถุ</p><p>ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม  และ</p><p>มหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           [๑๖๕๓]  ๑๕.  <strong>สัมมัตตนิยตธรรม  อาศัยสัมมัตตนิยตธรรม</strong></p><p><strong>และอนิยตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย</strong>  มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑๕-๑๗)</p><p>เหมือนกับมิจฉัตตธรรม.   </p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                     <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๑๖๕๔]  ๑.  มิจฉัตตนิยตธรรม  อาศัยมิจฉัตตนิยตธรรม เกิด</p><p>ขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย ฯลฯ  พึงแจกเหมือนกับปัจจัยวาระในกุสลติกะ. </p><p>           เพราะ  อวิคตปัจจัย ฯลฯ</p><p>                               <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong></p><p>           [๑๖๕๕]   นเหตุปัจจัย ๑๗ วาระ  ในอารัมมณปัจจัย   มี ๗ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย    มี ๑๗ วาระ   ในอนันตรปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในสมนันตร-</p><p>ปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในสหชาตปัจจัย  มี ๑๗ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย   มี</p><p>๗ วาระ  ในนิสสยปัจจัย   มี ๑๗ วาระ.  ในอุปนิสสย ปัจจัย  มี ๗ วาระ    ใน</p><p>ปุเรชาตปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในอาเสวนปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในกัมปัจจัย   มี</p><p>๑๗ วาระ   ในวิปากปัจจัย  มี ๑ วาระ   ในอาหารปัจจัย    มี ๑๗ วาระ   ใน </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 490</p><p>อินทริยปัจจัย มี ๑๗ วาระ ในฌานปัจจัย  มี ๑๗ วาระ ในมัคคปัจจัย มี </p><p>๑๗ วาระ  ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๗ วาระ  ในวิปปยุตตปัจจัย  มี ๑๗ วาระ</p><p>ในอัตถิปัจจัย มี ๑๗ วาระ ในนัตถิปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในวิคตปัจจัย มี ๗</p><p>วาระ ในอวิคตปัจจัย  มี ๑๗  วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                       <em>อนุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                          <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                       <strong>๑.  นเหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๑๖๕๖] ๑.  <strong>อนิยตธรรม  อาศัยอนิยตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัย ขันธ์ ๑ ที่เป็นอนิยตธรรม </p><p>ซึ่งเป็นอเหตุกะ ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย,  ขันธ์ทั้งหลาย</p><p>อาศัยหทยวัตถุ,</p><p>           มหาภูตรูป  ๑ ฯลฯ  ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ.</p><p>           จักขุวิญญาณ  อาศัยจักขายตนะ ฯลฯ กายวิญญาณ   อาศัยกายายตนะ.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิยตธรรม  ซึ่งเป็นอเหตุกะ  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ  และหทยวัตถุ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 491</p><p>                                    <strong>๒.  นอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๑๖๕๗] ๑.  <strong>อนิยตธรรม    อาศัยมิจฉัตตนิยตธรรม   เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม.</p><p>           เหมือนกับ  กุสลติกะ  พึงกระทำเป็น ๕ วาระ.</p><p>                                      <strong>๓.  นอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๑๖๕๘] ๑.  <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม  อาศัยมิจฉัตตนิยตธรรม </strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ    อธิปติธรรมเป็นมิจฉัตตนิยตธรรม   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>มิจฉัตตนิยตธรรม.</p><p>           [๑๖๕๙] ๒.  <strong>สัมมัตตนิยตธรรม อาศัยสัมมัตตนิยตธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ    อธิปติธรรมที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>สัมมัตตนิยตธรรม.</p><p>           [๑๖๖๐] ๓.  <strong>อนิยตธรรม  อาศัยอนิยตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอนิยตธรรม</p><p>ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 492</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ   ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย  ฯลฯ   อาศัยจักขาย- </p><p>ตนะ ฯลฯ อาศัยกายายตนะ.    ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิยตธรรม   อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                       ๔.  <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม   อาศัยอนิยตธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  อธิปติธรรมที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                       ๕.  <strong>สัมมัตตนิยตธรรม  อาศัยมิจฉัตตนิยตธรรมและ</strong></p><p><strong>เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  อธิปติธรรมที่เป็นสัมมิจฉัตตนิยตธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           [๑๖๖๑] ๖.  <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม   อาศัยนิจฉัตตนิยตธรรมและ</strong></p><p><strong>อนิยตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ   อธิปติธรรมที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม    อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>มิจฉัตตนิยตธรรม   และหทยวัตถุ.</p><p>           [๑๖๖๒. ] ๗.  <strong>สัมมัตตนิยตธรรม    อาศัยสัมมัตตนิยตธรรม</strong></p><p><strong>และอนิยตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ   อธิปติธรรมที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>สัมมัตตนิยตธรรม   และหทยวัตถุ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 493</p><p>                    <strong>๔.  อนันตรปัจจัย ฯลฯ  ๒๐. โนวิคตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๖๖๓] ๑. <strong>อนิยตธรรม   อาศัยมิจฉัตตนิยตธรรม  เกิดขึ้น </strong></p><p><strong>เพราะนอนันตรปัจจัย  ฯลฯ</strong> </p><p>           <strong>เพราะโนนัตถิปัจจัย  เพราะโนวิคตปัจจัย.</strong></p><p>                                <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๖๖๔]  ในนเหตุปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในนอารัมมณปัจจัย   มี ๕</p><p>วาระ  ในนอธิปติปัจจัย  มี ๗ วาระ   ในนอนันตรปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในน-</p><p>สมนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในนอุปนิสสย-</p><p>ปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในนปุเรชาตปัจจัย   มี ๖ วาระ   ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี</p><p>๑๗ วาระ  ในนอาเสวนปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในนกัมมปัจจัย   มี ๗ วาระ  ใน</p><p>นวิปากปัจจัย  มี  ๗ วาระ  ในนอาหารปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในนอินทริยปัจจัย</p><p>มี ๑ วาระ  ในนฌานปัจจัย  มี ๑ วาระ   ในนมัคคปัจจัย  มี ๑  วาระ ในน-</p><p>สัมปยุตตปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย  มี ๒ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย</p><p>มี ๕ วาระ  ในโนวิคตปัจจัย   มี ๕ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                              <em>ปัจจนียนัย จบ</em></p><p>                            <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๖๖๕]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>  ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ... ใน</p><p>นอธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ  ในนอนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ ในนสมนันตร- </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 494</p><p>ปัจจัย   มี ๕ วาระ   ในนอัญญมัญญปัจจัย  มี ๕ วาระ   ในนอุปนิสสยปัจจัย </p><p>มี ๕ วาระ  ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑๗ วาระ</p><p>ในนอาเสวนปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในนกัมมปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในนวิปากปัจจัย</p><p>มี ๑๗ วาระ  ในนสัมปยุตตปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ</p><p>ในโนนัตถิปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในโนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                        <em>อนุโลมปัจจนียนัย จบ</em></p><p>                                           <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong></p><p>                               <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>           [๑๖๖๖]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>  ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ...ใน</p><p>อนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                           <em>ปัจจนียานุโลม  จบ</em></p><p>           นิสสยวาระ  เหมือนกับปัจจยวาระ.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 495</p><p>                                       <strong>สังสัฏฐวาระ</strong> </p><p>                                         <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                       <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๑๖๖๗] ๑. <strong> มิจฉัตตนิยตธรรม  เจือกับมิจฉัตตนิยตธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           [๑๖๖๘] ๒.  <strong>สัมมัตตนิยตธรรม  เจือกับสัมมัตตนิยตธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม  ฯลฯ  ขันธ์ ๒</p><p>ฯลฯ.</p><p>           [๑๖๖๙] ๓.  <strong>อนิยตธรรม  เจือกับอนิยตธรรม  เกิดขึ้น เพราะ</strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นอนิยตธรรม  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>                   <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย ฯลฯ  ๒๓.  อวิคตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๖๗๐] ๑.  <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม  เจือกับมิจฉัตตนิยตธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย ฯลฯ  เพราะอวิคตปัจจัย.</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 496</p><p>                         <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong> </p><p>           [๑๖๗๑]  ในเหตุปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอารัมมณปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ฯลฯ  ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๑  วาระ ในอาหารปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ ฯลฯ  ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>      </p><p>                                           <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                        <strong>๑.  นเหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๑๖๗๒] ๑. <strong>อนิยตธรรม เจือกับอนิยตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นอนิยตธรรม ซึ่งเป็นอเหตุกะ ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>                                       <strong>๒.  นอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๑๖๗๓] ๑.  <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม  เจือกับมิจฉัตตนิยตธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  อธิปติธรรมที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม  เจือกับขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>มิจฉัตตนิยตธรรม. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 497</p><p>           [๑๖๗๔] ๒.  <strong>สัมมัตตนิยตธรรม    เจือกับสัมมัตตนิยตธรรม </strong></p><p><strong>เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ อธิปติธรรมที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม  เจือกับขันธ์ทั้งหลาย  ที่</p><p>เป็นสัมมัตตนิยตธรรม.</p><p>           [๑๖๗๕] ๓.  <strong>อนิยตธรรม  เจือกับอนิยตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ ขันธ์ ๓  เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นอนิตยตธรรม  ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>                                        <strong>๓.  นปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๖๗๗]  <strong>สัมมัตตนิยตธรรม  เจือกับสัมมัตตนิยตธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ ขันธ์ ๓  เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           [๑๖๗๗] ๒.  <strong>อนิยตธรรม  เจือกับอนิยตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ  ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑  ที่เป็นอนิยตธรรม ฯลฯ  ขันธ์</p><p>์๒ ฯลฯ  ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>         </p><p>    </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 498</p><p>                                   <strong>๔.  นปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๖๗๘]  <strong>มิจฉัตนิยตธรรม  เจือกับมิจฉัตตนิยตธรรม </strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนปัจฉาชาตปัจจัย</strong>  พึงใส่ให้เต็ม. (๓ วาระ)</p><p>                                     <strong>๕. นอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           [๑๖๗๙] ๑.  <strong>อนิยตธรรม  เจือกับอนิยตธรรม  เกิดขึ้น เพราะ</strong></p><p><strong>นอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นอนิยตธรรม  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>ในปฏิสนธิขณะ  ฯลฯ.</p><p>                          <strong>๖.  นกัมมปัจจัย  ๗.  นวิปากปัจจัย</strong></p><p>           [๑๖๘๐] ๑.  <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม  เจือกับมิจฉัตตนิยตธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น เพราะนกัมมปัจจัย เพราะนวิปากปัจจัย ฯลฯ.</strong></p><p>                           <strong>๘.  นฌานปัจจัย  ๙.  นมัคคปัจจัย</strong></p><p>           [๑๖๘๑] ๑.  <strong>อนิยตธรรม  เจือกับอนิยตธรรม  เกิดขึ้น เพราะ</strong></p><p><strong>นฌานปัจจัย</strong></p><p>           คือ ปัญจวิญญาณ ฯลฯ</p><p>           <strong>เพราะนมัคคปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ฯลฯ  อาศัยอนิยตธรรม  ซึ่งเป็นอเหตุกะ ฯลฯ</p><p>         </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 499</p><p>                                    <strong>๑๐. นวิปปยุตตปัจจัย</strong> </p><p>           [๑๖๘๒] ๑.  <strong>สัมมัตตนิยตธรรม  เจือกับสัมมัตตนิยตธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           คือ    ในอรูปภูมิ  ขันธ์ ๓  เจือกับขันธ์ ๑  ที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม</p><p>ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           [๑๖๘๓] ๒.  <strong>อนิยตธรรม เจือกับอนิยตธรรม เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ  ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑  ที่เป็นอนิยตธรรม  ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>                              <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๖๘๔]   ในนเหตุปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ</p><p>ในนปุเรชาตปัจจัย  มี ๒  วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ  ในนอา-</p><p>เสวนปัจจัย  มี ๑ วาระ ในนกัมมปัจจัย  มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๓ </p><p>วาระ  ในนฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย  มี ๑ วาระ ในนวิปปยุตต-</p><p>ปัจจัย  มี ๒ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้. </p><p>                                             <em>ปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>                                            <strong>อนุโลมปัจนียนัย</strong></p><p>                            <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๖๘๕]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong> ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ... ในน-</p><p>ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในนปัจฉาปัจจัย มี ๓  วาระ ในนอาเสวนปัจจัย </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 500</p><p>มี ๑ วาระ ในนกัมมปัจจัย  มี ๓  วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ในน</p><p>วิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ. </p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                      <em>อนุโลมปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>                                          <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong></p><p>           [๑๖๘๑]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>  ในอารัมมณปัจจัย  มี ๑  วาระ...ใน</p><p>อนันตรปัจจัย มี ๑  วาระ ฯลฯ  ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                      <em>ปัจจนียานุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                         <em>จบ  สังสัฏฐาวาระ</em></p><p>           สัมปยุตตวาระ  เช่นเดียวกับสังสัฏฐวาระ.</p><p>     </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 501</p><p>                                        <strong>ปัญหาวาระ</strong>  </p><p>                                         <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                       <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong> </p><p>           [๑๖๘๗] ๑. <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่มิจฉัตตนิยต-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เหตุทั้งหลายที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>           [๑๖๘๘] ๒.  <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   เหตุทั้งหลายที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐาน-</p><p>รูปทั้งหลาย.</p><p>           [๑๖๘๙] ๓.  <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่มิจฉัตตนิยต-</strong></p><p><strong>ธรรม  และอนิยตธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ เหตุทั้งหลายที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมมปยุตตขันธ์</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>           [๑๖๙๐] ๔.  <strong>สัมมัตตนิตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมมัตตนิยต-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 502</p><p>           [๑๖๙๑] ๕.  <strong>อนิยตธรรม     เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม    ด้วย </strong></p><p><strong>อำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   เหตุทั้งหลายที่เป็นอนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ฯลฯ</p><p>                                     <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๑๖๙๒] ๑.  <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม      เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  พระอริยะทั้งหลายพิจารณากิเลสที่ละแล้ว      ที่เป็นมิจฉตตานิยต-</p><p>ธรรม  รู้กิเลสทั้งหลายที่เคยเกิดขึ้นแล้วในกาลก่อน.</p><p>           พิจารณาเห็นขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม  โดยความเป็นของ</p><p>ไม่เที่ยง ฯลฯ</p><p>           รู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิตที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม  ด้วย</p><p>เจโตปริยญาณ.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม       เป็นปัจจัยแก่เจโตปริยญาณ</p><p>แก่ปุพเพนิวาสานุสสติฌาณ    แก่ยถากัมมูปคญาณ     แก่อนาคตังสญาณ     แก่</p><p>อาวัชชนะ   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๑๖๙๓] ๒.  <strong>สัมมัตตนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 503</p><p>           คือ  พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค  พิจารณามรรค. </p><p>           รู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิตที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม  ด้วย</p><p>เจโตปริยญาณ.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม       เป็นปัจจัยแก่เจโตปริยญาณ</p><p>แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ   แก่อนาคตังสญาณ  แก่อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของ</p><p>อารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๑๖๙๔] ๓.  <strong>อนิยตธรรม   เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ   บุคคลให้ทาน   สมาทานศีล   กระทำอุโบสถกรรมแล้ว  พิจารณา</p><p>กุศลกรรมนั้น.</p><p>           พิจารณากุศลกรรมทั้งหลายที่เคยสั่งสมไว้แล้วในกาลก่อน ฯลฯ</p><p>           ออกจากฌาน  พิจารณาฌาน.</p><p>           พระอริยะทั้งหลายพิจารณาผล  พิจารณานิพพาน.</p><p>           นิพพาน   เป็นปัจจัยแก่โคตรภู    แก่โวทาน    แก่ผล    แก่อาวัชชนะ</p><p>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           พระอริยะทั้งหลายพิจารณากิเลสที่ละแล้ว  ที่เป็นอนิยตธรรม  กิเลสที่</p><p>ข่มแล้ว  ฯลฯ   กิเลสทั้งหลายที่เคยเกิดขึ้นแล้วในกาลก่อน ฯลฯ</p><p>           พิจารณาเห็นจักษุ  ฯลฯ   หทยวัตถุ    ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิยตธรรม</p><p>โดยความเป็นของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์   เป็นอนัตตา  ย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลิน</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 504</p><p>ยิ่ง เพราะปรารภจักษุเป็นต้นนั้น  ราคะที่เป็นอนิยตธรรม  ย่อมเกิดขึ้น  โทมนัส </p><p>ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลเห็นรูปด้วยทิพยจักษุ   ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ.</p><p>           บุคคลรู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิตที่เป็นอนิยตธรรม  ด้วย</p><p>เจโตปริยญาณ.</p><p>           อากาสานัญจายตนะ  เป็นปัจจัยแก่วิญญาณัญจาตนะ,  อากิญจัญญาย- </p><p>ตนะ  เป็นปัจจัยแก่เนวสัญญานาสัญญายตนะ   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           รูปายตนะ   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ   โผฏฐัพพายตนะ  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายวิญญาณ  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิยตธรรม   เป็นปัจจัยแก่อิทธิวิญญาณ   แก่เจโต-</p><p>ปริยญาณ  แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ  แก่ยถากัมมูปคญาณ  แก่อนาคตังสญาณ</p><p>แก่อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๑๖๙๕] ๔.  <strong>อนิยตธรรม    เป็นปัจจัยแก่มิจฉัตตนิยตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอารัมัมณปัจจัย.</strong></p><p>           คือ   รูปชีวิตินทรีย์   เป็นปัจจัยแก่มาตุฆาตกรรม    แก่ปิตุมาตกรรม</p><p>แก่อรหันตฆาตกรรม   แก่รุหิรุปปาทกรรม   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรมเกิดขึ้นแก่บุคคลผู้ลูบคลำ ซึ่ง</p><p>หทยวัตถุใด  หทยวัตถุนั้น    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 505</p><p>           [๑๖๙๖] ๕.  <strong>อนิยตธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมมัตตนิยตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  นิพพาน  เป็นปัจจัยแก่มรรค   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>                                        <strong>๓.  อธิปติปัจจัย</strong>           </p><p>           [๑๖๙๗] ๑.  <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่มิจฉัตตนิยต-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม      เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๑๖๙๘] ๒.  <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>   ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป</p><p>ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.                              </p><p>           [๑๖๙๙] ๓.  <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม   เป็นปัจจัยแก่มิจฉัตตนิยต-</strong></p><p><strong>ธรรม  และอนิยตธรรม   ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 506</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์  และ </p><p>จิตตสุมฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๑๗๐๐] ๔. <strong>สัมมัตตนิยตธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมมัตนิยต-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๑๗๐๐] ๕.  <strong>สัมมัตตนิยตธรรม    เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ  <strong>สหาตาธิปติ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค     กระทำมรรคให้เป็นอารมณ์อย่าง</p><p>หนักแน่นแล้ว   พิจารณา.</p><p>           ที่เป็น  สหชาตาธิปติ ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นสัมมัตตนิตยธรรม     เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป</p><p>ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.   </p><p>           [๑๗๐๒] ๖.  <strong>สัมมัตตนิยตธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมมัตตนิยต-</strong></p><p><strong>ธรรมและอนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 507</p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่ </p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์  และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย.</p><p>           [๑๗๐๓] ๗.  <strong>อนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลให้ทาน   สมาทานศีล ฯลฯ   อุโบสถกรรม ฯลฯ   กระทำกุศล-</p><p>กรรมนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   พิจารณา.   </p><p>           กระทำกุศลกรรมทั้งหลายที่เคยเกิดขึ้นแล้วในกาลก่อนให้เป็นอารมณ์</p><p>อย่างหนักแน่นแล้ว   พิจารณา.      </p><p>           พระอริยะทั้งหลายกระทำผลให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว</p><p>พิจารณา  กระทำนิพพานให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น ฯลฯ</p><p>           นิพพาน   เป็นปัจจัยแก่โคตรภู,    แก่โวทาน,    แก่ผล   ด้วยอำนาจ</p><p>ของอธิปติปัจจัย.</p><p>           บุคคลย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะการทำจักษุ ฯลฯ หทยวัตถุ</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิยตธรรมให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น  ครั้นกระทำจักษุ</p><p>เป็นต้นนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว    ราคะที่เป็นอนิยตธรรม    ย่อม</p><p>เกิดขึ้น  ทิฏฐิ  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong> ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 508</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นอนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์  และจิตต- </p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๑๗๐๔] ๘.  <strong>อนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมมัตตนิยตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           นิพพาน  เป็นปัจจัยแก่มรรค  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>                                   <strong>๔.  อนันตรปัจจัย</strong></p><p>           [๑๗๐๕] ๑.  <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ</p><p>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๑๗๐๖] ๒.  <strong>สัมมัตตนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ  มรรค  เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม ด้วย</p><p>           [๑๗๐๗] ๓.  <strong>อนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอนันตรปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 509</p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิยตธรรม  ที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่เป็นอนิยตธรรม  ที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           อนุโลม  เป็นปัจจัยแกโคตรภู </p><p>           อนุโลม  เป็นปัจจัยแก่โวทาน.</p><p>           ผล  เป็นปัจจัยแก่ผล.</p><p>           อนุโลม  เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติ.</p><p>           เนวสัญญานาสัญญายตนะของบุคคลผู้ออกจากนิโรธ    เป็นปัจจัยแก่ผล</p><p>สมาบัติ  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๑๗๐๘] ๔.  <strong>อนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่มิจฉัตตนิยตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ   โทมนัสที่เป็นอนิตยธรรม   เป็นปัจจัยแก่โทนัสที่เป็นมิจฉัตต-</p><p>นิยตธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย,  มิจฉาทิฏฐิที่เป็นอนิยตธรรม เป็น</p><p>ปัจจัยแก่มิจฉาทิฏฐิที่เป็นนิยตธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๑๗๐๙] ๕.  <strong>อนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมมัตตนิยตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ  โคตรภู  เป็นปัจจัยแก่มรรค, โวทาน เป็นปัจจัยแก่มรรค  ด้วย</p><p>อำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 510</p><p>                   <strong>๕.  สมนันตรปัจจัย  ฯลฯ  ๘.  นิสสยปัจจัย</strong></p><p>           [๑๗๑๐] ๑. <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม </strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของสมนันตรปัจจัย   เหมือนกับอนันตรปัจจัย.</strong></p><p>           เป็นปัจจัย<strong>ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong>  เหมือนกับปฏิจจวาระ มี</p><p>๙ วาระ.</p><p>           เป็นปัจจัย<strong>ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย</strong>  เหมือนกับปฏิจจวาระ</p><p>มี ๓ วาระ.</p><p>           เป็นปัจจัย<strong>ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย</strong>   เหมือนกับ   <strong>กุสลติกะ</strong> มี</p><p>๑๓ วาระ.</p><p>                                      <strong>๙.  อุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           [๑๗๑๑] ๑.  <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม      เป็นปัจจัยแก่มิจฉัตตนิยต-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong> ได้แก่</p><p>           มาตุฆาตกรรม เป็นปัจจัยแก่มาตุฆาตกรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสย- </p><p>ปัจจัย.</p><p>           มาตุฆาตกรรม  ฯลฯ  ปิตุฆาตกรรม  ฯลฯ  อรหันตฆาตกรรม ฯลฯ</p><p>รุหิรุปปาทกรรม  ฯลฯ  สังฆเภทกรรม ฯลฯ  เป็นปัจจัยแก่นิตยมิจฉาทิฏฐิ ด้วย</p><p>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           พึงกระทำจักรนัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 511</p><p>           นิยตมิจฉาทิฏฐิ     เป็นปัจจัยแก่นิยตมิจฉาทิฏฐิ    ด้วยอำนาจของ </p><p>อุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           นิยตมิจฉาทิฏฐิ   เป็นปัจจัยแก่มาตุฆาตกรรม ฯลฯ  แก่สังฆเภทกรรม</p><p>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๑๗๐๒] ๒.  <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong> </p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลปลงชีวิตมารดาแล้วเพื่อป้องกันกรรมนั้น  ย่อมให้ทาน  สมาทาน</p><p>ศีล   กระทำอุโบสถกรรม</p><p>           ปลงชีวิตบิดา ฯลฯ   ปลงชีวิตพระอรหันต์ ฯลฯ    ยังโลหิตของพระ-</p><p>ตถาคตให้ห้อด้วยจิตประทุษร้าย ฯลฯ   ทำลายสงฆ์แล้ว    เพื่อป้องกันกรรมนั้น</p><p>ย่อมให้ทาน  สมาทานศีล  การทำอุโบสถกรรม.</p><p>           [๑๗๑๓] ๓.  <strong>สัมมัตตนิยตธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมมัตตนิยต-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ปฐมมรรค   เป็นปัจจัยแก่ทุติยมรรค  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</p><p>ฯลฯ ตติยมรรค  เป็นปัจจัยแก่จตุตถมรรค  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 512</p><p>           [๑๗๑๔] ๔.  <strong>สัมมัตตนิยตธรรม     เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม </strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           พระอริยะทั้งหลายเข้าไปอาศัยมรรค   แล้วยังสมาบัติที่ยังไม่เกิดให้เกิด</p><p>ขึ้น  เข้าสมาบัติที่เกิดขึ้นแล้ว    ย่อมพิจารณาเห็นสังขาร   โดยความเป็นของไม่</p><p>เที่ยง  เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา.</p><p>           มรรค   เป็นปัจจัยแก่อัตถปฏิสัมภิทาของพระอริยะทั้งหลาย ฯลฯ แก่</p><p>ความฉลาดในฐานะและอฐานะ   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           มรรค   เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติ    ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๑๗๑๕] ๕.  <strong>อนิยตธรรม    เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นอนิยตธรรมแล้ว  ย่อมให้ทาน  สมาทาน</p><p>ศีล  กระทำอุโบสถกรรม  ยังฌาน ฯลฯ  ยังอภิญญา  ฯลฯ  ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น </p><p>ย่อมก่อมานะ  ย่อมถือทิฏฐิ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 513</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นอนิยตธรรม  อาศัยสุตะ  จาคะ  ปัญญา ราคะ   </p><p>ฯลฯ ความปรารถนา  สุขทางกาย   ทุกข์ทางกาย   อุตุ  โภชนะ   เสนาสนะแล้ว</p><p>ย่อมให้ทาน ฯลฯ  ฆ่าคนในนิคม.</p><p>           ศรัทธาที่เป็นอนิยตธรรม ฯลฯ  ปัญญา  ราคะ ฯลฯ  เสนาสนะเป็น</p><p>ปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็นอนิยตธรรม  ฯลฯ   แก่สุขทางกาย   แก่ทุกข์ทางกาย  แก่</p><p>ผลสมาบัติ   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           บริกรรมแห่งปฐมฌาน    เป็นปัจจัยแก่ปฐมฌานนั้นแหละ ฯลฯ  บริ-</p><p>กรรมแห่งเนวสัญญานาสัญญายตนะ      เป็นปัจจัยแก่เนวสัญญานาสัญญายาตนะ</p><p>นั้นแหละ.  </p><p>           ปฐมฌาน  เป็นปัจจัยแก่ทุติยฌาน ฯลฯ อากิญจัญญายตนะ  เป็นปัจจัย</p><p>แก่เนวสัญญานาสัญญายตนะ ฯลฯ</p><p>           ปาณาติบาต    เป็นปัจจัยแก่ปาณาติบาต  ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</p><p>ปัจจัย.</p><p>           พึงกระทำจักรนัย.</p><p>           [๑๗๑๖] ๖.  <strong>อนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่มิจฉัตตนิยตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่   </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 514</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยราคะที่เป็นอนิยตธรรมแล้วปลงชีวิตมารดา ฯลฯ ทำ </p><p>ลายสงฆ์.</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยโทสะที่เป็นอนิยตธรรม ฯลฯ อาศัยความปรารถนา</p><p>ฯลฯ อาศัยสุขทางกาย ฯลฯ อาศัยเสนาสนะแล้ว    ปลงชีวิตมารดา ฯลฯ ทำลาย</p><p>สงฆ์.</p><p>           ราคะที่เป็นอนิยตธรรม  ฯลฯ เสนาสนะ    เป็นปัจจัยแก่มาตุฆาตกรรม</p><p>แก่ปิตุฆาตกรรม  แก่อรหันตฆาตกรรม  แก่รุหิรุปปาทกรรม  แก่สังฆเภทกรรม</p><p>แก่นิยตมิจฉาทิฏฐิ   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.    </p><p>           [๑๗๑๗] ๗.  <strong>อนิยตธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมมัตตนิยตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บริกรรมแห่งปฐมมรรค    เป็นปัจจัยแก่ปฐมมรรค ฯลฯ บริกรรมแห่ง</p><p>จตุตถมรรค   เป็นปัจจัยแก่จตุตมรรค   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>                                       <strong>๑๐.  ปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๗๑๘] ๑.  <strong>อนิยตธรรม     เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม    ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของปุเรชาตปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 515</p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นจักษุ ฯลฯ หทยวัตถุ โดยความเป็นของไม่เที่ยง ฯลฯ</p><p>ย่อมยินดี ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง เพราะปรารภจักษุเป็นต้นนั้น   ราคะที่เป็นอนิยต-</p><p>ธรรม  ย่อมเกิดขึ้น ฯลฯ  โทมนัส  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลเห็นรูปด้วยทิพยจักษุ  ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ.</p><p>           รูปายตนะ    เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ  ฯลฯ โผฏฐัพพายตนะ    เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายวิญญาณ   ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           จักขายตนะ  เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ  กายายตนะ ฯลฯ.</p><p>           หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิยตธรรม  ด้วยอำนาจ</p><p>ของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>           [๑๗๑๙] ๒.  <strong>อนิยตธรรม   เป็นปัจจัยแก่มิจฉัตตนิยตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           รูปชีวิตินทรีย์   เป็นปัจจัยแก่มาตุฆาตกรรม  แก่ปิตุฆาตกรรม  แก่</p><p>อรหันตฆาตกรรม   แก่รุหิรุปปาทกรรม   ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 516</p><p>           หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม  ด้วย </p><p>อำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>           [๑๗๒๐] ๓. <strong>อนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมมัตตนิยตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>วัตถุปุเราตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม  ด้วย</p><p>อำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>                                   <strong>๑๑.  ปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๗๒๑] ๑.  <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม </strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรมที่เกิดภายหลัง  เป็นปัจจัย</p><p>แก่กายนี้ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.</p><p>           [๑๗๒๒] ๒.  <strong>สัมมัตตนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรมที่เกิดภายหลัง  เป็นปัจจัย</p><p>แก่กายนี้ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 517</p><p>           [๑๗๒๓] ๓.  <strong>อนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม  ด้วย </strong></p><p><strong>อำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิยตธรรมที่เกิดภายหลัง  เป็นปัจจัยแก่กาย</p><p>นี้ที่เกิดก่อน ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.</p><p>                                   <strong>๑๒.  อาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           [๑๗๒๔] ๑.  <strong>อนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่นิยตธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิยตธรรมที่เกิดก่อน ๆ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่เป็นอนิยตธรรมที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>           อนุโลม   เป็นปัจจัยแก่โคตรภู   อนุโลม   เป็นปัจจัยแก่โวทาน   ด้วย</p><p>อำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>           [๑๗๒๕] ๒. <strong>อนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่มิจฉัตตนิยตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ โทมนัสที่เป็นอนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่โทมนัสที่เป็นมิจฉัตตนิยต-</p><p>ธรรม   ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย    อนิยตมิจฉาทิฏฐิ   เป็นปัจจัยแก่นิยต-</p><p>มิจฉาทิฏฐิ  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>           [๑๗๒๖] ๓.  <strong>อนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมมัตตนิยตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 518</p><p>           คือ   โคตรภู   เป็นปัจจัยมรรค,   โวทาน  เป็นปัจจัยแก่มรรค  ด้วย </p><p>อำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>                                     <strong>๑๓.  กัมมปัจจัย</strong></p><p>           [๑๗๒๗] ๓.  <strong>มิจฉัตตนิตยธรรม  เป็นปัจจัยแก่มิจฉัตตนิยต-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ   เจตนาที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           [๑๗๒๘] ๒.  <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม    เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย</p><p>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม   เป็นปัจจัยแก่วิบากขันธ์   และกฏัตตา-</p><p>รูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.   </p><p>           [๑๗๒๙] ๓.  <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่มิจฉัตตนิยต-</strong></p><p><strong>ธรรม  และอนิยตธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 519</p><p>           คือ   เจตนาที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์  และ </p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           [๑๗๓๐] ๔.  <strong>สัมมัตตนิยตธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นสัมตตนิยตธรรม     เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           [๑๗๓๑] ๕.  <strong>สัมมัตตนิยตธรรม เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>นานาขณิกะ</strong> </p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย</p><p>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิบากขันธ์ทั้งหลาย  ด้วย</p><p>อำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           [๑๗๓๒] ๖.  <strong>สัมมัตตนิยตธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมมัตตนิยต-</strong></p><p><strong>ธรรม  และอนิยตธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 520</p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </p><p>           [๑๗๓๓] ๗.  <strong>อนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น <strong>สหชาตะ</strong>  และ   <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นอนิยตธรรม,   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์     และจิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>           ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นอนิตยธรรม  เป็นปัจจัยแก่  วิบากขันธ์  และกฏัตตารูป</p><p>ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>                                          <strong>๑๔.  วิปากปัจจัย</strong></p><p>           [๑๗๓๔] ๑.  <strong>อนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของวิปากปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอนิยตธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ </p><p>และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ทั้งหลาย  เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 521</p><p>               <strong>๑๕.  อาหารปัจจัย ฯลฯ  ๑๙. สัมปยุตตปัจจัย</strong> </p><p>           [๑๗๓๕] ๑.  <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม    เป็นปัจจัยแก่มิจฉัตตนิยต-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อินทริยปัจจัย,    เป็นปัจจัย    ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย,     เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย.</strong></p><p>                                  <strong>๒๐.  วิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๗๓๖] ๑.  <strong>มิจฉัตนิยตธรรม    เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   และ   <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรมที่เกิดพร้อมกัน     เป็นปัจจัยแก่</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong> ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรมที่เกิดภายหลัง   เป็นปัจจัยแก่กาย</p><p>นี้ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           [๑๗๓๗] ๒.   <strong>สัมมัตตนิยตธรรม    เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 522</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรมที่เกิดพร้อมกัน     เป็นปัจจัยแก่ </p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรมที่เกิดภายหลัง      เป็นปัจจัยแก่</p><p>กายนี้ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           [๑๗๓๘] ๓. <strong>อนิยตธรรม     เป็นปัจจัยแก่อนิยตตธรรม    ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น <strong>สหชาตะ ปุเรชาตะ</strong>  และ <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิยตธรรมที่เกิดพร้อมกัน       เป็นปัจจัยแก่จิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะขันธ์ทั้งหลาย เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ ด้วยอำนาจของ</p><p>วิปปยุตตปัจจัย  หทยวัตถุ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย ด้วยอำนาจของวิปปยุตต-</p><p>ปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           จักขายตนะ   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ กายายตนะ   เป็นปัจจัย</p><p>แก่กายวิญญาณ.   </p><p>           หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิยตธรรม   ด้วยอำนาจ-</p><p>ของวิปปยุตตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 523</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong> ได้แก่ </p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิยตธรรมที่เกิดภายหลัง เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เกิด</p><p>ก่อน  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           [๑๗๓๙] ๔.  <strong>อนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่มิจฉัตตนิยตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>           หทยวัตถุ    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม    ด้วย</p><p>อำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           [๑๗๔๐] ๕.  <strong>อนิยตธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมมัตตนิยตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น   <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม    ด้วย</p><p>อำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>                                         <strong>๒๑.  อัตถิปัจจัย</strong></p><p>           [๑๗๔๑] ๑.  <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม     เป็นปัจจัยแก่มิจฉัตตนิยต-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           คือ    ขันธ์ ๑ ที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 524</p><p>           [๑๗๔๒] ๒.  <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม    เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม </strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong> และ <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่  </p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรมที่เกิดพร้อมกัน     เป็นปัจจัยแก่</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรมที่เกิดภายหลัง      เป็นปัจจัยแก่</p><p>กายนี้ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           [๑๗๔๓] ๓.  <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่มิจฉัตตนิยต-</strong></p><p><strong>ธรรม  และอนิยตธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๑  ที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓  และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           [๑๗๔๔] ๔.  <strong>สัมมัตตนิตยธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมมัตตนิยต-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong>  มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔-๖).</p><p>           [๑๗๔๕] ๖.  <strong>อนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอัตถิปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 525</p><p>           มี ๕ อย่าง  คือที่เป็น <strong>สหชาตะ  ปุเรชาตะ  ปัจฉาชาตะ  อาหาระ</strong> </p><p>และ  <strong>อินทริยะ</strong></p><p>           ที่เป็น <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ ๑ ที่เป็นอนิตยธรรมที่เกิดพร้อมกัน  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒   และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ    ขันธ์ทั้งหลาย   เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ   ด้วยอำนาจ</p><p>ของอัตถิปัจจัย,   หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิ-</p><p>ปัจจัย</p><p>           มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ  ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย  มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           ที่เป็น   <strong>ปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นจักษุ ฯลฯ   หทยวัตถุ   โดยความเป็นของไม่เที่ยง</p><p>เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา   ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   เพราะปรารภจักษุเป็น</p><p>ต้นนั้น ราคะ ย่อมเกิดขึ้น ฯลฯ โทมนัส  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลเห็นรูปด้วยทิพยจักษุ  ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ.</p><p>           รูปายตนะ  เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ  โผฏฐัพพายตนะ  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายวิญญาณ.</p><p>           จักขายตนะ  เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ  กายายตนะ  เป็นปัจจัย</p><p>แก่กายวิญญาณ. </p><p>           หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่จักขุทั้งหลายที่เป็นอนิยตธรรม  ด้วยอำนาจ</p><p>ของอัตถิปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 526</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิยตธรรมที่เกิดภายหลัง  เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เกิด </p><p>ก่อน  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           กวฬีการาหาร  เป็นปัจจัยแก่กายนี้    ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           รูปชีวิตินทรีย์  เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย ด้วยอำนาจของอัตถิ</p><p>ปัจจัย.</p><p>           [๑๗๔๖] ๘.  <strong>อนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่มิจฉัตตนิยธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           รูปชีวิตินทรีย์  เป็นปัจจัยแก่มาตุฆาตกรรม ฯลฯ  แก่รุหิรุปปาทกรรม</p><p>ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรม   ด้วย </p><p>อำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           [๑๗๔๗] ๙.  <strong>อนิยตธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมมัตตนิยตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสัมมัตตนิยตธรรม  ด้วย</p><p>อำนาจของอัตถิปัจจัย</p><p>           [๑๗๔๘] ๑๐.  <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม  และอนิยตธรรม  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่มิจฉัตตนิยตธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 527</p><p>           อย่างเดียว  คือที่เป็น <strong>สหชาตะ</strong> รวมกับ  <strong>ปุเรชาตะ</strong> </p><p>           ขันธ์ ๑ ที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรมที่เกิดพร้อมกัน  และหทยวัตถุเป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ฯลฯ ขันธ์ ๒ และ ฯลฯ</p><p>           [๑๗๔๙] ๑๑.  <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม  และอนิยตธรรม เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่อนิยตธรรม ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง   คือที่เป็น <strong>สหชาตะ,  ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อาหาระ</strong></p><p>และรวมกับ  <strong>อินทริยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรมที่เกิดพร้อมกัน  และมหาภูตรูปทั้งหลาย</p><p>เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อาหาระ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรมที่เกิดภายหลัง  และกวฬี-</p><p>การาหาร  เป็นปัจจัยแก่กายนี้   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong> รวมกับ  <strong>อินทริยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมิจฉัตตนิยตธรรมที่เกิดภายหลัง และรูปชีวิตนทรีย์</p><p>เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           [๑๗๕๐] ๑๒.  <strong>สัมมัตตนิยตธรรม  และอนิยตธรรม เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่สัมมัตตนิยตธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong> มี ๒ วาระ (วาระที่</p><p>๑๒-๑๓)  เหมือนกับมิจฉัตตนิยตธรรม. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 528</p><p>                             <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong> </p><p>           [๑๗๕๑]   ในเหตุปัจจัย  มี ๗ วาระ   ในอารัมมณปัจจัย   มี ๕ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย มี ๘ วาระ  ในอนันตรปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๕ วาระ   ในสหชาตปัจจัย   มี  ๙ วาระ    ในอัญญมัญญปัจจัย   มี ๓ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย  มี ๑๓ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ ใน</p><p>กัมมปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในวิปากปัจจัย    มี ๑ วาระ   ในอาหารปัจจัย มี  ๗</p><p>วาระ  ในอินทริยปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในฌานปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในมัคคปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ   ในสัมปยุตตปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในวิปปยุตตปัจจัย  มี ๕ วาระ</p><p>ในอัตถิปัจจัย  มี ๑๓ วาระ  ในนัตถิปัจจัย   มี ๕ วาระ   ในวิคตปัจจัย มี  ๕</p><p>วาระ    ในอวิคตปัจจัย  มี ๑๓ วาระ. </p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                           <em>อนุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                              <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                     <strong>การยกปัจจัยในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๗๕๒] ๑. <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่มิจฉัตตนิยต-</strong></p><p><strong>ธรรม ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 529</p><p>           [๑๗๕๓] ๒.  <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม    เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม </strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,     เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>ปัจฉาชาตปัจจัย, เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๗๕๔] ๓. <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่มิจฉัตตนิยต-</strong></p><p><strong>ธรรม  และอนิยตธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๗๕๕] ๔.  <strong>สัมมัตตนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมมัตตนิยต-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๗๕๖] ๕.  <strong>สัมมัตตนิยตธรรม     เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,    เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>ปัจฉาชาตปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๗๕๗] ๖.   <strong>สัมมัตตนิยตธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมมัตตนิยต-</strong></p><p><strong>ธรรม  และอนิยตธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 530</p><p>           [๑๗๕๘] ๗.  <strong>อนิยตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม  ด้วย </strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย,     เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของปุเร-</strong></p><p><strong>ชาตปัจจัย  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัยด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของกัมมปัจจัย,  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย,  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๗๕๙] ๘.  <strong>อนิยตธรรม    เป็นปัจจัยแก่มิจฉัตตนิยตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,    เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</strong></p><p><strong>ปัจจัย,  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๗๖๐] ๙.  <strong>อนิยตธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมมัตตนิยตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย     เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</strong></p><p><strong>ปัจจัย  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๗๖๑] ๑๐. <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม  และอนิยตธรรม เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่มิจฉัตตนิยตธรรม  ฯลฯ</strong>   </p><p>           มีอย่างเดียว   คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p>           [๑๗๖๒] ๑๑. <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม  และอนิยตธรรม  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่อนิยตธรรม ฯลฯ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 531</p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ,  ปัจฉาชาตะ</strong> รวมกับ  <strong>อาหาระ</strong></p><p>และรวมกับ  <strong>อินทริยะ</strong> </p><p>           [๑๗๖๓] ๑๒.  <strong>สัมมัตตนิยตธรรม และอนิยตธรรม  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่สัมมัตตนิยตธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           มี  อย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  รวมกับ <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p>           [๑๗๖๔] ๑๓.  <strong>สัมมัตตนิยตธรรม  และอนิยตธรรม เป็นปัจจัย </strong></p><p><strong>แก่อนิยตธรรม </strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น <strong>สหชาตะ,  ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อาหาระ</strong></p><p>และรวมกับ  <strong>อินทริยะ</strong></p><p>                                <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๗๖๕]  ในนเหตุปัจจัย มี ๑๓ วาระ  ในนอารัมมณปัจจัย ในนอธิปติ-</p><p>ปัจจัย ในนอนันตรปัจจัย ในนสมนันตรปัจจัย  แต่ละปัจจัย ๑๓ วาระ  ในน-</p><p>สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ  ในนอัญญมัญญปัจจัย  มี ๙ วาระ ในนนิสสยปัจจัย</p><p>มี ๙ วาระ  ในนอุปนิสสยปัจจัย   มี  ๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๑๑ วาระ</p><p>ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ  ในนอาเสวนปัจจัย มี  ๑๓ วาระ  ในนกัมม-</p><p>ปัจจัย ในนวิปากปัจจัย ในนอาหารปัจจัย  แต่ละปัจจัยมี ๑๓ วาระ  ในนมัคคปัจจัย</p><p>มี ๑๓ วาระ  ในนสัมปยุตตปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๗ วาระ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 532</p><p>ในโนอัตถิปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในโนนัตถิปัจจัย มี  ๓ วาระ ในโนวิคตปัจจัย </p><p>มี ๑๓ วาระ  ในโนอวิคตปัจจัย   มี ๗ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                         <em>ปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>                                       <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>                        <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๗๖๖]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>  ในนอารัมมณปัจจัย  มี ๗ วาระ...ในน-</p><p>อธิปติปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในนอนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ  ในนสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนอุปนิสสยปัจจัย  มี ๗ วาระ</p><p>ฯลฯ ในนมัคคปัจจัย มี ๗ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ  ในนวิปปยุตต-</p><p>ปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในโนนัตถิปัจจัย  มี ๗ วาระ ในโนวิคตปัจจัย  มี ๗ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                   <em>อนุโลมปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>                                        <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong></p><p>                         <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>           [๑๗๖๗]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>  ในอารัมมณปัจจัย  มี ๕ วาระ...ใน</p><p>อธิปติปัจจัย  มี ๘ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๕ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ใน</p><p>นิสสยปัจจัย มี ๑๓ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 533</p><p>ในกัมมปัจจัย มี ๗ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๗ วาระ</p><p>ในอินทริยปัจจัย  ในฌานปัจจัย ในมัคคปัจจัย  แต่ละปัจจัยมี ๗ วาระ ในสัมปยุตต-</p><p>ปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ  ในอัตถิปัจจัย    มี ๓ วาระ </p><p>ในนัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                         <em>ปัจจนียานุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                          <em>มิจฉัตตติกะที่ ๑๕ จบ</em></p><p>                                           <strong>อรรถกถามิจฉัตตติกะ</strong> </p><p>           ใน <strong>มิจฉัตตติกะ</strong> มิจฉัตตนิยตธรรม  ย่อมไม่เป็นปัจจัยโดยปัจจัย</p><p>ไร ๆ แก่สัมมมัตตนิยตธรรม หรือสัมมมัตตนิยตธรรม  ย่อมไม่เป็นปัจจัยโดยปัจจัย</p><p>ไร ๆ แก่มิจฉัตตนิยธรรม  มิจฉัตตนิยตธรรม  หรือสัมมัตตนิยธรรม    ชื่อว่า</p><p>เว้นสหชาตาธิปติปัจจัย  ย่อมไม่มี.  ใน <strong>สัมมัตตนิยตธรรมย่อมไม่มีอารัม-</strong></p><p><strong>มณปุเรชาต</strong><sup>๑</sup><strong> ปัจจัยโดยแน่นอน</strong>  (คือ สัมมัตตนิยตธรรมไม่เป็นอารัมมณ-</p><p>ปุเรชาตปัจจัยแน่นอน). ใน <strong>มิจฉัตตนิยตธรรม</strong> <strong>มีอารัมมณปุเรชาตปัจจัย.</strong></p><p>          <strong>นิยตมิจฉาทิฏฐิ</strong>  พึงปรารภอนิยตจิตเกิดขึ้นได้ นิยตจิตย่อมไม่ปรารภ</p><p>นิยตจิตที่เหลือเกิดขึ้น.   ธรรมอะไร ๆ  ย่อมไม่ทำมิจฉัตตนิยตธรรมให้หนักเกิด</p><p>ขึ้น  กุศลย่อมไม่เป็นอุปนิสสยปัจจัยแก่มิจฉัตตนิยตธรรม  คำที่เหลือในอธิการนี้ </p><p>พึงทราบตามนัยที่พระผู้มีพระภาคตรัสไว้ในบาลี.</p><p>                                          <em>อรรถกถามิจฉัตตติกะ  จบ</em></p><p>๑. ของไทยหน้า ๖๖๓  บรรทัดที่ ๑ เป็น  <strong>วตฺถุปุเรชาต</strong>  แต่ผิดสภาวะ จึงแปลตามบาลี</p><p>พม่าที่เป็น <strong>อารมฺมณปุเรชาต.</strong></p><p>       </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 534</p><p>                             <strong>๑๖.  มัคคารัมมณติกะ</strong> </p><p>                                     <strong>ปฏิจจวาระ</strong></p><p>                                       <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                    <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๑๗๖๘] ๑.  <strong>มัคคารัมมณธรรม  อาศัยมัคคารัมมณธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นมัคคารัมมณธรรม  ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>                         ๒.  <strong>มัคคาธิปติธรรม  อาศัยมัคคารัมมณธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ ที่เป็นมัคคาธิปติธรรม  อาศัยขันธ์  ๑ ที่เป็นมัคคารัมมณ-</p><p>ธรรม  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>                         ๓.  <strong>มัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  อาศัย</strong></p><p><strong>มัคคารัมมณธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  ที่เป็นมัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  อาศัย</p><p>ขันธ์ ๑  ที่เป็นมัคคารัมมณธรรม  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           [๑๗๖๙] ๔. <strong>มัคคเหตุกธรรม  อาศัยมัคคเหตุกธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นมัคคเหตุกธรรม  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>            </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 535</p><p>                         ๕.  <strong>มัคคาธิปติธรรม  อาศัยมัคคเหตุกธรรม  เกิดขึ้น </strong></p><p><strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ ที่เป็นมัคคาธิปติปธรรม  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นมัคคเหตุก-</p><p>ธรรม ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>                         ๖.  <strong>มัคคเหตุกธรรม    และมัคคาธิปติธรรม    อาศัย</strong></p><p><strong>มัคคเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ ที่เป็นมัคคเหตุกธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  อาศัยขันธ์</p><p>๑  ที่เป็นมัคคเหตุกธรรม  ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           [๑๗๗๐] ๗.  <strong>มัคคาธิปติธรรม  อาศัยมัคคาธิปติธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</strong></p><p><strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นมัคคาธิปติธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>                         ๘.  <strong>มัคคารัมมณธรรม อาศัยมัคคาธิปติธรรม เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  ที่เป็นมัคคารัมมณธรรม  อาศัยมัคคาธิปติธรรม  เกิดขึ้น</p><p>ธรรม  ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>                         ๙. <strong>มัคคเหตุธรรม  อาศัยมัคคาธิปติธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ ที่เป็นมัคคเหตุกธรรม  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นมัคคาธิปติ-</p><p>ธรรม  ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 536</p><p>                         ๑๐. <strong>มัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  อาศัย</strong></p><p><strong>มัคคาธิปติธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ ที่เป็นมัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  อาศัย</p><p>ขันธ์ ๑  ที่เป็นมัคคาธิปติธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>                         ๑๑. <strong>มัคคเหตุกธรรม  และมัคคาธิปติธรรม อาศัย</strong></p><p><strong>มัคคาธิปติธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ ที่เป็นมัคคเหตุกธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  อาศัยขันธ์</p><p>๑ ที่เป็นมัคคาธิปติธรรม  ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           [๑๗๗๑] ๑๒.  <strong>มัคคารัมมณธรรม อาศัยมัคคารัมมณธรรม</strong></p><p><strong>และมัคคาธิปติธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ ที่เป็นมัคคารัมมณธรรม อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นมัคคา-</p><p>รัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>                         ๑๓. <strong>มัคคาธิปติธรรม  อาศัยมัคคารัมมณธรรม</strong></p><p><strong>และ มัคคาธิปติธรรม  ฯลฯ ขันธ์  ๒ ฯลฯ.</strong>  </p><p>           คือ ขันธ์ ๓ ที่เป็นมัคคาธิปติธรรม  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นมัคคารัมมณ-</p><p>ธรรม และมัคคาธิปติธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>                         ๑๔.  <strong>มัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>มัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ ที่เป็นมัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  อาศัย</p><p>ขันธ์ ๑ ที่เป็นมัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 537</p><p>           [๑๗๗๒] ๑๕.  <strong>มัคคเหตุกธรรม  อาศัยมัคคเหตุกธรรม  และ </strong></p><p><strong>มัคคาธิปติธรรม  เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ ขันธ์ ๓ ที่เป็นมัคคเหตุกธรรม  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นมัคคเหตุกธรรม</p><p>และมัคคาธิปติธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>                         ๑๖.  <strong>มัคคาธิปติธรรม   อาศัยมัคคเหตุกธรรม   และ</strong></p><p><strong>มัคคาอธิปติธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ ที่เป็นมัคคาธิปติธรรม  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นมัคคเหตุก-</p><p>ธรรม   และมัคคาธิปติธรรม  ฯลฯ   ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>                         ๑๗.  <strong>มัคคเหตุกธรรม  และมัคคาธิปติธรรม   อาศัย</strong></p><p><strong>มัคคเหตุกธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ ที่เป็นมัคคเหตุกธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  อาศัยขันธ์</p><p>๑ ที่เป็นมัคคเหตุกธรรม   และมัคคาธิปติธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>                 <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย  ฯลฯ  ๒๒.  อวิคตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๗๗๓] ๑.  <strong>มัคคารัมมณธรรม อาศัยมัคคารัมมณธรรม  เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะะอารัมมณปัจจัย, เพราะอธิปติปัจจัย,  เพราะอนันตรปัจจัย,</strong></p><p><strong>เพราะสมนันตรปัจจัย, เพราะสหชาตปัจจัย,  เพราะอัญญมัญญปัจจัย,</strong></p><p><strong>เพราะนิสสยปัจจัย,    เพราะอุปนิสสยปัจจัย,    เพราะปุเรชาตปัจจัย,</strong></p><p><strong>เพราะอาเสวนปัจจัย,  เพราะกัมมปัจจัย,  เพราะอาหารปัจจัย   เพราะ</strong></p><p><strong>อินทริยปัจจัย,   เพราะฌานปัจจัย,    เพราะมัคคปัจจัย,    เพราะสัมป-</strong></p><p><strong>ยุตตปัจจัย, เพราะวิปปยุตตปัจจัย, เพราะอัตถิปัจจัย, เพราะนัตถิปัจจัย</strong></p><p><strong>เพราะวิคตปัจจัย,   เพราะอวิคตปัจจัย. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 538</p><p>                               <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong> </p><p>           [๑๗๗๔]  ในเหตุปัจจัย  มี  ๗ วาระ  ในอารัมมณปัจจัย  ในอธิปติ-</p><p>ปัจจัย  ในอนันตรปัจจัย  ในสมนันตรปัจจัย  ในสหชาตปัจจัย ให้อัญญมัญญ-</p><p>ปัจจัย  ในนิสสยปัจจัย   ในอุปนิสสยปัจจัย  ในปุเรชาตปัจจัย  ในอาเสวนปัจจัย</p><p>ในกัมมปัจจัย  ในอาหารปัจจัย   ในอินทริยปัจจัย  ในฌานปัจจัย   ในมัคคปัจจัย</p><p>ในสัมปยุตตปัจจัย   ในวิปปยุตตปัจจัย  ในอัตถิปัจจัย    ในนัตถิปัจจัยั  ในวิคต- </p><p>ปัจจัย  ในอวิคตปัจจัย   แต่ละปัจจัย   มี ๑๗ วาระ.</p><p>                                             <em>อนุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                                <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                            <strong>๑.  นเหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๑๗๗๕] ๑.  <strong>มัคคารัมมณธรรม  อาศัยมัคคารัมมณธรรม เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นมัคคารัมมณธรรม  ซึ่งเป็นอเหตุกะ</p><p>ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>                                             <strong>๒. นอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๑๗๗๖] ๑.  <strong>มัคคารัมมณธรรม อาศัยมัคคารัมมณธรรม  เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ ขันธ์ ๓ อาศัย  ขันธ์ ๑ ที่เป็นมัคคารัมมณธรรม ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 539</p><p>                         ๒.  <strong>มัคคาธิปติธรรม อาศัยมัคคารัมมณธรรมเกิดขึ้น </strong></p><p><strong>เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ ขันธ์ ๓ ที่เป็นมัคคาธิปติธรรม อาศัย ขันธ์ ๑ ที่เป็นมัคคารัมมณ-</p><p>ธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>                         ๓.  <strong>มัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  อาศัย</strong></p><p><strong>มัคคารัมมณธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ ที่เป็นมัคคารัมมณธรรม   และมัคคาธิปติธรรม  อาศัย</p><p>ขันธ์ ๑ ที่เป็นมัคคารัมมณธรรม ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           [๑๗๗๗] ๔.  <strong>มัคคเหตุกธรรม  อาศัยมัคคเหตุกธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ อธิปติธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคค-</p><p>เหตุกรรม.</p><p>                         ๕.  <strong>มัคคาธิปติธรรม  อาศัยมัคคาเหตุกธรรม เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ อธิปติธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคค-</p><p>เหตุกธรรม.</p><p>                         ๖.  <strong>มัคคเหตุกธรรม   และมัคคาธิปติธรรม    อาศัย</strong></p><p><strong>มัคคาเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ   อธิปติธรรมที่เป็นมัคคาเหตุกธรรม   และมัคคาธิปติธรรม   อาศัย</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคาเหตุกธรรม. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 540</p><p>           [๑๗๗๘] ๗.  <strong>มัคคาธิปติธรรม  อาศัยมัคคาธิปติธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนอธิปติปัจจัย</strong> </p><p>           คือ    อธิปติธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม     อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>มัคคาธิปติธรรม.</p><p>           ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นมัคคาธิปติธรรม ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>                         ๘.  <strong>มัคคารัมมณธรรม อาศัยมัคคาธิปติธรรมเกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ ที่เป็นมัคคารัมมณธรรม อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นมัคคาธิปติ-</p><p>ธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>                         ๙.  <strong>มัคคเหตุกธรรม  อาศัยมัคคาธิปติธรรม เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ    อธิปติธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม     อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>มัคคาธิปติธรรม.</p><p>                         ๑๐.  <strong>มัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  อาศัย</strong></p><p><strong>มัคคาธิปติธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ ที่เป็นมัคคารัมมณธรรม   และมัคคาธิปติธรรม   อาศัย</p><p>ขันธ์ ๑  ที่เป็นมัคคาธิปติธรรม  ฯลฯ ขันธ์ ๒  ฯลฯ.</p><p>                         ๑๑.  <strong>มัคคเหตุกธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  อาศัย</strong></p><p><strong>มัคคาธิปติธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  อธิปติธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  อาศัย</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคาธิปติธรรม. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 541</p><p>           [๑๗๗๙] ๑๒.  <strong>มัคคารัมมณธรรม  อาศัยมัคคารัมมณธรรม  และ  </strong></p><p><strong>มัคคาธิปตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ ที่เป็นมัคคารัมมณธรรม    อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นมัคคา-</p><p>รัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>                         ๑๓.  <strong>มัคคาธิปติธรรม  อาศัยมัคคารัมมณธรรม  และ</strong></p><p><strong>มัคคาธิปติธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ ขันธ์ ๓ ที่เป็นมัคคาธิปติธรรม อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นมัคคารัมมณ-</p><p>ธรรม   และมัคคาธิปติธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.  </p><p>                         ๑๔.  <strong>มัคคารัมมณธรรม และมัคคาธิปติธรรม  อาศัย</strong></p><p><strong>มัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ ที่เป็นมัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  อาศัย</p><p>ขันธ์ ๑ ที่เป็นมัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  ฯลฯ  ขันธ์  ๒  ฯลฯ</p><p>           [๑๗๘๐] ๑๕.  <strong>มัคคเหตุกธรรม   อาศัยมัตตเหตุกธรรม   และ</strong></p><p><strong>มัคคาธิปติธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ อธิปติธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคค-</p><p>เหตุกธรรม  และมัคคาธิปติธรรม.</p><p>                         ๑๖.  <strong>มัคคาธิปติธรรม  อาศัยมัคคเหตุกธรรม  และ</strong></p><p><strong>มัคคาธิปติธรรม  ฯลฯ</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 542</p><p>           คือ อธิปติธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคค- </p><p>เหตุกธรรม  และมัคคาธิปติธรรม.</p><p>                         ๑๗.  <strong>มัคคเหตุกธรรม  และมัคคาธิปติธรรม   อาศัย</strong></p><p><strong>มัคคเหตุกธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ  อธิปติธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  อาศัย</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคเหตุกธรรม  และมัคคาธิปติธรรม.</p><p>                       <strong>๓.  นปุเรชาตปัจจัย  ๔.  นปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๗๘๑] ๑.  <strong>มัคคารัมมณธรรม  อาศัยมัคคารัมมณธรรม  เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย  เพราะนปัจฉาชาตปัจจัย  ทั้งสองปัจจัยนี้</strong>ี</p><p>พึงทำให้บริบรูณ์ (มี ๑๗ วาระ)</p><p>                                       <strong>๕.  นอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           [๑๗๘๒] ๑.  <strong>มัคคารัมมณธรรม       อาศัยมัคคารัมมณธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นมัคคารัมมณธรรม  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>                         ๒.  <strong>มัคคาธิปติธรรม  อาศัยมัคคารัมมณธรรม  เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong>   </p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  ที่เป็นมัคคาธิปติธรรม  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นมัคคารัมมณ-</p><p>ธรรม ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 543</p><p>                         ๓.  <strong>มัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  อาศัย </strong></p><p><strong>มัคคารัมมณธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ ที่เป็นมัคคารัมมณธรรม   และมัคคาธิปติธรรม   อาศัย</p><p>ขันธ์ ๑ ที่เป็นมัคคารัมมณธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           [๑๗๘๓] ๔.  <strong>มัคคาธิปติธรรม  อาศัยมัคคาธิปติธรรม  </strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นมัคคาธิปติธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>                         ๕.  <strong>มัคคารัมมณธรรม  อาศัยมัคคาธิปติธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ ที่เป็นมัคคารัมมณธรรม อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นมัคคาธิปติ</p><p>ธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>                         ๖.  <strong>มัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  อาศัย</strong></p><p><strong>มัคคาธิปติธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ ที่เป็นมัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  อาศัย</p><p>ขันธ์ ๑ ที่เป็นมัคคาธิปติธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           [๑๗๘๔] ๗.  <strong>มัคคารัมมณธรรม  อาศัยมัคคารัมมณธรรม  และ</strong></p><p><strong>มัคคาฐิปติธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ ที่เป็นมัคคารัมณธรรม   อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นมัคคา-</p><p>รัมมณธรรม   และมัคคาธิปติธรรม  ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 544</p><p>                         ๘.  <strong>มัคคาธิปติธรรม  อาศัยมัคคารัมมณธรรม  และ </strong></p><p><strong>มัคคาธิปติธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ ที่เป็นมัคคาธิปติธรรม  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นมัคคารัมมณ-</p><p>ธรรม   และมัคคาธิปติธรรม ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>                         ๙.  <strong>มัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  อาศัย</strong></p><p><strong>มัคคารัมมธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอาเสวน-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  ที่เป็นมัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  อาศัย </p><p>ขันธ์ ๑ ที่เป็นมัคคารัมมณธรรม   และมัคคาธิปติธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>                                     <strong>๖.  นกัมมปัจจัย</strong></p><p>           [๑๗๘๕] ๑.  <strong>มัคคารัมมณธรรม  อาศัยมัคคารัมมณธรรม  เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ   เจตนาที่เป็นมัคคารัมมณธรรม   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคา-</p><p>รัมมณธรรม.</p><p>                         ๒.  <strong>มัคคาธิปติธรรม   อาศัยมัคคารัมมณธรรม  เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ    เจตนาที่เป็นมัคคาธิปติธรรม   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคา-</p><p>รัมมณธรรม. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 545</p><p>                         ๓.  <strong>มัคคารัมมณธรรม  และมิคคาธิปติธรรม  อาศัย </strong></p><p><strong>มัคคารัมมณธรรม  ฯลฯ   เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นมัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  อาศัยขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่เป็นมัคคารัมมณธรรม.</p><p>           [๑๗๘๖] ๔.  <strong>มัคคเหตุกธรรม  อาศัยมัคคเหตุกธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นมัคคาเหตุกธรรม  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคเหตุก-</p><p>ธรรม.</p><p>                         ๕.  <strong>มัคคาธิปติธรรม  อาศัยมัคคเหตุกธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ เจตนาที่เป็นมัคคาธิปติธรรม อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคเหตุก-</p><p>ธรรม.</p><p>                         ๖. <strong>มัคคเหตุกธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  อาศัย</strong></p><p><strong>มัคคเหตุกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ   เจตนาที่เป็นมัคคเหตุกธรรม   และมัคคาธิปติธรรม  อาศัยขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่เป็นมัคคเหตุกธรรม.</p><p>           [๑๗๘๗] ๗. <strong>มัคคาธิปติธรรม  อาศัยมัคคาธิปติธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนกัมมปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 546</p><p>           คือ เจตนาที่เป็นมัคคาธิปติธรรม  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคาธิปติ-</p><p>ธรรม.   มี ๕ วาระ.   (วาระที่ ๗-๑๑)   </p><p>           [๑๗๘๘] ๑๒.  <strong>มัคคารัมมธรรม    อาศัยมัคคารัมมณธรรม</strong></p><p><strong>และมัคคาธิปติธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนกัมมปัจจัย.</strong>  ในฆฏนาแรก มี ๓</p><p>วาระ.  (วาระที่  ๑๒-๑๔)</p><p>           [๑๗๘๙] ๑๕.  <strong>มัคคเหตุกธรรม   อาศัยมัคคเหตุธรรม   และ</strong></p><p><strong>มัคคาธิปติธรรม เกิดขึ้น เพราะนกัมมปัจจัย.</strong>  ในฆฏนาที่ ๒  มี ๓ วาระ.</p><p>(วาระที่ ๑๕-๑๖-๑๗)</p><p>                                    <strong>๗.  นวิปากปัจจัย</strong></p><p>           [๑๗๙๐] ๑.  <strong>มัคคารัมมณธรรม  อาศัยมัคคารัมมณธรรม  เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะนวิปากปัจจัย</strong>  พึงใส่ให้เต็ม.  (๑๗ วาระ)</p><p>                                      <strong>๘.  นมัคคปัจจัย</strong></p><p>           [๑๗๙๑] ๑.  <strong>มัคคารัมมณธรรม  อาศัยมัคคารัมมณธรรม  เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะนมัคคปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นมัคคารัมมณธรรม  ซึ่งเป็นอเหตุกะ</p><p>ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 547</p><p>                                  <strong>๙.  นวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๗๙๒] ๑.  <strong>มัคคารัมมณธรรม อาศัยมัคคารัมมณธรรม  เกิด </strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะวิปยุตตปัจจัย</strong>  พึงใส่ให้เต็ม ( ๑๗ วาระ)  พึงกำหนดว่า อรูป,</p><p>                             <strong>การนับจำนวนปัจจัยในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๗๙๓]  ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๑๗ วาระ</p><p>ในนปุเรชาตปัจจัย   มี  ๑๗  วาระ     ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๑๗ วาระ</p><p>ในนอาเสวนปัจจัย   มี ๙ วาระ   ในนกัมมปัจจัย มี ๑๗ วาระ  ในนวิปาก-</p><p>ปัจจัย มี ๑๗ วาระ  ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๑๗</p><p>วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้   </p><p>                                         <em>ปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>                                       <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>                          <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๗๙๔]  เพราะเหตุปัจจัย  ในนอธิปติปัจจัย มี ๑๗ วาระ...ในน-</p><p>ปุเรชาตปัจจัย มี ๑๗ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑๗ วาระ ในนอาเสวน-</p><p>ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๑๗ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๑๗ วาระ</p><p>ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๑๗ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                      <em>อนุโลมปัจจนียนัย  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 548</p><p>                                     <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong> </p><p>                       <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>           [๑๗๙๕]   เพราะนเหตุปัจจัย  ในอารัมมณปัจจัย  มี ๑ วาระ... ใน</p><p>อนันตรปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย  มี ๑ วาระ ฯลฯ   ในปัจจัยทั้ง</p><p>ปวง  มี ๑ วาระ   ในฌานปัจจัย  มี ๑ วาระ   ในสัมปยุตตปัจจัย  มี ๑ วาระ</p><p>ในวิปปยุตตปัจจัย  มี ๑ วาระ   ในนัตถิปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในวิคตปัจจัย   มี</p><p>๑ วาระ. </p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                      <em>ปัจจนียานุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                          <em>ปฏิจจวาระ  จบ</em></p><p>           สหชาตวาระก็ดี  ปัจจยวาระก็ดี  นิสสยวาระก็ดี  สังสัฏฐวาระก็ดี</p><p>สัมปยุตตวาระก็ดี  เหมือนกับปฏิจจวาระ.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 549</p><p>                                      <strong>ปัญหาวาระ</strong> </p><p>                                       <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                    <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๑๗๙๖] ๑. <strong>มัคคารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</strong></p><p>           คือ  เหตุทั้งหลายที่เป็นมัคคารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>           [๑๗๙๗] ๒.  <strong>มัคคารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคาธิปติธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เหตุทั้งหลายที่เป็นมัคคารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่เป็นมัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>           [๑๗๔๘] ๓.  <strong>มัคคารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่มัคคารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.  ผู้มีปัญญาพึง</strong></p><p><strong>กระทำเป็น  ๑๗ วาระด้วยเหตุนี้.</strong></p><p>                                   <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๑๗๙๙] ๑.  <strong>มัคคเหตุกธรรม    เป็นปัจจัยแก่แก่มัคคารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 550</p><p>           คือ   พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค  พิจารณามรรค. </p><p>           ย่อมรู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิตที่เป็นมัคคเหตุกธรรม  ด้วย</p><p>เจโตปริยญาณ.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคเหตุกธรรม   เป็นปัจจัยแก่เจโตปริยญาณ  แก่</p><p>ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ, แก่อนาคตังสญาณ,  แก่อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของ</p><p>อารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๑๘๐๐] ๒.  <strong>มัคคเหตุกธรรม    เป็นปัจจัยแก่มัคคาธิปติธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ    พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค    กระทำมรรคให้เป็นอารมณ์</p><p>อย่างหนักแน่นแล้ว   พิจารณา.</p><p>           [๑๘๐๑] ๓.  <strong>มัคคาเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคารัมมณธรรม</strong></p><p><strong>และมัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ    พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค    กระทำมรรคให้เป็นอารมณ์</p><p>อย่างหนักแน่นแล้ว   พิจารณา.</p><p>           [๑๘๐๒] ๔.  <strong>มัคคาธิปติธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคาธิปติธรรม </strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค  กระทำมรรคให้เป็นอารมณ์</p><p>อย่างหนักแน่นแล้ว  พิจารณา.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 551</p><p>           [๑๘๐๓] ๕.  <strong>มัคคาธิปติธรรม เป็นปัจจัยแก่มัคคารัมมณธรรม  </strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค  พิจารณามรรค.</p><p>           ย่อมรู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิตที่เป็นมัคคาธิปติธรรม  ด้วย</p><p>เจโตปริยญาณ.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคาธิปติธรรม   เป็นปัจจัยแก่เจโตปริยญาณ  แก่</p><p>ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ,   แก่อนาคตังสญาณ,   แก่อาวัชชนะ   ด้วยอำนาจของ</p><p>อารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๑๘๐๔] ๖.  <strong>มัคคาธิปติธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคารัมมณธรรม</strong></p><p><strong>และมัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ    พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค    กระทำมรรคให้เป็นอารมณ์</p><p>อย่างหนักแน่นแล้ว   พิจารณา.</p><p>           [๑๘๐๕] ๗.  <strong>มัคคเหตุกธรรม และมัคคาธิปติธรรม  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่มัคคารัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ   พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค  พิจารณามรรค.</p><p>           รู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิตที่เป็นมัคคเหตุกธรรม  และมัคคา-</p><p>ธิปติธรรม  ด้วยเจโตปริยญาณ.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 552</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคเหตุกธรรม   และมัคคาธิปติธรรม   เป็นปัจจัย </p><p>แก่เจโตปริยญาณ,   แก่ปุพเพนิวาสานุสสสติญาณ,  แก่อนาคตังสญาณ  แก่อา-</p><p>วัชชนะ  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๑๘๐๖] ๘.  <strong>มัคคเหตุกธรรม  และมัคคาธิปติธรรม เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่มัคคาธิปติธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค      กระทำมรรคให้เป็นอารมณ์</p><p>อย่างหนักแน่นแล้ว  พิจารณา.</p><p>           [๑๘๐๗] ๙.  <strong>มัคคเหตุกธรรม และมัคคาธิปติธรรม เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่มัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>           คือ    พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค     กระทำมรรคให้เป็นอารมณ์</p><p>อย่างหนักแน่น   แล้วพิจารณา.</p><p>                                        <strong>๓.  อธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๑๘๐๘] ๑. <strong>มัคคารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคารัมมณ- </strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ด้วย</p><p>อำนาจของอธิปติปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 553</p><p>           มีอย่างเดียว   คือที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่ </p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๑๘๐๙] ๒.  <strong>มัคคารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่มัคคาธิปติ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่เป็นมัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</p><p>           [๑๘๑๐] ๓.  <strong>มัคคารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           อย่างเดียว  คือที่เป็น   <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม     เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้ง</p><p>หลายที่เป็นมัคคารัมมณธรรม     และมัคคาธิปติธรรม     ด้วยอำนาจของอธิปติ</p><p>ปัจจัย.</p><p>           [๑๘๑๑] ๔.  <strong>มัคคเหตุกธรรม    เป็นปัจจัยแก่มัคคเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 554</p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น   <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่ </p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นมัคคเหตุกรรม    เป็นปัจจัยแก่สัปยุตตขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๑๘๑๒] ๕.  <strong>มัคคเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคารัมมณธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค     กระทำมรรคให้เป็นอารมณ์อย่าง</p><p>หนักแน่นแล้ว  พิจารณา.</p><p>           [๑๘๑๓] ๖.  <strong>มัคคเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคาธิปติธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง คือที่เป็น <strong>อารัมมณาธิปติ</strong> และ <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>           ที่เป็น <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค  กระทำมรรคให้เป็นอารมณ์อย่าง</p><p>หนักแน่น   แล้วพิจารณา.</p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ที่เป็นมัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 555</p><p>           [๑๘๑๘] ๗.  <strong>มัคคเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคารัมมณธรรม </strong></p><p><strong>และมัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค     กระทำมรรคให้เป็นอารมณ์อย่าง</p><p>หนักแน่นแล้ว   พิจารณา.</p><p>           [๑๘๑๕] ๘.  <strong>มัคคเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>และมัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ที่เป็นมัคคเหตุกธรรมและมัคคาธิปติธรรม   ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๑๘๑๖] ๙.  <strong>มัคคาธิปติธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคาธิปติธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอานาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค ฯลฯ พิจารณา.</p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม     เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 556</p><p>           [๑๘๑๗] ๑๐.  <strong>มัคคาธิปติธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคารัมมณ- </strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค ฯลฯ พิจารณา.</p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม       เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่เป็นมัคคารัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๑๘๑๘] ๑๑.  <strong>มัคคาธิปติธรรม   เป็นปัจจัยแก่มัคคเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม       เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่เป็นมัคคเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๑๘๑๙] ๑๒.  <strong>มัคคาธิปติธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒  อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 557</p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong> ได้แก่ </p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม     เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่เป็นมัคคารัมมณธรรม   และมัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติ</p><p>ปัจจัย.</p><p>           [๑๘๒๐] ๑๓. <strong>มัคคาธิปติธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>และมัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นมัคคาธิปติธรรม เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ที่เป็นมัคคเหตุกธรรมและมัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๑๘๒๑] ๑๔. <strong>มัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่มัคคารัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           อย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นมัคคารัมมธรรม และมัคคาธิปติธรรม  เป็น</p><p>แก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย  ที่เป็นมัคคารัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๑๘๒๒] ๑๕.  <strong>มัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่มัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 558</p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น   <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่ </p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  เป็นปัจจัย</p><p>แก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๑๘๒๓] ๑๖. <strong>มัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่มัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นมัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  เป็นปัจจัย</p><p>แก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคารัมมณธรรม   และมัคคาธิปติธรรม ด้วย</p><p>อำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๑๘๒๔]๑๗. <strong>มัคคเหตุกธรรม    และมัคคาธิปติธรรม เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่มัคคารัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น   <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค    กระทำมรรคให้เป็นอารมณ์อย่าง</p><p>หนักแน่นแล้ว   พิจารณา.</p><p>           [๑๘๒๕] ๑๘.  <strong>มัคคเหตุกธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่มัคคเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 559</p><p>           อย่างเดียว  คือที่เป็น <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่ </p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม   และมัคคาธิปติธรรม    เป็นปัจจัย</p><p>แก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๑๘๒๖] ๑๙.  <strong>มัคคเหตุกธรรม    และมัคคาธิปติธรรม  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่มัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มี  ๒ อย่าง คือที่เป็น <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค ฯลฯ</p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong> ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรมและมัคคาธิปติธรรม เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๑๘๒๗] ๒๐. <strong>มัคคเหตุกธรรม   และมัคคาธิปติธรรม   เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่มัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค  ฯลฯ พิจารณา</p><p>           [๑๘๒๘] ๒ .  <strong>มัคคเหตุกธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่มัคคเหตุกธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 560</p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>   ได้แก่ </p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นมัคคเหตุกธรรม   และมัคคาธิปติธรรม   เป็นปัจจัย</p><p>แก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคเหตุกธรรม    และมัคคาธิปติธรรม  ด้วย</p><p>อำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>                                       <strong>๔.  อนันตรปัจจัย</strong>   </p><p>           [๑๘๒๙] ๑.  <strong>มัคคารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคารัมมณธรรม  ที่เกิดก่อน ๆ  เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคารัมมณธรรม  ที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอนันตร-</p><p>ปัจจัย.</p><p>           อาวัชชนะ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคารัมมณธรรม  ด้วย</p><p>อำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๑๘๓๐] ๒.  <strong>มัคคารัมมธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคาธิปติธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคารัมมณธรรม  ที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคาธิปติธรรม  ที่เกิดหลัง ๆ  ด้วยอำนาจของอนันตร-</p><p>ปัจจัย.</p><p>           อาวัชชนะเป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคาธิปติธรรม  ด้วย</p><p>อำนาจของอนันตรปัจจัย </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 561</p><p>           [๑๘๓๑] ๓.  <strong>มัคคารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  และมัคคาธิปติธรรมด้วย  อำนาจของอนันตรปัจจัย</strong> </p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคารัมมณธรรม   ที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคารัมมณธรรม       และมัคคาธิปติธรรมที่เกิดหลัง ๆ</p><p>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           อาวัชชนะ    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคารัมมณธรรมและ</p><p>มัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๑๘๓๒] ๔.  <strong>มัคคาธิปติธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคาธิปติธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคาติปติธรรม  ที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคาธิปติธรรม  ที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๑๘๓๓] ๕. <strong>มัคคาธิปติธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคารัมมณธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคาธิปติธรรม  ที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคารัมมณธรรม  ที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอนันตร-</p><p>ปัจจัย.</p><p>           [๑๘๓๔] ๖. <strong>มัคคาธิปติธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคารัมมณธรรม</strong></p><p><strong>และมัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 562</p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคาธิปติธรรม  ที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่ </p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคารัมมณธรรม   และมัคคาธิปติธรรมที่เกิดหลัง ๆ   ด้วย</p><p>อำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๑๘๓๕] ๗. <strong>มัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่มัคคารัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคารัมมณธรรม และมัคคาธิปติธรรม ที่เกิด</p><p>ก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคารัมมณธรรม  ที่เกิดหลัง ๆ ด้วย</p><p>อำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๑๘๓๖] ๘.  <strong>มัคคารัมมณธรรม   และมัคคาธิปติธรรม เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่มัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  ที่เกิด</p><p>ก่อน ๆ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคาธิปติธรรม  ที่เกิดหลัง ๆ ด้วย</p><p>อำนาจของอนันตรปัจจัย.    </p><p>           [๑๘๓๗] ๙.  <strong>มัคคารัมมณธรรม   และมัคคาธิปติธรรม  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่มัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อนันตรปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 563</p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  ที่เกิด </p><p>ก่อน ๆ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติ-</p><p>ธรรม ที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>                                <strong>๕. สมนันตรปัจจัย</strong></p><p>           [๑๘๓๘] ๑.  <strong>มัคคารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของสมนันตรปัจจัย  เหมือนกับ  อนันตรปัจจัย.</strong></p><p>                  <strong>๖.  สหชาตปัจจัย ฯลฯ  ๘.  นิสสยปัจจัย</strong></p><p>           เป็นปัจจัย  <strong>ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอัญญมัญญปัจจัย, เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย  ในปัจจัย</strong></p><p><strong>ทั้ง ๓ พึงกระทำเป็น ๑๗ วาระ.</strong></p><p>                                    <strong>๙.  อุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           [๑๘๓๙] ๑.  <strong>มัคคารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           ที่ ๒ อย่าง คือที่เป็น  <strong>อนันตรูปนิสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ปัจจเวกขณะที่เป็นปัจจัยแก่ปัจจเวกขณะ  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 564</p><p>           [๑๘๔๐] ๒.  <strong>มัคคารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคาธิปติธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong> </p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ปัจจเวกขณะ  เป็นปัจจัยแก่ปัจจเวกขณะ  ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</p><p>ปัจจัย.</p><p>           [๑๘๔๑] ๓. <strong>มัคคารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคารัมมณธรรม</strong></p><p><strong>และมัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น   <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ปัจจเวกขณะ  เป็นปัจจัยแก่ปัจจเวกขณะ  ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</p><p>ปัจจัย.</p><p>           [๑๘๔๒] ๔. <strong>มัคคเหตุกธรรม    เป็นปัจจัยแก่มัคคเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ปฐมมรรค   เป็นปัจจัยแก่ทุติยมรรค   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</p><p>ฯลฯ ตติยมรรค   เป็นปัจจัยแก่จตุตถมรรค   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 565</p><p>           [๑๘๔๓] ๕.  <strong>มัคคเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคารัมมณธรรม </strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค     กระทำมรรคให้เป็นอารมณ์อย่าง</p><p>หนักแน่นแล้ว   พิจารณา.</p><p>           [๑๘๔๔] ๖.  <strong>มัคคเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคาธิปติธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ปฐมมรรค   เป็นปัจจัยแก่ทุติยมรรค ฯลฯ ตติยมรรค  เป็นปัจจัยแก่</p><p>จตุตถมรรค  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๑๘๔๕] ๗.  <strong>มัคคเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคารัมมณธรรม</strong></p><p><strong>และมัคคาธิปติธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค  กระทำมรรคให้เป็นอารมณ์อย่าง</p><p>หนักแน่นแล้ว  พิจารณา.</p><p>           [๑๘๔๖] ๘.  <strong>มัคคเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>และมัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 566</p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           ปฐมมรรค   เป็นปัจจัยแก่ทุติยมรรค ฯลฯ   ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</p><p>ปัจจัย.</p><p>           [๑๘๔๗] ๙. <strong>มัคคาธิปติธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคาธิปติธรรม  </strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ปฐมมรรค    เป็นปัจจัยแก่ทุติยมรรค ฯลฯ ตติยมรรค    เป็นปัจจัยแก่</p><p>จตุตถมรรค  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           ปัจจเวกขณะ   เป็นปัจจัยแก่ปัจจเวกขณะ    ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</p><p>ปัจจัย.</p><p>           [๑๘๔๘] ๑๐.  <strong>มัคคาธิปติธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ปัจจเวกขณะ  เป็นปัจจัยแก่ปัจจเวกขณะ  ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</p><p>ปัจจัย.</p><p>                          </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 567</p><p>           [๑๘๔๙] ๑๑.  <strong>มัคคาธิปติธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคเหตุกธรรม </strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ปฐมมรรค ฯลฯ เป็นปัจจัยแก่จตุตถมรรค   ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</p><p>ปัจจัย.</p><p>           [๑๘๕๐] ๑๒.  <strong>มัคคาธิปติธรรม เป็นปัจจัยแก่มัคคารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ปัจจเวกขณะ    เป็นปัจจัยแก่ปัจจเวกขณะ   ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</p><p>ปัจจัย.</p><p>           [๑๘๕๑] ๑๓.  <strong>มัคคาธิปติธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>และมัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong>  </p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ปฐมมรรค ฯลฯ เป็นปัจจัยแก่จตุตถมรรค   ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</p><p>ปัจจัย.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 568</p><p>           [๑๘๕๒] ๑๔.  <strong>มัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  เป็น </strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่มัคคารัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ปัจจเวกขณะ    เป็นปัจจัยแก่ปัจจเวกขณะ    ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</p><p>ปัจจัย.</p><p>           [๑๘๕๓] ๑๕.  <strong>มัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่มัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ปัจจเวกขณะ   เป็นปัจจัยแก่ปัจจเวกขณะ  ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</p><p>ปัจจัย.</p><p>           [๑๘๕๔] ๑๖.  <strong>มัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่มัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง คือที่เป็น <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ปัจจเวกขณะ  เป็นปัจจัยแก่ปัจจเวกขณะ ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</p><p>ปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 569</p><p>           [๑๘๕๕] ๑๗.  <strong>มัคคเหตุธรรม  และมัคคาธิปติธรรม เป็น </strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่มัคคารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค     กระทำมรรคให้เป็นอารมณ์อย่าง</p><p>หนักแน่นแล้ว  พิจารณา.</p><p>           [๑๘๕๖] ๑๘.  <strong>มัคคเหตุกธรรม  และมัคคาธิปติธรรม เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่มัตตเหตุกธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong> ได้แก่</p><p>           ปฐมมรรค  เป็นปัจจัยแก่ทุติยมรรค ฯลฯ ตติยมรรค  เป็นปัจจัยแก่-</p><p>จตุตถมรรค  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๑๘๕๗] ๑๙.  <strong>มัคคเหตุกธรรม และมัคคาธิปติธรรม  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่มัคคาธิปติธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง คือที่เป็น <strong>อารัมมณูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong> ได้แก่</p><p>           ปฐมมรรค  เป็นปัจจัยแก่ทุติยมรรค ฯลฯ ตติยมรรค เป็นปัจจัยแก่</p><p>จตุตถมรรค ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 570</p><p>           [๑๘๕๘] ๒๐.  <strong>มัคคเหตุกธรรม  และมัคคาธิปติธรรม เป็น </strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่มัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค กระทำมรรคให้เป็นอารมณ์อย่างหนัก</p><p>แน่นแล้ว   พิจารณา.</p><p>           [๑๘๕๙] ๒๑.  <strong>มัคคเหตุกธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่มัคคเหตุกธรรม และมัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ปฐมมรรค     เป็นปัจจัยแก่ทุติยมรรค ฯลฯ ตติยมรรคเป็นปัจจัยแก่</p><p>จตุตถมรรค  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>                                     <strong>๑๐.  อาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           [๑๘๖๐] ๑. <strong>มัคคารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคารัมมณธรรม   ที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัย </p><p>แก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัคคารัมมณธรรม  ที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอาเสวน-</p><p>ปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 571</p><p>           [๑๘๖๑] ๒.  <strong>มัคคารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคาธิปติธรรม </strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของเสวนปัจจัย  เหมือนกับอนันตรปัจจัย  พึงกระทำเป็น ๙</strong></p><p><strong>วาระ,  ไม่พึงกระทำอาวัชชนะ.</strong></p><p>                                       <strong>๑๑. กัมมปัจจัย</strong></p><p>           [๑๘๖๒] ๑.  <strong>มัคคารัมมณธรรม     เป็นปัจจัยแก่มัคคารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย  มีแต่สหชาตกรรม นานาขณิกกรรมไม่มี.</strong></p><p>                      <strong>๑๒.  อาหารปัจจัย ฯลฯ  ๒๐.  อวิคตปัจจัย</strong></p><p>           ๑.  <strong>มัคคารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคารัมมณธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอาหารปัจจัย, เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย, เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัย ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย,</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อัตถิปัจจัย,  ปัจจัย ๗ เหล่านี้  แจกเป็น ๑๗ วาระ  เหมือนกับเหตุปัจจัย.</strong></p><p>           เป็นปัจจัย  <strong>ด้วยอำนาจของอวิคตปัจจัย,</strong>  เป็นปัจจัย <strong>ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของวิคตปัจจัย</strong>  เหมือนกับอนันตรปัจจัย.</p><p>           เป็นปัจจัย  <strong>ด้วยอำนาจของอวิคตปัจจัย</strong> มี ๑๗ วาระ.</p><p>                                 <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong></p><p>           [๑๘๖๓]  ในเหตุปัจจัย มี ๑๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย  มี ๙  วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย มี ๒๑ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙  วาระ  ในสมนันตรปัจจัย มี</p><p>๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๑๗ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๑๗ วาระ</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 572</p><p>ในนิสสยปัจจัย มี ๑๗ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี  ๒๑ วาระ  ในอาเสวนปัจจัย </p><p>มี ๙ วาระ   ในกัมมปัจจัย  มี ๑๗ วาระ ในอาหารปัจจัย  ในอินทริยปัจจัย</p><p>ในฌานปัจจัย  ในมัคคปัจจัย  ในสัมปยุตตปัจจัย  แต่ละปัจจัยมี ๑๗ วาระ ใน</p><p>อัตถิปัจจัย มี ๑๗ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ</p><p>ในอวิคตปัจจัย  มี ๑๗  วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                       <em>อนุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                          <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                <strong>การยกปัจจัยในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๘๖๔] ๑.  <strong>มัคคารัมมณธรรม     เป็นปัจจัยแก่มัคคารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม    ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,   เป็นปัจจัย    ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๘๖๕] ๒.  <strong>มัคคารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่มัคคาธิปติธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,   เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>           [๑๘๖๖] ๓.  <strong>มัคคารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่มัคคารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม และมัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย </strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 573</p><p>           [๑๘๖๗] ๔. <strong>มัคคเหตุกธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคเหตุกธรรม </strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</strong></p><p><strong>ปัจจัย.</strong>  </p><p>           [๑๘๖๘] ๕.  <strong>มัคคเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่มัคคารัมมณธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</strong></p><p><strong>ปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๘๖๙] ๖.  <strong>มัคคเหตุกธรรม    เป็นปัจจัยแก่มัคคาธิปติธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,   เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของสหาชาต-  </strong></p><p><strong>ปัจจัย,   เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๘๗๐] ๗. <strong>มัคคเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่มัคคารัมมณธรรม</strong></p><p><strong>และมัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,   เป็นปัจจัย ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๘๗๑] ๘.  <strong>มัคคเหตุธรรม    เป็นปัจจัยแก่มัคคเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>และมัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๘๗๒] ๙. <strong>มัคคาธิปติธรรม เป็นปัจจัยแก่มัคคาธิปติธรรม </strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</strong></p><p><strong>ปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๘๗๓] ๑๐.  <strong>มัคคาธิปติธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>สหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 574</p><p>           [๑๘๗๔] ๑๑.  <strong>มัคคาธิปติธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคเหตุกธรรม </strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</strong></p><p><strong>ปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๘๗๕] ๑๒.  <strong>มัคคาธิปติธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคารัมมณธรรม</strong></p><p><strong>และมัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๘๗๖] ๑๓.  <strong>มัคคาธิปติธรรม  เป็นปัจจัยแก่มัคคเหตุกธรรม</strong></p><p><strong>และมัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๘๗๗] ๑๔.  <strong>มัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่มัคคารัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๘๗๘] ๑๕.  <strong>มัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่มัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๘๗๙] ๑๖.  <strong>มัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่มัคคารัมมณธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>สหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๘๘๐] ๑๗.  <strong>มัคคเหตุกธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่มัคคารัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 575</p><p>           [๑๘๘๑] ๑๘.  <strong>มัคคเหตุกธรรม    และมัคคาธิปติธรรม    เป็น </strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่มัคคเหตุธรรม    ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๘๘๒] ๑๙.  <strong>มัคคเหตุกธรรม    และมัคคาธิปติธรรม  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่มัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๘๘๓] ๒๐.  <strong>มัคคเหตุกธรรม   และมัคคาธิปติธรรม เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่มัคคารัมมธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๘๘๔] ๒๑.  <strong>มัคคเหตุกธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่มัคคเหตุกธรรม  และมัคคาธิปติธรรม  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>สหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>                <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๘๘๕]  ในนเหตุปัจจัย มี ๒  วาระ  ในนอารัมมณปัจจัย  มี  ๗</p><p>วาระ.</p><p>           เมื่อถึงในนอารัมมณปัจจัยแล้ว  บททั้ง  ๒ คือ  ปกตารัมมณะก็ดี  อุป-</p><p>นิสสยารัมมณะก็ดี ย่อมขาดไป.</p><p>           ในนอธิปติปัจจัย  มี ๒๑ วาระ  ในนอนันตรปัจจัย  มี ๒๑ วาระ</p><p>ในนสมนันตรปัจจัย  มี ๒๑ วาระ  ในนสหชาตปัจจัย  มี ๒๑ วาระ ในน-</p><p>อัญญมัญญปัจจัย มี ๒๑ วาระ  ในนนิสสยปัจจัย มี ๒๑ วาระ  ในนอุปนิสสย-</p><p>ปัจจัย มี ๒๑  วาระ  ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๒๑ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 576</p><p>มี ๒๑ วาระ  ในนอาเสวนปัจจัย  มี ๒ วาระ   ในนกัมมปัจจัย มี ๒๑ วาระ </p><p>ในนวิปากปัจจัย   มี  ๒๑ วาระ  ในนอาหารปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในนอินทริย-</p><p>ปัจจัย  มี ๒๑  วาระ   ในนฌานปัจจัย  มี ๒๑ วาระ   ในนมัคคปัจจัย  มี ๒๑</p><p>วาระ   ในนสัมปยุตตปัจจัย   มี ๒๑ วารธะ  ในนวิปปยุตตปัจจัย  มี ๒๑ วาระ</p><p>ในโนอัตถิปัจจัย  มี  ๒๑ วาระ   ในโนนัตถิปัจจัย   มี ๒๑ วาระ   ในโนวิคต-</p><p>ปัจจัย   มี ๒๑ วาระ  ในโนอวิคตปัจจัย   มี ๒๑ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                             <em>ปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>                                           <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>                            <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๘๘๖]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>  ในนอารัมมณปัจจัย มี ๑๗ วาระ...ใน</p><p>นอนันตรปัจจัย มี ๑๗ วาระ  ในนสมนันตรปัจจัย มี ๑๗ วาระ ในนอุปนิสสย-</p><p>ปัจจัย   มี ๑๗ วาระ   ในนปุเรชาตปัจจัย  มี  ๗ วาระ   ในนปัจฉาชาตปัจจัย </p><p>มี  ๗ วาระ  ในนอาเสวนปัจจัย  มี ๑๗ วาระ  ในนกัมมปัจจัย  มี  ๑๗ วาระ</p><p>ในนวิปากปัจจัย   มี ๑๙ วาระ  ในนอาหารปัจจัย   มี ๑๗ วาระ  ในนอินทริย-</p><p>ปัจจัย    มี ๑๗ วาระ   ในนฌานปัจจัย  มี ๑๗ วาระ   ในนมัคคปัจจัย  มี ๑๗</p><p>วาระ   ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๑๗ วาระ  ในโนนัตถิปัจจัย มี ๑๗ วาระ</p><p>ในโนวิคตปัจจัย มี ๑๗ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                           <em>อนุโลมปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 577</p><p>                                      <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong> </p><p>                         <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>           [๑๘๘๗]   <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>   ในอารัมมณปัจจัย   มี ๙ วาระ... ใน</p><p>อธิปติปัจจัย  มี ๒๑ วาระ  ในอนันตรปัจจัย  มี ๙ วาระ   ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๙ วาระ  ในสหชาตปัจจัย   มี ๑๗ วาระ  ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๑๗ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย   มี ๑๗ วาระ   ในอุปนิสสยปัจจัย   มี  ๒๑ วาระ   ในอาเสวน-</p><p>ปัจจัย   มี ๙ วาระ  ในกัมมปัจจัย  มี ๑๗  วาระ   ในอาหารปัจจัย  มี ๑๗ วาระ</p><p>ในอินทริยปัจจัย   มี ๑๗ วาระ    ในฌานปัจจัย   มี  ๗ วาระ   ในมัคคปัจจัย</p><p>มี ๑๗ วาระ   ในสัมปยุตตปัจจัย   มี ๑๗ วาระ   ในอัตถิปัจจัย มี ๑๗ วาระ</p><p>ในนัตถิปัจจัย   มี ๙ วาระ  ในวิคตปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในอวิคตปัจจัย  มี ๑๗</p><p>วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                       <em>ปัจจนียานุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                           <em>ปัญหาวาระ  จบ</em></p><p>                                   <em>มัคคารัมมณติกะที่ ๑๖ จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 578</p><p>                                    <strong>อรรถกถามัคคารัมมณติกะ</strong> </p><p>           ใน  <strong>มัคคารัมมณติกะ</strong>  ในอนุโลมแห่งปฏิจจวาระ  ไม่มีวิปากปัจจัย</p><p>แม้ในกัมมปัจจัย (แห่งปัญหาวาระ)  ในติกะนี้  ก็ไม่ได้นานักขณิกกัมมปัจจัย.</p><p>                                  <em>อรรถกถามัคคารัมมณติกะ  จบ</em></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 579</p><p>                                    <strong>๑๗.  อุปปันนติกะ</strong> </p><p>                                          <strong>ปัญหาวาระ</strong><sup>๑</sup></p><p>                                           <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                         <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๑๘๘๘] ๑.  <strong>อุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปปันนธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เหตุทั้งหลายที่เป็นอุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  เหตุทั้งหลายที่เป็นอุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์  และกฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>                                      <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๑๘๘๙] ๑.  <strong>อุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปปันนธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  บุคคลพิจารณาเห็นจักษุที่เป็นอุปปันนธรรม  โดยความเป็นของ</p><p>ไม่เที่ยง  เป็นทุกข์  เป็นอนันตตา  ย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะปรารภ</p><p>จักษุนั้น  ราคะ  ย่อมเกิดขึ้น  ทิฏฐิ  ย่อมเกิดขึ้น  วิจิกิจฉา ฯลฯ  อุทธัจจะ ฯลฯ</p><p>โทมนัส  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>๑.  ติกะนี้  ไม่มีวาระ ๖ มีปฏิจจวาระเป็นต้น.</p><p>          </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 580</p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นโสตะที่เป็นอุปปันนธรรม ฯลฯ ฆานะ  ชิวหา  กายะ</p><p>รูป  เสียง  กลิ่น  รส โผฏฐัพพะ  หทยวัตถุ  ฯลฯ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอุปปันน- </p><p>ธรรม   โดยความเป็นของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา ฯลฯ โทมนัส  ย่อม</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลเห็นรูปด้วยทิพยจักษุ  ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอุปปันนธรรม    เป็นปัจจัยแก่อิทธิวิธญาณ    แก่</p><p>อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๑๘๙๐] ๒. <strong>อนุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปปันนธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  บุคคลพิจารณาเห็น  รูปที่เป็นอนุปปันนธรรม ฯสฯ เสียง  กลิ่น</p><p>รส โผฏฐัพพะ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนุปปันนธรรม   โดยความเป็นของไม่เที่ยง</p><p>เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา ฯลฯ  โทมนัส ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่อิทธิวิธญาณ  แก่</p><p>เจโตปริยญาณ  แก่อนาคตังสญาณ  แก่อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๑๘๙๑] ๓.  <strong>อุปปาทิธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปปันนธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ บุคคลพิจารณาเห็นจักษุที่เป็นอุปปาทิธรรม ฯลฯ  กายะ  รูป  เสียง</p><p>กลิ่น  รส  โผฏฐัพพะ  หทยวัตถุ  ขันธ์ทั้งหลาย  ที่เป็นอุปปาทิธรรม  โดย</p><p>ความเป็นของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์  เป็นอนันตตา ฯลฯ  โทมนัส  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>   </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 581</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอุปปาทิธรรม  เป็นปัจจัยแก่อิทธิวิธญาณ  แก่เจโต- </p><p>ปริยญาณ  ฯลฯ แก่อาวัชชนะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>                                        <strong>๓.อธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๑๘๙๒] ๑.  <strong>อุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปปันนธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้เเก่</p><p>           บุคคลย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง เพราะกระทำจักษุที่เป็นอุปปันน-</p><p>ธรรมให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น    ครั้นกระทำจักษุนั้นให้เป็นอารมณ์อย่าง</p><p>หนักแน่นแล้ว  ฯลฯ  ทิฏฐิ  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลย่อมยินดีย่อมเพลิดเพลินยิ่ง เพราะกระทำโสตะที่เป็นอุปปันน-</p><p>ธรรม ฯลฯ ฆานะ  ชิวหา  กายะ  รูป  เสียง  กลิ่น  รส  โผฏฐัพพะ  หทยวัตถุ</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอุปปันนธรรมให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น   ครั้นกระทำ</p><p>โสตะเป็นต้นนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   ราคะ  ย่อมเกิดขึ้น ฯลฯ.</p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ และจิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.   </p><p>           [๑๘๙๓] ๒.  <strong>อนุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปปันนธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 582</p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่ </p><p>           บุคคลย่อมยินดี ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะกระทำรูปที่เป็นอนุปปันน- </p><p>ธรรม  เสียง  กลิ่น  รส  โผฏฐัพพะ ฯลฯ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนุปันน-</p><p>ธรรมให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น  ครั้นกระทำรูปเป็นต้นให้เป็นอารมณ์</p><p>อย่างหนักแน่นแล้ว  ราคะ  ย่อมเกิดขึ้น  ทิฏฐิ    ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           [๑๘๙๔] ๓.  <strong>อุปปาทิธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปปันนธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะกระทำจักษุที่เป็นอุปปาทิ-</p><p>ธรรม ฯลฯ กายะ  รูป ฯลฯ โผฏฐัพพะ  หทยวัตถุ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอุปปาทิ-</p><p>ธรรมให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น  ครั้น  กระทำจักษุเป็นต้นนั้นให้เป็นอารมณ์</p><p>อย่างหนักแน่นแล้ว   ราคะ  ย่อมเกิดขึ้น  ทิฏฐิ   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>                                           <strong>๔.  สหชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๘๙๕] ๑.  <strong>อุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่อุปปันนธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอุปปันนธรรม    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และจิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ ๒ แต่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 583</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นอุปปันธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ </p><p>และกฏัตตารูปทั้งหลาย    ด้วยอำนาจของสหชาติปัจจัย ฯลฯ  ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ ๒ และกฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายเป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>           หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>           มหาภูตรูป ๑ เป็นปัจจัยแก่มหาภูตรูป ๓ ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</p><p>ฯลฯ มหาภูตรูป ๒ ฯลฯ.</p><p>           มหาภูตรูปทั้งหลายเป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป และกฏัตตารูปที่เป็น</p><p>อุปาทารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>           พาหิรรูป... อาหารสมุฏฐานรูป... อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ.</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย   มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ  มหาภูตรูป ๒  ฯลฯ, </p><p>มหาภูตรูปทั้งหลาย  เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูป  ที่เป็นอุปาทารูปทั้งหลาย  ด้วย</p><p>อำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>                                         <strong>๕.  อัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>           [๑๘๙๖] ๑.  <strong>อุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปปันนธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นอุปปันนธรรม    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ด้วยอำนาจ </p><p>ของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 584</p><p>          ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ </p><p>และหทยวัตถุ  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายเป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.</p><p>           หทยวัตถุเป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.</p><p>           มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ  </p><p>           พาหิรรูป...อาหารสมุฏฐานรูป...อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ.</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย     มหาภูตรูป ๑ เป็นปัจจัยแก่มหาภูตรูป ๓</p><p>ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ มหาภูตรูป ๒ ฯลฯ.</p><p>                                           <strong>๖.  นิสสยปัจจัย</strong></p><p>           [๑๘๙๗] ๑. <strong>อุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปปันนธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นอุปปันนธรรม   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓  และจิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒  ฯลฯ.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลายเป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ.   หทยวัตถุเป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย.</p><p>           มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           พาหิรรูป... อาหารสมุฏฐานรูป...สมุฏฐานรูป ฯลฯ.</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย  มหาภูตรูป ๑  เป็นปัจจัยแก่มหาภูตรูป ๓</p><p>ปัจจัยแก่กฏัตตารูป  ที่เป็นอุปาทารูปทั้งหลาย.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 585</p><p>           จักขายตนะ   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ กายายตนะ    เป็นปัจจัย  </p><p>แก่กายวิญญาณ.</p><p>           หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอุปปันนธรรม  ด้วยอำนาจ</p><p>ของนิสสยปัจจัย.</p><p>                                       <strong>๗.  อุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           [๑๘๙๘] ๑.  <strong>อุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปปันนธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยอุตุที่เป็นอุปปันธรรมแล้วยังฌานให้เกิดขึ้น  ยัง</p><p>วิปัสสนา ฯลฯ ยังมรรค ฯลฯ ยังอภิญญา ฯลฯ ยังสมาบัติ ฯลฯ ก่อมานะ, ถือทิฏฐิ.</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยโภชนะที่เป็นอุปปันนธรรม  ฯลฯ อาศัยเสนาสนะ</p><p>แล้วยังฌานให้เกิดขึ้น     ยังวิปัสสนา ฯลฯ ยังมรรค ฯลฯ ยังอภิญญา ฯลฯ  ยัง</p><p>สมาบัติ    ฯลฯ ก่อมานะ,  ถือทิฏฐิ.</p><p>           อุตุที่เป็นอุปปันนธรรม ฯลฯ โภชนะ ฯลฯ เสนาสนะ    เป็นปัจจัยแก่</p><p>ศรัทธาที่เป็นอุปปันนธรรม ฯลฯ แก่ปัญญา   แก่สุขทางกาย    แก่ทุกข์ทางกาย</p><p>แก่มรรค  แก่ผลสมาบัติ   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 586</p><p>           [๑๘๙๙] ๒. <strong>อนุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปปันนธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong>  </p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลปรารถนาวรรณสมบัติที่เป็นอนุปปันนธรรม ย่อมให้ทาน สมา-</p><p>ทานศีล  กระทำอุโบสถกรรม.</p><p>           บุคคลปรารถนาสัททสมบัติที่เป็นอนุปปันนธรรม  ฯลฯ  คันธสมบัติ </p><p>รสสมบัติ   โผฏฐัพพสมบัติ  ฯสฯ ปรารถนาขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนุปปันนธรรม</p><p>แล้ว   ย่อมให้ทาน ฯลฯ ศีล ฯลฯ อุโบสถกรรม ฯลฯ </p><p>           วรรณสมบัติที่เป็นอนุปปันนธรรม ฯลฯ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนุปปันน</p><p>ธรรม  เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็นอุปปันนธรรม   แก่ปัญญา  แก่สุขทางกาย  แก่</p><p>ทุกข์ทางกาย   แก่มรรค   แก่ผลสมาบัติ   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๑๙๐๐] ๓.  <strong>อุปปาทิธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปปันนธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           บุคคลปรารถนาจักขุสมบัติที่เป็นอุปปาทิธรรม  ย่อมให้ทาน สมาทาน</p><p>ศีล ฯลฯ อุโบสถกรรม ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 587</p><p>           บุคคลปรารถนาโสตสมบัติที่เป็นอุปปาทิธรรม ฯลฯ กายสมบัติ  วรรณ- </p><p>สมบัติ   คันธสมบัติ   รสสมบัติ  โผฏฐัพพสมบัติ ฯลฯ ปรารถนาขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ที่เป็นอุปปาทิธรรมแล้ว  ย่อมให้ทาน  สมาทานศีล  ฯลฯ อุโบสถกรรม  ฯลฯ.</p><p>           จักขุสมบัติที่เป็นอุปปาทิธรรม ฯลฯ กายสมบัติ     วรรณสมบัติ ฯลฯ</p><p>โผฏฐัพพสมบัติ    ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอุปปาทิธรรม    เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่</p><p>เป็นอุปปันนธรรม ฯลฯ แก่ปัญญา   แก่สุขทางกาย    แก่ทุกข์ทางกาย    แก่ผล-</p><p>สมาบัติ   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>                                              <strong>๘.  ปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๙๐๑] ๑.  <strong>อุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปปันนธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นจักษุ ฯลฯ หทยวัตถุ     โดยความเป็นของไม่เที่ยง</p><p>เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา  ย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะปรารภจักษุเป็นต้น</p><p>นั้น  ราคะ  ย่อมเกิดขึ้น  โทมนัส  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลเห็นรูปด้วยทิพยจักษุ  ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ.</p><p>           รูปายตนะ    เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ โผฏฐัพพายตนะ    เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายวิญญาณ  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 588</p><p>           ที่เป็น   <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           จักขายตนะ    เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ หทยวัตถุ  ปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอุปปันนธรรม   ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>                                <strong>๙.  ปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๙๐๒] ๑.  <strong>อุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปปันนธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอุปปันนธรรม  ที่เกิดภายหลัง  เป็นปัจจัยแก่</p><p>กายนี้  ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.</p><p>                                      <strong>๑๐.  กัมมปัจจัย</strong></p><p>           [๑๙๐๓] ๑.  <strong>อุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปปันนธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ   เจตนาที่เป็นอุปปันนธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์    และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  เจตนาที่เป็นอุปปันนธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์   และกฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>                                      <strong>๑๑.  วิปากปัจจัย</strong></p><p>           [๑๙๐๔]  <strong>อุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปปันนธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของวิปากปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 589</p><p>           คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอุปปันนธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ </p><p>๓ และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย  ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นอุปปันนธรรม   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓</p><p>และกฏัตตารูปทั้งหลาย ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ขันธ์ทั้งหลาย  เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย.</p><p>                                     <strong>๑๒.  อาหารปัจจัย</strong></p><p>           [๑๙๐๕] ๑.  <strong>อุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่อุปปันนธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอาหารปัจจัย</strong></p><p>           คือ  อาหารทั้งหลายที่เป็นอุปปันนธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  กวฬีการาหาร  เป็นปัจจัยแก่กายนี้  ด้วยอำนาจของ</p><p>อาหารปัจจัย.</p><p>                                        <strong>๑๓.  อินทริยปัจจัย</strong></p><p>           [๑๙๐๖] ๑.  <strong>อุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปปันนธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอินทริยปัจจัย</strong></p><p>           คือ  อินทรีย์ทั้งหลายที่เป็นอุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ  จักขุนทรีย์  เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ</p><p>กายินทรีย์เป็นปัจจัยแก่กายวิญญาณ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 590</p><p>           รูปชีวิตินทรีย์     เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของ </p><p>อินทริยปัจจัย. </p><p>                   <strong>๑๔.  ฌานปัจจัย ฯลฯ  ๑๗.  วิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๙๐๗] ๑.  <strong>อุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปปันธรรม  ด้วย </strong></p><p><strong>อำนาจของฌานปัจจัย   เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย     เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของวิปปยุตต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ  ปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอุปปันนธรรม     เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป</p><p>ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ    ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอุปปันนธรรม     เป็นปัจจัยแก่</p><p>กฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลาย   เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ    หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>ทั้งหลาย ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย. </p><p>           ที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           จักขายตนะ  เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ กายายตนะ ฯลฯ</p><p>           หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอุปปันนธรรม  ด้วยอำนาจ</p><p>ของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 591</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอุปปันนธรรมที่เกิดภายหลัง    เป็นปัจจัยแก่กายนี้ </p><p>ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย. </p><p>                                        <strong>๑๘.  อัตถิปัจจัย</strong></p><p>           [๑๙๐๘] ๑.  <strong>อุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปปันนธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอัตถิปัจจัย.</strong></p><p>           มี ๕ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ  ปุเรชาตะ  ปัจฉาชาตะ  อาหาระ</strong></p><p><strong>และ  อินทริยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ ๑ ที่เป็นอุปปันนธรรมที่เกิดพร้อมกัน  เป็นปัจจัย  แก่ขันธ์ ๓</p><p>แลจิตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ.</p><p>           พาหิรรูป..อาหารสมุฏฐานรูป...อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์หลาย ฯลฯ.</p><p>           ที่เป็น   <strong>ปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นจักษุ ฯลฯ  โดยความเป็นของไม่เที่ยง    เป็นทุกข์</p><p>เป็นอนัตตา ฯลฯ หทยวัตถุ  โดยความเป็นของไม่เที่ยง ฯลฯโทมนัส  ย่อมเกิด</p><p>ขึ้น.</p><p>           บุคคลเห็นรูปด้วยทิพยจักษุ  ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ.</p><p>           รูปายตนะ    เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ โผฏฐัพพายตนะ    เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายวิญญาณ  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 592</p><p>           จักขายตนะ   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ  กายายตนะ  เป็นปัจจัย </p><p>แก่กายวิญญาณ    </p><p>           หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอุปปันนธรรม ด้วยอำนาจ</p><p>ของอัตถิปัจจัย</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอุปปันนธรรมที่เกิดภายหลัง     เป็นปัจจัยแก่กายนี้ </p><p>ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           กวฬีการาหาร   เป็นปัจจัยแก่กายนี้  ฯลฯ.   </p><p>           รูปชีวิตินทรีย์  เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอัตถิ-</p><p>ปัจจัย.</p><p>                                           <strong>๑๙.  อวิคตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๙๐๙] ๑.  <strong>อุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปปันนธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอวิคตปัจจัย</strong></p><p>                                    <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong></p><p>           [๑๙๑๐]  ในเหตุปัจจัย  มี ๑ วาระ   ในอารัมมณปัจจัย   มี ๓ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย มี  ๓ วาระ  ในสหชาตปัจจัย มี ๑ วาระ  ในอัญญมัญญปัจจัย</p><p>มี ๑ วาระ  ในนิสสยปัจจัย  มี ๑ วาระ   ในอุปนิสสปัจจัย  มี ๓ วาระ  ใน</p><p>ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑ วาระ ในกัมมปัจจัย มี </p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 593</p><p>๑ วาระ  ในวิปากปัจจัย   มี ๑ วาระ  ในอาหารปัจจัย  มี ๑ วาระ ในอินทริย- </p><p>ปัจจัย  มี ๑ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ</p><p>ในสัมปยุตตปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในวิปปยุตตปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในอัตถิปัจจัย</p><p>มี ๑ วาระ  ในอวิคตปัจจัย  มี ๑ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                            <em>อนุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                               <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                       <strong>การยกกปัจจัยในปัจจนียะแห่งปัญหาวาระ</strong></p><p>           [๑๙๑๑] ๑.  <strong>อุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปปันนธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย,      เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,     เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>ปุเรชาตปัจจัย,    เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย,  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๙๑๒] ๒.  <strong>อนุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปปันนธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย    เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</strong></p><p><strong>ปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๙๑๓] ๓.  <strong>อุปปาทิธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปปันนธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 594</p><p>                              <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong> </p><p>           [๑๙๑๔]   ในนเหตุปัจจัย  มี ๓ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ  ในนวิปปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในโน-</p><p>อัตถิปัจจัย มี ๒ วาระ   ในโนนัตถิปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในโนวิคตปัจจัย  มี ๓</p><p>วาระ  ในโนอวิคตปัจจัย  มี ๒ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                           <em>ปัจจนียนัย  จบ</em> </p><p>                                        <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>                         <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๙๑๕]   <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>  ในนอธิปติปัจจัย  มี ๑ วาระ ฯลฯ ใน</p><p>โนนัตถิปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในโนวิคตปัจจัย  มี ๑ วาระ.</p><p>                                    <em>อนุโลมปัจจนียนัย จบ</em></p><p>                                       <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong></p><p>                         <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>           [๑๙๑๖]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>  ในอารัมมณปัจจัย  มี ๓ วาระ...</p><p>ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๑ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย</p><p>มี ๑ วาระ   ในนิสสยปัจจัย    มี ๑ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๓ วาระ  ใน </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 595</p><p>ปุเรชาตปัจจัย   มี ๑ วาระ  ในปัจฉาชาตปัจจัย   มี ๑ วาระ    ในกัมมปัจจัย   มี </p><p>๑ วาระ  ในวิปากปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในอาหารปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในอินทริย-</p><p>ปัจจัย   มี ๑ วาระ    ในฌานปัจจัย   มี ๑ วาระ    ในมัคคปัจจัย   มี ๑ วาระ</p><p>ในสัมปยุตตปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในวิปปยุตตปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในอัตถิปัจจัย</p><p>มี ๑ วาระ  ในวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.</p><p>                                       <em>ปัจจนียานุโลมนัย จบ</em></p><p>                                             <em>ปัญหาวาระ จบ</em></p><p>                                      <em>อุปปันนติกะที่ ๑๗</em><sup>๑</sup><em> จบ</em></p><p>๑. อรรถกถาของติกะนี้  แสดงคู่กับอตีตติกะที่ ๑๘ ต่อจากติกะนี้. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 596</p><p>                                       <strong>๑๘.  อตีตติกะ</strong> </p><p>                                          <strong>ปัญหาวาระ</strong> </p><p>                                           <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                        <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๑๙๑๗] ๑.  <strong>ปัจจุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปัจจุปปันธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เหตุทั้งหลายที่เป็นปัจจุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>                                      <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๑๙๑๘] ๑. <strong>อตีตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปัจจุปปันนธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  บุคคลให้ทาน  ฯลฯ  ศีล ฯลฯ  อุโบสถกรรม   แล้วพิจารณา.</p><p>           บุคคลพิจารณากุศลกรรมทั้งหลายที่เคยสั่งสมไว้แล้วในกาลก่อน.</p><p>           บุคคลออกจากฌานแล้ว   พิจารณาฌาน.</p><p>           พระอริยะฟังหลายออกจากมรรค  พิจารณามรรค  พิจารณาผล พิจารณา</p><p>กิเลสที่ละแล้ว  พิจารณากิเลสที่ข่มแล้ว.</p><p>๑. ติกะนี้ไม่มีวาระทั้ง ๖ มีปฏิจจวาระเป็นต้น ดูอรรถกถาอธิบาย.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 597</p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นจักษุที่เป็นอดีตธรรม    โดยความเป็นของไม่เที่ยง</p><p>เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา ฯลฯ โทมนัส   ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นโสตะที่เป็นอดีตธรรม ฯลฯ ฆานะ  ชิวหา  กายะ</p><p>รูป  เสียง  กลิ่น  รส  โผฏฐัพพะ  หทยวัตถุ    ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอตีตธรรม</p><p>โดยความเป็นของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา ย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง</p><p>เพราะปรารภโสตะเป็นต้นนั้น   ราคะ  ย่อมเกิดขึ้น ทิฏฐิ ย่อมเกิดขึ้น วิจิกิจฉา</p><p>ฯลฯ อุทธัจจะ ฯลฯ  โทมนัส  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           อากาสานัญจายตนะ  เป็นปัจจัยแก่วิญญาณัญจายตนะ  ด้วยอำนาจของ</p><p>อารัมมณปัจจัย.</p><p>           อากิญจัญญายตนะ เป็นปัจจัยแก่เนวสัญญานาสัญญายตนะ  ด้วยอำนาจ</p><p>ของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอตีตธรรม   เป็นปัจจัยแก่อิทธิวิธญาณ   แก่เจโต-</p><p>ปริยญาณ    แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ    แก่ยถากัมมูปคญาณ  แก่อาวัชชนะ</p><p>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๑๙๑๙] ๒.  <strong>อนาคตธรรม    เป็นปัจจัยแก่ปัจจุปปันนธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  บุคคลย่อมพิจารณาเห็น จักษุที่เป็นอนาคตธรรม ฯลฯ หทยวัตถุ</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนาคตธรรม     โดยความเป็นของไม่เที่ยง ฯลฯ   โทมนัส</p><p>ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 598</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนาคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อิทธิวิธญาณ  แก่เจโต-   </p><p>ปริยญาณ   แก่อนาคตตังสญาณ   แก่อาวัชชนะ   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๑๙๒๐] ๓. <strong>ปัจจุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปัจจุปันนธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  บุคคลย่อมพิจารณาเห็น จักษุที่เป็นปัจจุปปันนธรรม ฯลฯ กายะ</p><p>รูป  เสียง   กลิ่น  รส  โผฏฐัพพะ  หทยวัตถุ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปัจจุปปันน-</p><p>ธรรม    โดยความเป็นของไม่เที่ยง ฯลฯ โทมนัส   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลเห็นรูปด้วยทิพยจักษุ  ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ.</p><p>           รูปายตนะ    เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ โผฏฐัพพายตนะ    เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายวิญญาณ.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปัจจุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่อิทธิวิญญาณ   แก่</p><p>อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>                                         <strong>๓.  อธิปติธรรม</strong></p><p>           [๑๙๒๑] ๑.  <strong>อตีตธรรม   เป็นปัจจัยแก่ปัจจุปปันนธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลให้ทาน  สมาทานศีล ฯลฯ</p><p>           บุคคลกระทำกุศลกรรมทั้งหลายที่เคยสั่งสมไว้แล้วในกาลก่อน  ให้เป็น</p><p>อารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว  พิจารณา.                                        </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 599</p><p>           บุคคลออกจากฌาน     การทำฌานให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว</p><p>พิจารณา. </p><p>           พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค กระทำมรรคให้เป็นอารมณ์อย่างหนัก</p><p>แน่นแล้ว  พิจารณา,   กระทำผลให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว    พิจารณา.</p><p>           บุคคลย่อมยินดี ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง เพราะกระทำจักษุที่เป็นอตีตธรรม</p><p>ฯลๆ กายะ  รูป  เสียง  กลิ่น  รส  โผฏฐัพพะ  หทยวัตถุ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>อดีตธรรมให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น     ครั้นกระทำจักษุเป็นต้นนั้นให้เป็น</p><p>อารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   ราคะ  ย่อมเกิดขึ้น  ทิฏฐิ   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           [๑๙๒๒] ๒.  <strong>อนาคตธรรม    เป็นปัจจัยแก่ปัจจุปปันนธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือ  ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะกระทำจักษุที่เป็นอนาคต-</p><p>ธรรม  ฯลฯ     หทยวัตถุ     ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนาคตธรรมให้เป็นอารมณ์</p><p>อย่างหนักแน่น   ครั้นกระทำจักษุเป็นต้นนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว</p><p>ราคะ  ย่อมเกิดขึ้น  ทิฏฐิ  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           [๑๙๒๓] ๓.  <strong>ปัจจุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่ปัจจุปปันนธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 600</p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้เเก่ </p><p>           บุคคลย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   เพราะกระทำจักษุที่เป็นปัจจุป- </p><p>ปันนธรรม   ฯลฯ    หทยวัตถุ     ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปัจจุปับนนธรรมให้เป็น</p><p>อารมณ์อย่างหนักแน่น     ครั้นกระทำจักษุเป็นต้นนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนัก</p><p>แน่นแล้ว   ราคะ    ย่อมเกิดขึ้น  ทิฏฐิ   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิติธรรมที่เป็นปัจจุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์  และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>                                          <strong>๔.  อนันตรปัจจัย</strong></p><p>           [๑๙๒๔] ๑. <strong>อตีตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปัจจุปปันนธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอตีตธรรม ที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่เป็นปัจจปปันนธรรม   ที่เกิดหลัง ๆ  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           อนุโลม   เป็นปัจจัยแก่  โคตรภู.</p><p>           อนุโลม   เป็นปัจจัยแก่   โวทาน.</p><p>           โคตรภู    เป็นปัจจัยแก่   มรรค.</p><p>           โวทาน   เป็นปัจจัยแก่   มรรค.</p><p>            มรรค  เป็นปัจจัยแก่  ผล.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 601</p><p>           ผล   เป็นปัจจัยแก่   ผล. </p><p>           อนุโลม  เป็นปัจจัยแก่   ผลสมาบัติ.</p><p>           เนวสัญญานาสัญาญายตนะของบุคคลผู้ออกจากนิโรธ   เป็นปัจจัยแก่ผล-</p><p>สมาบัติ   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>                                    <strong>๕.  สมนันตรปัจจัย</strong></p><p>           [๑๙๒๕] ๑. <strong>อตีตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปัจจุปันนธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของสมนันตรปัจจัย   เหมือนกับอนันตรปัจจัย.</strong></p><p>                       <strong>๖.  สหชาตปัจจัย ฯลฯ  ๘.  นิสสยปัจจัย</strong></p><p>           [๑๙๒๖] ๑ . <strong>ปัจจุปปันนนธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปัจจุปปันนธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,    เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอัญญมัญญ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย,  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย ฯลฯ</strong></p><p>                                     <strong>๙.  อุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           [๑๙๒๗] ๑.  <strong>อตีตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปัจจุปปันนธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 602</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นอดีตธรรมแล้วย่อมให้ทาน  สมาทานศีล </p><p>กระทำอุโบสถกรรม  ยังฌาน ฯลฯ ยังวิปัสสนา ฯลฯ ยังมรรค ฯลฯ ยังอภิญญา</p><p>ฯลฯ  ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น  ก่อมานะ  ถือทิฏฐิ.</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นอตีตธรรม  ฯลฯ    ปัญญา    ราคะ ฯลฯ</p><p>ความปรารถนา    สุขทางกาย    ทุกข์ทางกายแล้วย่อมให้ทาน ฯลฯ   ศีล  ฯลฯ</p><p>อุโบสถกรรม ฯลฯ ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น   ย่อมฆ่าสัตว์   ทำลายสงฆ์.</p><p>           ศรัทธาที่เป็นอดีตธรรม ฯลฯ  ปัญญา   ราคะ ฯลฯ  ความปรารถนา</p><p>สุขทางกาย ฯลฯ ทุกข์ทางกาย  เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็นปัจจุปปันนธรรม  แก่</p><p>ปัญญา  แก่ราคะ ฯลฯ  แก่ความปรารถนา ฯลฯ  แก่ผลสมาบัติ   ด้วยอำนาจของ</p><p>อุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๑๙๒๘] ๒.  <strong>อนาคตธรรม    เป็นปัจจัยแก่ปัจจุปปันนธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           บุคคลปรารถนาจักษุสมบัติที่เป็นอนาคตธรรม   โสตสมบัติ    ฆาน-</p><p>สมบัติ  ชิวหาสมบัติ  กายสมบัติ  วรรณสมบัติ  สัททสมบัติ  คันธสมบัติ  รส</p><p>สมบัติ     ปรารถนาโผฏฐัพพสมบัติ ฯลฯ   ปรารถนาขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนาคต </p><p>ธรรมแล้ว   ให้ทาน   สมาทานศีล  ฯสฯ อุโบสถกรรม ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 603</p><p>           จักษุสมบัติที่เป็นอนาคตธรรม ฯลฯ   วรรณสมบัติ ฯลฯ   โผฏฐัพพ- </p><p>สมบัติ  ฯลฯ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนาคตธรรม      เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็น</p><p>ปัจจุปปันนธรรม   แก่ปัญญา   แก่สุขทางกาย   แก่ทุกข์ทางกาย   แก่มรรค  แก่</p><p>ผลสมาบัติ     ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๑๙๒๙] ๓.  <strong>ปัจจุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่ปัจจุปปันธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>อารัมมณูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยอุตุที่เป็นปัจจุปปันนธรรมแล้ว     ยังฌานให้เกิดขึ้น</p><p>ยังวิปัสสนา ฯลฯ</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยโภชนะที่เป็นปัจจุปปันนธรรม  ฯลฯ  เสนาสนะแล้ว</p><p>ยังฌานให้เกิดขึ้น  ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น.</p><p>           อุตุที่เป็นปัจจุปปันนธรรม ฯลฯ  โภชนะ ฯลฯ  เสนาสนะ  เป็นปัจจัย</p><p>แก่ศรัทธาที่เป็นปัจจุปปันนธรรม แก่ปัญญา  แก่สุขทางกาย ฯลฯ แก่ผลสมาบัติ</p><p>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>                                          <strong>๑๐.  ปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๙๓๐] ๑.  <strong>ปัจจุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปัจุปปันนธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 604</p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นจักษุ ฯลฯ หทยวัตถุ     โดยความเป็นของให้เที่ยง</p><p>ฯลฯ  โทมนัส   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลเห็นรูปด้วยทิพยจักษุ   ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ.</p><p>           รูปายตนะ    เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ โผฏฐัพพายตนะ    เป็น</p><p>ปัจจัยแก่   กายวิญญาณ   ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           จักขายตนะ   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ  ฯลฯ กายายตนะ    เป็นปัจจัย</p><p>แก่กายวิญญาณ. </p><p>           หทยวัตถุ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปัจจุปันนธรรม  ด้วยอำนาจ</p><p>ของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>                                <strong>๑๑.  ปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๙๓๑] ๑. <strong>ปัจจุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปัจจุปันนธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปัจจุปปันนธรรมที่ เกิดภายหลัง  เป็นปัจจัยแก่</p><p>กายนี้    ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.</p><p>                                    <strong>๑๒.  อาเสวนปัจจัย</strong></p><p>          [๑๙๓๒] ๑.  <strong>อตีตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปัจจุปปันนธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอาเสวนปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 605</p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอตีตธรรม   ที่เกิดก่อน ๆ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่เป็นปัจจุปปันนธรรม   ที่เกิดหลัง  ๆ  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>           อนุโลม   เป็นปัจจัยแก่โคตรภู </p><p>           อนุโลม   เป็นปัจจัยแก่โวทาน</p><p>           โคตรภู   เป็นปัจจัยแก่มรรค</p><p>           โวทาน   เป็นปัจจัยแก่มรรค   ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>                                         <strong>๑๓.  กัมมปัจจัย</strong></p><p>           [๑๙๓๓]  ๑.  <strong>อตีตธรรม   เป็นปัจจัยแก่ปัจจุปปันนธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นอตีตธรรม เป็นปัจจัยแก่วิบากขันธ์ที่เป็นปัจจุปปันนธรรม</p><p>และกฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           [๑๙๓๔] ๒.  <strong>ปัจจุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปัจจุปปันนธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ   เจตนาที่เป็นปัจจุปปันนธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์  และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ เจตนาที่เป็นปัจจุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์   และกฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 606</p><p>                                  <strong>๑๔.  วิปากปัจจัย</strong> </p><p>           [๑๙๓๕]  <strong>ปัจจุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปัจจุปปันนธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นปัจจุปปันธรรม ซึ่งเป็นวิบาก  เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย     ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย ฯลฯ ขันธ์</p><p>๒ ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลาย   เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ   ด้วยอำนาจ</p><p>ของวิปากปัจจัย.</p><p>                  <strong>๑๕.  อาหารปัจจัย ฯลฯ  ๒๐.  วิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๙๓๖] ๑.  <strong>ปัจจุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปัจจุปปันนธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย,  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย,</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของฌานปัจจัย,     เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของมัคค-</strong></p><p><strong>ปัจจัย,  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ  ปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปัจจุปปันนธรรม    เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป</p><p>ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปัจจุปปันนธรรม   เป็นปัจจัยแก่</p><p>กฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย, </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 607</p><p>           ขันธ์ทั้งหลาย    เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย. </p><p>           หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งรูปหลาย  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>           จักขายตนะ    เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ กายายตนะ ฯลฯ หทย-</p><p>วัตถุ     เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปัจจุปปันนธรรม     ด้วยอำนาจของ</p><p>วิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปัจจุปปันนธรรมที่เกิดภายหลัง เป็นปัจจัยแก่กายนี้ </p><p>ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</p><p>                                       <strong>๒๑.  อัตถิปัจจัย</strong></p><p>           [๑๙๓๗] ๑.  <strong>ปัจจุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปัจจุปปันนธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong>   เหมือนกับอัตถิปัจจัย  ในอุปปันนติกะ.</p><p>                          <strong>๒๒. นัตถิปัจจัย   ๒๓.  วิคตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๙๓๘] ๑.  <strong>อตีตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปัจจุปปันนธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของนัตถิปัจจัย  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของวิคตปัจจัย.</strong></p><p>                                        <strong>๒๔.  อวิคตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๙๓๙]   <strong>ปัจจุปปันนธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปัจจุปปันนธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอวิคตปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 608</p><p>                             <strong>การนับจำนวนในอนุโลม</strong> </p><p>           [๑๙๔๐]  ในเหตุปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในอารัมมณปัจจัย   มี ๓ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอนันตรปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๑ วาระ   ในสหชาตปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย    มี  ๑ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในอปนิสสยปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในปุเรชาตปัจจัย</p><p>มี ๑ วาระ   ในปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๑ วาระ   ในอาเสวนปัจจัย  มี ๑ วาระ</p><p>ในกัมมปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในวิปากปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในอาหารปัจจัย  มี  ๑</p><p>วาระ ฯลฯ  ในอวิคตปัจจัย  มี ๑ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้. </p><p>                                          <em>อนุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                   <strong>การยกปัจจัยในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๙๔๑]  <strong>อตีตธรรม     เป็นปัจจัยแก่ปัจจุปปันนธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย,   เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๙๔๒]  <strong>อนาคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปัจจุปปันธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย    เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           [๑๙๔๓]  <strong>ปัจจุปปันนธรรม     เป็นปัจจัยแก่ปัจจุปปันนธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย. เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 609</p><p><strong>เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของ </strong></p><p><strong>ปุเรชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย, เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</strong></p><p>                               <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๙๔๔]  ในนเหตุปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในนอารัมมณปัจจัย    มี ๓</p><p>วาระ   ในนอธิปติปัจจัย    มี ๓ วาระ   ในนอนันตรปัจจัย   มี ๓ วาระ ฯลฯ</p><p>ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในโนอัตถิ</p><p>ปัจจัย  มี ๒ วาระ   ในโนนัตถิปัจจัย  มี ๓ วาระ ในโนวิคตปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในโนอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                            <em>ปัจจนียนัย จบ</em></p><p>                                         <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>                         <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๙๔๕]   <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>     ในนอารัมมณปัจจัย   มี ๑ วาระ...</p><p>ในนอธิปติปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในนอนันตรปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในนสมนันตร</p><p>ปัจจัยมี ๑ วาระ  ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ  ในนอุปนิสสยปัจจัย  มี ๑</p><p>วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ   ในนวิปปยุตตปัจจัย  มี ๑ วาระ</p><p>ในโนนัตถิปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในโนวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                       <em>อนุโลมปัจจนียนัย  จบ</em></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 610</p><p>                                       <strong>ปัจจนียานุโลม</strong> </p><p>                      <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>           [๑๙๔๖]   <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>   ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ...  ใน</p><p>อธิปติปัจจัย   มี ๓ วาระ    ในอนันตรปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ   ในสหชาตปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย   มี ๓ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย  มี ๑ วาระ   ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๓ วาระ    ในปุเรชาตปัจจัย</p><p>มี ๑ วาระ    ในปัจฉาชาตปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในอาเสวนปัจจัย   มี ๑ วาระ</p><p>ในกัมมปัจจัย   มี ๒ วาระ    ในวิปากปัจจัยมี  ๑  วาระ   แต่ละปัจจัยต่อจากนี้</p><p>มี ๑ วาระเท่านั้น    ในอวิคตปัจจัย   มี ๑ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                       <em>ปัจจนียานุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                           <em>ปัญหาวาระ  จบ</em></p><p>                                         <em>อตีตติกะ ที่ ๑๘ จบ</em></p><p>                             <strong>อรรถกถาอุปปันนติกะและอตีตติกะ</strong></p><p>           ใน  <strong>อุปปันนติกะ</strong>  และ  <strong>อตีตติกะ</strong>  ก็เหมือนกัน. สองบทว่า  <strong>อเหตุก</strong></p><p><strong>มคฺคารมฺมณ</strong> ในปัจจนียนัย  ตรัสหมายถึงอเหตุกะ อาวัชชนจิต  (คือ มโน-</p><p>ทวาราวัชชนจิต)  ซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์  คำที่เหลือในอธิการนี้  ผู้ศึกษาพึง</p><p>ทราบตามแนวแห่งบาลี. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 611</p><p>           ใน  <strong>อุปปันนติกะ</strong>  และ  <strong>อตีตติกะ</strong>  ย่อมไม่มีปฏิจจวาระเป็นต้น </p><p>มีแต่ปัญหาวาระเท่านั้น.    เพราะเหตุไร.   เพราะปฏิจจวาระเป็นต้น   มี</p><p>เฉพาะแต่สหชาตปัจจัยและปุเรชาตปัจจัยเท่านั้น.   อนึ่ง    ติกะเหล่านั้น   มีธรรม</p><p>ทั้งที่เป็นอดีตและอนาคตปนกัน     ก็ปัจจัยทั้งหลายที่เป็นพวกเเห่งอนันตรปัจจัย</p><p>ย่อมไม่ได้ในอุปปันนติกะนี้.  เพราะเหตุไร.  เพราะในอุปปันนติกะไม่มีธรรมที่</p><p>เป็นอดีต ก็ในอธิการนี้   ธรรม ๒ เหล่านั้นคือธรรมที่เกิดขึ้นแล้วและธรรมที่ยังไม่</p><p>เกิดขึ้น  ย่อมไม่เป็นปัจจัยโดยปัจจัยไร ๆ แก่ธรรม ๒ เหล่านี้คือ   ธรรมที่เกิด</p><p>แล้วและธรรมที่ยังไม่เกิดขึ้น.  ส่วนธรรม ๒ เหล่านั้นคือธรรมที่ยังไม่เกิดขึ้นและ</p><p>ที่กำลังเกิดขึ้น   เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เกิดขึ้นแล้ว    ด้วยปัจจัย ๒ คืออารัมมณ-</p><p>ปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย     คำที่เหลือในอธิการนี้ผู้ศึกษาพึงทราบตามนัยอัน</p><p>กล่าวมาแล้วในพระบาลี.</p><p>           ใน  <strong>อตีตติกะ</strong>  ธรรมที่เป็นปัจจุบันไม่เป็นปัจจัยอย่างใดอย่างหนึ่ง</p><p>แก่ธรรมที่เป็นอดีตเเละอนาคต  หรือธรรมที่เป็นอดีตและอนาคต   ย่อมไม่เป็น</p><p>ปัจจัยโดยปัจจัยอย่างใดอย่างหนึ่งแก่ธรรมที่เป็นอดีตและอนาคต ก็นิพพานย่อม</p><p>ไม่ได้โดยความเป็นปัจจัย  (และ)  โดยความเป็นปัจจยุบบันในติกะทั้งสองเหล่า</p><p>นี้   คำที่เหลือในอธิการนี้พึงทราบตามนัยที่กล่าวมาแล้วในบาลี.</p><p>                            <em>อรรถกถาอุปปันนติกะ  และอตีตติกะ  จบ</em></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 612</p><p>                              <strong>๑๙.  อตีตารัมมณติกะ</strong> </p><p>                                       <strong>ปฏิจจวาระ</strong></p><p>                                       <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                     <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong> </p><p>           [๑๙๔๗] ๑.  <strong>อตีตารัมมณธรรม  อาศัยอตีตารัมมณธรรม เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอตีตารัมมณธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒</p><p>อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอตีตารัมมณธรรม  ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>           [๑๙๘๘] ๒.  <strong>อนาคตารัมมณธรรม อาศัยอนาคตารัมมณธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอนาคตารัมมณธรรมฯลฯ ขันธ์๒ฯลฯ.</p><p>           [๑๙๔๙] ๓.  <strong>ปัจจุปปันนารัมมณธรรม    อาศัยปัจจุปปันนา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม ฯลฯ  ขันธ์</p><p>๒ ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 613</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม</p><p>ฯลฯ  ขันธ์  ๒ ฯลฯ. </p><p>                  <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย  ฯลฯ  ๑๒.  อาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           [๑๙๕๐] ๑.  <strong>อตีตารัมมณธรรม  อาศัยอตีตารัมมณธรรม เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย</strong>  เพราะอธิปติปัจจัย  ในอธิปติปัจจัย  ปฏิสนธิไม่มี.</p><p>           <strong>เพราะอนันตรปัจจัย  เพราะสมนันตรปัจจัย   เพราะสหชาต.</strong></p><p><strong>ปัจจัย   เพราะอัญญมัญญปัจจัย  เพราะนิสสยปัจจัย   เพราะอุปนิสสย-</strong></p><p><strong>ปัจจัย    เพราะปุเรชาตปัจจัย    เพราะอาเสวนปัจจัย.</strong>  </p><p>           <strong>ในปุเรชาตปัจจัย</strong>   ก็ดี  <strong>ในอาเสวนปัจจัย</strong>   ก็ดี  ปฏิสนธิ   ไม่มี.</p><p>                           <strong>๑๓. กัมมปัจจัย  ๑๔. วิปากปัจจัย</strong></p><p>           <strong>๑.  ฯลฯ   เพราะกัมมปัจจัย  เพราะวิปากปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอตีตารัมมณธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก ฯลฯ</p><p>มี ๓ วาระ  พึงใส่ให้เต็ม  พึงกระทำ  ปวัตติ   ปฏิสนธิ.</p><p>                      <strong>๑๕.  อาหารปัจจัย ฯลฯ  ๒๔.  อวิคตปัจจัย</strong>  </p><p>           ๑.  <strong>ฯลฯ  เพราะอาหารปัจจัย  เพราะอินทริยปัจจัย  เพราะ</strong></p><p><strong>ฌานปัจจัย  เพราะมัคคปัจจัย  เพราะสัมปยุตตปัจจัย   เพราะวิปปยุตต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย  เพราะอัตถิปัจจัย เพราะนัตถิปัจจัย   เพราะวิคตปัจจัย   เพราะ</strong></p><p><strong>อวิคตปัจจัย.</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 614</p><p>                          <strong>ในนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong></p><p>           [๑๙๕๑]   ในเหตุปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในอารัมมณปัจจัย   มี ๓ วาระ </p><p>ในอธิปติปัจจัย   มี ๓ วาระ  ฯลฯ ในปัจจัยทั้งปวง  มีปัจจัยละ ๓ วาระ</p><p>ในวิคตปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในอวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                      <em>อนุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                         <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                      <strong>๑.  นเหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๑๙๕๒] ๑.  <strong>อตีตารัมมณธรรม อาศัยอตีตารัมมณธรรม  เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอตีตารัมมณธรรม   ซึ่งเป็นอเหตุกะ</p><p>ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ  โมหะ  ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วย</p><p>อุทธัจจะ  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ</p><p>           [๑๙๕๓] ๒.  <strong>อนาคตารัมมณธรรม อาศัยอนาคตารัมมณธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม   ซึ่งเป็น</p><p>อเหตุกะ ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 615</p><p>           โมหะ  ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ   อาศัยขันธ์ทั้ง </p><p>หลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ. </p><p>           [๑๙๕๔] ๓.  <strong>ปัจจุปปันนารัมมณธรรม   อาศัยปัจจุปปันนา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม   เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม   ซึ่งเป็น</p><p>อเหตุกะ ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ  โมหะ  ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วย</p><p>อุทธัจจะ   ซึ่งเป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม    อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วย</p><p>วิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ.</p><p>                                          <strong>๒.  นอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๑๙๕๕] ๑.  <strong>อตีตารัมมณธรรม อาศัยอตีตารัมมณธรรม  เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong>  เหมือนกับสหชาติปัจจัย  ในอนุโลม.</p><p>                                         <strong>๓.  นปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๑๙๕๖] ๑.  <strong>อตีตารัมมณธรรม อาศัยอตีตารัมมณธรรม  เกิด</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ ในอรูปภูมิ  ขันธ์  ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอตีตารัมมณธรรม ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ  ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 616</p><p>           [๑๙๕๗] ๒.  <strong>อนาคตารัมมณธรรม   อาศัยอนาคตารัมมณ- </strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ในอรูปภูมิ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม</p><p>ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           [๑๙๕๘] ๓. <strong>ปัจจุปปันนารัมมณธรรม   อาศัยปัจจุปปันนา- </strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong>   </p><p>           คือ  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณ-</p><p>ธรรม  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>                  <strong>๔.  นปัจฉาชาตปัจจัย ฯลฯ  ๖.  นกัมมปัจจัย</strong></p><p>           [๑๙๕๙] ๑.  <strong>อตีตารัมมณธรรม  อาศัยอตีตารัมมณธรรม  เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้นเพราะนปัจฉาชาตปัจจัย     เพราะนอาเสวนปัจจัย     เหมือนกับ</strong></p><p><strong>เพราะนอธิปติปัจจัย,  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ   เจตนาที่เป็นอตีตารัมมณธรรม    อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอตีตา-</p><p>รัมมณธรรม.</p><p>           [๑๙๖๐] ๒.  <strong>อนาคตารัมมณธรรม  อาศัยอนาคตรัมมณธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ     เจตนาที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม     อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>อนาคตารัมมณธรรม. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 617</p><p>           [๑๙๖๑] ๓.  <strong>ปัจจุปปันนารัมมณธรรม   อาศัยปัจจุปปันนา- </strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เจตนาที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>ปัจจุปปันนารัมมณธรรม.</p><p>                                      <strong>๗.  นวิปากปัจจัย</strong></p><p>           [๑๙๖๒] ๑.  <strong>อตีตารัมมณธรรม  อาศัยอตีตารัมมณธรรม  เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะนวิปากปัจจัย.</strong></p><p>           ในนวิปากปัจจัย  ปฏิสนธิ  ไม่มี.</p><p>                                         <strong>๘.  นฌานปัจจัย</strong></p><p>           [๑๙๖๓] ๑.  <strong>ปัจจุปปันนารัมมณธรรม  อาศัยปัจจุปปันนา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนฌานปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ อาศัย ขันธ์ ๑ ที่สหรคตด้วยปัญจวิญญาณ ฯลฯ   ขันธ์</p><p>๒ ฯลฯ.</p><p>                                          <strong>๙.  นมัคคปัจจัย</strong>   </p><p>           [๑๙๖๔] ๑. <strong>อตีตารัมมณธรรม  อาศัยอตีตารัมมณธรรม เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์   ที่เป็นอตีตารัมมณธรรม  ซึ่งเป็นอเหตุกะ</p><p>เหมือนกับ  นเหตุปัจจัย,  มี ๓ วาระ โมหะ  ไม่มี. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 618</p><p>                                     <strong>๑๐.  นวิปปยุตตปัจจัย</strong> </p><p>           [๑๙๖๕] ๑. <strong>อตีตารัมมณธรรม อาศัยอตีตารัมมณธรรม  เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอตีตารัมมณธรรม ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           [๑๙๑๑] ๒. <strong>อนาคตารัมมณธรรม อาศัยอนาคตารัมมธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           คือ ในอรูปภูมิ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>                                 <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๙๖๗]   ในนเหตุปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ</p><p>ในนปุเรชาตปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในนปัฉาชาตปัจจัยมี ๓ วาระ ในนอาเสวน-</p><p>ปัจจัยมี ๓ วาระ ในนกัมมปัจจัยมี ๓ วาระ  ในนวิปากปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในน</p><p>ฌานปัจจัย มี ๑ วาระ  ในนมัคคปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย  มี</p><p>๒ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                             <em>ปัจจนียนัย  จบ</em></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 619</p><p>                                         <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong> </p><p>                         <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong></p><p>           [๑๙๖๘]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>  ในนอธิปติปัจจัย  มี ๓ วาระ...ในน-</p><p>ปุเรชาตปัจจัย  มี ๓ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอาเสวน-</p><p>ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ</p><p>ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                      <em>อนุโลมปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>                                            <strong>ปัจจนียานุโลม</strong></p><p>                           <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>           [๑๙๖๙]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>  ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ...</p><p>ในปัจจัยทั้งปวง  มี ๓ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                       <em>ปัจจนียานุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                            <em>ปฏิจจวาระ  จบ</em></p><p>           สหชาตวาระก็ดี  ปัจจยวาระก็ดี  นิสสยวาระก็ดี  สังสัฏฐวาระก็ดี</p><p>สัมปยุตตวาระก็ดี  เหมือนกับ  ปฏิจจวาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 620</p><p>                                    <strong>ปัญหาวาระ</strong> </p><p>                                      <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                   <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๑๙๗๐] ๑.  <strong>อตีตารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่อตีตารัมมณ-  </strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ เหตุทั้งหลายที่เป็นอตีตารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  เหตุทั้งหลายที่เป็นอตีตารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>           [๑๙๗๑] ๒.  <strong>อนาคตารัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่อนาคตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</strong></p><p>           คือ  เหตุทั้งหลายที่เป็นอนาคตารัมธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>           [๑๙๗๒] ๓.  <strong>ปัจจุปปันนารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปัจจุป-</strong></p><p><strong>ปันนารัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เหตุทั้งหลายที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม     เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 621</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  เหตุทั้งหลายที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม เป็น </p><p>ปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>                                       <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๑๙๗๓] ๑. <strong>อตีตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่อตีตารัมมณ-  </strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ บุคคลพิจารณาวิญญาณัญจายตนะที่เป็นอตีตาธรรม, พิจารณาเนว-</p><p>สัญญานาสัญญายตนะ,  พิจารณาอิทธิวิธญาณที่เป็นอดีต  ซึ่งเป็นอตีตารัมมณ-</p><p>ธรรม   พิจารณาเจโตปริยญาณ ฯลฯ พิจารณาปุพเพนวาสานุสสติญาณ ฯลฯ</p><p>พิจารณายถากัมมูปคญาณ.</p><p>           พระอริยะทั้งหลายพิจารณาณกิเลสที่ละแล้ว   ที่เป็นอตีตารัมมณธรรม </p><p>กิเลสที่ข่มแล้ว  ฯลฯ ย่อมรู้กิเลสทั้งหลายที่เคยเกิดขึ้นแล้วในกาลก่อน ฯลฯ.</p><p>           พิจารณาเห็นขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอดีต  ซึ่งเป็นอดีตารัมมณธรรม  โดย</p><p>ความเป็นของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์   เป็นอนัตตา,   ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง</p><p>เพราะปรารภขันธ์นั้น   ราคะ  ที่เป็นอตีตารัมมณธรรม  ย่อมเกิดขึ้น ทิฏฐิ ฯลฯ</p><p>วิจิกิจฉา ฯลฯ อุทธัจจะ ฯลฯ โทมนัส  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอตตีตา    ซึ่งเป็นอตีตารัมมณธรรม      เป็นปัจจัยแก่</p><p>เจโตปริยญาณ  แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ  แก่ยถากัมมูปคญาณ  แก่อาวัชชนะ</p><p>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๑๙๗๔] ๒.  <strong>อตีตารัมมธรรม เป็นปัจจัยแก่อนาคตารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 622</p><p>           คือ  บุคคลพิจารณาวิญญาณัญจายตนะที่เป็นอนาคตธรรม,  พิจารณา </p><p>เนวสัญญานาสัญญายตนะ,  พิจารณาอิทธิวิธญาณที่เป็นอนาคต  ซึ่งเป็นอตีตา-</p><p>รัมมณธรรม,  พิจารณาเจโตปริยญาณ ฯลฯ  พิจารณาปุพเพนิวาสานุสสติญาณ</p><p>ฯลฯ  พิจารณายถากัมมูปคญาณ ฯลฯ</p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนาคต  ซึ่งเป็นอตีตารัมมณ-</p><p>ธรรม  โดยความเป็นของไม่เที่ยง ฯลฯ ย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะ</p><p>ปรารภขันธ์นั้น ราคะที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม ย่อมเกิดขึ้น  โทมนัส  ย่อม</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนาคต  ซึ่งเป็นอตีตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่</p><p>เจโตปริยญาณ    แก่อนาคตังสญาณ   แก่อาวัชชนะ   ด้วยอำนาจของอารัมมณ-</p><p>ปัจจัย.</p><p>           [๑๙๗๕] ๓.  <strong>อตีตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปัจจุปปันนา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  บุคคลรู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิตที่เป็นปัจจุปปันนธรรม</p><p>ซึ่งเป็นอตีตารัมมณธรรม  ด้วยเจโตปริยญาณ.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปัจจุปปันนธรรม  ซึ่งเป็นอตีตรัมมณธรรม   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่เจโตปริญาณ  แก่อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๑๙๗๖] ๔.  <strong>อนาคตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนาคตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 623</p><p>           คือ บุคคลพิจารณาอิทธิวิธญาณที่เป็นอนาคต  ซึ่งเป็นอนาคตรัมมณ- </p><p>ธรรม   พิจารณาเจโตปริยญาณ ฯลฯ  พิจารณาอนาคตังสญาณ ฯสฯ  พิจารณา</p><p>เห็นขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนาคต    ซึ่งเป็นอนาคตารัมมณธรรม    โดยความเป็น</p><p>ของไม่เที่ยง ฯลฯ  ย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะปรารภขันธ์นั้น   ราคะ</p><p>ฯลฯ โทมนัส   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนาคต   ซึ่งเป็นอนาคตารัมมณธรรม   เป็นปัจจัย</p><p>แก่เจโตปริยญาณ    แก่อนาคตังสญาณ   แก่อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของอารัมมณ-</p><p>ปัจจัย.</p><p>           [๑๙๗๗] ๕. <strong>อนาคตารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่อตีตารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ   บุคคลพิจารณาอิทธิวิธญาณที่เป็นอดีต   ซึ่งเป็นอนาคตารัมมณ-</p><p>ธรรม  เจโตปริยญาณ ฯลฯ  อนาคตังญาณ ฯลฯ</p><p>           พระอริยะทั้งหลายพิจารณากิเลสที่ละแล้ว  ที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม </p><p>พิจารณากิเลสที่ข่มแล้ว,         ย่อมรู้กิเลสทั้งหลายที่เคยเกิดขึ้นแล้วในกาลก่อน</p><p>ฯลฯ.</p><p>           พิจารณาเห็นขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอดีต     ซึ่งเป็นอนาคตารัมมณธรรม</p><p>โดยความเป็นของไม่เที่ยง ฯลฯ   ย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะปรารภ</p><p>ขันธ์นั้น  ราคะที่เป็นอตีตารัมมณธรรม ย่อมเกิดขึ้น โทมนัส ย่อมเกิดขึ้น.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 624</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอดีต  ซึ่งเป็นอนาคตารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่ </p><p>เจโตปริยญาณ  แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ  แก่ยถากัมมูปคญาณ  แก่อาวัชชนะ</p><p>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๑๙๗๘] ๖.  <strong>อนาคตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปัจจุปปันน- </strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ บุคคลรู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิตที่เป็นปัจจุปปันนธรรม</p><p>ซึ่งเป็นอนาคตารัมมณธรรม   ด้วยเจโตปริยญาณ.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปัจจุปปันนธรรม     ซึ่งเป็นอนาคตารัมมณธรรม</p><p>เป็นปัจจัยแก่เจโตปริยญาณ   แก่อาวัชชนะ   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๑๙๗๙] ๗.  <strong>ปัจจุปปันนารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่ปัจจุป-</strong></p><p><strong>ปันนารัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</strong></p><p>           คือ บุคคลรู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิตที่เป็นปัจจุปปันนธรรม</p><p>ซึ่งเป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม  ด้วยเจโตปริยญาณ.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปัจจุปปันนธรรม  ซึ่งเป็นปัจจุปปันนธรรม</p><p>เป็นปัจจัยแก่เจโตปริยญาณ  แก่อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๑๙๘๐] ๘.  <strong>ปัจจุปปันนารัมมฌธรรม    เป็นปัจจัยแก่อตีตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 625</p><p>           คือ   บุคคลพิจารณาทิพยจักษุที่เป็นอตีตธรรม,  พิจารณาทิพโสตธาตุ,</p><p>พิจารณาอิทธิวิธญาณที่เป็นอดีต    ซึ่งเป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม   พิจารณา</p><p>เจโตปริยญาณ ฯลฯ </p><p>           พระอริยะทั้งหลายพิจารณากิเลสที่ละแล้ว    ที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณ- </p><p>ธรรม   กิเลสที่ข่มแล้ว  ฯลฯ  ย่อมรู้กิเลสทั้งหลายที่เคยเกิดขึ้นแล้วในกาลก่อน.</p><p>           พิจารณาเห็นขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอดีต ซึ่งเป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม</p><p>โดยความเป็นของไม่เที่ยง ฯลฯ ย่อมยินดี ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง เพราะปรารภขันธ์</p><p>นั้น   ราคะที่เป็นอตีตารัมมณธรรม ฯลฯ  โทมนัส  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอดีต  ซึ่งเป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม  เป็นปัจจัย</p><p>แก่เจโตปริยญาณ      แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ     แก่ยถากัมมูปคญาณ    แก่</p><p>อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๑๙๘๑] ๙.  <strong>ปัจจุปปันนารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่อนาคตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  บุคคลพิจารณาทิพยจักษุที่เป็นอนาคตธรรม,   พิจารณาทิพโสต-</p><p>ธาตุ    พิจารณาอิทธิวิธญาณที่เป็นอนาคต    ซึ่งเป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม</p><p>พิจารณาเจโตปริยญาณ ฯลฯ  พิจารณาเห็นขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนาคต   ซึ่งเป็น</p><p>ปัจจุปปันนารัมมณธรรม   โดยความเป็นของไม่เที่ยง ฯลฯ   เพราะปรารภขันธ์</p><p>นั้น   ราคะที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม ฯลฯ  โทมนัส  ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 626</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนาคต    ซึ่งเป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม    เป็น  </p><p>ปัจจัยแก่เจโตปริยญาณ    แก่อนาคตังสญาณ    แก่อาวัชชนะ    ด้วยอำนาจของ</p><p>อารัมมณปัจจัย. </p><p>                                             <strong>๓.  อธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๑๙๘๒] ๑. <strong>อตีตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่อตีตารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลกระทำวิญญาณัญจายตนะที่เป็นอตีตธรรมให้เป็นอารมณ์อย่าง</p><p>หนักแน่นแล้ว  พิจารณา.</p><p>           กระทำเนวสัญญานาสัญญายตนะให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว</p><p>พิจารณา.</p><p>           กระทำอิทธิวิธญาณที่เป็นอดีต     ซึ่งเป็นอตีตารัมมณธรรมให้เป็น</p><p>อารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   พิจารณา.</p><p>           กระทำเจโตปริยญาณ ฯลฯ กระทำปุพเพนิวาสานุสสติญาณ ฯลฯ กระ-</p><p>ทำยถากัมมูปคญาณให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   พิจารณา.</p><p>           กระทำขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอดีต     ซึ่งเป็นอตีตารัมมณธรรม    ให้เป็น</p><p>อารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว  พิจารณา ฯลฯ ย่อมยินดี ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง เพราะ</p><p>กระทำขันธ์นั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น      ราคะที่เป็นอตีตารัมมณธรรม</p><p>ย่อมเกิดขึ้น  ทิฏฐิ  ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 627</p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตธิปติ</strong>  ได้แก่   </p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นอารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้ง-</p><p>หลาย  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๑๙๘๓] ๒.  <strong>อตีตารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่อนาคตารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะการทำวิญญาณัญจายตนะ</p><p>ที่เป็นอนาคตให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น ฯลฯ  เนวสัญญานาสัญญายตนะ</p><p>ฯลฯ กระทำอิทธิวิธญาณที่เป็นอนาคต  ซึ่งเป็นอตีตารัมมณธรรมให้เป็นอารมณ์</p><p>อย่างหนักแน่น ฯลฯ  กระทำเจโตปริยญาณ ฯลฯ   กระทำปุพเพนิวาสานุสสติ-</p><p>ญาณ ฯลฯ   การทำยถากัมมูปคญาณ ฯลฯ   กระทำขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนาคต</p><p>ซึ่งเป็นอตีตารัมมณธรรมให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น     ครั้นกระทำขันธ์นั้น</p><p>ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   ราคะที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม   ย่อมเกิด</p><p>ขึ้น  ทิฏฐิ  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           [๑๙๘๔] ๓.  <strong>อนาคตารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่อนาคตา- </strong></p><p><strong>รัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong> และ <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 628</p><p>           บุคคลย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะกระทำอิทธิวิธญาณที่เป็น </p><p>อนาคต    ซึ่งเป็นอนาคตารัมมณธรรม    ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น ฯลฯ</p><p>กระทำเจโตปริยญาณ ฯลฯ กระทำอนาคตังสญาณให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น</p><p>แล้ว    พิจารณา,   กระทำขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนาคต   ซึ่งเป็นอนาคตารัมมณ-</p><p>ธรรม  ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น  ครั้นกระทำขันธ์นั้นให้เป็นอารมณ์อย่าง</p><p>หนักแน่นแล้ว    ราคะที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม   ย่อมเกิดขึ้น   ทิฏฐิ   ย่อม</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย. </p><p>           [๑๙๘๕] ๔.  <strong>อนาคตารัมมณธรรม เป็นปัจจัยขันธ์แก่อตีตารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีเดียวอย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะกระทำอิทธิวิธญาณที่เป็น</p><p>อตีตา   ซึ่งเป็นนอนาคตารัมมณธรรมให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น ฯลฯ  กระทำ</p><p>เจโตปริยญาณ  ฯลฯ  กระทำอนาคตังสญาณให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น ฯลฯ</p><p>กระทำขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอตีตา       ซึ่งเป็นอนาคตารัมมณธรรมให้เป็นอารมณ์</p><p>อย่างหนักแน่น   ครั้นกระทำขันธ์นั้น  ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   ราคะ</p><p>ที่เป็นอตีตารัมมณธรรม  ย่อมเกิดขึ้น  ทิฏฐิ  ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 629</p><p>           [๑๙๘๖] ๕.  <strong>ปัจจุปปันนารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่ปัจจุป- </strong></p><p><strong>ปันนารัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต- </p><p>ขันธ์ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๑๙๘๗] ๖.  <strong>ปัจจุปปันารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่อตีตา-</strong></p><p><strong>รมธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น   <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลย่อมยินดี    ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง    เพราะกระทำทิพยจักษุที่เป็น</p><p>อตีตาธรรม  ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   พิจารณา,  กระทำทิพโสตธาตุ</p><p>ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   พิจารณา,    กระทำอิทธิวิธญาณที่เป็นอดีต</p><p>ซึ่งเป็นปัจจุปปันนารัมมธรรมให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น ฯลฯ   กระทำ</p><p>เจโตปริยญาณให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น  ฯลฯ   กระทำขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>อดีต   ซึ่งเป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรมให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น    ครั้น</p><p>กระทำขันธ์นั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว      ราคะที่เป็นอตีตารัมมณ- </p><p>ธรรม  ย่อมเกิดขึ้น  ทิฏฐิ  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           [๑๙๘๘] ๗. <strong>ปัจจุปปันนารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนาคตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 630</p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น   <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่  </p><p>           บุคคลย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง    เพราะกระทำทิพยจักษุที่เป็น</p><p>อนาคตธรรม  ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   พิจารณา,  กระทำทิพโสตะ</p><p>ธาตุให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น ฯลฯ  กระทำอิทธวิธิญญาณที่เป็นอนาคตซึ่ง</p><p>เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม    ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น     กระทำขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่เป็นอนาคตซึ่งเป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม      ให้เป็นอารมณ์อย่าง</p><p>หนักแน่น   ครั้นกระทำขันธ์นั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   ราคะที่เป็น</p><p>อนาคตารัมมณธรรม  ย่อมเกิดขึ้น   ทิฏฐิ   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>                                          <strong>๔.  อนันตรปัจจัย</strong></p><p>           [๑๙๘๙] ๑.  <strong>อตีตารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่อตีตารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ    ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอตีตารัมมณธรรม   ที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัย </p><p>แก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอตีตารัมมณธรรม  ที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอนันตร-</p><p>ปัจจัย.</p><p>           [๑๙๙๐] ๒.  <strong>อตีตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนาคตารัมมณ-  </strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ภวังค์ที่เป็นอตีตารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่อนาคตารัมมณ-</p><p>อนาคตารัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 631</p><p>           [๑๙๙๑] ๓.  <strong>อตีตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปัจจุปปันนา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ    จุติจิตที่เป็นอตีตารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่ปฏิสนธิจิตที่เป็น</p><p>ปัจจุปปันนารัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           ภวังค์ที่เป็นอตีตารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่อาวัชชนะที่เป็นปัจจุป-</p><p>ปันนารัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๑๙๙๒] ๔.  <strong>อนาคตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนาคตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม  ที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม  ที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของ</p><p>อนันตรปัจจัย.</p><p>           [๑๙๙๓] ๕.  <strong>อนาคตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่อตีตารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ   อิทธิวิธญญาณที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะที่</p><p>เป็นอดีตารัมมณธรรม.</p><p>           เจโตปริยญาณ   เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะที่เป็นอตีตารัมมณธรรม.</p><p>           อนาคตังสญาณ  เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะที่เป็นอตีตารัมมณธรรม.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะที่เป็น</p><p>อตีตารัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 632</p><p>           [๑๙๙๔] ๖.  <strong>ปัจจุปปันนารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่ปัจจุป- </strong></p><p><strong>ปันนารัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม  ที่เกิดก่อน ๆ เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม  ที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจ</p><p>ของอนันตรปัจจัย. </p><p>           ปฏิสนธิจิตที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่ภวังค์ที่เป็น</p><p>ปัจจุปปันนารัมมณธรรม.</p><p>           ภวังค์ที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยยแก่ภวังค์ที่เป็นปัจจุป-</p><p>ปันนารัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๑๙๙๕] ๗.  <strong>ปัจจุปปันนารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่อตีตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ปฏิสนธิจิตที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่ภวังค์ที่</p><p>เป็นอตีตคารัมมณธรรม.</p><p>           ภวังค์ที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่ภวังค์ที่เป็นอตีตา-</p><p>รัมมณธรรม.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ</p><p>ที่เป็นอตีตารัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>                                          <strong>๕.  สมนันตรปัจจัย</strong></p><p>           [๑๙๙๖]  <strong>อตีตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่อตีตารัมมณธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของสมนันตรปัจจัย  เหมือนกับ  อนันตรปัจจัย. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 633</p><p>                     <strong>๖.  สหชาตปัจจัย  ฯลฯ  ๘. นิสสยปัจจัย</strong> </p><p>           [๑๙๙๗] ๑. <strong>อตีตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่อตีตารัมมณ- </strong></p><p><strong>ธรรม ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,   เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอัญญ-</strong></p><p><strong>มัญญปัจจัย,  เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย,  แม้ทั้ง ๓ ปัจจัย</strong></p><p><strong>เหมือนกับ  ปฏิจจวาระ.</strong> </p><p>                                     <strong>๙.  อุปนิสสยปัจจัย</strong>   </p><p>           [๑๙๙๘] ๑. <strong>อตีตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่อตีตารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           อนิจจานุปัสสสนาที่เป็นอตีตารัมมณธรรม  ทุกขานุปัสสนา  อนัตตานุ-</p><p>ปัสสนา เป็นปัจจัยแก่อนิจจานุปัสสนาที่เป็นอตีตารัมมณธรรม แก่ทุกขานุปัสสนา</p><p>แก่อนัตตานุปัสสนา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๑๙๙๙] ๒.  <strong>อตีตารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่อนาคตารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>    และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 634</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           อนิจจานุปัสสนาที่เป็นอตีตารัมมธรรม    ทุกขานุปัสสนา    อนัตตา</p><p>นุปัสสนา  เป็นปัจจัยแก่อนิจจานุปัสสนาที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม    แก่ทุกขา</p><p>นุปัสสนา   แก่อนัตตานุปัสสนา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๒๐๐๐] ๓.  <strong>อตีตารัมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่ปจุปปจนา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong> </p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อนันตรปุนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           อนิจจานุปัสสนาที่เป็นอตีตารัมมณธรรม  ทุกขานุปัสสนา   อนัตตาน-</p><p>ปัสสนา     เป็นปัจจัยแก่อนิจจานุปัสสนาที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม     แก่</p><p>ทุกขานปัสสนา  แก่อนัตตานุปัสสนา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๒๐๐๑] ๔.  <strong>อนาคตารัมมณธรรม     เป็นปัจจัยแก่อนาคตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น   <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           อนิจจานุปัสสนาที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม  ทุกขานุปัสสนา อนัตตานุ</p><p>ปัสสนา   เป็นปัจจัยแก่อนิจจานุปัสสนาที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม  แก่ทุกขานุ-</p><p>ปัสสนา   แก่อนัตตานปัสสนา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 635</p><p>           [๒๐๐๒] ๕.  <strong>อนาคตารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่อตีตารัมมณ- </strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong> </p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           อนิจจานุปัสสนาที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม ทุกขานุปัสสนา  อนัตตานุ-</p><p>ปัสสนา    เป็นปัจจยยแก่อนิจจานุปัสสนาที่เป็นอตีตารัมมณธรรม    แก่ทุกขานุ-</p><p>ปัสสนา   แก่อนัตตานุปัสสนา   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๒๐๐๓] ๖.  <strong>อนาคตารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่ปัจจุปปันนา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม    ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           อนิจจานุปัสสนาที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม ทุกขานุปัสสนา อนัตตานุ</p><p>ปัสสนา   เป็นปัจจัยแก่  อนิจจานุปัสสนาที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม  แก่</p><p>ทุกขานุปัสสนา   แก่อนัตตานุปัสสนา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๒๐๐๔] ๗. <strong>ปัจจุปปันนารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปัจจุป- </strong></p><p><strong>ปันนารัมมณธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 636</p><p>           อนิจจานุปัสสนาที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม    ทุกขานุปัสสนา </p><p>อนัตตานุปัสสนา  เป็นปัจจัยแก่อนิจจานุปัสสนาที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม</p><p>แก่ทุกขานุปัสสนา   แก่อนัตตานุปัสสนา   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๒๐๐๕] ๘.  <strong>ปัจจุปปันนารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่อตีตา</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong> </p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           อนิจจานุปัสสนาที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม     ทุกขานุปัสสนา</p><p>อนัตตานุปัสสนา    เป็นปัจจัยแก่อนิจจานุปัสสนาที่เป็นอตีตารัมมณธรรม    แก่</p><p>ทุกขานุปัสสนา  อนัตตานุปัสสนา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๒๐๐๖] ๙.  <strong>ปัจจุปปันนารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนาคตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง คือมีเป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ</strong>  และ <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           อนิจจานุปัสสนาที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม   ทุกขานุปัสสนา</p><p>อนัตตานุปัสสนา   เป็นปัจจัยแก่อนิจจานุปัสสนาที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม  แก่</p><p>ทุกขานุปัสสนา  แก่อนัตตานุปัสสนา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 637</p><p>                                <strong>๑๐.  อาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           [๒๐๐๗] ๑.  <strong>อตีตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่อตีตารัมมณ- </strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอตีตารัมมณธรรม  ที่เกิดก่อน ๆ เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอตีตารัมมณธรรม     ที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของ</p><p>อาเสวนปัจจัย.</p><p>           [๒๐๐๘] ๒.  <strong>อนาคตารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่อนาคตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม  ที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม    ที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของ</p><p>อาเสวนปัจจัย.</p><p>           [๒๐๐๙] ๓.  <strong>ปัจจุปปันนารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่ปัจจุป-</strong></p><p><strong>ปันนารัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม  ที่เกิดก่อน ๆ เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม  ที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจ</p><p>ของอาเสวนปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 638</p><p>                                   <strong>๑๑.  กัมมปัจจัย</strong></p><p>           [๒๐๑๐] ๑.  <strong>อตีตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่อตีตารัมมณ- </strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นอตีตารัมมณธรรม     เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย  ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>           ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นอตีตารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอตีตา-</p><p>รัมมณธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย </p><p>           [๒๐๑๑] ๒.  <strong>อตีตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนาคตารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>   ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นอตีตารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>อนาคตารัมมณธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           [๒๐๑๒] ๓.  <strong>อตีตารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่ปัจจุปปันนา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 639</p><p>           มีอย่างเดียว   คือที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           เจตนาที่เป็นอตีตารัมมณธรรม      เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>ปัจจุปปันนารัมมณธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           [๒๐๑๓] ๔.  <strong>อนาคตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนาคตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>อนาคตารัมมณธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           [๒๐๑๔] ๕.  <strong>อนาคตารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่อตีตารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>   ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม      เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>อตีตารัมมณธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 640</p><p>           [๒๐๑๕] ๖.  <strong>อนาคตรัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปัจจุปปันนา- </strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว   คือที่เป็น   <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม     เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>ปัจจุปปันนารัมมณธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           [๒๐๑๖] ๗.  <strong>ปัจจุปปันนารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่ปัจจุป-</strong></p><p><strong>ปันนารัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong> และ <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นปัจจุปันนารัมมณธรรม     เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย  ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>           ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม     เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่</p><p>เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           [๒๐๑๗] ๘. <strong>ปัจจุปปันนารัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่อตีตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว คือที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>ห  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม     เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่</p><p>เป็นอตีตารัมมณธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 641</p><p>           [๒๐๑๘] ๙.  <strong>ปัจจุปปันนารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนาคตา- </strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว   คือที่เป็น <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>อนาคตารัมมณธรรมซึ่งเป็นวิบาก  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>                   <strong>๑๒.  วิปากปัจจัย  ฯลฯ  ๒๑.  อวิคตปัจจัย</strong></p><p>           [๒๐๑๙]  <strong>อตีตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่อตีตารัมมณธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย    เป็นปัจจัย    ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย   เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>ฌานปัจจัย   เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย  เป็นปัจจัย  ด้วยอำ-</strong></p><p><strong>นาจของสัมปยุตตปัจจัย  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย   เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัย ด้วยอำนาจของนัตถิปัจจัย  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของวิคตปัจจัย</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอวิคตปัจจัย.</strong></p><p>                                   <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong>    </p><p>           [๒๐๒๐]  ในเหตุปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในอารัมมณปัจจัย  มี ๙ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในอนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ  ในสหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 642</p><p>มี ๓ วาระ   ในกัมมปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในวิปากปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอาหาร- </p><p>ปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอินทริยปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในฌานปัจจัย ๓ วาระ  ใน</p><p>มัคคปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในสัมปยุตตปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในอัตถิปัจจัย   มี ๓</p><p>วาระ   ในนัตถิปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในวิคตปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในอวิคตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้. </p><p>                                            <em>อนุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                               <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                     <strong>การยกปัจจัยในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๒๐๒๑] ๑.  <strong>อตีตารัมมณธรรม   เป็นปัจจัย แก่อตีตารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,   เป็นปัจจัย    ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>สหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,   เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p>           [๒๐๒๒] ๒.  <strong>อตีตารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่อนาคตารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม    ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,   เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p>           [๒๐๒๓] ๓.  <strong>อตีตารัมมณธรรม     เป็นปัจจัยแก่ปัจจุปปันนา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong>  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 643</p><p>           [๒๐๒๔] ๔. <strong>อนาคตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนาคตา- </strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย  เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของสหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัย   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p>           [๒๐๒๕] ๕.  <strong>อนาคตารัมมธรรม เป็นปัจจัยแก่อตีตารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p>           [๒๐๒๖] ๖. <strong>อนาคตารัมณธรรม เป็นปัจจัยแก่ปัจจุปปันนา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p>           [๒๐๒๗] ๗.  <strong>ปัจจุปปันนารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปัจจุป-</strong></p><p><strong>ปันนารัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของสหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p>           [๒๐๒๘] ๘.  <strong>ปัจจุปปันนารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่อตีตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 644</p><p>             [๒๐๒๙] ๙. <strong>ปัจจุปปันนารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนาคตา- </strong></p><p><strong>รัมมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอุปนิสสยปัจจัย  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p>                             <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๒๐๓๐]  ในนเหตุปัจจัย  มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ</p><p>ในนอธิปติปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในนอนันตรปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในนสมนันตร-</p><p>ปัจจัย  มี ๙ วาระ ฯลฯ  ในปัจจัยทั้งปวง   มี ๙ วาระ   ในโนวิคตปัจจัย  มี ๙</p><p>วาระ   ในโนอวิคตปัจจัย   มี ๙ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                          <em>ปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>                                        <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>                         <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong></p><p>           [๒๐๓๑]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong> ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ...ใน</p><p>นอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ  ในนอนันตรปัจจัย มี ๓  วาระ ในนสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ  ในนอุปนิสสยปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในนปุเรชาตปัจจัย   มี ๓ วาระ</p><p>ในนปัจฉาชาตปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในนอาเสวนปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในนกัมม-</p><p>ปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนวิปากปัจจัย   มี ๓ วาระ ฯลฯ  ในปัจจัยทั้งปวง  ๓</p><p>วาระ  ในโนนัตถิปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในโนวิคตปัจจัย   มี  ๓ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                      <em>อนุโลมปัจจนียนัย จบ</em></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 645</p><p>                                         <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong> </p><p>                           <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>           [๒๐๓๒]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>  ในอารัมมณปัจจัย มี ๙  วาระ ในอธิปติ-</p><p>ปัจจัย   มี ๗ วาระ  ในอนันตรปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในสมนันตรปัจจัย   มี ๗</p><p>วาระ   ในสหชาตปัจจัย    มี ๓ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย   มี ๓ วาระ   ใน</p><p>นิสสยปัจจัย   มี ๓ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ  ในอาเสวนปัจจัย มี ๓</p><p>วาระ  ในกัมมปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในวิปากปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอาหารปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ  ในอินทริยปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในฌานปัจจัย  มี ๓ วาระ ในมัคค-</p><p>ปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในสัมปยุตตปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในอัตถิปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในนัตถิปัจจัย มี ๗ วาระ ในวิคตปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                       <em>ปัจจนียานุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                             <em>ปัญหาวาระ จบ</em></p><p>                                   <em>อตีตารัมมณติกะ  ที่ ๑๙ จบ</em></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 646</p><p>                                    <strong>๒๐.  อัชฌัตตติกะ</strong> </p><p>                                          <strong>ปฏิจจวาระ</strong></p><p>                                           <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                         <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๒๐๓๓] ๑.  <strong>อัชฌัตตธรรม    อาศัยอัชฌัตตธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นอัชฌัตตธรรม</p><p>ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ และกฏัตตารูป อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอัชฌัตต-</p><p>ธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           หทยวัตถุ   อาศัยขันธ์ทั้งหลาย    ขันธ์ทั้งหลาย   อาศัยหทยวัตถุ </p><p>           มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป กฏัตตารูป  ที่เป็นอุปาทารูป อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย. </p><p>           [๒๐๓๔] ๒.  <strong>พหิทธาธรรม  อาศัยพหิทธาธรรม เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นพหิทธาธรรม</p><p>ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 647</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ และกฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นพหิทธา </p><p>ธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>           หทยวัตถุ   อาศัยขันธ์ทั้งหลาย   ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑  ฯลฯ</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป  กฏัตตารูปที่เป็นอุปาทารูป อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>                                          <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๒๐๓๕] ๑.  <strong>อัชฌัตตธรรม  อาศัยอัชฌัตตธรรม เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอัชฌัตตธรรม ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๒ ฯ ล ฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์  ๑ ที่เป็นอัชฌัตตธรรม ฯลฯ  ขันธ์</p><p>ทั้งหลาย  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           [๒๐๓๖] ๒.  <strong>พหิทธาธรรม  อาศัยพหิทาธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นพหิทธาธรรม  ฯลฯ  ขันธ์  ๒ ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลายอาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                                             <strong>๓.  อธิปติปัจจัย</strong>    </p><p>           [๒๐๓๗] ๑. <strong>อัชฌัตตธรรม  อาศัยอัชฌัตตธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะอธิปติปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 648</p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอัชฌัตตธรรม </p><p>ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           มหาภูตรูป ๓ อาศัย มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป กฏัตตารูปที่เป็นอุปาทารูป อาศัยมหาภูตตรูปทั้งหลาย.</p><p>           [๒๐๓๘] ๒.  <strong>พหิทธาธรรม  อาศัยพหิทธาธรรม  ฯลฯ  เพราะ</strong></p><p><strong>อธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นพหิทธาธรรม</p><p>ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป  ที่เป็นอุปาทารูป  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>                         <strong>๔.  อนันตรปัจจัย  ฯลฯ  ๖.  สหชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๒๐๓๙] ๑.  <strong>อัชฌัตตธรรม    อาศัยอัชฌัตตธรรม    เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะอนันตรปัจจัย เพราะ  สมนันตรปัจจัย เพราะ สหชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอัชฌัตตธรรม</p><p>ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๓ และกฏัตตารูป   อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอัชฌัตตธรรม.</p><p>ธรรม ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           หทยวัตถุ   อาศัยขันธ์ทั้งหลาย,  ขันธ์ทั้งหลาย   อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ    </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 649</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป    กฏัตตารูป    ที่เป็นอุปาทารูป     อาศัยมหาภูตรูป </p><p>ทั้งหลาย.</p><p>           อาหารสมฏฐานรูป...อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย  มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           กฏัตตารูปที่เป็นอุปาทารูป  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           [๒๐๔๐] ๒.  <strong>พหิทธาธรรม อาศัยพหิทธาธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>สหชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นพหิทธาธรรม</p><p>ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ และกฏัตตารูป   อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นพหิท-</p><p>ธาธรรม  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย  ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           มหาภูตรูป ๓ อาศัย หาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป กฏัตตารูป ที่เป็นอุปาทารูปอาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           พาหิรรูป...  อาหารสมุฏฐานรูป...  อุตุสมุฏฐานรูป  ฯลฯ.</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย  มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           กฏัตตารูปที่เป็นอุปาทารูป  อาศัย หาภูตรูปทั้งหลาย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 650</p><p>                 <strong>๗.  อัญญมัญญปัจจัย  ฯลฯ  ๒๔.  อวิคตปัจจัย</strong></p><p>           [๒๐๔๑]  <strong>อัชฌัตตธรรม อาศัยอัชฌัตตธรรม เกิดขึ้น  เพราะ </strong></p><p><strong>อัญญมัญญปัจจัย  เพราะ  นิสสยปัจจัย  เพราะ  อุปนิสสยปัจจัย  เพราะ</strong></p><p><strong>ปุเรชาตปัจจัย  เพราะ  อาเสวนปัจจัย.</strong></p><p>           ในปุเรชาตปัจจัย  ก็ดี  ในอาเสวนปัจจัย   ก็ดี  ปฏิสนธิ    ไม่มี.</p><p>           <strong>เพราะ  กัมมปัจจัย   เพราะ  วิปากปัจจัย   เพราะ  อาหารปัจจัย</strong></p><p><strong>เพราะ  อินทริยปัจจัย   เพราะ     ฌานปัจจัย    เพราะ  มัคคปัจจัย   เพราะ</strong></p><p><strong>สัมปยุตตปัจจัย    เพราะ  วิปปยุตตปัจจัย  เพราะ  อัตถิปัจจัย  เพราะ</strong></p><p><strong>นัตถิปัจจัย  เพราะ  วิคตปัจจัย  เพราะ  อวิคตปัจจัย.</strong></p><p>                               <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong></p><p>           [๒๐๔๒]   ในเหตุปัจจัย   มี ๒ วาระ  ในอารัมมณปัจจัย   มี ๒ วาระ</p><p>ฯลฯ  ในอวิตตปัจจัย  มี ๒ วาระ.</p><p>                                           <em>อนุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                              <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                            <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๒๐๔๓] ๑.  <strong>อัชฌัตตธรรม    อาศัยอัชฌัตตธรรม เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอัชฌัตตธรรม</p><p>ซึ่งเป็นอเหตุกะ ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 651</p><p>           ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ   หทยวัตถุอาศัยขันธ์ทั้งหลาย,   ขันธ์ทั้งหลาย</p><p>อาศัยหทยวัตถุ. </p><p>           มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           อาหารสมุฏฐานรูป...  อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ.</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย   มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           กฏัตตารูป   ที่เป็นอุปาทารูป   อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           โมหะ    ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา    ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ    อาศัยขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ.</p><p>           [๒๐๔๔] ๒.  <strong>พหิทธาธรรม อาศัยพหิทธาธรรม เกิดขึ้นเพราะ</strong></p><p><strong>นเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นพหิทธาธรรม</p><p>ซึ่งเป็นอเหตุกะ ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ   หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย,   ขันธ์ทั้งหลาย </p><p>อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           พาหิรรูป...   อาหารสมุฏฐานรูป .. .   อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย       มหาภูตรูป  ๓  อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           โมหะ  ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา     ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ     อาศัยขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 652</p><p>                               <strong>๒.   นอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๒๐๔๕] ๑.  <strong>อัชฌัตตธรรม    อาศัยอัชฌัตตธรรม    เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตตธรรม.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูป   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตตธรรม,</p><p>หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย ฯลฯ</p><p>           ในหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           อาหารสมุฏฐานรูป...   อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ </p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย   มหาภูตรูป ๓  อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           [๒๐๔๖] ๒.  <strong>พหิทธาธรรม    อาศัยพหิทธาธรรม    เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นพหิทธาธรรม.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ   กฏัตตารูป   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นพหิทธาธรรม,</p><p>หทยวัตถุ   อาศัยขันธ์ทั้งหลาย.</p><p>           มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑  ฯลฯ</p><p>           พาหิรรูป...   อาหารสมุฏฐาน...  อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 653</p><p>                    <strong>๓.  นอธิปติปัจจัย ฯลฯ ๘. นปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๒๐๔๕] ๑. <strong>อัชฌัตตธรรม อาศัยอัชฌัตตธรรม เกิดขึ้นเพราะ </strong></p><p><strong>นอธิปติปัจจัย  ฯลฯ</strong>   เหมือนกับ  สหชาตปัจจัยในอนุโลม  ไม่มีแตกต่างกัน.</p><p>           <strong>เพราะนอนันตรปัจจัย    เพราะนสมนันตรปัจจัย  เพราะน-</strong></p><p><strong>อัญญมัญญปัจจัย   เพราะนอุปนิสสยปัจจัย   เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ ฯลฯ   อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอัชฌัตตธรรม ฯลฯ</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตตธรรม.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๓ และกฏัตตารูป อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอัชฌัตต-</p><p>ธรรม ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย,  ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยหทยวัตถุ ฯลฯ</p><p>           มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           อาหารสมุฏฐานรูป...  อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ</p><p>           [๒๐๔๘] ๒.  <strong>พหิทธาธรรม    อาศัยพหิทธาธรรม    เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ในอรูปภูมิ ฯลฯ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นพหิทธาธรรม ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ    สมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นพหิทธาธรรม.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  พึงใส่ให้เต็ม.</p><p>           มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           พาหิรรูป...  อาหารสมุฏฐานรูป...  อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>           ส่วนอลัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ.  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 654</p><p>                     <strong>๙.  นปัจฉาชาตปัจจัย ฯลฯ ๑๑.  นกัมมปัจจัย</strong></p><p>           [๒๐๔๙] ๑.  <strong>อัชฌัตตธรรม  อาศัยอัชฌัตตธรรม  ฯลฯ  เพราะ </strong></p><p><strong>นปัจฉาชาตปัจจัย  เพราะนอาเสวนปัจจัย   เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ เจตนาที่เป็นอัชฌัตตธรรม อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตตธรรม</p><p>           อาหารสมุฏฐานรูป . . .อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ.</p><p>           [๒๐๕๐] ๒.  <strong>พหิทธาธรรม อาศัยพหิทธาธรรม  ฯลฯ     เพราะ</strong></p><p><strong>นกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ เจตนาที่เป็นพหิทธาธรรม  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นพหิทธาธรรม</p><p>           พาหิรรูป . . . อาหารสมุฏฐานรูป . . . อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ.</p><p>                         <strong>๑๒.  นวิปากปัจจัย  ๑๓.  นอาหารปัจจัย</strong></p><p>           [๒๐๕๑] ๓. <strong>อัชฌัตตธรรมอาศัยอัชฌัตตธรรม เกิดขึ้น เพราะ</strong></p><p><strong>นวิปากปัจจัย   ปฏิสนธิไม่มี.</strong></p><p>           <strong>เพราะนอาหารปัจจัย</strong></p><p>           คือ  อุตสุมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ</p><p>           [๒๐๕๒] ๒.  <strong>พหิทธาธรรมอาศัยพหิธาธรรม เกิดขึ้น เพราะ</strong></p><p><strong>นอาหารปัจจัย</strong></p><p>           คือ   พาหิรรูป... อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย   ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 655</p><p>                                     <strong>๑๔.  นอินทริยปัจจัย</strong></p><p>           [๒๐๕๓] ๑.  <strong>ฯลฯ  อาศัยอัชฌัตตธรรม  ฯลฯ  เพราะนอินทริย-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong> </p><p>           คือ  อาหารสมุฏฐานรูป... อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย รูปชีวิตินทรีย์ อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           [๒๐๕๔] ๒. <strong>ฯลฯ  อาศัยพหิทธาธรรม  ฯลฯ  เพราะนอินทริย</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>           คือ   พาหิรรูป . . . อาหารสมุฏฐานรูป... อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ </p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย  รูปชีวิตินทรีย์  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>                                          <strong>๑๕.  นฌานปัจจัย</strong>  </p><p>           [๒๐๕๕] ๑.  <strong>อัชฌัตตธรรม  อาศัยอัชฌัตตธรรม  ฯลฯ เพราะ</strong></p><p><strong>นฌานปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ฯลฯ  อาศัยปัญจวิญญาณ ฯลฯ</p><p>           อาหารสมุฏฐานรูป . . . อุตุสมุฏฐานรูป  ฯลฯ</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ.</p><p>           [๒๐๕๖] ๒.  <strong>พหิทธาธรรม อาศัยพหิทธาธรรม ฯลฯ   เพราะ</strong></p><p><strong>นณานปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 656</p><p>           คือ ฯลฯ  อาศัยปัญจวิญญาณ ฯลฯ </p><p>           พาหิรรูป... อาหารสมุฏฐานรูป... อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ.</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ</p><p>                 <strong>๑๖.  นมัคคปัจจัย ฯลฯ   ๑๘.  นวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           [๒๐๕๗] ๑.  <strong>ฯลฯ  อาศัยอัชฌัตตธรรม  ฯลฯ  เพราะนมัคคปัจจัย</strong></p><p>เหมือนกับนเหตุปัจจัย  โมหะ  ไม่มี.</p><p>           <strong>เพราะนสัมปยุตตปัจจัย   เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ในอรูปภูมิ   อาหารสมุฏฐานรูป...อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ ส่วน</p><p>พวกอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ.</p><p>           [๒๐๕๘] ๒.  <strong>ฯลฯ  อาศัยพหิทธาธรรม ฯลฯ  เพราะนวิปปยุตต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ในอรูปภูมิ   พาหิรรูป . .. อาหารสมุฏฐานรูป...อุตุสมุฏฐาน-</p><p>รูป ฯลฯ.</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ.</p><p>                          <strong>๑๙.  โนนัตถิปัจจัย  ๒๐.  โนวิคตปัจจัย</strong></p><p>           <strong>ฯลฯ   เพราะโนนัตถิปัจจัย  เพราะโนวิคตปัจจัย.</strong></p><p>                               <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๒๐๕๙]  ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย  มี ๒ วาระ</p><p>ในนอธิปติปัจจัย  ๒ วาระ  ในนอนันตรปัจจัย  มี ๒ วาระ ในนสมนันตร-</p><p>ปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในปัจจัยทั้งปวง มี ๒ วาระ  ในโนวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 657</p><p>           พึงนับอย่างนี้. </p><p>                                           <em>ปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>                                         <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>                          <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong></p><p>           [๒๐๖๐]   <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>   ในนอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ...ฯลฯ</p><p>ในนวิปากปัจจัย   มี ๒ วาระ  ในนสัมปยุตตปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในนวิปปยุตต-</p><p>ปัจจัยมี ๒ วาระ  ในโนนัตถิปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในโนวิคตปัจจัย  มี ๒ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                      <em>อนุโลมปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>                                         <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong></p><p>                           <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>           [๒๐๖๑]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>   ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ... ใน</p><p>อนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในมัคคปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ  ในอวิคตปัจจัย</p><p>มี ๒ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                          <em>ปัจจนียานุโลมนัย จบ</em></p><p>                                              <em>ปฏิจจวาระ จบ</em></p><p>           สหชาตวาระ  เหมือนกับ  ปฏิจจวาระ.</p><p>  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 658</p><p>                                         <strong>ปัจจยวาระ</strong> </p><p>                                          <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                        <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๒๐๖๒] ๑. <strong>อัชฌัตตธรรม  อาศัยอัชฌัตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอัชฌัตต-</p><p>ธรรม ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  พึงใส่ให้เต็ม.</p><p>           มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตตธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           [๒๐๖๓] ๒.  <strong>พหิทธาธรรม   อาศัยพหิทธาธรรม   เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัย ขันธ์ ๑ ที่เป็นพหิทธาธรรม ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ   มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นพหิทธาธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                                     <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๒๐๖๔] ๑.  <strong>อัชฌัตตธรรม  อาศัยอัชฌัตตธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะอารัมมณปัจจัย</strong>  เหมือนกับปฏิจจวาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 659</p><p>           คือ  จักขุวิญญาณ  อาศัยจักขายตนะ ฯลฯ กายายตนะ  ฯลฯ. </p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตตธรรม   อาศัยหทยวัตถุ</p><p>           [๒๐๖๕] ๒.  <strong>พหิทธาธรรม   อาศัยพหิทธาธรรม  ฯลฯ   เหมือน</strong></p><p><strong>กับปฏิจจวาระ.</strong></p><p>           คือ  จักขุวิญญาณ  อาศัยจักขายตนะ ฯลฯ กายายตนะ ฯลฯ.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตตธรรม  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                     <strong>๓.  อธิปติปัจจัย  ฯลฯ  ๒๔.  อวิคตปัจจัย</strong>            </p><p>           [๒๐๖๖] ๑.  <strong>อัชฌัตตธรรม    อาศัยอัชฌัตตธรรม    เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะอธิปติปัจจัย</strong>   เพิ่มหทยวัตถุ  เหมือนกับปฏิจจวาระ.</p><p>           <strong>เพราะอนันตรปัจจัย  เพราะสมนันตรปัจจัย  เพราะสหชาต- </strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong>   ในสหชาตวาระ  พึงใส่ให้เต็ม.</p><p>           ฯลฯ  อาศัย    มหาภูตรูปทั้งหลาย</p><p>           พึงการทำปัญจายตนะ    และหทยวัตถุที่เกิดภายหลัง,   มหาภูตรูปและ</p><p>ขันธ์ทั้งหลาย  </p><p>           <strong>เพราะอัญญมัญญปัจจัย เพราะนิสสยปัจจัย  ฯลฯ  เพราะอวิคต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>                                  <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong>  </p><p>           [๒๐๖๗]   ในเหตุปัจจัย   มี ๒ วาระ  ในอารัมมณปัจจัย   มี ๒ วาระ</p><p>ฯลฯ  ในอวิคตปัจจัย   มี ๒ วาระ.</p><p>                                             <em>อนุโลมนัย  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 660</p><p>                                           <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                        <strong>๑.  นเหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๒๐๖๘] ๑.  <strong>อัชฌัตตธรรม   อาศัยอัชฌัตตธรรม   เกิดขึ้น </strong></p><p><strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัย  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอัชฌัตตธรรม ซึ่งเป็นอเหตุกะ ฯลฯ.</p><p>           ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย,  ขันธ์ทั้งหลาย </p><p>อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           มหาภูตรูป ๓ อาศัย  มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           อาหารสมุฏฐานรูป... อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ</p><p>           จักขายตนะ ฯลฯ</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตตธรรม  ซึ่งเป็นอเหตุกะ  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           โมหะ  ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ   อาศัยขันธ์ทั้ง</p><p>หลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ   และหทยวัตถุ.</p><p>           [๒๐๖๙] ๒.  <strong>พหิทธาธรรม อาศัยพหิทธาธรรม ฯลฯ เพราะน-</strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย</strong>   พึงกระทำทั้งปวัตติปฏิสนธิ   และมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           คือ    จักขายตนะ ฯลฯ กายายตนะ ฯลฯ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นพหิทธา-</p><p>ธรรม  ซึ่งเป็นอเหตุกะ  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           โมหะ    ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา    ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ    และหทย-</p><p>วัตถุ ฯลฯ.  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 661</p><p>                <strong>๒.   อารัมมณปัจจัย ฯลฯ  ๑๔.  โนวิคตปัจจัย</strong></p><p>           <strong>เพราะนอารัมมณปัจจัย    เพราะนอธิปติปัจจัย</strong>    เหมือนกับ</p><p>สหชาตปัจจัย. </p><p>           <strong>เพราะนอนันตรปัจจัย    เพราะนสมนันตรปัจจัย  เพราะน-</strong></p><p><strong>อัญญมัญญปัจจัย    เพราะนอุปนิสสยปัจจัย     เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>เหมือนกับปฏิจจวาระ. </p><p>           <strong>เพราะนปัจฉาชาตปัจจัย    เพราะนอาเสวนปัจจัย  เพราะน-</strong></p><p><strong>กัมมปัจจัย   ฯลฯ   เพราะนวิปยุตตปัจจัย</strong>  เหมือนกับ  วิปปยุตตปัจจัย  ใน</p><p>ปฏิจจวารปัจจนียะ.</p><p>           <strong>เพราะโนนัตถิปัจจัย  เพราะโนวิคตปัจจัย.</strong></p><p>                                   <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๒๐๗๐]   ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ</p><p>ฯลฯ  ในโนวิคตปัจจัย  มี ๒ วาระ.</p><p>                                              <em>ปัจจนียนัย จบ</em></p><p>                                            <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>                             <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong></p><p>           [๒๐๗๑] <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>  ในนอารัมมณปัจจัย  มี ๒ วาระ...ในน-</p><p>อธิปติปัจจัย   มี ๒ วาระ ฯลฯ ในนวิปากปัจจัยมี ๒ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๒วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี๒วาระ  นโนนัตถิปัจจัยมี ๒ วาระ ในโนวิคต</p><p>ปัจจัย   มี ๒ วาระ.</p><p>                                         <em>อนุโลมปัจจนียนัย  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 662</p><p>                                      <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong> </p><p>                        <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>           [๒๐๗๒]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong> ในอารัมมณปัจจัย    มี ๒ วาระ  ฯลฯ</p><p>ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.</p><p>                                       <em>ปัจจนียานุโลม  จบ</em> </p><p>           นิสสยวาระ   เหมือนกับ   ปัจจยวาระ</p><p>           สังสัฏฐวาระก็ดี   สัมปยุตตวาระก็ดี   พึงให้พิสดาร. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 663</p><p>                                          <strong>ปัญหาวาระ</strong> </p><p>                                            <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                          <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๒๐๗๓] ๑.  <strong>อัชฌัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เหตุทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตตธรรม      เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>           [๒๐๗๔] ๒.  <strong>พหิทธาธรรม  เป็นปัจจัยแก่พหิทธาธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เหตุทั้งหลายที่เป็นพหิทธาธรรม เป็นปัจจัยแก่พหิทธาธรรม  ด้วย</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิ ขณะ ฯลฯ</p><p>                                         <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๒๐๗๕] ๑.  <strong>อัชฌัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  บุคคลให้ทาน  สมาทานศีล  กระทำอุโบสถกรรมแล้ว   พิจารณา</p><p>กุศลกรรมนั้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 664</p><p>           พิจารณากุศลกรรมทั้งหลายที่เคยสั่งสมไว้แล้วในกาลก่อน ฯลฯ </p><p>           ออกจากฌาน ฯลฯ</p><p>           พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค    พิจารณามรรค,      พิจารณาผล, </p><p>พิจารณากิเลสที่ละแล้ว,  พิจารณากิเลสที่ข่มแล้ว,   รู้ซึ่งกิเลสทั้งหลายที่เคยเกิด</p><p>ขึ้นแล้วในกาลก่อน.</p><p>           พิจารณาเห็นจักษุที่เป็นอัชฌัตตธรรมฯลฯ กายะ รูป ฯลฯ โผฏฐัพพะ</p><p>หทยวัตถุ     ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตตธรรม      โดยความเป็นของไม่เที่ยง</p><p>เป็นทุกข์   เป็นอนัตตา,   ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะปรารภจักษุเป็น</p><p>ต้นนั้น  ราคะ ฯลฯ โทมนัส  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           เห็นรูปด้วยทิพยจักษุ   ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ.</p><p>           อากาสานัญจายตนะ  เป็นปัจจัยแก่วิญญาณัญจายตนะ   ด้วยอารัมมณ-</p><p>ปัจจัย.</p><p>           อากิญจัญญายตนะ เป็นปัจจัยแก่เนวสัญญานาสูญญายตนะ ด้วยอำนาจ</p><p>ของอารัมมณปัจจัย.  </p><p>           รูปายตนะ ฯลฯ โผฏฐัพพายตนะ    เป็นปัจจัยแก่กายวิญญาณ  ด้วย</p><p>อำนาจของอารัมมณปัจจัย.    </p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตตธรรม     เป็นปัจจัยแก่อิทธิวิธญาณ     แก่</p><p>ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ  แก่ยถากัมมูปคญาณ  แก่อนาคตังสญาณ  แก่อาวัชชนะ</p><p>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๒๐๗๖] ๒.  <strong>อัชฌัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่พหิทธาธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 665</p><p>           คือ  บุคคลอื่นพิจารณาเห็นจักษุที่เป็นอัชฌัตตธรรม ฯลฯ หทยวัตถุ </p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตตธรรม   โดยความเป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์  เป็น</p><p>อนัตตา,    ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   เพราะปรารภหทยวัตถุเป็นต้นนั้น </p><p>ราคะ ฯลฯ โทมนัส  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           เห็นรูปด้วยทิพยจักษุ   ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ.</p><p>           บุคคลรู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิตที่เป็นอัชฌัตตธรรม    ด้วย</p><p>อำนาจของเจโตปริยญาณ.</p><p>           รูปายตนะที่เป็นอัชฌัตตธรรม   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณที่เป็น</p><p>พหิทธาธรรม ฯลฯ โผฏฐัพพายตนะที่เป็นอัชฌัตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่กาย-</p><p>วิญญาณที่เป็นพหิทธาธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่อิทธิวิธญาณ    แก่-</p><p>เจโตปริยญาณ แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ แก่ยถากัมมูปคญาณ  แก่อนาคตังส-</p><p>ญาณ   แก่อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๒๐๗๗] ๓.  <strong>พหิทธาธรรม  เป็นปัจจัยแก่พหิทธาธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  บุคคลอื่น ให้ทาน ฯลฯ ศีล ฯ ฯ  อุโบสถกรรม ฯลฯ  พิจารณา</p><p>กุศลกรรมนั้น.</p><p>           พิจารณากุศลกรรมทั้งหลาย เคยสั่งสมไว้แล้วในกาลก่อน.</p><p>           ออกจากฌาน ฯลฯ</p><p>           พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค  พิจารณามรรค,   ออกจากผล  ฯลฯ</p><p>พิจารณานิพพาน. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 666</p><p>           นิพพาน   เป็นปัจจัยแก่โคตรภู,   แก่โวทาน,   แก่มรรค,   แก่ผล,  แก่</p><p>อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย. </p><p>           พระอริยะทั้งหลายพิจารณากิเลสที่ละแล้ว    กิเลสที่ข่มแล้ว  ฯลฯ กิเลส</p><p>ทั้งหลายที่เคยเกิดขึ้นแล้วในกาลก่อน.</p><p>           บุคคลอื่น พิจารณาเห็นจักษุที่เป็นพหิทธาธรรม ฯลฯ หทยวัตถุ  ขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่เป็นพหิทธาธรรม    โดยความเป็นของไม่เที่ยง ฯลฯ โทมนัส   ย่อม</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>           เห็นรูปด้วยทิพยจักษุ   ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ.</p><p>           รู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิตที่เป็นพหิทธาธรรม   ด้วยเจโต-</p><p>ปริยญาณ.</p><p>           อากาสานัญจายตนะ  เป็นปัจจัยแก่วิญญาณัญจายตนะ  ด้วยอำนาจของ</p><p>อารัมมณปัจจัย.</p><p>           อากิญจัญญายตนะ  เป็นปัจจัยแก่เนวสัญญานาสัญญายตนะ  ด้วยอำนาจ</p><p>ของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           รูปายตนะที่เป็นพหิทธาธรรม  เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณที่เป็นพหิท-</p><p>ธาธรรม ฯลฯ โผฏฐัพพายตนะที่เป็นพหิทธาธรรม   เป็นปัจจัยแก่กายวิญญาณ</p><p>ที่เป็นพหิทธาธรรม ฯลฯ    </p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นพหิทธาธรรม  เป็นปัจจัยแก่อิทธิวิญญาณ แก่เจโต-</p><p>ปริยญาณ  แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ  แก่ยถากัมมูปคญาณ  แก่อนาคตังสญาณ </p><p>แก่อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๒๐๗๘] ๔.  <strong>พหิทธาธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 667</p><p>           คือ  พระอริยพระทั้งหลาย  พิจารณานิพพาน. </p><p>           นิพพาน   เป็นปัจจัยแก่โคตรภู,    แก่โวทาน,   แก่มรรค,   แก่ผล,  แก่</p><p>อาวัชชนะ   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           พิจารณาจักษุที่เป็นพหิทธาธรรม ฯลฯ หทยวัตถุ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>พหิทธาธรรม   โดยความเป็นของไม่เที่ยง ฯลฯ โทมนัส   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลเห็นรูปด้วยทิพยจักษุ  ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ.</p><p>           บุคคลรู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิตที่เป็นพหิทธาธรรม    ด้วย</p><p>เจโตปริยญาณ.</p><p>           รูปายตนะที่เป็นพหิทธาธรรม เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณที่เป็นอัชฌัตต-</p><p>ธรรม ฯลฯ โผฏฐัพพายตนะที่เป็นพหิทธาธรรม เป็นปัจจัยแก่กายวิญญาณที่เป็น</p><p>อัชฌัตตธรรม.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นพหิทธาธรรม เป็นปัจจัยแก่อิทธิวิธญาณ  แก่เจโต-</p><p>ปริยญาณ  แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ  แก่ยถากัมมูปคญาณ  แก่อนาคตังสญาณ</p><p>แก่อาวัชชนะ   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>                                               <strong>๓. อธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๒๐๗๙] ๑.  <strong>อัชฌัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลให้ทาน ฯลฯ ศีล ฯลฯ อุโบสถกรรม  ฯลฯ กระทำกุศลกรรมนั้น</p><p>ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   พิจารณา. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 668</p><p>           กระทำกุศลกรรมทั้งหลายที่เคยสั่งสมไว้แล้วในกาลก่อน      ให้เป็น </p><p>อารมณ์อย่างหนักแน่น ฯลฯ. </p><p>           ออกจากฌาน  กระทำฌานให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น ฯลฯ.</p><p>           พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค     กระทำมรรคให้เป็นอารมณ์อย่าง-</p><p>หนักแน่น ฯลฯ กระทำผลให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว    พิจารณา.</p><p>           บุคคลย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะกระทำจักษุที่เป็นอัชฌัตต-</p><p>ธรรม ฯลฯ หทยวัตถุ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตตธรรม   ให้เป็นอารมณ์อย่าง</p><p>หนักแน่น ครั้นกระทำจักษุเป็นต้น นั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว  ราคะ</p><p>ฯลฯ  ทิฏฐิ  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>   ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์  และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๒๐๘๐] ๒.  <strong>อัชฌัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์  และ</strong></p><p><strong>อำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลย่อมยินดี     ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง     เพราะกระทำจักษุที่เป็น</p><p>อัชฌัตตธรรม ฯลฯ หทยวัตถุ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นมัชฌัตตธรรมให้เป็นอารมณ์</p><p>อย่างหนักแน่น   ครั้นกระทำจักษุเป็นต้นนั้น  ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว</p><p>ราคะ   ย่อมเกิดขึ้น  ทิฏฐิ  ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 669</p><p>           [๒๐๘๑] ๓.  <strong>พหิทธาธรรม เป็นปัจจัยแก่พหิทธาธรรม  ด้วย </strong></p><p><strong>อำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลอื่นให้ทาน ฯลฯ ศีล ฯลฯ อุโบสถกรรม ฯลฯ กระทำกุศลกรรม</p><p>นั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น ฯลฯ.</p><p>           กระทำกุศลกรรมทั้งหลายที่เคยสั่งสมไว้แล้วในกาลก่อนให้เป็นอารมณ์</p><p>อย่างหนักแน่น ฯลฯ.</p><p>           ออกจากฌาน ฯลฯ</p><p>           พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค กระทำมรรคให้เป็นอารมณ์อยู่หนัก</p><p>แน่น ฯลฯ กระทำผลให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น ฯลฯ กระทำนิพพานให้เป็น</p><p>อารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   พิจารณา.</p><p>           นิพพาน    เป็นปัจจัยแก่โคตรภู,  แก่โวทาน,  แก่มรรค,   แก่ผล   ด้วย</p><p>อำนาของอธิปติปัจจัย.</p><p>           บุคคลย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะกระทำจักษุที่เป็นพหิทธา-</p><p>ธรรม   ฯลฯ หทยวัตถุ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นพหิทธาธรรม    ให้เป็นอารมณ์อย่าง</p><p>หนักแน่น ครั้นกระทำจักษุเป็นต้นนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว ราคะ</p><p>ฯลฯ ทิฏฐิ  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 670</p><p>           [๒๐๘๒] ๔.  <strong>พหิทธาธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตธรรม  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>อำนาจของอธิปติปัจจัย</strong> </p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           พระอริยะทั้งหลายกระทำนิพพานให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว</p><p>พิจารณา.</p><p>           นิพพาน   เป็นปัจจัยแก่โคตรภู,    แก่โวทาน,   แก่มรรค,  แก่ผล  ด้วย</p><p>อำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           บุคคลย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะกระจักษุที่เป็นพหิทธา- </p><p>ธรรม ฯลฯ หทยวัตถุ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นพหิทธาธรรม   ให้เป็นอารมณ์อย่าง</p><p>หนักแน่น,    ครั้นกระทำจักษุเป็นต้นนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว</p><p>ราคะ  ฯลฯ ทิฏฐิ  ย่อมเกดขึ้น.</p><p>                                         <strong>๔.  อนันตรปัจจัย</strong></p><p>           [๒๐๘๓]  ๑.  <strong>อัชฌัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตธรรม ด้วย </strong></p><p><strong>อำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัชฌตตธรรม ที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตตธรรม  ที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           อนุโลม   เป็นปัจจัยแก่โคตรภู, อนุโลม เป็นปัจจัยแก่โวทาน, โคตรภู</p><p>เป็นปัจจัยแก่มรรค    โวทาน  เป็นปัจจัยแก่มรรค,  มรรคเป็นปัจจัยแก่ผล.</p><p>           อนุโลม   เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติ,   เนวสัญญานาสัญญายตนะ    ของ</p><p>บุคคลผู้ออกจากนิโรธ  เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติ   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 671</p><p>            [๒๐๘๔] ๒.  <strong>พหิทธาธรรม  เป็นปัจจัยแก่พหิทธาธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอนันตรปัจจัย</strong> </p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นพหิทธาธรรม ที่เกิดก่อนๆ เท่านั้น  ที่ต่างกัน</p><p>จากนั้นมีอธิบายตามบาลีข้างต้นนั้นเอง.</p><p>                         <strong>๕.  สมนันตรปัจจัย  ฯลฯ  ๘. นิสสยปัจจัย</strong></p><p>           [๒๐๘๕] ๑.  <strong>อัชฌัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของสมนันตรปัจจัย</strong>  เหมือนกับ  อนันตรปัจจัย.</p><p>           <strong>เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย   เป็นปัจจัย  ด้วยอำ-</strong></p><p><strong>นาจของอัญญมัญญปัจจัย  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย</strong></p><p>                                       <strong>๙.  อุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           ๑.  <strong>อัชฌัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตธรรม  ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นอัชฌัตตธรรมแล้ว      ให้ทาน ฯลฯ</p><p>สมาทานศีล ฯลฯ อุโบสถกรรม ฯลฯ  ยังฌาน ฯลฯ ยังวิปัสสนา ฯลฯ  ยังมรรค</p><p>ฯลฯ ยังอภิญญา ฯลฯ ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น  ก่อมานะ  ถือทิฏฐิ.</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นอัชฌัตตธรรม  ฯลฯ  ปัญญา   ราคะ  ฯลฯ</p><p>ความปรารถนา  สุขทางกาย   ทุกข์ทางกาย   อุตุ  โภชนะ  เสนาสนะแล้ว   ให้ทาน</p><p>ฯลฯ ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น  ฆ่าสัตว์ ฯลฯ ทำลายสงฆ์. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 672</p><p>           ศรัทธาที่เป็นอัชฌัตตธรรม ฯลฯ ปัญญา  ราคะ ฯลฯ  ความปรารถนา </p><p>สุขทางกาย  ทุกข์ทางกาย   เสนาสนะ   เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาเป็นอัชฌัตตธรรม</p><p>ฯลฯ แก่ปัญญา  แก่ราคะ ฯลฯ แก่ความปรารถนา   แก่สุขทางกาย   แก่ทุกข์ทาง</p><p>กาย   แก่มรรค   แก่ผลสมาบัติ   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๒๐๘๖] ๒.  <strong>อัชฌัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่พหิทธาธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่ป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลอื่นเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นอัชฌัตตธรรม     แล้วให้ทาน ฯลฯ</p><p>ก่อมานะ  ถือทิฏฐิ.</p><p>           บุคคลอื่นเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นอัชฌัตตธรรม ฯลฯ  เสนาสนะแล้ว  ให้</p><p>ทาน ฯลฯ  ฆ่าสัตว์  ทำลายสงฆ์.</p><p>           ศรัทธาที่เป็นอัชฌัตตธรรม ฯลฯ   เสนาสนะ   เป็นปัจจัย แก่ศรัทธาที่ </p><p>เป็นพหิทธาธรรม   แก่มรรค   แก่ผลสมาบัติ    ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๒๐๘๗] ๓.  <strong>พหิทธาธรรม  เป็นปัจจัยแก่พหิทธาธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong> และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 673</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           บุคคลอื่นเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นพหิทธาธรรม ฯลฯ ความปรารถนา</p><p>สุขทางกาย ฯลฯ  เสนาสนะแล้ว   ให้ทาน ฯลฯ  ทำลายสงฆ์.</p><p>           ศรัทธาที่เป็นพหิทธาธรรม ฯลฯ    เสนาสนะ   เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่</p><p>เป็นพหิทธาธรรม  แก่มรรค  แก่ผลสมาบัติ   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๒๐๘๘] ๔.  <strong>พหิทธาธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ</strong>  และ <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นพหิทธาธรรมแล้ว    ให้ทาน ฯลฯ   ทำ</p><p>ลายสงฆ์.</p><p>           ศรัทธาที่เป็นพหิทธาธรรม ฯลฯ    เสนาสนะ    เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่</p><p>เป็นอัชฌัตตธรรม  แก่ผลสมาบัติ  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>                                       <strong>๑๐.  ปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๒๐๘๙] ๑.  <strong>อัชฌัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒  อย่าง คือที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong> และ <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารมมณปุเรชาตะ</strong> ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 674</p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นจักษุที่เป็นอัชฌัตตธรรม  ฯลฯ  หทยวัตถุ  โดย </p><p>ความเป็นของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์   เป็นอนัตตา ฯลฯ   โทมนัส   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           เห็นรูปด้วยทิพยจักษุ,   ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ.</p><p>           รูปายตนะ   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ   โผฏฐัพพายตนะ   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายวิญญาณ  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           จักขายตนะ  เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ  กายายตนะ  เป็นปัจจัย </p><p>แก่กายวิญญาณ.</p><p>           หทยวัตถุ    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย     ที่เป็นอัชฌัตตธรรม  ด้วย</p><p>อำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>           [๒๐๙๐] ๒.  <strong>อัชฌัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่พหิทธาธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว   คือที่เป็น   <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>           บุคคลอื่นพิจารณาเห็น  จักษุที่เป็นอัชฌัตตธรรม ฯลฯ.</p><p>           หทยวัตถุ   โดยความเป็นของไม่เที่ยง ฯลฯ  โทมนัส   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลเห็นรูปด้วยทิพยจักษุ,   ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ.</p><p>           รูปายตนะที่เป็นอัชฌัตตธรรม   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณที่เป็นพหิท-</p><p>ธาธรรม ฯลฯ  โผฏฐัพพายตนะที่เป็นอัชฌัตตธรรม   เป็นปัจจัยแก่กายวิญญาณ</p><p>ที่เป็นพหิทธาธรรม   ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 675</p><p>           [๒๐๙๑] ๓.  <strong>พหิทธาธรรม  เป็นปัจจัยแก่พหิทธาธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong> </p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           บุคคลอื่นพิจารณาเห็นจักษุที่เป็นพหิทธาธรรม ฯลฯ  หทยวัตถุ  โดย</p><p>ความเป็นของไม่เที่ยง ฯลฯ</p><p>           บุคคลเห็นรูปด้วยทิพยจักษุ  ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ.</p><p>           รูปายตนะ    ที่เป็นพหิทธาธรรม    เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณที่เป็น</p><p>พหิทธาธรรม  ฯลฯ  โผฏฐัพพายตนที่เป็นพหิทธาธรรม    เป็นปัจจัยแก่กาย-</p><p>วิญญาณที่เป็นพหิทธาธรรม.</p><p>           ที่เป็น  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           จักขายตนะที่เป็นพหิทธาธรรม  ฯลฯ    กายายตนะ  ฯลฯ    หทยวัตถุ</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นพหิทธาธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>           [๒๐๙๒]   ๔.  <strong>พหิทธาธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจขอปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว   คือที่เป็น   <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นจักษุที่เป็นพหิทธาธรรม ฯลฯ หทยวัตถุ โดยความ </p><p>เป็นของไม่เที่ยง ฯลฯ  โทมนัส    ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           เห็นรูปด้วยทิพยจักษุ  ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 676</p><p>           รูปายตนะที่เป็นพหิทธาธรรม เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณที่เป็นอัชฌัตต- </p><p>ธรรม ฯลฯ   โผฏฐัพพายตนะที่เป็นพหิทธาธรรม   เป็นปัจจัยแก่กายวิญญาณที่</p><p>เป็นอัชฌัตตธรรม  ด้วยอำนาจขอปุเรชาตปัจจัย.</p><p>           [๒๐๙๓] ๕. <strong>อัชฌัตตธรรม  และพหิทธาธรรม  เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>พหิทธาธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง คือที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  และ <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           รูปายตนะที่เป็นอัชฌัตตธรรม  และจักขายตนะที่เป็นพหิทธาธรรม</p><p>เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณที่เป็นอัชฌัตตธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย</p><p>ฯลฯ โผฏฐัพพายตนะที่เป็นพหิทธาธรรม  และกายายตนะที่เป็นอัชฌัตตธรรม</p><p>เป็นปัจจัยแก่กายวิญญาณที่เป็นอัชฌัตตธรรม. </p><p>           รูปายตนะที่เป็นพหิธาธรรม  ฯลฯ  และหทยวัตถุที่เป็นอัชฌัตตธรรม</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตตธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>           [๒๐๙๔] ๖.  <strong>อัชฌัตตธรรม  และพหิทธาธรรม  เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>พหิทธาธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง คือที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong> และ <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong> ได้แก่</p><p>           รูปายตนะที่เป็นอัชฌัตตธรรม  และจักขาตนะที่เป็นพหิทธาธรรม</p><p>เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณที่เป็นพหิทธาธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย</p><p>ฯลฯ  โผฏฐัพพายตนะที่เป็นอัชฌัตตธรรม  และกายายตนะที่เป็นพหิทธา- </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 677</p><p>ธรรม  เป็นปัจจัยแก่กายวิญญาณที่เป็นพหิทธาธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาต- </p><p>ปัจจัย</p><p>           รูปายตนะที่เป็นอัชฌตตธรรม  และหทยวัตถุที่เป็นพหิทธาธรรม ฯลฯ</p><p>โผฏฐัพพายตนะที่เป็นอัชฌัตตธรรม    และหทยวัตถุที่เป็นพหิทธาธรรม   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นพหิทธาธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>                                      <strong>๑๑.  ปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๒๐๙๕] ๑. <strong>อัชฌัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตตธรรม  ที่เกิดภายหลัง  เป็นปัจจัยแก่</p><p>กายนี้   ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.</p><p>           [๒๐๙๖] ๒.  <strong>พหิทธาธรรม  เป็นปัจจัยแก่พหิทธาธรรม    ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นพหิทธาธรรม  ที่เกิดภายหลัง   เป็นปัจจัยแก่</p><p>กายนี้  ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.</p><p>                                           <strong>๒.  อาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           [๒๐๙๗] ๑.  <strong>อัชฌัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong>  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 678</p><p>           คือ    ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตตธรรม   ที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่ </p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตตธรรม  ที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>           อนุโลม  เป็นปัจจัยเเก่โคตรภู</p><p>           อนุโลม  เป็นปัจจัยแก่โวทาน</p><p>           โคตรภูเป็นปัจจัยแก่มรรค,   โวทาน   เป็นปัจจัยแก่มรรค  ด้วยอำนาจ</p><p>ของอาเสวนปัจจัย. </p><p>           [๒๐๙๘] ๒.  <strong>พหิทธาธรรม  เป็นปัจจัยแก่พหิทธาธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เกิดก่อน ๆ ฯลฯ เหมือนกับ  อัชฌัตตะนั่นเอง.</p><p>                                          <strong>๑๓.  กัมมปัจจัย</strong></p><p>           [๒๐๙๙] ๑.  <strong>อัชฌัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นอัชฌัตตธรรม     เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์    และจิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นอัชฌัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตต-</p><p>ธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก   และกฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 679</p><p>           [๒๑๐๐] ๒.  <strong>พหิทธาธรรม  เป็นปัจจัยแก่พหิทธาธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของกัมมปัจจัย</strong> </p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นพหิทธาธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์    และจิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong> ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นพหิทธาธรรม    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นพหิทธา</p><p>ธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก   และกฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>                                         <strong>๑๔.  วิปากปัจจัย</strong></p><p>           [๒๑๐๑] ๑.  <strong>อัชฌัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของวิปากปัจจัย</strong>   พึงใส่ให้เต็ม  เหมือนกับ ปฏิจจวาระ.</p><p>                                         <strong>๑๕.  อาหารปัจจัย</strong></p><p>           [๒๑๐๒] ๑.  <strong>อัชฌัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอาหารปัจจัย</strong></p><p>           คือ   อาหารทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตตธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  กวฬีการาหารที่เป็นอัชฌัตตธรรม   เป็นปัจจัยแก่กาย</p><p>ที่เป็นอัชฌัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 680</p><p>           [๒๑๐๓] ๒.  <strong>อัชฌัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่พหิทธาธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอาหารปัจจัย</strong> </p><p>           คือ   กวฬีการาหารที่เป็นอัชฌัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่กายที่เป็น</p><p>พหิทธาธรรม   ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย.</p><p>           [๒๑๐๔] ๓.  <strong>พหิทธาธรรม  เป็นปัจจัยแก่พหิทธาธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอาหารปัจจัย</strong>  พึงกระทำปวัตติ  ปฏิสนธิ.</p><p>           กวฬีการาหารที่เป็นพหิทธาธรรม     เป็นปัจจัยแก่กายที่เป็นพหิทธา-</p><p>ธรรม  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย.</p><p>           [๒๑๐๕] ๔.  <strong>พหิทธาธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอาหารปัจจัย</strong></p><p>           คือ    กวฬีการาหารที่เป็นพหิทธาธรรม    เป็นปัจจัยแก่กายที่เป็น</p><p>อัชฌัตตธรรม   ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย.</p><p>           [๒๑๐๖] ๕.  <strong>อัชฌัตตธรรม    และพหิทธาธรรม  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่อัชฌัตตธรรม   ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย</strong></p><p>           คือ  กวฬีการาหารที่เป็นอัชฌัตตธรรม   และพหิทธาธรรม  เป็นปัจจัย</p><p>แก่กายที่เป็นอัชฌัตตตธรรม   ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 681</p><p>           [๒๑๐๗] ๖. <strong>อัชฌัตตธรรม    และพหิทธาธรรม  เป็นปัจจัย </strong></p><p><strong>แก่พหิทธาธรรม  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย</strong></p><p>           คือ     กวฬีการาหารที่เป็นอัชฌัตตธรรม    และพหิทธาธรรม  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายที่เป็นพหิทธาธรรม  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย.</p><p>                 <strong>๑๖.  อินทริยปัจจัย  ฯลฯ  ๑๙.  สัมปยุตตปัจจัย</strong>          </p><p>           [๒๑๐๘] ๑.  <strong>อัชฌัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอินทริยปัจจัย</strong></p><p>           อินทรีย์ทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตตธรรม  ก็ดี,  รูปชีวิตินทรีย์   ก็ดี   พึง</p><p>ให้พิสดาร.</p><p>           <strong>เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจ-</strong></p><p><strong>ของมัคคปัจจัย  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย.</strong></p><p>                                  <strong>๒๐.  วิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           <strong>อัชฌัตตธรรมเป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตธรรม  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>วิปยุตตปัจจัย.</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ  ปุเรชาตะ</strong>  และ <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>           บทมาติกาทั้งหลาย  ผู้มีปัญญา  พึงให้พิสดาร.</p><p>           [๒๑๐๙] ๒.  <strong>พหิทธาธรรม  เป็นปัจจัยแก่พหิทธาธรรม    ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่  <strong>สหชาตะ  ปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ฯลฯ.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 682</p><p>                                    <strong>๒๑.  อัตถิปัจจัย</strong> </p><p>           [๒๑๑๐] ๑.  <strong>อัชฌัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           มี ๕ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ  ปุเรชาตะ  ปัจฉาชาตะ  อาหาระ</strong></p><p>และ  <strong>อินทริยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ ๑ ที่เป็นอัชฌัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐาน-</p><p>รูปทั้งหลาย ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลายเป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ,  หทยวัตถุเป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย. </p><p>           มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ   </p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย    มหาภูตรูป ๑  เป็นปัจจัยแก่มหาภูตรูป ๓</p><p>ฯลฯ.</p><p>           ที่เป็น   <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           จักษุ ฯลฯ หทยวัตถุ ฯลฯ เหมือนกับปุเรชาตปัจจัย.</p><p>           หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตตธรรม  ด้วยอำนาจ</p><p>ของอัตถิปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตตธรรมที่เกิดภายหลัง   และ   กวฬีการาหาร</p><p>ที่เป็นอัชฌัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่กายที่เป็นอัชฌัตตธรรม.</p><p>           รูปชีวิตินทรีย์  เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 683</p><p>           [๒๑๑๑] ๒.  <strong>อัชฌัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่พหิทธาธรรม  ด้วย </strong></p><p><strong>อำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>อาหาระ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลอื่นพิจารณาเห็นจักษุที่เป็นอัชฌัตตธรรม  ฯลฯ หทยวัตถุ    โดย</p><p>ความเป็นของไม่เที่ยง ฯลฯ.</p><p>           เห็นรูปด้วยทิพยจักษุ  ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ.</p><p>           รูปายตนะที่เป็นอัชฌัตตธรรม ฯลฯ โผฏฐัพพายตนะ  เป็นปัจจัยแก่</p><p>กายวิญญาณที่เป็นพหิทธาธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           กวฬีการาหาร    ที่เป็นอัชฌัตตธรรมเป็นปัจจัยแก่กายที่เป็นพหิทธา-</p><p>ธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           [๒๑๑๒] ๓.  <strong>พหิทธาธรรม  เป็นปัจจัยแก่พหิทธาธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           มี ๕ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ  ปุเรชาตะ  ปัจฉาชาตะ  อาหาระ</strong></p><p>และ  <strong>อินทริยะ</strong></p><p>           พหิทธาธรรม ไม่มีอะไรแตกต่างกัน บทมาติกาทั้งหลาย พึงให้พิสดาร.</p><p>           [๒๑๑๓] ๔.  <strong>พหิทธาธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 684</p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>ปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>อาหาระ</strong></p><p>           ที่เป็น   <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           จักษุที่เป็นพหิทธาธรรม ฯลฯ หทยวัตถุ ฯลฯ. </p><p>           เห็นรูปด้วยทิพยจักษุ   ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ.   </p><p>           รูปายตนะที่เป็นพหิทธาธรรม ฯลฯ โผฏฐัพพายตนะ     เป็นปัจจัยแก่</p><p>กายวิญญาณที่เป็นอัชฌัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           กวฬีการาหารที่เป็นพหิทธาธรรม     เป็นปัจจัยแก่กายที่เป็นอัชฌัตต-</p><p>ธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           [๒๑๑๔] ๕.  <strong>อัชฌัตตธรรม  และพหิทธาธรรม  เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>อัชฌัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น <strong>ปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>อาหาระ</strong></p><p>           ที่เป็น <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           รูปายตนะที่เป็นพหิทธาธรรม    และจักษุที่เป็นอัชฌัตตธรรม    เป็น</p><p>ปัจจัยแก่จักขุวิญญาณที่เป็นอัชฌัตตธรรม ฯลฯ โผฏฐัพพายตนะที่เป็นพหิทธา-</p><p>ธรรม    และกายายตนะที่เป็นอัชฌัตตธรรม     เป็นปัจจัยแก่กายวิญญาณที่เป็น</p><p>อัชฌัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           รูปายตนะที่เป็น พหิทธาธรรม และหทยวัตถุที่เป็นอัชฌัตตธรรม ฯลฯ</p><p>โผฏฐัพพายตนะ  ที่เป็นพหิทธาธรรม  และหทยวัตถุที่เป็นอัชฌัตตธรรม  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตตธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 685</p><p>           ที่เป็น  <strong>อาหาระ</strong>   ได้แก่ </p><p>           กวฬีการาหารที่เป็นอัชฌัตตธรรม   และพหิทธาธรรม   เป็นปัจจัยแก่</p><p>กายที่เป็นอัชฌัตตธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           [๒๑๑๕] ๖.  <strong>อัชฌัตตธรรม  และพหิทธาธรรม  เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>พหิทธาธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>ปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>อาหาระ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           รูปายตนะที่เป็นอัชฌตตธรรม    และจักขายตนะที่เป็นพหิทธาธรรม</p><p>เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณที่เป็นพหิทธาธรรม      ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</p><p>ฯลฯ  โผฏฐัพพายตนะที่เป็นอัชฌัตตธรรม  และกายายตนะที่เป็นพหิทธาธรรม</p><p>เป็นปัจจัยแก่กายวิญญาณที่เป็นพหิทธาธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           รูปายตนะที่เป็นอัชฌตตธรรม  และหทยวัตถุที่เป็นพหิทธาธรรม  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นพหิทธาธรรม     ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ</p><p>โผฏฐัพพพายตนะที่เป็นอัชฌัตตธรรม  และหทยวัตถุที่เป็นพหิทธาธรรม  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นพหิทธาธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น   <strong>อาหาระ</strong>  ได้แก่</p><p>           กวฬีการาหารที่เป็นอัชฌัตตธรรม     และกวฬีการาหารที่เป็นพหิทธา-</p><p>ธรรม   เป็นปัจจัยแก่กายที่เป็นพหิทธาธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 686</p><p>                     <strong>๒๒.  นัตถิปัจจัย ฯลฯ ๒๔. อวิคตปัจจัย</strong> </p><p>           [๒๑๑๖]  <strong>อัชฌัตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของนัตถิปัจจัย,  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของวิคตปัจจัย, เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอวิคตปัจจัย.</strong></p><p>                                <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong></p><p>           [๒๑๑๗]  ในเหตุปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย   มี ๔ วาระ  ในอนันตรปัจจัย  มี ๒ วาระ   ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๒ วาระ   ในสหชาตปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย   มี ๒ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๔ วาระ   ในปุเรชาตปัจจัย</p><p>มี ๖ วาระ    ในปัจฉาชาตปัจจัย     มี ๒ วาระ   ในอาเสวนปัจจัย   มี ๒ วาระ</p><p>ในกัมมปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในวิปากปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในอาหารปัจจัย   มี</p><p>๖ วาระ  ในอินทริยปัจจัย  มี  ๒ วาระ   ในฌานปัจจัย  มี ๒ วาระ   ในมัคค-</p><p>ปัจจัย   มี ๒ วาระ    ในสัมปยุตตปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในวิปปยุตตปัจจัย   มี ๒</p><p>วาระ   ในอัตถิปัจจัย   มี ๖ วาระ   ในนัตถิปัจจัย   มี ๒ วาระ    ในวิคตปัจจัย</p><p>มี ๒ วาระ  ในอวิคตปัจจัย   มี ๖ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                               <em>อนุโลมนัย จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 687</p><p>                                        <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                  <strong>การยกปัจจัยในปัจจนียะแห่งปัญหาวาระ</strong> </p><p>           [๒๑๑๘] ๑.  <strong>อัชฌัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย,   เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย, เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของปุเร-</strong></p><p><strong>ชาตปัจจัย,   เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย   เป็นปัจจัยด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของกัมมปัจจัย,   เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย    เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</strong></p><p>           [๒๑๑๙] ๒. <strong>อัชฌัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่พหิทธาธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย,   เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย,     เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อาหารปัจจัย.</strong></p><p>           [๒๑๒๐] ๓.  <strong>พหิทธาธรรม  เป็นปัจจัยแก่พหิทธาธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย    เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของปุเร-</strong></p><p><strong>ชาตปัจจัย    เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย  เป็นปัจจัยด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของกัมมปัจจัย   เป็นปัจจัยด้วยด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย  เป็น</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 688</p><p>           [๒๑๒๑] ๔. <strong>พหิทธาธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตธรรม ด้วย </strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย      เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อาหารปัจจัย.</strong></p><p>           [๒๑๒๒] ๕. <strong>อัชฌัตตธรรม  และพหิทธาธรรม เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่อัชฌัตตธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>อาหาระ</strong></p><p>           [๒๑๒๓] ๖. <strong>อัชฌัตตธรรม  และพหิทธาธรรม  เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>พหิทธาธรรม ฯลฯ</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>อาหาระ</strong></p><p>                                <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๒๑๒๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ</p><p>ในนอธิปติปัจจัย    มี ๖ วาระ ฯลฯ    ในปัจจัยทั้งปวงพึงกระทำเป็น ๖ วาระ</p><p>ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ ในโนอัตถปัจจัย  มี ๔ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย</p><p>มี ๖ วาระ  ในโนวิคตปัจจัย   มี ๖ วาระ  ในโนอวิคตปัจจัย   มี ๔ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                             <em>ปัจจนียนัย จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 689</p><p>                                    <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong> </p><p>                      <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong></p><p>           [๒๑๒๕]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>    ในนอารัมมณปัจจัย    มี ๒ วาระ... </p><p>ในนอธิปติปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในนอนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ในนสมนันตร-</p><p>ปัจจัย  มี ๒ วาระ   ในนอัญญมัญญปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในนอุปนิสสยปัจจัย</p><p>มี ๒ วาระ ฯลฯ ในปัจจัยทั้งปวง  มี ๒ วาระ  ในนสัมปยุตต  ปัจจัย  มี ๒ วาระ</p><p>ในนวิปปยุตตปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในโนนัตถิปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในโนวิคต-</p><p>ปัจจัย   มี ๒ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                   <em>อนุโลมปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>                                       <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong></p><p>                          <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>           [๒๑๒๖]   <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>    ในอารัมมณปัจจัย    มี ๔ วาระ...</p><p>ในอธิปติปัจจัย   มี ๔ วาระ</p><p>           พึงกระทำการนับบทที่เป็นอนุโลม   ในอวิคตปัจจัย  มี ๖ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                    <em>ปัจจนียานุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                        <em>ปัญหาวาระ  จบ</em></p><p>                                   <em>อัชฌัตตติกะที่ ๒๐ จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 690</p><p>                                      <strong>อรรถกถาอัชฌัตตติกะ</strong> </p><p>           <strong>อัชฌัตตบท</strong>  และ <strong> พหิทธาบท</strong>  ไม่ทรงถือเอาใน <strong>อัชฌัตตติกะ.</strong></p><p>จริงอยู่   หมวดธรรมทั้งสอง  คืออัชฌัตตธรรมและพหิทธาธรรม    ย่อมไม่เป็น</p><p>ปัจจัยและปัจจยุบบัน  เพราะฉะนั้นผู้ศึกษาพึงทราบว่า  แม้สีของเมล็ดผักกาดที่</p><p>อยู่ในฝ่ามือ   ย่อมไม่เป็นอารมณ์อันเดียวกันกับสีของฝ่ามือ.</p><p>                                   <em>อรรถกถาอัชฌัตตติกะ  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 691</p><p>                               <strong>๒๑.  อัชฌัตตารัมมณติกะ</strong> </p><p>                                          <strong>ปฏิจจวาระ</strong></p><p>                                           <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                        <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๒๑๒๗] ๑.  <strong>อัชฌัตตารัมมณธรรม    อาศัยอัชฌัตตารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอัชฌตตารัมมณธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ    ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม</p><p>ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           [๒๑๒๘] ๒.  <strong>พหิทธารัมมณธรรม   อาศัยพหิทธารัมมณธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒</p><p>ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ     ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม</p><p>ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 692</p><p>                         <strong>๒. อารัมมณปัจจัย  ฯลฯ  อวิคตปัจจัย</strong></p><p>           [๒๐๒๙]  <strong>อัชฌัตตารัมมณธรรม  อาศัยอัชฌัตตารัมมณธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย  ฯลฯ  เพราะอวิคตปัจจัย.</strong>  </p><p>                              <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong></p><p>           [๒๑๓๐] ในเหตุปัจจัยมี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ</p><p>ในปัจจัยทั้งปวง  มี ๒ วาระ   ในอวิคตปัจจัย   มี ๒ วาระ.</p><p>            พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                          <em>อนุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                             <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                          <strong>๑. นเหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๒๑๓๑] ๑. <strong>อัชฌัตตารัมมณธรรม  อาศัยอัชฌัตตารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong>  </p><p>           คือ    ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม  ซึ่งเป็น</p><p>อเหตุกะ  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ </p><p>           ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอัชฌัตตารัมมณ-</p><p>ธรรม ฯลฯ  ขันธ์  ๒ ฯลฯ</p><p>           โมหะ   ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา    ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ   อาศัยขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 693</p><p>           [๒๑๓๒] ๒.  <strong>พหิทธารัมมณธรรม   อาศัยพหิทธารัมมณธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong> </p><p>           คือ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม ซึ่งเป็นอเหตุกะ</p><p>ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ  โมหะ  ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วย</p><p>อุทธัจจะ  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ.</p><p>                          <strong>๒.  นอธิปติปัจจัย  ๓.  นปุเรชาตปัจจัย</strong> </p><p>           [๒๑๓๓] ๑. <strong>อัชฌัตตารัมมณธรรม  อาศัยอัชฌัตตารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น   เพราะนอธิปติปัจจัย</strong>   เหมือนกับสหชาตปัจจัยในอนุโลม</p><p>ไม่มีแตกต่างกัน.</p><p>           <strong>เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>           [๒๑๓๔] ๒.  <strong>พหิทธารัมมณธรรม  อาศัยพหิทธารัมมณธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ ในอรูปภูมิ ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 694</p><p>                   <strong>๔.  นปัจฉาชาตปัจจัย ฯลฯ  ๕. นอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           <strong>เพราะนปัจฉาชาตปัจจัย    เพราะนอาเสวนปัจจัย    เหมือนกับ </strong></p><p><strong>สหชาตปัจจัย.</strong></p><p>                                         <strong>๖.  นกัมมปัจจัย</strong> </p><p>                         ๑.  <strong>อัชฌัตตารัมมณธรรม   อาศัยอัชฌัตตารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ    เจตนาที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม     อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>อัชฌัตตารัมมณธรรม.</p><p>           [๒๑๓๕] ๒.  <strong>พหิทธารัมมณธรรม   อาศัยพหิทธารัมมณธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>           คือ เจตนาที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นพหิทธา</p><p>รัมมณธรรม.</p><p>                    <strong>๗. นวิปากปัจจัย  ฯลฯ  ๑๐.  นวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           [๒๑๓๖]  <strong>ฯลฯ   อาศัยอัชฌัตตารัมมณธรรม ฯลฯ  เพราะน-</strong></p><p><strong>วิปากปัจจัย</strong>  ปฏิสนธิไม่มี.  เพราะนฌานปัจจัย</p><p>           คือ ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม  ซึ่งสหรคตด้วย</p><p>ปัญจวิญญาณ ฯลฯ.</p><p>           [๒๐๓๗]  <strong>ฯลฯ อาศัยพหิทธารัมมณธรรม  ฯลฯ  เพราะนฌาน-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม  ซึ่งสหรคตด้วย</p><p>ปัญจวิญญาณ ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 695</p><p>           <strong>เพราะนมัคคปัจจัย</strong>   เหมือนกับนเหตุปัจจัย  โมหะไม่มี. </p><p>           <strong>เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอัชฌัตตารัมมธรรม ฯลฯ.</p><p>           [๒๑๓๘]  <strong>ฯลฯ อาศัยพหิทธารัมมณธรรม  ฯลฯ  เพราะนวิป-</strong></p><p><strong>ปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ในอรูปภูมิ ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม ฯลฯ</p><p>                               <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๒๐๓๙]  ในนเหตุปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในนอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ</p><p>ในนปุเรชาตปัจจัย    มี ๒ วาระ    ในนปัจฉาชาตปัจจัย    มี ๒ วาระ  ในน-</p><p>อาเสวนปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในนกัมมปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในนวิปากปัจจัย  มี</p><p>๒ วาระ   ในนฌานปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในนมัคคปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในน- </p><p>วิปปยุตตปัจจัย  มี ๒ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                          <em>ปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>                                        <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>                          <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong>                            </p><p>           [๒๑๔๐]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>  ในนอธิปติปัจจัย  มี ๒ วาระ...ฯลฯ</p><p>ในนวิปากปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย  มี ๒ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                         <em>อนุโลมปัจจนียนัย  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 696</p><p>                                        <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong> </p><p>                        <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>           [๒๑๔๑]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>  ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ... ใน</p><p>อนันตรปัจจัย  มี ๒ วาระ   ในสมนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในมัคคปัจจัย</p><p>มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย   มี ๒ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                     <em>ปัจจนียานุโลมนัย จบ</em></p><p>                                          <em>ปฏิจจวาระ  จบ</em></p><p>           สหชาตวาระก็ดี    ปัจจัยวาระก็ดี     นิสสยวาระก็ดี    สังสัฏฐวาระก็ดี</p><p>สัมปยุตตวาระก็ดี  เหมือนกับปฏิจจวาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 697</p><p>                                       <strong>ปัญหาวาระ</strong>  </p><p>                                        <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                      <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๒๑๔๒]  ๑. <strong>อัชฌัตตารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตา-</strong></p><p><strong>รัมมณรรม  ด้วยอำนาจของเหตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เหตุทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุต-</p><p>ขันธ์ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  เหตุทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัย</p><p>แก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย.</p><p>           [๒๑๔๓] ๒.  <strong>พหิทธารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่พหิทธารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  เหตุทั้งหลายที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>                                     <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๒๑๔๔] ๑.  <strong>อัชฌัตตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ   บุคคลพิจารณาวิญญาณัญจายตนะที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม,</p><p>พิจารณาเนวสัญญายตนะสัญญายตนะ     พิจารณาทิพยจักษุที่เป็นอัชฌัตตธรรม- </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 698</p><p>ซึ่งเป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม  พิจารณาทิพยโสตธาตุ ฯลฯ พิจารณาอิทธิวิธญาณ</p><p>ฯลฯ พิจารณาปุพเพนิวาสานุสสติญาณ ฯลฯ พิจารณาอนาคตังสญาณ.</p><p>           พระอริยะทั้งหลายพิจารณากิเลสที่ละแล้ว ที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม,</p><p>พิจารณากิเลสที่ข่มแล้ว      ย่อมรู้กิเลสทั้งหลายที่เคยเกิดขึ้นแล้วในกาลก่อน</p><p>ฯลฯ.</p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตตธรรม ซึ่งเป็นอัชฌัตตา-</p><p>รัมมณธรรม     โดยความเป็นของไม่เที่ยง ฯลฯ ย่อมยินดี    ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง</p><p>เพราะปรารภขันธ์นั้น     ราคะที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม ฯลฯ   โทมนัส  ย่อม</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตตธรรม  ซึ่งเป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ    แก่ยถากัมมูปคญาณ    แก่อาวัชชนะ   ด้วย</p><p>อำนาจของอารัมมณปัจจัย   </p><p>           [๒๑๔๕] ๒.  <strong>อัชฌัตตารัมมธรรม     เป็นปัจจัยแก่พหิทธา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ บุคคลอื่นพิจารณาวิญญาณัญญจายตนะที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม</p><p>ฯลฯ  พิจารณาเนวสัญญานาสัญญายตนะ ฯลฯ  บุคคลอื่นพิจารณาทิพยจักษุ ที่</p><p>เป็นอัชฌัตตธรรม  ซึ่งเป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม  พิจารณาทิพโสตธาตุ  ฯลฯ-</p><p>พิจารณาอิทธิวิธญาณ ฯลฯ พิจารณาปุพเพนิวาสานสสติญาณ ฯลฯ พิจารณา</p><p>อนาคตังสญาณ.  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 699</p><p>           บุคคลพิจารณาเห็นขันธ์ทั้งหลาย  ที่เป็นพหิทธาธรรม    ซึ่งเป็น </p><p>อัชฌัตตารัมมณธรรม   โดยความเป็นของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา.</p><p>           บุคคลรู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิตที่เป็นอัชฌัตตธรรม ซึ่งเป็น</p><p>อัชฌัตตารัมมณธรรม  ด้วยเจโตปริยญาณ.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นพหิทธาธรรม  ซึ่งเป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่เจโตปริยญาณ    แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ   แก่ยถากัมมูปคญาณ  แก่</p><p>อนาคตคังสญาณ   แก่อาวัชชนะ   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           [๒๑๔๖] ๓.  <strong>พหิทธารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่พหิทธารัมมณ- </strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  บุคคลอื่นพิจารณาทิพยจักษุที่เป็นพหิทธาธรรม  ซึ่งเป็นพหิทธา-</p><p>รัมมณธรรม ทิพโสตธาตุ ฯลฯ อิทธิวิธญาณ ฯลฯ เจโตปริยญาณ ฯลฯ ปุพเพ-</p><p>นิวาสานุสสติญาณ  ยถากัมมูปคญาณ ฯลฯ พิจารณาอนาคตังสญาณ.</p><p>           บุคคลอื่น<sup>๑</sup>พิจารณาเห็นขันธ์ทั้งหลายที่เป็นพหิทธาธรรม   ซึ่งเป็น</p><p>พหิทธารัมมณธรรม   โดยความเป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์   เป็นอนัตตา.</p><p>           บุคคลรู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิตที่เป็นพหิทธาธรรม ซึ่งเป็น</p><p>พหิทธารัมมณธรรม   ด้วยอำนาจของเจโตปริยญาณ.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นพหิทธาธรรม    ซึ่งเป็นพหิทธารัมมณธรรม  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่เจโตปริยญาณ   แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ  แก่ยถากัมมูปคญาณ   แก่</p><p>อนาคตังสญาณ   แก่อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>๑.  ม. ไม่มีบุคคลอื่น </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 700</p><p>           [๒๑๔๗]  <strong>พหิทธารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตารัมมณ- </strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ   บุคคลให้ทาน   สมาทานศีล   กระทำอุโบสถกรรมแล้ว  พิจารณา</p><p>กุศลกรรมนั้น.</p><p>           บุคคลพิจารณากุศลกรรมทั้งหลายที่เคยสั่งสมไว้แล้วในกาลก่อน.</p><p>           บุคคลออกจากฌาน  พิจารณาฌาน.</p><p>           พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค    พิจารณามรรค    พิจารณาผล</p><p>พิจารณากิเลสที่ละแล้ว     พิจารณากิเลสที่ข่มแล้ว  ฯลฯ   ย่อมรู้กิเลสทั้งหลายที่</p><p>เคยเกิดขึ้นแล้วในกาลก่อน ฯลฯ.</p><p>           บุคคลพิจารณาทิพยจักษุที่เป็นอัชฌัตตธรรม   ซึ่งเป็นพหิทธารัมมณ-</p><p>ธรรม  พิจารณาทิพโสตธาตุ  ฯลฯ พิจารณาอิทธิวิธญาณ  ฯลฯ พิจารณาเจโต-</p><p>ปริยญาณ ฯลฯ พิจารณาปุพเพนิวาสานุสสติญาณ ฯลฯ พิจารณายถากัมมปคญาณ</p><p>ฯลฯ พิจารณาอนาคตังสญาณ ฯลฯ.     </p><p>           บุคคลพิจารณาเป็นขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตตธรรม  ซึ่งเป็นพหิทธา-</p><p>รัมมณธรรม    โดยความเป็นของไม่เที่ยง ฯลฯ ย่อมยินดี    ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง</p><p>เพราะปรารภขันธ์นั้น     ราคะที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม ฯลฯ โทมนัส   ย่อม</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตตธรรม  ซึ่งเป็นพหิทธารัมมณธรรม   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่อิทธิวิธญาณ   แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ  แก่ยถากัมมูปคญาณ   แก่</p><p>อนาคตังสญาณ  แก่อาวัชชนะ   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 701</p><p>                                    <strong>๓.  อธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๒๑๔๘]  ๑.  <strong>อัชฌัตตารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตา- </strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>อารัมมณาธิปติ</strong> และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลกระทำวิญญาณัญจายตนะ  ที่เป็นอัชฌัตตธรรม ซึ่งเป็นอัชฌัต-</p><p>ตารัมมณธรรมให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว  พิจารณา กระทำเนวสัญญานา</p><p>สัญญายตนะให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น ฯลฯ กระทำทิพยจักษุที่เป็นอัชฌัตต-</p><p>ธรรมซึ่งเป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม  ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น, ฯลฯ กระ-</p><p>ทำทิพโสตธาตุ ฯลฯ  กระทำอิทธิวิญญาณ ฯลฯ กระทำปุพเพนิวาสานุสสติญาณ</p><p>ฯลฯ  กระทำยถากัมมูปคญาณให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น ฯลฯ.</p><p>           บุคคลย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะกระทำขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>อัชฌัตตธรรม     ซึ่งเป็นอัชฌัตตารัมมณธรรมให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น</p><p>ครั้นกระทำขันธ์นั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว     ราคะที่เป็นอัชฌัตตา-</p><p>รัมมณธรรม ฯลฯ ทิฏฐิ  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>   ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๒๑๔๙] ๒. <strong>พหิทธารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่พหิทธารัมมณ- </strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 702</p><p>           มีอย่างเดียว   คือที่เป็น   <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่ </p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม      เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           [๒๑๕๐] ๓.  <strong>พหิทธารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           ที่อย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลให้ทาน   สมาทานศีล    กระทำอุโบสถกรรมแล้ว    กระทำกุศล-</p><p>กรรมนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   พิจารณา.</p><p>           พิจารณากุศลกรรมทั้งหลายที่เคยสั่งสมไว้แล้วในกาลก่อน ฯลฯ.</p><p>           ออกจากฌาน ฯลฯ</p><p>           พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค    พิจารณามรรค ฯลฯ  กระทำผลให้</p><p>เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น  ฯลฯ  กระทำทิพยจักษุที่เป็นอัชฌัตตธรรมซึ่งเป็น</p><p>พหิทธารัมมณธรรมให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น   ฯลฯ  ทิพโสตธาตุ   ฯลฯ</p><p>อิทธิวิธญาณ ฯลฯ เจโตปริยญาณ ฯลฯ ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ ฯลฯ ยถากัมม-</p><p>ปคญาณ ฯลฯ   บุคคลกระทำอนาคตังสญาณให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว</p><p>พิจารณา.</p><p>           บุคคลย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   เพราะกระทำขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>อัชฌัตตธรรม      ซึ่งเป็นพหิทธารัมมณธรรมให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น</p><p>ครั้นกระทำขันธ์นั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว      ราคะที่เป็นอัชฌัตตา-</p><p>รัมมณธรรม  ย่อมเกิดขึ้น ฯลฯ ทิฏฐิ  ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 703</p><p>                                  <strong>๔.  อนันตรปัจจัย</strong></p><p>           [๒๑๕๑] ๑.  <strong>อัชฌัตตารัมมณรรม  เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ    ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม    ที่เกิดก่อน ๆ เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม ที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของ</p><p>อนันตรปัจจัย.</p><p>           [๒๑๕๒] ๒.  <strong>อัชฌัตตารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่พหิทธา- </strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</strong></p><p>           คือ  จุติจิตที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปปัตติจิตที่เป็น</p><p>พหิทธารัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           ภวังค์ที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่อาวัชชนะที่เป็นพหิท-</p><p>ธารัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่อัชฌัตตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะที่เป็น</p><p>พหิทธารัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           อนุโลมที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่โคตรภู.</p><p>           อนุโลมเป็นปัจจัยแก่โวทาน,</p><p>           อนุโลม   เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติ,  </p><p>           เนวสัญญานาสัญญายตนะของบุคคลผู้ออกจากนิโรธ  เป็นปัจจัยแก่ผล-</p><p>สมาบัติ   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 704</p><p>           [๒๑๕๓] ๓.  <strong>พหิทธารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่พหิทธารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม  ที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม ที่เกิดหลังๆ ด้วยอำนาจของอนันตร-</p><p>ปัจจัย.</p><p>           อนุโลมที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่โคตรภู.</p><p>           อนุโลม   เป็นปัจจัยแก่โวทาน,</p><p>           โคตรภู    เป็นปัจจัยแก่มรรค, </p><p>           โวทาน  เป็นปัจจัยแก่มรรค,</p><p>           มรรค  เป็นปัจจัยแก่ผล,</p><p>           ผล   เป็นปัจจัยแก่ผล,</p><p>           อนุโลม   เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติ   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           [๒๑๕๔] ๔.  <strong>พหิทธารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตา-</strong></p><p><strong>รัมมธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จุติจิตที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่อุปปัตติจิตที่เป็น</p><p>อัชฌัตตารัมมณธรรม   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           ภวังค์ที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม      เป็นปัจจัยแก่อาวัชชนะที่เป็น</p><p>อัชฌัตตารัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะที่เป็น</p><p>อัชฌัตตารัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 705</p><p>                       <strong>๕. สมนันตรปัจจัย ฯลฯ ๘. นิสสยปัจจัย</strong></p><p>           [๒๑๕๕] ๑.  <strong>อัชฌัตตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตา- </strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของสมนันตรปัจจัย, เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของสหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัย    ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย</strong></p><p>                                        <strong>๙.  อุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           ๑.  <strong>อัชฌัตตารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตารัมมธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           อนิจจานุปัสสนาที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม ทุกขานุปัสสนา อนัตตา-</p><p>นุปัสสนา เป็นปัจจัยแก่อนิจจานุปัสสนาที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม แก่ทุกขานุ-</p><p>ปัสสนา   แก่อนัตตานุปัสสนา   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๒๑๕๖] ๒. <strong>อัชฌัตตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่พหิทธา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น   <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           อนิจจานุปัสสนาที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม  ทุกขานุปัสสนา  อนัตตา-</p><p>นุปัสสนา เป็นปัจจัยแก่อนิจจานุปัสสนาที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม  แก่ทุกขานุ-</p><p>ปัสสนา  แก่อนัตตานุปัสสนา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 706</p><p>           [๒๑๕๗] ๓.  <strong>พหิทธารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่พหิทธา- </strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           อนิจจานุปัสสนาที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม  ทุกขานุปัสสนา อนัตตานุ-</p><p>ปัสสนา   เป็นปัจจัยแก่อนิจจานุปัสสนาที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม   แก่ทุกขานุ-</p><p>ปัสสนา   แก่อนัตตานุปัสสนา   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย. </p><p>           [๒๑๕๘] ๔.  <strong>พหิทธารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตา-</strong></p><p><strong>รัมมฌธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสยยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>   </p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           อนิจจานุปัสสนาที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม  ทุกขานุปัสสนา อนัตตานุ-</p><p>ปัสสนา เป็นปัจจัยแก่อนิจจานปัสสนา  ที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม  แก่ทุกขานุ-</p><p>ปัสสนา  แก่อนัตตานุปัสสนา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>                                         <strong>๑๐.  อาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           [๒๑๕๙] ๑.  <strong>อัชฌัตตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 707</p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม  ที่เกิดก่อน ๆ  เป็นปัจจัย </p><p>แก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม   ที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของ</p><p>อาเสวนปัจจัย.</p><p>           [๒๑๖๐] ๒.  <strong>อัชฌัตตารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่พหิทธา-</strong></p><p><strong>รัมณธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  อนุโลมที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่โคตรภู.</p><p>           อนุโลมเป็นปัจจัยแก่โวทาน  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>           [๒๑๖๑] ๓.  <strong>พหิทธารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่พหิทธา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ   อนุโลมที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่โคตรภู.</p><p>           อนุโลมเป็นปัจจัยแก่โวทาน.</p><p>           โคตรภู   เป็นปัจจัยแก่มรรค.</p><p>           โวทาน  เป็นปัจจัยแก่มรรค   ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>                                         <strong>๑๑.  กัมมปัจจัย</strong></p><p>           [๒๑๖๒] ๑.  <strong>อัชฌัตตารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>นานาขณิกะ</strong> </p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 708</p><p>           เจตนาที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม      เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมปัจจัย. </p><p>           ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>อัชฌัตตารัมมณธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           [๒๑๖๓] ๒.  <strong>อัชฌัตตารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่พหิทธา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นอัชฌัตตารัมมณธรรม    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>พหิทธารัมมณธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           [๒๑๖๔] ๓.  <strong>พหิทธารัมมธรรม  เป็นปัจจัยแก่พหิทธา- </strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>พหิทธารัมมณธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 709</p><p>           [๒๑๖๕] ๔.  <strong>พหิทธารัมมณธรรม   เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตา- </strong></p><p><strong>รัมมณธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นพหิทธารัมมณธรรม      เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>อัชฌัตตารัมมณธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>                   <strong>๑๒. วิปากปัจจัย ฯลฯ  ๒๑.  อวิคตปัจจัย</strong></p><p>           [๒๑๖๖]  <strong>อัชฌัตตารัมมฌรรม เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย   เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอาหาร-</strong></p><p><strong>ปัจจัย,  เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย,  เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจ-</strong></p><p><strong>ของฌานปัจจัย,   เป็นปัจจัย    ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย,   เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย  เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย,</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของนัตถิปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของวิคต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย,   เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอวิคตปัจจัย.</strong></p><p>                               <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong></p><p>           [๒๑๖๗]  ในเหตุปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในอารัมมณปัจจัย   มี ๔ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย  มี ๓ วาระ  ใหอนันตรปัจจัย  มี ๔ วาระ ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ  ในสหชาตปัจจัย  มี ๒ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย   มี ๒ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย  มี  ๔ วาระ  ในอาเสวนปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ  ในกัมมปัจจัย  มี ๔ วาระ  ในวิปากปัจจัย   มี ๒ วาระ  ในปัจจัย</p><p>ทั้งปวง มี ๒ วาระ  ในสัมปยุตตปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในอัตถิปัจจัย  มี ๒ วาระ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 710</p><p>ในนัตถิปัจจัย มี ๔ วาระ  ในวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ. </p><p>           พึงนับอย่างนี้.                                             </p><p>                                         <em>อนุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                            <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                     <strong>การยกปัจจัยในปัจจนียะแห่งปัญหาวาระ</strong></p><p>           [๒๑๖๘] ๑. <strong>อัชฌัตตารัมมณธรรม     เป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตา-</strong></p><p><strong>รัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>สหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,   เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p>           [๒๑๖๙] ๒. <strong>อัชฌัตตารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่พหิทธารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,    เป็นปัจจัย    ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อุปนิสสยปัจจัย   เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p>           [๒๑๗๐] ๓. <strong>พหิทธารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่พหิทธารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,    เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>สหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย   เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p>           [๒๑๗๑] ๔. <strong>พหิทธารัมมณธรรมเป็นปัจจัยแก่อัชฌัตตารัมมณ-</strong></p><p><strong>ธรรม   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,   เป็นปัจจัย    ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 711</p><p>                             <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong> </p><p>           [๒๑๗๒]  ในนเหตุปัจจัย  มี ๔ วาระ  ในนอารัมมณปัจจัย มี ๘ วาระ</p><p>ในนอธิปติปัจจัย  มี ๔ วาระ   ในนอนันตรปัจจัย   มี ๔ วาระ   ในปัจจัยทั้ง</p><p>ปวง   มี ๔ วาระ   ในนปุเรชาตปัจจัย   มี ๔ วาระ   ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๔</p><p>วาระ    ในนอาเสวนปัจจัย   มี ๔ วาระ ฯลฯ   ในนวิปปยุตตปัจจัย   มี ๔ วาระ</p><p>ฯลฯ ในโนอวิคตปัจจัย  มี ๔ วาระ.   </p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                            <em>ปัจจนีนัย  จบ</em></p><p>                                         <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>                           <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong></p><p>           [๒๑๗๓]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>  ในนอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ...ใน</p><p>นอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ  ในนอนันตรปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในนสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๒ วาระ  ในนอุปนิสสยปัจจัย   มี ๒ วาระ  ในนอาเสวนปัจจัย   มี ๒ วาระ</p><p>ในนกัมมปัจจัย   มี ๒ วาระ ฯลฯ  ในโนนัตถิปัจจัย  มี ๒ วาระ   ในโนวิคต-</p><p>ปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในปัจจัยทั้งปวง   มี ๒ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                         <em>อนุโลมปัจจนียนัย  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 712</p><p>                                         <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong> </p><p>                          <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>           [๒๑๗๔]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>   ในอารัมมณปัจจัย  มี ๔ วาระ  ใน</p><p>อธิปติปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอนันตรปัจจัย   มี ๔ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๔ วาระ    ในสหชาตปัจจัย    มี ๒ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย  มี ๒ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในอุปนิสสยปัจจัย   มี ๒  วาระ  ในอาเสวนปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ  ในกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๒ วาระ ในสัมปยุตต-</p><p>ปัจจัย   มี  ๒ วาระ    ในอัตถิปัจจัย   มี  ๒ วาระ    ในนัตถิปัจจัย   มี ๔ วาระ</p><p>ในวิคตปัจจัย   มี ๔ วาระ  ในอวิคตปัจจัย   มี ๒ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                         <em>ปัจจนียานุโลม จบ</em></p><p>                                           <em>ปัญหาวาระ  จบ</em></p><p>                               <em>อัชฌัตตารัมมณติกะ  ที่ ๑๒ จบ</em></p><p>                                 <strong>อรรถกถาอัชฌัตตารัมมณติกะ</strong></p><p>           แม้ใน  <strong>อัชฌัตตารัมมณติกะ</strong> ก็ย่อมไม่ได้อัชฌัตตารัมมณบท และ</p><p>พหิทธารัมมณบท   เหมือนอัชฌัตตบทและพหิทธาบท.  ในติกะนี้  คำที่เหลือ</p><p>ท่านอธิบายตามบาลี.</p><p>                              <em>อรรถาถาอัชฌัตตารัมมณติกะ  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 713</p><p>                              <strong>๒๒. สนิทัสสนสัปปฏิฆติกะ</strong> </p><p>                                         <strong>ปฏิจจวาระ</strong></p><p>                                         <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                       <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๒๑๗๕] ๑.  <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม   อาศัยอนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  มหาภูตรูป ๒<sup>๑</sup> อาศัยมหาภูตรูป ๑ ที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม,</p><p>มหาภูตรูป ๑ อาศัยมหาภูตรูป ๒.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป  กฏัตตารูป  ที่เป็นอุปาทารูป  ที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆ-</p><p>ธรรม    อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย   ที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม,  จักขายตนะ</p><p>ฯลฯ รสายตนะ  อาศัยโผฏฐัพพาตนะ.</p><p>                         ๒.  <strong>สนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม   อาศัยอนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป   กฏัตตารูปที่เป็นอุปาทารูป  ที่เป็นสนิทสัสน-</p><p>สัปปฏิฆธรรม   อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย  ที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม.</p><p>           รูปาตนะ  อาศัยโผฏฐัพพายตนะ.</p><p>                         ๓.  <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม    อาศัยอนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>๑.  เว้นอาโปธาตุ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 714</p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  กฏัตตารูป  ที่เป็นอุปาทารูป  ที่เป็นอนิทัสสน- </p><p>อัปปฏิฆธรรม  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย  ที่เป็นอนิทสัสนสัปปฏิฆธรรม.</p><p>           อาโปธาตุ  อินทรีย์รูป  กวฬีกาหาร  อาศัยโผฏฐัพพายตนะ.</p><p>                         ๔.  <strong>สนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และอนิทัสสนอัปปฏิฆ-  </strong></p><p><strong>ธรรม  อาศัยอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  กฏัตตารูป ที่เป็นอุปาทารูป ที่เป็นสนิทัสสน-</p><p>สัปปฏิฆธรรม   และอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม    อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลายที่เป็น</p><p>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม.</p><p>           รูปายตนะ  อาโปธาตุ อินทรีย์รูป กวฬีการาหาร อาศัยโผฏฐัพพายตนะ.</p><p>                         ๕. <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และอนิทัสสสัปปฏิฆ-</strong></p><p><strong>ธรรม  อาศัยอนิทัสสนสัปฏิฆธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ มหาภูตรูป ๒ และอาโปธาตุ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ที่เป็นอนิทัสสน-</p><p>สัปปฏิฆธรรม  มหาภูตรูป ๑ และอาโปธาตุ  อาศัยมหาภูตรูป ๒.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป   กฏัตตารูป   ที่เป็นอุปาทารูป    ที่เป็นอนิทัสสน-</p><p>สัปปฏิฆธรรม  และอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม    อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลายที่เป็น</p><p>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม.</p><p>           จักขายตนะ ฯลฯ  รสายตนะ  อาโปธาตุ    อินทรีย์รูป   กวฬีการาหาร</p><p>อาศัยโผฏฐัพพายตนะ.</p><p>                         ๖.  <strong>สนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และอนิทัสสนสัปปฆ-</strong></p><p><strong>ธรรม  อาศัยอนิทัสสนสัปปฆธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 715</p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  กฏัตตารูป  ที่เป็นอุปาทารูป ที่เป็นสนิทัสสน- </p><p>สัปปฏิฆธรรม    และอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม    อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลายที่เป็น</p><p>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม.</p><p>           รูปายตนะ  จักขายตนะ ฯลฯ รสายตนะ  อาศัยโผฏฐัพพายตนะ.</p><p>                         ๗.  <strong>สนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม    อนิทัสสนสัปปฏิฆ-</strong></p><p><strong>ธรรม  และอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม    อาศัยอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  กฏัตตารูป  ที่เป็นอุปาทารูป ที่เป็นสนิทัสสน-</p><p>สัปปฏิฆธรรม   อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม   และอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม   อาศัย</p><p>มหาภูตรูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม.</p><p>           รูปายตนะ  จักขายตนะ ฯลฯ รสายตนะ  อาโปธาตุ  อินทรีย์รูป  กวฬี-</p><p>การาหาร  อาศัยโผฏฐัพพายตนะ.</p><p>           [๒๑๗๖] ๘. <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม   อาศัยอนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ    ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป     ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม</p><p>อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป</p><p>ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม   อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๓ และกฏัตตารูป   ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆ-</p><p>ธรรม  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 716</p><p>           หทยวัตถุ    อาศัยขันธ์ทั้งหลาย,     ขันธ์ทั้งหลาย     อาศัยหทยวัตถุ. </p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป    กฏัตตารูป    ที่เป็นอุปาทารูป    ที่เป็นอนิทัสสน-</p><p>อัปปฏิฆธรรม    อาศัยอาโปธาตุ,   อินทรีย์รูป   กวฬีการาหาร   อาศัยอาโปธาตุ. </p><p>                         ๙.  <strong>สนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม   อาศัยอนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ    จิตตสมุฏฐานรูป    ที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม    อาศัยขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ   กฏัตตารูป   ที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม   อาศัย</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป    กฏัตตารูป    ที่เป็นอุปาทารูป    ที่เป็นสนิทัสสน-</p><p>สัปปฏิฆธรรม   อาศัยอาโปธาตุ.</p><p>           รูปายตนะ   อาศัยอาโปธาตุ.</p><p>                        ๑๐. <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม   อาศัยอนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  ที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม   อาศัยขันธ์ทั้ง</p><p>หลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ    กฏัตตารูป    ที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม   อาศัย</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป   กฏัตตารูป   ที่เป็นอุปาทารูป   ที่เป็นอนิทัสสนสัป-</p><p>ปฏิฆธรรม  อาศัยอาโปธาตุ.</p><p>           จักขายตนะ ฯลฯ  รสายตนะ  อาศัยอาโปธาตุ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 717</p><p>                         ๑๑. <strong>สนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม    และอนิทัสสนอัป- </strong></p><p><strong>ปฏิฆธรรม  อาศัยอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์  ๓  และจิตตสมุฏฐานรูป   ที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม</p><p>และอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ และกฏัตตารูป  ที่เป็นสนิทสัสนอัปปฏิฆ-</p><p>ธรรม   และอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม    อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆ-</p><p>ธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ จิตตสมุฏฐานรูป   กฏัตตารูป   ที่เป็นอุปาทารูป  ที่</p><p>เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  และอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  อาศัยอาโปธาตุ.</p><p>           รูปายตนะ  อินทรีย์รูป  กวฬีการาหาร   อาศัยอาโปธาตุ.</p><p>                         ๑๒.  <strong>อนิทัสสนสัปปฏิธรรม   และอนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปธรรม อาศัยอนิทัสสนอัปปฏิธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ    ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป    ที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม</p><p>และอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ    ขันธ์ ๓ และกฏัตตารูป   ที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆ-</p><p>ธรรม   และอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม   อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆ-</p><p>ธรรม ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป   กฏัตตารูป  ที่เป็นอุปาทารูป     ที่เป็นอนิทัสสน-</p><p>สัปปฏิฆธรรม  และอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  อาศัยอาโปธาตุ.</p><p>           จักขายตนะ ฯลฯ รสายตนะ อินทรีย์รูป กวฬีการาหาร อาศัยอาโปธาตุ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 718</p><p>                         ๑๓.  <strong>สนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม   และอนิทัสสน-  </strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม  อาศัยอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ จิตตสมุฏฐานรูป  ที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  และอนิทัสสน-</p><p>สัปปฏิฆธรรม  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ   กฏัตตารูป  ที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  และ</p><p>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิทสัสนอัปปฏิฆธรรม, จิตต-</p><p>สมุฏฐานรูป   กฏัตตารูป    ที่เป็นอุปาทารูป    ที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม </p><p>และอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  อาศัยอาโปธาตุ. </p><p>           รูปายตนะ   จักขายตนะ  รสายตนะอาศัยอาโปธาตุ.</p><p>                         ๑๔.  <strong>สนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม,  อนิทัสสนสัปปฏิฆ-</strong></p><p><strong>ธรรม   และอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม   อาศัยอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม,</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป   ที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม,</p><p>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม    เเละอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม    อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็น</p><p>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ และกฏัตตารูป  ที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆ-</p><p>ธรรม  และอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  และอนิทสัสนอัปปฏิฆธรรม  อาศัยขันธ์ ๑</p><p>ที่เป็นอนิทสัสนอัปปฏิฆธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป กฏัตตารูป ที่เป็นอุปาทารูป ที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆ- </p><p>ธรรม, อนทัสสนสัปปฏิฆธรรม  และอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  อาศัยอาโปธาตุ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 719</p><p>           รูปายตนะ  จักขายตนะ  ฯลฯ  รสายตนะ  อินทรีย์รูป   กวฬีการาหาร </p><p>อาศัยอาโปธาตุ.</p><p>           [๒๑๗๗] ๑๕.  <strong>สนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  อาศัยอนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม  และอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป   ที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม   อาศัยขันธ์ที่</p><p>เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  และมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูป  ที่เป็นอุปาทารูป  ที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆ-</p><p>ธรรม  อาศัยขันธ์ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  และมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป กฏัตตารูป ที่เป็นอุปาทารูป ที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆ-</p><p>ธรรม  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  และอาโปธาตุ.</p><p>           รูปายตนะ  อาศัยโผฏฐัพพายตนะ   และอาโปธาตุ.</p><p>                         ๑๖.  <strong>อนิทัสสนสัปปธรรม  อาศัยอนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปธรรม และอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   ที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม   อาศัยขันธ์ที่</p><p>เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  และมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูป ที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม   อาศัยขันธ์</p><p>ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  และมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           มหาภูตรูป ๒ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  และ</p><p>อาโปธาตุ,   มหาภูตรูป ๑ อาศัยมหาภูตรูป ๒ และอาโปธาตุ.</p><p>่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 720</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป   กฏัตตารูป   ที่เป็นอุปาทารูป    ที่เป็นอนิทัสสน- </p><p>สัปปฏิฆธรรม    อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม     และ</p><p>อาโปธาตุ, </p><p>           จักขายตนะ ฯลฯ รสายตนะ  อาศัยโผฏฐัพพายตนะ  และอาโปธาตุ.</p><p>                         ๑๗. <strong>อนิทัสสนอัปปฏิธรรม  อาศัยอนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม และอินทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  อาศัยขันธ์ที่เป็น</p><p>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  และมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูปที่เป็นสนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  อาศัยขันธ์</p><p>ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  และมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป  กฏัตตารูป  ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  อาศัยขันธ์</p><p>และมหาภูตรูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม   และอาโปธาตุ.</p><p>           อินทรีย์รูป  กวฬีการาหาร  อาศัย  โผฏฐัพพายตนะ  และอาโปธาตุ.</p><p>                         ๑๘.  <strong>สนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม    และอนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม อาศัยอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และอนิทัสสนอัปปฏิฆ-</strong></p><p><strong>ธรรมเกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  ที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  และอนิทัสสน- </p><p>อัปปฏิฆธรรม อาศัยขันธ์ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม และมหาภูตทั้งหลาย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูปที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  และอนิทัส-</p><p>สนอัปปฏิฆธรรม    อาศัยขันธ์ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม    และมหาภูตรูป</p><p>ทั้งหลาย.    </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 721</p><p>             จิตตสมุฏฐานรูป กฏัตตารูปที่เป็นอุปาทารูป  ที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆ- </p><p>ธรรม  และอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม   อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสน-</p><p>สัปปฏิฆธรรม   และอาโปธาตุ.</p><p>             รูปายตนะ  อินทรีย์รูป  กวฬีการาหาร  อาศัยโผฏฐัพพายตนะ  และ</p><p>อาโปธาตุ.</p><p>                         ๑๙.  <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  และอนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปฏิธรรม  อาศัยอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  และอนิทัสสนอัปปฏิฆ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  ที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  และอนิทัสสน-</p><p>อัปปฏิฆธรรม อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม และมหาภูตรูป</p><p>ทั้งหลาย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ   กฏัตตารูป   ที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม    และ</p><p>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม   อาศัยขันธ์ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม   และมหา-</p><p>ภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป   กฏัตตารูป    ที่เป็นอุปาทารูป    ที่เป็นอนิทัสสน-</p><p>สัปปฏิฆธรรม     และอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม   อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลายที่เป็น</p><p>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  และอาโปธาตุ.</p><p>           จักขายตนะ ฯลฯ รสายตนะ อินทรีย์รูป กวฬีการาหาร อาศัยโผฏฐัพ-</p><p>พายตนะ  และอาโปธาตุ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 722</p><p>                         ๒๐.  <strong>สนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  และอนิทัสสน- </strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม  อาศัยอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  และอนิทัสสนอัปปฏิฆ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   จิตตสมุฏฐานรูป  ที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  และอนิทัสสน-</p><p>สัปปฏิฆธรรม อาศัยขันธ์ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม และมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ   กฏัตตารูป   ที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม    และ</p><p>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม     อาศัยขันธ์ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  และมหา-</p><p>ภูตรูปทั้งหลาย.    </p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป กฏัตตารูป ที่เป็นอุปาทารูป ที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆ-</p><p>ธรรม  และอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม   อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสน-</p><p>สัปปฏิฆธรรม  และอาโปธาตุ.</p><p>           รูปายตนะ    จักขายตนะ    รสายตนะ    อาศัยโผฏฐัพพายตนะ    และ</p><p>อาโปธาตุ.</p><p>                         ๒๑.  <strong>สนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  และอนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม  และอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  อาศัยอนิทัสสนสัปปฏิฆ-</strong></p><p><strong>ธรรม  และอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป   ที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม,    อนิทัสสน-</p><p>สัปปฏิฆธรรม และอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  อาศัยขันธ์ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆ-</p><p>ธรรม   และมหาภูตรูปทั้งหลาย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 723</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูป  ที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม อนิทัสสน- </p><p>สัปปฏิฆธรรม และอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัยขันธ์ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆ- </p><p>ธรรม   และมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป    กฏัตตารูป    ที่เป็นอุปาทารูป    ที่เป็นสนิทัสสน-</p><p>สัปปฏิฆธรรม,  อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  และอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม   อาศัย</p><p>มหาภูตรูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม   และอาโปธาตุ.</p><p>           รูปายตนะ  จักขายตนะ ฯลฯ  รสายตนะ   อินทรีย์รูป   กวฬีการาหาร</p><p>อาศัยโผฏฐัพพายตนะ   และอาโปธาตุ.</p><p>                                       <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๒๑๗๘] ๑.  <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  อาศัยอนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม ฯลฯ.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม</p><p>ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ฯลฯ   ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                                        <strong>๓.  อธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๒๑๗๙] ๑.  <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  อาศัยอนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 724</p><p>           คือ   มหาภูตรูป ๒ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม</p><p>มหาภูตรูป ๑ อาศัยมหาภูตรูป ๒. </p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป    ที่เป็นอุปาทารูป    อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลายที่เป็น</p><p>อนิทสัสนสัปปฏิฆธรรม. </p><p>           พึงจำแนกเป็น ๗ วาระ   (วาระที่ ๑- ๗)   ด้วยเหตุนี้  ในอนิทัสสน-</p><p>สัปปฏิฆมูลกะ  ปริโยสานบทไม่มี.</p><p>           [๒๑๘๐] ๘.  <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม    อาศัยอนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  เกิดขึ้น เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           คือ    ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป     ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม</p><p>อาศัยขันธ์   ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม   ขันธ์ ๒ ฯลฯ จิตตสมุฏฐานรูปที่ </p><p>เป็นอุปาทารูป  ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  อาศัยอาโปธาตุ.</p><p>           พึงจำแนกเป็น ๗ วาระ  (วาระที่ ๘-๑๔)  ในอนิทัสสนอัปปฏิฆมูลกะ</p><p>ด้วยเหตุนี้  ปริโยสานบทไม่มี.</p><p>           [๒๑๘๑] ๙.  <strong>สนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  อาศัยอนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม    และอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอธิปติ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>           คือ   จิตตสมุฏฐานรูป    ที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม    อาศัยขันธ์</p><p>ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม     และมหาภูตรูปทั้งหลาย     จิตตสมุฏฐานรูป </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 725</p><p>ที่เป็นอุปาทารูป   ที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม   อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย  ที่ </p><p>เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  และอาโปธาตุ.</p><p>           พึงจำแนกเป็นแม้ ๗ วาระ   (วาระที่ ๑๕๒๑)  ด้วยเหตุนี้</p><p>                    <strong>๔.  อนันตรปัจจัย ฯลฯ  ๕.  สมนันตรปัจจัย</strong></p><p>           [๒๑๘๒] ๑.  <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม    อาศัยอนิทัสสน- </strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอนันตรปัจจัย   เพราะสมนันตรปัจจัย</strong></p><p><strong>เหมือนกับอารัมมณปัจจัย.</strong></p><p>                                        <strong>๖.  สหชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๒๑๘๓] ๑.  <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม     อาศัยอนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม  เกิดขึ้น  เพราะสหชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ  มหาภูตรูป ๒ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม,</p><p>มหาภูตรูป ๑ อาศัยมหาภูตรูป ๒, จิตตสมุฏฐานรูป  กฏัตตารูปที่เป็นอุปาทารูป</p><p>ที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆ-</p><p>ธรรม   จักขายตนะ ฯลฯ รสายตนะ   อาศัยโผฏฐัพพายตนะ.   พาหิรรูป ฯลฯ</p><p>อาหารสมุฏฐานรูป ฯลฯ อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ.</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย  มหาภูตรูป ๒ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>           พึงจำแนกเป็น ๗ วาระ (วาระที่  ๑-๗) ที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆมูลกะ</p><p>ด้วยเหตุนี้. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 726</p><p>           [๒๑๘๘] ๘.  <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม     อาศัยอนิทัสสน- </strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  เกิดขึ้น  เพราะสหชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ    ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป    ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม</p><p>อาศัย  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ และกฏัตตารูป  ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม</p><p>อาศัยขันธ์   ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย,  ขันธ์ทั้งหลาย   อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป กฏัตตารูป ที่เป็นอุปทารูป ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆ-</p><p>ธรรม   อาศัยอาโปธาตุ.</p><p>           อินทรีย์รูป  กวฬีการาหาร  อาศัยอาโปธาตุ.</p><p>           พาหิรรูป...อาหารสมุฏฐานรูป...อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ.</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย กฏัตตารูป ที่เป็นอุปาทารูป ที่เป็นอนิทัสสน-</p><p>อัปปฏิฆธรรม  อาศัยอาโปธาตุ.</p><p>           พึงกระทำเป็น ๗ วาระ  (วาระที่ ๘-๑๔)  ในอนิทัสสนอัปปฏิฆมูลกะ</p><p>ด้วยเหตุนี้.</p><p>           [๒๑๘๕] ๑๕.  <strong>สนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม   อาศัยอนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม  และอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  เกิดขึ้น  เพราะสหชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 727</p><p>           คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   ที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  อาศัยขันธ์ที่ </p><p>เป็นอนิทสัสนอัปปฏิฆธรรม  และมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูป   ที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม   อาศัย</p><p>ขันธ์ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  และมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป   กฏัตตารูป    ที่เป็นอุปาทารูป    ที่เป็นสนิทัสสน-</p><p>สัปปฏิฆธรรม    อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม    และ</p><p>อาโปธาตุ.</p><p>           รูปายตนะ  อาศัยโผฏฐัพพายตนะ  และอาโปธาตุ.</p><p>           พาหิรรูป. ..อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย กฏัตตารูป ที่เป็นอุปาทารูป ที่เป็นสนิทัสสน-</p><p>สัปปฏิฆธรรม   อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลา   ที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  และ</p><p>อาโปธาตุ</p><p>           พึงแจกเป็น ๗ วาระ  (วาระที่ ๑๕-๒๑) ด้วยเหตุนี้.</p><p>                                       <strong>๗.  อัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>           [๒๑๘๖] ๑.  <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  อาศัยอนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรมเกิดขึ้น  เพราะอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>           คือ  มหาภูตรูป ๒  อาศัยมหาภูตรูป   ที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม</p><p>มหาภูตรูป ๑   อาศัยมหาภูตรูป ๒. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 728</p><p>                         ๒.  <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  อาศัยอนิทัสสน- </strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น  เพราะอัญญมัญญปัจจัย.</strong></p><p>           คือ  อาโปธาตุ อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม.</p><p>                         ๓.  <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และอนิทัสสนอัปปฏิฆ-</strong></p><p><strong>ธรรม   อาศัยอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม   เกิดขึ้น   เพราะอัญญมัญญ- </strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>           คือ  มหาภูตรูป ๒    และอาโปธาตุ    อาศัยมหาภูตรูป ๑   ที่เป็น</p><p>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม ฯลฯ  มหาภูตรูป ๑  และอาโปธาตุ   อาศัยมหาภูตรูป ๒.  </p><p>           [๒๑๘๗] ๔.  <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม     อาศัยอนิทัสสน- </strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>           คือ    ขันธ์ ๓    อาศัยขันธ์ ๑    ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓    และหทยวัตถุ    อาศัยขันธ์ ๑    ที่เป็น</p><p>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย,  ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>                         ๕. <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม     อาศัยอนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>           คือ  มหาภูตรูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  อาศัยอาโปธาตุ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 729</p><p>           [๒๑๘๘] ๑. <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม    อาศัยอนิทัสสน- </strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม    และอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม    เกิดขึ้น   เพราะ</strong></p><p><strong>อัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>           คือ  มหาภูตรูป ๒ อาศัยมหาภูตรูป ๑  ที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม</p><p>และอาโปรธาตุ,  มหาภูตรูป ๑ อาศัยมหาภูตรูป ๒ และอาโปรธาตุ.</p><p>                    <strong>๘.  นิสสยปัจจัย ฯลฯ  ๒๓. อวิคตปัจจัย</strong></p><p>           [๒๑๘๙]  <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฑธรรม  อาศัยอนิทัสสนสัปฏิฆ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนิสสยปัจจัย,  เพราะ อุปนิสสยปัจจัย, เพราะ</strong></p><p><strong>ปุเรชาตปัจจัย,  เพราะ  อาเสวนปัจจัย,  เพราะ กัมมปัจจัย,   เพราะ</strong></p><p><strong>วิปากปัจจัย,   เพราะ  อาหารปัจจัย,  เพราะ อินทริยปัจจัย,  เพราะ</strong></p><p><strong>ฌานปัจจัย,  เพราะ  มัคคปัจจัย,  เพราะ  สัมปยุตตปัจจัย, เพราะ</strong></p><p><strong>วิปปยุตตปัจจัย, เพราะ อัตถิปัจจัย,  เพราะ นัตถิปัจจัย, เพราะ</strong></p><p><strong>วิคตปัจจัย,  เพราะ อวิคตปัจจัย.</strong></p><p>                                 <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong></p><p>           [๒๑๙๐]  ในเหตุปัจจัย    มี  ๒๑  วาระ    ในอารัมมณปัจจัย   มี ๑</p><p>วาระ  ในอธิปติปัจจัย มี ๒๑ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ ในสมนันตร-</p><p>ปัจจัย   มี ๑ วาระ  ในสหชาตปัจจัย  มี ๒  วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย   มี ๖</p><p>วาระ  ในนิสสยปัจจัย   มี  ๒๑  วาระ    ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๑  วาระ   ใน </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 730</p><p>ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ  ในอาเสวนปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในกัมมปัจจัย   มี ๒๑ </p><p>วาระ  ในวิปากปัจจัย  มี  ๒๑ วาระ  ในอาหารปัจจัย  มี ๒๑ วาระ ในอินทริย-</p><p>ปัจจัย  มี  ๒๑ วาระ ในฌานปัจจัย  มี ๒๑ วาระ ในมัคคปัจจัย  มี ๒๑ วาระ</p><p>ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ  ในวิปปยุตตปัจจัย  มี ๒๑  วาระ   ในอัตถิปัจจัย </p><p>มี ๒๑ วาระ  ในนัตถิปัจจัย มี ๑ วาระ  ในวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ   ในอวิคต-</p><p>ปัจจัย   มี ๒๑ วาระ</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                          <em>อนุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                              <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                           <strong>๑.  นเหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๒๑๙๑] ๑.  <strong>อนิทัสสนสัปปฏิธรรม     อาศัยอนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  มหาภูตรูป ๒ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม,</p><p>มหาภูตรูป    อาศัยมหาภูตรูป ๒.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป กฏัตตารูปที่เป็นอุปาทารูป ที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆ- </p><p>ธรรม  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม.</p><p>           จักขายตนะ  ฯลฯ  รสายตนะ  อาศัยโผฏฐัพพายตนะ</p><p>           พาหิรรูป... อาหารสมุฏฐานรูป...อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 731</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย  มหาภูตรูป ๒ อาศัยมหาภูตรูป ๑ </p><p>ที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม,  มหาภูตรูป ๑  อาศัยมหาภูตรูป ๒.</p><p>           ในอนิทัสสนสัปปฏิฆมูลกะ    พึงแจกแม้  ๗  วาระ    (วาระที่ ๑๗)</p><p>ด้วยเหตุนี้.</p><p>           [๒๐๙๒] ๘.  <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม     อาศัยอนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓    และจิตตสมุฏฐานรูป    ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม</p><p>อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  ซึ่งเป็นอเหตุกะ ฯลฯ    ขันธ์ ๒ ฯลฯ </p><p>           ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๓   และกฏัตตารูป   ที่เป็นอนิทัสสน-</p><p>อัปปฏิฆธรรม  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม.</p><p>           หทยวัตถุ   อาศัยขันธ์ทั้งหลาย   ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยหทยวัตถุ.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป  กฏัตตารูป   ที่เป็นอุปาทารูป   ที่เป็นอนิทัสสนอัป-</p><p>ปฏิฆธรรม  อาศัยอาโปธาตุ.</p><p>           อินทรีย์รูป   กวฬีการาหาร   อาศัยอาโปธาตุ.</p><p>           พาหิรรูป...  อาหารสมุฏฐานรูป...  อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ.</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย     กฏัตตารูป     ที่เป็นอุปาทารูป     ที่เป็น</p><p>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  อาศัยอาโปธาตุ.</p><p>           โมหะ    ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา    ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ    อาศัยขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 732</p><p>           พึงแจก ๗ วาระ    (วาระที่ ๘-๑๔)    ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆมูลกะ  </p><p>ด้วยเหตุนี้.</p><p>           [๒๑๙๓] ๑๕. <strong>สนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม    อาศัยอนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม  และอนิทัสสนอัปปฏิธรรม   เกิดขึ้น  เพราะนเหตุ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป ที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม อาศัยขันธ์ที่เป็น</p><p>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  ซึ่งเป็นอเหตุกะ  และมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ    กฏัตตารูป    ที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม</p><p>อาศัยขันธ์ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  และมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป   กฏัตตารูป    ที่เป็นอุปาทารูป    ที่เป็นสนิทัสสน-</p><p>สัปปฏิฆธรรม   อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย  ที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  และ</p><p>อาโปธาตุ.</p><p>           รูปายตนะ  อาศัยโผฏฐัพพายตนะ   และอาโปธาตุ.</p><p>           พาหิรรูป...  อาหารสมุฏฐานรูป...  อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ.</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย     กฏัตตารูป     ที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆ-</p><p>ธรรม  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  และอาโปธาตุ.</p><p>           ผู้มีปัญญา ๗ วาระ   (วาระที่ ๑๕๒๑)   ให้พิสดารด้วยเหตุนี้.</p><p>                                            <strong>๒.  นอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๒๑๙๔] ๒.  <strong>อนิทัสสนสัปปฏธรรม     อาศัยอนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอารัมมณปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 733</p><p>           คือ  มหาภูตรูป ๒ อาศัยมหาภูตรูป ๑  ที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม, </p><p>มหาภูตรูป ๑  อาศัยมหาภูตรูป ๒.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป      กฏัตตารูป    ที่เป็นอุปาทารูป    ที่เป็นอนิทัสสน-</p><p>สัปปฏิฆธรรม   อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลายที่เป็นอนิทสัสนสัปปฏิฆธรรม.</p><p>           จักขายตนะ ฯลฯ  รสายตนะ  อาศัยโผฏฐัพพายตนะ.</p><p>           พาหิรรูป...  อาหารสมุฏฐานรูป...  อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ.</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย    มหาภูตรูป ๒ อาศัยมหาภูตรูป ๑  ที่เป็น</p><p>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม,  มหาภูตรูป ๑  อาศัยมหาภูตรูป ๒.</p><p>           พึงยัง ๗ วาระ  (วาระที่ ๑-๗ )   ที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆมูลกะ  ให้</p><p>พิสดารด้วยเหตุนี้.</p><p>           [๒๑๙๕] ๘.  <strong>อนิทัสสนอัปปธรรม     อาศัยอนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป    ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม    อาศัยขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะกฏัตตารูป ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัยขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม.</p><p>           หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป   กฏัตตารูป   ที่เป็นอุปาทารูป    ที่เป็นอนิทัสสน-</p><p>อัปปฏิฆธรรม  อาศัยอาโปธาตุ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 734</p><p>           อินทรีย์รูป  กวฬีการาหาร    อาศัยอาโปธาตุ. </p><p>           พาหิรรูป...  อาหารสมุฏฐานรูป...  อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ.</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย     กฏัตตารูป     ที่เป็นอุปาทารูป     ที่เป็น</p><p>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  อาศัยอาโปธาตุ.</p><p>           พึงยังแม้ ๗ วาระ   (วาระที่ ๘-๑๔)  ในอนิทัสสนอัปปฏิฆมูลกะ ให้</p><p>พิสดารด้วยเหตุนี้.  </p><p>           [๒๑๙๖] ๑๕.  <strong>สนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม    อาศัยอนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม     และอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม    เกิดขึ้น    เพราะ</strong></p><p><strong>นอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป ที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม อาศัยขันธ์ที่เป็น     </p><p>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  และมหาภูตรูปทั้งหลาย</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ   กฏัตตารูป   ที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม   อาศัย</p><p>ขันธ์เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  และมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           จิตตสมุฏฐานรูป    กฏัตตารูป    ที่เป็นอุปาทารูป   ที่เป็นสนิทัสสน-</p><p>สัปปฏิฆธรรม    อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม     และ</p><p>อาโปธาตุ.</p><p>           รูปายตนะ  อาศัยโผฏฐัพพายตนะ   และอาโปธาตุ.</p><p>           พาหิรรูป...  อาหารสมุฏฐานรูป...  อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 735</p><p>           ส่วนอสัญญสัตวทั้งหลาย     กฏัตตารูป   ที่เป็นอุปาทารูป    ที่เป็น </p><p>สนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม</p><p>และอาโปธาตุ.</p><p>           ในฆฏนา  พึงแจกทั้ง ๗ วาระ   (วาระที่ ๑๕-๒๑)  ด้วยเหตุนี้.</p><p>                  <strong>๓.  นอธิปติปัจจัย  ฯลฯ  ๖.  นอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>           [๒๑๙๗] ๑.  <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  อาศัยอนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong>  เหมือนกับ  สหชาตปัจจัย.</p><p>           เพราะนอนันตรปัจจัย  เพราะนสมนันตรปัจจัย  เพราะ</p><p>นอัญญมัญญปัจจัย</p><p>           คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  กฏัตตารูป  ที่เป็นอุปาทารูป  ที่เป็นอนิทัสสน-</p><p>สัปปฏิฆธรรม  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนสัปฏิฆธรรม.</p><p>           จักขายตนะ ฯลฯ  รสายตนะ  อาศัยโผฏฐัพพายตนะ.</p><p>           พาหิรรูป...  อาหารสมุฏฐานรูป...  อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ.</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย     กฏัตตารูป     ที่เป็นอุปาทารูป     ที่เป็น</p><p>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>           พึงแจกเป็น ๒  วาระ  ด้วยเหตุนี้.</p><p>                   <strong>๗.  นอุปนิสสยปัจจัย ฯลฯ  ๑๐.  นอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           <strong>เพราะนอุปนิสสยปัจจัย     เพราะนปุเรชาตปัจจัย     เพราะ</strong></p><p><strong>นปัจฉาชาตปัจจัย  เพราะนอาเสวนปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 736</p><p>                     <strong>๑๑.  นกัมมปัจจัย ฯลฯ  ๑๔.  นอินทริยปัจจัย</strong> </p><p>           <strong>ฯลฯ  เพราะนกัมมปัจจัย.</strong></p><p>           คือ  พาหิรรูป...  อาหารสมุฏฐานรูป...  อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ.</p><p>           มหาภูตรูป ๒    อาศัยมหาภูตรูป ๑    ที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม,</p><p>มหาภูตรูป ๑  อาศัยมหาภูตรูป ๒.</p><p>           อุปาทารูปที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม      อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย</p><p>ที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม.</p><p>           พึงแจกกัมมปัจจัยแล้ว กระทำเป็น ๒๑ วาระ  ด้วยนกัมมปัจจัยนั่นเอง</p><p>           <strong>ฯลฯ  เพราะนวิปากปัจจัย</strong>  ปฏิสนธิก็ดี  กฏัตตารูปก็ดี  ไม่มี พึง</p><p>กระทำในปัญจโวการภพเท่านั้น.</p><p>           ฯลฯ  เพราะนอาหารปัจจัย</p><p>           คือ  พาหิรรูป...  อุตุสมุฏฐานรูป...     ส่วนอสัญญส่วนทั้งหลาย  </p><p>ฯลฯ  </p><p>           พึงแจก ๒  วาระ  ด้วยเหตุนี้.</p><p>           ฯลฯ    เพราะนอินทริยปัจจัย</p><p>           คือ  พาหิรรูป...  อาหารสมุฏฐานรูป...  อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ.</p><p>           มหาภูตรูป ๑ ที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม ฯลฯ.</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้ง    รูปชีวิตินทรีย์ อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย ฯลฯ.</p><p>           พึงแจกวาระทั้งปวง.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 737</p><p>                                   <strong>๑๕.  นฌานปัจจัย</strong> </p><p>           <strong>เพราะนฌานปัจจัย</strong></p><p>           คือ  พาหิรรูป...ฯลฯ  อาหารสมุฏฐานรูป... อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย  มหาภูตรูป ๑  ฯลฯ.</p><p>           พึงแจกทั้ง ๗ วาระ.</p><p>           [๒๑๙๘]  ๒. <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม    อาศัยอนิทัสสนอัป- </strong></p><p><strong>ปฏิฆธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนฌานปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๓   อาศัยขันธ์ ๑   ที่สหรคตด้วยปัญจวิญญาณ   ขันธ์ ๒</p><p>ฯลฯ  พาหิรรูป ฯลฯ   อาหารสมุฏฐานรูป ฯลฯ   อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ   ส่วน</p><p>อสัญญสัตว์ทั้งหลาย กฏัตตารูป ที่เป็นอุปาทารูป ซึ่งเป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม</p><p>อาศัยอาโปธาตุ.</p><p>           พึงแจก ๗ วาระ   ด้วยเหตุนี้.</p><p>           [๒๑๙๙] ๓. <strong>สนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม   อาศัยอนิทัสสนสัป-</strong></p><p><strong>ปฏิฆธรรม และอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  เกิดขึ้น เพราะนฌานปัจจัย</strong></p><p>           คือ  พาหิรรูป ฯลฯ   อาหารสมุฏฐานรูป ฯลฯ   อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย    กฏัตตารูป    ที่เป็นอุปาทารูป     ที่เป็นสนิทัสสน-</p><p>สัปปฏิฆธรรม    อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม    และ</p><p>อาโปธาตุ.</p><p>           พึงแจกทั้ง ๗ วาระ  อย่างนี้.</p><p>                            <strong>๑๖.  นมัคคปัจจัย ฯลฯ  ๒๐.  โนวิคตปัจจัย</strong></p><p>           <strong>เพราะนมัคคปัจจัย</strong>    เหมือนกับ   นเหตุปัจจัย    พึงกระทำให้เต็ม</p><p>โมหะ  ไม่มี.</p><p>           <strong>เพราะนสัมปยุตตปัจจัย  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 738</p><p>           พึงใส่ให้เต็ม. </p><p>           <strong>เพราะโนนัตถิปัจจัย  เพราะโนวิคตปัจจัย</strong></p><p>                                <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong>          </p><p>           [๒๒๐๐]  ในเหตุปัจจัย    มี  ๒๑  วาระ    ในนอารัมมณปัจจัย มี</p><p>๒๑ วาระ  ในนอธิปติปัจจัย  มี ๒๑ วาระ  ในปัจจัยทั้งปวง มี ๒๑ วาระ  ใน</p><p>โนนัตถิปัจจัย   มี ๒  วาระ  ในโนวิคตปัจจัย  มี ๒๑ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                             <em>ปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>                                           <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>                                 <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>           [๒๒๐๑]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>   ในนอารัมมณปัจจัย มี ๒๑ วาระ...ใน</p><p>นอธิปติปัจจัย มี ๒๑ วาระ ฯลฯ โนนวิปากปัจจัย มี ๒๑ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๒๑ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๒๑ วาระ  ในโนนัตถิปัจจัย มี ๒๑ วาระ</p><p>ในโนวิคตปัจจัย มี ๒๑ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                               <em>อนุโลมปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>                                                   <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong></p><p>                                        <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>           [๒๒๐๒]   <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>    ในอารัมมณปัจจัย มี ๒๑ วาระ ...ใน</p><p>อนันตรปัจจัย  มี ๑ วาระ    ในสมนันตรปัจจัย  มี ๑ วาระ    ในสหชาตปัจจัย </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 739</p><p>มี ๒๑ วาระ ฯลฯ  ในฌานปัจจัย มี ๒๑  วาระ  ในมัคคปัจจัย  มี ๒๑ วาระ  ใน </p><p>สัมปยุตตปัจจัย  มี ๑ วาระ   ในวิปปยุตตปัจจัย  มี ๒  วาระ    ในอัตถิปัจจัย</p><p>มี ๒๑ วาระ ในนัตถิปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ ในอวิคตปัจจัย</p><p>มี ๒๑ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                         <em>ปัจจนียานุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                              <em>ปฏิจจวาระ  จบ</em></p><p>           สหชาตวาระก็ดี  ปัจจัยวาระก็ดี  นิสสยวาระก็ดี เหมือนกับ ปฏิจจวาระ</p><p>สังสัฏฐวาระก็ดี  สัมปยุตตวาระก็ดี  พึงกระทำในอรูปภูมิเท่านั้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 740</p><p>                                         <strong>ปัญหาวาระ</strong> </p><p>                                          <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                        <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong></p><p>           [๒๒๐๓] ๑. <strong>อนิทัสสนอัปปธรรมเป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ เหตุทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เป็นปัจจัยแก่สัปปยุตต-</p><p>ขันธ์  และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจ</p><p>ของเหตุปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะเหตุทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เป็นปัจจัย</p><p>แก่สัมปยุตตขันธ์   และกฏัตตารูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม   ด้วย</p><p>อำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>           [๒๒๐๔] ๒.  <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เป็นปัจจัยแก่สนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>           คือ   เหตุทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม    เป็นปัจจัยแก่จิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลายที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม    ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>           ในอนิทัสสนอัปปฏิฆมูลกะ  พึงแจกเป็น ๗ วาระ  ด้วยเหตุนี้. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 741</p><p>                                    <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           [๒๒๐๕] ๑.  <strong>สนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน- </strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  บุคคลพิจารณาเห็นรูป โดยความเป็นของไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็น</p><p>อนัตตา  ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   เพราะปรารภรูปนั้น    ราคะ   ย่อมเกิด</p><p>ขึ้น  ทิฏฐิ ฯลฯ วิจิกิจฉา ฯลฯ อุทธัจจะ ฯลฯ โทมนัส  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลเห็นรูปด้วยทิพยจักษุ.</p><p>           รูปายตนะ  เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  เป็นปัจจัยแก่อิทธิวิญญาณ</p><p>แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ  แก่อนาคตังสญาณ   แก่อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของ</p><p>อารัมมมณปัจจัย.</p><p>           [๒๒๐๖] ๒. <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  บุคคลพิจารณาจักษุ ฯลฯ กายะ ฯลฯ  เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ</p><p>โดยความเป็นของไม่เที่ยง ฯลฯ  โทมนัส   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ.</p><p>           สัททายตนะ  เป็นปัจจัยแก่โสตวิญญาณ  โผฏฐัพพายตนะ  เป็นปัจจัย</p><p>แก่กายวิญญาณ      ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม     เป็นปัจจัยแก่</p><p>อิทธิวิธญาณ    แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ    แก่อนาคตังสญาณ   แก่อาวัชชนะ</p><p>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 742</p><p>           [๒๒๐๗] ๓. <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน- </strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>           คือ  บุคคลให้ทาน  สมาทานศีล  กระทำอุโบสถกรรมแล้ว   พิจารณา</p><p>กุศลกรรมนั้น.</p><p>           พิจารณากุศลกรรมทั้งหลายที่เคยสั่งสมไว้แล้วในกาลก่อน.</p><p>           ออกจากฌาน ฯลฯ</p><p>           พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค    พิจารณามรรค    พิจารณาผล</p><p>พิจารณา  นิพพาน.</p><p>           นิพพาน   เป็นปัจจัยแก่โคตรภู   แก่โวทาน   แก่มรรค   แก่ผล   แก่</p><p>อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>           พระอริยะทั้งหลายพิจารณากิเลสที่ละแล้ว    พิจารณากิเลสที่ข่มแล้ว</p><p>พิจารณากิเลสทั้งหลายที่เคยเกิดขึ้นแล้วในกาลก่อน ฯลฯ.</p><p>           พิจารณาหทยวัตถุฯลฯ   อิตถินทรีย์   ปุริสินทรีย์   อาโปธาตุ  กวฬี-</p><p>การาหาร ฯลฯ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม   โดยความเป็นของ</p><p>ไม่เที่ยง ฯลฯ   โทมนัส   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลรู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิต   ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆ-</p><p>ธรรม  ด้วยเจโตปริยญาณ.</p><p>           อากาสานัญจายตนะ  เป็นปัจจัยแก่วิญญาณัญจายตนะ ด้วยอำนาจของ</p><p>อารัมมณปัจจัย,    อากิญจัญายตนะ    เป็นปัจจัยแก่เนวสัญญนาสัญญายตนะ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 743</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เป็นปัจจัยแก่อิทธิวิธญาณ แก่เจโต-   </p><p>ปริยญาณ   แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ แก่ยถากัมมูปคญาณ แก่อนาคตังสญาณ</p><p>แก่อาวัชชนะ   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>                                          <strong>๓.  อธิปติปัจจัย</strong></p><p>           [๒๒๐๘] ๑. <strong>สนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว   คือที่เป็น   <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>ได้แก่</p><p>           บุคคลย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะกระทำรูปให้เป็นอารมณ์</p><p>อย่างหนักแน่นแล้ว    ครั้นกระทำรูปนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น    ราคะ</p><p>ฯลฯ  ทิฏฐิ  ย่อมเกิดขึ้น</p><p>           [๒๒๐๙] ๒.  <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลย่อมยินดี ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง เพราะกระทำจักษุ ฯลฯ กายะ  เสียง</p><p>กลิ่น ฯลฯ    โผฏฐัพพะให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว     ครั้น  กระทำจักษุ</p><p>เป็นต้นนั้นให้อารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   ราคะ ฯลฯ ทิฏฐิ  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           [๒๒๑๐] ๓. <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 744</p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong> และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong> </p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลให้ทาน  สมาทานศีล ฯลฯ อุโบสถกรรม ฯลฯ กระทำกุศลกรรม </p><p>นั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น ฯลฯ.</p><p>           ออกจากฌาน ฯลฯ</p><p>           พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค ฯลฯ ออกจากผล ฯลฯ กระทำผลให้เป็น</p><p>อารมณ์อย่างหนักแน่น ฯลฯ กระทำนิพพานให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น ฯลฯ</p><p>           นิพพาน  เป็นปัจจัยแก่โคตรภู,   แก่โวทาน,    แก่มรรค,   แก่ผล  ด้วย</p><p>อำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>           บุคคลย่อมยินดี    ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง    เพราะกระทำหทยวัตถุ  ฯลฯ</p><p>อิตถินทรีย์   ปุริสินทรีย์   ชีวิตินทรีย์   อาโปธาตุ  กวฬีการาหาร ฯลฯ   ขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น ครั้นกระทำ</p><p>หทยวัตถุเป็นต้นนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   ราคะ ฯลฯ ทิฏฐิ  ย่อม</p><p>เกิดขึ้น</p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>และจิตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม    ด้วยอำนาจของ</p><p>อธิปติปัจจัย.</p><p>           [๒๒๑๑] ๔. <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เป็นปัจจัยแก่สนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 745</p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น   <strong>สหชาตาธิปติ</strong> ได้แก่ </p><p>           อธิปติธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐาน-</p><p>รูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย </p><p>           ในอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</p><p>รูปสังคหะ ๓ อย่าง.</p><p>                                      <strong>๔.  อนันตรปัจจัย</strong></p><p>           [๒๒๑๒] ๑.  <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>           คือ    ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  ที่เกิดก่อน ๆ เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม   ที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจ</p><p>ของอนันตรปัจจัย.</p><p>           อนุโลม   เป็นปัจจัยแก่โคตรภู</p><p>           อนุโลม  เป็นปัจจัยแก่โวทาน</p><p>           โคตรภู  เป็นปัจจัยแก่มรรค</p><p>           โวทาน  เป็นปัจจัยแก่มรรค</p><p>           มรรค   เป็นปัจจัยแก่ผล</p><p>           ผล   เป็นปัจจัยแก่ผล</p><p>           อนุโลม  เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติ </p><p>           เนวสัญญานาสัญญายตนะ ของบุคคลผู้ออกจากนิโรธ เป็นปัจจัยแก่ผล</p><p>สมาบัติ  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 746</p><p>                                      <strong>๕.  สมนันตรปัจจัย</strong></p><p>           [๒๒๑๓]๑.  <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน- </strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม ด้วยอำนาจของสมนันตรปัจจัย  เหมือนกับ อนันตรปัจจัย.</strong></p><p>                        <strong>๖. สหชาตปัจจัย ฯลฯ  ๘.  นิสสยปัจจัย</strong></p><p>           [๒๒๑๔]๑. <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เป็นปัจจัยและอนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย   พึงกระทำให้ดี  เหมือน</strong></p><p><strong>กับ  ปฏิจจวาระ.</strong></p><p>           ในอัญญมัญญปัจจัย   เหมือนกับอัญญมัญญปัจจัย   ในปฏิจจวาระ.</p><p>           ในนิสสยปัจจัย   เหมือนกับปฏิจจวาระ.</p><p>                                           <strong>อุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           [๒๒๑๕] ๑. <strong>สนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ </p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลปรารถนาวรรณสมบัติ  ให้ทาน สมาทานศีล ฯลฯ อุโบสถกรรม</p><p>ฯลฯ.</p><p>           วรรณสมบัติ    เป็นปัจจัยแก่ศรัทธา  แก่ปัญญา  แก่ราคะ  แก่ความ</p><p>ปรารถนา    แก่สุขทางกาย    แก่ทุกข์ทางกาย   แก่มรรค   แก่ผลสมาบัติ   ด้วย</p><p>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 747</p><p>           [๒๒๑๖] ๒.  <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน- </strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลปรารถนาจักษุสมบัติ ฯลฯ   กายสมบัติ ฯลฯ  สัททสมบัติ ฯลฯ</p><p>ปรารถนาโผฏฐัพพสมบัติแล้ว ย่อมให้ทาน สมาทานศีล ฯลฯ อุโบสถกรรม ฯลฯ.</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยอุตุ ฯลฯ เสนาสนะแล้ว  ให้ทาน   สมาทานศีล ฯลฯ</p><p>อุโบสถกรรม  ฯลฯ  ฌาน  ฯลฯ  วิปัสสนา ฯลฯ  มรรค ฯลฯ  อภิญญา  ฯลฯ</p><p>ฆ่าสัตว์  ทำลายสงฆ์.</p><p>           จักษุสมบัติ ฯลฯ  โผฏฐัพพสมบัติ ฯลฯ  อุตุ ฯลฯ  เสนาสนะ   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ศรัทธา   แก่ปัญญา   แก่ราคะ   แก่ความปรารถนา  แก่สุขทางกาย  แก่</p><p>ทุกข์ทางกาย    แก่มรรค  แก่ผลสมาบัติ   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>           [๒๒๑๗] ๓.  <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓  อย่าง  คือที่เป็น <strong>อารัมมณูปนิสสยะ อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>ปกตูนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาแล้ว  ให้ทาน สมาทานศีล ฯลฯ อุโบสถกรรม</p><p>ฯลฯ  ฌาน ฯลฯ  สมาบัติ ฯลฯ  ก่อมานะ  ถือทิฏฐิ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 748</p><p>           บุคคลเข้าไปอาศัยศีล ฯลฯ   ปัญญา ราคะ  ความปรารถนา  สุขทางกาย </p><p>ทุกข์ทางกาย ฯลฯ  โภชนะแล้ว   ให้ทาน ฯลฯ   ทำลายสงฆ์.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม ฯลฯ ศรัทธา  ปัญญา  ราคะ</p><p>ความปรารถนา   สุขทางกาย   ทุกข์ทางกาย ฯลฯ   โภชนะ เป็นปัจจัยแก่ศรัทธา</p><p>แก่ปัญญา ฯลฯ   แก่มรรค   แก่ผลสมาบัติ  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>                                            <strong>๑๐. ปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๒๒๑๘]๑.  <strong>สนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว   คือที่เป็น   <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เห็นรูปด้วยทิพยจักษุ ฯลฯ</p><p>           รูปายตนะ   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ   ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>           [๒๒๐๙] ๒.  <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong>            </p><p>           เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           พิจารณาจักษุ  ฯลฯ  กายะ ฯลฯ  เสียง ฯลฯ  โผฏฐัพพะ ฯลฯ   โดย </p><p>ความเป็นของไม่เที่ยง ฯลฯ โทมนัส ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           บุคคลฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 749</p><p>           สัททายตนะ   เป็นปัจจัยแก่โสตวิญญาณ ฯลฯ   โผฏฐัพพายตนะเป็น </p><p>ปัจจัยแก่กายวิญญาณ  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           จักขายตนะ   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ  กายายตนะ   เป็นปัจจัย</p><p>แก่กายวิญญาณ  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>           [๒๒๒๐] ๓.  <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน- </strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           พิจารณาหทยวัตถุ ฯลฯ อิตถินทรีย์ ปุริสินทรีย์ ชีวิตินทรีย์ อาโปธาตุ</p><p>กวฬีการาหาร  โดยความเป็นของไม่เที่ยง ฯลฯ   โทมนัส   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           ที่เป็น  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong> ได้แก่</p><p>           หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.  </p><p>           [๒๒๒๑] ๔. <strong>สนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  และอนิทัสสนอัปปฏิฆ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 750</p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong> และ <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           รูปายตนะ   และหทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสน- </p><p>อัปปฏิฆธรรม   ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>           [๒๒๒๒] ๕.  <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และอนิทัสสนอัปปฏิฆ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>           ที่ ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  และ <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           จักขาตนะ  และหทยวัตถุ ฯลฯ โผฏฐัพพายตนะ  และหทยวัตถุ  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม     ด้วยอำนาจของปุเรชาต-</p><p>ปัจจัย.</p><p>           [๒๒๒๓] ๖. <strong>สนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และอนิทัสสนสัปปฏิฆ-</strong></p><p><strong>ธรรม เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม ด้วยอำนาจของปุเรชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong>                     </p><p>           มี ๒ อย่าง คือที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           รูปายตนะ   และจักขายตนะ   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ   ด้วยอำนาจ</p><p>ของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>                                        <strong>๑๑.  ปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>           [๒๒๒๔] ๑.  <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 751</p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  ที่เกิดภายหลัง  เป็น </p><p>ปัจจัยแก่กายนี้ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม    ที่เกิดก่อน    ด้วยอำนาจของ</p><p>ปัจฉาชาตปัจจัย.</p><p>           [๒๒๒๕] ๒.  <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เป็นปัจจัยแก่สนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>           คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  ที่เกิดภายหลัง เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายนี้ที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม     ที่เกิดก่อน     ด้วยอำนาจของ</p><p>ปัจฉาชาตปัจจัย.</p><p>           พึงแจกเป็น ๗ วาระ  อย่างนี้   มีรูปสังคหะ ๓ อย่าง.</p><p>                                          <strong>๑๒.  อาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           [๒๒๒๖]๑.  <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม   ที่เกิดก่อน ๆ เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  ที่เกิดหลัง ๆ  ด้วยอำนาจ</p><p>ของอาเสวนปัจจัย.</p><p>           อนุโลม  เป็นปัจจัยแก่โคตรภู</p><p>           อนุโลม  เป็นปัจจัยแก่โวทาน</p><p>           โคตรภู   เป็นปัจจัยแก่มรรค</p><p>           โวทาน  เป็นปัจจัยแก่มรรค ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 752</p><p>                                     <strong>๑๓.  กัมมปัจจัย</strong></p><p>           [๒๒๒๗]๑.  <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน- </strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่  <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>นานาขณิกะ</strong> </p><p>           ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong> ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมเป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์   และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม     ด้วยอำนาจของกัมม-</p><p>ปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมเป็นปัจจัยแก่วิบากขันธ์     และ</p><p>กฏัตตารูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           [๒๒๒๘] ๒. <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เป็นปัจจัยแก่สนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong> ได้แก่</p><p>           เจตนาที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป</p><p>ทั้งหลายที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 753</p><p>           เจตนาที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลายที่  </p><p>เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>           พึงแจก ๗ วาระ   อย่างนี้  ให้เป็น  สหชาตะ  นานาขณิกะโดยเหตุนี้</p><p>มีรูปสังคหะ ๓ อย่าง.</p><p>                                          <strong>๑๔.  วิปากปัจจัย</strong></p><p>           [๒๒๒๙] ๑.  <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก  เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ ๓   และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม   ด้วย</p><p>อำนาจของวิปากปัจจัย ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๑  ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม   เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ ๓   และกฏัตตารูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม    ด้วยอำนาจ</p><p>ของวิปากปัจจัย ฯลฯ    ขันธ์ทั้งหลาย   เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ  ด้วยอำนาจของ</p><p>วิปากปัจจัย. </p><p>           [๒๒๓๐] ๒. <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เป็นปัจจัยแก่สนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก เป็น</p><p>ปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลายที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของ</p><p>วิปากปัจจัย.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 754</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ    ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม    เป็น </p><p>ปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลายที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม ด้วยอำนาจของวิปาก-</p><p>ปัจจัย.</p><p>           ๗ วาระ  พึงให้พิสดารอย่างนี้  ทั้งปวัตติ  และปฏิสนธิ.</p><p>                                       <strong>๑๕. อาหารปัจจัย</strong>   </p><p>           [๒๒๓๐] ๑.  <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย</strong>                              </p><p>           คือ  อาหารทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม    เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์ และจิตต  สมุฏฐานรูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม ด้วย</p><p>อำนาจของอาหารปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  อาหารทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์     และกฏัตตารูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอิปปฏิฆธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย.</p><p>           กวฬีการาหาร   เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม ด้วย</p><p>อำนาจของอาหารปัจจัย.</p><p>           [๒๒๓๒] ๒.  <strong>อนิทัสสนอัปปฏิธรรม  เป็นปัจจัยแก่สนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 755</p><p>           คือ อาหารทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม     เป็นปัจจัยแก่ </p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลายที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม    ด้วยอำนาจของอาหาร-</p><p>ปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ   อาหารทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม    เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลายที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม     ด้วยอำนาจของ</p><p>อาหารปัจจัย.</p><p>           กวฬีการาหาร   เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  ด้วย</p><p>อำนาจของอาหารปัจจัย.</p><p>           พึงแจก ๗ วาระ  ทั้งปวัตติ   และปฏิสนธิ   อย่างนี้     พึงกระทำกวฬี-</p><p>การาหาร  ในวาระแม้ทั้ง ๗.</p><p>                                            <strong>๑๖.  อินทริยปัจจัย</strong></p><p>           [๒๒๓๓] ๑.  <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย</strong></p><p>           คือ   จักขุนทรีย์   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ    กายินทรีย์  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายวิญญาณ   ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</p><p>           [๒๒๓๔] ๒.  <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมเป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 756</p><p>           คือ  อินทรีย์ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม    เป็นปัจจัยแก่ </p><p>สัมปยุตตขันธ์ และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม ด้วย</p><p>อำนาจของอินทริยปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  อินทรีย์ทั้งหลายที่เป็นอนิทสัสนอัปปฏิฆธรรม  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์     และกฏัตตารูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</p><p>           รูปชีวิตินทรีย์     เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสน-</p><p>อัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</p><p>           [๒๒๓๕] ๓. <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมเป็นปัจจัยแก่สนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย</strong></p><p>           คือ    อินทรีย์ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม     เป็นปัจจัยแก่</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลายที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม ด้วยอำนาจของอินทริย-</p><p>ปัจจัย </p><p>           ในปฏิสนธิขณะ  อินทรีย์ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลายที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม     ด้วยอำนาจของ</p><p>อินทริยปัจจัย.</p><p>           รูปชีวิตนทรีย์     เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลายที่เป็นสนิทัสสน-</p><p>สัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</p><p>           ทั้งปวัตติ  และปฏิสนธิ  พึงแจก ๗ วาระ อย่างนี้.  พึงกระทำ</p><p>รูปชีวิตินทรีย์ในที่สุด ๆ.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 757</p><p>           [๒๒๓๖] ๔. <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และอนิทัสสนอัปปฏิฆ- </strong></p><p><strong>ธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม ด้วยอำนาจของอินทริย-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>           คือ  จักขุนทรีย์    และจักขุวิญญาณ    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่</p><p>สหรคตด้วยจักขุวิญญาณ  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย ฯลฯ  กายินทรีย์  และ</p><p>กายวิญญาณ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยกายวิญญาณ  ด้วยอำนาจ</p><p>ของอินทริยปัจจัย.</p><p>                       <strong>๑๗.  ฌานปัจจัย ฯลฯ ๑๙.  สัมปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           [๒๒๓๗] ๑. <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของณานปัจจัย เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>มัคคปัจจัย   เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย.</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ ๑  ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ด้วย</p><p>อำนาจของสัมปยุตตปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>                                            <strong>๒๐. วิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           [๒๒๓๘] ๑. <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 758</p><p>           จักขายตนะ เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ กายายตนะ  เป็นปัจจัยแก่ </p><p>กายวิญญาณ  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           [๒๒๓๙] ๒.  <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ  ปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม     เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏ-</p><p>ฐานรูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม    เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม     ด้วยอำนาจของ</p><p>วิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           ขันธ์ทั้งหลาย  เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>หทยวัตถุเป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น   <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เกิดภายหลังเป็นปัจจัยแก่</p><p>กายนี้ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  ที่เกิดก่อน ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 759</p><p>           [๒๒๔๐] ๓.  <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เป็นปัจจัยแก่สนิทัสสน- </strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น   <strong>สหาชาตะ</strong>   และ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐาน-</p><p>รูปทั้งหลายที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม    เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลายที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม     ด้วยอำนาจของ</p><p>วิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เกิดภายหลังเป็นปัจจัยแก่</p><p>กายนี้ที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>           พึงทำวาระทั้ง   ๕ ที่เหลือให้พิสดารอย่างนี้.</p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>                                               <strong>๒๑.  อัตถิปัจจัย</strong></p><p>           [๒๒๔๑] ๑. <strong>สนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปฏิธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong>    </p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>           พิจารณาเห็นซึ่งรูป   โดยความเป็นของไม่เที่ยง ฯลฯ โทมนัส   ย่อม</p><p>เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 760</p><p>           เห็นรูปด้วยทิพยจักษุ  ฯลฯ </p><p>           รูปายตนะ   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ    ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           [๒๒๔๒] ๒. <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong>        </p><p>           คือ  มหาภูตรูป ๑ ที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม   เป็นปัจจัยแก่มหา-</p><p>ภูตรูป ๒ ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย   มหาภูตรูป ๒ เป็นปัจจัยแก่มหาภูตรูป ๑</p><p>ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           มหาภูตรูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม    เป็นปัจจัยแก่จิตต-</p><p>สมุฏฐานรูป   และกฏัตตารูปที่เป็นอุปาทารูปทั้งหลาย ที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆ-</p><p>ธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           โผฏฐัพพายตนะ  เป็นปัจจัยแก่จักขายตนะ ฯลฯ   แก่รสสายตนะ  ด้วย</p><p>อำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           พาหิรรูป... อาหารสมุฏฐานรูป  อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>           มหาภูตรูป ๑ เป็นปัจจัยแก่มหาภูตรูป ๒ ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ.</p><p>           มหาภูตรูปทั้งหลายที่เป็นอุตุสมุฏฐานรูป  เป็นปัจจัยแก่อุปาทารูปทั้ง</p><p>หลายที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย    มหาภูตรูป ๑   ที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆ-</p><p>ธรรม  เป็นปัจจัยแก่มหาภูตรูป ๒ ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ มหาภูตรูป</p><p>๒ ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 761</p><p>           [๒๒๔๓] ๓. <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  เป็นปัจจัยแก่สนิทัสสน- </strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย  เหมือนกับนิสสยปัจจัยใน</strong></p><p><strong>ปฏิจจวาระ.</strong></p><p>           [๒๒๔๔] ๔. <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม    เป็นปัจจัยและอนิทัส-  </strong></p><p><strong>สนอัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           มหาภูตรูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม    เป็นปัจจัยแก่จิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  และกฏัตตารูปที่เป็นอุปาทา-</p><p>รูป   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.   พึงให้พิสดาร   ตลอดถึงอสัญญสัตว์ทั้งหลาย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>           พิจารณาเห็นจักษุ  ฯลฯ กายะ ฯลฯ เสียง ฯลฯ โผฏฐัพพะ  โดยความ</p><p>เป็นของไม่เที่ยง ฯลฯ โทมนัส   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           จักขายตนะ   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ  โผฏฐัพพายตนะ   เป็นปัจจัย</p><p>แก่กายวิญญาณ   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           ๔ วาระ ที่เหลือพึงให้พิสดาร เหมือนกับ สหชาตปัจจัย ในปฏิจจวาระ</p><p>ซึ่งไม่ทำให้แตกต่างกัน.</p><p>           [๒๒๔๕] ๘.  <strong>อนิทัสสอัปปฏิฆธรรม เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน- </strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 762</p><p>           มี ๔ อย่าง   คือที่เป็น    <strong>สหชาตะ  ปัจฉาชาตะ  อาหาระ</strong>  และ </p><p><strong>อินทริยะ</strong></p><p>           ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ ๑ ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และจิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม     ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</p><p>ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ   อาโปธาตุ  เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป  กฏัตตารูป</p><p>ที่เป็นอุปาทารูปทั้งหลาย   ซึ่งเป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม   และอาโปธาตุ  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่อินทรีย์   และกวฬีการาหาร   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           พาหิรรูป... อาหารสมุฏฐานรูป... อุตุสมุฏฐาน ฯลฯ</p><p>           ส่วนอสัญญสัตว์ทั้งหลาย   อาโปธาตุ   เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย</p><p>ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>           หทยวัตถุ  ฯลฯ อิตถินทรีย์  ปุริสินทรีย์  ชีวิตินทรีย์  อาโปธาตุ ฯลฯ</p><p>กวฬีการาหาร  โดยความเป็นของไม่เที่ยง ฯลฯ โทมนัส   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>           หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</p><p>           ที่เป็น   <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>           ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมที่เกิดภายหลัง   เป็นปัจจัย</p><p>แก่กายนี้ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม ที่เกิดก่อน ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 763</p><p>           กวฬีการาหาร  เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เป็นอนิสสนอัปปฏิฆธรรม  ด้วย </p><p>อำนาจของอัตถิปัจจัย,   รูปชีวิตินทรีย์    เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลายที่เป็น</p><p>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           พึงแจก ๖ วาระ (วาระที่ ๙-๑๔) ที่เหลืออย่างนี้พึงกระทำ <strong>สหชาตะ</strong></p><p><strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  และ  <strong>อาหาระ  อินทริยะ</strong> </p><p>           [๒๒๔๖] ๑๕.  <strong>สนิทัสสนสัปปฏิธรรม    และอนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม   ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อัตถิปัจจัย</strong></p><p>           มีอย่างเดียว   คือที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>           รูปายตนะ   และหทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสน-</p><p>อัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           [๒๒๘๗] ๑๖. <strong>นิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และอนิทัสสนอัปปฏิฆ-</strong></p><p><strong>ธรรม   เป็นปัจจัยแก่สนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม    ด้วยอำนาจของอัตถิ</strong></p><p><strong>ปัจจัย.</strong></p><p>           คือ  ขันธ์ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม     และมหาภูตรูปทั้งหลายเป็น</p><p>ปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลายที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของ</p><p>อัตถิปัจจัย.</p><p>           ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ พึงกระทำ  ตลอดถึงอสัญญาสัตว์ทั้งหลาย.</p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 764</p><p>           [๒๒๔๘] ๑๖. <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรมและอนิทัสสนอัปปฏิฆ- </strong></p><p><strong>ธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสนสัปฏิฆธรรม  ฯลฯ</strong> </p><p>           [๒๒๔๙] ๑๗. <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรมและอนิทัสสนอัปปฏิฆ- </strong></p><p><strong>ธรรม    เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p>           ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           ขันธ์ที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม     และมหาภูตรูปทั้งหลาย    เป็น</p><p>ปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม      พึงกระทำ</p><p>ตลอดถึงอสัญญสัตว์ทั้งหลาย.</p><p>           ที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           จักขายตนะ  และหทยวัตถุ ฯลฯ  โผฏฐัพพายตนะ และหทยวัตถุ  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           พึงแจกวาระที่เหลือ   (วาระที่ ๑๘-๒๓)</p><p>           [๒๒๕๐] ๒๔. <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และอนิทัสสนสัปปฏิฆ-</strong></p><p><strong>ธรรม   เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 765</p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น   <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>           รูปายตนะ  และจักขายตนะ  เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ด้วยอำนาจของ</p><p>อัตถิปัจจัย.</p><p>           [๒๒๕๑] ๒๕. <strong>สนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม   อนิทัสสนสัปปฏิฆ-  </strong></p><p><strong>ธรรม  และอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสนอัปปฏิฆ-</strong></p><p><strong>ธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>           มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>           รูปายตนะ    และจักขายตนะ    และจักขุวิญญาณ    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่สหรคตด้วยจักขุวิญญาณ  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>           <strong>นัตถิปัจจัย</strong>   และ  <strong>วิคตปัจจัย</strong>   เหมือนกับ อนันตรปัจจัย,  อวิต-</p><p>ปัจจัย  เหมือนกับ อัตถิปัจจัย.</p><p>                                 <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong></p><p>                                               <strong>สุทธมูลกนัย</strong></p><p>           [๒๒๕๒]   ในเหตุปัจจัย    มี ๗ วาระ    ในอารัมมณปัจจัย    มี  ๓</p><p>วาระ   ในอธิปติปัจจัย   มี ๙ วาระ   ในอนันตรปัจจัย   มี ๑ วาระ   ให้สม-</p><p>นันตรปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในสหชาตปัจจัย   มี ๒๑ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย</p><p>มี ๖ วาระ  ในนิสสยปัจจัย   มี ๒๑ วาระ   ในอุปนิสสยปัจจัย   มี ๓ วาระ  ใน</p><p>ปุเรชาตปัจจัย   มี ๖ วาระ   ในปัจฉาชาตปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในอาเสวนปัจจัย </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 766</p><p>มี ๑ วาระ  ในกัมมปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในวิปากปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในอาหาร- </p><p>ปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในอินทริยปัจจัย   มี ๙ วาระ    ในฌานปัจจัย  มี ๗ วาระ</p><p>ในมัคคปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในสัมปยุตตปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในวิปปยุตตปัจจัย</p><p>มี  ๘ วาระ   ในอัตถิปัจจัย  มี ๒๕ วาระ   ในนัตถิปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในวิคต-</p><p>ปัจจัย   มี ๑ วาระ  ในอวิคตปัจจัย   มี ๒๕ วาระ.</p><p>                                               <strong>เหตุสภาคะ</strong></p><p>           [๒๒๕๓]   <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>   ในอธิปติปัจจัย   มี ๗ วาระ...ในสห-</p><p>ชาตปัจจัย มี ๗ วาระ  ในอัญญมัญญปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในนิสสยปัจจัย  มี ๗</p><p>วาระ  โนวิปากปัจจัย   มี ๗ วาระ     ในอินทริยปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในมัคค-</p><p>ปัจจัย  มี ๗ วาระ   ในสัมปยุตตปัจจัย  มี ๑ วาระ   ในวิปปยุตตปัจจัย   มี ๗</p><p>วาระ  ในอัตถิปัจจัย มี ๗ วาระ   ในอวิคตปัจจัย  มี  ๗ วาระ.</p><p>                                                  <strong>เหตุฆฏนา</strong></p><p>           [๒๒๕๔]  <strong>เพราะปัจจัย ๕ คือ</strong> เหตุปัจจัย สหชาตปัจจัย นิสสยปัจจัย</p><p>อัตถิปัจจัย   และอวิคตปัจจัย  มี ๗ วาระ.</p><p>           <strong>เพราะปัจจัย ๖ คือ</strong>    เหตุปัจจัย   สหชาตปัจจัย    อัญญมัญญปัจจัย</p><p>นิสสยปัจจัย  อัตถิปัจจัย   และอวิคตปัจจัย   มี ๑ วาระ. </p><p>           <strong>เพราะปัจจัย ๗ คือ</strong>   เหตุปัจจัย    สหชาตปัจจัย    อัญญมัญญปัจจัย</p><p>นิสสยปัจจัย    สัมปยุตตปัจจัย    อัตถิปัจจัย      และอวิคตปัจจัย   มี ๑ วาระ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 767</p><p>           <strong>เพราะปัจจัย  ๖</strong> คือ  เหตุปัจจัย  สหชาตปัจจัย  นิสสยปัจจัย  วิปปยุตต-</p><p>ปัจจัย  อัตถิปัจจัย  และอวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ. </p><p>           <strong>เพราะปัจจัย ๖  คือ</strong>   เหตุปัจจัย   สหชาตปัจจัย   นิสสยปัจจัย   วิปาก</p><p>ปัจจัย  อัตถิปัจจัย   และอวิคตปัจจัย     มี ๗ วาระ.</p><p>           <strong>เพราะปัจจัย ๗ คือ</strong>    เหตุปัจจัย    สหชาตปัจจัย    อัญญมัญญปัจจัย</p><p>นิสสยปัจจัย   วิปากปัจจัย   อัตถิปัจจัย   และอวิคตปัจจัย   มี ๑ วาระ.</p><p>           <strong>เพราะปัจจัย ๘ คือ</strong> เหตุปัจจัย สหชาตปัจจัย อัญญมัญญปัจจัย นิสสย-</p><p>ปัจจัย   วิปากปัจจัย   สัมปยุตตปัจจัย   อัตถิปัจจัย   และอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.</p><p>           <strong>เพราะปัจจัย ๗ คือ</strong>  เหตุปัจจัย   สหชาตปัจจัย   นิสสยปัจจัย   วิปาก-</p><p>ปัจจัย   วิปปยุตตปัจจัย   อัตถิปัจจัย   และอวิคตปัจจัย   มี ๗ วาระ. </p><p>           <strong>เพราะปัจจัย ๘ คื</strong>อ    เหตุปัจจัย   สหชาตปัจจัย    อัญญมัญญปัจจัย</p><p>นิสสยปัจจัย วิปากปัจจัย วิปปยุตตปัจจัย อัตถิปัจจัย และอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.</p><p>           พึงนับคณนวาระทั้งหมดอย่างนี้ </p><p>                                                <em>อนุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                                    <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                             <strong>การยกปัจจัยในปัจจนียะแห่งปัญหาวาระ</strong></p><p>           [๒๒๕๕] ๑.  <strong>สนิทัสสนสัปปฏิฆธรรมเป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 768</p><p>           [๒๒๕๖] ๒.  <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน- </strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</strong></p><p>                         ๓.  <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรมเป็นปัจจัยแก่สนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</strong>            </p><p>                         ๔.  <strong>อนิทัสสนสัปปธรรมเป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของสหชาตปัจจัย,   เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,   เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัย ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</strong></p><p>                         ๕. <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรมเป็นปัจจัยแก่สนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม และอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย.</strong></p><p>                         ๖.  <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน- </strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม และอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม ด้วยอำนาจของสหชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย.</strong></p><p>                         ๗.  <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรมเป็นปัจจัยแก่สนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิธรรม และอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย.</strong></p><p>                         ๘. <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เป็นปัจจัยแก่สนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม,   อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม   และอนิทัสสนอัปปฏิฆ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</strong>                                      </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 769</p><p>           [๒๒๕๗] ๙.  <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมเป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน- </strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของสหชาตปัจจัย,   เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,   เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัย    ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย,    เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>ปัจฉาชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอาหารปัจจัย  เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</strong></p><p>                         ๑๐.  <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมเป็นปัจจัยแก่สนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย    เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของปัจฉาชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย,  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย,  เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</strong></p><p>                         ๑๑.  <strong>อนิทัสสนอัปปฏิธรรมเป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของปัจฉาชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย, เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</strong></p><p>                         ๑๒. <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  เป็นปัจจัยแก่สนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม และอนิทัสสนอัปปฏิธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของปัจฉชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของกัมมปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย,   เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัย  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</strong></p><p>                         ๑๓.  <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรมเป็นปัจจัยแก่อนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม และอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาต- </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 770</p><p><strong>ปัจจัย,   เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย,   เป็นปัจจัย  ด้วย </strong></p><p><strong>อำนาจของกัมมปัจจัย,   เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย, เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัย  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</strong></p><p>                         ๑๔. <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เป็นปัจจัยแก่สนิทัสสน- </strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม และอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย,   เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของกัมมปัจจัย   เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย,  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัย  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</strong></p><p>                         ๑๕.  <strong>อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เป็นปัจจัยแก่สนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม,    อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม     และอนิทัสสนอัปปฏิฆ-</strong></p><p><strong>ธรรม    ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย     เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>ปัจฉาชาตปัจจัย,    เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย,    เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย,  เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</strong>  </p><p>           [๒๒๕๘] ๑๖. <strong>สนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และอนิทัสสนอัปปฏิฆ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสนอัปปฏิธรรม   ฯลฯ</strong>                       </p><p>           อย่างเดียว   คือที่เป็น   <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p>           [๒๒๕๙] ๑๗. <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรมและอนิทัสสนอัปปฏิฆ-</strong></p><p><strong>ธรรม เป็นปัจจัยแก่สนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม ด้วยอำนาจของสหชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 771</p><p>                         ๑๘. <strong>อนิทัสสนสัปปฏิธรรม และอนิทัสสนอัปปฏิฆ- </strong></p><p><strong>ธรรม เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย.</strong>              </p><p>                         ๑๙. <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และอนิทัสสนอัปปฏิฆ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม   ฯลฯ</strong> </p><p>           มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  และ   <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p>                         ๒๐. <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และอนิทัสสนอัปปฏิฆ-</strong></p><p><strong>ธรรม เป็นปัจจัยแก่สนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  และอนิทัสสนอัปปฏิฆ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</strong></p><p>                         ๒๑. <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และอนิทัสสนอัปปฏิฆ-</strong></p><p><strong>ธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และอนิทัสสนอัปปฏิฆ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</strong></p><p>                         ๒๒.  <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม    และอนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม  เป็นปัจจัยแก่สนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และอนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</strong></p><p>                         ๒๓.  <strong>อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม    และอนิทัสสน-</strong></p><p><strong>อัปปฏิฆธรรม   เป็นปัจจัยแก่สนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม,   อนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม  และอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย.</strong>   </p><p>           [๒๒๖๐] ๒๔.  <strong>สนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม    และอนิทัสสน-</strong></p><p><strong>สัปปฏิฆธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  ฯลฯ</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 772</p><p>           มีอย่างเดียว  คือที่เป็น <strong>ปุเรชาตะ.</strong> </p><p>           [๒๒๖๑] ๒๕. <strong>สนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม  อนิทัสสนสัปปฏิฆ-</strong></p><p><strong>ธรรม  และอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนิทัสสนอัปปฏิฆ-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,   เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของปุเร-</strong></p><p><strong>ชาตปัจจัย.</strong></p><p>                             <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>                                          <strong>สุทธมูลกนัย</strong></p><p>           [๒๒๖๒]   ในนเหตุปัจจัย    มี  ๒๕ วาระ    ในนอารัมมณปัจจัย</p><p>มี ๒๒ วาระ  ในอธิปติปัจจัย  มี ๒๕ วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี ๒๕ วาระ</p><p>ในนสมนันตรปัจจัย มี ๒๕ วาระ   ในนสหชาตปัจจัย  มี ๑๒  วาระ    ใน</p><p>นอัญญมัญญปัจจัย  มี  ๒๔ วาระ   ในนนิสสยปัจจัย   มี ๙ วาระ  ในนอุปนิส-</p><p>สยปัจจัย   มี  ๒๕  วาระ  ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๒๒ วาระ  ในนปัจฉาชาต-</p><p>ปัจจัย มี ๒๕ วาระ  ในนอาเสวนปัจจัย มี ๒๕ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๒๕</p><p>วาระ   ในนวิปากปัจจัย   มี ๒๔ วาระ  ในนอาหารปัจจัย   มี ๒๕ วาระ   ในน</p><p>อินทริยปัจจัย  มี ๒๓  วาระ   ในนฌานปัจจัย  มี ๒๕ วาระ  ในนมัคคปัจจัย</p><p>มี ๒๕ วาระ    ในนสัมปยุตตปัจจัย    มี ๒๔ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย  มี ๒๒ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 773</p><p>วาระ  ในโนอัตถิปัจจัย   มี ๙ วาระ   ในโนนัตถิปัจจัย   มี ๒๕ วาระ    ในโน- </p><p>วิคตปัจจัย   มี ๒๕ วาระ   ในโนวิคตปัจจัย   มี ๙ วาระ.  </p><p>                       </p><p>                                            <strong>ทุมูลกนัย</strong></p><p>           [๒๒๖๓]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>      ในนอารัมมณปัจจัย    มี ๒๒ วาระ</p><p>มีอธิบายเหมือนข้อความตามบาลีตอนต้น ...ในโนอวิคตปัจจัย  มี ๙ วาระ.</p><p>                                              <strong>ติมูลนัย</strong></p><p>           [๒๒๖๘] <strong> เพราะนเหตุปัจจัย นอารัมมณปัจจัย</strong> มี ๒๒ วาระ</p><p>๒๒ วาระ...  ในนอนันตรปัจจัย  มี ๒๒ วาระ   ในนสมนันตรปัจจัย  มี ๒๒</p><p>วาระ ในนสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย  มี ๒๒ วาระ  ในน</p><p>นิสสยปัจจัย   มี ๙  วาระ    ในนอุปิสสยปัจจัย    มี ๒๑ วาระ   ในนปุเรชาต-</p><p>ปัจจัย  มี ๒๒ วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๒๒ วาระ ฯลฯ ในนสัมปยุตต-</p><p>ปัจจัย  มี ๒๒ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย  มี ๒๒ วาระ   ในโนอัตถิปัจจัย  มี ๙</p><p>วาระ ในโนนัตถิปัจจัย  มี ๒๒ วาระ ในโนวิคตปัจจัย  มี ๒๒ วาระ ในโนอวิคต-</p><p>ปัจจัย   มี ๙ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                               <em>ปัจจนียนัย  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 774</p><p>                                         <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong> </p><p>                         <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong></p><p>           [๒๒๖๕]   <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>   ในนอารัมมณปัจจัย  มี ๗ วาระ ...ในน</p><p>อธิปติปัจจัย  มี ๗ วาระ   ในนอนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ  โนนสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๗  วาระ  โนนอัญญมัญญปัจจัย มี ๗ วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ</p><p>ในนปุเรชาตปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในนปัจฉาชาตปัจจัย   มี ๗ วาระ    ในปัจจัย</p><p>ทั้งปวง   มี ๗ วาระ   ในนสัมปยุตตปัจจัย    มี ๗ วาระ   ในนวิปปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๑ วาระ   ในโนนัตถิปัจจัย   มี  ๗ วาระ  ในโนวิคตปัจจัย  มี ๗ วาระ.</p><p>                                             <strong>เหตุฆฏนา</strong></p><p>           [๒๒๖๖]  <strong>เพราะปัจจัย ๕ คือ  เหตุปัจจัย  สหชาตปัจจัย นิสสย-</strong></p><p><strong>ปัจจัย  อัตถิปัจจัย  อวิคตปัจจัย</strong> ในนอารัมมณปัจจัย  มี ๗ วาระ ฯลฯ  ใน</p><p>นอนันตรปัจจัย มี ๗ วาวะ  ในนสมนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ ในนอัญญมัญญ-</p><p>ปัจจัย   มี ๗ วาระ ฯลฯ ในนสัมปยุตตปัจจัย  มี ๗ วาระ   ในนวิปปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๑ วาระ    นโนนัตถิปัจจัย  มี ๗ วาระ   ในโนวิคตปัจจัย  มี  ๗ วาระ.</p><p>           [๒๒๖๗]  <strong>เพราะปัจจัย ๖ คือ  เหตุปัจจัย สหชาตปัจจัย อัญญ- </strong></p><p><strong>มัญญปัจจัย  นิสสยปัจจัย  อัตถิปัจจัย  อวิคตปัจจัย</strong>   ในนอารัมมณปัจจัย</p><p>มี ๑ วาระ...   ในปัจจัยทั้งปวง   มี ๑ วาระ   ในโนวิคตปัจจัย   มี ๑ วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                       <em>อนุโลมปัจจนียนัย  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 775</p><p>                                           <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong></p><p>                              <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong>        </p><p>           [๒๒๖๘]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong> ในอารัมมณปัจจัย  มี ๓ วาระ...ใน</p><p>อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย  มี ๑ วาระ ในสมนันตรปัจจัย  มี ๑</p><p>วาระ ในสหชาตปัจจัย  มี ๒๑ วาระ  ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ  ในนิสสย- </p><p>ปัจจัย  มี ๒๑ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย  มี ๖ วาระ</p><p>ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๗ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๗ วาระ ในกัมมปัจจัย ๗ มี</p><p>วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๗ วาระ  ในอาหารปัจจัย  มี ๗ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี</p><p>๙ วาระ  ในฌานปัจจัย   มี ๗ วาระ  ในมัคคปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในสัมปยุตต  </p><p>ปัจจัย   มี ๑ วาระ    ในวิปปยุตตปัจจัย   มี ๘ วาระ    ในอัตถิปัจจัย    มี ๒ </p><p>วาระ  ในนัตถิปัจจัย   มี ๑ วาระ   โนวิคตปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในอวิคตปัจจัย</p><p>มี  ๒๕  วาระ.</p><p>           พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                          <em>ปัจจนียานุโลม  จบ</em></p><p>                                            <em>ปัญหาวาระ  จบ</em></p><p>                              <em>สนิทัสสนสัปปฏิฆติกะ  ที่ ๒๒ จบ</em></p><p>                                       <em>อนุโลมติกปัฏฐาน  จบ</em></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๓ - หน้าที่ 776</p><p>                                         <strong>อรรถกถาสนิทัสสนติกะ</strong></p><p>          แม้ใน  <strong>สนิทัสสนติกะ</strong>    ผู้ศึกษาพึงถือเอาเนื้อความด้วยอำนาจแห่ง</p><p>บาลีที่เหมือนกัน     ก็ในติกะนี้ผู้ศึกษาพึงย่อวาระทั้งหลายที่มาแล้วในพระบาลี</p><p>เทียบเคียงในปัจจัยทั้งหลายที่เทียบเคียงกัน    โดยนัยที่กล่าวไว้แล้ว   พึงทราบวิธี</p><p>นับแล.</p><p>                            <em>วรรณนาแห่งติกปักฐานในธัมมานุโลม  จบ</em></p><p> </p>
</p>
</body>
</html>