<!DOCTYPE html>
<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml">
<head>
    <title></title>
    <link href="css/default.css" rel="stylesheet" />
    <style>
        #myBtn {
            display: none;
            position: fixed;
            bottom: 20px;
            right: 30px;
            z-index: 99;
            border: none;
            outline: none;
            background-color: darkcyan;
            color: white;
            cursor: pointer;
            padding: 15px;
            border-radius: 10px;
        }

            #myBtn:hover {
                background-color: #555;
    </style>
    <script>

        window.onscroll = function () { scrollFunction() };

        function scrollFunction() {
            if (document.body.scrollTop > 20 || document.documentElement.scrollTop > 20) {
                document.getElementById("myBtn").style.display = "block";
            } else {
                document.getElementById("myBtn").style.display = "none";
            }
        }

        // When the user clicks on the button, scroll to the top of the document
        function topFunction() {
            document.body.scrollTop = 0;
            document.documentElement.scrollTop = 0;
        }
    </script>
</head>

<body>
    <button onclick="topFunction()" id="myBtn" title="Go to top">Top</button>
    <a href="http://www.buddhadham.net/index.html">ไปหน้าแรก</a>
    <h1></h1>
    <p>
<p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 1</p><p>                                      <strong>พระอภิธรรมปิฎก</strong>  </p><p>                                             <strong>เล่มที่ ๗</strong>  </p><p>                                      <strong>ปัฏฐาน  ภาคที่  ๒</strong><sup>๑</sup> </p><p>      <strong>ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น</strong></p><p>                                       <strong>๒.  เวทนาติกะ</strong></p><p>                                          <strong>ปฏิจจวาระ</strong></p><p>                                           <strong>อนุโลมนัย</strong> </p><p>                                            <strong>เหตุปัจจัย</strong></p><p>         [๑๐๗๗] ๑.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา    อาศัยธรรมที่ </strong></p><p><strong>สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๑ ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา เกิดขึ้น, ขันธ์ ๑</p><p>อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๒    อาศัยขันธ์  ๑  ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิด</p><p>ขึ้น,  ขันธ์ ๑ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๐๗๘] ๒. <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา     อาศัยธรรมที่</strong></p><p><strong>สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๑ ที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา เกิดขึ้น, ขันธ์ ๑</p><p>อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>๑ บาลีเล่ม   ๔๐ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 2</p><p>         [๑๐๗๙] ๓. <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา อาศัยธรรม </strong></p><p><strong>ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   ขันธ์ ๒  อาศัยขันธ์ ๑  ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา   เกิดขึ้น,</p><p>ขันธ์ ๑  อาศัยขันธ์ ๒  เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๒  อาศัยขันธ์ ๑  ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุข- </p><p>เวทนา   เกิดขึ้น,  ขันธ์ ๑  อาศัยขันธ์ ๒  เกิดขึ้น.                                   </p><p>                                <strong>อารัมมณปัจจัยเป็นต้น</strong></p><p>         [๑๐๘๐]  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  อาศัยธรรมที่สัมปยุต</strong></p><p><strong>ด้วยสุขเวทนา  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย ... เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p><strong>(ในอธิปติปัจจัย   ปฏิสนธิไม่มี)... เพราะอนันตรปัจจัย ...  เพราะ</strong></p><p><strong>สมนันตรปัจจัย ... เพราะสหชาตปัจจัย ... เพราะอัญญมัญญปัจจัย...</strong></p><p><strong>เพราะนิสสยปัจจัย ... เพราะอุปนิสสยปัจจัย... เพราะปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๑ ที่สัปยุตด้วยสุขเวทนา  เกิดขึ้น,  ขันธ์ ๑</p><p>อาศัยขันธ์ ๒  เกิดขึ้น.  ขันธ์ทั้งหลายอาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๐๘๑]  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  อาศัยธรรมที่สัมปยุต</strong></p><p><strong>ด้วยสุขเวทนา เกิดขึ้น เพราะอาเสวนปัจจัย... เพราะกัมมปัจจัย ...</strong></p><p><strong>เพราะวิปากปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๒  อาศัยขันธ์ ๑  ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา.  เกิดขึ้น,  ขันธ์</p><p>๑ อาศัยขันธ์ ๒  เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๒  อาศัยขันธ์ ๑  ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา เกิด</p><p>ขึ้น,  ขันธ์ ๑  อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 3</p><p>         [๑๐๘๒]  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา    อาศัยธรรมที่ </strong></p><p><strong>สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา  เกิดขึ้น  เพราะวิปากปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   ขันธ์  ๒  อาศัยขันธ์  ๑    ที่สหรคตด้วยทุกขสหคตกายวิญญาณ</p><p>เกิดขึ้น,   ขันธ์ ๑ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๐๘๓]  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา   อาศัยธรรม</strong></p><p><strong>ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  เกิดขึ้น  เพราะวิปากปัจจัย</strong></p><p>         คือ ขันธ์ ๒  อาศัยขันธ์ ๑  ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  เกิดขึ้น.</p><p>ขันธ์ ๑  อาศัยขันธ์ ๒  เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๑ ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา</p><p>เกิดขึ้น,   ขันธ์ ๑  อาศัยขันธ์ ๒  เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๐๘๔]  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  อาศัยธรรมที่สัมปยุต</strong></p><p><strong>ด้วยสุขเวทนา เกิดขึ้น เพราะอาหารปัจจัย... เพราะอินทริยปัจจัย ...</strong></p><p><strong>เพราะฌานปัจจัย...  เพราะมัคคปัจจัย ...  เพราะสัมปยุตตปัจจัย ...</strong></p><p><strong>เพราะวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๑ ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  เกิดขึ้น,  ขันธ์ ๑</p><p>อาศัยขันธ์ ๒  เกิดขึ้น,  ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตต-</p><p>ปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๒  อาศัยขันธ์ ๑ ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  เกิด</p><p>ขึ้น,   ขันธ์ ๑   อาศัยขันธ์ ๒   เกิดขึ้น,   ขันธ์ทั้งหลายอาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น</p><p>เพราะวิปปยุตตปัจจัย.         </p><p>         [๑๐๘๕]  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา    อาศัยธรรมที่</strong></p><p><strong>สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา  เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 4</p><p>         คือ ขันธ์ ๒  อาศัยขันธ์ ๑  ที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา  เกิดขึ้น,  ขันธ์ </p><p>๑  อาศัยขันธ์ ๒  เกิดขึ้น, ขันธ์ทั้งหลาย อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น เพราะวิปปยุตต-</p><p>ปัจจัย. </p><p>         [๑๐๘๖]  <strong>ธรรมที่สัมปยุตตด้วยอทุกขมสุขเวทนา    อาศัยธรรม</strong></p><p><strong>ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๑  ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  เกิดขึ้น.</p><p>ขันธ์ ๑ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น,  ขันธ์ทั้งหลายอาศัยหทยวัตถุ  เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะขันธ์ ๒  อาศัยขันธ์ ๑  ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา</p><p>เกิดขึ้น,   ขันธ์ ๑  อาศัยขันธ์ ๒  เกิดขึ้น.   ขันธ์ทั้งหลายอาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น</p><p>เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         <strong>เพราะอัตถิปัจจัย... เพราะนัตถิปัจจัย ... เพราะวิคตปัจจัย ...</strong></p><p><strong>เพราะอวิคตปัจจัย.</strong></p><p>                               <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong></p><p>                                            <strong>สุทธมูลกนัย</strong> </p><p>         [๑๐๘๗]  ในเหตุปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอารัมมณปัจจัย   มี  ๓ วาระ</p><p>... ในอวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>                                             <strong>เหตุมูลกนัย</strong></p><p>         <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>   ในอารัมมณปัจจัย  มี ๓ วาระ ... ในวิปากปัจจัย</p><p>มี ๒ วาระ  ในอวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 5</p><p>                                  <strong>อารัมมณ   อธิปติมูลกนัย</strong>  </p><p>         <strong>เพราะอารัมมณปัจจัย... เพราะอธิปติปัจจัย</strong>   ในเหตุปัจจัย   มี ๓</p><p>วาระ ... ในวิปากปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในอวิคตปัจจัย  มี ๓ วาระ.</p><p>                                        <strong>อาเสวนมูลกนัย</strong></p><p>         <strong>เพราะอาเสวนปัจจัย</strong>  ในเหตุปัจจัย   มี ๓ วาระ ... ในกัมมปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ  ในอาหารปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>                                          <strong>วิปากมูลกนัย</strong></p><p>         <strong>เพราะวิปากปัจจัย</strong>  ในเหตุปัจจัย  มี ๒ วาระ ... ในอารัมมณปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ  ในอธิปติปัจจัย   มี ๒ วาระ  ฯลฯ ในปุเรชาตปัจจัย   มี ๓ วาระ</p><p>ในกัมมปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในฌานปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในมัคคปัจจัย   มี ๒</p><p>วาระ ในอวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>  </p><p>                                          <strong>ฌานมูลกนัย</strong></p><p>         <strong>เพราะฌานปัจจัย</strong>   ในเหตุปัจจัย   มี  ๓ วาระ ... ในวิปากปัจจัย</p><p>มี ๒ วาระ  ในอวิคตปัจจัย   มี ๓  วาระ.</p><p>                                          <strong>มัคคมูลกนัย</strong></p><p>         <strong>เพราะมัคคปัจจัย</strong>  ในเหตุปัจจัย  มี ๓ วาระ ... ในวิปากปัจจัย   มี</p><p>๒ วาระ  ในอวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 6</p><p>                                         <strong>อวิคตมูลกนัย</strong></p><p>         <strong>เพราะอวิคตปัจจัย</strong>   ในเหตุปัจจัย    มี ๓ วาระ ...  ในนัตถิปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ  ในวิคตปัจจัย  มี ๓ วาระ. </p><p>         การนับปัจจัยในปฏิจจวาระแห่งเวทนาติกะ    พึงให้พิสดารเหมือนการ</p><p>นับปัจจัย  แห่งกุสลติกะ. </p><p>                                           <strong>ปัจจนียนัย</strong> </p><p>         [๑๐๘๘] ๑.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา      อาศัย ธรรมท </strong></p><p><strong>สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๒  อาศัยขันธ์ ๑  ซึ่งเป็นอเหตุกะ  ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา</p><p>เกิดขึ้น,   ขันธ์ ๑  อาศัยขันธ์ ๒  เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๐๘๙] ๒.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา    อาศัยธรรมที่</strong></p><p><strong>สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์  ๑ ที่สหรคตด้วยทุกขสหคตกายวิญญาณ  เกิด</p><p>ขึ้น,  ขันธ์ ๑ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น</p><p>         [๑๐๙๐] ๓.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา อาศัยธรรม</strong></p><p><strong>ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๑ ซึ่งเป็นอเหตุกะ    ที่สัมปยุตด้วยอทุกขม-</p><p>สุขเวทนา   เกิดขึ้น,  ขันธ์ ๑ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๑ ที่สัมปยุตด้วยอทุกขม-</p><p>สุขเวทนา   เกิดขึ้น  ขันธ์  ๑ อาศัยขันธ์  ๒  เกิดขึ้น.</p><p>         โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ อาศัยขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ   เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 7</p><p>         [๑๐๙๑]   <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  อาศัยธรรมที่สัมปยุต </strong></p><p><strong>ด้วยสุขเวทนา  เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong> </p><p>         มีปฏิสนธิบริบูรณ์ในนอธิปติปัจจัย.</p><p>         [๑๐๙๒] ๑.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา    อาศัยธรรมที่</strong></p><p><strong>สัมปยุต ด้วยสุขเวทนา  เกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในอรูปภูมิ   ขันธ์ ๒  อาศัยขันธ์ ๑   ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา</p><p>เกิดขึ้น,  ขันธ์ ๑  อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๑  ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  เกิด</p><p>ขึ้น,  ขันธ์ ๑ อาศัยขันธ์ ๒  เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๐๙๓] ๒.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา อาศัยธรรม</strong></p><p><strong>ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  เกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในอรูปภูมิ   ขันธ์  ๒  อาศัยขันธ์ ๑  ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุข- </p><p>เวทนา   เกิดขึ้น,  ขันธ์ ๑  อาศัยขันธ์ ๒  เกิดขึ้น.                                   </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๒   อาศัยขันธ์ ๑   ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุข-</p><p>เวทนา   เกิดขึ้น,   ขันธ์ ๑  อาศัยขันธ์ ๒  เกิดขึ้น.                                   </p><p>         [๑๐๙๔]  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  อาศัยธรรมที่สัมปยุต</strong></p><p><strong>ด้วยสุขเวทนา เกิดขึ้น เพราะนปัจฉาชาตปัจจัย... เพราะนอาเสวน-</strong></p><p><strong>ปัจจัย...</strong>                                                                      </p><p>         <strong>แม้นปัจฉาชาตปัจจัย  แม้นอาเสวนปัจจัย</strong>  มีปฏิสนธิจิต   บริบูรณ์. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 8</p><p>         [๑๐๙๕] ๑.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา    อาศัยธรรมที่</strong></p><p><strong>สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  เกิดขึ้น  เพราะนกัมมปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   เจตนาที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สัมปยุตด้วย</p><p>สุขเวทนา   เกิดขึ้น. </p><p>         [๑๐๙๖] ๒.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา    อาศัยธรรมที่ </strong></p><p><strong>สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา  เกิดขึ้น  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เจตนาที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา      อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สัมปยุต</p><p>ด้วยทุกขเวทนา   เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๐๙๗] ๓.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุขมสุขเวทนา อาศัยธรรม</strong></p><p><strong>ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  เกิดขึ้น  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>         คือ    เจตนาที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา     อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่ </p><p>สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๐๙๘]  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  อาศัยธรรมที่สัมปยุต</strong></p><p><strong>ด้วยสุขเวทนา  เกิดขึ้น  เพราะนวิปากปัจจัย. . .  เพราะนฌานปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๒  อาศัยขันธ์ ๑  ที่สหรคตด้วยสุขสหคตกายวิญญาณ  เกิด</p><p>ขึ้น,   ขันธ์  ๑  อาศัยขันธ์ ๒  เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๐๙๙] ๑.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา    อาศัยธรรมที่</strong></p><p><strong>สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา  เกิดขึ้น  เพราะนฌานปัจจัย</strong></p><p>         คือ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๑ ที่สหรคตด้วยทุกขสหคตกายวิญญาณ เกิด</p><p>ขึ้น,  ขันธ์ ๑ อาศัยขันธ์ ๒  เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๑๐๐] ๒.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา อาศัยธรรม</strong></p><p><strong>ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  เกิดขึ้น   เพราะนฌานปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 9</p><p>         คือ    ขันธ์ ๒   อาศัยขันธ์  ๑  ที่สหรคตด้วยจักขุวิญญาณ    เกิดขึ้น,</p><p>ขันธ์ ๑  อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น. </p><p>         [๑๑๐๑]  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา   อาศัยธรรมที่สัมปยุต</strong></p><p><strong>ด้วยสุขเวทนา  เกิดขึ้น  เพราะนมัคคปัจจัย</strong> </p><p>         คือ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๑  ซึ่งเป็นอเหตุกะ  ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา</p><p>เกิดขึ้น,  ขันธ์ ๑ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๑๐๒]  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา อาศัยธรรมที่สัมปยุต</strong></p><p><strong>ด้วยทุกขเวทนา  เกิดขึ้น  เพราะนมัคคปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๒  อาศัยขันธ์ ๑  ที่สหรคตด้วยทุกขสหคตกายวิญญาณ เกิด</p><p>ขึ้น,  ขันธ์ ๑ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.                                               </p><p>         [๑๑๐๓]  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  อาศัยธรรมที่</strong></p><p><strong>สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  เกิดขึ้น  เพราะนมัคคปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๒  อาศัยขันธ์ ๑  ซึ่งเป็นอเหตุกะ   ที่สัมปยุตด้วยอทุกขม-</p><p>สุขเวทนา   เกิดขึ้น,   ขันธ์ ๑  อาศัยขันธ์ ๒  เกิดขึ้น.</p><p>         ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๒  อาศัยขันธ์ ๑ ที่สัมปยุตด้วยอทุกขม-</p><p>สุขเวทนา   เกิดขึ้น,  ขันธ์ ๑  อาศัยขันธ์ ๒  เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๑๐๔]  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  อาศัยธรรมที่สัมปยุต</strong></p><p><strong>ด้วยสุขเวทนา  เกิดขึ้น  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในอรูปภูมิ   ขันธ์ ๒  อาศัยขันธ์ ๑  ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  เกิด</p><p>ขึ้น,   ขันธ์ ๑  อาศัยขันธ์ ๒  เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 10</p><p>         [๑๑๐๕]  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา   อาศัยธรรม</strong></p><p><strong>ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  เกิดขึ้น  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong>  </p><p>         คือ ในอรูปภูมิ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๑ ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา</p><p>เกิดขึ้น   ขันธ์ ๑  อาศัยขันธ์ ๒  เกิดขึ้น.</p><p>                    <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะแห่งปฏิจจวาระ</strong></p><p>         [๑๑๐๖]  ในนเหตุปัจจัย    มี ๓ วาระ  ... ในนอธิปติปัจจัย   มี  ๓</p><p>วาระ    ในนปุเรชาตปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย   มี ๓ วาระ  ใน</p><p>นอาเสวนปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในนกัมมปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในนวิปากปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ   ในนฌานปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในนมัคคปัจจัย   มี ๓ วาระ   ใน</p><p>นวิปปยุตตปัจจัย  มี ๒ วาระ.</p><p>         [๑๑๐๗]   <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>  ในนอธิปติปัจจัย  มี ๓ วาระ. . . ใน</p><p>นปุเรชาตปัจจัย   มี ๑ วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในนอาเสวน-</p><p>ปัจจัย   มี  ๓ วาระ  ในนกัมมปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในนวิปากปัจจัย  มี ๒ วาระ</p><p>ในนฌานปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนมัคคปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๑ วาระ.</p><p>         [๑๑๐๘]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย  นอธิปติปัจจัย  นปุเรชาตปัจจัย</strong>  ใน</p><p>นปัจฉาชาตปัจจัย   มี ๑ วาระ . . . ในนอาเสวนปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในนกัมม-</p><p>ปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในนวิปากปัจจัย   มี  ๑  วาระ  ในนมัคคปัจจัยมี ๑ วาระ</p><p>ในนวิปปยุตตปัจจัย   มี ๑ วาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 11</p><p>         [๑๑๐๙]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย  นอธิปติปัจจัย  นปุเรชาตปัจจัย </strong></p><p><strong>นปัจฉาชาตปัจจัย  นอาเสวนปัจจัย  นกัมมปัจจัย  นวิปากปัจจัย  นมัคค-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong>     ในนวิปปยุตตปัจจัย  มี ๑ วาระ. </p><p>         [๑๑๑๐]  <strong>เพราะนอธิปติปัจจัย</strong>   ในนเหตุปัจจัย  มี  ๓  วาระ..  ใน</p><p>นปุเรชาตปัจจัย   มี ๒ วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในนอาเสวน-</p><p>ปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนกัมมปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนวิปากปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในนฌานปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในนมัคคปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๒ วาระ.</p><p>         [๑๑๑๑]   <strong>เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong>   ในนเหตุปัจจัย  มี ๑ วาระ . . . ใน</p><p>นอธิปติปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในนปัจฉาชาตปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในนอาเสวน-</p><p>ปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในนกัมมปัจจัย   มี ๒ วาระ  ในนวิปากปัจจัย  มี  ๒ วาระ</p><p>ในนมัคคปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย  มี ๒ วาระ.</p><p>         [๑๑๑๒]  <strong>เพราะนปุเรชาตปัจจัย  นเหตุปัจจัย</strong>     ในนอธิปติปัจจัย</p><p>มี ๑ วาระ. . . ในนปัจฉาชาตปัจจัย   มี  ๑ วาระ   ในนอาเสวนปัจจัย   มี ๑</p><p>วาระ  ในนกัมมปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในนวิปากปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในนมัคค-</p><p>ปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย  มี ๑ วาระ ฯลฯ.</p><p>         [๑๑๑๓]   <strong>เพราะนปัจฉาชาตปัจจัย... เพราะนอาเสวนปัจจัย...</strong></p><p><strong>เพราะนกัมมปัจจัย</strong>  ในนเหตุปัจจัย  มี  ๒  วาระ  ...ในนอธิปติปัจจัย  มี  ๓</p><p>วาระ    ในนปุเรชาตปัจจัย   มี  ๒ วาระ    ในนปัจฉาชาตปัจจัย    มี  ๓ วาระ</p><p>ในนอาเสวนปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในนวิปากปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในนมัคคปัจจัย</p><p>มี ๒ วาระ   ในนวิปปยุตตปัจจัย   มี ๒ วาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 12</p><p>         [๑๑๑๔]  <strong>เพราะนกัมมปัจจัย  นเหตุปัจจัย</strong>   ในนอธิปติปัจจัย มี ๒  </p><p>วาระ . . . ในนปุเรชาตปัจจัย   มี ๑  วาระ   ในนปัจฉาชาตปัจจัย   มี ๒  วาระ</p><p>ในนอาเสวนปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในนวิปากปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในนมัคคปัจจัย</p><p>มี ๒ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย   มี ๑ วาระ.</p><p>         [๑๑๑๕]  <strong>เพราะนกัมมปัจจัย  นเหตุปัจจัย    นอธิปติปัจจัย   นปุเร-</strong></p><p><strong>ชาตปัจจัย</strong>    ในนปัจฉาชาตปัจจัย   มี ๑ วาระ ... ในนอาเสวนปัจจัย   มี ๑ </p><p>วาระ  ในนวิปากปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ  ในนวิปปยุตต-</p><p>ปัจจัย   มี ๑ วาระ ฯลฯ.</p><p>         [๑๑๑๖]  <strong>เพราะนวิปากปัจจัย</strong>   ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ. . . ใน</p><p>นอธิปติปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในนปุเรชาตปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในนปัจฉาชาต-</p><p>ปัจจัย มี ๓  วาระ  ในนอาเสวนปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนกัมมปัจจัย  มี  ๓  วาระ</p><p>ในนมัคคปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในนวิปปยุตตปัจจัย  มี ๒ วาระ.  นวิปากปัจจัน</p><p>เหมือนกับนกัมมปัจจัย.</p><p>         [๑๑๑๗]  <strong>เพราะนฌานปัจจัย</strong>  ในนเหตุปัจจัย  มี ๓ วาระ ... ใน</p><p>นอธิปติปัจจัย    มี ๓ วาระ   ในนปัจฉาชาตปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในนอาเสวน-</p><p>ปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในนมัคคปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>         [๑๑๑๘]  <strong>เพราะนฌานปัจจัย  นเหตุปัจจัย  นอธิปติปัจจัย     นปัจ-</strong></p><p><strong>ฉาชาตปัจจัย  นอาเสวนปัจจัย</strong>  ในนมัคคปัจจัย  มี  ๓  วาระ.</p><p>         [๑๑๑๙]  <strong>เพราะนมัคคปัจจัย</strong>    ในนเหตุปัจจัย   มี ๓ วาระ . . .   ใน</p><p>นอธิปติปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในนปุเรชาตปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในนปัจฉาชาต- </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 13</p><p>ปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนอาเสวนปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนกัมมปัจจัย  มี ๒ วาระ </p><p>ในนวิปากปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในนฌานปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๑ วาระ. </p><p>         [๑๑๒๐]  <strong>เพราะนมัคคปัจจัย  นเหตุปัจจัย</strong>   ในนอธิปติปัจจัย  มี ๓</p><p>วาระ. . . ในนปุเรชาตปัจจัย   มี ๑ วาระ   โนนปัจฉาชาตปัจจัย   มี ๓ วาระ</p><p>ในนอาเสวนปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนกัมมปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในนวิปากปัจจัย</p><p>มี ๒ วาระ  ในนฌานปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในนวิปปยุตตปัจจัย   มี ๑ วาระ.        </p><p>         [๑๑๒๑]  <strong>เพราะนมัคคปัจจัย   นเหตุปัจจัย   นอธิปติปัจจัย   นปุเร-</strong></p><p><strong>ชาตปัจจัย</strong>    ในนปัจฉาชาตปัจจัย   มี ๑ วาระ . . . ในนอาเสวนปัจจัย   มี ๑</p><p>วาระ  ในนกัมมปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในนวิปากปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในนวิปป-</p><p>ยุตตปัจจัย   มี ๑ วาระ.</p><p>         [๑๑๒๒]  <strong>เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong>   ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ...ใน</p><p>นอธิปติปัจจัย  มี ๒ วาระ    ในนปุเรชาตปัจจัย  มี ๒ วาระ    ในนปัจฉาชาต-</p><p>ปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในนอาเสวนปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในนกัมมปัจจัย   มี  ๒</p><p>วาระ  ในนวิปากปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในนมัคคปัจจัย   มี ๑ วาระ.</p><p>         [๑๑๒๓]  <strong>เพราะนวิปปยุตตปัจจัย นเหตุปัจจัย</strong>  ในนอธิปติปัจจัย</p><p>มี ๑ วาระ  . . . ในนปุเรชาตปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในนปัจฉาชาตปัจจัย   มี ๑</p><p>วาระ  ในนอาเสวนปัจจัย   มี ๑ วาระ  ในนกัมมปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในนวิปาก-</p><p>ปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในนมัคคปัจจัย   มี ๑ วาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 14</p><p>         [๑๑๒๔]  <strong>เพราะนวิปปยุตตปัจจัย  นเหตุปัจจัย  นอธิปติปัจจัย </strong></p><p><strong>นปุเรชาตปัจจัย  นปัจฉาชาตปัจจัย  นอาเสวนปัจจัย  นกัมมปัจจัย</strong></p><p><strong>นวิปากปัจจัย</strong>  ในนมัคคปัจจัยมี  ๑  วาระ.</p><p>                                 <em>การนับวาระในปัจจนียะ  จบ</em></p><p>                                       <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>                  <strong>การนับวาระในอนุโลมปัจจนียะแห่งปฏิจจวาระ</strong></p><p>         [๑๑๒๕]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>     ในนอธิปติปัจจัย    มี ๓ วาระ    ใน-</p><p>นปุเรชาตปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในนปัจฉาชาตปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในนอาเสวน-</p><p>ปัจจัย มี ๓ วาระ   ในนกัมมปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในนวิปากปัจจัย   มี ๓ วาระ</p><p>ในนวิปปยุตปัจจัย   มี ๒ วาระ.</p><p>         [๑๑๒๖]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย    อารัมมณปัจจัย</strong>  ในนอธิปติปัจจัย  มี</p><p>๓ วาระ . . . ในนปุเรชาตปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในนอาเสวนปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในนกัมมปัจจย   มี ๓ วาระ  ในนวิปากปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย  มี ๒ วาระ.  พึงนับวาระเหมือนกุสลติกะ. </p><p>                                     <em>อนุโลมปัจจนียะ  จบ</em></p><p> </p><p>                                       <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong></p><p>                   <strong>การนับวาระในปัจจนียานุโลมแห่งปฏิจจวาระ</strong></p><p>         [๑๑๒๗]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>     ในอารัมมณปัจจัย     มี  ๓  วาระ</p><p>. . . ในอนันตรปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในสหชาต-</p><p>ปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในนิสสยปัจจัย  มี ๓  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 15</p><p>วาระ    ในอุปนิสสยปัจจัย   มี  ๓ วาระ   ในปุเรชาตปัจจัย    มี ๓ วาระ   ใน </p><p>อาเสวนปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในกัมมปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในวิปากปัจจัย  มี ๓</p><p>วาระ   ในอาหารปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในอินทริยปัจจัย   มี  ๓ วาระ   ในฌาน</p><p>ปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในมัคคปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในสัมปยุตตปัจจัย  มี  ๓ วาระ </p><p>ในวิปปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอัตถิปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนัตถิปัจจัย   มี</p><p>๓ วาระ   ในวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในอวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>         [๑๑๒๘]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย   นอธิปติปัจจัย</strong>   ในอารัมมณปัจจัย มี</p><p>๓ วาระ . . .  ในอนันตรปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในสมนันตรปัจจัย   มี ๓ วาระ</p><p>ในสหชาตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอัญญมัญญปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนิสสยปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ    ในอุปนิสสยปัจจัย    มี ๓ วาระ    ในปุเรชาตปัจจัย    มี ๓ วาระ</p><p>ในอาเสวนปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในกัมมปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในวิปากปัจจัย   มี</p><p>๓ วาระ  ในอาหารปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในอินทริยปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในฌาน</p><p>ปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในมัคคปัจจัย  มี ๑  วาระ  ในสัมปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในวิปปยุตตปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในอัตถิปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในนัตถิปัจจัย  มี</p><p>๓ วาระ   ในวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในอวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>         [๑๑๒๙]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย      นอธิปติปัจจัย   นปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>ในอารัมมณปัจจัย  มี ๑ วาระ. . . ในอนันตรปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในสมนันตร-</p><p>ปัจจัย  มี ๑ วาระ   ในสหชาตปัจจัย  มี ๑ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย   มี ๑ </p><p>วาระ  ในนิสสยปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในอาเสวน-</p><p>ปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในกัมมปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในวิปากปัจจัย   มี ๑ วาระ</p><p>ในอาหารปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในอินทริยปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในฌานปัจจัย   มี </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 16</p><p>๑ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในวิปปยุตต- </p><p>ปัจจัย  มี ๑ วาระ   ในอัตถิปัจจัย  มี ๑ วาระ   ในนัตถิปัจจัย  มี ๑ วาระ   ใน</p><p>วิคตปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในอวิคตปัจจัย   มี ๑ วาระ. </p><p>         [๑๑๓๐]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย     นอธิปติปัจจัย   นปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p><strong>นปัจฉาชาตปัจจัย   นอาเสวนปัจจัย   นกัมมปัจจัย</strong>  ในอารัมมณปัจจัย  มี  ๑</p><p>วาระ . . . ในอนันตรปัจจัย  มี ๑ วาระ   ในสมนันตรปัจจัย   มี ๑ วาระ   ใน</p><p>สหชาตปัจจัย   มี ๑ วาระ    ในอัญญมัญญปัจจัย   มี  ๑ วาระ    ในนิสสยปัจจัย</p><p>มี ๑ วาระ   ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๑ วาระ   ในอาหารปัจจัย   มี ๑ วาระ   ใน</p><p>อินทริยปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในฌานปัจจัย    มี ๑ วาระ    ในสัมปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๑ วาระ  ในอัตถิปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในนัตถิปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในวิคตปัจจัย</p><p>มี ๑ วาร  ในอวิคตปัจจัย   มี ๑ วาระ.</p><p>         [๑๑๓๑]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย  นอธิปติปัจจัย  ฯลฯ  นกัมมปัจจัย</strong></p><p><strong>นวิปากปัจจัย  นมัคคปัจจัย  นวิปปยุตตปัจจัย</strong>  ในอารัมมณปัจจัย  มี  ๑  วาระ. . .</p><p>ในอนันตรปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย  มี  ๑ วาระ  ในสหชาตปัจจัย</p><p>มี ๑ วาระ  ในอัญญมัญญปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในนิสสยปัจจัย  มี ๑ วาระ  ใน</p><p>อุปนิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ  ในอินทริยปัจจัย มี ๑</p><p>วาระ  ในฌานปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในสัมปยุตปัจจัย มี ๑ วาระ  ในอัตถิปัจจัย</p><p>มี ๑ วาระ  ในนัตถิปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในวิคตปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในอวิคต-</p><p>ปัจจัย   มี ๑ วาระ.</p><p>                                         <em>นเหตุมูลกนัย  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 17</p><p>         [๑๑๓๒]  <strong>เพราะนอธิปติปัจจัย</strong>     ในเหตุปัจจัย   มี ๓ วาระ  ฯลฯ </p><p><strong>เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong>   ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ <strong>เพราะนปัจฉาชาตปัจจัย </strong></p><p><strong>นอาเสวนปัจจัย  นกัมมปัจจัย  ในเหตุปัจจัย</strong>  มี  ๓  วาระ  ฯลฯ.</p><p>         [๑๑๓๓]  <strong>เพราะนฌานปัจจัย</strong>   ในอารัมมณปัจจัย  มี ๓ วาระ... ใน</p><p>อนันตรปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในสหชาติปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ    ในอัญญมัญญปัจจัย    มี ๓ วาระ    ในนิสสยปัจจัย   มี ๓ วาระ</p><p>ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในปุเรชาตปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในกัมมปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ    ในวิปากปัจจัย   มี ๓ วาระ    ในอาหารปัจจัย   มี ๓ วาระ    ใน</p><p>อินทริยปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในสัมปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในวิปปยุตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ  ในอัตถิปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในนัตถิปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในวิคต-</p><p>ปัจจัย มี ๓วาระ  ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.</p><p>         เพราะนมัคคปัจจัย   ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ...ในอนันตรปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ.</p><p>         [๑๑๓๔]  <strong>เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong>  ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ . . . ใน</p><p>อารัมมณปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในอธิปติปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในอนันตรปัจจัย</p><p>มี ๒ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในสหชาตปัจจัย  มี ๒ วาระ  ใน</p><p>อัญญมัญญปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในนิสสยปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย</p><p>มี ๒ วาระ   ในอาเสวนปัจจัย   มี ๒ วาระ    ในกัมมปัจจัย   มี ๒ วาระ   ใน</p><p>วิปากปัจจัย  มี ๒ วาระ   ในอาหารปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในอินทริยปัจจัย   มี ๒</p><p>วาระ   ในฌานปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในมัคคปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในสัมปยุตต-</p><p>ปัจจัย  มี ๒ วาระ   ในอัตถิปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในนัตถิปัจจัย   มี ๒ วาระ</p><p>ในวิคตปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในอวิคตปัจจัย  มี ๒ วาระ.</p><p>         [๑๑๓๕]  <strong>เพราะนวิปปยุตตปัจจัย  นเหตุปัจจัย</strong>  ในอารัมมณปัจจัย</p><p>มี ๑ วาระ . . . ในอนันตรปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย  มี ๑ วาระ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 18</p><p>ในสหชาติปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ  ในนิสสยปัจจัย </p><p>มี ๑ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย   มี ๑ วาระ  ในอาเสวนปัจจัย   มี ๑ วาระ  ใน</p><p>กัมมปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในวิปากปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในอาหารปัจจัย มี ๑ </p><p>วาระ  ในอินทริยปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในฌานปัจจัย   มี ๑ วาระ  ในมัคคปัจจัย</p><p>มี ๑  วาระ   ในสัมปยุตตปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในอัตถิปัจจัย   มี  ๑ วาระ   ใน</p><p>นัตถิปัจจัย  มี ๑ วาระ ในวิคตปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในอวิคตปัจจัย  มี ๑ วาระ.</p><p>         [๑๑๓๖]  <strong>เพราะนวิปปยุตตปัจจัย  นเหตุปัจจัย  นอธิปติปัจจัย</strong></p><p><strong>นปุเรชาตปัจจัย  นปัจฉาชาตปัจจัย  นอาเสวนปัจจัย  นกัมมปัจจัย</strong></p><p><strong>นวิปากปัจจัย  นมัคคปัจจัย</strong>  ในอารัมมณปัจจัย  มี ๑ วาระ . . . ในอนันตร-</p><p>ปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในสหชาตปัจจัย มี ๑ วาระ</p><p>ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ  ในนิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย</p><p>มี ๑ วาระ  ในอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ  ในฌาน-</p><p>ปัจจัย มี ๑ วาระ  ในสัมปยุตตปัจจัย  มี ๑ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๑ วาระ  ใน</p><p>นัตถิปัจจัย มี  ๑ วาระ  ในวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ  ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.</p><p>         [๑๑๓๗]  <strong>เพราะนวิปปยุตตปัจจัย     นเหตุปัจจัย   นอธิปติปัจจัย</strong></p><p><strong>นปุเราชาตปัจจัย  นปัจฉาชาตปัจจัย  นอาเสวนปัจจัย  นกัมมปัจจัย  นวิ-</strong></p><p><strong>ปากปัจจัย   นมัคคปัจจัย</strong> ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ... ในอนันตรปัจจัย</p><p>มี ๑ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในสหชาตปัจจัย  มี ๑ วาระ   ใน</p><p>อัญญมัญญปัจจัย  มี ๑ วาระ ในนิสสยปัจจัย  มี ๑ วาระ   ในอุปนิสสยปัจจัย</p><p>มี ๑ วาระ ในอาหารปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ  ในฌาน- </p><p>ปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในสัมปยุตตปัจจัย  มี ๑ วาระ   ในอัตถิปัจจัย  มี ๑ วาระ</p><p>ในนัตถิปัจจัย มี ๑ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ. </p><p>                                     <em>ปัจจนียานุโลม  จบ</em></p><p>                                       <em>ปฏิจจวาระ  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 19</p><p>                             <strong>สหชาตวาระ  เป็นต้น</strong>  </p><p>         [๑๑๓๘]  <strong>เกิดร่วมกับธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ฯลฯ อิง</strong></p><p><strong>อาศัยธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ฯลฯ    อาศัยธรรมที่สัมปยุตด้วย</strong></p><p><strong>สุขเวทนา  ฯลฯ   เจือกับธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา.</strong></p><p>         [๑๑๓๙]  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา    สัมปยุตกับธรรมที่</strong></p><p><strong>สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ    ขันธ์ ๒  สัมปยุตกับขันธ์ ๑   ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา    เกิดขึ้น</p><p>ขันธ์ ๑ สัมปยุตกับขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>                                  <em>สัมปยุตตวาระ  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 20</p><p>                                            <strong>ปัญหาวาระ</strong>  </p><p>                                             <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                           <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong></p><p>         [๑๑๔๐]  ๑. <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา เป็นปัจจัยแก่ธรรม</strong></p><p><strong>ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เหตุที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   เหตุที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>         [๑๑๔๑]  ๒. <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา    เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  เหตุที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>         [๑๑๔๒] ๓. <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เหตุที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ    เหตุที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา    เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 21</p><p>                                          <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย</strong> </p><p>         [๑๑๔๓] ๑. <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา เป็นปัจจัยแก่ธรรม </strong></p><p><strong>ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong> </p><p>         คือ ๑.  บุคคลให้ทาน  สมาทานศีล   กระทำอุโบสถกรรม   ด้วยจิตที่</p><p>สัมปยุตด้วยสุขเวทนา   แล้วพิจารณาด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา.   ออกจาก</p><p>ฌานที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา,    ออกจากมรรค,    ออกจากผลแล้ว,    พิจารณา</p><p>ด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา.</p><p>               ๒.  พระอริยบุคคลทั้งหลาย      พิจารณากิเลสทั้งหลายที่ละแล้วที่</p><p>สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  พิจารณากิเลสทั้งหลายที่</p><p>ท่านข่มแล้ว.   รู้กิเลสทั้งหลายที่เคยเกิดแล้วในกาลก่อน,    พิจารณาเห็นขันธ์ที่ </p><p>สัมปยุตด้วยสุขเวทนา   โดยความเป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา  ด้วย</p><p>จิตที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา,  ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   เพราะปรารภขันธ์</p><p>นั้น     ราคะ  ทิฏฐิ  ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ย่อมเกิดขึ้น ฯลฯ</p><p>               ๓.  เพราะปรารภขันธ์ทั้งหลายที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา    ขันธ์ทั้ง-</p><p>หลายที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๑๔๔] ๒.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา    เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ ๑.  เมื่อบุคคลให้ทาน   สมาทานศีล   กระทำอุโบสถกรรม  ด้วย</p><p>จิตที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาแล้ว  โทมนัสย่อมเกิดขึ้นแก่บุคคลผู้มีวิปปฏิสาร.</p><p>               ๒.  เมื่อฌานที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเสื่อมไป     โทมนัสย่อมเกิด</p><p>ขึ้นแก่บุคคลผู้มีวิปปฏิสาร.</p><p>               ๓.  เพราะปรารภขันธ์ทั้งหลายที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา    ขันธ์ทั้ง-</p><p>หลายที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา   ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 22</p><p>         [๑๑๔๕]  ๓.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา    เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong> </p><p>         คือ  ๑.  บุคคลให้ทาน  สมาทานศีล  กระทำอุโบสถกรรม  ด้วยจิตที่</p><p>สัมปยุตด้วยสุขเวทนา      แล้วพิจารณาด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา. </p><p>                ๒.  บุคคลออกจากฌานที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา,   ออกจากมรรค,</p><p>ออกจากผลแล้ว,   พิจารณาด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา.</p><p>                ๓. พระอริยบุคคลทั้งหลายพิจารณากิเลสทั้งหลาย   ที่ละแล้ว    ที่ </p><p>สัมปยุตด้วยสุขเวทนา   ด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา   พิจารณากิเลส</p><p>ทั้งหลาย     ที่ข่มแล้ว,     รู้กิเลสทั้งหลายที่เคยเกิดแล้วในกาลก่อน.     พิจารณา</p><p>เห็นขันธ์ทั้งหลายที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของความเป็นของไม่เที่ยง</p><p>เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา  ย่อมยินดี  ด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา.</p><p>                ๔.  บุคคลย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   เพราะปรารภขันธ์นั้น</p><p>ราคะ  ทิฏฐิ  วิจิกิจฉา  อุทธัจจะ  ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>                ๕.  พระอริยบุคคลทั้งหลาย  รู้จิตของบุคคลผู้มีความพร้อมเพรียง</p><p>ด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา ด้วยเจโตปริยญาณ.</p><p>                ๖.  ขันธ์ทั้งหลายที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา   เป็นปัจจัยแก่เจโตปริย-</p><p>ญาณ   แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ    แก่ยถากัมมูปคญาณ    แก่อนาคตังสญาณ</p><p>แก่อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>                ๗.  เพราะปรารภขันธ์ทั้งหลายที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา    ขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  ย่อมเกิดขึ้น.        </p><p>         [๑๑๔๖]  ๔.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา    เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ ๑.  เพราะปรารภซึ่งโทสะ โทสะ โมหะ  ย่อมเกิดขึ้น. เพราะปรารภ</p><p>โมหะที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา   โมหะ   โทสะ    ย่อมเกิดขึ้น.    เพราะปรารภ</p><p>ทุกขสหคตกายวิญญาณ  โทสะ  โมหะ  ย่อมเกิดขึ้น.            . </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 23</p><p>               ๒.  เพราะปรารภขันธ์ทั้งหลายที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา   ขันธ์ </p><p>ทั้งหลายที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา  ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>         [๑๑๔๗] ๕.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา    เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ ๑.  พระอริยบุคคลทั้งหลายพิจารณากิเลสที่ละแล้ว   ที่สัมปยุตด้วย</p><p>ทุกขเวทนา   ด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา    พิจารณากิเลสทั้งหลายที่ข่มแล้ว,</p><p>รู้กิเลสทั้งหลายที่เคยเกิดแล้วในกาลก่อน,   พิจารณาเห็นขันธ์ทั้งหลายที่สัมปยุต</p><p>ด้วยทุกขเวทนา  ด้วยอำนาจของความเป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์   เป็นอนัตตา</p><p>ด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา.</p><p>               ๒.  เพราะปรารภขันธ์ทั้งหลายที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา    ขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๑๔๘] ๖.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา    เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ ๑.  พระอริยบุคคลทั้งหลาย  พิจารณากิเลสที่ละแล้วที่สัมปยุตด้วย</p><p>ทุกขเวทนา  ด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา   พิจารณากิเลสทั้งหลายที่ </p><p>ข่มแล้ว,  รู้กิเลสทั้งหลายที่เคยเกิดแล้วในกาลก่อน, พิจารณาเห็นขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา     ด้วยอำนาจของความเป็นของไม่เที่ยง     เป็นทุกข์</p><p>เป็นอนัตตา  ด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา.</p><p>               ๒.  รู้จิตของบุคคลผู้มีความพร้อมเพรียงด้วยจิตที่สัมปยุตด้วย</p><p>ทุกขเวทนา  ด้วยเจโตปริยญาณ.</p><p>               ๓.  ขันธ์ทั้งหลายที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา     เป็นปัจจัยแก่เจโต-</p><p>ปริยญาณ  แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ  แก่ยถากัมมูปคญาณ  แก่อนาคตังสญาณ</p><p>แก่อาวัชชนะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 24</p><p>               ๔.  เพราะปรารภขันธ์ทั้งหลายที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา      ขันธ์ </p><p>ทั้งหลายที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๑๔๙] ๗.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา    ด้วยอำนาจของอารัมมณ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong> </p><p>         คือ ๑.  บุคคลให้ทาน   สมาทานศีล   กระทำอุโบสถกรรม   ด้วยจิต </p><p>ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  แล้วพิจารณาด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุข- </p><p>เวทนา  ออกจากฌานที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา,  ออกจากมรรค,  ออกจาก</p><p>ผล    แล้วพิจารณาด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา.</p><p>               ๒.  พระอริยบุคคลทั้งหลาย    พิจารณากิเลสทั้งหลายที่ท่านละได้</p><p>แล้วที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา     ด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา,</p><p>พิจารณากิเลสทั้งหลายที่ข่มแล้ว.       รู้กิเลสทั้งหลายที่เคยเกิดแล้วในกาลก่อน,</p><p>พิจารณาเห็นขันธ์ทั้งหลายที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา     โดยความเป็นของ</p><p>ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา ย่อมยินดีด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา.</p><p>               ๓.  บุคคลย่อมเพลิดเพลินยิ่งเพราะปรารภขันธ์นั้น   ราคะ   ทิฏฐิ</p><p>วิจิกิจฉา  อุทธัจจะ  ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาย่อมเกิดขึ้น.</p><p>               ๔.  พระอริยบุคคลทั้งหลาย   รู้จิตของบุคคลผู้มีความพร้อมเพรียง</p><p>ด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  ด้วยเจโตปริยญาณ.</p><p>               ๕.  อากาสานัญจายตนะ เป็นปัจจัยแก่วิญญาณัญจายตนะ  ด้วยอำ-</p><p>นาจของอารัมมณปัจจัย  ฯลฯ   อากิญจัญญายตนะ    เป็นปัจจัยแก่เนวสัญญา-</p><p>นาสัญญายตนะ  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.              </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 25</p><p>               ๖.  ขันธ์ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา เป็นปัจจัยแก่อิทธิวิธญาณ</p><p>แก่เจโตปริยญาณ  แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ    แก่ยถากัมมูปคญาณ   แก่อนา- </p><p>คตังสญาณ   แก่อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>               ๗.  เพราะปรารภขันธ์ทั้งหลายที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา   ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>         [๑๑๕๐] ๘.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ ๑.  บุคคลให้ทาน สมาทานศีล กระทำอุโบสถกรรม  ด้วยจิตที่</p><p>สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา     แล้วพิจารณาด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา</p><p>ออกจากฌานที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา    ออกจากมรรค   ออกจากผลแล้ว</p><p>ย่อมพิจารณาด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา.</p><p>               ๒.  พระอริยบุคคลทั้งหลาย.    พิจารณากิเลสทั้งหลายที่ละได้แล้ว</p><p>ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา   ด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา   พิจารณากิเลส</p><p>ทั้งหลายที่ข่มแล้ว,    รู้กิเลสทั้งหลายที่เคยเกิดแล้วในกาลก่อน,    เพราะปรารภ</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา   ย่อมพิจารณาเห็นโดยความเป็น</p><p>ของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา  ด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา,   ย่อมยินดี</p><p>ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   เพราะปรารภขันธ์นั้น  ราคะ  ทิฏฐิ  ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา</p><p>ย่อมเกิดขึ้น ฯลฯ</p><p>               ๓.  เพราะปรารภขันธ์ทั้งหลาย   ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา</p><p>ขันธ์ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๑๕๑] ๙.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 26</p><p>         คือ  ๑.  บุคคลให้ทาน  สมาทานศีล   กระทำอุโบสถกรรม   ด้วย </p><p>จิตที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  โทมนัสย่อมเกิดขึ้น  แก่บุคคลผู้มีวิปปฏิสาร.</p><p>                ๒.  เมื่อฌานที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา เสื่อมไปแล้ว  โทมนัส</p><p>ย่อมเกิดขึ้น   แก่บุคคลผู้มีวิปปฏิสาร. </p><p>                ๓.  เพราะปรารภขันธ์ทั้งหลายที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>                                          <strong>๓.  อธิปติปัจจัย</strong></p><p>         [๑๑๕๒] ๑.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา เป็นปัจจัยแก่ธรรม</strong></p><p><strong>ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>                มี ๒ อย่าง คือ ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>                ๑.  บุคคลให้ทาน  สมาทานศีล  กระทำอุโบสถกรรม  ด้วยจิตที่     </p><p>สัมปยุตด้วยสุขเวทนาแล้ว   กระทำกุศลนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น   ย่อม</p><p>พิจารณา  ด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา.</p><p>                ๒.  ออกจากฌานที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา    ออกจากมรรค    ออก</p><p>จากผลแล้ว      กระทำฌานเป็นต้นนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น     ย่อม</p><p>พิจารณาด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา.</p><p>                ๓.  ย่อมยินดีย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะกระทำขันธ์ทั้งหลายที่สัม-</p><p>ปยุตด้วยสุขเวทนาให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา</p><p>ครั้นกระทำขันธ์นั้น  ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   ราคะ   ทิฏฐิ   ที่สัมปยุต</p><p>ด้วยสุขเวทนา  ย่อมเกิดขึ้น ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 27</p><p>               ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong> ได้แก่ อธิบดีที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา เป็น</p><p>ปัจจัยแก่สัมปยุตขันธ์   ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย. </p><p>         [๑๑๕๓] ๒.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา เป็นปัจจัยแก่ธรรม</strong></p><p><strong>ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong> </p><p>               มีอย่างเดียว คือ <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>   ได้แก่</p><p>               ๑.  บุคคลให้ทาน   สมาทานศีล   กระทำอุโบสถกรรม   ด้วยจิตที่ </p><p>สัมปยุตด้วยสุขเวทนาแล้ว   กระทำกุศลนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น   ย่อม</p><p>พิจารณาด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา.</p><p>               ๒.  ออกจากฌานที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา,   ออกจากมรรค,   ออก</p><p>จากผลแล้ว      กระทำฌานเป็นต้นนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น      ย่อม</p><p>พิจารณาด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา.</p><p>               ๓.  ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่งเพราะกระทำขันธ์ทั้งหลายที่</p><p>สัมปยุตด้วยสุขเวทนา     ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นด้วยจิตที่สัมปยุตด้วย</p><p>อทุกขมสุขเวทนา  ครั้นกระทำขันธ์นั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว  ราคะ</p><p>ทิฏฐิ   ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาย่อมเกิดขึ้น ฯลฯ</p><p>         [๑๑๕๔] ๓.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา    เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>               มีอย่างเดียว คือ <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่  อธิบดีที่สัมปยุตด้วยทุกข-</p><p>เวทนา  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตขันธ์ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>         [๑๑๕๕] ๔.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 28</p><p>              มี ๒ อย่าง คือ   ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>              ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่ </p><p>              ๑.  บุคคลให้ทาน  สมาทานศีล  การทำอุโบสถกรรม   ด้วยจิตที่</p><p>สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาแล้ว  การทำกุศลนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น</p><p>ย่อมพิจารณาด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา. </p><p>              ๒.  ออกจากฌานที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา    ออกจากมรรค</p><p>ออกจากผล   แล้วการทำกุศลนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว    ย่อม</p><p>พิจารณาด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา.</p><p>              ๓.  ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   เพราะกระทำขันธ์ทั้งหลายที่</p><p>สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา   ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นด้วยจิตที่สัมปยุต </p><p>ด้วยอทุกขมสุขเวทนา    ครั้นกระทำขันธ์นั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว</p><p>ราคะ  ทิฏฐิ  ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  ย่อมเกิดขึ้น ฯลฯ.</p><p>              ที่เป็น  สหชาตาธิปติ  ได้แก่อธิบดีที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา</p><p>เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตขันธ์ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>         [๑๑๕๖] ๕.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>มีอย่างเดียว คือ <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>              ๑.  บุคคลให้ทาน   สมาทานศีล   กระทำอุโบสถกรรม    ด้วยจิตที่ </p><p>สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา     กระทำกุศลนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น</p><p>ย่อมพิจารณาด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา.</p><p>              ๒.  ออกจากฌานที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา,  ออกจากมรรค,</p><p>ออกจากผลแล้ว  กระทำฌานเป็นต้นนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น    ย่อม</p><p>พิจารณาด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 29</p><p>               ๓.  ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง    เพราะกระทำขันธ์ทั้งหลายที่</p><p>สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น  ด้วยจิตที่สัมปยุต </p><p>ด้วยสุขเวทนา    ครั้นกระทำขันธ์นั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว    ราคะ</p><p>ทิฏฐิที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาย่อมเกิดขึ้น ฯลฯ. </p><p>                                         <strong>๔.  อนันตรปัจจัย</strong></p><p>         [๑๑๕๗] ๑.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  เป็นปัจจัยแก่ธรรม </strong></p><p><strong>ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ ๑.  ขันธ์ทั้งหลายที่เกิดก่อน ๆ ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา    เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เกิดหลัง ๆ ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา    ด้วยอำนาจของ</p><p>อนันตรปัจจัย.</p><p>               ๒.  อนุโลมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  เป็นปัจจัยแก่โคตรภูที่สัมปยุต</p><p>ด้วยสุขเวทนา   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.                        </p><p>               ๓.  อนุโลม   เป็นปัจจัยแก่โวทาน.</p><p>               ๔.  โคตรภู   เป็นปัจจัยแก่มรรค.</p><p>               ๕.  โวทาน   เป็นปัจจัยแก่มรรค.</p><p>               ๖.   มรรค    เป็นปัจจัยแก่ผล.</p><p>               ๗.  ผล    เป็นปัจจัยแก่ผล.</p><p>               ๘.  อนุโลม     เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติ     ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา</p><p>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>               ๙.  ขันธ์ทั้งหลายที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา   เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะที่</p><p>สัมปยุตด้วยสุขเวทนา   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 30</p><p>         [๑๑๕๘]  ๒.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา เป็นปัจจัยแก่ธรรม </strong></p><p><strong>ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ ๑.  จุติจิตที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา     เป็นปัจจัยแก่อุปบัติจิตที่</p><p>สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>               ๒.  ภวังคจิตที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา    เป็นปัจจัยแก่อาวัชชนจิต</p><p>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>               ๓.  สุขสหคตกายวิญญาณ      เป็นปัจจัยแก่วิบากมโนธาตุ    ด้วย</p><p>อำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>               ๔.  วิบากมโนวิญญาณธาตุ   ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา   เป็นปัจจัย</p><p>แก่กิริยามโนวิญญาณธาตุ   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>               ๕.  ภวังคจิตที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา     เป็นปัจจัยแก่ภวังคจิตที่</p><p>สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>               ๖.  กุศลและอกุศลจิตที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา     เป็นปัจจัยแก่</p><p>วุฏฐานะที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา.</p><p>               ๗.  กิริยา  เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ,  ผลเป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ  ด้วย</p><p>อำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         [๑๑๕๙]  ๓.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา    เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>               คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เกิดก่อน ๆ ที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา    เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เกิดหลัง  ๆ ที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา     ด้วยอำนาจของ</p><p>อนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 31</p><p>         [๑๑๖๐] ๔.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา   เป็นปัจจัยแก่ </strong></p><p><strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong> </p><p>         คือ ๑.  ทุกขสหคตกายวิญญาณ       เป็นปัจจัยแก่วิบากมโนธาตุ</p><p>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>               ๒.  ขันธ์ทั้งหลายที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา   เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ</p><p>ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.                  </p><p>         [๑๑๖๑] ๕.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา    ด้วยอำนาจของอนันตร-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>         คือ ๑.  ขันธ์ทั้งหลายที่เกิดก่อน ๆ ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เกิดหลัง ๆ ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา    ด้วย</p><p>อำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>               ๒.  อนุโลมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา   เป็นปัจจัยแก่โคตรภู</p><p>ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>               ๓.  อนุโลมเป็นปัจจัยแก่โวทาน.</p><p>               ๔.  โคตรภู   เป็นปัจจัยแก่มรรค.</p><p>               ๕.  โวทาน   เป็นปัจจัยแก่มรรค.</p><p>               ๖.  มรรคเป็นปัจจัยแก่ผล.</p><p>               ๗.  ผลเป็นปัจจัยแก่ผล.</p><p>               ๘.  อนุโลมเป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 32</p><p>              ๙.  เนวสัญญานาสัญญายตนะ   ของพระอริยบุคคลผู้ออกจากนิโรธ </p><p>เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของอนันตร-</p><p>ปัจจัย. </p><p>              ๑๐.  ขันธ์ทั้งหลายที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา    เป็นปัจจัยแก่</p><p>วุฏฐานะที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         [๑๑๖๒] ๖.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุขมสุขเวทนา  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ ๑.  จุติจิตที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา เป็นปัจจัยแก่อุปบัติ-</p><p>จิตที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>               ๒.  อาวัชชนจิต     เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่สัมปยุตด้วยสุข-</p><p>เวทนา   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>               ๓.  วิบากมโนธาตุ     เป็นปัจจัยแก่วิบากมโนวิญญาณธาตุ     ที่</p><p>สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>               ๔.  ภวังคจิตที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา   เป็นปัจจัยแก่ภวังค-</p><p>จิตที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>               ๕.  กุศลและอกุศลจิตที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา    เป็นปัจจัย</p><p>แก่วุฏฐานะที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา.</p><p>               ๖.  กิริยา   เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ.</p><p>               ๗.  ผล   เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ.</p><p>               ๘.  เนวสัญญานาสัญญายตนะของพระอริยบุคคลผู้ออกจากนิโรธ</p><p>เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 33</p><p>         [๑๑๖๓] ๗.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  เป็นปัจจัย </strong></p><p><strong>แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>              คือ  อาวัชชนจิต     เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย     ที่สัมปยุตด้วย </p><p>ทุกขเวทนา   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>                                    <strong>๕.  สมนันตรปัจจัย</strong></p><p>         [๑๑๖๔] ๑.  ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา เป็นปัจจัยแก่ธรรม</p><p>ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของสมนันตรปัจจัย</p><p>              เหมือนกับอนันตรปัจจัย.</p><p>                                       <strong>๖. สหชาตปัจจัย</strong></p><p>         [๑๑๖๕] ๑.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  เป็นปัจจัยแก่ธรรม</strong></p><p><strong>ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p>              คือ ขันธ์ ๑ ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ ด้วยอำนาจ</p><p>ของสหชาตปัจจัย,  ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์  ๑ ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>              ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๑ ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา   เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ ๒  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,  ขันธ์ ๒  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๑  ด้วย </p><p>อำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>         [๑๑๖๖] ๒.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกเวทนา    เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p>              คือ  ขันธ์ ๑ ที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ ด้วย</p><p>อำนาจของสหชาตปัจจัย   ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๑  ด้วยอำนาจของสหชาต-</p><p>ปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 34</p><p>              ปฏิสนธิที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา  ย่อมไม่ได้ในวาระนี้.</p><p>         [๑๑๖๗] ๓.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  เป็นปัจจัย </strong></p><p><strong>แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p>              คือ  ขันธ์ ๑ ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒</p><p>ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,    ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๑ ด้วยอำนาจของ</p><p>สหชาตปัจจัย.</p><p>              ในปฏิสนธิขณะ    ขันธ์ ๑ ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา    เป็น </p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,   ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๑</p><p>ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.   </p><p>                                      <strong>๗. อัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         [๑๑๖๘] ๑.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา เป็นปัจจัยแก่ธรรม</strong></p><p><strong>ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ.</strong></p><p>                                         <strong>๘.  นิสสยปัจจัย</strong></p><p>              <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา    เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่สัมปยุต</strong></p><p><strong>ด้วยสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย  ฯลฯ.</strong></p><p>              อัญญมัญญปัจจัยก็ดี  นิสสยปัจจัยก็ดี  เหมือนกับสหชาตปัจจัย.</p><p>                                       <strong>๙.  อุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         [๑๑๖๙] ๑.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  เป็นปัจจัยแก่ธรรม</strong></p><p><strong>ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 35</p><p>            มี ๓ อย่าง คือ ที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ.</strong> </p><p>            ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่  </p><p>            ๑.  บุคคลอาศัยศรัทธาที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาแล้ว     ย่อมให้ทาน</p><p>สมาทานศีล   การทำอุโบสถกรรม   ด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา,    ยังฌานที่</p><p>สัมปยุตด้วยสุขเวทนาให้เกิดขึ้น    ยังวิปัสสนาให้เกิดขึ้น     ยังมรรคให้เกิดขึ้น,</p><p>ยังสมาบัติให้เกิดขึ้นแล้ว,   ก่อมานะ   ถือทิฏฐิ.</p><p>            ๒.  บุคคลอาศัยศีลที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา     อาศัยสุตะ     จาคะ</p><p>ปัญญา   ราคะ   โมหะ   มานะ   ทิฏฐิ   ความปรารถนา   อาศัยสุขสหคตกาย-</p><p>วิญญาณแล้ว   ย่อมให้ทานด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ฯลฯ  ยังสมาบัติให้</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>            ใน<strong>ธรรมหมวด  ๕ ที่มีศรัทธาเป็นต้น</strong>  พึงเพิ่มคำว่า  <strong>ก่อมานะ</strong></p><p><strong>ถือทิฏฐิ</strong>   เข้าด้วย  ส่วนหมวดที่เหลือไม่ต้องเพิ่ม.</p><p>            ๓.  บุคคลถือเอาสิ่งของที่เจ้าของไม่ได้ให้   พูดเท็จ   พูดส่อเสียด</p><p>พูดคำหยาบ  พูดเพ้อเจ้อ   ตัดที่ต่อ  ปล้นไม่เหลือ ปล้นในเรือนหลังหนึ่ง ยืนดัก</p><p>ในทางเปลี่ยว   คบทาภรรยาของชายอื่น    ฆ่าชาวบ้าน   ฆ่าชาวนิคม   ด้วยจิตที่ </p><p>สัมปยุตด้วยสุขเวทนา.</p><p>            ๔.  ศรัทธาที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ศีล  สุตะ จาคะ  ปัญญา ราคะ</p><p>โมหะ   มานะ   ทิฏฐิ   ความปรารถนา   ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา   สุขสหคตกาย-</p><p>วิญญาณเป็นปัจจัยแก่ศรัทธา   ศีล  สุตะ   จาคะ   ปัญญา   ราคะ  โมหะ  มานะ</p><p>ทิฏฐิ   ความปรารถนา   ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา,   แก่สุขสหคตกายวิญญาณ  แก่</p><p>ขันธ์ทั้งหลาย   ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 36</p><p>         [๑๑๗๐] ๒.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา เป็นปัจจัยแก่ธรรม </strong></p><p><strong>ที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>              มีอย่างเดียว คือ ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>              ๑.  บุคคลอาศัยศรัทธาที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาแล้ว  ยังตนให้เดือด </p><p>ร้อน   ให้เร่าร้อน   เสวยทุกข์อันมีการแสวงหาเป็นมูล.</p><p>              ๒.  บุคคลอาศัยศีล   สุตะ   จาคะ  ปัญญา  ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา</p><p>แล้ว   ยังตนให้เดือดร้อน   ให้เร่าร้อน   เสวยทุกข์อันมีการแสวงหาเป็นมูล.</p><p>              ๓.  บุคคลอาศัยราคะ    โมหะ    มานะ   ทิฏฐิ  ความปรารถนาที่</p><p>สัมปยุตด้วยสุขเวทนา   อาศัยสุขสหคตกายวิญญาณแล้ว   ฆ่าสัตว์   ถือเอาสิ่งของ</p><p>ที่เจ้าของไม่ได้ให้   ด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา   พูดเท็จ   พูดส่อเสียด  พูด</p><p>คำหยาบ   พูดเพ้อเจ้อ    ตัดที่ต่อ   ปล้นไม่มีส่วนเหลือ   ปล้นในเรือนหลังหนึ่ง</p><p>ยืนดักในทางเปลี่ยว   คบหาภรรยาของชายอื่น   ฆ่าชาวบ้าน   ฆ่าชาวนิคม   ฆ่า</p><p>มารดา   ฆ่าบิดา   ฆ่าพระอรหันต์   ยังพระโลหิตพระตถาคตให้ห้อ    ด้วยจิต </p><p>ประทุษร้ายแล้ว   ทำลายสงฆ์ไห้แตกกัน. </p><p>              ๔.  ศรัทธาอันสัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ศีล   สุตะ   จาคะ   ปัญญา</p><p>ราคะ  โมหะ  มานะ  ทิฏฐิ  ความปรารถนา  ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  สุขสหคต-</p><p>กายวิญญาณ   เป็นปัจจัยแก่โทสะ   ฯลฯ   แก่โมหะ   แก่ทุกขสหคตกายวิญญาณ</p><p>แก่ขันธ์ทั้งหลายที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย. </p><p>         [๑๑๗๑] ๓.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา     เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>              มี ๓ อย่างคือ  ที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 37</p><p>             ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่ </p><p>             ๑.  บุคคลอาศัยศรัทธาที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ให้ทาน  สมาทาน </p><p>ศีล กระทำอุโบสถกรรม ด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาแล้ว  ย่อมยังฌาน</p><p>อันสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาให้เกิดขึ้น     ยังวิปัสสนาให้เกิดขึ้น,    ยังมรรค</p><p>ให้เกิดขึ้น,   ยังอภิญญาให้เกิดขึ้น,   ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น,    ก่อมานะ,   ถือทิฏฐิ.</p><p>             ๒.  บุคคลอาศัยศีลที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา      อาศัยสุตะ     จาคะ</p><p>ปัญญา ราคะ  โมหะ มานะ  ทิฏฐิ  ความปรารถนาที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  อาศัย</p><p>สุขสหคตกายวิญญาณแล้ว      ย่อมให้ทานด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา</p><p>ฯลฯ ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น,   ถือเอาสิ่งของที่เจ้าของไม่ได้ให้ด้วยจิตที่สัมปยุตด้วย</p><p>อทุกขมสุขเวทนา,  พูดเท็จ,  พูดส่อเสียด,   พูดคำหยาบ,  พูดเพ้อเจ้อ,  ตัดที่ต่อ,</p><p>ปล้นไม่มีส่วนเหลือ,   ปล้นในเรือนหลังหนึ่ง,   ยืนดักอยู่ในทางเปลี่ยว,   คบหา</p><p>ภรรยาของชายอื่น,   ฆ่าชาวบ้าน,   ฆ่าชาวนิคม.</p><p>             ๓.  ศรัทธาที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ศีล  สุตะ  จาคะ  ปัญญา  ราคะ</p><p>โมหะ   มานะ   ทิฏฐิ    ความปรารถนาที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา    สุขสหคตกาย-  </p><p>วิญญาณเป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา,     แก่ศีล,     สุตะ,</p><p>จาคะ,  ปัญญา,   ราคะ,  โมหะ,  มานะ  ทิฏฐิ,  ความปรารถนา,  แก่สุขสหคต-</p><p>กายวิญญาณ,   แก่ขันธ์ทั้งหลายที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา   ด้วยอำนาจของ</p><p>อุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๑๑๗๒] ๔.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา    เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>              มี ๒ อย่าง คือ  ที่เป็น  <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 38</p><p>              ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่ </p><p>              ๑.  บุคคลอาศัยโทสะ    แล้วย่อมฆ่าสัตว์    ถือเอาสิ่งของที่เจ้าของ</p><p>มิได้ให้   ด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา ฯลฯ ย่อมทำลายสงฆ์ให้แตกกัน.</p><p>              ๒.  บุคคลอาศัยโมหะ   ทุกขสหคตกายวิญญาณแล้ว   ย่อมฆ่าสัตว์ </p><p>ย่อมถือเอาสิ่งของที่เจ้าของไม่ได้ให้      ด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา   ฯลฯ</p><p>ทำลายสงฆ์ให้แตกกัน.</p><p>              ๓.  โทสะ   โมหะ    ทุกขสหคตกายวิญญาณ    เป็นปัจจัยแก่โทสะ</p><p>โมหะ   ทุกขสหคตกายวิญญาณ  แก่ขันธ์ทั้งหลายที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา  ด้วย</p><p>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๑๑๗๓] ๕.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา    เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>             มีอย่างเดียว คือ ที่เป็น   <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>   ได้แก่              </p><p>             ๑.  บุคคลอาศัยโทสะ     แล้วย่อมให้ทานด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยสุข-</p><p>เวทนา  ฯลฯ  ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น   ถือเอาสิ่งของที่เจ้าของไม่ได้ให้   ด้วยจิตที่</p><p>สัมปยุตด้วยสุขเวทนา ฯลฯ  ฆ่าชาวนิคม.</p><p>             ๒.  อาศัยโมหะ   อาศัยทุกขสหคตกายวิญญาณ   แล้วย่อมให้ทาน</p><p>ด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา ฯลฯ ฆ่าชาวนิคม.</p><p>             ๓.  โทสะ  โมหะ  ทุกขสหคตกายวิญญาณ    เป็นปัจจัยแก่ศรัทธา</p><p>ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา ฯลฯ  แก่สุขสหคตกายวิญญาณ    แก่ขันธ์ทั้งหลาย   ที่</p><p>สัมปยุตด้วยสุขเวทนา   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 39</p><p>         [๑๑๗๔] ๖.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา    เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong> </p><p>              มี ๒ อย่าง คือ  ที่เป็น   <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong> และ <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>              ที่เป็น    <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่ </p><p>              ๑.  บุคคลอาศัยโทสะ      แล้วย่อมให้ทานด้วยจิตที่สัมปยุตด้วย</p><p>อทุกขมสุขเวทนา ฯลฯ ฆ่าชาวนิคม.                                          </p><p>              ๒.  อาศัยโมหะ    ทุกขสหคตกายวิญญาณ    แล้วย่อมให้ทานด้วย</p><p>จิตที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา ฯลฯ ฆ่าชาวนิคม. </p><p>              ๓.  โทสะ   โมหะ   ทุกขสหคตกายวิญญาณ   เป็นปัจจัยแก่ศรัทธา</p><p>ฯลฯ ความปรารถนาที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาแก่ขันธ์ทั้งหลายที่สัมปยุต</p><p>ด้วยอทุกขมสุขเวทนา   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๑๑๗๕] ๗.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong>                                                </p><p>              มี ๓ อย่างคือ    ที่เป็น     อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</p><p>และ  ปกตูปนิสสยะ                            </p><p>              ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>              ๑.  บุคคลอาศัยศรัทธาที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาแล้ว    ย่อม</p><p>ให้ทาน  ฯลฯ  ถือทิฏฐิ  อาศัยศีล  สุตะ  จาคะ  ปัญญา  ราคะ  โมหะ   มานะ</p><p>ทิฏฐิ     ความปรารถนาที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาแล้ว     ย่อมให้ทานด้วย</p><p>จิตที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา   ฯลฯ   ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น    ถือเอาสิ่งของ</p><p>ที่เจ้าของไม่ได้ให้ด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา ฯลฯ ฆ่าชาวนิคม.  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 40</p><p>               ๒.  ศรัทธาที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา ศีล  สุตะ จาคะ  ปัญญา </p><p>ราคะ  โมหะ  มานะ   ทิฏฐิ   ความปรารถนา   เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่สัมปยุต</p><p>ด้วยอทุกขมสุขเวทนา ฯลฯ แก่ความปรารถนา  แก่ขันธ์ทั้งหลาย  ที่สัมปยุตด้วย</p><p>อทุกขมสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย. </p><p>         [๑๑๗๖] ๘.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>               มี ๓ อย่าง คือ ที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong></p><p>และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>               ที่เป็น<strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>               ๑.  บุคคลอาศัยศรัทธาที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาแล้ว    ให้</p><p>ทานด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา ฯลฯ ก่อมานะ  ถือทิฏฐิ.</p><p>               ๒.  บุคคลอาศัยศีลที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา ฯลฯ อาศัยความ</p><p>ปรารถนาแล้ว  ให้ทานด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา ฯลฯ ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น</p><p>ถือเอาสิ่งของที่เจ้าของไม่ได้ให้ด้วยจิตที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา ฯลฯ ฆ่าชาวนิคม.</p><p>               ๓.  ศรัทธา  ฯลฯ  ความปรารถนาที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา</p><p>สุขสหคตกายวิญญาณ      เป็นปัจจัยแก่ความปรารถนาที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา</p><p>แก่สุขสหคตกายวิญญาณ      แก่ขันธ์ทั้งหลายที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา     ด้วย</p><p>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๑๑๗๗] ๙.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>               มี ๒ อย่าง   คือ   ที่เป็น   <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>   และ   <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>               ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>   ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 41</p><p>                ๑.  บุคคลอาศัยศรัทธาที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาแล้ว  ยังคน</p><p>ให้เดือดร้อน   ให้เร่าร้อน   เสวยทุกข์   อันมีการแสวงหาเป็นมูล. </p><p>                ๒.  บุคคลอาศัยศีลที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา   ฯลฯ    อาศัย</p><p>ความปรารถนาแล้ว     ย่อมฆ่าสัตว์      ถือเอาสิ่งของที่เจ้าของไม่ได้ให้ด้วยจิตที่</p><p>สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา ฯลฯ  ทำลายสงฆ์ให้แตกกัน. </p><p>                ๓.  ศรัทธา ฯลฯ ความปรารถนา  ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา</p><p>เป็นปัจจัยแก่   โทสะ   โมหะ    ทุกขสหคตกายวิญญาณ   แก่ขันธ์ทั้งหลาย   ที่ </p><p>สมปยุตด้วยทุกขเวทนา   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>                                         <strong>๑๐. อาเสวนปัจจัย</strong><sup>๑</sup>  </p><p>         [๑๑๗๘] ๑.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา     เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ๑.  ขันธ์ทั้งหลายที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่เกิดก่อนๆ เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่เกิดหลัง  ๆ ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>                ๒.  อนุโลมญาณที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา   เป็นปัจจัยแก่โคตรภู.</p><p>                ๓.  อนุโลมญาณ   เป็นปัจจัยแก่โวทาน.</p><p>                ๔.  โคตรภู    เป็นปัจจัยแก่มรรค.</p><p>                ๕.  โวทาน   เป็นปัจจัยแก่มรรค   ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>         [๑๑๗๙] ๒.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา     เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>๑. ปุเรชาตปัจจัยและปัจฉาชาตปัจจัย   แสดงโดยเวทนาติกะไม่ได้                                       </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 42</p><p>         คือ    ขันธ์ทั้งหลายที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาที่เกิดก่อน ๆ  เป็นปัจจัย </p><p>แก่ขันธ์ทั้งหลายที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาที่เกิดหลัง ๆ   ด้วยอำนาจของอาเสวน-</p><p>ปัจจัย.</p><p>         [๑๑๘๐] ๓.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา    ด้วยอำนาจของอาเสวน-</strong></p><p><strong>ปัจจัย.</strong> </p><p>         คือ ๑.   ขันธ์ทั้งหลายที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาที่เกิดก่อน ๆ เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย   ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจ</p><p>ของอาเสวนปัจจัย.</p><p>               ๒.   อนุโลมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา   เป็นปัจจัยแก่โดธรรม</p><p>               ๓.   อนุโลม   เป็นปัจจัยแก่โวทาน.                                    </p><p>               ๔.   โคตรภู   เป็นปัจจัยแก่มรรค.</p><p>               ๕.   โวทาน   เป็นปัจจัยแก่มรรค ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>                                             <strong>๑๑.  กัมมปัจจัย</strong></p><p>         [๑๑๘๑] ๑.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา เป็นปัจจัยแก่ธรรม</strong></p><p><strong>ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>               มี  ๒  อย่าง  คือ  ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   และ   <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>               ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   ได้แก่  เจตนาที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา   เป็นปัจจัย</p><p>แก่สัมปยุตขันธ์  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>               ที่เป็น   <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่   เจตนาที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่วิบากขันธ์ทั้งหลาย  ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 43</p><p>         [๑๑๘๒] ๒.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา เป็นปัจจัยแก่ธรรม</strong></p><p><strong>ที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong>  </p><p>         มีอย่างเดียว  คือ  <strong>นานาขณิกะ</strong>   ได้แก่ เจตนาที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา</p><p>เป็นปัจจัยแก่วิบากขันธ์ทั้งหลาย     ที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา    ด้วยอำนาจของ</p><p>กัมมปัจจัย.</p><p>         [๑๑๘๓] ๓.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา เป็นปัจจัยแก่ธรรม</strong></p><p><strong>ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว  คือ  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่ เจตนาที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา</p><p>เป็นปัจจัยแก่วิบากขันธ์ทั้งหลาย   ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา   ด้วยอำนาจ</p><p>ของกัมมปัจจัย.</p><p>         [๑๑๘๔] ๔.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา    เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>         มี  ๒  อย่าง   คือ  ที่เป็น <strong>สหชาตะ</strong>   และ  <strong>นานาขณิกะ.</strong></p><p>         ที่เป็น<strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่ เจตนาที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา  เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น<strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่ เจตนาที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา เป็นปัจจัย</p><p>แก่วิบากขันธ์ทั้งหลาย    ที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา    ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         [๑๑๘๕] ๕.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา     เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 44</p><p>         มีอย่างเดียว   คือ   <strong>นานาขณิกะ</strong>    ได้แก่  เจตนาที่สัมปยุตด้วยทุกข-</p><p>เวทนาเป็นปัจจัยแก่วิบากขันธ์ทั้งหลาย   ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา   ด้วย </p><p>อำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         [๑๑๘๖] ๖.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong>   </p><p>         มี  ๒  อย่าง   คือ   ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  และ   <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>         ที่เป็น<strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่  เจตนาที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น<strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่เจตนาที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา เป็น</p><p>ปัจจัยแก่วิบากขันธ์ทั้งหลาย   ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา   ด้วยอำนาจของ</p><p>กัมมปัจจัย.</p><p>         [๑๑๘๗] ๗.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว  คือ  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่ เจตนาที่สัมปยุตด้วยอทุกขม-</p><p>สุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่วิบากขันธ์ทั้งหลาย   ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ด้วยอำนาจ</p><p>ของกัมมปัจจัย.</p><p>         [๑๑๘๘] ๘.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>         อย่างเดียว    คือที่เป็น<strong>นานาขณิกะ</strong>    ได้แก่    เจตนาที่สัมปยุตด้วย</p><p>อทุกขมสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่วิบากขันธ์ทั้งหลาย      ที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา</p><p>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 45</p><p>                                         <strong>๑๒.  วิปากปัจจัย</strong>  </p><p>         [๑๑๘๙] ๑.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา     เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์  ๑ ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา    ซึ่งเป็นวิบาก    เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ ๒ ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย   ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๑ ด้วยอำนาจ</p><p>ของวิปากปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๑ ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>๒ ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย  ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๑ ฯลฯ</p><p>         [๑๑๙๐] ๒.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา     เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา   ซึ่งเป็นวิบาก   เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ ๒ ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย ฯลฯ</p><p>         ๓.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา เป็นปัจจัยแก่ธรรม</strong></p><p><strong>ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย.</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๑ ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา  ซึ่งเป็นวิบาก  เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ </p><p>                       <strong>๑๓. อาหารปัจจัย  ฯลฯ  ๒๑.  อวิคตปัจจัย</strong></p><p>         [๑๑๙๑] ๑.  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา เป็นปัจจัยแก่ธรรม</strong></p><p><strong>ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย ฯลฯ  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย    เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของฌานปัจจัย    เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย     เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของสัมปยุตปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 46</p><p><strong>เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong><sup>๑</sup><strong>    เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของนัตถิปัจจัย </strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของวิคตปัจจัย  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอวิคตปัจจัย.</strong>    </p><p>                    <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมแห่งปัญหาวาระ</strong></p><p>                                             <strong>สุทธมูลกนัย</strong></p><p>         [๑๑๙๒]   ในเหตุปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในอารัมมณปัจจัย   มี ๙ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย  มี ๕ วาระ   ในอนันตรปัจจัย  มี ๗ วาระ   ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ    ในสหชาตปัจจัย  มี ๓ วาระ    ในอัญญมัญญปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๙  วาระ  ในอาเสวนปัจจัย มี</p><p>๓ วาระ ในกัมมปัจจัย  มี ๘ วาระ  ในวิปากปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอาหารปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย  มี ๓ วาระ ในฌานปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในมัคค-</p><p>ปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในสัมปยุตปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในอัตถิปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในนัตถิปัจจัย   มี ๗ วาระ  ในวิคตปัจจัย  มี ๗ วาระ   ในอวิคตปัจจัย   มี ๓</p><p>วาระ.</p><p>                                           <strong>๑.  เหตุมูลกนัย</strong></p><p>                                               <strong>เหตุสภาคะ</strong></p><p>         [๑๑๙๓]   <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>    ในอธิปติปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในสหชาต-</p><p>ปัจจัย  มี ๓ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนิสสยปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในวิปากปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในอินทริยปัจจัย  มี ๒ วาระ    ในมัคคปัจจัย  มี</p><p>๒ วาระ  ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ  ในอัตถิปัจจัย  มี  ๓ วาระ  ในอวิคต-</p><p>ปัจจัย  มี ๓ วาระ.</p><p>๑.  วิปปยุตตปัจจัย  แสดงโดยเวทนาติกะไม่ได้ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 47</p><p>                                            <strong>เหตุฆฏนา</strong> </p><p>         [๑๑๙๔]  <strong>ปัจจัย   ๗</strong>   คือ   เหตุ   สหชาตะ   อัญญมัญญะ   นิสสยะ</p><p>สัมปยุตตะ   อัตถิ   อวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ. </p><p>         <strong>ปัจจัย  ๘</strong> คือ  เหตุ สหชาตะ อัญญมัญญะ  นิสสยะ วิปากะ สัมปยุตตะ</p><p>อัตถิ   อวิคตปัจจัย   มี ๒ วาระ. </p><p>         <strong>ปัจจัย  ๙</strong>  คือ   เหตุ  สหชาตะ   อัญญมัญญะ  นิสสยะ  อินทริยะ</p><p>มัคคะ  สัมปยุตตะ  อัตถิ   อวิคตปัจจัย  มี ๒ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย  ๑๐</strong>  คือ   เหตุ   สหชาตะ   อัญญมัญญะ     นิสสยะ   วิปากะ</p><p>อินทริยะ   มัคคะ   สัมปยุตตะ   อัตถิ   อวิคตปัจจัย  มี ๒ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย ๑๐</strong> คือ เหตุ อธิปติ สหชาตะ  อัญญมัญญะ  นิสสยะ อินทริยะ</p><p>มัคคะ  สัมปยุตตะ  อัตถิ  อวิคตปัจจัย  มี ๒ วาระ.  </p><p>         <strong>ปัจจัย ๑๑</strong> คือ เหตุ  อธิปติ  สหชาตะ อัญญมัญญะ   นิสสยะ วิปากะ</p><p>อินทริยะ   มัคคะ   สัมปยุตตะ   อัตถิ   อวิคตปัจจัย   มี ๒ วาระ.</p><p>                                     <strong>๒.  อารัมมณมูลกนัย</strong></p><p>                                         <strong>อารัมมณสภาคะ</strong></p><p>         [๑๑๙๕]   <strong>เพราะอารัมมณปัจจัย</strong>   ในอธิปติปัจจัย   มี ๔ วาร. . .</p><p>ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๔ วาระ.                                                 </p><p>                                         <strong>อารัมมณฆฏนา</strong></p><p>         <strong>ปัจจัย ๓</strong>   คือ  อารัมมณะ  อธิปติ   อุปนิสสยปัจจัย  มี ๔ วาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 48</p><p>                                       <strong>๓.  อธิปติมูลกนัย</strong>  </p><p>                                           <strong>อธิปติสภาคะ</strong></p><p>         [๑๑๙๖]   <strong>เพราะอธิปติปัจจัย</strong>    ในเหตุปัจจัย  มี ๒ วาระ . . . ใน</p><p>อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ  ในสหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ  ในอัญญมัญญปัจจัย  </p><p>มี ๓ วาระ   ในนิสสยปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย   มี ๔ วาระ  ใน</p><p>วิปากปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในอาหารปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในอินทริยปัจจัย  มี ๓</p><p>วาระ  ในมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ  ในสัมปยุตปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในอัตถิปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ  ในอวิคตปัจจัย  มี ๓ วาระ.</p><p>                                            <strong>อธิปติฆฏนา</strong></p><p>         [๑๑๙๗]  <strong>ปัจจัย ๓</strong>  คือ  อธิปติ  อารัมมณะ  อุปนิสสยปัจจัย   มี  ๔</p><p>วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย  ๗</strong>  คือ  อธิปติ  สหชาตะ  อัญญมัญญะ  นิสสยะ  สัมปยุตตะ</p><p>อัตถิ   อวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย ๘   คือ</strong>   อธิปติ   สหชาตะ   อัญญนัญญะ  นิสสยะ  วิปากะ</p><p>สัมปยุตตะ  อัตถิ  อวิคตปัจจัย  มี ๒ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย ๙</strong>   คือ   อธิปติ  สหชาตะ  อัญญมัญญะ  นิสสยะ   อาหาระ</p><p>อินทริยะ  สัมปยุตตะ  อัตถิ  อวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย ๑๐</strong>  คือ  อธิปติ  สหชาตะ   อัญญมัญญะ   นิสสยะ   วิปากะ</p><p>อาหาระ  อินทริยะ  สัมปยุตตะ  อัตถิ  อวิคตปัจจัย  มี ๒ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย ๙</strong>  คือ  อธิปติ  สหชาตะ  อัญญมัญญะ    นิสสยะ   อินทริยะ</p><p>มัคคะ  สัมปยุตตะ  อัตถิ  อวิคตปัจจัย  มี ๓ วาระ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 49</p><p>         <strong>ปัจจัย  ๑๐</strong>  คือ  อธิปติ  สหชาตะ   อัญญมัญญะ   นิสสยะ   วิปากะ  </p><p>อินทริยะ    มัคคะ  สัมปยุตตะ  อัตถิ  อวิคตปัจจัย   มี ๒ วาระ. </p><p>         [๑๑๙๘]  ปัจจัย  ๑๐   คือ   อธิปติ   เหตุ   สหชาตะ   อัญญมัญญะ</p><p>นิสสยะ  อินทริยะ  มัคคะ  สัมปยุตตะ  อัตถิ  อวิคตปัจจัย   มี ๒ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย  ๑๑</strong> คือ อธิปติ เหตุ  สหชาตะ  อัญญมัญญะ  นิสสยะ  วิปากะ</p><p>อินทริยะ  มัคคะ  สัมปยุตตะ  อัตถิ  อวิคตปัจจัย  มี ๒ วาระ.</p><p>                      <strong>๔.  อนันตรมูลกนัย  ๕.  สมนันตรมูลกนัย</strong></p><p>                                           <strong>อนันตรสภาคะ</strong></p><p>         [๑๑๙๙]  <strong>เพราะอนันตรปัจจัย</strong>   ในสมนันตรปัจจัย   มี ๗ วาระ . . .</p><p>ในอุปนิสสยปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในอาเสวนปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในกัมมปัจจัย</p><p>มี ๒ วาระ  ในนัตถิปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในวิคตปัจจัย  มี ๗ วาระ.</p><p>                                            <strong>อนันตรฆฏนา</strong></p><p>         [๑๒๐๐]  <strong>ปัจจัย ๕</strong> คือ  อนันตระ  สมนันตระ  อุปนิสสยะ   นัตถิ</p><p>วิคตปัจจัย   มี ๗ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย ๖</strong>  คือ  อนันตระ  สมนันตระ  อุปนิสสยะ  อาเสวนะ  นัตถิ</p><p>วิคตปัจจัย  มี  ๓ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย ๖</strong> คือ   อนันตระ   สมนันตระ   อุปนิสสยะ   กัมมะ  นัตถิ</p><p>วิคตปัจจัย   มี ๒ วาระ.</p><p>         <strong>สมนันตรปัจจัย</strong>   เหมือนกับอนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 50</p><p>                <strong>๖.  สหชาตะ  ๗.  อัญญมัญญะ  ๘.  นิสสยมูลกนัย</strong></p><p>                                    <strong>สหชาตสภาคะ  เป็นต้น</strong> </p><p>         [๑๒๐๑]   <strong>เพราะสหชาตปัจจัย ... เพราะอัญญมัญญปัจจัย ... เพราะ </strong></p><p><strong>นิสสยปปัจจัย</strong>  ในเหตุปัจจัย  มี ๓ วาระ . . . ในอธิปติปัจจัย  มี ๓ วาระ ใน </p><p>สหชาตปัจจัยมี ๓ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัยมี ๓ วาระ  ในกัมมปัจจัยมี ๓วาระ</p><p>ในวิปากปัจจัยมี ๓ วาระ  ในอาหารปัจจัยมี ๓ วาระ  ในอินทริยปัจจัยมี ๓ วาระ</p><p>ในฌานปัจจัยมี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัยมี ๓ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัยมี ๓ วาระ</p><p>ในอัตถิปัจจัยมี ๓ วาระ  ในอวิคตปัจจัยมี ๓ วาระ.</p><p>                                          <strong>นิสสยฆฏนา</strong></p><p>         [๑๒๐๒]  <strong>ปัจจัย ๖</strong> คือ นิสสยะ สหชาตะ  อัญญมัญญะ  สมปยุตตะ</p><p>อัตถิ  อวิคตปัจจัยมี ๓ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย ๗</strong>  คือ นิสสยะ  สหชาตะ  อัญญมัญญะ  วิปากะ  สัมปยุตตะ</p><p>อัตถิ   อวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>                                    <strong>๙. อุปนิสสยมูลกนัย</strong></p><p>                                       <strong>อุปนิสสยสภาคะ</strong></p><p>         [๑๒๐๓]  <strong>เพราะอุปนิสสยปัจจัย</strong>   ในอารัมมณปัจจัย  มี  ๔   วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัยมี ๔ วาระ  ในอนันตรปัจจัยมี ๗ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย  มี</p><p>๗ วาระ  ในอาเสวนปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในกัมมปัจจัย   มี ๘ วาระ   ในนัตถิ</p><p>ปัจจัย   มี ๗ วาระ  ในวิคตปัจจัย  มี ๗ วาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 51</p><p>                                          <strong>อุปนิสสยฆฏนา</strong> </p><p>         [๑๒๐๔]  <strong>ปัจจัย ๓</strong> คือ อุปนิสสยะ อารัมมณะ อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย  ๕</strong>   คือ  อุปนิสสยะ  อนันตระ   สมนันตระ   นัตถิ    วิคต-</p><p>ปัจจัยมี ๗ วาระ.  </p><p>         <strong>ปัจจัย  ๖</strong>   คือ    อุปนิสสยะ     อนันตระ    สมนันตระ    อาเสวนะ</p><p>นัตถิ   วิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย  ๒</strong>  คือ  อุปนิสสยะ  กัมมปัจจัย มี  ๘ วาระ</p><p>         <strong>ปัจจัย  ๖</strong>  คือ  อุปนิสสยะ   อนันตระ   สมนันตระ   กัมมะ  นัตถิ</p><p>วิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.   </p><p>                                                      </p><p>                                      <strong>๑๐.  อาเสวนมูลกนัย</strong></p><p>                                           <strong>อาเสวนสภาคะ</strong></p><p>         [๑๒๐๕]  <strong>เพราะอาเสวนปัจจัย</strong>  ในอนันตรปัจจัย   มี ๓ วาระ   ใน</p><p>สมนันตรปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนัตถิปัจจัย  มี</p><p>๓ วาระ   ในวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>                                            <strong>อาเสวนฆฏนา</strong></p><p>         <strong>ปัจจัย  ๖</strong>  คือ  อาเสวนะ  อนันตระ  สมนันตระ  อุปนิสสยะ  นัตถิ</p><p>วิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 52</p><p>                                         <strong>๑๑.  กัมมมูลกนัย</strong> </p><p>                                              <strong>กัมมสภาคะ</strong></p><p>         [๑๒๐๖]   <strong>เพราะกัมมปัจจัย</strong>  ในอนันตรปัจจัยมี  ๒ วาระในสมนันตร-</p><p>ปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในสหชาตปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย   มี ๓ </p><p>วาระ  ในนิสสยปัจจัย   มี  ๓  วาระ   ในอุปนิสสยปัจจัย   มี ๘ วาระ  ในวิปาก-</p><p>ปัจจัย    มี ๓ วาระ   ในอาหารปัจจัย    มี ๓ วาระ   ในสัมปยุตตปัจจัย   มี ๓</p><p>วาระ  ในอัตถิปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในนัตถิปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในวิคตปัจจัย</p><p>มี ๒ วาระ   ในอวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>                                             <strong>กัมมฆฏนา</strong>   </p><p>         [๑๒๐๗]  <strong>ปัจจัย  ๒</strong>   คือ   กัมมะ  อุปนิสสยปัจจัย   มี ๘ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย ๖</strong>  คือ  กัมมะ   อนันตระ    สมนันตระ  อุปนิสสยะ   นัตถิ</p><p>อวิคตปัจจัย   มี ๒ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย ๘</strong>  คือ  กัมมะ  สหชาตะ   อัญญมัญญะ   นิสสยะ   อาหาระ</p><p>สัมปยุตตะ   อัตถิ   อวิคตปัจจัย  มี ๓ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย ๙</strong>  คือ  กัมมะ  สหชาตะ  อัญญมัญญะ     นิสลยะ    วิปากะ</p><p>อาหาระ   สัมปยุตตะ   อัตถิ   อวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>                                       <strong>๑๒.  วิปากมูลกนัย</strong> </p><p>                                            <strong>วิปากสภาคะ</strong></p><p>         [๑๒๐๘]  <strong>เพราะวิปากปัจจัย</strong>   ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ. . .ในอธิปติ-</p><p>ปัจจัย    มี ๒ วาระ   ในสหชาตปัจจัย   มี ๓ วาระ  ฯลฯ  ในอัตถิปัจจัย    มี ๓</p><p>วาระ   ในวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 53</p><p>                                            <strong>วิปากฆฏนา</strong>  </p><p>         <strong>ปัจจัย  ๗</strong>  คือ  วิปากะ  สหชาตะ  อัญญมัญญะ   นิสสยะ  สัมปยุตตะ</p><p>อัตถิ  อวิคตปัจจัย  มี ๓ วาระ.</p><p>                                       <strong>๑๓. อาหารมูลกนัย</strong></p><p>                                            <strong>อาหารสภาคะ</strong></p><p>         [๑๒๐๙]  <strong>เพราะอาหารปัจจัย</strong>   ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในสหชาต-</p><p>ปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย  มี ๓ วาระ    ในนิสสยปัจจัย  มี ๓</p><p>วาระ  ในกัมมปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในวิปากปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในอินทริยปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ  ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัตถิปัจจัย  มี ๓ วาระ ในอวิคต-</p><p>ปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>                                             <strong>อาหารฆฏนา</strong></p><p>         [๑๒๑๐]  <strong>ปัจจัย ๗</strong>  คือ  อาหาระ  สหชาตะ  อัญญมัญญะ   นิสสยะ</p><p>สัมปยุตตะ  อัตถิ  อวิคตปัจจัย  มี ๓ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย ๘</strong>   คือ  อาหาระ  สหชาตะ   อัญญมัญญะ  นิสสยะ   วิปากะ</p><p>สัมปยุตตะ  อัตถิ  อวิคตปัจจัย  มี ๓ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย ๘</strong>  คือ  อาหาระ  สหชาตะ   อัญญมัญญะ   นิสสยะ   กัมมะ</p><p>สัมปยุตตะ  อัตถิ  อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย ๙</strong>  คือ  อาหาระ  สหชาตะ  อัญญมัญญะ   นิสสยะ    กัมมะ</p><p>วิปากะ   สัมปยุตตะ   อัตถิ   อวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 54</p><p>         <strong>ปัจจัย ๘</strong>  คือ อาหาระ  สหชาตะ  อัญญมัญญะ  นิสสยะ  อินทริยะ</p><p>สัมปยุตตะ  อัตถิ  อวิคตปัจจัย  มี ๓ วาระ.  </p><p>         <strong>ปัจจัย ๘</strong>  คือ  อาหาระ  สหชาตะ   อัญญมัญญะ    นิสสยะ   วิปากะ</p><p>อินทริยะ  สัมปยุตตะ  อวิคตปัจจัย  มี ๓ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย ๙</strong>   คือ  อาหาระ  อธิปติ   สหชาตะ   อัญญมัญญะ   นิสสยะ</p><p>อินทริยะ  สัมปยุตตะ  อัตถิ  อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย ๑๐</strong>  คือ  อาหาระ  อธิปติ  สหชาตะ  อัญญมัญญะ    นิสสยะ</p><p>วิปากะ   อินทริยะ   สัมปยุตตะ   อัตถิ   อวิคตปัจจัย  มี ๒ วาระ.</p><p>                                        <strong>๑๔. อินทริยมูลกนัย</strong>  </p><p>                                             <strong>อินทริยสภาคะ</strong></p><p>         [๑๒๑๑]   <strong>เพราะอินทริยปัจจัย</strong>  ในเหตุปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในอธิปติ-</p><p>ปัจจัยมี ๓ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในวิปากปัจจัย     มี ๓ วาระ   ในอาหารปัจจัย   มี</p><p>๓  วาระ  ในฌานปัจจัย   มี ๓  วาระ  ในมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ  ในสัมปยุตต- </p><p>ปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในอัตถิปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในอวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>                                             <strong>อินทริยฆฏนา</strong></p><p>         [๑๒๑๒]  <strong>ปัจจัย ๗</strong>  คือ  อินทริยะ  สหชาตะ อัญญมัญญะ    นิสสยะ</p><p>สัมปยุตตะ   อัตถิ   อวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>         ปัจจัย ๘ คือ  อินทริยะ  สหชาตะ  อัญญนัญญะ    นิสสยะ   วิปากะ</p><p>สัมปยุตตะ   อัตถิ   อวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 55</p><p>         <strong>ปัจจัย  ๘</strong>   คือ  อินทริยะ  สหชาตะ  อัญญมัญญะ    นิสสยะ   มัคคะ</p><p>สัมปยุตตะ  อัตถิ  อวิคตปัจจัย  มี ๓ วาระ.  </p><p>         <strong>ปัจจัย  ๙</strong>  คือ  อินทริยะ  สหชาตะ  อัญญมัญญะ   นิสสยะ   วิปากะ</p><p>มัคคะ  สัมปยุตตะ  อัตถิ  อวิคตปัจจัย  มี ๒ วาระ.   </p><p>         <strong>ปัจจัย ๘</strong>  คือ  อินทริยะ  สหชาตะ  อัญญมัญญะ   นิสสยะ   ฌานะ</p><p>สัมปยุตตะ  อัตถิ  อวิคตปัจจัย  มี ๓ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย ๙</strong>   อินทริยะ  สหชาตะ  อัญญมัญญะ  นิสสยะ วิปากะ ฌานะ</p><p>สัมปยุตตะ  อัตถิ   อวิคตปัจจัย   มี ๒ วาระ.                </p><p>         <strong>ปัจจัย  ๙</strong>  คือ  อินทริยะ  สหชาตะ  อัญญมัญญะ  นิสสยะ   ฌานะ</p><p>มัคคะ   สัมปยุตตะ   อัตถิ   อวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย  ๑๐</strong>  คือ  อินทริยะ  สหชาตะ  อัญญมัญญะ  นิสสยะ  วิปากะ</p><p>ฌานะ  มัคคะ  สัมปยุตตตะ  อัตถิ  อวิคตปัจจัย  มี ๒ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย  ๘</strong>  คือ  อินทริยะ  สหชาตะ  อัญญมัญญะ   นิสสยะ  อาหาระ</p><p>สัมปยุตตะ  อัตถิ  อวิคตปัจจัย  มี ๓ วาระ.   </p><p>         <strong>ปัจจัย  ๙</strong> คือ  อินทริยะ  สหชาตะ  อัญญมัญญะ  นิสสยะ   วิปากะ</p><p>อาหาระ   สัมปยุตตะ   อัตถิ   อวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย ๙</strong>  คือ  อินทริยะ  อธิปติ  สหชาตะ   อัญญมัญญะ    นิสสยะ</p><p>อาหาระ   สัมปยุตตะ   อัตถิ   อวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ.     </p><p>         <strong>ปัจจัย ๑๐</strong>  คือ  อินทริยะ  อธิปติ  สหชาตะ  อัญญมัญญะ    นิสสยะ</p><p>วิปากะ   อาหาระ   สัมปยุตตะ   อัตถิ   อวิคตปัจจัย   มี ๒ วาระ. </p><p>         <strong>ปัจจัย ๙</strong>  คือ  อินทริยะ  อธิปติ  สหชาตะ   อัญญมัญญะ   นิสสยะ</p><p>มัคคะ  สัมปยุตตะ  อัตถิ  อวิคตปัจจัย  มี ๓ วาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 56</p><p>         <strong>ปัจจัย ๑๐</strong>  คือ  อินทริยะ  อธิปติ  สหชาตะ   อัญญมัญญะ    นิสสยะ  </p><p>วิปากะ   มัคคะ  สัมปยุตตะ   อัตถิ   อวิคตปัจจัย   มี ๒ วาระ. </p><p>         <strong>ปัจจัย  ๙</strong>  คือ  อินทริยะ  เหตุ   สหชาตะ   อัญญมัญญะ    นิสสยะ</p><p>มัคคะ  สัมปยุตตะ  อัตถิ  อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย ๑๐</strong>  คือ  อินทริยะ  เหตุ  สหชาตะ   อัญญมัญญะ      นิสสยะ</p><p>วิปากะ  มัคคะ   สัมปยุตตะ   อัตถิ   อวิคตปัจจัย   มี ๒ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย ๑๐</strong> คือ  อินทริยะ  เหตุ  อธิปติ    สหชาตะ    อัญญมัญญะ</p><p>นิสสยะ   มัคคะ   สัมปยุตตะ   อัตถิ   อวิคตปัจจัย   มี ๒ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย ๑๑</strong>  คือ   อินทริยะ   เหตุ   อธิปติ   สหชาตะ   อัญญมัญญะ</p><p>นิสสยะ   วิปากะ   มัคคะ   สัมปยุตตะ   อัตถิ   อวิคตปัจจัย   มี ๒ วาระ.</p><p>                                      <strong>๑๕. ฌานมูลกนัย</strong></p><p>                                           <strong>ฌานสภาคะ</strong></p><p>         [๑๒๑๓]   <strong>เพราะฌานปัจจัย</strong>    ในสหชาตปัจจัย      มี  ๓ วาระ    ใน</p><p>อัญญมัญญปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนิสสยปัจจัย  มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๒</p><p>วาระ  ในอินทริยปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในมัคคปัจจัย  มี  ๓ วาระ  ในสัมปยุตต-</p><p>ปัจจัย ๓ วาระ   ในอัตถิปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในอวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>                                           <strong>ฌานฆฏนา</strong></p><p>         [๑๒๑๔]  <strong>ปัจจัย ๗</strong>   คือ   ฌานะ   สหชาตะ   อัญญมัญญะ    นิสสยะ</p><p>สัมปยุตตะ   อัตถิ  อวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 57</p><p>         <strong>ปัจจัย ๘</strong>  คือ   ฌานะ    สหชาตะ   อัญญมัญญะ      นิสสยะ   วิปากะ</p><p>สัมปยุตตะ  อัตถิ  อวิคตปัจจัย  มี ๒ วาระ. </p><p>         <strong>ปัจจัย ๘</strong>  คือ  ฌานะ  สหชาตะ   อัญญมัญญะ   นิสสยะ  อินทริยะ</p><p>สัมปยุตตะ  อัตถิ  อวิคตปัจจัย  มี ๓ วาระ.  </p><p>         <strong>ปัจจัย ๙</strong>   คือ   ฌานะ   สหชาตะ   อัญญมัญญะ    นิสสยะ   วิปากะ</p><p>อินทริยะ  สัมปยุตตะ  อัตถิ  อวิคตปัจจัย  มี ๒ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย ๘</strong>  คือ   ฌานะ   สหชาตะ   อัญญมัญญะ     นิสสยะ   มัคคะ</p><p>สัมปยุตตะ  อัตถิ  อวิคตปัจจัย  มี ๒ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย ๙</strong>  คือ   ฌานะ   สหชาตะ   อัญญมัญญะ    นิสสยะ  วิปากะ</p><p>มัคคะ  สัมปยุตตะ  อัตถิ  อวิคตปัจจัย  มี ๒ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย  ๙</strong>   คือ  ฌานะ  สหชาตะ   อัญญมัญญะ    นิสสยะ  อินทริยะ</p><p>มัคคะ  สัมปยุตตะ  อัตถิ  อวิคตปัจจัย  มี ๓ วาระ.                           </p><p>         <strong>ปัจจัย ๑๐</strong>  คือ  ฌานะ  สหชาตะ   อัญญมัญญะ    นิสสยะ   วิปากะ</p><p>อินทริยะ   มัคคะ   สัมปยุตตะ   อัตถิ   อวิคตปัจจัย   มี ๒ วาระ.</p><p>                                      <strong>๑๘.  มัคคมูลกนัย</strong>  </p><p>                                           <strong>มัคคสภาคะ</strong></p><p>         [๑๒๑๕]  <strong>เพราะมัคคะปัจจัย</strong>    ในเหตุปัจจัย    มี ๒ วาระ . . . ใน</p><p>อธิปติปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในสหชาตปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ    ในนิสสยปัจจัย   มี ๓ วาระ    ในวิปากปัจจัย   มี ๒ วาระ   ใน</p><p>อินทริยปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในฌานปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในสัมปยุตตปัจจัย  มี</p><p>๓ วาระ   ในอัตถิปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในอวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 58</p><p>                                           <strong>มัคคฆฏนา</strong></p><p>         [๑๒๑๖]  <strong>ปัจจัย ๗</strong>   คือ   มัคคะ   สหชาตะ  อัญญมัญญะ  นิสสยะ</p><p>สัมปยุตตะ  อัตถิ  อวิคตปัจจัย  มี ๓ วาระ.  </p><p>         <strong>ปัจจัย ๘</strong>  คือ   มัคคะ   สหชาตะ   อัญญมัญญะ   นิสสยะ   วิปากะ</p><p>สัมปยุตตะ  อัตถิ  อวิคตปัจจัย  มี ๒ วาระ.  </p><p>         <strong>ปัจจัย ๘</strong>  คือ  มัคคะ  สหชาตะ   อัญญมัญญะ       นิสสยะ  อินทริยะ</p><p>สัมปยุตตะ  อัตถิ  อวิคตปัจจัย  มี ๓ วาระ. </p><p>         <strong>ปัจจัย ๙</strong>  คือ   มัคคะ   สหชาตะ   อัญญมัญญะ   นิสสยะ   วิปากะ</p><p>อินทริยะ  สัมปยุตตะ  อัตถิ  อวิคตปัจจัย  มี ๒ วาระ. </p><p>         <strong>ปัจจัย ๘</strong>  คือ   มัคคะ   สหชาตะ   อัญญมัญญะ    นิสสยะ   ฌานะ</p><p>สัมปยุตตะ  อัตถิ  อวิคตปัจจัย  มี ๓ วาระ. </p><p>         <strong>ปัจจัย  ๙</strong>  คือ   มัคคะ   สหชาตะ   อัญญมัญญะ    นิสสยะ  วิปากะ</p><p>ฌานะ  สัมปยุตตะ   อัตถิ   อวิคตปัจจัย   มี ๒ วาระ. </p><p>         <strong>ปัจจัย ๙</strong>  คือ  มัคคะ   สหชาตะ  อัญญมัญญะ    นิสสยะ  อินทริยะ</p><p>ฌานะ   สัมปยุตตะ   อัตถิ   อวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ</p><p>         <strong>ปัจจัย ๑๐</strong>  คือ   มัคคะ   สหชาตะ  อัญญมัญญะ    นิสสยะ  วิปากะ</p><p>อินทริยะ  ฌานะ   สัมปยุตตะ   อัตถิ   อวิคตปัจจัย   มี ๒ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย ๙</strong>   คือ  มัคคะ   อธิปติ   สหชาตะ    อัญญมัญญะ    นิสสยะ</p><p>อินทริยะ   สัมปยุตตะ   อัตถิ   อวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ. </p><p>         <strong>ปัจจัย  ๑๐</strong>  คือ  มัคคะ  อธิปติ  สหชาตะ  อัญญมัญญะ  นิสสยะ</p><p>วิปากะ  อินทริยะ   สัมปยุตตะ   อัตถิ   อวิคตปัจจัย   มี ๒ วาระ. </p><p>         <strong>ปัจจัย ๙</strong>  คือ มัคคะ เหตุ   สหชาตะ อัญญมัญญะ นิสสยะ อินทริยะ</p><p>สัมปยุตตะ   อัตถิ   อวิคตปัจจัย   มี ๒ วาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 59</p><p>         <strong>ปัจจัย ๑๐</strong>  คือ มัคคะ เหตุ สหชาตะ  อัญญมัญญะ  นิสสยะ วิปากะ</p><p>อินทริยะ  สัมปยุตตะ  อัตถิ  อวิคตปัจจัย  มี ๒ วาระ.       </p><p>         <strong>ปัจจัย ๑๐</strong>  คือ  มัคคะ  เหตุ  อธิปติ  สหชาตะ  อัญญมัญญะ นิสสยะ </p><p>อินทริยะ  สัมปยุตตะ  อัตถิ  อวิคตปัจจัย  มี ๒ วาระ.           </p><p>         <strong>ปัจจัย ๑๑</strong>  คือ  มัคคะ  เหตุ  อธิปติ  สหชาตะ  อัญญมัญญะ  นิสสยะ</p><p>วิปากะ  อินทริยะ  สัมปยุตตะ  อัตถิ  อวิคตปัจจัย  มี ๒ วาระ.</p><p>                                     <strong>๑๙. สัมปยุตตมูลกนัย</strong></p><p>                                         <strong>สัมปยุตตสภาคะ</strong></p><p>         [๑๒๐๗]  <strong>เพราะสัมปยุตตปัจจัย</strong>     ในเหตุปัจจัย    มี ๓ วาระ   ใน</p><p>อธิปติปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในสหชาตปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ   ในนิสสยปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในกัมมปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในวิปาก</p><p>ปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอาหารปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอินทริยปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในฌานปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในมัคคปัจจัย  มี  ๓ วาระ   ในอัตถิปัจจัย   มี ๓</p><p>วาระ  ในอวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ</p><p>                                          <strong>สัมปยุตตฆฏนา</strong></p><p>         [๑๒๑๘]  <strong>ปัจจัย ๖</strong> คือ สัมปยุตตะ  สหชาตะ  อัญญมัญญะ   นิสสยะ</p><p>อัตถิ   อวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>         ปัจจัย ๗   คือ  สัมปยุตตะ  สหชาตะ  อัญญมัญญะ   นิสสยะ  วิปากะ</p><p>อัตถิ   อวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 60</p><p>                                 <strong>๒๐-๒๔  อัตถิมูลกนัยเป็นต้น</strong> </p><p>         <strong>เพราะอัตถิปัจจัย  เพราะนัตถิปัจจัย  เพราะวิคตปัจจัย  เพราะ</strong></p><p><strong>อวิคตปัจจัย  ฯลฯ.</strong></p><p>                                  <strong>อนุโลมแห่งปัญหาวาระ  จบ</strong>     </p><p>                                              <strong>ปัจจนียนัย</strong> </p><p>                         <strong>การยกปัจจัยในปัจจนียะแห่งปัญหาวาระ</strong></p><p>         [๑๒๑๙]  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  เป็นปัจจัยแห่งธรรมที่</strong></p><p><strong>สัมปยุตด้วยสุขเวทนา    ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย...เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย  ฯลฯ  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p><strong>ฯลฯ เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p>         [๑๒๒๐]  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่</strong></p><p><strong>สัมปยุตตด้วยทุกขเวทนา ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย ฯลฯ เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย ฯลฯ เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p>         [๑๒๒๑]  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่</strong></p><p><strong>สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา    ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย ฯลฯ</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย   ฯลฯ  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>กัมมปัจจัย.</strong></p><p>         [๒๒๒]  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา  เป็นปัจจัยแก่ธรรม</strong></p><p><strong>ที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย   ฯลฯ  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย  ฯลฯ เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอุปนิสสย- </strong></p><p><strong>ปัจจัย ฯลฯ เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 61</p><p>         [๑๒๒๓]  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา  เป็นปัจจัยแก่ธรรม</strong></p><p><strong>ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา      ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย ฯลฯ เป็น </strong></p><p><strong>ปัจจัยด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong> </p><p>         [๑๒๒๔]  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา  เป็นปัจจัยแก่ธรรม</strong></p><p><strong>ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย ฯลฯ</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย  ฯลฯ เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ  </strong></p><p><strong>กัมมปัจจัย.</strong></p><p>         [๑๒๒๕]  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุขมสุขเวทนา    เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา    ด้วยอำนาจของอารัมมณ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย  ฯลฯ   เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย    ฯลฯ   เป็นปัจจัยด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย  ฯลฯ เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p>         [๑๒๒๖]  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา    ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย   ฯลฯ</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย  ฯลฯ  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>กัมมปัจจัย.</strong></p><p>         [๑๒๒๗]  <strong>ธรรมที่สัมปยุตตด้วยอทุกขมสุขเวทนา    เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย ฯลฯ</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยด้วยอำนาจ องอุปนิสสยปัจจัย   ฯลฯ  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>กัมมปัจจัย. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 62</p><p>                  <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะแห่งปัญหาวาระ</strong></p><p>                                             <strong>สุทธมูลกนัย</strong> </p><p>         [๑๒๒๘]  ในนเหตุปัจจัย  มี  ๙ วาระ ...  ในนอารัมมณปัจจัย  มี ๙</p><p>วาระ    ในนอธิปติปัจจัย   มี ๙ วาระ    ในนอนันตรปัจจัย    มี ๙ วาระ   ใน </p><p>นสมนันตรปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในนสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอัญญมัญญ-</p><p>ปัจจัย   มี ๙ วาระ    ในนนิสสยปัจจัย  มี ๙ วาระ    ในนอุปนิสสยปัจจัย  มี</p><p>๙ วาระ   ในนปุเรชาตปัจจัย   มี ๙ วาระ    ในนปัจฉาชาตปัจจัย   มี ๙ วาระ</p><p>ในนอาเสวนปัจจัย   มี ๙ วาระ  ในนกัมมปัจจัย   มี ๙ วาระ  ในนวิปากปัจจัย</p><p>มี ๙  วาระ  ในนอาหารปัจจัย   มี ๙   วาระ    ในนอินทริยปัจจัย    มี ๙ วาระ</p><p>ในนฌานปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในนมัคคปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในนสัมปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๙ วาระ   ในนวิปปยุคตปัจจัย  มี ๙  วาระ    ในโนอัตถิปัจจัย   มี ๙ วาระ</p><p>ในโนนัตถิปัจจัย   มี ๙ วาระ ในโนวิคตปัจจัย   มี ๙ วาระ  ในโนอวิคตปัจจัย</p><p>มี ๙ วาระ.</p><p> </p><p>                                              <strong>นเหตุมูลกนัย</strong></p><p>         [๑๒๒๙]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>     ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ</p><p>ในโนอวิคตปัจจัย  มี ๙ วาระ.</p><p>         <strong>เพราะนเหตุปัจจัย นอารัมมณปัจจัย</strong>  ในนอธิปติปัจจัย มี ๙  วาระ</p><p>. . .ในนอุปนิสสยปัจจัย   มี ๘ วาระ ฯลฯ ในโนอวิคตปัจจัย   มี ๙ วาระ</p><p>         <strong>เพราะนเหตุปัจจัย  นอารัมมณปัจจัย  ฯลฯ</strong>             </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 63</p><p>         <strong>เพราะอุปนิสสยปัจจัย  นปุเรชาตปัจจัย  นปัจฉาชาตปัจจัย  </strong></p><p><strong>นอาเสวนปัจจัย  นวิปากปัจจัย  นอาหารปัจจัย</strong>  ฯลฯ  ในโนอวิคตปัจจัยมี</p><p>๘ วาระ.</p><p>                                         <em>นเหตุมูลกนัย  จบ</em></p><p>         แม้<strong>ในเวทนาติกะ</strong>   นี้  ผู้มีปัญญาพึงจำแนกมูลกนัยทั้งหมดเหมือนนับ</p><p>จำนวนวาระในปัจจนียะ   แห่งกุสลติกะ</p><p>                                           <em>ปัจจนีนัย  จบ</em></p><p>                                        <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>            <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะแห่งปัญหาวาระ</strong></p><p>                                             <strong>เหตุสภาคะ</strong></p><p>         [๑๒๓๐]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>  ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอธิปติ-</p><p>ปัจจัย   มี ๓ วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ  ในนสมนันตรปัจจัย  มี ๓</p><p>วาระ   ในนอุปนิสสยปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในนปุเรชาตปัจจัย   มี ๓ วาระ   ใน</p><p>นปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนอาเสวนปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในนกัมมปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ    ในนวิปากปัจจัย      มี ๓ วาระ      ในนอาหารปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในนอินทริยปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในนฌานปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนมัคคปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ    ในนวิปปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในโนนัตถิปัจจัย   มี ๓  วาระ</p><p>ในโนวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 64</p><p>                                              <strong>เหตุฆฏนา</strong></p><p>         <strong>ปัจจัย ๗</strong>  คือเหตุ  สหชาตะ  อัญญมัญญะ   นิสสยะ  สัมปยุตตะ  อัตถิ </p><p>อวิคตปัจจัย   ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในโนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ </p><p>         การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ     แห่งกุสลติกะ     นับโดยวิธี</p><p>สาธยายฉันใด   แม้เวทนาติกะนี้    ก็พึงนับฉันนั้น.</p><p>         <strong>เพราะกัมมปัจจัย</strong>  ในนเหตุปัจจัย   มี ๘ วาระ . . .  ในนอารัมมณ-</p><p>ปัจจัยมี ๘ วาระ ฯลฯ ในโนอวิคตปัจจัย   มี ๘ วาระ</p><p>                     <em>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ  จบ</em></p><p> </p><p>                                       <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong></p><p>              <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลมแห่งปัญหาวาระ</strong></p><p>                                          <strong>นเหตุมูลกนัย</strong></p><p>         [๑๒๓๑]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>    ในอารัมมณปัจจัย    มี ๙ วาระ    ใน</p><p>อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ  ในอนันตรปัจจัย  มี ๗ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี</p><p>๗ วาระ  ในสหชาตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอัญญมัญญปัจจัย   มี ๓ วาระ  ใน</p><p>นิสสยปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย  มี๙ วาระ   ในอาเสวนปัจจัย  มี </p><p>๗ วาระ ในกัมมปัจจัย  มี ๘ วาระ ในวิปากปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอาหารปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ  ในอินทริยปัจจัย  มี ๓ วาระ ในฌานปัจจัย  มี ๓ วาระ ในมัคค-</p><p>ปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในสัมปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอัตถิปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในนัตถิปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในวิคตปัจจัย มี ๗  วาระ   ในอวิคตปัจจัย   มี  ๓</p><p>วาระ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 65</p><p>         [๑๒๓๒]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย    นอารัมมณปัจจัย</strong>    ในอธิปติปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ . . . ในอนันตรปัจจัย  มี ๗ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย  มี ๓ วาระ. </p><p>         <strong>เพราะนเหตุปัจจัย  นอารัมมณปัจจัย  นอธิปติปัจจัย  นอนันตร-</strong></p><p><strong>ปัจจัย    นสมนันตรปัจจัย</strong>    ในสหชาตปัจจัยมี ๓ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ   ในนิสสยปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๙ วาระ   ใน </p><p>กัมมปัจจัย   มี ๘ วาระ   ในวิปากปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในอัตถิปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในอวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>         [๑๒๓๓]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย  นอารัมมณปัจจัย  ฯลฯ  นนิสสย-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong>  ในอุปนิสสยปัจจัย   มี ๙ วาระ . . . ในกัมมปัจจัย   มี ๘ วาระ.</p><p>         <strong>เพราะนเหตุปัจจัย  นอารัมมณปัจจัย  ฯลฯ  นอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p><strong>นปุเรชาตปัจจัย  นปัจฉาชาตปัจจัย  นอาเสวนปัจจัน  นวิปากปัจจัย</strong></p><p><strong>นอาหารปัจจัย  นอินทริยปัจจัย  นฌานปัจจัย  นมัคคปัจจัย</strong></p><p><strong>นสัมปยุตตปัจจัย   นวิปปยุตตปัจจัย  โนอัตถิปัจจัย  โนนัตถิปัจจัย</strong></p><p><strong>โนวิคตปัจจัย  โนอวิตปัจจัย</strong>  ในกัมมปัจจัยมี  ๘  วาระ<sup>๑</sup></p><p>         <strong>เพราะนเหตุปัจจัย  นอารัมมณปัจจัย  ฯลฯ  นนิสสยปัจจัย</strong></p><p><strong>นปุเรชาตปัจจัย  นปัจฉาชาตปัจจัย  นอาเสวนปัจจัย  นกัมมปัจจัย  ฯลฯ</strong></p><p><strong>โนวิคตปัจจัย</strong>   ในอุปนิสสยปัจจัยมี ๙ วาระ<sup>๒</sup></p><p>                                      <em>นเหตุมูลกนัย  จบ</em></p><p>๑.  และ ๒.  จำนวนปัจจัยที่ยกมาแสดงเท่ากัน ต่างกันแต่ในข้อ ๑.  เว้นไม่แสดงกัมมปัจจัย </p><p>โดยปัจจนียะ   แต่นำมาแสดงโดยลนุโลม  ส่วนในข้อ ๒. เว้นไม่แสดงอุปนิสยปัจจัยโดยปัจจนียะ</p><p>แต่นำมาแสดงโดยอนุโลม  คือไม่แสดงนอุปนิสสยปัจจัยและนกัมมปัจจัยพร้อมกัน   แต่แยกแสดง</p><p>ทีละปัจจัย      ๒.  บาลีไทยขาดไป. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 66</p><p>         [๑๒๓๔]   <strong>เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong> ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ...</p><p>ในกัมมปัจจัย   มี ๘ วาระ   ในอวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ  </p><p>         [๑๒๓๕]   <strong>เพราะโนอวิคตปัจจัย</strong>   ในอารัมมณปัจจัย   มี ๙ วาระ . . .</p><p>ในอธิปติปัจจัย  มี ๔ วาระ  ในอนันตรปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ   ในอุปนิสสยปัจจัย   มี ๙ วาระ  ในอาเสวนปัจจัย   มี ๓ วาระ   ใน</p><p>กัมมปัจจัย  มี ๘ วาระ   ในนัตถิปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในวิคตปัจจัยมี ๗ วาระ.</p><p>         [๑๒๓๖]   <strong>เพราะโนอวิคตปัจจัย  นเหตุปัจจัย  นอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>ในอนันตรปัจจัย  มี ๗ วาระ...ในสมนันตรปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในอุปนิสสย-</p><p>ปัจจัย   มี ๙ วาระ  ในอาเสวนปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในกัมมปัจจัย   มี ๘ วาระ</p><p>ในนัตถิปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในวิคตปัจจัย   มี ๗ วาระ. </p><p>         [๑๒๓๗]   <strong>เพราะโนอวิคตปัจจัย  นเหตุปัจจัย  นอารัมมณปัจจัย</strong></p><p><strong>นอธิปติปัจจัย  นอนันตรปัจจัย  นสมนันตรปัจจัย  นสหชาตปัจจัย</strong></p><p><strong>นอัญญมัญญปัจจัย   นนิสสยปัจจัย   นอุปนิสสยปัจจัย   นปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p><strong>นปัจฉาชาตปัจจัย   นอาเสวนปัจจัย  นวิปากปัจจัย   นอาหารปัจจัย</strong></p><p><strong>นอินทริยปัจจัย   นฌานปัจจัย  นมัคคปัจจัย</strong>  นสัมปยุตตปัจจัย<sup>๑</sup></p><p>มี ๘ วาระ.</p><p>         <strong>เพราะโนอวิคตปัจจัย  นเหตุปัจจัย</strong>  ฯลฯ  <strong>นนิสสยปัจจัย  นปุเร-</strong></p><p><strong>ชาตปัจจัย</strong>  ฯลฯ  <strong>นกัมมปัจจัย</strong>  ฯลฯ  <strong>โนวิคตปัจจัย  </strong>ในอุปนิสสยปัจจัย  มี</p><p>๙ วาระ<sup>๒</sup> </p><p>๑. - ๒. ไม่แสดงนอุปนิสสยปัจจัยและนกัมมปัจจัยพร้อมกัน  แต่แยกแสดงโดยนัยเดียวกับ</p><p>ข้อ  (๑๒๓๓).    ๒.  บาลีไทยขาดไป </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 67</p><p>         การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม     แห่งกุสลติกะ     นับโดยวิธี</p><p>สาธยายฉันใด  เวทนาติกะนี้   ก็พึงนับฉันนั้น. </p><p>                                        <em>ปัจจนียานุโลม  จบ</em></p><p>                                        <em>เวทนาติกะที่ ๒ จบ</em>  </p><p>                  <strong>อรรถกถาวรรณนาเนื้อความแห่งเวทนาติกปัฏฐาน</strong></p><p>         ธรรมเหล่านี้คือ  เวทนา ๓ รูป  นิพพาน  ย่อมไม่ได้ใน   <strong>เวทนาติกะ</strong></p><p>เพราะฉะนั้น  พระผู้มีพระภาคเจ้าจึงตรัสว่า  <strong>เอก  ขนฺธ  ปฏิจฺจ  เทฺว  ขนฺธา</strong></p><p>เป็นต้น.  คำว่า  <strong>ปฏิสนฺธิกฺขเณ  สุขาย   เวทนาย</strong>  ตรัสด้วยอำนาจสเหตุก-</p><p>ปฏิสนธิ     ส่วนทุกขเวทนาย่อมไม่ได้ในปฏิสนธิกาล.      เพราะฉะนั้นพระผู้มี-</p><p>พระภาคเจ้าจึงไม่ทรงระบุถึงปฏิสนธิในวาระที่ ๒. คำว่า  <strong>ปฏิสนฺธิกฺขเณ</strong>  ใน</p><p>วาระที่ ๓ ตรัสด้วยอำนาจสเหตุกปฏิสนธิ     ก็คำที่เหลือในอธิการนี้ในปัจจัยอื่น</p><p>จากนี้    ย่อมเป็นไปตามพระบาลีนั่นแหละ    ในที่ทั้งปวงตรัสว่าระไว้ ๓ วาระ</p><p>เพราะเหตุนั้น   พระผู้มีพระภาคเจ้าจึงตรัสว่า <strong>เหตุยา ตีณิ  ฯเปฯ    อวิคเต  ตีณิ.</strong></p><p>         ก็ในการเทียบเคียงปัจจัยตรัสว่า    <strong>วิปาเก   เทฺว</strong>   ในวิปากปัจจัยมี ๒</p><p>วาระ   ในเหตุมูลกนัย   เพราะทุกขเวทนาฝ่ายวิบากที่เป็นสเหตุกะไม่มี.  ในการ</p><p>เทียบเคียงกับอธิปติปัจจัยเป็นต้น     วิปากปัจจัย    มีวิสัชนา  ๒  วาระเท่านั้น.</p><p>เพราะเหตุไร ?   เพราะอธิปติ   ฌาน   และมัคคปัจจัยไม่มีโดยเป็นวิปากทุกข-</p><p>เวทนา.   ก็ในการเทียบเคียงปัจจัยเหล่าใด    วิปากปัจจัยย่อมได้วาระ ๒  แม้ใน</p><p>ปัจจัยเหล่านั้นก็ได้วาระ ๒ เหมือนกัน    เพราะเทียบเคียงกับวิปากปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 68</p><p>         ใน<strong>นปุเรชาตปัจจัย</strong>  ที่เป็น  <strong>ปัจจนียะ</strong>  วาระ ๒ มาแล้ว   เพราะไม่  </p><p>มีทุกขเวทนา  ในอรูปภพ  และในปฏิสนธิกาล.  แม้ใน  <strong>วิปปยุตตปัจจัย</strong>  ก็มี</p><p>วาระ  ๒  เหมือนกัน  เพราะไม่มีทุกขเวทนา   ในอรูปภพ.  ก็ปัจจัยทั้งหลายมี </p><p>สหชาตปัจจัยเป็นต้นที่คลุมไปถึงอรูปธรรมทั้งหมด    ย่อมขาดไปในปัจจนียะ</p><p>วาระนี้.     เพราะเหตุไร ?     เพราะธรรมที่สัมปยุตด้วยเวทนา     อาศัยธรรม</p><p>ที่สัมปยุตด้วยเวทนาเกิดขึ้นไม่ได้  โดยเว้น จากสหชาตปัจจัยเป็นต้น  และเพราะ</p><p>ธรรมที่สัมปยุตด้วยเวทนาเกิดได้โดยเว้นปัจฉาชาตปัจจัย.</p><p>         ก็ในการเทียบเคียงปัจจัย   คำว่า   <strong>นปุเรชาเต   เอก</strong>  ในนปุเรชาต-</p><p>ปัจจัยมี ๑ วาระ ตรัสหมายถึง ธรรมในปฏิสนธิในอรูปภพ และธรรมที่สัมปยุต </p><p>ด้วยอเหตุกอทุกขมสุขเวทนา.   สองบทว่า  <strong>นกมฺเม  เทฺว</strong>   ในนกัมมปัจจัยมี ๒</p><p>วาระ  ตรัสด้วยอำนาจเจตนาที่สัมปยุตด้วยอเหตุกกิริยา.   จริงอยู่   อเหตุกกิริยา</p><p>เจตนาที่สัมปยุตด้วยเวทนาเหล่านั้น          ย่อมเกิดขึ้นเพราะอาศัยธรรมทั้งหลาย</p><p>ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา   และอทุกขมสุขเวทนา.   แม้ในคำว่า   <strong>นเหตุปจฺจยา</strong></p><p><strong>นกมฺมปจฺจยา นวิปาก</strong>  ก็นัยนี้เหมือนกัน. สองบทว่า  <strong>นวิปฺปยุตฺเต  เอก</strong></p><p>ในนวิปปยุตตปัจจัยมี ๑ วาระ  ตรัสด้วยอำนาจอาวัชขนจิตในอรูปภพ. ในการ</p><p>เทียบเคียงปัจจัยทุกแห่ง   พึงทราบวิธีนับโดยอุบายนี้.</p><p>         ปัจจัยที่ได้ใน   <strong>อนุโลมปัจจนียะ</strong>  เท่านั้น   ตั้งอยู่โดยเป็นปัจจนียะ.</p><p>สหชาตปัจจัยเป็นต้น   ที่คลุมไปถึงอรูปธรรมทั้งหมดใน  <strong>ปัจจนียานุโลม</strong>   ย่อม</p><p>ตั้งอยู่โดยอนุโลมเท่านั้น   ไม่ตั้งอยู่โดยความเป็นปัจจนียะ แต่อธิปติของอเหตุก-</p><p>จิตตุปบาทไม่มี   เพราะฉะนั้นอธิปติปัจจัย   จึงไม่ตั้งอยู่โดยความเป็นอนุโลม. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 69</p><p>         <strong>ก็ในปฏิจจวาระเป็นต้น  ปัจฉาชาตปัจจัยย่อมไม่มีได้เลย  ฉะนั้น </strong></p><p><strong>จึงขาดไป.</strong>  อนึ่ง  ในอธิการนี้  ปัจจัยเหล่าใดมีได้โดยเป็นอนุโลม  ปัจจัยเหล่า</p><p>นั้น  ท่านประกอบอธิบายหมุนเวียนไปกับปัจจัยที่ได้อยู่โดยเป็นปัจจนียะ.      ใน</p><p>ปัจจัยเหล่านั้นมีกำหนดวาระ ๓ เท่านั้นคือ  ๓-๒ -๑  ผู้ศึกษาพึงกำหนดตาม </p><p>ความเหมาะสม และพึงทราบปัจจัยเหล่านั้นในที่ทุกสถาน ก็นัยแห่งวรรณนานี้ใด</p><p>ตรัสแล้วในปฏิจจวาระ นัยแห่งวรรณนานี้เองตรัสไว้ในสหชาตวาระเป็นต้นด้วย.</p><p>         ก็คำว่า  <strong>สมฺปยุตฺตกาน  ขนฺธาน</strong>  ในปัญหาวาระ  คือขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ที่สัมปยุตด้วยธรรมนั้น   หรือด้วยเหตุทั้งหลายเหล่านั้นเอง   หรือด้วยสุขเวทนา</p><p>เป็นต้น.  บทว่า   <strong>วิปฺปฏิสาริสฺส</strong>   คือมีความเดือดร้อนในกุศลมีทานเป็นต้น</p><p>อย่างนี้ว่า   ทำไมเราถึงทำกรรมนี้    กรรมชั่วเราไม่ทำเสียเลยดีกว่า   แต่มีความ</p><p>เดือดร้อนเพราะฌานเสื่อมไปอย่างนี้ว่า   ฌานของเราเสื่อมแล้ว    เราเป็นผู้เสื่อม</p><p>ใหญ่หนอ.  สองบทว่า  <strong>โมโห อุปฺปชฺชติ</strong>  ได้แก่ โมหะที่สัมปยุตด้วยโทสะ.</p><p>เท่านั้น. คำว่า <strong>โมห อารพฺภ</strong> ได้แก่  <strong>โมหะที่สัมปยุตด้วยโทสะ</strong> เหมือนกัน</p><p>         คำว่า    <strong>ภวังค์ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา    เป็นปัจจัยแก่ภวังค์ที่</strong></p><p><strong>สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา</strong> ความว่า  <strong>ภวังค์ดวงหลัง</strong>   กล่าวคือ  ตทา-</p><p>รัมมณะเป็นปัจจัยแก่ภวังค์ดวงเดิม.  บทว่า  <strong>วุฏฺานสฺส</strong>  คือตทารัมมณะหรือ</p><p>ภวังค์.   จริงอยู่    จิตทั้งสองนั้นท่านเรียกว่า   วุฏฐานะ   เพราะออกจากกุศล-</p><p>ชวนะหรืออกุศลชวนะ.   แม้ในคำว่า  กิริย   <strong>วุฏฺานสฺส</strong>   นี้   ก็นัยนี้เหมือน</p><p>กัน.  สองบทว่า  <strong>ผล  วุฏฺานสฺส</strong> ได้แก่  ผลจิตเป็นปัจจัยแก่ภวังคจิต. จริงอยู่</p><p>ชื่อว่าการออกจากผลจิตย่อมมีด้วยภวังคจิต  แม้ในอาคตสถานว่า  <strong>วุฏฺาน</strong>  ข้าง</p><p>หน้าก็นัยนี้เหมือนกัน. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 70</p><p>         คำว่า  <strong>ทุกฺขาย  เวทนาย  สมฺปยุตฺตา ขนฺธา</strong>  ได้แก่ อกุศลขันธ์</p><p>ที่สัมปยุตด้วยโทมนัสเวทนา. คำว่า  <strong>อทุกขมสุขาย  เวทนาย สมฺปยุตตสฺส </strong></p><p><strong>วุฏฺานสฺส</strong>  ได้แก่ <strong>อาคันตุกภวังค์</strong>  คือ  <strong>ตทารัมมณะ</strong>  หรือ  <strong>มูลภวังค์</strong>  ที่</p><p>สัมปยุตด้วยอุเบกขา.    ก็ถ้าจิตที่สหรคตด้วยโสมนัสเป็นมูลภวังค์    เหตุที่จะให้ </p><p>เกิดตทารัมมณะย่อมไม่มี     อกุศลวิบากที่เป็นอุเบกขาเวทนา     ย่อมเกิดขึ้นใน</p><p>อารมณ์อื่นจากอารมณ์ของชวนะ.    จริงอยู่    อกุศลวิบากแม้นั้น      ท่านเรียกว่า</p><p><strong>วุฏฐานะ</strong>  เพราะออกจากชวนะ.   นิทเทสแห่งสหชาตปัจจัยเป็นต้น    มีใจความ</p><p>ตื้นทั้งนั้น   เพราะว่าในอธิการนี้คำที่ไม่สามารถจะรู้ตามนัยที่ข้าพเจ้ากล่าวไว้แล้ว</p><p>ในหนหลังไม่มี  เพราะฉะนั้นผู้ศึกษาพึงกำหนดให้ดี.</p><p>         วาระเหล่าใด ๆ ได้แล้วในปัจจัยใด ๆ  บัดนี้เพื่อจะย่อแสดงปัจจัยและ</p><p>วาระเหล่านั้นทั้งหมดด้วยอำนาจแห่งการนับ    พระผู้มีพระภาคเจ้าจึงตรัสว่า</p><p><strong>เหตุยา  ตีณิ</strong>  เป็นต้น.  วิสัชนา ๓ วาระเหล่านั้นทั้งหมด  ในคำว่า   <strong>เหตุยา</strong></p><p><strong>ตีณิ</strong>   ผู้ศึกษาพึงทราบด้วยอำนาจแห่งบทล้วน ๆ ๓ บท.  วิสัชนา ๙ วาระใน</p><p><strong>อารัมมณปัจจัย</strong>   มีปัจจัยที่มีมูล ๑  มีมูลี ๑  เป็นที่สุด.   ใน<strong>อธิปติปัจจัย</strong>  มี</p><p>วิสัชนา ๕ วาระคือ    วิสัชนา ๓ ที่ไม่เจือกันด้วยอำนาจของสหชาตาธิปติปัจจัย</p><p>และวิสัชนา ๒ คือ  ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่สัมปยุต </p><p>ด้วยสุขเวทนาด้วยอำนาจของอารัมมณาธิปติปัจจัย   ธรรมที่สัมปยุตด้วยอุเบกขา</p><p>เวทนา     เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยอุเบกขาเวทนา     ด้วยอำนาจของ</p><p>อารัมมณาธิปติปัจจัย.   วิสัชนา ๒ เหล่านั้น      ผู้ศึกษาไม่ควรนับ    แต่ควรนับ</p><p>วิสัชนา ๒ เหล่านี้ คือ  ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่ธรรมที่สัมปยุต</p><p>ด้วยอุเบกขาเวทนา       ธรรมที่สัมปยุตด้วยอุเบกขาเวทนาเป็นปัจจัยแก่ธรรมที่ </p><p>สัมปยุตด้วยสุขเวทนา   รวมเป็นวิสัชนา ๕ วาระ   ด้วยประการฉะนี้. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 71</p><p>         บทว่า   <strong>สตฺต</strong>   ในอนันตรและสมนันตรปัจจัย   ได้แก่  วิสัชนา  ๗</p><p>วาระอย่างนี้คือ   สุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่ธรรม ๒ อย่าง   ทุกขเวทนาเป็นปัจจัย   </p><p>แก่ธรรม ๒ อย่าง   อุเบกขาเวทนาเป็นปัจจัยแก่ธรรมได้ทั้ง ๓ อย่าง.</p><p>         สองบทว่า   <strong>อุปนิสฺสเย    นว</strong>    ได้แก่  วิสัชนา ๙ วาระอย่างนี้คือ</p><p><strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา</strong>  เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา  โดย</p><p>อุปนิสสยปัจจัยทั้ง ๓ อย่าง  เป็นปกตูปนิสสยปัจจัยอย่างเดียวแก่ธรรมที่สัมปยุต</p><p>ด้วยทุกขเวทนา  เป็นอุปนิสสยปัจจัยทั้ง ๓ อย่าง แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยอุเบกขา-</p><p>เวทนา  <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา</strong>  เป็นอนันตรูปนิสสยและปกตูปนิสสย-</p><p>ปัจจัย    แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา    เป็นปกตูปนิสสยปัจจัยแก่ธรรมที่</p><p>สัมปยุตด้วยสุขเวทนา   เป็นอนันตรูปนิสสยะและปกตูปนิสสยปัจจัยทั้ง ๒ อย่าง</p><p>แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยอุเบกขาเวทนา.     <strong>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอุเบกขาเวทนา</strong></p><p>เป็นอารัมมณูปนิสสยะ   อนันตรูปนิสสยะ   และปกตูปนิสสยปัจจัย   แก่ธรรมที่ </p><p>สัมปยุตด้วยอุเบกขาเวทนาและสุขเวทนา เป็นอนันตรูปนิสสยะและปกตูปนิสสย-</p><p>ปัจจัยแก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา.  ก็ในอธิการนี้   เมื่อว่าโดยความต่างกัน</p><p>แห่งปัจจัย     ปกตูปนิสสยปัจจัยมี ๙ วาระ    อนันตรูปนิสสยปัจจัยมี ๗ วาระ</p><p>อารัมมณูปนิสสยปัจจัยมี ๔ วาระ  รวมเป็นอุปนิสสยปัจจัย  ๒๐ ประเภท. </p><p>         ก็ในอธิการนี้   <strong>ปุเรชาตปัจจัยและปัจฉาชาตปัจจัยขาดไป</strong>  เพราะว่า</p><p>อรูปธรรมที่เกิดก่อนหรือเกิดทีหลังย่อมไม่เป็นปัจจัยแก่อรูปธรรม.    สองบทว่า</p><p><strong>กมฺเม  อฏฺ</strong> ได้แก่วิสัชนา ๘ วาระ  อย่างนี้คือ ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา</p><p>เป็น  <strong>กัมมปัจจัย</strong>    ทั้ง ๒ อย่าง   แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา   เป็นปัจจัย</p><p>โดยนานักขณิกกัมมปัจจัยอย่างเดียวแก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา    และแก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 72</p><p>ธรรมที่สัมปยุตด้วยอุเบกขาเวทนา      ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเป็นปัจจัย </p><p>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย  ๒ อย่าง   แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา   ที่เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาไม่มี   เป็นปัจจัยแก่อุเบกขาเวทนาโดย </p><p>นานักขณิกกัมมปัจจัยอย่างเดียว     ธรรมที่สัมปยุตด้วยอุเบกขาเวทนาเป็นปัจจัย</p><p>โดยกัมมปัจจัยทั้ง ๒ อย่าง  แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยอุเบกขาเวทนา    เป็นนานัก-</p><p>ขณิกกัมมปัจจัยอย่างเดียว  แก่ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาและทุกขเวทนานอก</p><p>นี้.   ก็ในอธิการนี้    ว่าโดยความต่างกันแห่งปัจจัย    นานักขณิกกัมมปัจจัยมี ๘</p><p>สหชาตกัมมปัจจัยมี ๓ รวมเป็นกัมมปัจจัย ๑๑ ประเภท.      ก็ในนิทเทสแห่ง</p><p>กัมมปัจจัย   นี้   วิปปยุตตปัจจัยย่อมขาดไปเหมือนปุเรชาตะ   และปัจฉาชาต-</p><p>ปัจจัยฉะนั้น         เพราะว่าอรูปธรรมทั้งหลายย่อมไม่เป็นวิปปยุตตปัจจัยแก่อรูป</p><p>ธรรมด้วยกัน.</p><p>         วาระ ๗ ใน    <strong>นัตถิและวิคตปัจจัย</strong>      เหมือนกับในอนันตรปัจจัย</p><p>และสมนันตรปัจจัย.     ในอธิการนี้มีการกำหนดวิธีนับ  ๕ อย่าง  คือวิสัชนา </p><p>๓-๕-๗-๘-๙ ด้วยประการฉะนี้.   ในการรวมปัจจัยด้วยอำนาจการกำหนดวิธี</p><p>นับเหล่านั้น    ผู้ศึกษาพึงนำปัจจัยที่เกินและที่ไม่ได้ออกไป  ในการรวมกับปัจจัย</p><p>ทีมีวิธีนับได้น้อยกว่า    แล้วทราบวิธีนับต่อไป     ในการรวมกับเหตุปัจจัยย่อม</p><p>ไม่ได้อารัมมณปัจจัยและสมนันตรปัจจัยเป็นต้น.</p><p>         สองบทว่า   <strong>อธิปติยา   เทฺว</strong>   วิสัชนา ๒ วาระที่เหลือเว้นบทที่เกี่ยว</p><p>กับทุกขเวทนา.   จริงอยู่  ชื่อว่าเหตุที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาที่เป็นอธิบดีมีไม่ได้</p><p>เพราะเหตุนั้นท่านจึงนำออกเสีย   แม้ในสองวาระที่เหลือก็นัยนี้เหมือนกัน.</p><p>         ในคำว่า   <strong>เทฺว</strong>   ใน   <strong>เหตุมูลกนัย</strong>   มีการกำหนดวิธีนับ ๒ วาระเท่า</p><p>นั้น    ด้วยประการฉะนี้.    ฆฏนา ๖ พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสไว้ด้วยอำนาจการ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 73</p><p>กำหนดวิธีนับเหล่านั้น.    บรรดาฆฏนา ๖ เหล่านั้น    <strong>ฆฏนาที่  ๑</strong> ตรัสไว้</p><p>ด้วยอำนาจธรรมที่ไม่มีอธิบดีที่ไม่ประกอบด้วยญาณซึ่งเป็นวิบาก.  </p><p>         <strong>ฆฏนาที่  ๒</strong> ตรัสด้วยอำนาจธรรมเหล่านั้นเองซึ่งเป็นวิบาก.</p><p>         <strong>ฆฏนาที่  ๓</strong> และ ฆฏนาที่ ๔ ตรัสด้วยอำนาจธรรมเหล่านั้นอีก  แต่</p><p>เป็นญาณสัมปยุต.</p><p>         <strong>ฆฏนาที่ ๕</strong>  ตรัสด้วยอำนาจอโมหะที่เป็นอธิบดีที่เป็นอวิปาก.</p><p>         <strong>ฆฏนาที่ ๖</strong> ตรัสด้วยอำนาจอโมหะที่เป็นอธิบดีที่เป็นวิบาก.</p><p>         อีกอย่างหนึ่ง  <strong>ฆฏนาที่ ๑</strong>  ตรัสด้วยอำนาจเหตุทั้งหมด.</p><p>         <strong>ฆฏนาที่ ๒</strong> ตรัสด้วยอำนาจวิบากเหตุทั้งหมด.</p><p>         <strong>ฆฏนาที่ ๓</strong> ตรัสด้วยอำนาจอโมหะเหตุทั้งหมด.</p><p>         <strong>ฆฏนาที่ ๔</strong> ตรัสด้วยอำนาจอโมหะเหตุที่เป็นวิบากทั้งหมด.</p><p>         <strong>ฆฏนาที่ ๕</strong> ตรัสด้วยอำนาจอโมหะที่เป็นอธิบดีทั้งหมด.</p><p>         <strong>ฆฏนาที่  ๖</strong> ตรัสด้วยอำนาจอโมหะที่เป็นวิบากมีอธิบดีทั้งหมด. </p><p>         ในอารัมมณมูลกนัย   สองบทว่า   <strong>อธิปติยา  จตฺตาริ</strong>  ความว่า  ใน</p><p>อธิปติปัจจัยมีฆฏนา ๔ วาระอย่างนี้คือ   สุขเป็นปัจจัยแก่สุข    แก่อุเบกขา   ด้วย</p><p>อำนาจของอารัมมณาธิปติปัจจัย     อุเบกขาเป็นปัจจัยแก่อุเบกขา   แก่สุข   ด้วย</p><p>อำนาจของอารัมมณาธิปติปัจจัย.</p><p>         แม้ในอุปนิสสยปัจจัย   พระผู้มีพระภาคเจ้าก็ตรัสวาระไว้ ๔ วาระ ด้วย</p><p>อำนาจอารัมมณูปนิสสยปัจจัย.  ก็ในอุปนิสสยปัจจัยมีฆฏนา ๑ เท่านั้น.   แม้ใน</p><p>นัยที่มี    <strong>อธิปติปัจจัย</strong>   เป็นต้น    ฆฏนาใดมีได้และไม่ได้   ตามนัยที่กล่าวแล้ว</p><p>ในหนหลัง   ผู้ศึกษากำหนดฆฏนานั้นทั้งหมดแล้วพึงทราบจำนวนฆฏนาที่เทียบ</p><p>เคียงกัน. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 74</p><p>         พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงยกปัจจัยทั้งหลายขึ้นโกยอนุโลมตามนัยที่ตรัสไว้ </p><p>ในกุสลติกะในปัจจนียนัย   แล้วทรงแสดงวาระ ๙ ในปัจจัยทั้งปวงว่า  <strong>นเหตุยา  </strong></p><p><strong>นว</strong>   เป็นต้น    ด้วยอำนาจการนับโดยปัจจนียะ  เกี่ยวกับวาระที่ได้ในปัจจัยเหล่า</p><p>นั้น   วาระเหล่านั้นผู้ศึกษาพึงยกบาลีขึ้นแสดงโดยนัยว่า  บุคคลถวายทานด้วยจิต</p><p>ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา   ธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา    เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่</p><p>สัมปยุตด้วยสุขเวทนา โดยนเหตุปัจจัย   ดังนี้ เป็นต้น   ด้วยอำนาจแห่งวิสัชนา ๙</p><p>วาระ   อันมีปัจจัยที่มีมูละ ๑ และมีมูลี ๑ เป็นที่สุด.</p><p>         ก็ในการรวมปัจจัยในอธิการนี้   คำว่า  <strong>นเหตุปจฺจยา ฯเปฯ  นอุป-</strong></p><p><strong>นิสฺสเย  อฏฺ</strong>  ผู้ศึกษาพึงทราบวาระด้วยอำนาจนานักขณิกกัมมปัจจัย จริงอยู่</p><p>กรรมที่มีกำลังทรามย่อมไม่เป็นอุปนิสสยปัจจัย     แต่เป็นปัจจัยโดยนานักขณิก-</p><p>กัมมปัจจัยอย่างเดียวเท่านั้น    ก็ฆฏนาที่เหลือทั้งในอนุโลมปัจจนียะและปัจจนียา-</p><p>นุโลมในอธิการนี้  ผู้ศึกษาสามารถนับได้โดยนัยที่ข้าพเจ้ากล่าวไว้แล้วในหนหลัง</p><p>ด้วยอำนาจแห่งวาระที่ได้แล้วในการประกอบแห่งปัจจัยนั้น ๆ   เพราะฉะนั้นจึง</p><p>ไม่อธิบายอย่างพิสดาร   แล.</p><p>                <em>อรรถกถาวรรณนาเนื้อความแห่งเวทนาติกปัฏฐาน  จบแล้ว </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 75</p><p>                                        <strong>๓.  วิปากติกะ</strong></p><p>                                           <strong>ปฏิจจวาระ</strong> </p><p>                                           <strong>อนุโลมนัย</strong> </p><p>                                            <strong>เหตุปัจจัย</strong> </p><p>         [๑๒๓๘] ๑.  <strong>วิปากธรรม  อาศัยวิปากธรรมเกิดขึ้น  เพราะเหตุ </strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์   ที่เป็นวิบากเกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์</p><p>๒ เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบากเกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์</p><p>๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>                        ๒.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม      อาศัยวิปากธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยวิบากขันธ์ทั้งหลายเกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูปอาศัยวิบากขันธ์ทั้งหลายเกิดขึ้น.</p><p>                        ๓.  <strong>วิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยวิปากธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบากเกิดขึ้น</p><p>ฯลฯ ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 76</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓  และกฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นวิบาก</p><p>เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ และกฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น. </p><p>         [๑๒๓๙] ๔.  <strong>วิปากธัมมธรรม    อาศัยวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น ฯลฯ  ขันธ์ ๒  </p><p>อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น </p><p>                        ๕.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม     อาศัยวิปากธัมม-</strong></p><p><strong>ธรรมเกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น.</p><p>                        ๖.  <strong>วิปากธัมมธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป      อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิปากธัมม-</p><p>ธรรมเกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๒๔๐] ๗.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม     อาศัยเนววิปาก-</strong></p><p><strong>นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป     อาศัยขันธ์  ๑  ที่เป็นเนววิปาก-</p><p>นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  ฯลฯ   ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ ๒</p><p>เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 77</p><p>         มหาภูตรูป   ๓  อาศัยมหาภูตรูป  ๑ เกิดขึ้น ฯลฯ มหาภูตรูป ๒ อาศัย</p><p>มหาภูตรูป ๒ เกิดขึ้น, จิตตสมุฏฐานรูป  กฏัตตารูปที่เป็นอุปาทารูป   อาศัยมหา</p><p>ภูตรูปเกิดขึ้น. </p><p>                         ๘.   <strong>วิปากธรรม     อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong>  </p><p>คือ  ในปฏิสนธิขณะ  วิบากขันธ์  อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น.</p><p>                         ๙.   <strong>วิปากธรรม      และเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ    วิบากขันธ์อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น,    กฏัตตารูป</p><p>อาศัยมหาภูตรูปเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๒๔๑]  ๑๐.  <strong>วิปากธรรม     อาศัยวิปากธรรมและเนววิปาก-</strong></p><p><strong>นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบากและหทยวัตถุ</p><p>เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุเกิดขึ้น.</p><p>                         ๑๑.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม    อาศัยวิปากธรรม</strong></p><p><strong>และเนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  จิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยวิบากขันธ์และมหาภูตรูปเกิดขึ้น.    ใน</p><p>ปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูป  อาศัยวิบากขันธ์และมหาภูตรูปเกิดขึ้น.</p><p>                         ๑๒.  <strong>วิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยวิปากธรรม    และเนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น   เพราะ</strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 78</p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบากและหทยวัตถุ</p><p>เกิดขึ้น  ฯลฯ ขันธ์ ๒  อาศัยขันธ์  ๒  และหทยวัตถุเกิดขึ้น   กฏัตตารูปอาศัย</p><p>วิบากขันธ์   และมหาภูตรูปเกิดขึ้น. </p><p>         [๑๒๔๒] ๑๓.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม    อาศัยวิปากธัมม-</strong></p><p><strong>ธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>คือ  จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรมและมหาภูตรูป</p><p>เกิดขึ้น. </p><p>                                         <strong>อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         [๑๒๔๓]  ๑.  <strong>วิปากธรรม    อาศัยวิปากธรรมเกิดขึ้น   เพราะ</strong></p><p><strong>อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นวิบากเกิดขึ้น ฯลฯ  ขันธ์ ๒  อาศัย</p><p>ขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบากเกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์</p><p>๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๒๔๔]  ๒.  <strong>วิปากธัมมธรรม    อาศัยวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะอารัมมณปัจจัย.</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒</p><p>อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 79</p><p>         [๑๒๔๕]  ๓.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม      อาศัยเนววิปาก-</strong></p><p><strong>นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong>                          </p><p>         คือ  ขันธ์  ๓  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น</p><p>ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น. </p><p>                         ๔.  <strong>วิปากธรรม    อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  วิบากขันธ์  อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๒๔๖]  ๕.  <strong>วิปากธรรม    อาศัยวิปากธรรมและเนววิปาก-</strong></p><p><strong>นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย.</strong></p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๓   อาศัยขันธ์ ๑   ที่เป็นวิบากและหทย-</p><p>วัตถุเกิดขึ้น ฯลฯ   ขันธ์ ๒   อาศัยขันธ์ ๒   และหทยวัตถุเกิดขึ้น.</p><p>                                          <strong>อธิปติปัจจัย</strong></p><p>         [๑๒๔๗]  ๑.  <strong>วิปากธรรม  อาศัยวิปากธรรม   เกิดขึ้น   เพราะ</strong></p><p><strong>อธิปติปัจจัย.</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบากเกิดขึ้น  ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัย</p><p>ขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>                         ๒.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม    อาศัยวิปากธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้นเพราะอธิปติปัจจัย.</strong></p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยวิบากขันธ์เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 80</p><p>                         ๓.  <strong>วิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม  อาศัย</strong></p><p><strong>วิปากธรรมเกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย.</strong>  </p><p>         คือ   ขันธ์ ๓  และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นวิบากเกิดขึ้น</p><p>ฯลฯ ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         ที่อาศัย   <strong>วิปากธัมมธรรม</strong>    เกิดขึ้น   มี ๓* วาระ.</p><p>         [๑๒๔๘]  ๗.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม    อาศัยเนววิปาก-</strong></p><p><strong>นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย.</strong></p><p>         คือ    ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์  ๑ ที่เป็นเนววิปาก-</p><p>นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  ฯลฯ   ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ ๒</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>         มหาภูตรูป  ๓  อาศัยมหาภูตรูป  ๑  เกิดขึ้น  ฯลฯ    จิตตสมุฏฐานรูป</p><p>กฏัตตารูปที่เป็นอุปาทารูป  อาศัยมหาภูตรูปเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๒๔๙]  ๘.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม     อาศัยวิปากธรรม</strong></p><p><strong>และเนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย.</strong></p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยวิบากขันธ์และมหาภูตรูปเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๒๕๐]  ๙.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม     อาศัยวิปากธัมม-</strong></p><p><strong>ธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย.</strong></p><p>๑.  คือวาระที่ ๔-๕-๖  (ซึ่งย่อไว้ไม่แสดง)  วาระต่อไปจึงเป็นวาระที่ ๗ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 81</p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรมและมหาภูตรูป</p><p>เกิดขึ้น.  </p><p>         [๑๒๕๑]  ๑๐.  <strong>วิปากธรรม    อาศัยวิปากธรรมเกิดขึ้น</strong>   เพราะ</p><p><strong>อนันตรปัจจัย</strong> ฯลฯ  <strong>เพราะสมนันตรปัจจัย</strong>  ฯลฯ  เหมือนกับอารัมมณปัจจัย</p><p>         <strong>เพราะสหชาตปัจจัย</strong>  ฯลฯ  สหชาตปัจจัยทั้งหมด   เหมือนเหตุปัจจัย</p><p>(คือมี ๑๓ วาระ)</p><p>         [๑๒๕๒]  ๑๑.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม  อาศัยเนววิปาก-</strong></p><p><strong>นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะสหชาตปัจจัย.</strong></p><p>         คือ  พาหิรรูป. . . อาหารสมุฏฐานรูป. .. อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>         สำหรับพวกอสัญญสัตว์ ฯลฯ          </p><p>         นี้เป็นข้อแตกต่างกันในสหชาตปัจจัย.</p><p>                                       <strong>อัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         [๑๒๕๓]  ๑.  <strong>วิปากธรรม  อาศัยวิปากธรรมเกิดขึ้น   เพราะ-</strong></p><p><strong>อัญญมัญญปัจจัย.</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบากเกิดขึ้น ฯลฯ   ขันธ์ ๒ อาศัย</p><p>ขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบากเกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์</p><p>๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 82</p><p>                          ๒.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม    อาศัยวิปากธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะอัญญมัญญปัจจัย.</strong>   </p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุ   อาศัยวิบากขันธ์เกิดขึ้น.</p><p>                          ๓.  <strong>วิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัย</strong></p><p><strong>วิปากธรรมเกิดขึ้น  เพราะอัญญมัญญปัจจัย.</strong></p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๓ และหทยวัตถุ   อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็น</p><p>วิบากเกิดขึ้น ฯลฯ   ขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๒๕๔]  ๔.  <strong>วิปากธัมมธรรม    อาศัยวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะอัญญมัญญปัจจัย.</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น ฯลฯ  ขันธ์</p><p>๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๒๕๕]  ๕.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม      อาศัยเนววิปาก-</strong></p><p><strong>นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะอัญญมัญญปัจจัย.</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม  ฯลฯ</p><p>มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑  ฯลฯ    พาหิรรูป. . . อาหารสมุฏฐานรูป. . .      </p><p>อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ                                                         </p><p>สำหรับพวกอสัญญสัตว์  มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>                         ๖.  <strong>วิปากธรรม อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะอัญญมัญญปัจจัย. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 83</p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  วิบากขันธ์  อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น </p><p>         [๑๒๕๖] ๗.  <strong>วิปากธรรม    อาศัยวิปากธรรมและเนววิปาก-</strong></p><p><strong>นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะอัญญมัญญปัจจัย.</strong>  </p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบากและหทยวัตถุ</p><p>เกิดขึ้น ฯลฯ   ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๒๕๗]  <strong>วิปากธรรม อาศัยวิปากธรรมเกิดขึ้น เพราะนิสสย</strong><sup>๑</sup><strong>-</strong></p><p><strong>ปัจจัย ฯลฯ   เพราะอุปนิสสยปัจจัย</strong><sup>๒</sup><strong>   เพราะปุเรชาตปัจจัย</strong><sup>๓</sup> </p><p>                                      <strong>อาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         [๑๒๕๘] ๑.  <strong>วิปากธัมมธรรม    อาศัยวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะอาเสวนปัจจัย.</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น ฯลฯ   ขันธ์</p><p>๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๒๕๙] ๒.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม     อาศัยเนววิปาก-</strong></p><p><strong>นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะอาเสวนปัจจัย.</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น</p><p>ฯลฯ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>๑.  มี ๑๓ วาระ   ๒.  มี ๕ วาระ  ๓.  มี ๓ วาระ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 84</p><p>         [๑๒๖๐]  <strong>วิปากธรรม  อาศัยวิปากธรรมเกิดขึ้น  เพราะกัมม</strong><sup>๑</sup><strong>-</strong></p><p><strong>ปัจจัย ฯลฯ</strong>                                                                      </p><p>                                          <strong>วิปากปัจจัย</strong> </p><p>         วิปากธรรม  อาศัยวิปากธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ<strong>วิปากปัจจัย</strong>  มี  ๓ วาระ</p><p>         [๑๒๖๑] ๔.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม      อาศัยเนววิปาก</strong></p><p><strong>นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะวิปากปัจจัย.</strong>                            </p><p>         คือ   มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ เกิดขึ้น ฯลฯ จิตตสมุฏฐานรูป</p><p>กฏัตตารูป   ที่เป็นอุปาทารูป   อาศัยมหาภูตรูปเกิดขึ้น.</p><p>                       ๕.  <strong>วิปากธรรม  อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะวิปากปัจจัย.</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  วิบากขันธ์  อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น</p><p>                       ๖.  <strong>วิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม   อา-</strong></p><p><strong>ศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะวิปากปัจจัย.</strong>              </p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  วิบากขันธ์  อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น,  กฏัตตารูป</p><p>อาศัยมหาภูตรูปเกิดขึ้น.                               </p><p>         [๑๒๖๒] ๗.  <strong>วิปากธรรม      อาศัยวิปากธรรมและเนววิปาก-</strong></p><p><strong>นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะวิปากปัจจัย  ฯลฯ.</strong></p><p>๑.  มี ๑๓  วาระ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 85</p><p>                        ๘.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม ฯลฯ  เกิดขึ้น เพราะ</strong></p><p><strong>วิปากปัจจัย  ฯลฯ.</strong> </p><p>                        ๙.  <strong>วิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม  ฯลฯ </strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะวิปากปัจจัย.</strong> </p><p>                                  <strong>อาหารปัจจัยเป็นต้น</strong></p><p>         [๑๒๖๓]  <strong>วิปากธรรม  อาศัยวิปากธรรมเกิดขึ้น  เพราะอาหาร</strong></p><p><strong>ปัจจัย ฯลฯ  เพราะอินทริยปัจจัย  เพราะฌานปัจจัย  เพราะมัคคปัจจัย</strong></p><p><strong>เพราะสัมปยุตตปัจจัย เพราะวิปปยุตตปัจจัย  เพราะอัตถิปัจจัย  เพราะ</strong></p><p><strong>นัตถิปัจจัย   เพราะวิคตปัจจัย  เพราะอวิคตปัจจัย.</strong></p><p>                            <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong></p><p>                                          <strong>สุทธมูลกนัย</strong></p><p>         [๑๒๖๔]  ในเหตุปัจจัย   มี  ๑๓ วาระ  ในอารัมมณปัจจัย  มี ๕ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในอันนตรปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๕ วาระ   ในสหชาตปัจจัย  มี ๑๓ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย  มี ๗ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย  มี ๑๓ วาระ   ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในปุเรชาตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ   ในอาเสวนปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในกัมมปัจจัย    มี ๑๓ วาระ  ใน</p><p>วิปากปัจจัย   มี ๙ วาระ  ในอาหารปัจจัย   มี ๑๓ วาระ   ในอินทริยปัจจัย   มี</p><p>๑๓ วาระ   ในฌานปัจจัย   มี ๑๓ วาระ    ในมัคคปัจจัย   มี   ๓ วาระ    ใน</p><p>สัมปยุตตปัจจัย   มี ๕ วาระ   ในวิปปยุตตปัจจัย   มี ๑๓ วาระ   ในอัตถิปัจจัย </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 86</p><p>มี ๑๓ วาระ  ในนัตถิปัจจัย  มี ๕ วาระ   ในวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ  ในอวิคต-</p><p>ปัจจัย   มี ๑๓ วาระ. </p><p>                                             <strong>เหตุมูลกนัย</strong> </p><p>         [๑๒๖๕]   <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>     ในอารัมมณปัจจัย    มี ๕  วาระ ฯลฯ</p><p>ในอวิคตปัจจัย   มี   ๓ วาระ.   พึงนับเหมือนการนับในกุสลติกะ.</p><p>                                          <strong>อาเสวนมูลกนัย</strong></p><p>         [๑๒๖๖]   <strong>เพราะอาเสวนปัจจัย</strong>    ในเหตุปัจจัย   มี ๒ วาระ . . .   ใน</p><p>อารัมมณปัจจัย  มี ๒ วาระ ในอธิปติปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในอนันตรปัจจัย มี ๒</p><p>วาระ    ในสมนันตรปัจจัย    มี ๒ วาระ    ในสหชาตปัจจัย    มี ๒ วาระ    ใน</p><p>อัญญมัญญปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในนิสสยปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย</p><p>มี ๒ วาระ   ในปุเรชาตปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในกัมมปัจจัย   มี ๒ วาระ    ใน</p><p>อาหารปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในอินทริยปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในฌานปัจจัย   มี ๒</p><p>วาระในมัคคปัจจัย มี ๒ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย   มี ๒ วาระ  ในวิปปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๒ วาระ   ในอัตถิปัจจัย   มี ๒ วาระ  ในนัตถิปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในวิคต-</p><p>ปัจจัย มี ๒ วาระ   ในอวิคตปัจจัย   มี ๒ วาระ.</p><p>                                            <strong>วิปากมูลกนัย</strong></p><p>         [๑๒๖๗]   <strong>เพราะวิปากปัจจัย</strong> ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ...ในอารัมมณ-</p><p>ปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในอธิปติปัจจัย  มี ๕ วาระ   ในอนันตรปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในสมนันตรปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในสหชาตปัจจัย    มี ๙ วาระ   ในอัญญมัญญ- </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 87</p><p>ปัจจัย  มี ๖ วาระ  ในนิสสยปัจจัย    มี ๙ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในปุเรชาตปัจจัย  มี ๑ วาระ   ในกัมมปัจจัย  มี ๙ วาระ   ในอาหารปัจจัย  มี ๙ </p><p>วาระ   ในอินทริยปัจจัย  มี ๙ วาระ   ในฌานปัจจัย   มี ๙  วาระ   ในมัคคปัจจัย</p><p>มี ๙ วาระ   ในสัมปยุตตปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในวิปปยุตตปัจจัย  มี ๙ วาระ ใน </p><p>อัตถิปัจจัย  มี  ๙ วาระ   ในนัตถิปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในวิคตปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในอวิคตปัจจัย  มี  ๙ วาระ.</p><p>                                  <em>การนับวาระในอนุโลม  จบ</em>   </p><p>                                              <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                             <strong>นเหตุปัจจัย</strong></p><p>         [๑๒๖๘]  ๑.  <strong>วิปากธรรม    อาศัยวิปากธรรมเกิดขึ้น    เพราะ-</strong></p><p><strong>นเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอเหตุกวิบากเกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒</p><p>อาศัย ขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ     ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบากเกิดขึ้น,</p><p>ขันธ์ ๑ อาศัยขันธ์ ๓ เกิดขึ้น,   ขันธ์  ๒  อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>                         ๒.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม   อาศัยวิปากธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>          คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นอเหตุกวิบากเกิดขึ้น.</p><p>ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ   กฏัตตารูปอาศัยวิบากขันธ์เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 88</p><p>                       ๓.  <strong>วิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยวิปากธรรมเกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong>   </p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอเหตุกวิบาก</p><p>เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ และกฏัตตารูป   อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็น</p><p>วิบากเกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ และกฏัตตารูป   อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๒๖๙] ๔.  <strong>วิปากธัมมธรรม  อาศัยวิปากธัมมธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ   อาศัยขันธ์</p><p>ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ  เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๒๗๐] ๕.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม  อาศัยเนววิปาก-</strong></p><p><strong>นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป     อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนววิปาก</p><p>นวิปากธัมมธรรม     ซึ่งเป็นอเหตุกะเกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป</p><p>อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         มหาภูตรูป  ๓  อาศัยมหาภูตรูป  ๑  เกิดขึ้น ฯลฯ มหาภูตรูป ๒ อาศัย</p><p>มหาภูตรูป ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         จิตตสมุฏฐานรูป    กฏัตตารูป    ที่เป็นอุปาทารูป    อาศัยมหาภูตรูป</p><p>เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 89</p><p>         พาหิรรูป . . .  อาหารสมุฏฐานรูป . . .  อุตุสมุฏฐานรูป  ฯลฯ. </p><p>         สำหรับพวกอสัญญสัตว์ มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ เกิดขึ้น ฯลฯ </p><p>         กฏัตตารูป   ที่เป็นอุปาทารูป   อาศัยมหาภูตรูปเกิดขึ้น.</p><p>                        ๖.  <strong>วิปากธรรม      อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ     วิบากขันธ์    อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น.</p><p>                        ๗.  <strong>วิปากธรรม      และเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ      วิบากขันธ์      อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น,</p><p>กฏัตตารูป   อาศัยมหาภูตรูปเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๒๗๑] ๘.  <strong>วิปากธรรม      อาศัยวิปากธรรมและเนววิปาก-</strong></p><p><strong>นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น   เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ    ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์  ๑  ที่เป็นวิบากและ</p><p>หทยวัตถุเกิดขึ้น ฯลฯ   ขันธ์ ๒   อาศัยขันธ์ ๒    และหทยวัตถุเกิดขึ้น.</p><p>                        ๙.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม      อาศัยวิปากธรรม</strong></p><p><strong>และเนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นอเหตุกวิบาก    และมหาภูตรูป</p><p>เกิดขึ้น.   ในอเหตุปฏิสนธิขณะ    กฏัตตารูป   อาศัยวิบากขันธ์    และมหาภูตรูป</p><p>เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 90</p><p>                       ๑๐.  <strong>วิปากธรรม       และเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยวิปากธรรม    และเนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น    เพราะ- </strong></p><p><strong>นเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ     ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบากและ </p><p>หทยวัตถุเกิดขึ้น,   ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ    เกิดขึ้น,    กฏัตตารูป</p><p>อาศัยวิบากขันธ์และมหาภูตรูปเกิดขึ้น.                                              </p><p>                                       <strong>นอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         [๑๒๗๒] ๑.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม     อาศัยวิปากธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป      อาศัยวิบากขันธ์เกิดขึ้น.</p><p>ในปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูป   อาศัยวิบากขันธ์เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๒๗๓] ๒.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม      อาศัยวิปากธัมม-</strong></p><p><strong>ธรรมเกิดขึ้น  เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๒๗๔] ๓.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม        อาศัยเนววิปาก-</strong></p><p><strong>นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะนอารัมมณปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 91</p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป       อาศัยขันธ์ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม </p><p>เกิดขึ้น, มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ เกิดขึ้น ฯลฯ จิตตสมุฏฐานรูป กฏัต-</p><p>ตารูปที่เป็นอุปาทารูป อาศัยมหาภูตรูปเกิดขึ้น, พาหิรรูป . . . อาหารสมุฏฐานรูป</p><p>. . . อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ  </p><p>         สำหรับพวกอสัญญสัตว์      มหาภูตรูป  ๓  อาศัยมหาภูตรูป  ๑  เกิดขึ้น</p><p>ฯลฯ   กฏัตตารูป   ที่เป็นอุปาทารูป   อาศัยมหาภูตรูปเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๒๗๕]  ๔.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม     อาศัยวิปากธรรม</strong></p><p><strong>และเนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป     อาศัยวิบากขันธ์และมหาภูตรูปเกิดขึ้น ..</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   กฏัตตารูป   อาศัยวิบากขันธ์และมหาภูตรูปเกิดขึ้น. </p><p>         [๑๒๗๖]  ๕.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม       อาศัยวิปากธัมม-</strong></p><p><strong>ธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น   เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรมและมหาภูตรูปเกิดขึ้น </p><p>                                            <strong>นอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         [๑๒๗๗]  <strong>วิปากธรรม     อาศัยวิปากธรรมเกิดขึ้น     เพราะ-</strong></p><p><strong>นอธิปติปัจจัย</strong>                                                              </p><p>         ย่อเหมือนสหชาตปัจจัย  ที่เป็นอนุโลม. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 92</p><p>                    <strong>นอนันตร - นสมนันตร - นอัญญมัญญปัจจัย</strong> </p><p>         [๑๒๗๘]  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธรรมเกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนอนนันตรปัจจัย   เพราะนสมนันตรปัจจัย   เพราะนอัญญมัญญ- </strong></p><p><strong>ปัจจัย.</strong>                                                                          </p><p>         คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  กฏัตตารูป  ที่เป็นอุปาทารูป  อาศัยมหาภูตรูป</p><p>เกิดขึ้น,  พาหิรรูป . . .  อาหารสมุฏฐานรูป . . .  อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ.</p><p>         สำหรับพวกอสัญญสัตว์  กฏัตตารูปที่เป็นอุปาทารูป   อาศัยมหาภูตรูป</p><p>ทั้งหลายเกิดขึ้น.                                                     </p><p>         นี้เป็นความต่างกันสำหรับธรรมที่เกิดขึ้น   เพราะนอัญญมัญญปัจจัย</p><p>เพราะนอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>                                         <strong>นปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>         [๑๒๗๙] ๑.  <strong>วิปากธรรม    อาศัยวิปากธรรมเกิดขึ้น   เพราะ-</strong></p><p><strong>นปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในอรูปภูมิ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบากเกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์</p><p>๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ เกิดขึ้น ฯลฯ</p><p>                       ๒.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม   อาศัยวิปากธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยวิบากขันธ์เกิดขึ้น   ในปฏิสนธิขณะ  ฯลฯ</p><p>                       ๓.  <strong>วิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัย</strong></p><p><strong>วิปากธรรมเกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 93</p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓  และกฏัตตารูป   อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็น</p><p>วิบากเกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ และกฏัตตารูป   อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น. </p><p>         [๑๒๘๐]  ๔.  <strong>วิปากธัมมธรรม     อาศัยวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong> </p><p>         คือ  ในอรูปภูมิ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิปากธัมมธรรม  เกิดขึ้น</p><p>ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>                         ๕.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๒๘๑]  ๖.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม      อาศัยเนววิปาก-</strong></p><p><strong>นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong>                          </p><p>         คือ  ในอรูปภูมิ     ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์  ๑ ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมม-</p><p>ธรรมเกิดขึ้น  ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น,  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์</p><p>ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น.                            </p><p>         มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ เกิดขึ้น ฯลฯ พาหิรรูป . . . จิตตสมุฏ-</p><p>ฐานรูป . . .อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ                                  </p><p>         สำหรับพวกอสัญญสัตว์   มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ เกิดขึ้น ฯลฯ.</p><p>                         ๗.  <strong>วิปากธัมมธรรม  อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 94</p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  วิบากขันธ์  อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น. </p><p>                        ๘.  <strong>วิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัย</strong></p><p><strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong> </p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  วิบากขันธ์  อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น   กฏัตตารูป</p><p>อาศัยมหาภูตรูปเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๒๘๒] ๙.  <strong>วิปากธรรม    อาศัยวิปากธรรมและเนววิปาก-</strong></p><p><strong>นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบากและหทยวัตถุ</p><p>เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุเกิดขึ้น.</p><p>                        ๑๐.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธรรมและ</strong></p><p><strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยวิบากขันธ์และมหาภูตรูปเกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูป  อาศัยวิบากขันธ์และมหาภูตรูปเกิดขึ้น.</p><p>                        ๑๑.  <strong>วิปากธัมมธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยวิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น     เพราะนปุ-</strong></p><p><strong>เรชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบากและหทยวัตถุ</p><p>เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุเกิดขึ้น   กฏัตตารูปอาศัยวิบาก-</p><p>ขันธ์   และมหาภูตรูปเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 95</p><p>         [๑๒๘๓]  ๑๒.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม     อาศัยวิปากธัมม-</strong></p><p><strong>ธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรมและมหาภูตรูป </p><p>เกิดขึ้น.</p><p>                                <strong>นปัจฉาชาต - นอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         <strong>วิปากธรรม  อาศัยวิปากธรรมเกิดขึ้น เพราะนปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p><strong>ฯลฯ   เพราะนอาเสวนปัจจัย.</strong></p><p>                                             <strong>นกัมมปัจจัย</strong></p><p>                          ๑.  <strong>วิปากธัมมธรรม     อาศัยวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เจตนาที่เป็นวิปากธัมมธรรม     อาศัยขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรม</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๒๘๔]  ๒.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม    อาศัยเนววิปากนวิ-</strong></p><p><strong>ปากธัมมธรรมเกิดขึ้น   เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เจตนาที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม     อาศัยขันธ์ที่เป็นเนว-</p><p>วิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น.</p><p>         พาหิรรูป . . . อาหารสมุฏฐานรูป. . . อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ  มหาภูตรูป </p><p>๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑    เกิดขึ้น ฯลฯ  อุปาทารูป  อาศัยมหาภูตรูป   เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 96</p><p>                                          <strong>นวิปากปัจจัย</strong></p><p>         [๑๒๘๕] ๑.  <strong>วิปากธัมมธรรม    อาศัยวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น </strong></p><p><strong>เพราะนวิปากปัจจัย</strong>  </p><p>         คือ   ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นวิปากธรรมเกิดขึ้น ฯลฯ   ขันธ์ ๒</p><p>อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>                        ๒.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม     อาศัยวิปากธัมม-</strong></p><p><strong>ธรรมเกิดขึ้น  เพราะนวิปากปัจจัย</strong>                                          </p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น.</p><p>                        ๓.  <strong>วิปากธัมมธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะนวิปากปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓  และจิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิปากธัมม-</p><p>ธรรมเกิดขึ้น,   ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๒๘๖] ๔.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม    อาศัยเนววิปาก- </strong></p><p><strong>นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะนวิปากปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์  ๓   และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นเนววิปาก-</p><p>นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น ฯลฯ   ขันธ์ ๒  และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ ๒</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>         มหาภูตรูป ๓  อาศัยมหาภูตรูป ๑  เกิดขึ้น ฯลฯ   จิตตสมุฏฐานรูปที่</p><p>เป็นอุปาทารูป   อาศัยมหาภูตรูปเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 97</p><p>         พาหิรรูป. . . อาหารสมุฏฐานรูป. . . อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ.  </p><p>         สำหรับพวกอสัญญสัตว์ มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ เกิดขึ้น ฯลฯ</p><p>กฏัตตารูป   ที่เป็นอุปาทารูป   อาศัยมหาภูตรูปเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๒๘๗]  ๕.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม    อาศัยวิปากธัมม-</strong></p><p><strong>ธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะนวิปากปัจจัย</strong></p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรมและมหาภูตรูป</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>                                           <strong>นอาหารปัจจัย</strong></p><p>         [๑๒๘๘]  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยเนววิปากนวิปาก-</strong></p><p><strong>ธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะนอาหารปัจจัย</strong></p><p>         คือ  พาหิรรูป. . .  อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ.</p><p>         สำหรับพวกอสัญญสัตว์    มหาภูตรูป ๓  อาศัยมหาภูตรูป ๑  เกิดขึ้น</p><p>ฯลฯ.   กฏัตตารูปที่เป็นอุปาทารูป   อาศัยมหาภูตรูป   เกิดขึ้น.</p><p>                                          <strong>นอินทริยปัจจัย</strong></p><p>         [๑๒๘๙]  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยเนววิปากนวิปาก-</strong></p><p><strong>ธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะนอินทริยปัจจัย</strong></p><p>         คือ  พาหิรรูป . . . อาหารสมุฏฐานรูป . . . อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ  มหา-</p><p>ภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑  เกิดขึ้น ฯลฯ.</p><p>         สำหรับพวกอสัญญสัตว์  รูปชีวิตินทรีย์  อาศัยมหาภูตรูปเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 98</p><p>                                          <strong>นฌานปัจจัย</strong></p><p>         [๑๒๙๐]  ๑.  <strong>วิปากธรรม    อาศัยวิปากธรรมเกิดขึ้น    เพราะ </strong></p><p><strong>นฌานปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่สหรคตด้วยปัญจวิญญาณเกิดขึ้น  ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๒๙๑]  ๒.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม   อาศัยเนววิปากนวิ-</strong></p><p><strong>ปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะนฌานปัจจัย</strong></p><p>         คือ  พาหิรรูป. . . อาหารสมุฏฐานรูป . . . อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ.</p><p>         สำหรับพวกอสัญญสัตว์ มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ เกิดขึ้น ฯลฯ</p><p>                                          <strong>นมัคคปัจจัย</strong></p><p>         [๑๒๙๒]  ๑.  <strong>วิปากธรรม    อาศัยวิปากธรรมเกิดขึ้น   เพราะ-</strong></p><p><strong>นมัคคปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นอเหตุกวิบากเกิดขึ้น  มี ๓ วาระ<sup>๑</sup></p><p>         [๑๒๙๓]  ๔.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม     อาศัยเนววิปาก</strong></p><p><strong>นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะนมัคคปัจจัย</strong>                              </p><p>         คือ   ฯลฯ   อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม   ซึ่งเป็น</p><p>อเหตุกะเกิดขึ้น   มี ๓ วาระ<sup>๒</sup>. </p><p>         [๑๒๙๔]  ๗.  <strong>วิปากธรรม     อาศัยวิปากธรรมและเนววิปาก-</strong></p><p><strong>นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะนมัคคปัจจัย</strong>                             </p><p>๑.  บาลีแสดงวาระเดียว  อีก ๒ วาระย่อไว้  เพราะฉะนั้น  ในข้อ (๑๒๙๓)  จึงเป็น   ข้อ  ๔. </p><p>๒.  ย่อไว้นัยเดียวกับข้อ (๑๒๙๒)                           </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 99</p><p>         คือ  ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ   ฯลฯ    อาศัยขันธ์ ๑   ที่เป็นวิบากและ</p><p>หทยวัตถุเกิดขึ้น ฯลฯ มี ๓ วาระ. </p><p>         [๑๒๙๕]  ๑.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม     อาศัยวิปากธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น   เพราะนสัมปยุตตปัจจัย</strong>   มี ๒ วาระ.</p><p>                         ๔.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม     อาศัยวิปากธัมม- </strong></p><p><strong>ธรรมเกิดขึ้น   เพราะนสัมปยุตตปัจจัย</strong>   มี ๒ วาระ.</p><p>                         ๕.  <strong>อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น</strong> มี ๑ วาระ.</p><p>                                     <strong>นวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         [๑๒๙๖]  ๑.  <strong>วิปากธรรม    อาศัยวิปากธรรมเกิดขึ้น    เพราะ</strong></p><p><strong>นวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในอรูปภูมิ   ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์  ๑  ที่เป็นวิบาก  เกิดขึ้น,  ขันธ์</p><p>๑ อาศัยขันธ์ ๓ เกิดขึ้น,  ขันธ์ ๒ อาศัย ขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๒๙๗]  ๒.  <strong>วิปากธัมมธรรม    อาศัยวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในอรูปภูมิ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นวิปากธัมมธรรม  เกิด</p><p>ขึ้น ฯลฯ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๒๙๘]  ๓.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม   อาศัยเนววิปากนวิ-</strong></p><p><strong>ปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในอรูปภูมิ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นเนวนิปากนวิปากธัมม-</p><p>ธรรมเกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 100</p><p>         พาหิรรูป. . . อาหารสมุฏฐานรูป . . . อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ. </p><p>         สำหรับพวกอสัญญสัตว์   มหาภูตรูป ๓   อาศัยมหาภูตรูป ๑  เกิดขึ้น</p><p>ฯลฯ  กฏัตตารูป   ที่เป็นอุปาทารูป   อาศัยมหาภูตรูปเกิดขึ้น.  </p><p>         [๑๒๙๙]  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธรรมเกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะโนนัตถิปัจจัย . . . เพราะโนวิคตปัจจัย . . .</strong></p><p>                              <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>                                           <strong>สุทธมูลกนัย</strong></p><p>         [๑๓๐๐]  ในนเหตุปัจจัย  มี ๑๐ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย  มี ๕ วาระ</p><p>ในนอธิปติปัจจัย มี ๑๓ วาระ  ในนอนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ  ในนสมนันตร-</p><p>ปัจจัย มี ๕ วาระ  ในนอัญญมัญญปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในนอุปนิสสยปัจจัย  มี</p><p>๕ วาระ  ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๑๒ วาระ   ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๑๓  วาระ</p><p>ในนอาเสวนปัจจัย  มี ๑๓ วาระ  ในนกัมมปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในนวิปากปัจจัย</p><p>มี ๕ วาระ  ในนอาหารปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในนอินทริยปัจจัย  มี ๑ วาระ  ใน</p><p>นฌานปัจจัย มี ๒ วาระ  ในนมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ  ในนสัมปยุตตปัจจัย  มี</p><p>๕ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย  มี  ๓ วาระ   ในโนนัตถิปัจจัย  มี ๕ วาระ ใน</p><p>โนวิคตปัจจัย  มี ๕ วาระ.</p><p>                                            <strong>นเหตุมูลกนัย</strong> </p><p>         [๑๓๐๑]   <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>   ในนอารัมมณปัจจัย  มี ๓ วาระ. . . ใน</p><p>นอธิปติปัจจัย มี  ๑๐ วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในนสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ  ในนอุปนิสสยปัจจัย  มี ๓ วาระ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 101</p><p>ในนปุเรชาตปัจจัย   มี ๑๐ วาระ   ในนปัจฉาชาตปัจจัย   มี ๑๐ วาระ   ในน-</p><p>อาเสวนปัจจัย  มี  ๑๐ วาระ   ในนกัมมปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในนวิปากปัจจัย  มี  </p><p>๒ วาระ   ในนอาหารปัจจัย   มี ๑ วาระ  ในนอินทริยปัจจัย   มี ๑ วาระ   ใน</p><p>นฌานปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในนมัคคปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในนสัมปยุตตปัจจัย มี</p><p>๓ วาระ   ในนวิปปยุตตปัจจัย   มี  ๒  วาระ   ในโนนัตถิปัจจัย   มี  ๓  วาระ</p><p>ในโนวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>        [๑๓๐๒]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย  นอารัมมณปัจจัย</strong>   ในนอธิปติปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ . . . ในนอนันตรปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนสมนันตรปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในโนนัตถิปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในโนวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>                                          <em>นเหตุมูลกนัย  จบ</em></p><p>         แม้ในวิปากติกะนี้   พึงนับวาระเหมือนที่นับไว้แล้ว   โดยวิธีสาธยายใน</p><p>กุสลติกะ.</p><p>                                           <em>ปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>                                         <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong>  </p><p>                          <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong></p><p>         [๑๓๐๓]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>  ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ. . .ใน-</p><p>นอธิปติปัจจัย  มี ๑๓ วาระ   ในนอนันตรปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในนสมนันตร-</p><p>ปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอัญญนัญญปัจจัย มี ๕ วาระ  ในนอุปนิสสยปัจจัย มี ๕</p><p>วาระ   ในนปุเรชาตปัจจัย มี  ๑๒ วาระ   ในนปัจฉาชาตปัจจัย   มี ๑๓  วาระ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 102</p><p>ในนอาเสวนปัจจัย  มี ๑๓ วาระ  ในนกัมมปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในนวิปากปัจจัย</p><p>มี ๕ วาระ  ในนสัมปยุตตปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ  </p><p>ในโนนัตถิปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในโนวิคตปัจจัย  มี ๕ วาระ.</p><p>         [๑๓๐๔]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย   อารัมมณปัจจัย</strong>   ในนอธิปติปัจจัย  มี</p><p>๕ วาระ. . . ในนปุเรชาตปัจจัย  มี ๕ วาระ   ในนปัจฉาชาตปัจจัย   มี ๕ วาระ</p><p>ในนอาเสวนปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในนกัมมปัจจัย  มี ๒ วาระ.   ในนวิปากปัจจัย</p><p>มี ๒ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ.</p><p>         [๑๓๐๕]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย   อารัมมณปัจจัย  อธิปติปัจจัย</strong>  ใน</p><p>นปุเรชาตปัจจัย  มี ๓ วาระ . . . ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอาเสวน-</p><p>ปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนกัมมปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในนวิปากปัจจัย  มี ๒ วาระ</p><p>ในนวิปปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ.</p><p>         [๑๓๐๖]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย  อารัมมณปัจจัย  อธิปติปัจจัย  อนันตร-</strong></p><p><strong>ปัจจัย ฯลฯ  ปุเรชาตปัจจัย</strong>   ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ. . .ในนอาเสวน- </p><p>ปัจจัย มี ๓ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ</p><p>         พึงนับเหมือนอนุโลมปัจจนียะ  ในกุสลติกะ.</p><p>                                      <em>อนุโลมปัจจนียะ  จบ</em></p><p>                                        <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong></p><p>                          <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>         [๑๓๐๗]   <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>   ในอารัมมณปัจจัย  มี ๕ วาระ. . .ใน</p><p>อนันตรปัจจัย   มี ๕ วาระ   ในสมนันตรปัจจัย  มี ๕ วาระ   ในสหชาตปัจจัย </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 103</p><p>มี ๑๐ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย  มี ๗ วาระ   ในนิสสยปัจจัย   มี ๑๐ วาระ </p><p>ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในปุเรชาตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอาเสวนปัจจัย</p><p>มี ๒ วาระ   ในกัมมปัจจัย  มี  ๑๐ วาระ  ในวิปากปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในอาหาร-</p><p>ปัจจัย  มี  ๑๐ วาระ  ในอินทริยปัจจัย  มี ๑๐ วาระ  ในฌานปัจจัย  มี ๑๐ วาระ </p><p>ในมัคคปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในสัมปยุตตปัจจัย  มี ๕ วาระ   ในวิปปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๑๐ วาระ   ในอัตถิปัจจัย   มี ๑๐ วาระ   ในนัตถิปัจจัย   มี ๕  วาระ   ใน</p><p>วิคตปัจจัย   มี ๕ วาระ   ในอวิคตปัจจัย  มี ๑๐ วาระ.</p><p>         [๑๓๐๘]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย   นอารัมมณปัจจัย</strong>  ในสหชาตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ . . . ในอัญญมัญญปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในนิสสยปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในกัมมปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในวิปากปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในอาหารปัจจัย มี ๓ </p><p>วาระ  ในอินทริยปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในฌานปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในวิปปยุตต-</p><p>ปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในอัตถิปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในอวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ </p><p>         [๑๓๐๙]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย     นอารัมมณปัจจัย  นอธิปติปัจจัย</strong></p><p><strong>นอนันตรปัจจัย  นสมนันตรปัจจัย  นอัญญมัญญปัจจัย</strong>  ในสหชาตปัจจัย  มี</p><p>๓ วาระ. . . ในนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ  ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ  ในวิปากปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ   ในอาหารปัจจัย  มี  ๓  วาระ   ในอินทริยปัจจัย   มี  ๓ วาระ   ใน </p><p>ฌานปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในวิปปยุตตปัจจัย   มี ๓ วาระ    ในอัตถิปัจจัย   มี ๓</p><p>วาระ  ในอวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>         พึงนับเหมือนนเหตุมูลกนัย  ในกุสลติกะ.</p><p>         พึงแจกวิปากติกะให้พิสดาร   เหมือนที่แจกปัจจนียานุโลมปัฏฐาน   ใน</p><p>กุสลติกะ.</p><p>                                          <em>ปัจจนียานุโลม  จบ</em></p><p>                                            <em>ปฏิจจวาระ  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 104</p><p>                                           <strong>สหชาตวาระ</strong> </p><p>                                            <strong>อนุโลมนัย</strong> </p><p>         [๑๓๑๐]  <strong>วิปากธรรม  เกิดร่วมกับวิปากธรรมเกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย.</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ เกิดร่วมกับขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบากเกิดขึ้น, ขันธ์ ๑ เกิดร่วม</p><p>กับขันธ์ ๓  เกิดขึ้น,  ขันธ์ ๒ เกิดร่วมกับขันธ์ ๒ เกิดขึ้น ฯลฯ</p><p>         ในเหตุปัจจัย   มี ๑๓ วาระ . . .   ในอวิคตปัจจัย   มี ๑๓ วาระ.</p><p> </p><p>                                             <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>         ในนเหตุปัจจัย  มี  ๑๐ วาระ ฯลฯ  ในโนวิคตปัจจัย   มี ๕ วาระ.</p><p>                                         <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>         <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>   ในนอารัมมณปัจจัย   มี ๕  วาระ. . . ฯลฯ   ใน</p><p>นวิปปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>                                             <strong>ปัจจนียานุโลม</strong></p><p>         เพราะนเหตุปัจจัย  ในอารัมมณปัจจัย  มี ๕ วาระ . . . ฯลฯ  ในอวิคต-</p><p>ปัจจัย  มี ๑๓ วาระ</p><p>                                            <em>สหชาตวาระ  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 105</p><p>                                           <strong>ปัจจยวาระ</strong></p><p>                                           <strong>อนุโลมนัย</strong>   </p><p>                                         <strong>๑. เหตุปัจจัย</strong> </p><p>         [๑๓๑๑]  ๑.  <strong>วิปากธรรม  อาศัยวิปากธรรมเกิดขึ้น  เพราะเหตุ</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong> </p><p>         คือ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นวิบากเกิดขึ้น,   ขันธ์ ๑  อาศัยขันธ์</p><p>๓ เกิดขึ้น,   ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>                        ๒.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธรรมเกิด </strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  จิตตสมุฏฐานรูป     อาศัยวิบากขันธ์เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ     กฏัตตารูปอาศัยวิบากขันธ์เกิดขึ้น.</p><p>                        ๓.  <strong>วิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัย</strong></p><p><strong>วิปากธรรมเกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบาก เกิดขึ้น</p><p>ฯลฯ  ขันธ์ ๒  และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ ๒  เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         [๑๓๑๒] ๔.  <strong>วิปากธัมมธรรม     อาศัยวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>                                           </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 106</p><p>         คือ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์</p><p>๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>                        ๕.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม     อาศัยวิปากธัมม-</strong></p><p><strong>ธรรมเกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong> </p><p>         คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น.</p><p>                        ๖.  <strong>วิปากธัมมธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น.  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๑ ทั้งเป็นวิปากธัมมธรรม</p><p>เกิดขึ้น   ฯลฯ   ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๓๑๓] ๗.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม     อาศัย เนววิปาก-</strong></p><p><strong>นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓   เละจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นเนววิปาก-</p><p>นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๒ เกิด</p><p>ขึ้น มหาภูตรูป ๓  อาศัยมหาภูตรูป ๑ เกิดขึ้น ฯลฯ จิตตสมุฏฐานรูป กฏัตตารูป</p><p>ที่เป็นอุปาทารูป  อาศัยมหาภูตรูปเกิดขึ้น ฯลฯ  ขันธ์ทั้งหลาย   ที่เป็นเนววิปาก-</p><p>นวิปากธัมมธรรม  อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น.</p><p>                        ๘.  <strong>วิปากธรรม      อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  วิบากขันธ์  อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น    ในปฏิสนธิขณะ  วิบากขันธ์</p><p>อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 107</p><p>                        ๙.  <strong>วิปากธัมมธรรม     อาศัยเนววิปากนวิปากธัมม-</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong> </p><p>         คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นวิปากธัมมธรรม   อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น.</p><p>                        ๑๐.  <strong>วิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัย</strong></p><p><strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong>  </p><p>         คือ  วิบากขันธ์  อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น, จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยมหา-</p><p>ภูตรูป เกิดขึ้น. ในปฏิสนธิขณะ วิบากขันธ์  อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น  กฏัตตารูป</p><p>อาศัยมหาภูตรูปเกิดขึ้น.  </p><p>                        ๑๑.  <strong>วิปากธัมมธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย.</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรม  อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น. จิตตสมุฏฐาน-</p><p>รูป  อาศัยมหาภูตรูปเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๓๑๔] ๑๒.  <strong>วิปากธรรม    อาศัยวิปากธรรมและเนววิปาก-</strong></p><p><strong>นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบากและหทยวัตถุเกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์</p><p>๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุเกิดขึ้น.  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑</p><p>ที่เป็นวิบากและหทยวัตถุเกิดขึ้น   ฯลฯ    ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>                        ๑๓.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม    อาศัยวิปากธรรม</strong></p><p><strong>และเนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น   เพราะเหตุปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 108</p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยวิบากขันธ์และมหาภูตรูปเกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูป  อาศัยวิบากขันธ์และมหาภูตรูปเกิดขึ้น.   </p><p>                          ๑๔.  <strong>วิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัย</strong></p><p><strong>วิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นวิบากและหทยวัตถุเกิดขึ้น  ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒  และหทยวัตถุเกิดขึ้น. จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยวิบากขันธ์</p><p>และมหาภูตรูปเกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ    ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑   ที่เป็นวิบากและหทยวัตถุ</p><p>เกิดขึ้น  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒  และหทยวัตถุเกิดขึ้น    กฏัตตารูป   อาศัยวิบาก</p><p>ขันธ์และมหาภูตรูปเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๓๑๕]  ๑๕.  <strong>วิปากธัมมธรรม    อาศัยวิปากธัมมธรรมและ</strong></p><p><strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิปากธัมมธรรมและหทยวัตถุ   เกิด</p><p>ขึ้น  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>                         ๑๖.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม     อาศัยวิปากธัมม-</strong></p><p><strong>ธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป     อาศัยขันธ์เป็นวิปากธัมมธรรมและมหา-</p><p>ภูตรูปเกิดขึ้น.</p><p>                         ๑๗.  <strong>วิปากธัมมธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยวิปากธัมมธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 109</p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นวิปากธัมมธรรมและหทยวัตถุ    เกิด</p><p>ขึ้น   ฯลฯ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุเกิดขึ้น  จิตตสมุฏฐานรูปอาศัย</p><p>ขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรมและมหาภูตรูปเกิดขึ้น.  </p><p>                                        <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         [๑๓๑๖]  ๑.  วิปากธรรม    อาศัยวิปากธรรมเกิดขึ้น    เพราะ</p><p>อารมมณปัจจัย</p><p>         คือ   ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นวิบากเกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัย</p><p>ขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.  ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         [๑๓๑๗]  ๒.  วิปากธัมมธรรม    อาศัยวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น</p><p>เพราะอารัมมณปัจจัย</p><p>         คือ   ขันธ์   ๓   อาศัยขันธ์   ๑   ที่เป็นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น   ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒  อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๓๑๘]  ๓.  เนววิปากนวิปากธัมมธรรม    อาศัยเนววิปาก-</p><p>นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</p><p>         คือ   ขันธ์ ๓   อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น</p><p>ฯลฯ   ขันธ์ ๒  อาศัยขันธ์ ๒   เกิดขึ้น,     เนววิปากนวิปากธัมมธรรม    อาศัย</p><p>หทยวัตถุเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 110</p><p>                         ๔.  <strong>วิปากธรรม    อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong> </p><p>         คือ    จักขุวิญญาณ     อาศัยจักขายตนะเกิดขึ้น,   โสตวิญญาณ   อาศัย</p><p>โสตายตนะเกิดขึ้น.    ฆานวิญญาณ  อาศัยฆานายตนะเกิดขึ้น,    ชิวหาวิญญาณ</p><p>อาศัย  ชิวหายตนะเกิดขึ้น,  กายวิญญาณ  อาศัยกายายตนะ เกิดขึ้น,  วิบากขันธ์</p><p>อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น,  ในปฏิสนธิขณะ  วิบากขันธ์  อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น.</p><p>                        ๕.  <strong>วิปากธัมมธรรม อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรม  อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๓๑๙]  ๖.  <strong>วิปากธรรม    อาศัยวิปากธรรมและเนววิปาก-</strong></p><p><strong>นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑  ที่สหรคตด้วยจักขุวิญญาณและจักขายตนะ</p><p>เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒   อาศัยขันธ์ ๒  และจักขายตนะเกิดขึ้น  โสตายตนะ ฯลฯ</p><p>ฆานายตนะ ฯลฯ  ชิวหายตนะ ฯลฯ  กายายตนะเกิดขึ้น  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑</p><p>ที่เป็นวิบากขันธ์และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒  อาศัยขันธ์ ๒ และหทย-</p><p>วัตถุเกิดขึ้น.  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นวิบากและหทยวัตถุ</p><p>เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัทถุเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๓๒๐]  ๗.  <strong>วิปากธัมมธรรม    อาศัยวิปากธัมมธรรมและ</strong></p><p><strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 111</p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นวิปากธัมมธรรมและหทยวัตถุ  เกิด </p><p>ขึ้น  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุเกิดขึ้น.  </p><p>                                          <strong>อธิปติปัจจัย</strong></p><p>         [๑๓๒๑]  ๑.  <strong>วิปากธรรม  อาศัยวิปากธรรมเกิดขึ้น    เพราะ</strong></p><p><strong>อธิปติปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ฯลฯ   อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบากเกิดขึ้น  มี ๓ วาระ.</p><p>         อธิปติปัจจัย  ในปฏิสนธิขณะ  ไม่มี.</p><p>         อาศัยวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น   เพราะอธิปติปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>         [๑๓๒๒]  ๗.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม      อาศัยเนววิปาก-</strong></p><p><strong>นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย.</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓  และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นเนววิปาก-</p><p>นวิปากธัมมธรรม  เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์   ๒</p><p>เกิดขึ้น.  </p><p>         มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ เกิดขึ้น ฯลฯ จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัย</p><p>มหาภูตรูปเกิดขึ้น. ขันธ์ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๓๒๓]  ๘.  <strong>วิปากธรรม    อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         คือ   วิบากขันธ์   อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 112</p><p>                        ๙.  <strong>วิปากธัมมธรรม    อาศัยเนววิปากนวิปากธัมม.</strong></p><p><strong>ธรรมเกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย</strong>   </p><p>         คือ  ขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรม  อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น.</p><p>                        ๑๐.  <strong>วิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         คือ  วิบากขันธ์  อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น.  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยมหา-</p><p>ภูตรูปเกิดขึ้น.</p><p>                        ๑๑.  <strong>วิปากธัมมธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรม อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น  จิตตสมุฏฐาน-</p><p>รูป  อาศัยมหาภูตรูปเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๓๒๔] ๑๒.  <strong>วิปากธรรม    อาศัยวิปากธรรมและเนววิปาก-</strong></p><p><strong>นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นวิบากและหทยวัตถุเกิดขึ้น   ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒  และหทยวัตถุเกิดขึ้น.</p><p>                        ๑๓.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม    อาศัยวิปากธรรม</strong></p><p><strong>และเนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยวิบากขันธ์และมหาภูตรูปเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 113</p><p>                         ๑๔.  <strong>วิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยวิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น เพราะอธิปติ- </strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์  ๓  อาศัยขันธ์  ๑   ที่เป็นวิบากและหทยวัตถุเกิดขึ้น  ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒  อาศัยขันธ์ ๒  และหทยวัตถุเกิดขึ้น  จิตตสมุฏฐานรูปอาศัยวิบากขันธ์</p><p>และมหาภูตรูปเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๓๒๕]  ๑๕.  <strong>วิปากธัมมธรรม    อาศัยวิปากธัมมธรรมและ</strong></p><p><strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นวิปากธัมมธรรมและหทยวัตถุเกิด</p><p>ขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุเกิดขึ้น.</p><p>                         ๑๖.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม    อาศัยวิปากธัมม-</strong></p><p><strong>ธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย</strong> </p><p>         คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรมและมหาภูตรูป</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>                         ๑๗.  <strong>วิปากธัมมธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยวิปากธัมมธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น   เพราะ</strong></p><p><strong>อธิปติปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิปากธัมมธรรมและหทยวัตถุเกิดขึ้น</p><p>ฯลฯ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุเกิดขึ้น    จิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์</p><p>ที่เป็นวิปากธัมมธรรมและมหาภูตรูปเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 114</p><p>                        <strong>๔.  อนันตรปัจจัย ๕.  สมนันตรปัจจัย</strong></p><p>         [๑๓๒๖]  <strong>วิปากธรรม    อาศัยวิปากธรรมเกิดขึ้น    เพราะ </strong></p><p><strong>อนันตรปัจจัย  ฯลฯ    เพราะสมนันตรปัจจัย  ฯลฯ</strong> </p><p>         เหมือนอารัมมณปัจจัย.</p><p>                   <strong>๕.  สหชาตปัจจัย  ฯลฯ ๗.  อัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         [๑๓๒๗] ๑.  <strong>วิปากธรรม     อาศัยวิปากธรรมเกิดขึ้น    เพราะ</strong></p><p><strong>สหชาตปัจจัย. . .  เพราะอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นวิบากเกิดขึ้น ฯลฯ  ขันธ์ ๒ อาศัย</p><p>ขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบากเกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์</p><p>๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>                        ๒.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม     อาศัยวิปากธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุ  อาศัยวิบากขันธ์เกิดขึ้น.</p><p>                        ๓.  <strong>วิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยวิปากธรรมเกิดขึ้น  เพราะอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ และหทยวัตถุอาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบาก</p><p>เกิดขึ้น ฯลฯ   ขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ   อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๓๒๘] ๔.  <strong>วิปากธัมมธรรม    อาศัยวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>๑.  มี ๑๗  วาระ   ๒.   มี  ๙ วาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 115</p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๒  ที่เป็นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น ฯลฯ  ขันธ์</p><p>๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น. </p><p>         [๑๓๒๙] ๕.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม    อาศัยเนววิปาก-</strong></p><p><strong>นวิปากธัมนธรรมเกิดขึ้น  เพราะอัญญมัญญปัจจัย</strong> </p><p>         คือ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น</p><p>ฯลฯ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         มหาภูตรูป ๓  อาศัยมหาภูตรูป ๑  เกิดขึ้น ฯลฯ</p><p>         พาหิรรูป. . .  อาหารสมุฏฐานรูป. . .  อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>         สำหรับพวกอสัญญสัตว์   มหาภูตรูป ๓  อาศัยมหาภูตรูป ๑  เกิดขึ้น</p><p>ฯลฯ  มหาภูตรูป ๒  อาศัยมหาภูตรูป ๒  เกิดขึ้น.</p><p>         ขันธ์ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรมอาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น.</p><p>                        ๖.  <strong>วิปากธรรม    อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         คือ  จักขุวิญญาณ  อาศัยจักขายตนะเกิดขึ้น ฯลฯ  กายวิญญาณ  อาศัย</p><p>กายายตนะเกิดขึ้น,   วิบากขันธ์   อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น.          </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  วิบากขันธ์  อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น.</p><p>                        ๗.  <strong>วิปากธัมมธรรม    อาศัยเนววิปากนวิปากธัมม-</strong></p><p><strong>ธรรมเกิดขึ้น  เพราะอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรม   อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 116</p><p>         [๑๓๓๐] ๘.  <strong>วิปากธรรม    อาศัยวิปากธรรมและเนววิปาก-</strong></p><p><strong>นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะอัญญมัญญปัจจัย</strong>  </p><p>         คือ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  มี่สหรคตด้วยจักขุวิญญาณ   และจักขาย-</p><p>ตนะเกิดขึ้น ฯลฯ   ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒  และจักขายตนะเกิดขึ้น ฯลฯ โสตาย-</p><p>ตนะ ฯลฯ  ฆานายตน ฯลฯ  ชิวหายตนะ ฯลฯ   กายายตนะเกิดขึ้น   ขันธ์ ๓</p><p>อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นวิบากและหทยวัตถุเกิดขึ้น ฯลฯ   ขันธ์ ๒  อาศัยขันธ์ ๒</p><p>และหทยวัตถุเกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นวิบากและหทยวัตถุเกิด</p><p>ขึ้น ฯลฯ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๓๓๑]  ๙.  <strong>วิปากธัมมธรรม   อาศัยวิปากธัมมธรรมและเนว-</strong></p><p><strong>วิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓   อาศัยขันธ์ ๑   ที่เป็นวิปากธัมมธรรมและหทยวัตถุเกิด</p><p>ขึ้น ฯลฯ   ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒  และหทยวัตถุเกิดขึ้น. </p><p>                                         <strong>๘. นิสสยปัจจัย</strong></p><p>         [๑๓๓๒]  <strong>วิปากธรรม  อาศัยวิปากธรรมเกิดขึ้น เพราะนิสสย-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong>                                                                            </p><p>         เหมือนสหชาตปัจจัย.</p><p>                      <strong>๙. อุปนิสสยปัจจัย     ๑๐.  ปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>         <strong>. . .ฯลฯ เพราะอุปนิสสยปัจจัย  ฯลฯ  เพราะปุเรชาตปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 117</p><p>         คือ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบากเกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒  อาศัยขันธ์</p><p>๒ เกิดขึ้น.  ขันธ์ทั้งหลายอาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น  เพราะปุเรชาตปัจจัย. </p><p>         เหมือนอนันตรปัจจัย ฯลฯ </p><p>                                     <strong>๑๑.  อาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         [๑๓๓๓] ๑.  <strong>วิปากธัมมธรรม     อาศัยวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น,  ขันธ์ ๑</p><p>อาศัยขันธ์ ๓  เกิดขึ้น.  ขันธ์ ๒ อาศัย ขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๓๓๔]  ๒.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม     อาศัยเนววิปาก-</strong></p><p><strong>นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะอาเสวนปัจจัย.</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑    ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น</p><p>ฯลฯ ขันธ์ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม   อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น.</p><p>                         ๓.  <strong>วิปากธัมมธรรม    อาศัยเนววิปากนวิปากธัมม-</strong></p><p><strong>ธรรมเกิดขึ้น  เพราะอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรม  อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๓๓๕]  ๔.  <strong>วิปากธัมมธรรม       อาศัยวิปากธัมมธรรมและ</strong></p><p><strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะอาเสวนปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 118</p><p>         คือ ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นวิปากธัมมธรรมและหทยวัตถุเกิดขึ้น</p><p>ขันธ์ ๑  อาศัยขันธ์ ๓  และหทยวัตถุเกิดขึ้น. ขันธ์ ๒  อาศัยขันธ์ ๒  และหทย- </p><p>วัตถุเกิดขึ้น. </p><p>                                        <strong>๑๒.  กัมมปัจจัย</strong></p><p>         [๑๓๓๖]  <strong>วิปากธรรม  อาศัยวิปากธรรมเกิดขึ้น  เพราะกัมม-</strong></p><p><strong>ปัจจัย  มี ๓ วาระ</strong></p><p>         เหมือนสหชาตปัจจัย   (คือมี ๑๗ วาระ)</p><p>                                        <strong>๑๓.  วิปากปัจจัย</strong></p><p>         [๑๓๓๗] ๑.  <strong>วิปากธรรม    อาศัยวิปากธรรมเกิดขึ้น    เพราะ</strong></p><p><strong>วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ</strong></p><p>                        ๔.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม     อาศัยเนววิปาก-</strong></p><p><strong>นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะวิปากปัจจัย</strong></p><p>         คือ   มหาภูตรูป ๓  อาศัยมหาภูตรูป ๑  เกิดขึ้น ฯลฯ   มหาภูตรูป ๒</p><p>อาศัยมหาภูตรูป ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         จิตตสมุฏฐานรูป กฏัตตารูป ที่เป็นอุปาทารูป อาศัยมหาภูตรูปเกิดขึ้น.</p><p>         วิปากและธรรมทั้ง   ๒ อาศัย มี ๓ วาระ.</p><p>         อาศัยวิปากธรรมและเนววิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  มี ๓ วาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 119</p><p>                      <strong>๑๔. อาหารปัจจัย  ถึง ๒๓. อวิคตปัจจัย</strong> </p><p>         <strong>เพราะอาหารปัจจัย  เพราะอินทริยปัจจัย    เพราะฌานปัจจัย  </strong></p><p><strong>เพราะมัคคปัจจัย  เพราะสัมปยุตตปัจจัย เพราะวิปปยุตตปัจจัย  เพราะ</strong></p><p><strong>อัตถิปัจจัย   เพราะนัตถิปัจจัย  เพราะวิคตปัจจัย   เพราะอวิคตปัจจัย</strong></p><p>                                <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong></p><p>                                            <strong>สุทธมูลกนัย</strong></p><p>         [๑๓๓๘]   ในเหตุปัจจัย  มี ๑๗ วาระ   ในอารัมมณปัจจัย  มี ๗ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย มี  ๑๗ วาระ  ในอนันตรปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ   ในสหชาตปัจจัย  มี ๑๗ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย  มี ๙ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย  มี ๑๗ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ  ในปุเรชาตปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ   ในอาเสวนปัจจัย   มี ๔ วาระ   ในกัมมปัจจัย   มี ๑๗ วาระ   ใน</p><p>วิปากปัจจัย   มี ๙ วาระ   ในอาหารปัจจัย   มี ๑๗ วาระ   ในอินทริยปัจจัย   มี</p><p>๑๗ วาระ   ในฌานปัจจัย   มี ๑๗ วาระ   ในมัคคปัจจัย   มี ๑๗ วาระ   ใน</p><p>สัมปยุตตปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในวิปปยุตตปัจจัย   มี ๑๗ วาระ   ในอัตถิปัจจัย</p><p>มี ๑๗ วาระ  ในนัตถิปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในวิคตปัจจัยมี ๗ วาระ  ในอวิคต-</p><p>ปัจจัย   มี ๑๗ วาระ.</p><p>                                              <strong>เหตุมูลกนัย</strong></p><p>         [๑๓๓๙]   <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>    ในอารัมมณปัจจัย   มี ๗ วาระ. . . ใน</p><p>อธิปติปัจจัย  มี ๑๗ วาระ... ฯลฯ...  ในอวิคตปัจจัย  มี ๑๗ วาระ.</p><p>         ในกุสลติกะ  นับไว้อย่างไร  พึงนับอย่างนั้น </p><p>                                            <em>อนุโลมนัย จบ</em></p><p>๑. ดูการนับจำนวนวาระของปัจจัยเหล่านี้   จากข้อ ๑๓๓๘. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 120</p><p>                                            <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                         <strong>๑. นเหตุปัจจัย</strong></p><p>         [๑๓๔๐] ๑.  <strong>วิปากธรรม    อาศัยวิปากธรรมเกิดขึ้น    เพราะ </strong></p><p><strong>นเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นวิบาก  ซึ่งเป็นอเหตุกะเกิดขึ้น. มี</p><p>๓ วาระ.</p><p>                        ๔.  <strong>วิปากธัมมธรรม    อาศัยวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ   อาศัยขันธ์</p><p>ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะเกิดขึ้น.</p><p>                        ๕.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม    อาศัยเนววิปาก</strong></p><p><strong>นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม  ซึ่งเป็น</p><p>อเหตุกะเกิดขึ้น.</p><p>                        ๖.  <strong>วิปากธรรมอาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือจักขุวิญญาณ  อาศัยจักขายตนะเกิดขึ้น ฯลฯ</p><p>                        ๗.  <strong>วิปากธัมมธรรม    อาศัยเนววิปากนวิปากธัมม-</strong></p><p><strong>ธรรมเกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ  อาศัยหทย-</p><p>วัตถุเกิดขึ้น </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 121</p><p>                     ๘.  <strong>วิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัย </strong></p><p><strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong> </p><p>         คือ วิบากขันธ์  ซึ่งเป็นอเหตุกะ อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น จิตตสมุฏฐาน-</p><p>รูป  อาศัยมหาภูตรูปเกิดขึ้น.  ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ. ฯลฯ</p><p>                     ๙.  <strong>วิปากธรรม     อาศัยวิปากธรรมและเนววิปาก-</strong></p><p><strong>นวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย ฯลฯ</strong></p><p>                     ๑๐.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม. . .เกิดขึ้น ฯลฯ</strong></p><p>                     ๑๑.  <strong>วิปากธรรมและเนววิปากธัมมธรรม...เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>                     ๑๒.  <strong>วิปากธัมมธรรม  อาศัยวิปากธัมมธรรมและเนว-</strong></p><p><strong>วิปากนวิปากธัมมธรรมเกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ  อาศัยขันธ์</p><p>ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะและหทยวัตถุเกิดขึ้น.                         </p><p>                                    <strong>๒.  นอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม  อาศัยวิปากธรรมเกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นอารัมมณปัจจัย ฯลฯ</strong></p><p>         พึงแจกให้พิสดาร  ทุกบท.</p><p>                             <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>                                           <strong>สุทธมูลกนัย</strong></p><p>         [๑๓๔๑]  ในนเหตุปัจจัย   มี ๑๒ วาระ   ในนอารัมมณปัจจัย   มี ๕</p><p>วาระ   ในนอธิปติปัจจัย   มี ๑๗ วาระ   ในนอนันตรปัจจัย    มี ๕ วาระ  ใน </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 122</p><p>นสมนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอุปนิสสย- </p><p>ปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในนปุเรชาตปัจจัย  มี ๑๒ วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี</p><p>๑๗ วาระ   ในนอาเสวนปัจจัย  มี ๑๗ วาระ   ในนกัมมปัจจัย  มี ๔  วาระ  ใน</p><p>นวิปากปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในนอาหารปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในนอินทริยปัจจัย  มี </p><p>๑ วาระ   ในนฌานปัจจัย   มี ๔ วาระ   ในนมัคคปัจจัย   มี ๙ วาระ   ในน-</p><p>สัมปยุตตปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในวิปปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในโนนัตถิปัจจัย</p><p>มี ๕ วาระ  ในโนวิคตปัจจัย  มี ๕ วาระ.</p><p>                                             <strong>นเหตุมูลกนัย</strong></p><p>         [๑๓๔๒]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>  ในนอารัมมณปัจจัย  มี ๓ วาระ... ใน</p><p>นอธิปติปัจจัย   มี ๑๒ วาระ ฯลฯ. . .   ในโนวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>         พึงนับเหมือนการนับในปัจจนียะ  ในกุสลติกะ.</p><p>                                           <em>ปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>                                          <strong>อนุโลมปัจจนีนัย</strong>  </p><p>         [๑๓๔๓]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>     ในนอารัมมณปัจจัย    มี ๕ วาระ. . .</p><p>ในนอธิปติปัจจัย  มี ๑๗ วาระ ฯลฯ   ในโนวิคตปัจจัย   มี ๕ วาระ.</p><p>         พึงนับเหมือนการนับในอนุโลมปัจจนียะ  ในกุสลติกะ.</p><p>                                      <em>อนุโลมปัจจนียนัย  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 123</p><p>                                        <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong> </p><p>         [๑๓๔๔]   <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>    ในอารัมมณปัจจัย    มี ๗ วาระ. . .</p><p>ในอนันตรปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในสมนันตรปัจจัย   มี ๗ วาระ. . . ฯลฯ    มี</p><p>อวิคตปัจจัย  มี ๑๒ วาระ.</p><p>         <strong>เพราะนเหตุปัจจัย  นอารัมมณปัจจัย</strong>    ในสหชาตปัจจัย   มี ๓ วาระ </p><p>ในอัญญมัญญปัจจัย  มี ๒ วาระ . . .  ในอวิคตปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>         พึงนับเหมือนการนับในปัจจนียานุโลม  ในกุสลติกะ.</p><p>                                    <em>ปัจจนียานุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                        <em>ปัจจยวาระ  จบ</em>  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 124</p><p>                                           <strong>นิสสยวาระ</strong> </p><p>                                           <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                            <strong>เหตุปัจจัย</strong></p><p>         [๑๓๔๕]  <strong>วิปากธรรม   อาศัยวิปากธรรมเกิดขึ้น  เพราะเหตุ- </strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบากเกิดขึ้น  ฯลฯ.</p><p>                           <strong>การนับจำนวนวาระในนิสสยวาระ</strong></p><p>         [๑๓๔๖]  ในเหตุปัจจัย  มี ๑๗ วาระ ฯลฯ</p><p>         ในนเหตุปัจจัย  มี  ๒ วาระ. . .   ในโนวิคตปัจจัย   มี ๕ วาระ.</p><p>         <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>   ในนอารัมมณปัจจัย  มี ๕ วาระ. . . ในนวิปปยุตต-</p><p>ปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>         <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>   ในอารัมมณปัจจัย   มี ๗ วาระ. . .  ในอวิคต-</p><p>ปัจจัย   มี ๑๒ วาระ.</p><p>                                       <em>นิสสยวาระ จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 125</p><p>                                            <strong>สังสัฏฐวาระ</strong> </p><p>                                             <strong>อนุโลมนัย</strong> </p><p>                                              <strong>เหตุปัจจัย</strong></p><p>         [๑๓๔๗]  <strong>วิปากธรรม   เจือกับวิปากธรรมเกิดขึ้น  เพราะเหตุ </strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓  เจือกับขันธ์ ๑  ที่เป็นวิบาก ฯลฯ</p><p>ทุกบท  พึงแจกให้พิสดาร.</p><p>                                <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong></p><p>         [๑๓๔๘]  ในเหตุปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอารัมมณปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอนันตรปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ  ในอัญญมัญญปัจจัย  มี ๓ วาระ  ใน</p><p>นิสสยปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในอุปนิสสยปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในปุเรชาตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ   ในอาเสวนปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในกัมมปัจจัย   มี ๓ วาระ   ใน</p><p>วิปากปัจจัย   มี ๑ วาระ  ในอาหารปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในอินทริยปัจจัย  มี ๓</p><p>วาระ  ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ  ในมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ  ในสัมปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ   ในวิปปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในอัตถิปัจจัย  มี ๓ วาระ   ใน</p><p>นัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ  ในวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี  ๓ วาระ.</p><p>         พึงนับจำนวนวาระ  เหมือนในกุสลติกะ.</p><p>                                          <em>อนุโลมนัย  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 126</p><p>                                            <strong>ปัจจนียนัย</strong> </p><p>         [๑๓๔๙]  <strong>วิปากธรรม    เจือกับวิปากธรรม    เกิดขึ้น   เพราะ</strong></p><p><strong>นเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓  เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบาก ซึ่งเป็นอเหตุกะเกิดขึ้น ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ เจือกับขันธ์ ๒  เกิดขึ้น. </p><p>         พึงแจกทุกบท.</p><p> </p><p>                               <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>         [๑๓๕๐]  ในนเหตุปัจจัยมี ๓ วาระ    ในนอธิปติปัจจัย    มี ๓ วาระ</p><p>ในนปุเรชาตปัจจัย  มี ๓ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๓ วาระ ในนอาเสวน-</p><p>ปัจจัยมี ๓ วาระ   ในนกัมมปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในนวิปากปัจจัย  มี ๒ วาระ</p><p>ในนฌานปัจจัย  มี ๑ วาระ  ในนมัคคปัจจัย   มี ๒ วาระ  ในนวิปปยุคคปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ.</p><p>         พึงนับเหมือนในปัจจนียะ  ในกุสลติกะ</p><p>                                          <em>ปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>                                        <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>         [๑๓๕๑]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>    ในนอธิปติปัจจัย  มี ๓ วาระ. . .ฯลฯ</p><p>ในนวิปปยุตตปัจจัย  มี  ๓  วาระ.</p><p>         พึงนับเหมือนในอนุโลมปัจจนียะ  ในกุสลติกะ</p><p>                                    <em>อนุโลมปัจจนียนัย  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 127</p><p>                                           <strong>ปัจจนียานุโลม</strong> </p><p>         [๑๓๕๒]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>   ในอารัมมณปัจจัย  มี ๓ วาระ. . .ฯลฯ</p><p>ในมัคคปัจจัยมี ๑ วาระ  ในอวิคตปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>         พึงนับเหมือนในปัจจนียานุโลม  ในกุสลติกะ </p><p>                                    <em>ปัจจนียานุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                      <em> สังสัฏฐวาระ  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 128</p><p>                                      <strong>สัมปยุตตวาระ</strong> </p><p>                                         <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                          <strong>เหตุปัจจัย</strong></p><p>         [๑๓๕๓]  <strong>วิปากธรรม ประกอบกับวิปากธรรม เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ ประกอบกับขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบากขันธ์   เกิดขึ้น. </p><p>                       <strong>การนับจำนวนวาระในสัมปยุตตวาระ</strong>  </p><p>         ในเหตุปัจจัยมี ๓ วาระ   ฯลฯ.</p><p>         ในนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ   ฯลฯ.</p><p>         <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>  ในนอธิปติปัจจัย  มี ๓ วาระ.</p><p>         <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>  ในอารัมมณปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>                                   <em>สัมปยุตตวาระ  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 129</p><p>                                           <strong>ปัญหาวาระ</strong>  </p><p>                                           <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                         <strong>๑. เหตุปัจจัย</strong> </p><p>         [๑๓๕๔] ๑.  <strong>วิปากธรรม เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   วิปากเหตุ  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   วิปากเหตุ   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์   ด้วยอำนาจ</p><p>ของเหตุปัจจัย.</p><p>                        ๒.  <strong>วิปากธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนววิปากนวิปากธัมม-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   วิปากเหตุ    เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป    ด้วยอำนาจของเหตุ</p><p>ปัจจัย</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   วิปากเหตุ  เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูป  ด้วยอำนาจของ</p><p>เหตุปัจจัย.</p><p>                        ๓.  <strong>วิปากธรรม    เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรมและเนว-</strong></p><p><strong>วิปากนวิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</strong></p><p>         คือ   วิปากเหตุ  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์และจิตตสมุฏฐานรูป  ด้วย</p><p>อำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ วิปากเหตุ เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ และกฏัตตารูป</p><p>ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 130</p><p>         [๑๓๕๕] ๔.  <strong>วิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่วิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong>  </p><p>         คือ   เหตุที่เป็นวิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์   ด้วย</p><p>อำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>                        ๕.  <strong>วิปากธัมมธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนววิปากนวิปาก</strong></p><p><strong>ธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เหตุที่เป็นวิปากธัมมธรรม   เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป   ด้วย </p><p>อำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>                        ๖.  <strong>วิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่วิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>และเนววิปากนวิปากธัมมธรรม   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เหตุที่เป็นวิปากธัมมธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์และจิตต-</p><p>สมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.                                                </p><p>         [๑๓๕๖]  ๗.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่เนว-</strong></p><p><strong>วิปากนวิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong>                       </p><p>         คือ  เหตุที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>                                         <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         [๑๓๕๗] ๑.  <strong>วิปากธรรม    เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม     ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 131</p><p>         คือ   บุคคลพิจารณาเห็นวิบากขันธ์   โดยความเป็นของไม่เที่ยง  เป็น </p><p>ทุกข์  เป็นอนัตตา   ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   เพราะปรารภวิบากขันธ์นั้น</p><p>ราคะ   ทิฏฐิ   วิจิกิจฉา   อุทธัจจะ   โทมนัส   ย่อมเกิดขึ้น   เมื่อกุศล   อกุศล-</p><p>ดับแล้ว  ตทารัมมณจิตอันเป็นวิบาก   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>                     ๒.  <strong>วิปากธรรม   เป็นปัจจัยแก่วิปากธัมมธรรม  ด้วย </strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   พระเสกขบุคคล    พิจารณาผล,  พิจารณาเห็นวิบากขันธ์   โดย</p><p>ความเป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์   เป็นอนัตตา   ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง</p><p>เพราะปรารภวิบากขันธ์นั้น  ราคะ ฯลฯ  โทมนัส   ย่อมเกิดขึ้น,    ย่อมรู้จิตของ</p><p>บุคคลผู้มีความพร้อมเพรียงด้วยวิปากจิต   ด้วยเจโตปริยญาณ.</p><p>         วิบากขันธ์   เป็นปัจจัยแก่เจโตปริยญาณ   แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ</p><p>แก่ยถากัมมูปคญาณ   แก่อนาคตังสญาณ   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>                      ๓.  <strong>วิปากธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนววิปากนวิปากธัมม-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   พระอรหันต์ พิจารณาผล  พิจารณาเห็นวิบากขันธ์ โดยความเป็น</p><p>ของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา,   ย่อมรู้จิตของบุคคลผู้มีความพร้อมเพรียง</p><p>ด้วยวิปากจิต    ด้วยเจโตปริยญาณ.</p><p>         วิบากขันธ์   เป็นปัจจัยแก่เจโตปริยญาณ   แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ</p><p>แก่อนาคตังสญาณ    แก่อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 132</p><p>         [๑๓๕๘] ๔.  <strong>วิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่วิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong>  </p><p>         คือ  บุคคลให้ทาน  สมาทานศีล  รักษาอุโบสถ  แล้วพิจารณากุศลนั้น,</p><p>พิจารณากุศลที่เคยสั่งสมไว้ในกาลก่อน,  ออกจากฌานแล้วพิจารณาฌาน, พระ-</p><p>เสกขบุคคลพิจารณาโคตรภู,    พิจารณาโวทาน.</p><p>         พระเสกขบุคคลออกจากมรรคพิจารณามรรค.</p><p>         พระเสกขบุคคลพิจารณากิเลสที่ละแล้ว,     พิจารณากิเลสที่ข่มไว้แล้ว,</p><p>รู้กิเลสที่เคยเกิดแล้วในกาลก่อน,      พิจารณาเห็นขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรม</p><p>โดยความเป็นของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา,  ย่อมเพลินเพลินยิ่ง  เพราะ</p><p>ปรารภขันธ์นั้น    ราคะ ฯลฯ   โทมนัส   ย่อมเกิดขึ้น,   ย่อมรู้จิตของบุคคลผู้มี</p><p>ความพร้อมเพรียงด้วยวิปากธัมมธรรม   ด้วยเจโตปริยญาณ.</p><p>         อากาสานัญจายตนกุศล    เป็นปัจจัยแก่วิญญาณัญจายตนกุศล    ด้วย</p><p>อำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>         อากิญจัญญายตนกุศล      เป็นปัจจัยแก่เนวสัญญานาสัญญายตนกุศล</p><p>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>         ขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรม  เป็นปัจจัยแก่อิทธิวิธญาณ   แก่เจโตปริย-</p><p>ญาณ   แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ   แก่ยถากัมมูปคญาณ  แก่อนาคตังสญาณ</p><p>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>                         ๕.  <strong>วิปากธัมมธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 133</p><p>         คือ   บุคคลพิจารณาเห็นขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรม    โดยความเป็น</p><p>ของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์   เป็นอนัตตา   ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   เพราะ </p><p>ปรารภขันธ์นั้น   ราคะ  ฯลฯ   โทมนัส   ย่อมเกิดขึ้น   เมื่อกุศล  อกุศลดับแล้ว</p><p>ตทารัมมณจิต   อันเป็นวิบาก   ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>         อากาสานัญจายตนกุศล    เป็นปัจจัยแก่วิญญาณัญจายตนวิบาก   ด้วย</p><p>อำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>         อากิญจัญญายตนกุศล    เป็นปัจจัยแก่เนวสัญญานาสัญญายตนวิบาก</p><p>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>                    ๖.  <strong>วิปากธัมมธรรม  เป็นปัจจยัแก่เนววิปากนวิปาก-</strong></p><p><strong>ธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ พระอรหันต์  ออกจากมรรค พิจารณามรรค  พิจารณากุศลธรรม</p><p>ที่เคยสั่งสมไว้แล้วในกาลก่อน     พระอรหันต์พิจารเนากิเลสที่ละแล้ว   รู้กิเลสที่</p><p>เคยเกิดแล้วในกาลก่อน     พิจารณาเห็นขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรม    โดยความ</p><p>เป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์    เป็นอนัตตา   รู้จิตของบุคคลผู้มีความพร้อมเพรียง</p><p>ด้วยวิปากธัมมธรรม   ด้วยเจโตปริยญาณ.</p><p>         อากาสานัญจายตนกุศล    เป็นปัจจัยแก่วิญญาณัญจายตนกิริยา   ด้วย</p><p>อำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>         อากิญจญญายตนกุศล     เป็นปัจจัยแก่เนวสัญญานาสัญญายตนกิริยา</p><p>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.   </p><p>         ขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรม   เป็นปัจจัยแก่เจโตปริยญาณ    แก่ปุพเพ-</p><p>นิวาสานุสสติญาณ    แก่ยถากัมมูปคญาณ    แก่อนาคตังสญาณ    แก่อาวัชชนะ</p><p>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.                    </p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 134</p><p>         [๑๓๕๙] ๗.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่เนว- </strong></p><p><strong>วิปากนวิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong>                  </p><p>         คือ   พระอรหันต์พิจารณานิพพาน    นิพพานเป็นปัจจัยแก่อาวัชชนะ</p><p>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.  </p><p>         พระอรหันต์พิจารณาเห็นจักษุ  โสตะ ฆานะ ชิวหา  กายะ รูป  เสียง</p><p>กลิ่น รส โผฏฐัพพะ หทยวัตถุ โดยความเป็นของไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา</p><p>พิจารณาเห็นขันธ์ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม   โดยความเป็นของไม่เที่ยง</p><p>เป็นทุกข์   เป็นอนัตตา   เห็นรูปด้วยทิพยจักษุ   ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ   รู้จิต</p><p>ของบุคคลผู้มีความพร้อมเพรียงด้วยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม      ด้วยเจโต-</p><p>ปริยญาณ.</p><p>         อากาสานัญจายตนกิริยา    เป็นปัจจัยแก่วิญญาณัญจายตนกิริยา   ด้วย</p><p>อำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>         อากิญจัญญายตนกิริยา    เป็นปัจจัยแก่เนวสัญญานาสัญญายตนกิริยา</p><p>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>         ขันธ์ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม  เป็นปัจจัยแก่อิทธิวิธญาณ  แก่</p><p>เจโตปริยญาณ    แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ    แก่ยถากัมมูปคญาณ   แก่อนา-</p><p>คตังสญาณ   แก่อาวัชชนะ   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>                       ๘.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิปาก- </strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ  นิพพานเป็นปัจจัยแก่ผล   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 135</p><p>         พระเสกขะหรือปุถุชน   พิจารณาเห็นจักษุ   โดยความเป็นของไม่เที่ยง </p><p>เป็นทุกข์  เป็นอนัตตาเพราะปรารภจักษุนั้น  ราคะ ฯลฯ โทมนัส เกิดขึ้น, เมื่อ </p><p>กุศลและอกุศล ดับไปแล้ว   ตทารัมมณจิตอันเป็นวิบาก ย่อมเกิดขึ้น  พระเสกขะ</p><p>หรือปุถุชน   พิจารณาเห็นโสตะ   ฆานะ  ชิวหา   กายะ  รูป   เสียง  กลิ่น  รส</p><p>โผฏฐัพพะ   หทยวัตถุ   ขันธ์ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม    โดยความเป็น</p><p>ของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์   เป็นอนัตตา   ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   เพราะ </p><p>ปรารภโสตะเป็นต้นนั้น    ราคะ ฯลฯ โทมนัส  ย่อมเกิดขึ้น   เมื่อกุศลและอกุศล</p><p>ดับไปแล้ว   ตทารัมมณจิตอันเป็นวิบาก   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         รูปายตนะ  เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ   โผฏฐัพพายตนะ    เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายวิญญาณ  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>                     ๙.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิปาก-</strong></p><p><strong>ธัมมธรรม   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</strong></p><p>         คือ  พระเสกขะ  พิจารณานิพพาน. นิพพานเป็นปัจจัยแก่โคตรภู.  แก่</p><p>โวทาน   แก่มรรค   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>         พระเสกขะ  หรือปุถุชน  พิจารณาเห็นจักษุ  โดยความเป็นของไม่เที่ยง</p><p>เป็นทุกข์   เป็นอนัตตา   ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   เพราะปรารภจักษุนั้น</p><p>ฯลฯ  โทมนัส  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         พระเสกขะ   หรือปุถุชน   พิจารณาเห็นโสตะ ฯลฯ   ขันธ์ที่เป็นเนว-</p><p>วิปากนวิปากธัมมธรรม โดยความเป็นของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา  ย่อม</p><p>ยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง ฯลฯ   เห็นรูปด้วยทิพยจักษุ   ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ</p><p>รู้จิตของบุคคลผู้มีความพร้อมเพรียงด้วยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม    ด้วย</p><p>เจโตปริยญาณ.                                     </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 136</p><p>         ขันธ์ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม  เป็นปัจจัยแก่อิทธิวิธญาณ  แก่</p><p>เจโตปริยญาณ  แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ  แก่อนาคตังสญาณ  ด้วยอำนาจของ </p><p>อารัมมณปัจจัย.    </p><p>                                          <strong>๓. อธิปติปัจจัย</strong></p><p>         [๑๓๖๐] ๑.  <strong>วิปากธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม  ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว   คือ   สหชาตาธิปติ    ได้แก่   อธิปติธรรมที่เป็นวิบาก</p><p>เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์   ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>                       ๒.  <strong>วิปากธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิปากธัมมธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว  คือ  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่ พระเสกขะ   กระทำผลให้</p><p>เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น   แล้วพิจารณา.</p><p>         ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   เพราะกระทำวิบากขันธ์ให้เป็นอารมณ์</p><p>อย่างหนักแน่น     ครั้นกระทำวิบากขันธ์นั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว</p><p>ราคะ  ทิฏฐิ   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>                       ๓.  <strong>วิปากธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนววิปากนวิปากธัมม-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง  คือ   ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>   และ   <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>   ได้แก่  พระอรหันต์  กระทำผลให้เป็น</p><p>อารมณ์อย่างหนักแน่น   แล้วพิจารณา. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 137</p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่ อธิปติธรรมที่เป็นวิบาก  เป็นปัจจัย</p><p>แก่จิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย. </p><p>                        ๔.  <strong>วิปากธรรม     เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม     และ</strong></p><p><strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong> </p><p>         มีอย่างเดียว   คือ   <strong>สหชาตาธิปติ</strong>   ได้แก่  อธิปติธรรมที่เป็นวิบาก</p><p>เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์  และจิตตสมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>         [๑๓๖๑] ๕.  <strong>วิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่วิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือ   ที่เป็น   <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>   และ   <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>         ที่เป็น <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่ บุคคลให้ทาน  สมาทานศีล  รักษา</p><p>อุโบสถแล้ว กระทำกุศลนั้น ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น แล้วพิจารณา  กระทำ</p><p>กุศลที่เคยสั่งสมไว้ดีแล้วในกาลก่อน  ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น  แล้วพิจาร-</p><p>ณา, ออกจากฌานแล้ว กระทำฌานให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น  แล้วพิจารณา.</p><p>พระเสกขะกระทำโคตรภูให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น  แล้วพิจารณา,</p><p>กระทำโวทานให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น   แล้วพิจารณา.</p><p>         พระเสกขะออกจากมรรค   กระทำมรรคให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น</p><p>แล้ว พิจารณา.</p><p>         ย่อมยินดี ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง เพราะกระทำขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรม</p><p>ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น    ครั้นกระทำขันธ์นั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนัก-</p><p>แน่นแล้ว   ราคะ   ทิฏฐิ   ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 138</p><p>         ที่เป็น  สหชาตาธิปติ  ได้แก่ อธิปติธรรมที่เป็นวิปากธรรม  เป็น </p><p>ปัจจัยแก่สัมปยุตขันธ์   ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>                        ๖.  <strong>วิปากธัมมธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนววิปากนวิปาก-</strong></p><p><strong>ธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong> </p><p>         มี ๒ อย่าง   คือ   ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>   และ   <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่ พระอรหันต์ออกจากมรรค  กระทำ</p><p>มรรคให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น   แล้วพิจารณา.</p><p>         ที่เป็น   <strong>สหชาตาธิปติ</strong>   ได้แก่  อธิปติธรรมที่เป็นวิปากธัมมธรรม</p><p>เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>                        ๗. <strong>วิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่วิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>และเนววิปากนวิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว   คือ  ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>   ได้แก่ อธิปติธรรมที่เป็น</p><p>วิปากธัมมธรรมเป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์   และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจ</p><p>ของอธิปติปัจจัย.  </p><p>         [๑๓๖๒] ๘.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่เนว-</strong></p><p><strong>วิปากนวิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong>                      </p><p>         มี  ๒ อย่าง   คือ   ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่ พระอรหันต์กระทำนิพพานให้เป็น</p><p>อารมณ์อย่างหนักแน่น   แล้วพิจารณา. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 139</p><p>         ที่เป็น   <strong>สหชาตาธิปติ</strong>   ได้แก่  อธิปติธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปาก-</p><p>ธัมมธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์   และจิตตสมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของ </p><p>อธิปติปัจจัย.</p><p>                        ๙.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม   เป็นปัจจัยแก่วิปาก-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong> </p><p>         มีอย่างเดียว  คือ  ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่ นิพพานเป็นปัจจัย</p><p>แก่ผล   ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>                        ๑๐.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิปาก-</strong></p><p><strong>ธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong>                                   </p><p>         มีอย่างเดียว  คือ  ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่ พระเสกขะกระทำ</p><p>นิพพานให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น   แล้วพิจารณา.</p><p>         นิพพาน   เป็นปัจจัยแก่โคตรภู,   แก่โวทาน    แก่มรรค    ด้วยอำนาจ</p><p>ของอธิปติปัจจัย.      </p><p>         บุคคลย่อมยินดี    ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง       เพราะกระทำจักษุนั้นให้เป็น</p><p>อารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว    ราคะ   ทิฏฐิ   ย่อมเกิดขึ้น   ฯลฯ   โสตะ   ฯ ล ฯ</p><p>ย่อมยินดี    ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง    เพราะกระทำขันธ์ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมม-</p><p>ธรรมให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น ครั้นกระทำโสตะเป็นต้นนั้นให้เป็นอารมณ์</p><p>อย่างหนักแน่นแล้ว   ราคะ   ทิฏฐิ   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>                                       <strong>๕. อนันตรปัจจัย</strong></p><p>         [๑๓๖๓] ๑.  <strong>วิปากธรรม      เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอนันตรปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 140</p><p>         คือ   วิบากขันธ์ที่เกิดก่อน ๆ    เป็นปัจจัยแก่วิบากขันธ์ที่เกิดหลัง ๆ</p><p>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>         ปัญจวิญญาณ     เป็นปัจจัยแก่มโนธาตุที่เป็นวิบาก    ด้วยอำนาจของ</p><p>อนันตรปัจจัย.</p><p>         มโนธาตุที่เป็นวิบาก   เป็นปัจจัยแก่มโนวิญญาณธาตุที่เป็นวิบาก  ด้วย</p><p>อำนาจของอนันตรปัจจัย.  </p><p>                        ๒.  <strong>วิปากธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนววิปากนวิปากธัมม-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ภวังค์   เป็นปัจจัยแก่อาวัชชนจิต   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         มโนวิญญาณธาตุที่เป็นวิบาก เป็นปัจจัยแก่มโนวิญญาณธาตุที่เป็นกิริยา</p><p>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         [๑๓๖๔] ๓.  <strong>วิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่วิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรมที่เกิดก่อน ๆ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็น</p><p>วิปากธัมมธรรมที่เกิดหลัง ๆ   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         อนุโลม   เป็นปัจจัยแก่โคตรภู.</p><p>         อนุโลม   เป็นปัจจัยแก่โวทาน.</p><p>         โคตรภู   เป็นปัจจัยแก่มรรค.</p><p>         โวทาน   เป็นปัจจัยแก่มรรค   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 141</p><p>                        ๔.  <strong>วิปากธัมมธรรม เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม  ด้วย </strong></p><p><strong>อำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรม   เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ   ด้วยอำนาจ</p><p>ของอนันตรปัจจัย.</p><p>         มรรค   เป็นปัจจัยแก่ผล.</p><p>         อนุโลมของพระเสกขะ   เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติ.                  </p><p>         เนวสัญญานาสัญญายตนกุศลของพระอริยบุคคลผู้ออกจากนิโรธ เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ผลสมาบัติ    ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         [๑๓๖๕] ๕.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนววิ-</strong></p><p><strong>ปากนวิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่เกิดก่อน ๆ    เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่เกิดหลัง ๆ   ด้วยอำนาจของอนันตร-</p><p>ปัจจัย.</p><p>                       ๖.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิปาก-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ   อาวัชชนะ   เป็นปัจจัยแก่ปัญจวิญญาณ  ด้วยอำนาจของอนันตร-</p><p>ปัจจัย.</p><p>         ขันธ์ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ   ด้วย</p><p>อำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 142</p><p>         อนุโลมของพระอรหันต์   เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติ. </p><p>เนวสัญญานาสัญญายตนกิริยาของพระอรหันต์  ผู้ออกจากนิโรธ  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ผลสมาบัติ   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.                 </p><p>                        ๗.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิปาก-</strong></p><p><strong>ธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ  อาวัชชนะ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจ</p><p>ของอนันตรปัจจัย.</p><p>                                      <strong>๕.  สมนันตรปัจจัย</strong></p><p>         [๑๓๖๖]  <strong>วิปากธรรม   เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม   ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของสมนันตรปัจจัย ฯลฯ</strong></p><p>         เหมือนอนันตรปัจจัย.</p><p>                                           <strong>๖.  สหชาตปัจจัย</strong></p><p>                        ๑.  <strong>วิปากธรรม เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของสหชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๑  ที่เป็นวิบาก เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ด้วยอำนาจของสหชาต-</p><p>ปัจจัย   ฯลฯ มี ๓ วาระ.</p><p>         [๑๓๖๗] ๔.  <strong>วิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่วิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย   มี ๓ วาระ.</strong></p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 143</p><p>                        ๗.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม   เป็นปัจจัยแก่เนว- </strong></p><p><strong>วิปากนวิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong> </p><p>         คือ  ขันธ์ ๑  ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม ฯลฯ </p><p>         มหาภูตรูป . . .พาหิรรูป. . .อาหารสมุฏฐานรูป. . .อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>สำหรับพวกอสัญญสัตว์  มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>         [๑๓๖๘]  ๘.  <strong>เนววิปากวิปากธัมมธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิปาก-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่วิบากขันธ์  ด้วยอำนาจ</p><p>ของสหชาตปัจจัย.</p><p>         [๑๓๖๙]  ๙.  <strong>วิปากธรรม และเนววิปากนวิปากธัมมธรรม เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่วิปาก ธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบากและหทยวัตถุ   เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์    ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย ฯลฯ.</p><p>                        ๑๐.  <strong>วิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่เนววิปากนวิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ    ขันธ์ที่เป็นวิบากและมหาภูตรูป    เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป</p><p>ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 144</p><p>         [๑๓๗๐]  ๑๑.  <strong>วิปากธัมมธรรม และเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่เนววิปากนวิปากธัมมธรรม     ด้วยอำนาจของสหชาต- </strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong>  </p><p>         คือ    ขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรมและมหาภูตรูป    เป็นปัจจัยแก่จิตต-</p><p>สมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>                               <strong>๗. อัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         [๑๓๗๑] ๑.  <strong>วิปากธรรม เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๑  ที่เป็นวิปาก ฯลฯ  ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>                        ๒.  <strong>วิปากธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนววิปากนวิปากธัมม</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ที่เป็นวิบาก  เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ  ด้วย</p><p>อำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.</p><p>                        ๓.  <strong>วิปากธรรม    เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรมและเนว-</strong></p><p><strong>วิปากนวิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบาก   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และ</p><p>หทยวัตถุ  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.</p><p>         [๑๓๗๒] ๔.  <strong>วิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่วิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 145</p><p>         คือ   ขันธ์ ๑  ที่เป็นวิปากธัมมธรรม     เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓   ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒.  </p><p>                       ๕.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่เนว-</strong></p><p><strong>วิปากนวิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓</p><p>ฯลฯ   ขันธ์ ๒  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒.</p><p>                       ๖.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิปาก</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่วิบากขันธ์  ด้วยอำนาจ</p><p>ของอัญญมัญญปัจจัย.</p><p>         [๑๓๗๓] ๗.  <strong>วิปากธรรม     และเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม   ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๑  ที่เป็นวิบาก  และหทยวัตถุ  เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ ๓ ฯลฯ.</p><p>         ปัญหาวาระ   มี ๗ วาระ.</p><p>                                         <strong>นิสสยปัจจัย</strong></p><p>         [๑๓๗๔] ๑.  <strong>วิปากธรรม     เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม     ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของนิสสยปัจจัย   มี ๓ วาระ. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 146</p><p>                        ๔.  <strong>วิปากธัมมธรรม   เป็นปัจจัยแก่วิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>มี ๓ วาระ.</strong>  </p><p>                        ๗.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่เนว-</strong></p><p><strong>วิปากนวิปากธัมมธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>                        ๘.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิปาก-</strong></p><p><strong>ธรรม</strong></p><p>         คือ   จักขายตนะ   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ    ด้วยอำนาจของนิสสย-</p><p>ปัจจัย ฯลฯ   กายายตนะ   เป็นปัจจัยแก่กายวิญญาณ,   หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่</p><p>วิบากขันธ์.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่วิบากขันธ์.</p><p>                        ๙.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิปาก</strong></p><p><strong>ธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         คือ   หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรม.</p><p>         [๑๓๗๕] ๑๐. <strong>วิปากธรรม    และเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่สหรคตด้วยจักขุวิญญาณ   และจักขายตนะ ฯลฯ   และ</p><p>กายายตนะ ฯลฯ    </p><p>         ขันธ์ ๑  ที่เป็นวิปากและหทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ฯลฯ</p><p>ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นวิปาก  และหทยวัตถุ ฯลฯ.</p><p>                        ๑๑.  <strong>วิปากธรรม    และเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่เนววิปากนวิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 147</p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นวิบาก   และมหาภูตรูป ฯลฯ   ในปฏิสนธิขณะ  ฯลฯ </p><p>                        ๑๒.  <strong>วิปากธัมมธรรม    และเนววิปากนวิปากธัมม-</strong></p><p><strong>ธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นวิปากธัมมธรรม  และหทยวัตถุ ฯลฯ.</p><p>                        ๑๓.  <strong>วิปากธัมมธรรม    และเนววิปากนวิปากธัมม</strong></p><p><strong>ธรรม     เป็นปัจจัยแก่เนววิปากนวิปากธัมมธรรม     ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>นิสสยปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรม   และมหาภูตรูป    เป็นปัจจัยแก่จิตต-</p><p>สมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย.</p><p>         มี ๑๓ วาระ.     </p><p>                                           </p><p>                                       <strong>๙.  อุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         [๑๓๗๖] ๑.  วิปากธรรม เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม ด้วยอำนาจ</p><p>ของอุปนิสสยปัจจัย</p><p>         มี ๒ อย่าง  คือ  ที่เป็น  <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่  กายิกสุข  เป็นปัจจัยแก่กายิกสุ   แก่</p><p>กายิกทุกข์   แก่ผลสมาบัติ    ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,   กายิกทุกข์   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายิกสุข   แก่กายิกทุกข์  แก่ผลสมาบัติ   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,</p><p>ผลสมาบัติ    เป็นปัจจัยแก่กายิกสุข  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>                        ๒.  <strong>วิปากธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิปากธัมมธรรม  ด้วย </strong></p><p><strong>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 148</p><p>         มี ๒  อย่าง   คือ   ที่เป็น   <strong>อารัมมณูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong> ได้แก่บุคคลอาศัยกายิกสุข ให้ทาน สมาทาน- </p><p>ศีล ฯลฯ  ทำลายสงฆ์,  อาศัยกายิกทุกข์  ให้ทาน  สมาทานศีล ฯลฯ  ทำลายสงฆ์ </p><p>กายิกสุข ฯลฯ  กายิกทุกข์  เป็นปัจจัยแก่ศรัทธา ฯลฯ  แก่ความปรารถนา  ด้วย</p><p>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย. </p><p>                         ๓.  <strong>วิปากธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนววิปากนวิปากธัมม</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง คือ ที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ   อนันตรูปนิสสยะ</strong> และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น    <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>   ได้แก่  พระอรหันต์   อาศัยกายิกสุข   ทำ</p><p>กิริยาสมาบัติที่ยังไม่เกิดให้เกิดขึ้น,     เข้าสมาบัติที่เกิดขึ้นแล้ว,     พิจารณาเห็น</p><p>สังขาร   โดยความเป็นของไม่เที่ยง    เป็นทุกข์   เป็นอนัตตา,    อาศัยกายิกทุกข์</p><p>ทำกิริยาสมาบัติที่ยังไม่เกิดให้เกิดขึ้น   เข้าสมาบัติที่เกิดขึ้นแล้ว.</p><p>         [๑๓๗๗]  ๔.  <strong>วิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่วิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มี  ๓ อย่าง  คือ  ที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่  บุคคลอาศัยศรัทธา   ให้ทาน ฯลฯ</p><p>ถือมานะ  ทิฏฐิ, อาศัยศีล สุตะ  จาคะ  ปัญญา  ให้ทาน ฯลฯ  ถือมานะ  ทิฏฐิ,</p><p>อาศัยราคะ   โทสะ   โมหะ   มานะ   ทิฏฐิ   ความปรารถนา   ให้ทาน ฯลฯ   ทำ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 149</p><p>สมาบัติให้เกิดขึ้น   ฆ่าสัตว์  ฯลฯ   ทำลายสงฆ์  ฯลฯ    ศรัทธา  ฯลฯ   ความ</p><p>ปรารถนาเป็นปัจจัยแก่  ศรัทธา  ศีล ฯลฯ  แก่ความปรารถนา  ด้วยอำนาจของ </p><p>อุปนิสสยปัจจัย. </p><p>         บริกรรมแห่งปฐมฌาน   เป็นปัจจัยแก่ปฐมฌาน ฯลฯ   บริกรรมแห่ง</p><p>เนวสัญญานาสัญญายตนะ  เป็นปัจจัยแก่เนวสัญญานาสัญญายตนะ.</p><p>         ปฐมฌาน เป็นปัจจัยแก่ทุติยฌาน ฯลฯ  อากิญจัญญายตนะ  เป็นปัจจัย</p><p>แก่เนวสัญญานาสัญญายตนะ  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         บริกรรมแห่งปฐมมรรค  เป็นปัจจัยแก่ปฐมมรรค ฯลฯ  บริกรรมแห่ง</p><p>จตุตถมรรค   เป็นปัจจัยแก่จตุตถมรรค.</p><p>         ปฐมมรรค   เป็นปัจจัยแก่ทุติยมรรค,  ทุติยมรรค  เป็นปัจจัยแก่ตติย-</p><p>มรรค,  ตติยมรรค   เป็นปัจจัยแก่จตุตถมรรค   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         พระเสขบุคคลอาศัยมรรค    ทำกุศลสมาบัติ  ที่ยังไม่เกิดให้เกิดขึ้น ฯลฯ</p><p>         มรรค  เป็นปัจจัยแก่อัตถปฏิสัมภิทาของพระเสขบุคคล ฯลฯ  แก่ความ</p><p>เป็นผู้ฉลาดในฐานะและอฐานะ  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         ปาณาติบาต  เป็นปัจจัยแก่ปาณาติบาต ฯลฯ แก่มิจฉาทิฏฐิ ด้วยอำนาจ</p><p>ของอุปนิสสยปัจจัย  ฯลฯ  มิจฉาทิฏฐิ   เป็นปัจจัยแก่มิจฉาทิฏฐิ  ด้วยอำนาจของ</p><p>อุปนิสสยปัจจัย, ฯลฯ   พยาบาท    เป็นปัจจัยแก่พยาบาท    ด้วยอำนาจของอุป-</p><p>นิสสยปัจจัย,   มาตุฆาตกรรม    เป็นปัจจัยแก่มาตุฆาตกรรม    ด้วยอำนาจของ</p><p>อุปนิสสยปัจจัย ฯลฯ  แก่นิยตมิจฉาทิฏฐิ  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,  นิยต-</p><p>มิจฉาทิฏฐิ   เป็นปัจจัยแก่นิยตมิจฉาทิฏฐิ   แก่สังฆเภทกรรม   ด้วยอำนาจของ</p><p>อุปนิสสยปัจจัย ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 150</p><p>         [๑๓๗๘] ๕.  <strong>วิปากธัมมธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม ด้วย </strong></p><p><strong>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong> </p><p>         มี ๒ อย่าง คือ  ที่เป็น  <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ.</strong></p><p>         ที่เป็น<strong>ปกตูปนิสสยะ</strong> ได้แก่ บุคคลอาศัยศรัทธา ทำคนให้เดือดร้อน</p><p>ให้เร่าร้อน,  เสวยทุกข์ที่มีการแสวงหาเป็นมูล, ฯลฯ อาศัยความปรารถนา  ทำ</p><p>ตนให้เดือดร้อน   ให้เร่าร้อน ฯลฯ ศรัทธา ฯลฯ ความปรารถนา  เป็นปัจจัย</p><p>แก่   กายิกสุข   แก่กายิกทุกข์   แก่ผลสมาบัติ    ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         กุศลและอกุศลกรรม      เป็นปัจจัยแก่กรรมวิบาก     ด้วยอำนาจของ</p><p>อุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         มรรค   เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติ   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>                        ๖.  <strong>วิปากธัมมธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนววิปากนวิปาก-</strong></p><p><strong>ธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง คือ  ที่เป็น <strong>อารัมมณูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ.</strong></p><p>         ที่เป็นปกตูปนิสสยะ ได้แก่ พระอรหันต์อาศัยมรรค ทำกิริยาสมาบัติ</p><p>ที่ยังไม่เกิดให้เกิดขึ้น   เข้าสมาบัติที่เกิดขึ้นแล้ว    พิจารณาเห็นสังขารโดยความ</p><p>เป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์   เป็นอนัตตา ฯลฯ   มรรค   เป็นปัจจัยแก่อัตถ-</p><p>ปฏิสัมภิทา   แก่ธัมมปฏิสัมภิทา   แก่นิรุตติปฏิสัมภิทา    แก่ปฏิภาณปฏิสัมภิทา</p><p>ของพระอรหันต์    แก่ความเป็นผู้ฉลาดในฐานะและอฐานะ     ด้วยอำนาจของ</p><p>อุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๑๓๗๙] ๗.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม     เป็นปัจจัยแก่เนว-</strong></p><p><strong>วิปากนวิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 151</p><p>         มี ๓ อย่าง  คือ ที่เป็น <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ.</strong>  </p><p>         ที่เป็น<strong>ปกตูปนิสสยะ</strong> ได้แก่ พระอรหันต์อาศัยอุตุ ฯลฯ โภชนะฯลฯ</p><p>เสนาสนะ   ทำกิริยาสมาบัติที่ยังไม่เกิดขึ้นให้เกิดขึ้น   เข้าสมาบัติที่เกิดขึ้นแล้ว.</p><p>                        ๘.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิปาก-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง คือ ที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ.</strong>                                                          </p><p>         ที่เป็นปกตูปนิสสยะ ได้แก่ อุตุ ฯลฯ โภชนะ ฯลฯ เสนาสนะ เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายิกสุข  แก่กายิกทุกข์  แก่ผลสมาบัติ  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย </p><p>                        ๙.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิปาก-</strong></p><p><strong>ธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong>                               </p><p>         มี ๓ อย่าง  คือ  ที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ.</strong>                                                  </p><p>         ที่เป็นปกตูปนิสสยะ  ได้แก่ บุคคลอาศัยอุตุ   ให้ทาน  ฯลฯ  ทำ</p><p>ลายสงฆ์,  อาศัยโภชนะ ฯลฯ เสนาสนะ  ให้ทาน ฯลฯ ทำลายสงฆ์,  อุตุ ฯลฯ</p><p>โภชนะ ฯลฯ เสนาสนะ   เป็นปัจจัยแก่ศรัทธา ฯลฯ แก่ความปรารถนา  ด้วย</p><p>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>                                       <strong>๑๐. ปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>         [๑๓๘๐] ๑.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม     เป็นปัจจัยแก่เนว-</strong></p><p><strong>วิปากนวิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือ  ที่เป็น   <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>วัตถุปุเรชาตะ. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 152</p><p>         ที่เป็น<strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong> ได้แก่ พระอรหันต์เห็นจักษุ ฯลฯ กายะ</p><p>โดยความเป็นของไม่เที่ยง    เป็นทุกข์   เป็นอนัตตา   ฯ ล ฯ    เห็นรูป   ฯลฯ</p><p>โผฏฐัพพะ   หทยวัตถุ  โดยความเป็นของไม่เที่ยง ฯ ล ฯ   เห็นรูปด้วยทิพยจักษุ </p><p>ฯลฯ ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ ฯลฯ. </p><p>         ที่เป็น  วัตถุปุเรชาตะ   ได้แก่  หทยวัตถุเป็นปัจจัยแก่ขันธ์   ที่เป็น</p><p>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม   ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>                       ๒.  <strong>เนววัปากนวิปากธัมมธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิปาก</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง  คือ  ที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>วัตถุปุเรชาตะ.</strong></p><p>         ที่เป็นอารัมมณปุเรชาตะ  ได้แก่ พระเสกขะ  หรือปุถุชน  พิจารณา</p><p>เห็นจักษุโดยความเป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์   เป็นอนัตตา  ย่อมยินดี   ย่อม</p><p>เพลิดเพลินยิ่ง   เพราะปรารภจักษุนั้น   ราคะ ฯลฯ   โทมนัสย่อมเกิดขึ้น   เมื่อ</p><p>กุศลและอกุศลดับแล้ว    ตทารัมมณจิตอันเป็นวิบาก   ย่อมเกิดขึ้น.    พิจารณา</p><p>เห็นโสตะ ฯ ล ฯ    หทยวัตถุโดยความเป็นของไม่เที่ยง ฯลฯ    ตทารัมมณจิต </p><p>อันเป็นวิบากย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         รูปายตนะ   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ   ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย</p><p>ฯลฯ โผฏฐัพพายตนะ  เป็นปัจจัยแก่กายวิญญาณ ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น<strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong> ได้แก่ จักขายตนะ  เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ</p><p>ฯลฯ กายายตนะ   เป็นปัจจัยแก่กายวิญญาณ,  หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่วิบาก-</p><p>ขันธ์  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>                       ๓.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม   เป็นปัจจัยแก่วิปาก-</strong></p><p><strong>ธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 153</p><p>         มี ๒ อย่าง  คือ  ที่เป็น   <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>วัตถุปุเรชาตะ.</strong></p><p>         ที่เป็น <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong> ได้แก่ พระเสกขะ หรือปุถุชน พิจารณา </p><p>เห็นจักษุ   ฯ ล ฯ    เพราะปรารภจักษุนั้น   ราคะ   ฯลฯ    โทมนัสย่อมเกิดขึ้น</p><p>พิจารณาเห็นโสตะ   ฯ ล ฯ    หทยวัตถุ     โดยความเป็นของไม่เที่ยง   ฯลฯ </p><p>โทมนัส ฯ ล ฯ เห็นรูปด้วยทิพยจักษุ ฯ ล ฯ ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ.</p><p>         ที่เป็นวัตถุปุเรชาตะ    ได้แก่  หทยวัตถุ    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็น</p><p>วิปากธัมมธรรม   ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>                                   <strong>๑๑. ปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>         [๑๓๘๑]  ๑.  <strong>วิปากธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนววิปากนวิปากธัมม-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   วิบากขันธ์ที่เกิดภายหลัง     เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เกิดก่อน   ด้วย</p><p>อำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.</p><p>         [๑๓๘๒]  ๒.  <strong>วิปากธัมมธรรม   เป็นปัจจัยแก่เนววิปากนวิปาก-</strong></p><p><strong>ธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.</strong></p><p>                         ๓.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม      เป็นปัจจัยแก่เนว- </strong></p><p><strong>วิปากนวิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.</strong></p><p>                                    <strong>๑๒.  อาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         [๑๓๘๓] ๑.  <strong>วิปากธัมมธรรม     เป็นปัจจัยแก่วิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 154</p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นวิปากธรรมที่เกิดขึ้นก่อน ๆ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็น</p><p>วิปากธัมมธรรมที่เกิดขึ้นหลัง ๆ   ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.   </p><p>         อนุโลม   เป็นปัจจัยแก่โคตรภู,  อนุโลมเป็นปัจจัยแก่โวทาน,   โคตรภู</p><p>เป็นปัจจัยแก่มรรค,  โวทาน  เป็นปัจจัยแก่มรรค  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>         [๑๓๘๔] ๒.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่เนว-</strong></p><p><strong>วิปากนวิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ที่เกิดก่อน ๆ ฯ ล ฯ เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>                                          <strong>๑๓. กัมมปัจจัย</strong></p><p>         [๑๓๘๕] ๑.  <strong>วิปากธรรม   เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรมด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของกัมมปัจจัย</strong></p><p>         คือ  วิปากเจตนาเป็นปัจจัยแก่สัมปยุตขันธ์  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย </p><p>ในปฏิสนธิขณะ  วิปากเจตนา ฯลฯ.</p><p>                        ๒.  <strong>วิปากธรรม   เป็นปัจจัยแก่เนววิปากนวิปากธัมม-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>         คือ  วิปากเจตนา     เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป    ด้วยอำนาจของ</p><p>กัมมปัจจัย.   ในปฏิสนธิขณะ วิปากเจตนา เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูป ด้วยอำนาจ</p><p>ของกัมมปัจจัย,   เจตนา  เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>                        ๓.  <strong>วิปากธรรม   เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม   และเนว-</strong></p><p><strong>วิปากนวิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong>                      </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 155</p><p>         คือ   วิปากเจตนา   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตขันธ์   และจิตตสมุฏฐานรูป</p><p>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.                                                              </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ     วิปากเจตนา    เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์    และ</p><p>กฏัตตารูป   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </p><p>         [๑๓๘๖] ๔.  <strong>วิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่วิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เจตนาที่เป็นวิปากธัมมธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตขันธ์  ด้วย</p><p>อำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>                       ๕.  <strong>วิปากธัมมธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของกัมมปัจจัย</strong> </p><p>         มีอย่างเดียว  คือ  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่ เจตนาที่เป็นวิปากธัมมธรรม</p><p>เป็นปัจจัยแก่วิบากขันธ์   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>                       ๖.  <strong>วิปากกัมมธรรม เป็นปัจจัยแก่เนววิปากนวิปาก</strong></p><p><strong>ธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง คือ ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่ เจตนาที่เป็นวิปากธัมมธรรม  เป็นปัจจัยแก่</p><p>จิตตสมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่  เจตนาที่เป็นวิปากธัมมธรรม เป็นปัจจัย</p><p>แก่กฏัตตารูป  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>                       ๗.  <strong>วิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรมและ</strong></p><p><strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 156</p><p>         มีอย่างเดียว   คือ  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่ เจตนาที่เป็นวิปากธัมมธรรม</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นวิบากและกฏัตตารูป   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </p><p>                        ๘.  <strong>วิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่วิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>และเนววิปากนวิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เจตนาที่เป็นวิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์   และ </p><p>จิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         [๑๓๘๗] ๙.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม     เป็นปัจจัยแก่เนว-</strong></p><p><strong>วิปากนวิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เจตนาที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>                                          <strong>๑๔. วิปากปัจจัย</strong></p><p>         [๑๓๘๘] ๑.  <strong>วิปากธรรม      เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม      ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของวิปากปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบาก   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ด้วยอำนาจของวิปาก </p><p>ปัจจัย.  ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>                        ๒.  <strong>วิปากธรรม เป็นปัจจัยแก่เนววิปากนวิปากธัมม-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย</strong></p><p>         คือ   วิบากขันธ์  เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของวิปาก-</p><p>ปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 157</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ    วิบากขันธ์     เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูป   ด้วยอำนาจ</p><p>ของวิปากปัจจัย,  ขันธ์ทั้งหลาย   เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ   ฯลฯ </p><p>                          ๓.  <strong>วิปากธรรม   เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม  และเนว-</strong></p><p><strong>วิปากนวิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย</strong> </p><p>         คือ ขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบาก เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ    ขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบาก     เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓  และ</p><p>กฏัตตารูป  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย ฯลฯ</p><p>                                       <strong>๑๕.  อาหารปัจจัย</strong></p><p>                          ๑.  <strong>วิปากธรรม   เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม    ด้วยอำ-</strong></p><p><strong>นาจของอาหารปัจจัย</strong></p><p>         คือ   อาหารที่เป็นวิตก   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์   มี ๓ วาระ.</p><p>         แม้ในปฏิสนธิขณะ   พึงแจกให้ได้ ๓ วาระ</p><p>                          ๔.  <strong>วิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่วิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย</strong>  มี ๓ วาระ.</p><p>         [๑๓๘๙<sup>๑</sup>] ๗.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม   เป็นปัจจัยแก่เนว-</strong></p><p><strong>วิปากนวิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย</strong></p><p>         คือ   อาหารที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์   และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย.</p><p>         กพฬีการาหารเป็นปัจจัยแก่กายนี้    ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย.</p><p>๑.  เลขข้อควรวางไว้หน้า  ข้อ  ๑.  ของอาหารปัจจัย          </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 158</p><p>                                       <strong>๑๖.  อินทริยปัจจัย</strong></p><p>         [๑๓๙๐] ๑.  <strong>วิปากธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม    ด้วยอำ- </strong></p><p><strong>นาจของอินทริยปัจจัย</strong>   มี ๓ วาระ.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ก็พึงแจก.</p><p>                       ๔.  <strong>วิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่วิปากธัมมธรรม </strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย</strong> มี ๓ วาระ.</p><p>         [๑๓๙๑] ๗.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม     เป็นปัจจัยแก่เนว-</strong></p><p><strong>วิปากนวิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย</strong></p><p>         คือ   อินทรีย์ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์และจิตตสมุฏฐาน    ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</p><p>         รูปชีวิตินทรีย์เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูป   ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</p><p>                       ๘.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิปาก-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย</strong></p><p>         คือ   จักขุนทรีย์   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ   ด้วยอำนาจของอินทริย-</p><p>ปัจจัย ฯลฯ กายินทรีย์ ฯลฯ</p><p>         [๑๓๙๒] ๙.  <strong>วิปากธรรม และเนววิปากนวิปากธัมมธรรม เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่วิปากธรรม  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย</strong></p><p>         คือ   จักขุนทรีย์และจักขุวิญญาณ     เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่สหรคตด้วย</p><p>จักขุวิญญาณ   ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 159</p><p>         กายินทรีย์และกายวิญญาณ        เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่สหรคตด้วย</p><p>กายวิญญาณ  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย. </p><p>                                       <strong>๑๗.  ฌานปัจจัย</strong></p><p>         [๑๓๙๓] ๑.  <strong>วิปากธรรม   เป็นปัจจัยแก่ปากธรรม  ด้วยอำ-</strong></p><p><strong>นาจของฌานปัจจัย</strong>   มี ๓ วาระ.</p><p>                        ๔.  <strong>วิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่วิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย</strong>  มี ๓ วาระ.</p><p>                        ๗.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่เนว-</strong></p><p><strong>วิปากนวิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย</strong></p><p>         คือ   องค์ฌานที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม      เป็นปัจจัยแก่สัม-</p><p>ปยุตตขันธ์และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย.</p><p>                                       <strong>๑๘. มัคคปัจจัย</strong></p><p>         [๑๓๙๔] ๑.  <strong>วิปากธรรม     เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม     ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของมัคคปัจจัย</strong> มี ๓ วาระ.</p><p>                        ๔.  <strong>วิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่วิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย</strong>  มี ๓ วาระ.</p><p>                        ๗.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่เนว-</strong></p><p><strong>วิปากนวิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 160</p><p>         คือ   องค์มรรคที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม      เป็นปัจจัยแก่สัม-</p><p>ปยุตตขันธ์   และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย.       </p><p>                                     <strong>๑๙. สัมปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         [๑๓๙๕] ๑.  <strong>วิปากธรรม   เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม    ด้วยอำ-</strong></p><p><strong>นาจของสัมปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบาก     เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ฯลฯ ขันธ์ ๒  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ ๒.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         [๑๓๙๖] ๒.  <strong>วิปากธัมมธรรม     เป็นปัจจัยแก่วิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย</strong></p><p>                        ๓.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่เนว-</strong></p><p><strong>วิปากนวิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ ฯลฯ ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย.</p><p>                                      <strong>๒๐. วิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         [๑๓๙๗] ๑.  <strong>วิปากธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนววิปากนวิปากธัมม-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง คือ ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong> และ <strong>ปัจฉาชาตะ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 161</p><p>         ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   ได้แก่  วิบากขันธ์ที่เกิดพร้อมกัน   เป็นปัจจัยแก่</p><p>จิตตสมุฏฐานรูป.  ในปฏิสนธิขณะ  วิบากขันธ์  เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูป. </p><p>         ที่เป็น <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>   ได้แก่  วิบากขันธ์ที่เกิดภายหลังเป็นปัจจัยแก่</p><p>กายนี้ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย. </p><p>         [๑๓๙๘] ๒.  <strong>วิปากธัมมธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนววิปากนวิปาก-</strong></p><p><strong>ธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือ   ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   และ    <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่ ขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรมที่เกิดพร้อมกัน</p><p>เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่  ขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรมที่เกิดภายหลัง</p><p>เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เกิดก่อน   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         [๑๓๙๙] ๓.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่เนว-</strong></p><p><strong>วิปากนวิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong>  </p><p>         มี ๓ อย่าง  คือ   ที่เป็น   <strong>สหชาตะ   ปุเรชาตะ</strong>    และ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>   ได้แก่   ขันธ์ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรมที่</p><p>เกิดพร้อมกัน    เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่ หทยวัตถุที่เกิดก่อนเป็นปัจจัยแก่เนววิปาก-</p><p>นวิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่ ขันธ์ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</p><p>ที่เกิดภายหลัง  เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 162</p><p>                        ๔.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิปาก- </strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong>                                      </p><p>         มี ๒ อย่าง   คือ   ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>   และ   <strong>ปุเรชาตะ.</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่ ในปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุที่เกิดพร้อมกัน</p><p>เป็นปัจจัยแก่วิบากขันธ์   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.      </p><p>         ที่เป็น   <strong>ปุเรชาตะ</strong>    ได้แก่   จักขายตนะที่เกิดก่อน    เป็นปัจจัยแก่</p><p>จักขุวิญญาณ ฯลฯ กายาตนะ  เป็นปัจจัยแก่กายวิญญาณ.  หทยวัทถุ  เป็นปัจจัย</p><p>แก่วิบากขันธ์  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>                        ๕.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิปาก-</strong></p><p><strong>ธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว  คือ   <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่ หทยวัตถุที่เกิดก่อน  เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรม   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>                                       <strong>๒๑.  อัตถิปัจจัย</strong></p><p>         [๑๔๐๐] ๑.  <strong>วิปากธรรม เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบาก  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ฯลฯ</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๑   ที่เป็นวิบาก  เป็นปัจจัยแก่  ขันธ์ ๓ ฯลฯ</p><p>                       ๒.  <strong>วิปากธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนววิปากนวิปากธัมม-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</strong>                       </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 163</p><p>         มี ๒ อย่าง   คือ   ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>ปัจฉาชาตะ.</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   ได้แก่  วิบากขันธ์ที่เกิดพร้อมกัน    เป็นปัจจัยแก่</p><p>จิตตสมุฏฐานรูป    ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.  </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   วิบากขันธ์   เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูป.</p><p>         ที่เป็น   <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>   ได้แก่ วิบากขันธ์ที่เกิดภายหลัง  เป็นปัจจัยแก่</p><p>กายนี้ที่เกิดก่อน   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>                        ๓.  <strong>วิปากธรรม      เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม      และ</strong></p><p><strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบาก เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป</p><p>ฯลฯ  ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.  </p><p>         [๑๔๐๑]  ๔.  <strong>วิปากธัมมธรรม     เป็นปัจจัยแก่วิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ฯลฯ  ขันธ์ ๒   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>                         ๕.  <strong>วิปากธัมมธรรม   เป็นปัจจัยแก่เนววิปากนวิปาก-</strong></p><p><strong>ธัมมธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือ    ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   และ   <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่ ขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรมที่เกิดพร้อมกัน</p><p>เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>      ได้แก่      ขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรมที่เกิด</p><p>ภายหลัง   เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 164</p><p>                        ๖.  <strong>วิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่วิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>และเนววิปากนวิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong> </p><p>         คือ  ขันธ์ ๑   ที่เป็นวิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓    และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ. </p><p>         [๑๔๐๒] ๗.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่เนว-</strong></p><p><strong>วิปากนวิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</strong></p><p>         มี ๕ อย่าง  คือ ที่เป็น <strong>สหชาตะ  ปุเรชาตะ  ปัจฉาชาตะ  อาหาระ</strong></p><p>และ   <strong>อินทริยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong> ได้แก่ ขันธ์ ๑  ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</p><p>ที่เกิดพร้อมกัน    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓   และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของ</p><p>อัตถิปัจจัย,   ฯลฯ  ขันธ์ ๒   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒  และจิตตสมุฏฐานรูป  ด้วย</p><p>อำนาจของอัตถิปัจจัย.   มหาภูตรูป ๑ ฯ ล ฯ.                       </p><p>         มหาภูตรูป    เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป    แก่กฏัตตารูป    ที่เป็น</p><p>อุปาทารูป  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.                                  </p><p>         พาหิรรูป. . . อาหารสมุฏฐานรูป. . . อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ.</p><p>         สำหรับพวกอสัญญสัตว์  มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ.</p><p>         ที่เป็น  ปุเรชาตะ  ได้แก่ พระอรหันต์ พิจารณาเห็นจักษุ   โสตะ</p><p>ฯ ล ฯ   หทยวัตถุ     โดยความเป็นของไม่เที่ยง   ฯ ล   เห็นรูปด้วยทิพยจักษุ</p><p>ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ  ฯ ล ฯ   หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นเนววิปาก-</p><p>นวิปากธัมมธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.                                         </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 165</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่  ขันธ์ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</p><p>ที่เกิดภายหลัง   เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย. </p><p>         กพฬีการาหาร   เป็นปัจจัยแก่กายนี้   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         รูปชีวิตินทรีย์   เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูป   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย. </p><p>                        ๘.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิปาก- </strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง  คือ ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>   และ  <strong>ปุเรชาตะ.</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่ ในปฏิสนธิขณะ หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่</p><p>วิบากขันธ์   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น   <strong>ปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่ พระเสกขะหรือปุถุชน  พิจารณาเห็นจักษุ</p><p>โดยความเป็นของไม่เที่ยง  ฯลฯ   ย่อมยินดีเพลิดเพลิน.    เพราะปรารภจักษุนั้น</p><p>ราคะ    ย่อมเกิดขึ้น  ฯลฯ   โทมนัสย่อมเกิดขึ้น    เมื่อกุศลและอกุศลดับแล้ว</p><p>ตทารัมมณจิตอันเป็นวิบากย่อมเกิดขึ้น  ฯลฯ   ย่อมพิจารณาเห็นโสตะ  ฯลฯ</p><p>หทยวัตถุ ฯลฯ  ตทารัมมณจิตอันเป็นวิบากย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         รูปายตนะ เป็นปัจจัยแก่จักษุวิญญาณ  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ</p><p>โผฏฐัพพายตนะ   เป็นปัจจัยแก่กายวิญญาณ.</p><p>         จักขายตนะ  เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ กายายตนะ เป็นปัจจัยแก่</p><p>กายวิญญาณ.   หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่วิบากขันธ์   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>                         ๙.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิปาก-</strong></p><p><strong>ธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว   คือ <strong>ปุเรชาตะ</strong> ได้แก่พระเสกขะหรือปุถุชน พิจารณา</p><p>เห็นจักษุ   โสตะ   ฯลฯ   หทยวัตถุ   โดยความเป็นของไม่เที่ยง   ฯ ล ฯ   ย่อม</p><p>ยินดี  ฯลฯ  โทมนัสย่อมเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 166</p><p>เห็นรูปด้วยทิพยจักษุ ฯลฯ  หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นวิปาก-</p><p>ธัมมธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.    </p><p>         [๑๔๐๓] ๑๐.  <strong>วิปากธรรม     และเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัย แก่วิปากธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong> </p><p>         มี   อย่างเดียว   คือ  ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>ปุเรชาตะ.</strong></p><p>         ได้แก่    ขันธ์   ๑   ที่สหรคตด้วยจักขุวิญญาณที่เกิดพร้อมกัน    และ</p><p>จักขายตนะ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓  ฯ ล ฯ  ขันธ์ ๑  ที่สหรคตด้วยกายวิญญาณ</p><p>ฯลฯ, ขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบากและหทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์  ๓   ฯลฯ.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๑   ที่เป็นวิบาก   และหทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ ๓ ฯลฯ</p><p>                        ๑๑.  <strong>วิปากธรรม   และเนวิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่เนววิปากนวิปากธัมมธรรม    ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง  คือ  ที่เป็น  <strong>สหชาตะ  ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อาหาระ</strong></p><p>และรวมกับ  <strong>อินทริยะ.</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   ได้แก่   วิบากขันธ์และมหาภูตรูป    เป็นปัจจัยแก่</p><p>จิตตสมุฏฐานรูป.   ในปฏิสนธิขณะ   วิบากขันธ์และมหาภูตรูป   เป็นปัจจัยแก่</p><p>กฏัตตารูป.</p><p>         ที่เป็น <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อาหาระ</strong>   ได้แก่  วิบากขันธ์เกิด</p><p>ภายหลัง และกวฬีการาหาร   เป็นปัจจัยแก่กายนะ</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อินทริยะ</strong>  ได้แก่ วิบากขันธ์ที่เกิด</p><p>ภายหลังและรูปชีวิตินทรีย์   เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูป.</p><p>         [๑๔๐๔] ๑๒.  <strong>วิปากธัมมธรรม       และเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>ธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 167</p><p>         มี  อย่างเดียว  คือ ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>ปุเรชาตะ.</strong></p><p>         ได้แก่   ขันธ์  ๑    ที่เป็นวิปากธัมมธรรมที่เกิดพร้อมกันและหทยวัตถุ</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ฯลฯ. </p><p>                      ๑๓.  <strong>วิปากธัมมธรรม และเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่เนววิปากนวิปากธัมมธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         มี  ๓  อย่าง  คือ  ที่เป็น   <strong>สหชาตะ   ปัจฉาชาตะ</strong>   รวมกับ  <strong>อาหาระ</strong></p><p>และรวมกับ  <strong>อินทริยะ.</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่ ขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรมที่เกิดพร้อมกัน</p><p>และมหาภูตรูปเป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป.</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อาหาระ</strong>  ได้แก่  ขันธ์ที่เป็นวิปาก-</p><p>ธัมมธรรมที่เกิดภายหลังและกวฬีการาหาร   เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เกิดก่อน  ด้วย</p><p>อำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อินทริยะ</strong>  ได้แก่ ขันธ์ที่เป็นวิปาก-</p><p>ธัมมธรรมที่เกิดมาภายหลังและรูปชีวิตินทรีย์เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูป.</p><p>                           <strong>๒๒.  นัตถิปัจจัย  ฯลฯ  ๒๔.  อวิคตปัจจัย</strong></p><p>         <strong>วิปากธัมมธรรม ฯ ล ฯ.</strong></p><p><strong>         นัตถิปัจจัย  วิคตปัจจัย</strong>  เหมือนอนันตรปัจจัย.</p><p>         <strong>อวิคตปัจจัย</strong>   เหมือนอัตถิปัจจัย.</p><p>                                  <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong> </p><p>                                               <strong>สุทธมูลกนัย</strong></p><p>         [๑๔๐๕]   ในเหตุปัจจัย  มี ๗ วาระ.   ในอารัมมณปัจจัย   มี ๙ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย  มี ๑๐ วาระ  ในอนันตรปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 168</p><p>มี ๗ วาระ   ในสหชาตปัจจัย  มี ๑๑ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย  มี ๗ วาระ </p><p>ในนิสสยปัจจัย  มี ๑๓ วาระ   ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในปุเรชาตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ   ในปัจฉาชาตปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในอาเสวนปัจจัย   มี ๒ วาระ</p><p>ในกัมมปัจจัย   มี ๙ วาระ   ในวิปากปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในอาหารปัจจัย   มี</p><p>มี ๗ วาระ   ในอินทริยปัจจัย    มี ๙ วาระ   ในฌานปัจจัย   มี ๗ วาระ   ใน </p><p>มัคคปัจจัย   มี ๗ วาระ    ในสัมปยุตตปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในวิปปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๕ วาระ  ในอัตถิปัจจัย  มี ๑๓ วาระ   ในนัตถิปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในวิคต-</p><p>ปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในอวิคตปัจจัย   มี ๑๓ วาระ.</p><p>         [๑๔๐๖]   <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>   ในอธิปติปัจจัย  มี ๗ วาระ. . .ในสหชาต-</p><p>ปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย   มี  ๕ วาระ   ในนิสสยปัจจัย   มี ๗</p><p>วาระ  ในวิปากปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในอินทริยปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในมัคคปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ  ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ  ในวิปปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ใน</p><p>อัตถิปัจจัย   มี ๗ วาระ  ในอวิคตปัจจัย   มี ๗ วาระ.</p><p>         การนับวาระในอนุโลมแห่งปัญหาวาระ  ในกุสลติกะท่านนับไว้อย่างไร</p><p>พึงนับอย่างนั้น.</p><p>                                            <em>อนุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                               <strong>ปัจจนียนัย</strong>  </p><p>                                      <strong>การยกปัจจัยในปัจจนียะ</strong></p><p>         [๑๔๐๗] ๑.  <strong>วิปากธรรม    เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย  ฯลฯ  เป็นปัจจัย    ด้วยอำนาจของสหชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย ฯลฯ เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong>  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 169</p><p>                         ๒.  <strong>วิปากธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิปากธัมมธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย ฯลฯ เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของอุปนิสสย- ปัจจัย.</strong></p><p>                         ๓.  <strong>วิปากธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนววิปากนวิปากธัมม-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย  ฯลฯ เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>สหชาตปัจจัย ฯลฯ เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย ฯลฯ เป็น </strong></p><p><strong>ปัจจัย ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.</strong></p><p>                         ๔.  <strong>วิปากธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม  และเนว-</strong></p><p><strong>วิปากนวิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</strong></p><p>         [๑๔๐๘]  ๕.  <strong>วิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่วิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย ฯลฯ เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย ฯลฯ เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>                         ๖.  <strong>วิปากธัมมธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย ฯลฯ เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</strong></p><p><strong>ปัจจัย ฯลฯ เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p>                         ๗.  <strong>วิปากธัมมธรรม  เป็นปัจจัยแก่เนววิปากนวิปาก</strong></p><p><strong>ธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย  ฯลฯ เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของสหชาตปัจจัย  ฯลฯ  เป็นปัจจัย     ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p><strong>ฯลฯ เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย  ฯลฯ เป็นปัจจัย    ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของกัมมปัจจัย. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 170</p><p>                        ๘.  <strong>วิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรมและ</strong></p><p><strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong> </p><p>                        ๙.  <strong>วิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่วิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>และเนววิปากนวิปากธัมมธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</strong></p><p>         [๑๔๐๙] ๑๐.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม    เป็นปัจจัยแก่เนว-</strong></p><p><strong>วิปากนวิปากธัมมธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย ฯลฯ เป็นปัจจัย </strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย ฯลฯ เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</strong></p><p><strong>ปัจจัย  ฯลฯ  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย  ฯลฯ  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตะปัจจัย ฯลฯ เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอาหาร</strong></p><p><strong>ปัจจัย  ฯลฯ เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</strong></p><p>                       ๑๑.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม   เป็นปัจจัยแก่วิปาก.</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย  ฯลฯ เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>สหชาตปัจจัย  ฯลฯ  เป็นปัจจัย     ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย  ฯลฯ</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</strong></p><p>                       ๑๒.  <strong>เนววิปากนวิปากธัมมธรรม   เป็นปัจจัยแก่วิปาก-</strong></p><p><strong>ธัมมธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย ฯลฯ เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอุปนิสสยปัจจัย ฯลฯ เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</strong></p><p>         [๑๔๑๐] ๑๓.  <strong>วิปากธรรม      และเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่วิปากธรรม </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 171</p><p>         มี ๑ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   รวมกับ   <strong>ปุเรชาตะ</strong>   (สหชาตะ+ </p><p>ปุเรชาตะ)</p><p>                       ๑๔.  <strong>วิปากธรรม     และเนววิปากนวิปากธัมมธรรม </strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่เนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  สหชาตะ  ปัจฉชาตะ  รวมกับ  อาหาระ และ</p><p>รวมกับ    อินทริยะ   (คือปัจฉาชาตาหารและปัจฉาชาตินทริยะ)</p><p>        [๑๔๑๑] ๑๕.  <strong>วิปากธัมมธรรม     และเนววิปากนวิปากธัมม-</strong></p><p><strong>ธรรมเป็นปัจจัยแก่วิปากธัมมธรรม</strong></p><p>         มี ๑ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>   รวมกับ   <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p>                      ๑๖.  <strong>วิปากธัมมธรรม  และเนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่เนววิปากนวิปากธัมมธรรม</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น    <strong>สหชาตะ  ปัจฉาชาตะ</strong>   รวมกับ   <strong>อาหาระ</strong></p><p>และรวมกับ<strong>อินทริยะ</strong>   (คือปัจฉาชาตาหารและปัจฉาชาตินทริยะ)</p><p>                               <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>                                             <strong>สุทธมูลกนัย</strong></p><p>         [๑๔๑๒]   ในนเหตุปัจจัย   มี ๑๖ วาระ   ในนอารัมมณปัจจัย   มี ๑๖</p><p>วาระ    ในนอธิปติปัจจัยมี ๑๖ วาระ    ในนอนันตรปัจจัยมี ๑๖ วาระ    ในน-</p><p>สมนันตรปัจจัยมี ๑๖ วาระ   ในนสหชาตปัจจัย มี ๑๒ วาระ  ในนอัญญมัญญ- </p><p>ปัจจัยมี ๑๒ วาระ     ในนนิสสยปัจจัยมี ๑๒ วาระ    ในนอุปนิสสยปัจจัยมี ๑๖ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 172</p><p>วาระ   ในนปุเรชาตปัจจัย   มี ๑๔ วาระ    ในนปัจฉาชาตปัจจัย   มี ๑๖ วาระ </p><p>ในนอาเสวนปัจจัย   มี ๑๖ วาระ   ในนกัมมปัจจัย   มี  ๕ วาระ   ในนวิปาก-</p><p>ปัจจัย  มี ๑๘ วาระ  ในนอาหารปัจจัย  มี ๑๖ วาระ ในนอินทริยปัจจัย   มี ๑๖</p><p>วาระ ในนฌานปัจจัย  มี ๑๖ วาระ ในนมัคคปัจจัยมี ๑๖ วาระ  ในนสัมปยุตต-</p><p>ปัจจัย  มี ๑๒ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย  มี ๑๐ วาระ  ในโนอัตถิปัจจัย  มี ๑๐ </p><p>วาระ  ในโนนัตถิปัจจัย  มี ๑๖ วาระ   ในโนวิคตปัจจัย   มี ๑๖ วาระ  ในโน-</p><p>อวิคตปัจจัย   มี ๑๐ วาระ.</p><p>         [๑๔๑๓]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>    ในนอารัมมณปัจจัย   มี ๑๖ วาระ. . .</p><p>ในโนอวิคตปัจจัย  มี ๑๐ วาระ.   </p><p>         พึงนับให้พิสดารเหมือนที่นับปัจจนียะ   ในกุสลติกะ.</p><p>                                           <em>ปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>  </p><p>                                        <strong>อนุโลมปัจจนัยนัย</strong></p><p>                               <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>         [๑๔๑๔]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>     ในนอารัมมณปัจจัย  มี ๗ วาระ  ใน</p><p>นอธิปติปัจจัย   มี ๗ วาระ  ในนอนันตรปัจจัย  มี ๗ วาระ   ในนสมนันตร-</p><p>ปัจจัย   มี ๗  วาระ    โนนอัญญมัญญปัจจัย   มี ๓  วาระ    ในนอุปนิสสย-</p><p>ปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในนปุเรชาตปัจจัย   มี ๗  วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย   มี</p><p>๗ วาระ   ในนอาเสวนปัจจัย  มี ๗ วาระ   ในนกัมมปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในน-</p><p>วิปากปัจจัย   มี ๔ วาระ    ในนอาหารปัจจัย   มี ๗ วาระ     ในนอินทริยปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ  ในนฌานปัจจัย  มี ๗ วาระ   ในนมัคคปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในน-</p><p>สัมปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในโนนัตถิปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ   ในโนวิคตปัจจัย   มี ๗ วาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 173</p><p>         [๑๔๑๕]  <strong>ปัจจัย  ๕  คือ</strong>    เหตุปัจจัย    สหชาตปัจจัย    นิสสยปัจจัย</p><p>อัตถิปัจจัย   อวิคตปัจจัย   ในนอารัมมณปัจจัย   มี ๗ วาระ . . . ฯลฯ . . .  ใน </p><p>โนวิคตปัจจัย   มี ๗ วาระ. </p><p>         พึงนับให้พิสดารเหมือนที่นับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ    ใน</p><p>กุสลติกะ.   ผู้มีปัญญาพึงจำแนกวิธีสาธยาย   เช่นนี้.</p><p>                                     <em>อนุโลมปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>                                        <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong></p><p>                          <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>         [๑๔๑๖]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>     ในอารัมมณปัจจัย    มี ๙ วาระ . . .</p><p>ในอธิปติปัจจัย  มี ๑๐ วาระ   ในอนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ   ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ   ในสหชาตปัจจัย  มี ๑๑ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย  มี ๗ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย  มี ๑๓ วาระ   ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๙ วาระ   ในปุเรชาตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ    ในปัจฉาชาตปัจจัย   มี  ๓ วาระ    ในอาเสวนปัจจัย   มี ๒ วาระ</p><p>ในกัมมปัจจัย   มี ๑๓ วาระ   ในวิปากปัจจัย    มี ๓ วาระ    ในอาหารปัจจัย   มี</p><p>๗ วาระ  ในอินทริยปัจจัย  มี  ๙ วาระ  ในฌานปัจจัย  มี ๗ วาระ   ในมัคค-</p><p>ปัจจัย   มี ๗ วาระ     ในสัมปยุตตปัจจัย   มี ๓ วาระ     ในวิปปยุตตปัจจัย   มี</p><p>๕ วาระ  ในอัตถิปัจจัย  มี ๑๓ วาระ   ในนัตถิปัจจัย มี  ๗ วาระ  ในวิคตปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ  ในอวิคตปัจจัย  มี ๑๓ วาระ.</p><p>         [๑๔๑๗]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย   นอารัมมณปัจจัย</strong>   ในอธิปติปัจจัย  มี</p><p>๗ วาระ  ฯลฯ   ในอวิคตปัจจัย   มี  ๓ วาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 174</p><p>         พึงนับให้พิสดารเหมือนการนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ    ใน</p><p>กุสลติกะ.</p><p>                                     <em>ปัจจนียานุโลม  จบ</em> </p><p>                                     <em>วิปากติกะที่ ๓  จบ</em></p><p>                <strong>อรรถกถาพรรณนาเนื้อความแห่งวิปากติกปัฏฐาน</strong> </p><p>         พึงทราบวินิจฉัยใน  <strong>วิปากติกะ</strong>  ต่อไป  วาระ ๑๓ เหล่าใดที่พระผู้-</p><p>มีพระภาคเจ้าตรัสไว้ในเหตุปัจจัยว่า   <strong>วิปาก   ธมฺม   ปฏิจฺจ  วิปาโก  ธมฺโม</strong></p><p><strong>อุปฺปชฺชติ   เหตุปจฺจยา</strong>  เพื่อจะย่อแสดงวาระเหล่านั้น  ด้วยการนับ   พระผู้มี-</p><p>พระภาคเจ้าจึงตรัสว่า   <strong>เหตุยา   เตรส</strong>   แม้ในคำว่า   <strong>อารมฺมเณ  ปญฺจ</strong>  เป็น</p><p>ต้น    ก็นัยนี้เหมือนกัน.   ในอธิการนี้มีการกำหนดวิธีนับ ๖ อย่างคือ  ๑๓-๕-</p><p>๙-๗-๓-๒  ด้วยประการฉะนี้   ในการรวมปัจจัยด้วยอำนาจแห่งวิธีนั้นเหล่านั้น </p><p>ผู้ศึกษาพึงทราบวิธีคำนวณโดยนัยที่ข้าพเจ้ากล่าวไว้แล้วในหนหลัง.</p><p>         จริงอยู่   ใน<strong>ปัจจนียนัย</strong>  พระผู้มีพระภาคเจ้าเพื่อจะย่อแสดงวาระ ๑๐</p><p>ที่ตรัสไว้ใน   <strong>นเหตุปัจจัย</strong>   ว่า  <strong>วิปาก  ธมฺม  ปฏิจฺจ   วิปาโก   ธมฺโม</strong></p><p><strong>อุปฺปชฺชติ  นเหตุปจฺจยา</strong>  โดยการคำนวน   จึงตรัสว่า  <strong>น  เหตุยา ทส</strong>  แม้</p><p>ในคำว่า  <strong>น  อารมฺมเณ  ปญฺจ</strong>  เป็นต้น ก็นัยนี้เหมือนกัน  ในอธิการนี้มีการ</p><p>กำหนดวิธีนับ  ๘  อย่างคือ  ๑๐-๕-๑๓-๑๒-๒-๑-๙-๓  ด้วยประการฉะนี้ </p><p>ในการรวมปัจจัยด้วยอำนาจการกำหนดวิธีนับเหล่านั้น     ผู้ศึกษาพึงทราบการ</p><p>กำหนดโดยพิสดาร    ตามนัยที่ข้าพเจ้ากล่าวแล้วในหนหลัง    ส่วนบาลีพระผู้มี- </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 175</p><p>พระภาคเจ้าทรงย่อไว้  ก็ผู้ศึกษาพึงเทียบเคียงด้วยอำนาจการกำหนดที่มีได้เหล่า</p><p>นี้เอง  แล้วทราบอนุโสมปัจจนียนัย   และปัจจนียานุโลนัยเถิด. </p><p>         <strong>สหชาตวาระ</strong>  มีคติอย่างเดียวกับ  <strong>ปัจจยวาระ  นิสสยวาระ  สัง- </strong></p><p><strong>สัฏฐวาระ  และสัมปยุตตวาระ </strong>  ย่อมกำหนดตามบาลีนั่นเอง.</p><p>         พึงทราบวินิจฉัยใน  <strong>ปัญหาวาระ</strong>  ต่อไป.  สองบทว่า  <strong>กุสลากุสเล</strong></p><p><strong>นิรุทฺเธ</strong>     ความว่า    เมื่อกุศลอันเป็นไปด้วยอำนาจวิปัสสนา    และเมื่ออกุศล</p><p>อันเป็นไปด้วยอำนาจความกำหนัดเป็นต้นนี้ดับไปแล้ว.  คำว่า  <strong>วิปาโก   ตทา-</strong></p><p><strong>รมฺมณตา อุปฺปชฺชติ</strong>  ความว่า กามาวจรวิบากย่อมเกิดขึ้นโดยเป็นตทารัมมณะ</p><p><strong>ส่วนอาจารย์เหล่าใดกล่าวว่า    ในที่สุดแห่งวิปัสสนาชวนะ    และ</strong></p><p><strong>วิจิกิจฉาสัมปยุตตจิต   อุทธัจจสัมปยุตตจิตไม่มีตทารัมมณะ   อาจารย์</strong></p><p><strong>เหล่านั้นพึงถูกคัดค้านด้วยพระบาลีนี้.   คำว่า   อากาสานญฺจายนกุสล</strong></p><p><strong>วิญฺญาณญฺจายตนกิริยสฺส   อารมฺมณปจฺจเยน   ปจฺจโย</strong>   นี้  ท่านกล่าว</p><p>ไว้ด้วยอำนาจแห่งบุคคลผู้บรรลุพระอรหัต   แล้วเข้าสมาบัติที่ไม่เคยเข้าโดย</p><p>ปฏิโลม.  ในวิสัชนาทั้งปวง   ผู้ศึกษาพิจารณาบาลีให้ดีแล้ว    พึงทราบเนื้อความ</p><p>โดยอุบายนี้.</p><p>         แม้ในคำว่า   <strong>เหตุยา  สตฺต  อารมฺมเณ  นว  อธิปติยา  ทส</strong>   เป็น</p><p>ต้น    ผู้ศึกษาพึงทราบด้วยอำนาจแห่งสหชาตาธิปติปัจจัย   อารัมมณาธิปติปัจจัย</p><p>สหชาตนิสสยปัจจัย   ปุเรชาตนิสสยปัจจัย    อนันตรูปนิสสยปัจจัย    อารัมมณู-</p><p>ปนิสสยปัจจัย   ปกตูปนิสสยปัจจัย   สหชาตวิปปยุตตปัจจัย   และปุเรชาตวิปป-</p><p>ยุตตปัจจัย    เพราะฉะนั้นในปัจจัยใด ๆ ได้วิสัชนาจำนวนเท่าใด   โดยประการ</p><p>ใด ๆ   ผู้ศึกษาพึงกำหนดวิสัชนาเหล่านั้นทั้งหมดในปัจจัยนั้น ๆ   โดยประการ</p><p>นั้น ๆ.   อนึ่ง    วิธีทั้งหมดคือการยกวาระด้วยอำนาจอนุโลมในปัจจนียนัยเป็น </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 176</p><p>ต้น   การนับคือการรวมปัจจัยที่มีวาระอันได้โดยอนุโลมโดยเป็นปัจจนียะ  การ</p><p>มีได้การมีไม่ได้แห่งปัจจัยซึ่งมีวาระและการนับที่มีไม่ได้     ในเหตุมูลกนัยเป็น </p><p>ต้น    ล้วน ๆ ในอนุโลมปัจจยนียะ     และปัจจนียานุโลม     และที่เป็นไปด้วย</p><p>อำนาจการรวม   (ปัจจัย)   ผู้ศึกษาพึงทราบด้วยอำนาจแห่งนัยที่ข้าพเจ้ากล่าวใน </p><p>หนหลัง   ก็แม้ในติกะและทุกะนอกจากนี้ก็พึงทราบเหมือนในอธิการนี้.</p><p>         จริงอยู่    <strong>ปัฏฐานปกรณ์ว่าโดยบาลีแล้ว    มีปริมาณไม่สิ้นสุด</strong></p><p><strong>แม้บุคคลมีอายุยืนยิ่ง   ปฏิบัติด้วยคิดว่า  จักพรรณนาเนื้อความแห่ง</strong></p><p><strong>ปัฏฐานนั้นตามลำดับบท    อายุย่อมไม่เพียงพอ</strong>     ก็เมื่อท่านพรรณนา</p><p>ส่วนหนึ่งแห่งปัฏฐานแล้ว    แสดงส่วนที่เหลือไปตามนัย    (นั้น)    ผู้ศึกษาไม่</p><p>สามารถทราบเนื้อความได้ก็หาไม่  เพราะฉะนั้นต่อจากนี้ไป  ข้าพเจ้าจะไม่กล่าว</p><p>คำมีประมาณเท่านี้ก่อน   จักกล่าวเฉพาะคำที่จำเป็นต้องกล่าวเท่านั้น     เพราะมี</p><p>ประการที่พระผู้มีพระภาคเจ้ายังไม่ได้ตรัสในหนหลัง     ในติกะและทุกะที่เหลือ</p><p>ก็คำที่ข้าพเจ้าไม่ได้กล่าวถึง   ผ่านไปเสีย   ผู้ศึกษาพึงทราบตามนัยแห่งพระบาลี</p><p>แล.</p><p>                  <em>อรรถกถาพรรณนาเนื้อความแห่งวิปากติกปัฏฐาน  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 177</p><p>                                      <strong>๔. อุปาทินนติกะ</strong></p><p>                                          <strong>ปฏิจจวาระ</strong>  </p><p>                                           <strong>อนุโลมนัย</strong>  </p><p>                                         <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong></p><p>         [๑๔๑๘] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัยอุปาทินนุปาทานิย-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม     เกิดขึ้น </p><p>ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๓ และกฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอุปาทิน-</p><p>นุปาทานิยธรรม   เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ และกฏัตตารูป   อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>ขันธ์ทั้งหลาย   อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น.</p><p>         มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรมเกิด</p><p>ขึ้น ฯลฯ มหาภูตรูป ๒ อาศัยมหาภูตรูป ๒ เกิดขึ้น.   กฏัตตารูปที่เป็นอุปาทา-</p><p>รูป   อาศัยมหาภูตรูปเกิดขึ้น.</p><p>                        ๒.  อนุปาทินนุปาทานิยธรรม   อาศัยอุปาทิน-</p><p>นุปาทานิยธรรมเกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</p><p>         คือ  จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรมเกิดขึ้น.</p><p>                        ๓.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม  และอนุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม  อาศัยอุปาทินนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 178</p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป     อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอุปาทิน-</p><p>นุปาทานิยธรรม     เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ ๒ </p><p>เกิดขึ้น.    </p><p>         [๑๔๑๙]  ๔.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม     อาศัยอนุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong>                        </p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป     อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอนุปาทิน-</p><p>นุปาทานิยธรรม    เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ ๒</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>         มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  เกิด</p><p>ขึ้น ฯลฯ จิตตสมุฏฐานรูปที่เป็นอุปาทารูป   อาศัยมหาภูตรูปเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๔๒๐]  ๕.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  อาศัยอนุปาทินน-</strong></p><p><strong>อนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong>            </p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม    เกิด</p><p>ขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>                         ๖.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม  อาศัยอนุปาทินนอนุ-</strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรมเกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  จิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>                         ๗.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม   และอนุปาทินนอนุ-</strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม   อาศัยอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น   เพราะ</strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 179</p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอนุปาทินนุปา-</p><p>ทานิยธรรม  เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๔๒๑] ๘.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม  อาศัยอนุปาทินนอนุ- </strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม  และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   เกิดขึ้น   เพราะเหตุ</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม</p><p>และมหาภูตรูป    เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๔๒๒] ๙.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัยอุปาทินนุปาทา- </strong></p><p><strong>นิยธรรม   และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  จิตตสมุฏฐานรูป     อาศัยขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรมและ</p><p>มหาภูตรูป  เกิดขึ้น.</p><p>                                       <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         [๑๔๒๓] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม  อาศัยอุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม    เกิดขึ้น ฯลฯ.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>                        ๒.  <strong>อาศัยอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 180</p><p>                        ๓.  <strong>อาศัยอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น.</strong></p><p><strong>เพราะอารัมมณปัจจัย</strong>  มี ๓ วาระ.  </p><p>                                      <strong>๓.  อธิปติปัจจัย</strong></p><p>         [๑๔๒๔] ๑.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัยอนุปาทินนุปา-</strong></p><p><strong>ทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป      อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอนุปาทิน- </p><p>นุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น.</p><p>         ฯลฯ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ จิตตสมุฏฐานรูปที่เป็นอุปาทารูป  อาศัย</p><p>มหาภูตรูป  เกิดขึ้น.                                           </p><p>                         ๒.  <strong>อาศัยอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม</strong>  มี ๓ วาระ.</p><p>                         ๕.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม     อาศัยอนุปาทินนุปาทานิย-</strong></p><p><strong>ธรรม และอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         คือจิตตสมุฏฐานรูป      อาศัยขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม</p><p>และมหาภูตรูป   เกิดขึ้น.</p><p>                        <strong>๔. อนันตรปัจจัย  ฯลฯ  ๖.  สหชาตปัจจัย</strong></p><p>         [๑๔๒๕] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   อาศัยอุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม   เกิดขึ้น   เพราะอนันตรปัจจัย ฯลฯ   เพราะสมนันตรปัจจัย</strong></p><p><strong>ฯลฯ  เพราะสหชาตปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 181</p><p>         คือ  ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ อาศัยมหาภูตรูป ๑ เกิดขึ้น. กฏัตตารูป   ที่เป็น </p><p>อุปาทารูป  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย  เกิดขึ้น. </p><p>         สำหรับพวกอสัญญสัตว์    มหาภูตรูป ๓  อาศัยมหาภูตรูป  ๑  เกิดขึ้น</p><p>ฯลฯ กฏัตตารูป  ที่เป็นอุปาทารูป  อาศัยมหาภูตรูป  เกิดขึ้น.</p><p>         <strong>อาศัยอุปาทินนุปาทานิยธรรม</strong>  เกิดขึ้น  มี ๓ วาระ.</p><p>                        ๔.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม  อาศัยอนุปาทินนุปา-</strong></p><p><strong>ทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะสหชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอนุปาทินนุปาทา-</p><p>นิยธรรม  เกิดขึ้น ฯลฯ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ จิตตสมุฏฐานรูป ที่เป็นอุปาทา-</p><p>รูป  อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย   เกิดขึ้น,   พาหิรรูป. . .  อาหารสมุฏฐานรูป. . .</p><p>อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>                        ๕.  <strong>อาศัยอนุปาทินนุปาทานิยธรรมเกิดขึ้น</strong> มี ๓ วาระ.</p><p>                        ๘.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม    อาศัยอนุปาทินนุ-</strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรมและอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม</strong>  เกิดขึ้น.</p><p>                        ๙.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม     อาศัยอุปาทินนุปา-</strong></p><p><strong>ทานิยธรรมและอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น.</strong></p><p>                                    <strong>๗.  อัญญมัญญปัจจัย</strong>            </p><p>         [๑๔๒๖]  ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม  อาศัยอุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอัญญมัญญปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 182</p><p>         คือ ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น ฯลฯ ใน </p><p>ปฏิสนธิขณะ.  ขันธ์ ๓ และหทยวัตถุ    อาศัยขันธ์   ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิย-</p><p>ธรรม   เกิดขึ้น ฯลฯ  หทยวัตถุ   อาศัยขันธ์ทั้งหลาย   เกิดขึ้น   ขันธ์ทั้งหลาย</p><p>อาศัยหทยวัตถุ  เกิดขึ้น. </p><p>         อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ มหาภูตรูป ๒ อาศัยมหาภูตรูป ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         สำหรับอสัญญสัตว์  ฯลฯ  อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ เกิดขึ้น.</p><p>                        ๒.  <strong>อาศัยอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p>         คือ  พาหิรรูป ฯลฯ อาหารสมุฏฐานรูป ฯลฯ อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>                         ๓.  <strong>อาศัยอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น.</strong></p><p>                         <strong>๘.  นิสสยปัจจัย   ๙. อุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         [๑๔๒๗]  <strong>ฯลฯ     อาศัยอุปาทินนุปาทานิยธรรม  ฯลฯ   เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนิสสยปัจจัย.</strong>  มี ๙ วาระ. </p><p>         <strong>ฯลฯ  เพราะอุปนิสสยปัจจัย</strong>  มี ๓ วาระ</p><p>                                       <strong>๑๐. ปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>         [๑๔๒๘]  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม    อาศัยอุปาทินนุปาทานิย-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะปุเรชาตปัจจัย.</strong>  มี ๓ วาระ</p><p>                                        <strong>๑๑.  อาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         [๑๔๒๙]  ๑.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม      อาศัยอนุปาทินนุ-</strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอาเสวนปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 183</p><p>         คือ ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น.</p><p>                        ๒.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  อาศัยอนุปาทินน- </strong></p><p><strong>อนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอาเสวนปัจจัย</strong> </p><p>คือ ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น.</p><p>                                   <strong>๑๒.  กัมมปัจจัย</strong></p><p>         [๑๔๓๐]  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม    อาศัยอุปาทินนุปาทานิย-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะกัมมปัจจัย.  มี ๙ วาระ  เหมือนเหตุปัจจัย.</strong></p><p>                                    <strong>๑๓. วิปากปัจจัย</strong></p><p>         [๑๔๓๑]  ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   อาศัยอุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะวิปากปัจจัย</strong>   มี ๓ วาระ.</p><p>                         ๔.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม      อาศัยอนุปาทินนุ</strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะวิปากปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ฯลฯ  อาศัยมหาภูตรูป  ๑  เกิดขึ้น  ฯลฯ   จิตตสมุฏฐานรูปที่เป็น</p><p>อุปาทารูป   อาศัยมหาภูตรูป   เกิดขึ้น.</p><p>                         ๕.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  อาศัยอนุปาทินน-</strong></p><p><strong>อนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะวิปากปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม    เกิด</p><p>ขึ้น  มี ๙ วาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 184</p><p>                    <strong>๑๔.  อาหารปัจจัย  ฯลฯ  ๒๓.  อวิคตปัจจัย</strong></p><p>         [๑๔๓๒]  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม  อาศัยอุปาทินนุปาทานิย-</strong></p><p><strong>ธรรม เกิดขึ้น  เพราะอาหารปัจจัย  ฯลฯ  เพราะอินทริยปัจจัย เพราะ</strong></p><p><strong>ฌานปัจจัย  เพราะมัคคปัจจัย เพราะสัมปยุตปัจจัย เพราะวิปปยุตต- </strong></p><p><strong>ปัจจัย  เพราะอัตถิปัจจัย  เพราะนัตถิปัจจัย  เพราะวิคตปัจจัย  เพราะ</strong></p><p><strong>อวิคตปัจจัย.</strong></p><p>         พึงนับให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ   แห่งกุสลติกะ   ที่ให้พิสดารแล้ว</p><p>โดยวิธีสาธยาย</p><p>                               <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong></p><p>                                             <strong>สุทธมูลกนัย</strong></p><p>         [๑๔๓๓]  ในเหตุปัจจัย   มี ๙ วาระ   ในอารัมมณปัจจัย   มี ๓ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในอนันตรปัจจัย   มี ๓ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ   ในสหชาตปัจจัย   มี ๙ วาระ    ในอัญญมัญญปัจจัย   มี ๓ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย   มี ๙ วาระ   ในอุปนิสสยปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในปุเรชาตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ   ในอาเสวนปัจจัย   มี ๒ วาระ   ในกัมมปัจจัย   มี ๙ วาระ   ใน</p><p>วิปากปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในอาหารปัจจัย   มี ๙ วาระ  ในอินทริยปัจจัย  มี ๙</p><p>วาระ ในฌานปัจจัย  มี ๙ วาระ  ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ  ในสัมปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ   ในวิปปยุตตปัจจัย   มี ๙ วาระ   ในอัตถิปัจจัย   มี  ๙ วาระ   ใน</p><p>นัตถิปัจจัย    มี ๓ วาระ   ในวิคตปัจจัย    มี ๓ วาระ   ในอวิคตปัจจัย    มี ๙</p><p>วาระ.</p><p>         <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>   ในอารัมมณปัจจัย   มี ๓ วาระ . . . ในอวิคตปัจจัย</p><p>มี ๙ วาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 185</p><p>         พึงนับเหมือนการนับในปฏิจจวาระในกุสลติกะ     ที่นับไว้แล้วโดยวิธี</p><p>สาธยาย. </p><p>                                             <em>อนุโลม   จบ</em></p><p> </p><p>                                              <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                            <strong>๑. นเหตุปัจจัย</strong>  </p><p>         [๑๔๓๔] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม    อาศัยอุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong> </p><p>         คือ    ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   ซึ่งเป็น</p><p>อเหตุกะ  เกิดขึ้น ฯลฯ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ และกัฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็น</p><p>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   เกิดขึ้น ฯลฯ   ขันธ์ ๒ และกฏัตตารูป   อาศัยขันธ์ ๒</p><p>เกิดขึ้น.  หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย  เกิดขึ้น.   ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยหทยวัตถุ</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>         มหาภูตรูป  ๓  อาศัยมหาภูตรูป  ๑  เกิดขึ้น  ฯลฯ  กฏัตตารูป   ที่เป็น</p><p>อุปาทารูป   อาศัยมหาภูตรูป   เกิดขึ้น.</p><p>         สำหรับพวกอสัญญสัตว์    มหาภูตรูป  ๓  อาศัยมหาภูตรูป  ๑  เกิดขึ้น</p><p>ฯลฯ  กฏัตตารูป  ที่เป็นอุปาทารูป  อาศัยมหาภูตรูป  เกิดขึ้น.</p><p>                        ๒.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม  อาศัยอุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 186</p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป      อาศัยขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรมซึ่ง</p><p>เป็นอเหตุกะ   เกิดขึ้น.  </p><p>                        ๓.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม    และอนุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม  อาศัยอุปาทินนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์   ที่เป็นอุปาทินนุปาทา-</p><p>นิยธรรม  ซึ่งเป็นอเหตุกะ  เกิดขึ้น ฯลฯ  ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัย</p><p>ขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๔๓๕] ๔.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัยอนุปาทินนุปาทา</strong></p><p><strong>นิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอนุปาทินนุ-</p><p>ปาทานิยธรรม    ซึ่งเป็นอเหตุกะ    เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป</p><p>อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น. ฯลฯ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม</p><p>เกิดขึ้น ฯลฯ จิตตสมุฏฐานรูป   ที่เป็นอุปาทารูป   อาศัยมหาภูตรูป   เกิดขึ้น.</p><p>         พาหิรรูป. . .อาหารสมุฏฐานรูป. . .อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ อาศัยมหาภูต</p><p>รูป ๑ ฯลฯ อุปาทารูป  อาศัยมหาภูตรูป.</p><p>         โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ อาศัยขันธ์ที่สหรคต</p><p>ด้วยวิจิกิจฉา   ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ   เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๔๓๖] ๕.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัยอุปาทินนุปาทา</strong></p><p><strong>นิยธรรมและอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม ซึ่งเป็น</p><p>อเหตุกะและมหาภูตรูป   เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 187</p><p>                                          <strong>๒.  นอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         [๑๔๓๗] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม    อาศัยอุปาทินนุปาทา- </strong></p><p><strong>นิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong> </p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูป  ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  เกิด</p><p>ขึ้น.   หทยวัตถุอาศัยขันธ์ทั้งหลาย   เกิดขึ้น.   มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>         สำหรับพวกอสัญญสัตว์   ฯลฯ   อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>                        ๒.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม  อาศัยอุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   เกิด</p><p>ขึ้น.</p><p>                        ๓.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม   อาศัยอนุปาทินนุปา-</strong></p><p><strong>ทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  เกิด</p><p>ขึ้น ฯลฯ  อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ  พาหิรรูป. . .อาหารสมุฏฐานรูป . . .อุตุสมุฏ-</p><p>ฐานรูป ฯลฯ   อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>                        ๔.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม    อาศัยอนุปาทินน-</strong></p><p><strong>อนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ  จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม</p><p>เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 188</p><p>                         ๕.  <strong>อนุปาทานิยธรรมอาศัยอนุปาทินนุปาทานิยธรรม </strong></p><p><strong>และอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม</p><p>และมหาภูตรูป   เกิดขึ้น.  </p><p>                         ๖.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม  อาศัยอุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม  และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอารัมมณ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรมและ</p><p>มหาภูตรูป  เกิดขึ้น.</p><p>                                       <strong>๓.  นอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         [๑๔๓๘] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   อาศัยอุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         พึงกระทำปติสนธิให้บริบูรณ์.  มี ๓ วาระ.</p><p>                        ๔.  <strong>ฯลฯ  อาศัยธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น</strong>  มี ๑ วาระ.</p><p>                        ๕.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  อาศัยอนุปาทินน-</strong></p><p><strong>อนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         คือ  อธิปติธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  อาศัยขันธ์ที่เป็น</p><p>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 189</p><p>                       ๖.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม  อาศัยอุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม และอนุปาทินนุปาทานิยธรรมเกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรมและ</p><p>มหาภูตรูปเกิดขึ้น. </p><p>                   <strong>๔. นอนันตรปัจจัย  ฯลฯ  ๑๐.  นอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         [๑๔๓๙]  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   อาศัยอุปาทินนุปาทานิย-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอนันตรปัจจัย  ฯลฯ   เพราะนสมนันตรปัจจัย</strong></p><p><strong>เพราะนอัญญมัญญปัจจัย   เพราะนอุปนิสสยปัจจัย   เพราะนปุเรชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย  เพราะนปัจฉาชาตปัจจัย  เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   อาศัยอนุปาทินนอนุปาทานิย-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong>                                     </p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมซึ่งเป็น</p><p>วิบาก   เกิดขึ้น ฯลฯ</p><p>                                         <strong>๑๑.  นกัมมปัจจัย</strong></p><p>         [๑๔๔๐] ๑.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม    อาศัยอนุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>         คือ  เจตนาที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  อาศัยขันธ์ที่เป็นอนุปาทิน-</p><p>นุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น.</p><p>         พาหิรรูป. . . อาหารสมุฏฐานรูป. . .อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ อาศัยมหาภูต</p><p>รูป ๑ ฯลฯ                                                                          </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 190</p><p>         [๑๔๔๑] ๒.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  อาศัยอนุปาทินน-</strong></p><p><strong>อนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนกัมมปัจจัย</strong> </p><p>         คือ  เจตนาทีเป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม     อาศัยขันธ์ที่เป็นอนุ-</p><p>ปาทินนอนุปาทานิยธรรม   ซึ่งเป็นกุศล   เกิดขึ้น.                                       </p><p>  </p><p>                                       <strong>๑๒.  นวิปากปัจจัย</strong></p><p>         [๑๔๔๒] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม    อาศัยอุปาทินนุปาทา</strong></p><p><strong>นิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนวิปากปัจจัย</strong>                                     </p><p>         คือ   สำหรับพวกอสัญญสัตว์ ฯลฯ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ  กฏัตตา-</p><p>รูปที่เป็นอุปาทารูป   อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.</p><p>                        ๒.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัยอุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นัยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนวิปากปัจจัย</strong></p><p>         มี  ๑ วาระ.</p><p>                        ๓.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม    อาศัยอนุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรมเกิดขึ้น  เพราะนวิปากปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมซึ่งเป็น</p><p>กุศล   เกิดขึ้น.</p><p>         มี ๓ วาระ.</p><p>                        ๖.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม  อาศัยอนุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม และอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   เกิดขึ้น   เพราะ</strong></p><p><strong>นวิปากปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 191</p><p>         คือ    จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม</p><p>ซึ่งเป็นกุศล   และมหาภูตรูป   เกิดขึ้น.  </p><p>                                    <strong>๑๓.  นอาหารปัจจัย</strong></p><p>         [๑๔๔๓] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   อาศัยอุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอาหารปัจจัย</strong></p><p>         สำหรับพวกอสัญญสัตว์ ฯลฯ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>                        ๒.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม     อาศัยอนุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม   เกิดขึ้น   เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         พาหิรรูป . . . อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>                                    <strong>๑๔.  นอินทริยปัจจัย</strong></p><p>         [๑๔๔๔] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   อาศัยอุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอินทริยปัจจัย</strong></p><p>         สำหรับพวกอสัญญสัตว์   รูปชีวิตินทรีย์   อาศัยมหาภูตรูป   เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๔๔๕] ๒.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม   อาศัยอนุปาทิน- </strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม   เกิดขึ้น  เพราะนอินทริยปัจจัย</strong></p><p>         พาหิรรูป . . . อาหารสมุฏฐานรูป . . . อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ อาศัยมหาภูต </p><p>รูป ๑ ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 192</p><p>                                      <strong>๑๕.  นฌานปัจจัย</strong> </p><p>         [๑๔๔๖] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม    อาศัยอุปาทินนุปาทา- </strong></p><p><strong>นิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนฌานปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่สหรคตด้วยปัญจวิญญาณ ฯลฯ</p><p>         สำหรับพวกอสัญญสัตว์ ฯลฯ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>                        ๒.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม   อาศัยอนุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น    เพราะนฌานปัจจัย</strong></p><p>         พาหิรรูป. . . อาหารสมุฏฐานรูป. . .อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ อาศัยมหาภูต.</p><p>รูป ๑ ฯลฯ</p><p>                                      <strong>๑๖.  นมัคคปัจจัย</strong></p><p>         [๑๔๔๗]  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   อาศัยอุปาทินนุปาทานิย-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนมัคคปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม      ซึ่งเป็น</p><p>อเหตุกะ  เกิดขึ้น ฯลฯ</p><p>         มี ๕ วาระ.</p><p>                                  <strong>๑๗.  นสัมปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         [๑๔๔๘]  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   อาศัยอุปาทินนุปาทานิย-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนสัมปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         เหมือนกับนอารัมมณปัจจัย. (คือ มี ๖ วาระ) </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 193</p><p>                                  <strong>๑๘.  นวิปปยุตตปัจจัย</strong>        </p><p>         [๑๔๔๙] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   อาศัยอุปาทินนุปาทา- </strong></p><p><strong>นิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในอรูปภูมิ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม</p><p>เกิดขึ้น ฯลฯ</p><p>         สำหรับพวกอสัญญสัตว์  ฯลฯ  อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>                        ๒.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม     อาศัยอนุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรมเกิดขึ้น  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในอรูปภูมิ    ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิย-</p><p>ธรรม   เกิดขึ้น ฯลฯ. </p><p>         พาหิรรูป. . .อาหารสมุฏฐานรูป. . .อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ อาศัยมหาภูต</p><p>รูป ๑ ฯลฯ</p><p>                         ๓.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม อาศัยอนุปาทินน-</strong></p><p><strong>อนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในอรูปภูมิ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิย-</p><p>ธรรม   เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>                        <strong>๑๙.  โนนัตถิปัจจัย   ๒๐.  โนวิคตปัจจัย</strong></p><p>         [๑๔๕๐] <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   อาศัยอุปาทินนุปาทานิย-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะโนนัตถิปัจจัย ฯลฯ เพราะในวิคตปัจจัย</strong></p><p>         พึงนับเหมือนปัจจนียะ   ในกุสลติกะ  ที่ให้พิสดารไว้แล้ว. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 194</p><p>                                  <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong> </p><p>         ในนเหตุปัจจัยมี ๕ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ  ในนอธิปติ</p><p>ปัจจัย มี ๖ วาระ    ในนอนันตรปัจจัย มี ๖ วาระ   ในนสมนันตรปัจจัย   มี ๖ </p><p>วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย มี ๖ วาระ ในน-</p><p>ปุเรชาตปัจจัย มี ๗ วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ  ในนอาเสวนปัจจัย</p><p>มี ๙ วาระ   ในนกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ    ในนวิปากปัจจัย มี ๖ วาระ   ในน-</p><p>อาหารปัจจัย มี ๒ วาระ  ในนอินทริยปัจจัย มี ๒ วาระ  ในนฌานปัจจัย มี ๒</p><p>วาระ   ในนมัคคปัจจัย มี  ๕ วาระ  ในนสัมปยุตตปัจจัย  มี  ๖  วาระ  ในน-</p><p>วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ  ในโนนัตถิปัจจัย มี ๖ วาระ  ในโนวิคตปัจจัย มี ๖</p><p>วาระ.</p><p>         <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>   ในนอารัมมณปัจจัยมี ๘ วาระ ฯลฯ  ในโนวิคต-</p><p>ปัจจัย มี ๔ วาระ.</p><p>         พึงนับจำนวนวาระเหมือนในกุสลติกะ.</p><p>                                             <em>ปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>                                           <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>         [๑๔๕๒]   <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>     ในนอารัมมณปัจจัย มี ๖  วาระ  ฯลฯ</p><p>ในโนวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ.</p><p>         พึงนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ  เหมือนในกุสลติกะ.</p><p>                                      <em>อนุโลมปัจจนียนัย  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 195</p><p>                                          <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong> </p><p>         [๑๔๕๓]   <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>     ในอารัมมณปัจจัย   มี ๒ วาระ ฯลฯ</p><p>ในอวิคตปัจจัย   มี ๕ วาระ.  </p><p>         พึงนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม  เหมือนในกุสลติกะ.</p><p>                                        <em>ปัจจนียานุโลม  จบ</em> </p><p>                                          <em>ปฏิจจวาระ  จบ</em></p><p>                                           <strong>สหชาติวาระ</strong></p><p>         [๑๔๕๔]  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม     เกิดร่วมกับอุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         ปฏิจจวาระก็ดี   สหชาตวาระก็ดี   เหมือนกัน.</p><p>                                       <em>สหชาตวาระ  จบ</em></p><p>                                            <strong>ปัจจยวาระ</strong></p><p>                                            <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                          <strong>๑. เหตุปัจจัย</strong></p><p>         [๑๔๕๕] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   อาศัยอุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม  เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น ฯลฯ</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย   เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์</p><p>ทั้งหลายอาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 196</p><p>         มหาภูตรูป  ๓  อาศัยมหาภูตรูป  ๑  เกิดขึ้น  ฯลฯ     กฏัตตารูปที่เป็น </p><p>อุปาทารูปอาศัยมหาภูตรูป  เกิดขึ้น.  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอุปาทินนิปาทานิยธรรม</p><p>อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น. </p><p>                       ๒.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัยอุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป     อาศัยขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรมเกิด</p><p>ขึ้น  ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น.</p><p>                       ๓.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม    อาศัยอุปาทินนุ-</strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น.</p><p>                       ๔.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   และอนุปาทินนุปาทา.</strong></p><p><strong>นิยธรรม  อาศัยอุปาทินนุปาทานิยธรรม   เกิดขึ้น   เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓  และจิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นอุปาทินนุ- </p><p>ปาทานิยธรรม   เกิดขึ้น.</p><p>                       ๕.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม  อาศัยอนุปาทินนุปา-</strong></p><p><strong>ทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         มี ๑ วาระ</p><p>                       ๖.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  อาศัยอนุปาทินน-</strong></p><p><strong>อนุปานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         มี ๓ วาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 197</p><p>                       ๙.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม อาศัยอุปาทินนุปา-</strong></p><p><strong>ทานิยธรรม และอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย</strong> </p><p>         คือ  ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  และ</p><p>หทยวัตถุเกิดขึ้น ฯลฯ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุเกิดขึ้น.</p><p>                       ๑๐.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม  อาศัยอนุปาทินนุปา- </strong></p><p><strong>ทานิยธรรม  และอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น   เพราะเหตุ</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม</p><p>และมหาภูตรูป   เกิดขึ้น.</p><p>                       ๑๑.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม  อาศัยอุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม  และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   และ</p><p>มหาภูตรูป เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม</p><p>และหทยวัตถุเกิดขึ้น ฯลฯ   ขันธ์ ๒   อาศัยขันธ์ ๒   และหทยวัตถุเกิดขึ้น.</p><p>                                        <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         [๑๔๕๖] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม    อาศัยอุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑   ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม    เกิดขึ้น</p><p>ฯลฯ ขันธ์ ๒   อาศัยขันธ์  ๒   เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 198</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิย-</p><p>ธรรม  เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒  เกิดขึ้น. </p><p>         ขันธ์ทั้งหลายอาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>         จักขุวิญญาณ    อาศัยจักขายตนะ    เกิดขึ้น ฯลฯ    กายวิญญาณอาศัย</p><p>กายายตนะเกิดขึ้น. </p><p>         ขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  อาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น.</p><p>                      ๒.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัยอุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>                      ๓.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม    อาศัยอุปาทินนุ-</strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น     เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  อาศัยหทยวัตถุ  เกิดขึ้น.</p><p>                      ๔.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม  อาศัยอนุปาทินนุปา-</strong></p><p><strong>ทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   เกิดขึ้น</p><p>ฯลฯ ขันธ์ ๒   อาศัยขันธ์ ๒   เกิดขึ้น.</p><p>                      ๕.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  อาศัยอนุปาทนน-</strong></p><p><strong>อนุปาทานิยธรรม   เกิดขึ้น   เพราะอารัมมณปัจจัย</strong>                 </p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑   ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   เกิด </p><p>ขึ้น ฯลฯ  ขันธ์ ๒  อาศัยขันธ์ ๒   เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 199</p><p>         [๑๔๕๗]  ๖.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม    อาศัยอุปาทินนุ-</strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม   และอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   เกิดขึ้น   เพราะ </strong></p><p><strong>อารัมมณปัจจัย</strong> </p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   และ</p><p>หทยวัตถุ  เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ  เกิดขึ้น.</p><p>                         ๗.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัยอุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม   และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  และหทย-</p><p>วัตถุ  เกิดขึ้น ฯลฯ  ขันธ์ ๒  อาศัยขันธ์ ๒  และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>                                       <strong>๓.  อธิปติปัจจัย</strong></p><p>         [๑๔๕๘] ๑.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัยอุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  อาศัย  หทยวัตถุ  เกิดขึ้น.</p><p>                        ๒.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   อาศัยอุปาทินนุ-</strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  อาศัยหทยวัตถุ เกิดขึ้น.</p><p>                        ๓.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม  อาศัยอนุปาทินนุปา-</strong></p><p><strong>ทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มี ๑ วาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 200</p><p>                       ๔.  <strong>ฯลฯ  อาศัยอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น</strong></p><p>         มี ๓ วาระ.  </p><p>                       ๗.  <strong>ฯลฯ   อาศัยอุปาทินนุปาทานิยธรรม  และอนุปา-</strong></p><p><strong>ทินนอนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p>                       ๘.  <strong>ฯลฯ   อาศัยอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  และอนุ-</strong></p><p><strong>ปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย</strong> </p><p>                       ๙.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัยอุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรมและอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  และหทย-</p><p>วัตถุ   เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>                                        <strong>๔.  อนันตรปัจจัย</strong></p><p>         [๑๔๕๙]  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม    อาศัยอุปาทินนุปาทานิย-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         ปัจจัย ๒๔ พึงให้พิสดาร.  </p><p>         <strong>ฯลฯ    เพราะอวิคตปัจจัย.</strong></p><p>                                <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong> </p><p>         [๑๔๖๐]  ในเหตุปัจจัย  มี ๑๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ ใน</p><p>อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ  ในอนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย มี ๗</p><p>วาระ  ในสหชาตปัจจัย มี ๑๑  วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๗ วาระ  ในนิสสย- </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 201</p><p>ปัจจัย มี ๑๑  วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๗ วาระ</p><p>ในอาเสวนปัจจัย มี ๖ วาระ  ในกัมมปัจจัย มี ๑๑ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๑๑ </p><p>วาระ   ในอาหารปัจจัย  มี ๑๑ วาระ   ในอินทริยปัจจัย มี ๑๑ วาระ    ในฌาน- </p><p>ปัจจัย  มี ๑๑ วาระ   ในมัคคปัจจัย มี ๑๑ วาระ   ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๗ วาระ</p><p>ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๑๑ วาระ  ในอัตถิปัจจัย มี ๑๑ วาระ  ในนัตถิปัจจัย มี ๗</p><p>วาระ   ในวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ   ในอวิคตปัจจัย มี  ๑๑ วาระ.</p><p>         [๑๔๖๑]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>  ในอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ  ใน</p><p>อวิคตปัจจัย มี ๑๑ วาระ.  พึงนับจำนวนวาระเหมือนในกุสลติกะ.</p><p>                                           <em>อนุโลม  จบ</em></p><p>                                            <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                         <strong>๑. นเหตุปัจจัย</strong></p><p>         [๑๔๖๒] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม  อาศัยอุปาทินนุปาทานิย-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม ซึ่งเป็นอเหตุกะ</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>         ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         สำหรับพวกอสัญญสัตว์ ฯลฯ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ เกิดขึ้น.</p><p>         จักขุวิญญาณ   อาศัยจักขายตนะ    เกิดขึ้น ฯลฯ กายวิญญาณ    อาศัย</p><p>กายายตนะเกิดขึ้น.                                                         </p><p>         ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  ซึ่งเป็นอเหตุกะ   อาศัย</p><p>หทยวัตถุเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 202</p><p>                       ๒.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัยอุปาทินนุปาทา  </strong></p><p><strong>นัยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong> </p><p>         คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   ซึ่ง</p><p>เป็นอเหตุกะ เกิดขึ้น, ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรมซึ่งเป็นอเหตุกะ อาศัย</p><p>หทยวัตถุ   เกิดขึ้น.  โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ  อาศัย</p><p>หทยวัตถุ  เกิดขึ้น.</p><p>                       ๓.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม  และอนุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม  อาศัยอุปาทินนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอุปาทินนุปาทา- </p><p>นิยธรรม   ซึ่งเป็นอเหตุกะ   เกิดขึ้น.</p><p>                       ๔.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม  อาศัยอนุปาทินนุปา-</strong></p><p><strong>ทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong>                                 </p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอนุปาทินนุ-</p><p>ปาทานิยธรรม    ซึ่งเป็นอเหตุกะ   เกิดขึ้น ฯลฯ</p><p>         พาหิรรูป . . . อาหารสมุฏฐานรูป. . . อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ   มหาภูตรูป</p><p>๑ อาศัยมหาภูตรูป ๓ ฯลฯ อุปาทารูปอาศัยมหาภูตรูป.</p><p>         โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา    ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ    อาศัยขันธ์ที่</p><p>สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ   เกิดขึ้น.</p><p>                       ๕.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม      อาศัยอุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม    และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   เกิดขึ้น   เพราะ-</strong></p><p><strong>นเหตุปัจจัย</strong>                                                               . </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 203</p><p>         คือ  จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  ซึ่ง</p><p>เป็นอเหตุกะ  และมหาภูตรูป  เกิดขึ้น,  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอนุปาทิน- </p><p>นุปาทานิยธรรม   ซึ่งเป็นอเหตุกะ   และหทยวัตถุ  เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัย</p><p>ขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น. </p><p>         โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา    ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ     อาศัยขันธ์ที่ </p><p>สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ   และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>                         <strong>๒.  นอารัมมณปัจจัย  ๓.นอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         [๑๔๖๓] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม  อาศัยอุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย  ฯลฯ</strong></p><p>         คือ  ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น ฯลฯ</p><p>                        ๒.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัยอุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  เกิด</p><p>ขึ้น,  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>                        ๓.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม    อาศัยอุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         คือ  อธิปติธรรมที่เป็นอนุปาทาทินนอนุปาทานิยธรรม  อาศัยหทยวัตถุ</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>                        ๔.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม และอนุปาทินนุปาทานิย-</strong></p><p><strong>ธรรม  อาศัยอุปาทินนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 204</p><p>         คือ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอุปาทินนุปาทา-</p><p>นิยธรรม  เกิดขึ้น ฯลฯ    </p><p>                         ๕.  <strong>ฯลฯ  อาศัยอนุปาทินนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น</strong>  มี</p><p>๑ วาระ.</p><p>                         ๖.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  อาศัยอนุปาทินน-</strong></p><p><strong>อนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         คือ  อธิปติธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  อาศัยขันธ์ที่เป็น</p><p>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๔๖๔]  ๗.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม    อาศัยอุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม  และอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ-</strong></p><p><strong>นอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         คือ  อธิปติธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  อาศัยขันธ์ที่เป็น</p><p>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  และหทยวัตถุ  เกิดขึ้น.</p><p>                        ๘.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัยอุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  และ</p><p>มหาภูตรูป เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม</p><p>และหทยวัตถุเกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๔๖๕]  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   อาศัยอุปาทินนุปาทานิย-</strong></p><p><strong>ธรรม    เกิดขึ้น   เพราะนอนันตรปัจจัย. . . เพราะนสมนันตรปัจจัย</strong></p><p><strong>เพราะนอัญญมัญญปัจจัย   เพราะนอุปนิสสยปัจจัย  เพราะนปุเรชาต- </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 205</p><p><strong>ปัจจัย    เพราะนปัจฉาชาตปัจจัย   เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong><sup>๑</sup><strong>.</strong> </p><p>                                       <strong>๑๑. นกัมมปัจจัย</strong></p><p>         [๑๔๖๖] ๑.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม    อาศัยอุปาทินนุ- </strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>         คือ  เจตนาที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  อาศัยหทยวัตถุ  เกิดขึ้น.</p><p>                       ๒.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม    อาศัยอุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>         คือ  เจตนาที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   ซึ่งเป็นกุศล    อาศัย</p><p>หทยวัตถุเกิดขึ้น.</p><p>                       ๓.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม     อาศัยอนุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>         คือ  เจตนาที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัยขันธ์ที่เป็นอนุปาทิน-</p><p>นุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น.   พาหิรรูป. . .อาหารสมุฏฐานรูป. . .อุตุสมุฏฐานรูป</p><p>ฯลฯ อาศัยมหาภูตรูป ๑ เกิดขึ้น.</p><p>                       ๔.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม อาศัยอนุปาทินน-</strong></p><p><strong>อนุปาทานิยธรรม    เกิดขึ้น  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>         คือ  เจตนาที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม      อาศัยขันธ์ที่เป็น</p><p>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  ซึ่งเป็นกุศล  เกิดขึ้น.</p><p>๑.  ดูจำนวนการนับวาระ  ในข้อ ๑๔๖๙ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 206</p><p>                         ๕.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม    อาศัยอุปาทิน- </strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม  และอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น   เพราะ</strong></p><p><strong>นกัมมปัจจัย</strong> </p><p>         คือ  เจตนาซึ่งเป็นกุศลที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  อาศัยขันธ์</p><p>ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  ซึ่งเป็นกุศลและหทยวัตถุเกิดขึ้น.</p><p>                         ๖.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม  อาศัยอุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม  และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>         คือ เจตนาที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัยขันธ์ที่เป็นอนุปาทิน-</p><p>นุปาทานิยธรรม    และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>                                      <strong>๑๒. นวิปากปัจจัย</strong></p><p>         [๑๔๖๗]  ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม    อาศัยอุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนวิปากปัจจัย</strong>                  </p><p>         สำหรับพวกอสัญญสัตว์ ฯลฯ อาศัยมหาภูตรูป ๑ เกิดขึ้น.</p><p>                         ๒.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม  อาศัยอุปาทินนุปาทา</strong></p><p><strong>นิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนวิปากปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   อาศัยหทยวัตถุ    เกิดขึ้น.</p><p>                         ๓.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   อาศัยอุปาทานิย-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนวิปากปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม    ซึ่งเป็นกุศล     อาศัย</p><p>หทยวัตถุเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 207</p><p>                         ๔.  <strong>ฯลฯ    อาศัยอนุปาทินนุปาทานิยธรรม ฯลฯ เกิดขึ้น</strong></p><p>         มี ๑ วาระ.          </p><p>                         ๕.  <strong>ฯลฯ    อาศัยอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   ฯลฯ</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น</strong></p><p>         มี ๓ วาระ. </p><p>                         ๘.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม    อาศัยอุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม   และอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น   เพราะ</strong></p><p><strong>นวิปากปัจจัย  ฯลฯ</strong></p><p>                         ๙.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัยอนุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม  และอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น เพราะนวิปาก-</strong></p><p><strong>ปัจจัย    ฯลฯ</strong></p><p>                         ๑๐.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม  อาศัยอุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม   และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม    เกิดขึ้น   เพราะนวิปาก-</strong></p><p><strong>ปัจจัย  ฯลฯ</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม และหทย-</p><p>วัตถุ   เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>                  <strong>๑๓.  นอาหารปัจจัย  ฯลฯ    ๒๐. โนวิคตปัจจัย</strong></p><p>         [๑๔๖๘]  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม    อาศัยอุปาทินนุปาทานิย-</strong></p><p><strong>ธรรม เกิดขึ้น เพราะนอาหารปัจจัย. . .เพราะนอินทริยปัจจัย  เพราะ</strong></p><p><strong>นฌานปัจจัย   เพราะนมัคคปัจจัย   เพราะนสัมปยุตตปัจจัย   เพราะ</strong></p><p><strong>นวิปปยุตตปัจจัย  เพราะโนนัตถิปัจจัย   เพราะโนวิคตปัจจัย. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 208</p><p>                                <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong> </p><p>                                          <strong>สุทธมูลกนัย</strong></p><p>         [๑๔๖๙]  ในนเหตุปัจจัย  มี ๕ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๖  วาระ</p><p>ในนอธิปติปัจจัย มี ๘ วาระ   ในนอนันตรปัจจัย มี ๖ วาระ   ในนสมนันตร- </p><p>ปัจจัย มี ๖ วาระ  ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ  ในนอุปนิสสยปัจจัย มี ๖</p><p>วาระ  ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๗ วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑๑ วาระ  ในน-</p><p>อาเสวนปัจจัย มี ๑๑ วาระ   ในนกัมมปัจจัย    มี ๖ วาระ    ในนวิปากปัจจัย มี</p><p>๑๐ วาระ  ในนอาหารปัจจัย มี ๒ วาระ   ในนอินทริยปัจจัย มี ๒ วาระ    ใน-</p><p>นฌานปัจจัย มี ๒ วาระ  ในนมัคคปัจจัย มี ๕ วาระ  ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๖</p><p>วาระ   ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ   ในโนนัตถิปัจจัย มี ๖ วาระ   ในโน-</p><p>วิคตปัจจัย   มี ๖ วาระ.   พึงนับโดยพิสดาร.</p><p>                          <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong> </p><p>         <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>    ในนอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ ในโนวิคต-</p><p>ปัจจัย มี ๖ วาระ.  พึงนับโดยพิสดาร.</p><p>                           <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>         <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>      ในอารัมมณปัจจัย  มี  ๔ วาระ ฯลฯ ในอวิคต</p><p>ปัจจัย มี ๕ วาระ.</p><p>                                          <em>ปัจจยวาระ  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 209</p><p>                                         <strong>นิสสยวาระ</strong> </p><p>         [๑๔๗๐]   <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม    อาศัยอุปาทินนุปาทานิย- </strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong>                        </p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม      เกิดขึ้น</p><p>ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๓ ฯลฯ </p><p>         ปัจจัยวาระก็ดี   นิสสยวาระก็ดี   เหมือนกัน.</p><p>                                     <em>นิสสยวาระ  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 210</p><p>                                          <strong>สังสัฏฐวาระ</strong> </p><p>                                           <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                           <strong>เหตุปัจจัย</strong> </p><p>         [๑๔๗๑] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม  เจือกับอุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม  เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   เกิดขึ้น, </p><p>ขันธ์ ๑ เจือกับขันธ์ ๓ เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ เจือกับขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม</p><p>เกิดขึ้น ฯลฯ  ขันธ์ ๒ เจือกับ   ขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>                        ๒.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม    เจือกับอนุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong>                               </p><p>         คือ ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   เกิดขึ้น</p><p>ฯลฯ  ขันธ์ ๒ เจือกับขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>                        ๓.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมเจือกับอนุปาทินน-</strong></p><p><strong>อนุปาทานิยธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เกิด</p><p>ขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ เจือกับขันธ์ ๒ เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 211</p><p>                                <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong> </p><p>                                            <strong>สุทธมูลกนัย</strong></p><p>         [๑๔๗๒]  ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอธิปติปัจจัย  มี ๒ วาระ</p><p>ในอาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ   ในวิปากปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ   ในอวิคตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ.  ในกุสลติกะนับอย่างไร  พึงนับอย่างนั้น.</p><p>                                            <em>อนุโลม  จบ</em> </p><p>                                            <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>         [๑๔๗๓]  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม  เจือกับอุปาทินนุปาทานิย-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>        คือ    ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นอุปาทานิยธรรมซึ่งเป็นอเหตุกะ</p><p>เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ เจือกับขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         ในอเหตุกะ  ปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม   เจือกับอนุปาทินนุปาทานิยธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  ซึ่งเป็น</p><p>อเหตุกะ  เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ เจือกับขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.    โมหะที่สหรคตด้วย</p><p>วิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ   เจือกับขันธ์ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคต</p><p>ด้วยอุทธัจจะ ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 212</p><p>                             <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong> </p><p>         ในนเหตุปัจจัย    มี ๒ วาระ   ในนอธิปติปัจจัย    มี ๓  วาระ   ใน-</p><p>นวิปปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ ฯลฯ</p><p>                                        <em>ปัจจนียนัย  จบ</em>  </p><p>                                      <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>         [๑๔๗๔]   <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>   ในนอธิปติปัจจัย  มี  ๓  วาระ  ฯลฯ</p><p>ในนวิปปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ.</p><p>                                      <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong> </p><p>         <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>    ในอารัมมณปัจจัย   มี ๒ วาระ ฯลฯ . . . ใน-</p><p>อวิคตปัจจัย   มี ๒ วาระ.</p><p>                                      <em>สังสัฏฐวาระ  จบ</em></p><p>                                       <strong>สัมปยุตตวาระ</strong>        </p><p>         [๑๔๗๕]  อุปาทินนุปาทานิยธรรม      สัมปยุตกับอุปาทินนุปาทานิย- </p><p>ธรรม   เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย.</p><p>         ในเหตุปัจจัย   มี ๓ วาระ. . . ฯลฯ. . . ในอวิคตปัจจัย  มี ๓ วาระ.</p><p>         สังสัฏฐวาระก็ดี  สัมปยุตตวาระก็ดี   เหมือนกัน.</p><p>                                     <em>สัมปยุตตวาระ  จบ</em></p><p>                                          </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 213</p><p>                                           <strong>ปัญหาวาระ</strong>  </p><p>                                              <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                            <strong>๑. เหตุปัจจัย</strong></p><p>         [๑๔๗๖] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อุปาทิน- </strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เหตุที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ     เหตุที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม     เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์   และกฏัตตารูป   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>         [๑๔๗๗] ๒.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม     เป็นปัจจัยแก่อนุปา-</strong></p><p><strong>ทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เหตุที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป</p><p>ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.                                                       </p><p>         [๑๔๗๘] ๓.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุ-</strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม   และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เหตุที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 214</p><p>         [๑๔๗๙] ๔.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนุปา-</strong></p><p><strong>ทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong>                            </p><p>         คือ   เหตุที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตขันธ์</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย. </p><p>         [๑๔๘๐] ๕.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนุ-</strong></p><p><strong>ปาทินนอนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เหตุที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>         [๑๔๘๑] ๖.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อนุ-</strong></p><p><strong>ปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  เหตุที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏ-</p><p>ฐานรูป  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>         [๑๔๘๒] ๗.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อนุ-</strong></p><p><strong>ปาทินนุปาทานิยธรรม  และอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เหตุที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์   และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 215</p><p>                                        <strong>๒. อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         [๑๔๘๓] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุ-  </strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   พระเสกขะหรือปุถุชน    พิจารณาเห็นจักษุโดยความเป็นของไม่</p><p>เที่ยง  เป็นทุกข์เป็นอนัตตา  ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะปรารภจักษุ</p><p>นั้น    ราคะย่อมเกิดขึ้น    โทมนัสย่อมเกิดขึ้น    เมื่อกุศลและอกุศลดับไปแล้ว</p><p>ตทารัมมณจิตอันเป็นวิบาก  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         พระเสกขะหรือปุถุชน  พิจารณาเห็นโสตะ  ฆานะ  ชิวหา  กายะ  รูป</p><p>เสียง   กลิ่น   รส   โผฏฐัพพะ   ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   และหทยวัตถุ</p><p>และขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยะ    โดยความเป็นของไม่เที่ยง   เป็น</p><p>ทุกข์   เป็นอนัตตา   ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   เพราะปรารภโสตะเป็นต้น</p><p>นั้น      ราคะย่อมเกิดขึ้น    โทมนัสย่อมเกิดขึ้น    เมื่อกุศลและอกุศลดับไปแล้ว</p><p>ตทารัมมณจิต  อันเป็นวิบาก  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         รูปายตนะที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม     เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ</p><p>คันธายตนะ     ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  ฯลฯ    รสายตนะ  ฯลฯ    โผฏ-</p><p>ฐัพพายตนะเป็นปัจจัยแก่กายวิญญาณ   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>         [๑๔๘๔]  ๒.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อนุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong>                         </p><p>         คือ   บุคคลพิจารณาเห็นจักษุ    โดยความเป็นของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์</p><p>เป็นอนัตตา   ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   เพราะปรารภจักษุนั้น   ราคะย่อม</p><p>เกิดขึ้น  โทมนัสย่อมเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 216</p><p>         บุคคลพิจารณาเห็นโสตะ  ฆานะ  ชิวหา  กาย  รูป  เสียง  กลิ่น   รส </p><p>โผฏฐัพพะ  ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  และหทยวัตุถุ  และขันธ์ทั้งหลายที่</p><p>เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  โดยความเป็นของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา</p><p>ย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   เพราะปรารภโสตะเป็นต้นนั้น    ราคะย่อมเกิดขึ้น</p><p>โทมนัสย่อมเกิดขึ้น. </p><p>         บุคคลเห็นรูปที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยทิพยจักษุ,  รู้จิตของ</p><p>บุคคลผู้มีความพร้อมเพรียงด้วยจิตที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยเจโตปริย-</p><p>ญาณ.</p><p>         ขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่อิทธิวิธญาณ    แก่</p><p>เจโตปริยญาณ  แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ   แก่อนาคตังสญาณ  แก่อาวัชชนะ</p><p>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>         [๑๔๘๕] ๓.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่อนุปา-</strong></p><p><strong>ทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ  บุคคลให้ทาน  สมาทานศีล  ทำอุโบสถกรรม  แล้วพิจารณากุศล</p><p>นั้น,   พิจารณากุศลที่สั่งสมดีแล้วในกาลก่อน,  ออกจากฌานแล้วพิจารณาฌาน.</p><p>         พระอริยะทั้งหลายพิจารณาโคตรภู,  พิจารณาโวทาน,   พิจารณากิเลส</p><p>ที่ละแล้ว,   พิจารณากิเลสที่ข่มแล้ว,  รู้กิเลสที่เคยเกิดแล้วในกาลก่อน,  พิจารณา</p><p>เห็นรูป  เสียง   กลิ่น  รส   โผฏฐัพพะ    ที่เป็นอนุปาทินนุปาทินนุปานิยธรรม  และ</p><p>ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม    โดยความเป็นของไม่เที่ยง     เป็นทุกข์ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 217</p><p>เป็นอนัตตา   ย่อมยินดี     ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง    เพราะปรารภรูปเป็นต้นนั้น</p><p>ราคะย่อมเกิดขึ้น   โทมนัสย่อมเกิดขึ้น. </p><p>         เห็นรูปที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   ด้วยทิพยจักษุ,   ฟังเสียงด้วย </p><p>ทิพโสตธาตุ      รู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิตที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิย- </p><p>ธรรม   ด้วยเจโตปริยญาณ.</p><p>         อากาสานัญจายตนะ   เป็นปัจจัยแก่วิญญาณัญจายตนะ  ด้วยอำนาจของ</p><p>อารัมมณปัจจัย.</p><p>         อากิญจัญญายตนะ  เป็นปัจจัยแก่เนวสัญญานาสัญญายตนะ  ด้วยอำนาจ</p><p>ของอารัมมณปัจจัย.</p><p>         ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อิทธิวิธญาณ   แก่</p><p>เจโตปริยญาณ  แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ    แก่ยถากัมมูปคญาณ  แก่อนาคตังส-</p><p>ญาณ   แก่อาวัชชนะ   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>         [๑๔๘๖]  ๔.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ  พระเสกขะหรือปุถุชน   พิจารณาเห็นรูปที่เป็นอนุปาทินนุปาทา-</p><p>นิยธรรม . . . เสียง   กลิ่น   รส   โผฏฐัพพะ   ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม</p><p>และขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   โดยความเป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์</p><p>เป็นอนัตตา     ย่อมยินดี      ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง     เพราะปรารภรูปเป็นต้นนั้น</p><p>ราคะย่อมเกิดขึ้น     โทมนัสย่อมเกิดขึ้น     เมื่อกุศลและอกุศลดับไปแล้ว  ตทา-</p><p>รัมมณจิตอันเป็นวิบากย่อมเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 218</p><p>         อากาสานัญจายตนกุศล    เป็นปัจจัยแก่วิญญาณัญจายตนวิบาก   ด้วย</p><p>อำนาจของอารัมมณปัจจัย. </p><p>         อากิญจัญญายตนกุศล     เป็นปัจจัยแก่เนวสัญญานาสัญญายตนวิบาก </p><p>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>         รูปายตนะที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ</p><p>ฯลฯ โผฏฐัพพายตนะ เป็นปัจจัยแก่กายวิญญาณ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>         [๑๔๘๗] ๕.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนุ-</strong></p><p><strong>ปาทินนอนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong>              </p><p>         คือ   นิพพาน   เป็นปัจจัยแก่มรรค   แก่ผล  ด้วยอำนาจของอารัมมณ-</p><p>ปัจจัย.                                                                                         </p><p>         [๑๔๘๘] ๖.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ  พระอริยะทั้งหลาย  ออกจากมรรค  แล้วพิจารณามรรค,  พิจารณา</p><p>ผล,    พิจารณานิพพาน,    นิพพานเป็นปัจจัยแก่โคตรภู,    แก่โวทาน,    แก่</p><p>อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>         พระอริยะทั้งหลาย รู้จิตของบุคคลผู้พรั่งพร้อมด้วยจิตที่เป็นอนุปาทินน-</p><p>อนุปาทานิยธรรม   ด้วยเจโตปริยญาณ.</p><p>         ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่เจโตปริยญาณ</p><p>แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ   แก่อนาคตังสญาณ   แก่อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของ</p><p>อารัมมณปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 219</p><p>                                         <strong>๓.  อธิปติปัจจัย</strong></p><p>         [๑๔๘๙] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อนุปาทิน- </strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong> </p><p>         มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>         บุคคลย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง เพราะการทำจักษุให้เป็นอารมณ์</p><p>อย่างหนักแน่น  ครั้นกระทำจักษุให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว  ราคะย่อม</p><p>เกิดขึ้น  ทิฏฐิย่อมเกิดขึ้น.   บุคคลย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   เพราะกระทำ</p><p>โสตะ   ฆานะ   ชิวหา   กายะ   รูป   เสียง   กลิ่น  รส   โผฏฐัพพะ   หทยวัตถุ</p><p>ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม     และขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม    ให้</p><p>เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น     ครั้นกระทำโสตะเป็นต้นนั้นให้เป็นอารมณ์อย่าง</p><p>หนักแน่นแล้ว   ราคะย่อมเกิดขึ้น  ทิฏฐิย่อมเกิดขึ้น.</p><p>                        ๒.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง คือที่เป็น   <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>         บุคคลให้ทาน   สมาทานศีล    กระทำอุโบสถกรรม    แล้วกระทำกุศล</p><p>นั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น   แล้วพิจารณา.</p><p>         กระทำกุศลที่สั่งสมไว้ดีแล้วในกาลก่อน ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น</p><p>แล้วพิจารณา.</p><p>         ออกจากฌาน  กระทำฌานให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้วพิจารณา. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 220</p><p>         พระเสกขะทั้งหลายกระทำโคตรภู   ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว</p><p>พิจารณา   กระทำโวทานให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้วพิจารณา. </p><p>         บุคคลย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะกระทำรูป  เสียง  กลิ่น  รส </p><p>โผฏฐัพพะ ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม และขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิย-</p><p>ธรรม   ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว    ครั้นกระทำรูปเป็นต้นนั้นให้เป็น</p><p>อารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   ราคะย่อมเกิดขึ้น  ทิฏฐิ   ย่อมเกิดขึ้น</p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>         อธิปติธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>และจิตสมุฏฐานรูปด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>         [๑๔๙๐]  ๓.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม     เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง คือที่เป็น   <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>   และ  <strong>สหชาตธิปติ</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>         นิพพาน   เป็นปัจจัยแก่มรรค,   แก่ผล  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>         อธิปติธรรมที่เป็นอนุปาทินนานุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต- </p><p>ขันธ์   ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.                                                        </p><p>         [๑๔๙๑]  ๔.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 221</p><p>         มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>    และ   <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่  </p><p>         พระอริยะทั้งหลายออกจากมรรค       กระทำมรรคให้เป็นอารมณ์อย่าง </p><p>หนักแน่น    แล้วพิจารณา,    กระทำผลให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น    แล้ว</p><p>พิจารณา,   กระทำนิพพานให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น   แล้วพิจารณา.</p><p>         นิพพานเป็นปัจจัยแก่โคตรภู   แก่โวทาน  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>         อธิปติธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่จิตต-</p><p>สมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>         [๑๔๙๒] ๕.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม     เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม   และอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอธิปติปัจจัย</strong>   </p><p>         มีอย่างเดียว   คือที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>   ได้แก่</p><p>         อธิปติธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์   และจิตตสมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</p><p>                                          <strong>๔. อนันตรปัจจัย</strong></p><p>         [๑๔๙๓] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม      เป็นปัจจัยแก่อุปา-</strong></p><p><strong>ทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong>                        </p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   ที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  ที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 222</p><p>         ปัญจวิญญาณเป็นปัจจัยแก่มโนธาตุ     ที่เป็นวิบาก     ด้วยอำนาจของ</p><p>อนันตรปัจจัย. </p><p>         มโนธาตุที่เป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่มโนวิญญาณธาตุ   ที่เป็นวิบาก  ด้วย</p><p>อำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>         [๑๔๙๔] ๒.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อนุปา-</strong></p><p><strong>ทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ภวังคจิต    เป็นปัจจัยแก่อาวัชชนจิต.    มโนวิญญาณธาตุที่เป็น</p><p>วิบาก  เป็นปัจจัยแก่มโนวิญญาณธาตุที่เป็นกิริยา  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         [๑๔๙๕] ๓.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อนุปา- </strong></p><p><strong>ทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  ที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   ที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของ</p><p>อนันตรปัจจัย.</p><p>         อนุโลมเป็นปัจจัยแก่โคตรภู.</p><p>         อนุโลมเป็นปัจจัยแก่โวทาน.</p><p>         อาวัชชนจิตเป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 223</p><p>         [๑๔๙๖] ๔.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่อุปา-</strong></p><p><strong>ทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong> </p><p>         คือ  อาวัชชนะ  เป็นปัจจัยแก่ปัญจวิญญาณ  ด้วยอำนาจของอนันตร-</p><p>ปัจจัย. </p><p>         ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม     เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ    ด้วย</p><p>อำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         [๑๔๙๗] ๕.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อนุปา-</strong></p><p><strong>ทินนอนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ   โคตรภูเป็นปัจจัยแก่มรรค</p><p>         โวทานเป็นปัจจัยแก่มรรค</p><p>         อนุโลมเป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติ</p><p>         เนวสัญญานาสัญญายตนะของผู้ออกจากนิโรธ เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติ</p><p>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         [๑๔๙๘] ๖.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม ที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม      ที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของ</p><p>อนันตรปัจจัย    มรรคเป็นปัจจัยแก่ผล    ผลเป็นปัจจัยแก่ผล    ด้วยอำนาจของ</p><p>อนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 224</p><p>         [๑๔๙๙] ๗.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   ผล  เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>                                  <strong>๕.  สมนันตรปัจจัย</strong></p><p>                        ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่อุปา-</strong></p><p><strong>ทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของสมนันตรปัจจัย</strong></p><p>         เหมือนอนันตรปัจจัย.</p><p>                                   <strong>๖.  สหชาตปัจจัย</strong></p><p>         [๑๕๐๐] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุ-</strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม     เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓</p><p>ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ ๓ และกฏัตตารูป   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย   ฯลฯ   ขันธ์ ๒ เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ และกฏัตตารูป.</p><p>         ขันธ์ทั้งหลายเป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุหทยวัตถุเป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย.</p><p>         มหาภูตรูป ๑ เป็นปัจจัยแก่มหาภูตรูป ๓, มหาภูตรูป ๓ เป็นปัจจัยแก่</p><p>มหาภูตรูป ๑, มหาภูตรูป ๒ เป็นปัจจัยแก่มหาภูตรูป ๒,  มหาภูตรูปทั้งหลาย</p><p>เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูป   ที่เป็นอุปาทารูป   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>         สำหรับพวกอสัญญสัตว์  มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 225</p><p>         [๑๕๐๑]  ๒.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong> </p><p>         คือ  ขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐาน-</p><p>รูป   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย. </p><p>         [๑๕๐๒] ๓.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุ-</strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของสหชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์   ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>๒ และจิตตสมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>         [๑๕๐๓] ๔.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อนุปา-</strong></p><p><strong>ทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม     เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>         มหาภูตรูป  ๑  ที่เป็นอนุปาทาทินนุปาทานิยธรรม  ฯลฯ  มหาภูตรูป</p><p>ทั้งหลาย   เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>         พาหิรรูป. . . อาหารสมุฏฐานรูป. . .อุตุสมุฏฐานรูป  ฯลฯ  มหาภูต</p><p>รูป ๑ ฯลฯ  มหาภูตรูปทั้งหลาย     เป็นปัจจัยแก่อุปาทายรูป    ด้วยอำนาจของ</p><p>สหชาตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 226</p><p>         [๑๕๐๔] ๕.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม     เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong> </p><p>         คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม     เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>๓ ฯลฯ ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>         [๑๕๐๕] ๖.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม     เป็นปัจจัยแก่ </strong></p><p><strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏ-</p><p>ฐานรูป   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>         [๑๕๐๖] ๗.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม   และอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>๓ และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย  ฯลฯ ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์  ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>         [๑๕๐๗] ๘.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม  และอนุปาทินนอนุ-</strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนุปาทินนุปาทานิยธรรม   ด้วยอำนาจ.</strong></p><p><strong>ของสหชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   และมหาภูตรูป    เป็น</p><p>ปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.        </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 227</p><p>         [๑๕๐๘] ๙.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   และอนุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่อนุปาทินนุปาทานิยธรรม    ด้วยอำนาจของ </strong></p><p><strong>สหชาตปัจจัย</strong>  </p><p>         คือ  ขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   และมหาภูตรูป   เป็นปัจจัย</p><p>แก่จิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย. </p><p>                                    <strong>๗. อัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         [๑๕๐๙] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุ-</strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         คือ      ขันธ์ ๑  ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม     เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓</p><p>ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ ๓  และหทยวัตถุ ฯลฯ.</p><p>         ขันธ์ทั้งหลาย    เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ,    หทยวัตถุเป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>ทั้งหลาย.</p><p>         มหาภูตรูป ๑   เป็นปัจจัยแก่มหาภูตรูป ๓ ฯลฯ   มหาภูตรูป ๒  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่มหาภูตรูป ๒.</p><p>         สำหรับพวกอสัญญสัตว์  มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ.</p><p>         [๑๕๑๐] ๒. <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อนุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 228</p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓</p><p>ฯลฯ  ขันธ์ ๒  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย. </p><p>         มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ พาหิรรูป. . .อาหารสมุฏฐานรูป...อุตุสมุฏฐานรูป</p><p>ฯลฯ  มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ </p><p>         [๑๕๑๑] ๓.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อนุ-</strong></p><p><strong>ปาทินนอนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย</strong> </p><p>         คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓</p><p>ฯลฯ ขันธ์ ๒  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒.</p><p>                                        <strong>๘.  นิสสยปัจจัย</strong></p><p>         [๑๕๑๒] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่อุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         คือ    ขันธ์ ๑ ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓</p><p>ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย ฯลฯ.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ.</p><p>         สำหรับอสัญญสัตว์  มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ.</p><p>         จักขายตนะ   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ  กายายตนะ   เป็นปัจจัย</p><p>แก่กายวิญญาณ     หทยวัตถุ    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๑๕๑๓] ๒.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อนุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 229</p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐาน-</p><p>รูป  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย.  หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นอนุปาทิน- </p><p>นุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย.  </p><p>         [๑๕๑๔] ๓.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม     เป็นปัจจัยแก่อนุปา-</strong></p><p><strong>ทินนอนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         คือ   หทยวัตถุเป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๑๕๑๕] ๔.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม    และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม    ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>นิสสยปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย ฯลฯ  ขันธ์ ๒  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>๒  และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๑๕๑๖] ๕.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อนุปา-</strong></p><p><strong>ทินนุปาทานิยธรรม</strong>  มี ๑ วาระ.</p><p>         <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม</strong>  มี ๓ วาระ  (วาระที่  ๖-๗-๘). </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 230</p><p>         [๑๕๑๗] ๙.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม  และอนุปาทินนอนุปา-</strong></p><p><strong>ทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   ด้วยอำนาจ </strong></p><p><strong>ของนิสสยปัจจัย</strong> </p><p>         คือ  ขันธ์ ๑  ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   และหทยวัตถุ  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย  ฯลฯ ขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ ๒  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๑๕๑๘] ๑๐.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม  และอนุปาทินนอนุ-</strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อนุปาทินนุปาทานิยธรรม   ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม    และมหาภูตรูป   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๑๕๑๙] ๑๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม  และอนุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่อนุปาทินนุปาทานิยธรรม    ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>นิสสยปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   และมหาภูตรูป   เป็นปัจจัย</p><p>แก่จิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย.</p><p>         ขันธ์ ๑   ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรมและหทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ ๓  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย ฯลฯ   ขันธ์ ๒  และหทยวัตถุ     เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ ๒  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 231</p><p>                                        <strong>๙.  อุปนิสสยปัจจัย</strong> </p><p>         [๑๕๒๐] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อุปาทิน- </strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>   และ   <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         สุขทางกาย  เป็นปัจจัย แก่สุขทางกาย  แก่ทุกข์ทางกาย  ด้วยอำนาจของ</p><p>อุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         ทุกข์ทางกาย   เป็นปัจจัย   แก่สุขทางกาย   แก่ทุกข์ทางกาย.</p><p>         อุตุ   เป็นปัจจัย   แก่สุขทางกาย  แก่ทุกข์ทางกาย,   โภชนะ  เป็นปัจจัย</p><p>แก่สุขทางกาย   แก่ทุกข์ทางกาย,   สุขทางกาย   ทุกข์ทางกาย  อุตุ  โภชนะ  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่สุขทางกาย   ทุกข์ทางกาย   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๑๕๒๑] ๒.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อนุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong>                       </p><p>         มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>   และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>   ได้แก่  บุคคลอาศัยสุขทางกาย   ให้ทาน</p><p>สมาทานศีล   ทำอุโบสถกรรม   ยังฌานให้เกิด   ยังวิปัสสนาให้เกิด   ยังอภิญญา</p><p>ให้เกิด   ยังสมาบัติให้เกิด   ฆ่าสัตว์ ฯลฯ   ทำลายสงฆ์.</p><p>         เข้าไปอาศัยทุกข์ทางกาย   อุตุ   โภชนะ  ให้ทาน ฯลฯ   ทำลายสงฆ์. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 232</p><p>         สุขทางกาย   ทุกข์ทางกาย   อุตุ   โภชนะ    เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็น</p><p>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม   แก่ศีล   สุตะ   จาคะ  ปัญญา   ราคะ   โทสะ  โมหะ </p><p>มานะ  ทิฏฐิ   ความปรารถนา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๑๕๒๒] ๓.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม     เป็นปัจจัยแก่อนุปา- </strong></p><p><strong>ทินนอนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว   คือที่เป็น   ปกตูปนิสสยะ  ได้แก่  บุคคลอาศัยสุขทาง</p><p>กาย   ยังมรรคให้เกิด   เข้าผลสมาบัติ.</p><p>         บุคคลอาศัยทุกข์ทางกาย  อุตุ  โภชนะ  ยังมรรคให้เกิด   เข้าผลสมาบัติ.</p><p>         สุขทางกาย   ทุกข์ทางกาย   อุตุ   โภชนะ   เป็นปัจจัยแก่มรรค  แก่ผล- </p><p>สมาบัติ  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๑๕๒๓] ๔.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่อนุปา-</strong></p><p><strong>ทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง   คือที่เป็น<strong>อารัมมณูปนิสสยะ   อนันตรูปนิสสยะ</strong>   และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่ บุคคลอาศัยศรัทธาที่เป็นอนุปาทินนุ-</p><p>ปาทานิยธรรม   ให้ทาน   สมาทานศีล    ทำอุโบสถกรรม   ยังฌานให้เกิด   ยัง</p><p>วิปัสสนาให้เกิด    ยังอภิญญาให้เกิด    ยังสมาบัติให้เกิด    ฆ่าสัตว์  ฯลฯ  ทำลาย</p><p>สงฆ์   ก่อมานะ  ถือทิฏฐิ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 233</p><p>         บุคคลอาศัยศีลที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   สุตะ   จาคะ  ปัญญา </p><p>ราคะ  โทสะ  โมหะ   มานะ   ทิฏฐิ   ความปรารถนา   อุตุ   โภชนะ  เสนาสนะ</p><p>แล้วให้ทาน   ยังสมาบัติให้เกิด   ฆ่าสัตว์  ทำลายสงฆ์   ก่อมานะ   ถือทิฏฐิ.</p><p>         ศรัทธาที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม ศีล สุตะ จาคะ ปัญญา  ราคะ </p><p>โทสะ   โมหะ   มานะ   ทิฏฐิ   ความปรารถนา   อุตุ   โภชนะ   เสนาสนะ   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   แก่ศีล   สุตะ   จาคะ   ปัญญา</p><p>ราคะ  โทสะ  โมหะ  มานะ  ทิฏฐิ  ความปรารถนา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</p><p>ปัจจัย.</p><p>         บริกรรมแห่งปฐมฌาน   เป็นปัจจัยแก่ปฐมฌาน ฯลฯ   บริกรรมแห่ง</p><p>เนวสัญญานาสัญญายตนะ   เป็นปัจจัยแก่เนวสัญญานาสัญญายตนะ.</p><p>         ปฐมฌาน     เป็นปัจจัยแก่ทุติยฌาน ฯลฯ    อากิญจัญญายตนะ    เป็น</p><p>ปัจจัย แก่เนวสัญญานาสัญญายตนะ.</p><p>         ปาณาติบาต    เป็นปัจจัยแก่ปาณาติบาต ฯลฯ   นิยตมิจฉาทิฏฐิ   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่นิยตมิจฉาทิฏฐิ.</p><p>         [๑๕๒๔] ๕.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น    <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>   และ   <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่   บุคคลอาศัยศรัทธาที่เป็นอนุปาทิน- </p><p>นุปาทานิยธรรมแล้ว    ยังตนให้เดือดร้อน    ให้เร่าร้อน   เสวยทุกข์มีการแสวงหา</p><p>เป็นมูล. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 234</p><p>         บุคคลอาศัยศีลที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม ฯลฯ  เสนาสนะ  ยังตน</p><p>ให้เดือดร้อน   ให้เร่าร้อน   เสวยทุกข์มีการแสวงหาเป็นมูล. </p><p>         ศรัทธาที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม ฯลฯ  เสนาสนะ  เป็นปัจจัยแก่</p><p>สุขทางกาย   ทุกข์ทางกาย   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         กุศลกรรมและอกุศลกรรม    เป็นปัจจัยแก่วิบาก   ด้วยอำนาจของอุป- </p><p>นิสสยปัจจัย.</p><p>         [๑๕๒๕] ๖.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อนุปา-</strong></p><p><strong>ทินนอนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒  อย่าง  คือที่เป็น    <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>   และ   <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>   ได้แก่  บริกรรมแห่งปฐมมรรค   เป็นปัจจัย</p><p>แก่ปฐมมรรค  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</p><p>         บริกรรมแห่งทุติยมรรค   เป็นปัจจัยแก่ทุติยมรรค</p><p>         บริกรรมแห่งตติยมรรค   เป็นปัจจัยแก่ตติยมรรค</p><p>         บริกรรมแห่งจตุตถมรรค   เป็นปัจจัยแก่จตุตถมรรค   ด้วยอำนาจของ</p><p>อุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๑๕๒๖] ๗.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนุ-</strong></p><p><strong>ปาทินนอนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong>             </p><p>         มี ๓ อย่าง   คือ   <strong>อารัมมณูปนิสสยะ   อนันตรูปนิสสยะ</strong>    และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 235</p><p>         ปฐมมรรค   เป็นปัจจัยแก่ทุติยมรรค   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         ทุติยมรรค   เป็นปัจจัยแก่ตติยมรรค</p><p>         ตติยมรรค   เป็นปัจจัยแก่จตุตถมรรค. </p><p>         มรรค   เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติ   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๑๕๒๗] ๘.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่ </strong></p><p><strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่  ผลสมาบัติ    เป็นปัจจัยแก่สุขทางกาย</p><p>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๑๕๒๘] ๙.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม     เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong> </p><p>         มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ</strong> และ <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         พระอริยะทั้งหลายอาศัยมรรค    ยังสมาบัติที่ยังไม่เกิดให้เกิดขึ้น    เข้า</p><p>สมาบัติที่เกิดแล้ว   พิจารณาสังขารโดยความเป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์    เป็น</p><p>อนัตตา. </p><p>         มรรคเป็นปัจจัยแก่อัตถปฏิสัมภิทา  ธรรมปฏิสัมภิทา  นิรุตติปฏิสัมภิทา</p><p>ปฏิภาณปฏิสัมภิทา    ความฉลาดในฐานะและอฐานะ     ของพระอริยะทั้งหลาย</p><p>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 236</p><p>                                      <strong>๑๐.  ปุเรชาตปัจจัย</strong> </p><p>         [๑๕๒๙] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุ-</strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong> </p><p>         มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>   และ   <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>         พระเสกขะหรือปุถุชนพิจารณาเห็นจักษุ     โดยความเป็นของไม่เที่ยง</p><p>เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา.  ย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะปรารภจักษุนั้น</p><p>ราคะย่อมเกิดขึ้น ฯลฯ    โทมนัสย่อมเกิดขึ้น       เมื่อกุศลและอกุศลดับไปแล้ว</p><p>ตทารัมมณจิตอันเป็นวิบากย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         พระเสกขะหรือปุถุชนพิจารณา  โสตะ   ฆานะ   ชิวหา   กายะที่เป็น</p><p>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   รูป   เสียง   กลิ่น   รส   โผฏฐัพพะ   และหทยวัตถุ</p><p>โดยความเป็นของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา  ย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง</p><p>เพราะปรารภโสตะเป็นต้นนั้น   ราคะย่อมเกิดขึ้น ฯลฯ   โทมนัสย่อมเกิดขึ้น</p><p>เมื่อกุศลและอกุศลดับไปแล้ว    ตทารัมมณจิตอันเป็นวิบากย่อมเกิดขึ้น </p><p>         รูปายตนะที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ,</p><p>คันธายตนะ. . .รสายตนะ. . .โผฏฐัพพายตนะ    ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม</p><p>เป็นปัจจัยแก่กายวิญญาณ   ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย. </p><p>         ที่เป็น   <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 237</p><p>         จักขายตนะ   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ กายายตนะ    เป็นปัจจัย</p><p>แก่กายวิญญาณ  </p><p>         หทยวัตถุ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจ </p><p>ของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>         [๑๕๓๐] ๒.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อนุปา-</strong></p><p><strong>ทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>   และ  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>         พระเสกขะหรือปุถุชนพิจารณาเห็นจักษุ      โดยความเป็นของไม่เที่ยง</p><p>เป็นทุกข์   เป็นอนัตตา  ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   เพราะปรารภจักษุนั้น</p><p>ราคะย่อมเกิดขึ้น  โทมนัสย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         พระเสกขะหรือปุถุชน   พิจารณาเห็นโสตะ ฯลฯ หทยวัตถุ   โดยความ</p><p>เป็นของไม่เที่ยง    เป็นทุกข์    เป็นอนัตตา      ย่อมยินดี    ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง</p><p>เพราะปรารภโสตะเป็นต้นนั้น     ราคะย่อมเกิดขึ้น ฯลฯ   โทมนัสย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         พระเสกขะหรือปุถุชน    เห็นรูปที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม    ด้วย</p><p>ทิพยจักษุ.</p><p>         ที่เป็น   <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>         หทยวัตถุ     เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม    ด้วย</p><p>อำนาจของปุเรชาตปัจจัย </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 238</p><p>         [๑๕๓๑] ๓.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนุปา-</strong></p><p><strong>ทินนอนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong> </p><p>         มีอย่างเดียว   คือ   ที่เป็น   <strong>วัตถุเรชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>         หทยวัตถุเป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม    ด้วย</p><p>อำนาจของปุเรชาตปัจจัย. </p><p>         [๑๕๓๒] ๔.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อนุปา-</strong></p><p><strong>ทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว   คือ   ที่เป็น   <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>         บุคคลพิจารณาเห็นรูป   เสียง   กลิ่น   รส   โผฏฐัพพะ   ที่เป็นอนุปา-</p><p>ทินนุปาทานิยธรรม   โดยความเป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์   เป็นอนัตตา  ย่อม</p><p>ยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะปรารภรูปเป็นต้น นั้น   ราคะย่อมเกิด   ฯลฯ</p><p>โทมนัสย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         เห็นรูปที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยทิพยจักษุ,   ฟังเสียงด้วย</p><p>ทิพโสตธาตุ.</p><p>         [๑๕๓๓] ๕.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว   คือ   ที่เป็น   <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>         บุคคลพิจารณาเห็นรูป  เสียง  กลิ่น   รส   โผฎฐัพพะ   ที่เป็นอนุปา-</p><p>ทินนุปาทานิยธรรม   โดยความเป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์   เป็นอนัตตา  ย่อม </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 239</p><p>ยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะปรารภรูปเป็นต้นนั้น     ราคะย่อมเกิดขึ้น ฯลฯ</p><p>โทมนัสย่อมเกิดขึ้น     เมื่อกุศลและอกุศลดับไปแล้วตทารัมมณจิตอันเป็นวิบาก</p><p>ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>         รูปายตนะที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ </p><p>ฯลฯ โผฏฐัพพายตนะเป็นปัจจัยแก่กายวิญญาณ  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>         [๑๕๓๔] ๖.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   และอนุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม      เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุปาทานิยธรรม     ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>ปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>         มี   อย่างเดียว    คือที่เป็น    <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>    รวมกับ   <strong>วัตถุ</strong></p><p><strong>ปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่    </p><p>         รูปายตนะ     และจักขายตนะ   ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ   ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย ฯลฯ</p><p>         โผฏฐัพพายตนะ    และกายายตนะ     ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม</p><p>เป็นปัจจัยแก่กายวิญญาณ   ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย</p><p>         รูปายตนะ   และหทยวัตถุที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย ฯลฯ</p><p>         โผฏฐัพพายตนะ   และหทยวัตถุ   ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 240</p><p>         [๑๕๓๕] ๗.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม  และอนุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อนุปาทินนุปาทานิยธรรม    ด้วยอำนาจของ </strong></p><p><strong>ปุเรชาตปัจจัย</strong>  </p><p>         มีอย่างเดียวคือ ที่เป็น <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong> รวมกับ  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong></p><p>         คือ  รูปายตนะ    และหทยวัตถุที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็น  </p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัยฯลฯ</p><p>         โผฏฐัพพายตนะ   และหทยวัตถุที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม     เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>                                        <strong>๑๑. ปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>         [๑๕๓๖] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุ-</strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย</strong>                          </p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เกิดภายหลัง  เป็นปัจจัยแก่</p><p>กายนี้ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม ที่เกิดก่อน ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.</p><p>         [๑๕๓๗] ๒.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อนุปา</strong></p><p><strong>ทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เกิดภายหลัง   เป็นปัจจัยแก่</p><p>กายนี้ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม    ที่เกิดก่อน   ด้วยอำนาจของปัจฉาชาต-</p><p>ปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 241</p><p>         [๑๕๓๘] ๓.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่อุปา-</strong></p><p><strong>ทินนุปาทานิยธรรมและอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   ด้วยอำนาจของ </strong></p><p><strong>ปัจฉาชาตปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เกิดภายหลัง    เป็นปัจจัยแก่</p><p>กายนี้ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม     และอนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เกิดก่อน</p><p>ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.</p><p>         [๑๕๓๙] ๔.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อนุปา-</strong></p><p><strong>ทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย</strong>        </p><p>         คือ    ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เกิดภายหลัง   เป็นปัจจัย</p><p>แก่กายนี้ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาต-</p><p>ปัจจัย.</p><p>         [๑๕๔๐] ๕.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่อุปา-</strong></p><p><strong>ทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เกิดภายหลัง  เป็นปัจจัยแก่</p><p>กายนี้ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม ที่เกิดก่อน   ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.</p><p>         [๑๕๔๑] ๖.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อุปา-</strong></p><p><strong>ทินนุปาทานิยธรรม  และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>ปัจฉาชาตปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 242</p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เกิดภายหลัง  เป็นปัจจัยแก่</p><p>กายนี้ทีเป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรมและอนุปาทินนุปาทานิยธรรม     ที่เกิดก่อน </p><p>ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย. </p><p>         [๑๕๔๒] ๗.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม       เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เกิดภายหลัง  เป็นปัจจัยแก่</p><p>กายนี้   ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาต- </p><p>ปัจจัย.                                                                           </p><p>         [๑๕๔๓] ๘.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม     เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม   ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เกิดภายหลัง เป็นปัจจัย</p><p>แก่กายนี้ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาต-</p><p>ปัจจัย. </p><p>         [๑๕๔๔] ๙.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม       เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เกิดภายหลัง เป็นปัจจัย</p><p>แก่กายนี้ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม       และอนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เกิด</p><p>ก่อนด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 243</p><p>                                        <strong>๑๒. อาเสวนปัจจัย</strong>  </p><p>         [๑๕๔๕] ๑.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อนุปา-</strong></p><p><strong>ทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   ที่เกิดก่อน ๆ   เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เกิดหลังๆด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย,</p><p>         อนุโลมเป็นปัจจัยแก่โคตรภู</p><p>         อนุโลมเป็นปัจจัยแก่โวทาน   ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>         [๑๕๔๖] ๒.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อนุปา-</strong></p><p><strong>ทินนอนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         คือ   โคตรภู   เป็นปัจจัยแก่มรรค</p><p>         โวทาน   เป็นปัจจัยแก่มรรค  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>                                          <strong>๑๓.  กัมมปัจจัย</strong></p><p>         [๑๕๔๗] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุ-</strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เจตนาที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย,</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  เจตนาที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์   และกฏัตตารูป  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย,</p><p>         เจตนาเป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 244</p><p>         [๑๕๒๘]  ๒.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อนุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong> </p><p>         คือ  เจตนาที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐาน</p><p>รูป   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </p><p>                         ๓.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุ-</strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม  และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของกัมม-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong>                                                                          </p><p>         คือ  เจตนาที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.        </p><p>         [๑๕๔๙] ๔.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อนุปา-</strong></p><p><strong>ทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong>                          </p><p>         คือ   เจตนาที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         [๑๕๕๐] ๕.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong>                              </p><p>         มีอย่างเดียว   คือ  <strong>นานาขณิกะ</strong>   ได้แก่</p><p>         เจตนาที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นอุปา-</p><p>ทินนุปาทานิยธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก  และกฏัตตารูป   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 245</p><p>         [๑๕๕๑] ๖.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อนุ-</strong></p><p><strong>ปาทินนอนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong>  </p><p>         มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   และ   <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>         ที่เป็น <strong>สหชาตะ</strong>   ได้แก่  เจตนาที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม</p><p>เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่  กุศลเจตนาที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทา-</p><p>นิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก</p><p>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.                                  </p><p>         [๑๕๕๒] ๗.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนุ-</strong></p><p><strong>ปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p>         คือ  เจตนาที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏ-</p><p>ฐานรูป  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         [๑๕๕๓] ๘.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนุ-</strong></p><p><strong>ปาทินนุปาทานิยธรรม และอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของกัมมปัจจัย</strong></p><p>         คือ  เจตนาที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-  </p><p>ขันธ์   และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 246</p><p>                                          <strong>๑๔.  วิปากปัจจัย</strong> </p><p>         [๑๕๕๔] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย</strong> </p><p>         คือ  ขันธ์ ๑  ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก  เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ ๓  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย ฯลฯ</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๑   ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม    ซึ่งเป็น</p><p>วิบาก   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และกฏัตตารูป   ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ และกฏัตตารูป   ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย.</p><p>         ขันธ์ทั้งหลายเป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ   ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย.</p><p>         [๑๕๕๕] ๒.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อนุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย</strong>                              </p><p>         คือ  ขันธ์  ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก  เป็นปัจจัยแก่</p><p>จิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย.</p><p>         [๑๕๕๖] ๓.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม    และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม     ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>วิปากปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๑  ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก  เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ ๓  และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย  ฯลฯ    ขันธ์ ๒</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒  และจิตตสมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 247</p><p>         [๑๕๕๗] ๔.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนุ-</strong></p><p><strong>ปาทินนอนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย</strong>                  </p><p>         คือ   ขันธ์ ๑  ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   ซึ่งเป็นวิบากเป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย ฯลฯ  ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒</p><p>ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย. </p><p>         [๑๕๕๘] ๕.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนุ-</strong></p><p><strong>ปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม    ซึ่งเป็นวิบาก    เป็น</p><p>ปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย.</p><p>         [๑๕๕๙] ๖.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนุ-</strong></p><p><strong>ปาทินนุปาทานิยธรรม และอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของวิปากปัจจัย.</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป    ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย ฯลฯ ขันธ์</p><p>๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒  และจิตตสมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย.</p><p>                                        <strong>๑๕.  อาหารปัจจัย</strong></p><p>         [๑๕๖๐] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุ-</strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย</strong>                                </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 248</p><p>         คือ   อาหารที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม      เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์   ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย.   </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   อาหารที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์   และกฏัตตารูป   ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย.</p><p>         กวฬีการาหาร  ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่กาย  ที่เป็น</p><p>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย.</p><p>         [๑๕๖๑] ๒.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อนุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย</strong>                       </p><p>         คือ   อาหารที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐาน-</p><p>รูป  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย.</p><p>         กวฬีการาหาร   ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่กาย   ที่</p><p>เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรมด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย.</p><p>         [๑๕๖๒] ๓.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุ-</strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอาหาร</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>         คือ   อาหารที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย.                           </p><p>         กวฬีการาหาร  ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่กายที่เป็น</p><p>อุปาทินนุปาทานิยธรรม  และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอาหาร-</p><p>ปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 249</p><p>         [๑๕๖๓] ๘.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม     เป็นปัจจัยแก่อนุ-</strong></p><p><strong>ปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   อาหารที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย. </p><p>         กวฬีการาหาร    ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม     เป็นปัจจัยแก่กาย</p><p>ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย.</p><p>         [๑๕๖๔] ๕.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย</strong></p><p>         คือ   กวฬีการาหาร    ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่</p><p>กายที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย.</p><p>         [๑๕๖๕] ๖.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม     และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม    ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อาหารปัจจัย</strong></p><p>         คือ   กวฬีการาหาร    ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่</p><p>กายที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   ด้วยอำนาจ</p><p>ของอาหารปัจจัย</p><p>         [๒๕๖๖ ] ๗.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อนุ-</strong></p><p><strong>ปาทินนอนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 250</p><p>         คือ อาหารที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-  </p><p>ขันธ์  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย.                                                       </p><p>         [๑๕๖๗] ๘.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนุ-</strong></p><p><strong>ปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย</strong> </p><p>         คือ อาหารที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏ-</p><p>ฐานรูป   ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย.</p><p>         [๑๕๖๘] ๙.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อนุ-</strong></p><p><strong>ปาทินนุปาทานิยธรรม     และอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม    ด้วย-</strong></p><p><strong>อำนาจของอาหารปัจจัย</strong></p><p>         คือ อาหารที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์ และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย.</p><p>         [๑๕๖๙] ๑๐.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม  และอนุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม     เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุปาทานิยธรรม     ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อาหารปัจจัย</strong></p><p>         คือ  กวฬีการาหาร   ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   และอนุปาทินนุ-</p><p>ปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่กายที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของ</p><p>อาหารปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 251</p><p>         [๑๕๗๐] ๑๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม  และอนุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่อนุปาทินนุปาทานิยธรรม    ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อาหารปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   กวฬีการาหาร   ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   และอนุปาทินนุ-</p><p>ปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่กายที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   ด้วยอำนาจ </p><p>ของอาหารปัจจัย.</p><p>         [๑๕๗๑] ๑๒.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม และอนุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุปาทานิยธรรม   และอนุปาทินนุปา-</strong></p><p><strong>ทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย</strong></p><p>         คือ   กวฬีการาหาร  ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   และอนุปาทินนุ-</p><p>ปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่กายที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  และอนุปาทิน-</p><p>นุปาทานิยธรรม   ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย.                                        </p><p>                                          <strong>๑๖.  อินทริยปัจจัย</strong></p><p>         [๑๕๗๒] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุ</strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย</strong>                            </p><p>         คือ   อินทรีย์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์   ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  อินทรีย์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์   และกฏัตตารูป   ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 252</p><p>         จักขุนทรีย์   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ   กายินทรีย์   เป็นปัจจัย</p><p>แก่กายวิญญาณ.  </p><p>         รูปชีวิตินทรีย์   เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูป  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</p><p>         [๑๕๗๓] ๒.   <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อนุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย</strong></p><p>         คือ  อินทรีย์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐาน-</p><p>รูป   ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.                                             </p><p>         [๑๕๗๔] ๓.   <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุ- </strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม     และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม     ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อินทริยปัจจัย</strong></p><p>         คือ     อินทรีย์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</p><p>         [๑๕๗๕] ๔.   <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม     เป็นปัจจัยแก่อนุปา-</strong></p><p><strong>ทินนุปาทานิยธรรม   ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย</strong></p><p>         คือ  อินทรีย์ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</p><p>         [๑๕๗๖] ๕.   <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนุ-</strong></p><p><strong>ปาทินนอนุปาทานิยธรรม   ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 253</p><p>         คือ   อินทรีย์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์   ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.  </p><p>         [๑๕๗๗] ๖.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนุ-</strong></p><p><strong>ปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย</strong></p><p>         คือ   อินทรีย์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่จิตต-</p><p>สมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</p><p>         [๑๕๗๘] ๗.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนุ-</strong></p><p><strong>ปาทินนุปาทานิยธรรม และอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม    ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอินทริยปัจจัย</strong></p><p>         คือ   อินทรีย์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์   และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</p><p>                                         <strong>๑๗.  ฌานปัจจัย</strong></p><p>         [๑๕๗๙] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม   ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย</strong></p><p>         คือ   องค์ฌานที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์   ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ    องค์ฌานที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัย</p><p>แก่สัมปยุตตขันธ์   และกฏัตตารูป   ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 254</p><p>         [๑๕๘๐] ๒.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   องค์ฌานที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม           เป็นปัจจัยแก่</p><p>จิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย. </p><p>         [๑๕๘๑] ๓.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่อุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม    และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม     ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>ฌานปัจจัย</strong></p><p>         คือ   องค์ฌานที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมป-</p><p>ยุตตขันธ์และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย.                         </p><p>         [๑๕๘๒] ๔.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อนุปา-</strong></p><p><strong>ทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย</strong></p><p>         คือ   องค์ฌานที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์   และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย.</p><p>         [๑๕๘๓] ๕.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนุ-</strong></p><p><strong>ปาทินนอนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย</strong></p><p>         คือ   องค์ฌานที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม      เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์   ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 255</p><p>         [๑๕๘๔] ๖.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนุ-</strong></p><p><strong>ปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   องค์ฌานที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่จิตต-</p><p>สมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย.  </p><p>         [๑๕๘๕] ๗.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนุ-</strong></p><p><strong>ปาทินนุปาทานิยธรรม  และอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของฌานปัจจัย</strong></p><p>         คือ   องค์ฌานที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์   และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย.</p><p>                                       <strong>๑๘. มัคคปัจจัย</strong></p><p>         [๑๕๘๖] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทาทานิยธรรม     เป็นปัจจัยแก่อุปา-</strong></p><p><strong>ทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย</strong>                          </p><p>         คือ   องค์มรรคที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต- </p><p>ขันธ์  ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย.  ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ                          </p><p>         [๑๕๘๗] ๒.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อนุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย</strong>                                </p><p>         คือ   องค์มรรคที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม     เป็นปัจจัยแก่จิตต-</p><p>สมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 256</p><p>         [๑๕๘๘] ๓.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุ-</strong></p><p><strong>ปานิยธรรม และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย</strong></p><p>         คือ   องค์มรรคที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต- </p><p>ขันธ์   และจิตตสมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย. </p><p>         [๑๕๘๙] ๔.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อนุ-</strong></p><p><strong>ปาทินนุปาทานิยธรรม   ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย</strong></p><p>         คือ  องค์มรรคที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมป-</p><p>ยุตตขันธ์   และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย.                        </p><p>         [๑๕๙๐] ๕.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อนุ-</strong></p><p><strong>ปาทินนอนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย</strong></p><p>         คือ  องค์มรรคที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม     เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์   ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย.</p><p>         [๑๕๙๑] ๖.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อนุ-</strong></p><p><strong>ปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย</strong>                       </p><p>         คือ  องค์มรรคที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่จิตต-</p><p>สมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 257</p><p>         [๑๕๙๒] ๗.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนุ-</strong></p><p><strong>ปาทินนุปาทานิยธรรม และอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจ </strong></p><p><strong>ของมัคคปัจจัย</strong> </p><p>         คือ    องค์มรรคที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์   และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย.</p><p>                                    <strong>๑๙.  สัมปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         [๑๕๙๓] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุ-</strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ    ขันธ์ ๑  ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓</p><p>ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย ฯลฯ  ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         [๑๕๙๔] ๒.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อนุปา-</strong></p><p><strong>ทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๑  ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓</p><p>ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย ฯลฯ  ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒.</p><p>         [๑๕๙๕] ๓.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิบธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนุ-</strong></p><p><strong>ปาทินนอนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๑  ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>๓ ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 258</p><p>                                        <strong>๒๐.  วิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         [๑๕๙๖] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุ- </strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong> </p><p>         มี ๓ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ  ปุเรชาตะ</strong>   และ  <strong>ปัจจฉาชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่ ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปา-</p><p>ทานิยธรรมที่เกิดพร้อม  เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูป  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</p><p>         ขันธ์ทั้งหลายเป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่ จักขายตนะที่เกิดก่อน  เป็นปัจจัยแก่จักขุ-</p><p>วิญญาณ  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย ฯลฯ  กายายตนะที่เกิดก่อน  เป็นปัจจัย</p><p>แก่กายวิญญาณ   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         หทยวัตถุ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจ</p><p>ของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น   <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่  ขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  ที่เกิด</p><p>ภายหลัง   เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   ซึ่งเกิดก่อน   ด้วย</p><p>อำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         [๑๕๙๗] ๒.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อนุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ   ปุเรชาตะ</strong>   และ   <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   ได้แก่   ขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เกิด</p><p>พร้อมเป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 259</p><p>         ที่เป็น   <strong>ปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่  หทยวัตถุที่เกิดก่อน  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่</p><p>เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย. </p><p>         ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong> ได้แก่ ขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม ที่เกิด</p><p>ภายหลัง   เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  ซึ่งเกิดก่อน ด้วย</p><p>อำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         [๑๕๙๘] ๓.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่อนุปา-</strong></p><p><strong>ทินนอนุปาทานิยธรรม  ด้วยวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว   คือ   <strong>ปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่  หทยวัตถุที่เกิดก่อนเป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         [๑๕๙๙] ๘.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุ-</strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม    และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม    ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>วิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว   คือที่เป็น   <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>   ได้แก่  ขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุ-</p><p>ปาทานิยธรรมที่เกิดภายหลัง    เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม</p><p>และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   ซึ่งเกิดก่อน  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         [๑๖๐๐] ๕.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่อนุปา-</strong></p><p><strong>ทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 260</p><p>         มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>   และ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong> </p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่ ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เกิด</p><p>พร้อม   เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่   ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ </p><p>เกิดภายหลัง    เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   ซึ่งเกิดก่อน</p><p>ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย. </p><p>         [๑๖๐๑] ๖.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุ-</strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว   คือที่เป็น   <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่  ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนุ-</p><p>ปาทานิยธรรมที่เกิดภายหลัง    เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม</p><p>ซึ่งเกิดก่อน   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         [๑๖๐๒] ๗.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม    และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม    ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>วิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  ปัจฉาชาตะ  ได้แก่  ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนุ-</p><p>ปาทานิยธรรมที่เกิดภายหลัง    เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม</p><p>และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   ซึ่งเกิดก่อน   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         [๑๖๐๓] ๘.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปา-</strong></p><p><strong>ทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong>                      </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 261</p><p>         มีอย่างเดียว  คือที่เป็น ปัจฉาชาตะ  ได้แก่ ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินน- </p><p>อนุปาทานิยธรรมที่เกิดภายหลัง เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม</p><p>ซึ่งเกิดก่อน  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย. </p><p>         [๑๖๐๔] ๙.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปา </strong></p><p><strong>ทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>   และ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่ ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่</p><p>เกิดพร้อม   เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่ ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม</p><p>ที่เกิดภายหลัง   เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   ซึ่งเกิดก่อน</p><p>ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         [๑๖๐๕] ๑๐.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อุปา-</strong></p><p><strong>ทินนุปาทานิยธรรม  และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>วิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong> ได้แก่ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินน-</p><p>อนุปาทานิยธรรมที่เกิดภายหลังเป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม</p><p>และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   ซึ่งเกิดก่อน   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 262</p><p>                                          <strong>๒๑.  อัตถิปัจจัย</strong> </p><p>         [๑๖๐๖] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุ-</strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         มี ๕ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ   ปุเรชาตะ  ปัจฉาชาตะ   อาหาระ</strong></p><p>และ   <strong>อินทริยะ</strong> </p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่ ขันธ์ ๑  ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ </p><p>เกิดก่อน   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๑  ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ ๓  และกฏัตตารูป  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ  ขันธ์ ๒  เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ ๒  และกฏัตตารูป    ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.   ขันธ์ทั้งหลายเป็นปัจจัย</p><p>แก่หทยวัตถุ,   หทยวัตถุเป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย,</p><p>         มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ   มหาภูตรูปทั้งหลาย   เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูป   ที่</p><p>เป็นอุปาทารูป  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.                             </p><p>         สำหรับพวกอสัญญสัตว์  มหาภูตรูป    ฯลฯ  มหาภูตรูป   เป็นปัจจัย</p><p>แก่กฏัตตารูปที่เป็นอุปาทารูป  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น   <strong>ปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่ พระเสกขะหรือปุถุชน  พิจารณาเห็นจักษุ</p><p>ที่เกิดก่อน  โดยความเป็นของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา  ย่อมยินดี  ย่อม</p><p>เพลิดเพลินยิ่ง  เพราะปรารภจักษุนั้น  ราคะ  โทมนัส   ย่อมเกิดขึ้น   เมื่อกุศล</p><p>และอกุศลดับไปแล้ว    ตทารัมมณจิตอันเป็นวิบาก   ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 263</p><p>         พระเสกขะหรือปุถุชน  พิจารณาเห็นโสตะ  ฆานะ  ชิวหา  กายะ รูป</p><p>เสียง  กลิ่น  รส   โผฏฐัพพะ   ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   และหทยวัตถุ </p><p>โดยความเป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา   ย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลิน</p><p>ยิ่ง   เพราะปรารภโสตะเป็นต้นนั้น     ราคะ  ฯลฯ   โทมนัส   ย่อมเกิดขึ้น   เมื่อ</p><p>กุศลและอกุศลดับไปแล้ว   ตทารัมมณจิตอันเป็นวิบาก   ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>         รูปายตนะ  ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ</p><p>คันธายตนะ ฯลฯ รสายตนะ ฯลฯ โผฏฐัพพายตนะ   ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิย- </p><p>ธรรม  เป็นปัจจัยแก่กายวิญญาณ.</p><p>         จักขายตนะ   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ  กายายตนะ    เป็นปัจจัย</p><p>แก่กายวิญญาณ,    หทยวัตถุ    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น   <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>   ได้แก่  ขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรมที่</p><p>เกิดภายหลัง   เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เกิดก่อน   ด้วย</p><p>อำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         กวฬีการาหาร   ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่กายที่</p><p>เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         รูปชีวิตินทรีย์   เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูป  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         [๑๖๐๗] ๒.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong>                               </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 264</p><p>         มี๔ อย่าง คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ ปุเรชาตะ ปัจฉาชาตะ</strong> และ <strong>อาหาระ</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   ได้แก่  ขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เกิด</p><p>พร้อม   เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.  </p><p>         ที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่พระเสกขะหรือปุถุชน  พิจารณาเห็นจักษุที่</p><p>เกิดก่อน   โดยความเป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์   เป็นอนัตตา   ย่อมยินดี  ย่อม</p><p>เพลิดเพลินยิ่ง    เพราะปรารภจักษุนั้น    ราคะ  ฯลฯ   โทมนัส   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         พระเสกขะ   หรือปุถุชน   พิจารณาโสตะ   ฆานะ ฯลฯ  ชิวหา ฯลฯ</p><p>กายะ ฯลฯ  ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  รูป  กลิ่น  รส  โผฏฐัพพะ  ที่เป็น</p><p>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   และหทยวัตถุ   โดยความเป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์</p><p>เป็นอนัตตา    ย่อมยินดี    ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง    เพราะปรารภโสตะเป็นต้นนั้น</p><p>ราคะ   ฯลฯ  โทมนัส   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         เห็นรูปที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยทิพยจักษุ,  หทยวัตถุ  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น   <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>    ได้แก่  ขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม</p><p>ที่เกิดก่อน    เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม    ซึ่งเกิดก่อน</p><p>ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         กวฬีการาหาร    ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม      เป็นปัจจัยแก่กายที่</p><p>เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 265</p><p>         [๑๖๐๘] ๓.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม      เป็นปัจจัยแก่อนุปา-</strong></p><p><strong>ทินนอนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong> </p><p>         มีอย่างเดียว   คือ   <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่  หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         [๑๖๐๙] ๔.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุ- </strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม และอนุปาทินนุปาทานิยธรรมด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ ปัจฉาชาตะ</strong>   และ   <strong>อาหาระ</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   ได้แก่  ขันธ์ ๑  ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓   และจิตตสมุฏฐานรูป     ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย  ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒  และจิตตสมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่ ขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เกิด</p><p>ภายหลัง  เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   และอนุปาทินนุปา-</p><p>ทานิยธรรม ซึ่งเกิดก่อน  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         กวฬีการาหาร ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่กายที่เป็นอุ- </p><p>ปาทินนุปาทานิยธรรม และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         [๑๖๑๐] ๕.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่อนุปา-</strong></p><p><strong>ทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         มี  ๔  อย่าง   คือที่เป็น    <strong>สหชาตะ   ปุเรชาตะ   ปัจฉาชาตะ</strong>    และ</p><p><strong>อาหาระ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 266</p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong> ได้แก่ ขันธ์๑ ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย  ฯลฯ ขันธ์ ๒ </p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย. </p><p>         มหาภูตรูป ๑ เป็นปัจจัยแก่มหาภูตรูป ๓ ฯลฯ มหาภูตรูป   เป็นปัจจัย</p><p>แก่จิตตสมุฏฐานรูป   ที่เป็นอุปาทารูป   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         พาหิรรูป...อาหารสมุฏฐานรูป...อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>ที่เป็น   <strong>ปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่  บุคคลพิจารณาเห็นรูป  เสียง  กลิ่น   รส</p><p>โผฏฐัพพะที่เกิดก่อน   ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม    โดยความเป็นของไม่</p><p>เที่ยง  เป็นทุกข์   เป็นอนัตตา   ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   เพราะปรารภรูป</p><p>เป็นต้นนั้น   ราคะ ฯลฯ  โทมนัส   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         เห็นรูปที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรมด้วยทิพยจักษุ,  ฟังเสียงด้วยทิพ</p><p>โสตธาตุ.</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่  ขันธ์ที่อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เกิด</p><p>ภายหลัง   เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  ซึ่งเกิดก่อน  ด้วย</p><p>อำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น   <strong>อาหาระ</strong>   ได้แก่กวฬีกาาราหาร    ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิย- </p><p>ธรรม   เป็นปัจจัยแก่กายที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิ</p><p>ปัจจัย.</p><p>         [๑๖๐๑] ๖.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 267</p><p>         มี ๓ อย่าง  คือ   ที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ  ปัจฉาชาตะ</strong>   และ   <strong>อาหาระ</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>ปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่  บุกคลพิจารณาเห็นรูป  เสียง   กลิ่น  รส</p><p>โผฏฐัพพะที่เกิดก่อน    ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม    โดยความเป็นของไม่</p><p>เที่ยง   เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา   ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะปรารภรูป</p><p>เป็นต้นนั้น   ราคะ ฯลฯ   โทมนัส    ย่อมเกิดขึ้น.   เมื่อกุศลและอกุศลดับไปแล้ว </p><p>ตทารัมมณจิตอันเป็นวิบาก  ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>         รูปายตนะที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ</p><p>ฯลฯ โผฏฐัพพายตนะ  เป็นปัจจัยแก่กายวิญญาณ  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น   <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>   ได้แก่  ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม</p><p>ที่เกิดภายหลัง     เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เป็นอุปาทินนุปานิยธรรม   ซึ่งเกิดก่อน</p><p>ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น   <strong>อาหาระ</strong>   ได้แก่กวฬีการาหาร    ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิย- </p><p>ธรรม    เป็นปัจจัยแก่กายที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม    ด้วยอำนาจของอัตถิ</p><p>ปัจจัย.</p><p>         [๑๖๑๒] ๗.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม    และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม    ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อัตถิปัจจัย</strong>                                                               </p><p>         มี ๒ อย่าง   คือ   ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>   และ   <strong>อาหาระ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 268</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่   ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่</p><p>เกิดภายหลัง   เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   และอนุปาทิน-</p><p>นุปาทานิยธรรม  ซึ่งเกิดก่อน   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย. </p><p>         ที่เป็น   <strong>อาหาระ</strong>  ได้แก่  กวฬีการาหาร  ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิย-</p><p>ธรรม   เป็นปัจจัยแก่กายที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   และอนุปาทินนุปาทา-</p><p>นิยธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย. </p><p>         [๑๖๑๓] ๘.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม     เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>๓ ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ ด้วยอำนาจของ</p><p>อัตถิปัจจัย.</p><p>         [๑๖๑๔] ๙.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปา-</strong></p><p><strong>ทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว คือ ที่เป็น <strong>ปัจฉาชาตะ</strong> ได้แก่ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนอนุ-</p><p>ปาทานิยธรรม    ที่เกิดภายหลังเป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม</p><p>ซึ่งเกิดก่อน  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         [๑๖๑๕] ๑๐.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 269</p><p>         มี ๒ อย่าง  คือ   ที่เป็น    <strong>สหชาตะ</strong>   และ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong> ได้แก่ ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  ที่ </p><p>เกิดพร้อมเป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย. </p><p>         ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong> ได้แก่ ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม</p><p>ที่เกิดภายหลังเป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม     ซึ่งเกิดก่อน</p><p>ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.    </p><p>         [๑๖๑๖] ๑๑.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อุปา-</strong></p><p><strong>ทินนุปาทานิยธรรม   และอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         มี   อย่างเดียว  คือ   ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   รวมกับ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong> ได้แก่</p><p>         ขันธ์ ๑ ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  ที่เกิดพร้อมเป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ ๓ และแก่กายนี้ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรมซึ่งเกิดก่อน     ด้วยอำนาจ</p><p>ของอัตถิปัจจัย ฯลฯ ขันธ์  ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ และแก่กายนี้ที่เป็นอุปาทิน-</p><p>นุปาทานิยธรรม ซึ่งเกิดก่อน  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         [๑๖๑๗] ๑๒.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อนุ-</strong></p><p><strong>ปาทินนุปาทานิยธรรม และอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒อย่าง คือ ที่เป็น <strong>สหชาตะ</strong> และ <strong>สหชาตะ</strong> รวมกับ <strong>ปัจฉาชาตะ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 270</p><p>         ที่เป็น <strong>สหชาตะ</strong> ได้แก่ ขันธ์ ๑ ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม</p><p>ที่เกิดพร้อมเป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป     ด้วยอำนาจของอัตถิ</p><p>ปัจจัย.   ขันธ์ ๓ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๑ และจิตตสมุฏฐานรูป    ด้วยอำนาจของ </p><p>อัตถิปัจจัย,   ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจ</p><p>ของอัตถิปัจจัย.  </p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong> รวมกับ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong> ได้แก่ขันธ์ ๑ ที่เป็นอนุ-</p><p>ปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เกิดพร้อมเป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และกายนี้ที่เป็นอนุ-</p><p>ปาทินนุปาทานิยธรรม ซึ่งเกิดก่อนด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย  ขันธ์ ๓ เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ ๑ และกายนี้ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  ซึ่งเกิดก่อน  ด้วยอำนาจ</p><p>ของอัตถิปัจจัย, ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ และกายนี้ที่เป็นอนุปาทินนุปาทา-</p><p>นิยธรรม   ซึ่งเกิดก่อน  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         [๑๖๑๘] ๑๓.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม  และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว คือ <strong>ปัจฉาชาตะ</strong> ได้แก่ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทา-</p><p>นิยธรรมที่เกิดภายหลัง  เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   และ</p><p>อนุปาทินนุปาทานิยธรรมนี้    ซึ่งเกิดก่อน  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</p><p>         [๑๖๑๙] ๑๔.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม    อนุปาทินนุปาทานิยธรรมและอนุปาทินน-</strong></p><p><strong>อนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิ ปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 271</p><p>         มีอย่างเดียว   คือ  <strong>สหชาตะ</strong>   รวมกับ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ขันธ์  ๑  ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เกิดพร้อมเป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ ๓ และกายนี้     ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   และอนุปาทินนุปาทานิย- </p><p>ธรรม  ซึ่งเกิดก่อน  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย   ขันธ์ ๓ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๑ </p><p>และกายนี้    ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   ซึ่ง</p><p>เกิดก่อน   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย,   ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ และกาย</p><p>นี้   ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  ซึ่งเกิดก่อน</p><p>ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         [๑๖๒๐] ๑๕.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม    และอนุปาทินนอนุ-</strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อัตถิปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว   คือ   <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>   รวมกับ  <strong>อินทริยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เกิดภายหลัง   และรูปชีวิติน-</p><p>ทรีย์  เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูป    ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         [๑๖๒๐] ๑๖.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม    และอนุปาทินนอนุ-</strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอัตถิปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 272</p><p>         มีอย่างเดียว   คือ  ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   รวมกับ   <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ขันธ์  ๑  ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม    ที่เกิดพร้อม    และ </p><p>หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย,  ขันธ์ ๓ และหทย- </p><p>วัตถุเป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๑ ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย,       ขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         [๑๖๒๒] ๑๗.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม และอนุปาทินนอนุ-</strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อัตถิปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว   คือ   ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>   รวมกับ   <strong>อาหาระ</strong>  ได้แก่</p><p>         ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เกิดภายหลัง     และกวฬีกา-</p><p>ราหาร   ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่กายที่เป็นอุปาทินนุปา-</p><p>ทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         [๑๖๒๓] ๑๘.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม  และอนุปาทินนอนุ-</strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อนุปาทินนุปาทานิยธรรม   ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง คือ ที่เป็น <strong>สหชาตะ</strong> และ <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ   <strong>อาหาระ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่ ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมและ</p><p>มหาภูตรูป   เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 273</p><p>         ที่เป็น <strong>ปัจฉาชาตะ</strong> รวมกับ <strong>อาหาระ</strong> ได้แก่ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินน-</p><p>อนุปาทานิยธรรม   ที่เกิดภายหลัง  และกวฬีการาหาร  ที่เป็นอนุปาทินนุปาทา </p><p>นิยธรรม เป็นปัจจัยแก่กายที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิ</p><p>ปัจจัย.</p><p>         [๑๖๒๔] ๑๙.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม และอนุปาทินนอนุ-</strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุปาทานิยธรรม และอนุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว  คือ  ที่เป็น <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ    <strong>อาหาระ</strong> ได้แก่</p><p>         ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   ที่เกิดภายหลัง  และกวฬีกา-</p><p>ราหาร   ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่กายที่เป็นอุปาทินนุปา-</p><p>ทานิยธรรม    และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม    ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         [๑๖๒๕] ๒๐.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม และอนุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุปาทานิยธรรม    ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อัตถิปัจจัย</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง  คือ ที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ  ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ <strong>อาหาระ</strong></p><p>และ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อินทริยะ</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>ปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่  รูปายตนะ   ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิย-</p><p>ธรรม  และจักขายตนะ  เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 274</p><p>ฯลฯ โผฏฐัพพายตนะ  ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  และกายายตนะ  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายวิญญาณ   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.  </p><p>         รูปายตนะ  ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  และจักขุวัตถุ  เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม  ฯลฯ โผฏฐัพพายตนะ  ที่เป็นอนุปาทิน-</p><p>นุปาทานิยธรรม  และกายวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อาหาระ</strong>  ได้แก่  ขันธ์ที่เป็นอุปาทิน-</p><p>นุปาทานิยธรรม และกวฬีการาหาร ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัย</p><p>แก่กายที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย,    กวฬีการา-</p><p>หารที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัย</p><p>แก่กาย   ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อินทริยะ</strong>   ได้แก่  ขันธ์ที่เป็นอนุ- </p><p>ปาทินนุปาทานิยธรรม  และรูปชีวิตินทรีย์  เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูป  ด้วยอำนาจ</p><p>ของอัตถิปัจจัย.  </p><p>         [๑๖๒๖] ๒๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม และอนุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อนุปาทินนุปาทานิยธรรม    ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อัตถิปัจจัย</strong> </p><p>         มี ๔ อย่าง คือที่เป็น <strong>สหชตะ ปุเรชาตะ ปัจฉาชาตะ</strong> และ <strong>อาหาระ</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   ได้แก่  ขันธ์ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เกิด</p><p>พร้อม และมหาภูตรูป  เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 275</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่ รูปายตนะ  ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม</p><p>และหทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม ฯลฯ โผฏฐัพ-</p><p>พายตนะ   ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม   และหทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ </p><p>ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย. </p><p>         ที่เป็น <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>   รวมกับ    <strong>อาหาระ</strong>   ได้แก่  ขันธ์ที่เป็นอุปาทิน-</p><p>ทินนุปาทานิยธรรมที่เกิดภายหลัง   และกวฬีการาหาร  ที่เป็นอนุปาทินนุปาทา-</p><p>นิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่กายที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม    ด้วยอำนาจของ</p><p>อัตถิปัจจัย.</p><p>         กวฬีการาหาร ที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม และอนุปาทินนุปาทานิย-</p><p>ธรรมเป็นปัจจัยแก่กายที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         [๑๖๒๗] ๒๒.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม และอนุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุปาทานิยธรรม   และอนุปาทินนุปา-</strong></p><p><strong>ทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว   คือ   <strong>อาหาระ</strong>  ได้แก่  กวฬีการาหาร   ที่เป็นอุปาทิน</p><p>นุปาทานิยธรรม    และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่กาย    ที่เป็น</p><p>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม    ด้วยอำนาจของอัตถิ-</p><p>ปัจจัย.</p><p>         [๑๖๒๘] ๒๓.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม  อนุปาทินนุปาทานิย-</strong></p><p><strong>ธรรม  และอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุปา-</strong></p><p><strong>ทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 276</p><p>         มีอย่างเดียว   คือ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ   <strong>อาหาระ</strong>   และ   <strong>อินทริยะ</strong> </p><p>         ได้แก่  ขันธ์ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เกิดภายหลัง     และ</p><p>กวฬิการาหาร   ที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  และรูปชีวิตินทรีย์  เป็นปัจจัย</p><p>แก่กฏัตตารูป  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย. </p><p>                         <strong>๒๒. อัตถิปัจจัย  ฯลฯ  ๒๔.  อวิคตปัจจัย</strong> </p><p>         [๑๖๒๙]  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุปา-</strong></p><p><strong>ทานิยธรรม   ด้วยอำนาจของนัตถิปัจจัย ฯลฯ   เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>วิคตปัจจัย ฯลฯ  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอวิคตปัจจัย ฯลฯ</strong></p><p>                                 <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong></p><p>                                              <strong>สุทธมูลกนัย</strong></p><p>         [๑๖๓๐]  ในเหตุปัจจัย  มี ๗ วาระ   ในอารัมมณปัจจัย   มี ๖ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในอนันตรปัจจัย  มี ๗ วาระ   ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ   ในสหชาตปัจจัย   มี ๙ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย    มี ๓ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย  มี ๑๑ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ   ในปุเรชาตปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ   ในปัจฉาชาตปัจจัย   มี ๙ วาระ    ในอาเสวนปัจจัย   มี  ๒  วาระ</p><p>ในกัมมปัจจัย  มี ๘ วาระ  ในวิปากปัจจัย  มี ๖ วาระ   ในอาหารปัจจัย  มี ๑๒</p><p>วาระ  ในอินทริยปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในฌานปัจจัย  มี ๗ วาระ   ในมัคคปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ   ในสัมปยุตตปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในวิปปยุคตปัจจัย   มี ๑๐ วาระ</p><p>ในอัตถิปัจจัย  มี ๒๓ วาระ  ในนัตถิปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในวิคตปัจจัย   มี ๗</p><p>วาระ   ในอวิคตปัจจัย   มี ๒๓ วาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 277</p><p>         [๑๖๓๑]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>  ในอธิปติปัจจัย    มี ๔ วาระ . . . ใน</p><p>สหาชาตปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในอัญญมัญญปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในนิสสยปัจจัย </p><p>มี ๗ วาระ   ในวิปากปัจจัย  มี ๖ วาระ   ในอินทริยปัจจัย   มี ๗ วาระ   ใน</p><p>มัคคปัจจัย  มี ๗ วาระ   ในสัมปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในวิปปยุตตปัจจัย  มี</p><p>๔ วาระ  ในอัตถิปัจจัย   มี ๗ วาระ  ในอวิคตปัจจัย ๗ วาระ. </p><p>         การนับกุสลติกะ  ได้นับแล้วโดยวิธีสาธยาย  ฉันใด พึงนับฉันนั้น.</p><p>         การนับวาระในอุปาทินนติกะลึกซึ้งและสุขุมกว่าการนับวาระในกุสลติกะ</p><p>ผู้มีปัญญาพึงนับโดยทำอย่างนี้.</p><p>                                              <em>อนุโลม  จบ</em></p><p>                                               <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                      <strong>การยกปัจจัยในปัจจนียะ</strong> </p><p>         [๑๖๓๒] ๑.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย  ฯลฯ   เป็นปัจจัยด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของสหชาตปัจจัยฯลฯ เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย ฯลฯ</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย  ฯลฯ    เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของปัจ- </strong></p><p><strong>ฉาชาตปัจจัย ฯลฯ  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย  ฯลฯ  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</strong></p><p>         [๑๖๓๓] ๒.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อนุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong>  ฯลฯ    เป็นปัจจัยด้วย </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 278</p><p>อำนาจของ<strong>สหชาตปัจจัย</strong> ฯลฯ    เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ<strong>อุปนิสสยปัจจัย</strong> </p><p>ฯลฯ  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ<strong>ปุเรชาตปัจจัย</strong>  ฯลฯ  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ</p><p><strong>ปัจฉาชาตปัจจัย</strong>  ฯลฯ เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ<strong>อาหารปัจจัย.</strong> </p><p>         [๑๖๓๔] ๓.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อนุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong>  ฯลฯ เป็นปัจจัยด้วย</p><p>อำนาจของ<strong>ปุเรชาตปัจจัย</strong> ฯลฯ</p><p>         [๑๖๓๕] ๔.  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุ-</strong></p><p><strong>ปาทานิยธรรม    และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม    ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>สหชาตปัจจัย</strong>  ฯลฯ  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ<strong>ปัจฉาชาตปัจจัย</strong>  ฯลฯ  เป็น</p><p>ปัจจัยด้วยอำนาจของ<strong>อาหารปัจจัย.</strong></p><p>         [๑๖๓๖] ๕.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม    เป็นปัจจัยแก่อนุปา-</strong></p><p><strong>ทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong> ฯลฯ เป็นปัจจัยด้วย</p><p>อำนาจของ  <strong>สหชาตปัจจัย</strong>  ฯลฯ  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ<strong>อุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>ฯลฯ เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ<strong>ปุเรชาตปัจจัย</strong> ฯลฯ  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ</p><p><strong>ปัจฉาชาตปัจจัย</strong> ฯลฯ เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ<strong>อาหารปัจจัย.</strong></p><p>         [๑๖๓๗] ๖.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม     เป็นปัจจัยแก่อุปา-</strong></p><p><strong>ทินนุปาทานิยธรรม     ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong>  ฯลฯ  เป็นปัจจัย </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 279</p><p>ด้วยอำนาจของ<strong>อุปนิสสยปัจจัย</strong>  ฯลฯ เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ<strong>ปุเรชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong> ฯลฯ  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ<strong>ปัจฉาชาตปัจจัย</strong>  ฯลฯ  เป็นปัจจัยด้วย</p><p>อำนาจของ<strong>กัมมปัจจัย</strong>  ฯลฯ เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ<strong>อาหารปัจจัย.</strong></p><p>         [๑๖๓๘] ๗.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อนุปา-  </strong></p><p><strong>ทินนอนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>         [๑๖๓๙] ๘.  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม    และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม    ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>ปัจฉาชาตปัจจัย  ฯลฯ เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย.</strong></p><p>         [๑๖๔๐] ๙.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อนุ-</strong></p><p><strong>ปาทินนอนุปาทานิยธรรม    ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย   ฯลฯ  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>         [๑๖๔๑] ๑๐.  อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม     เป็นปัจจัยแก่</p><p>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย  ฯลฯ  เป็น</p><p>ปัจจัยด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.</p><p>         [๑๖๔๒] ๑๑.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อนุ-</strong></p><p><strong>ปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย  ฯลฯ เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย   ฯลฯ   เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p><strong>ฯลฯ   เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 280</p><p>         [๑๖๔๓] ๑๒.  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม     เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม  และอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม</strong> </p><p>         มีอย่างเดียว  คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   รวมกับ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>         [๑๖๔๔]  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อนุปา-</strong></p><p><strong>ทินนุปาทานิยธรรม  และอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม</strong></p><p>มีอย่างเดียว  คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  รวมกับ   <strong>ปัจฉาตะ</strong></p><p>         [๑๖๔๕]  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อุปาทิน- </strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม  และอนุปาทินนุปาทานิยธรรม  ด้วยอำนาจของปัจฉา-</strong></p><p><strong>ชาตปัจจัย</strong></p><p>         [๑๖๔๖]  <strong>อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัยแก่อุปาทิน-</strong></p><p><strong>นุปาทานิยธรรม   อนุปาทินนุปาทานิยธรรม   และอนุปาทินนอนุปา-</strong></p><p><strong>ทานิยธรรม</strong></p><p>         มีอย่างเดียว   คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   รวมกับ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>         [๑๖๔๗]  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม  และอนุปาทินนอนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุปาทานิยธรรม</strong></p><p>         มีอย่างเดียว   คือที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>   รวมกับ   <strong>อินทริยะ</strong></p><p>         [๑๖๔๘]  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม  และอนุปาทินนอนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม</strong></p><p>         มีอย่างเดียว   คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   รวมกับ   <strong>ปุเรชาตะ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 281</p><p>         [๑๖๔๙]  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม และอนุปาทินนอนุปาทา- </strong></p><p><strong>นิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุปาทานิยธรรม</strong> </p><p>         มีอย่างเดียว   คือที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>   รวมกับ   <strong>อาหาระ</strong></p><p>         [๑๖๕๐]  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม และอนุปาทินนอนุปาทา- </strong></p><p><strong>นิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนุปาทินนุปาทานิยธรรม</strong>            </p><p>         มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong> รวมกับ <strong>อาหาระ</strong></p><p>         [๑๖๕๑]  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยธรรม และอนุปาทินนอนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุปาทานิยธรรม   และอนุปาทินนุปา-</strong></p><p><strong>ทานิยธรรม</strong></p><p>         มีอย่างเดียว   คือที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>   รวมกับ   <strong>อาหาระ</strong></p><p>         [๑๖๕๒]  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   และอนุปาทินนุปาทานิย-</strong></p><p><strong>ธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุปาทานิยธรรม</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ ปัจฉาชาตะ</strong> รวมกับ <strong>อาหาระ</strong> และ</p><p>รวมกับ  <strong>อินทริยะ</strong></p><p>         [๑๖๕๓]  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   และอนุปาทินนุปาทานิย-</strong></p><p><strong>ธรรม  เป็นปัจจัยแก่อนุปาทินนุปาทานิยธรรม</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง   คือ    <strong>สหชาตะ   ปุเรชาตะ</strong>   และ <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>   รวมกับ</p><p><strong>อาหาระ</strong></p><p>         [๑๖๕๔]  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม   และอนุปาทินนุปาทานิย-</strong></p><p><strong>ธรรม   เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุปาทานิยธรรม   และอนุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยธรรม</strong>                                                  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 282</p><p>         มีอย่างเดียว   คือ   <strong>อาหาระ</strong>  </p><p>         [๑๖๕๕]  <strong>อุปาทินนุปาทานิยธรรม  และอนุปาทินนุปาทานิย- </strong></p><p><strong>ธรรม  และอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม   เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุปา-</strong></p><p><strong>ทานิยธรรม</strong></p><p>         มี ๑ อย่าง  คือ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อาหาระ</strong>  รวมกับ  <strong>อินทริยะ</strong></p><p>(คือปัจฉาชาตะ + อาหาระ + อินทริยะ)</p><p>                                  <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>                                               <strong>สุทธมูลกนัย</strong></p><p>         [๑๖๕๖]  ในนเหตุปัจจัย มี ๒๔ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ</p><p>ในนอธิปติปัจจัย มี ๒๔ วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี ๒๔ วาระ ในนสมนันตร-</p><p>ปัจจัย มี ๒๔ วาระ  ในนสหชาตปัจจัย มี ๒๐ วาระ   ในนอัญญมัญญปัจจัย  มี</p><p>๒๐ วาระ ในนนิสสยปัจจัย  มี ๒๐ วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย  มี ๒๓ วาระ  ใน</p><p>นปุเรชาตปัจจัย มี ๒๓วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑๗ วาระ  ในนอาเสวนปัจจัย</p><p>มี ๒๔ วาระ    ในนกัมมปัจจัย มี ๒๔ วาระ    ในวิปากปัจจัย   มี ๒๔ วาระ</p><p>ในนอาหารปัจจัย มี  ๒๐ วาระ  ในนอินทริยปัจจัย มี ๒๒ วาระ ในนฌานปัจจัย</p><p>มี ๒๔ วาระ   ในนมัคคปัจจัย มี ๒๔ วาระ   ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๒๐ วาระ</p><p>ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๑๔ วาระ  ในโนอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย</p><p>มี ๒๔ วาระ   ในโนวิคตปัจจัย มี ๒๔  วาระ   ในโนอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ </p><p>         [๑๖๕๗]   <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>ในนอารัมมณปัจจัย  มี ๒๔ วาระ ฯลฯ</p><p>         การนับปัจจนียะในกุสลติกะให้พิสดารแล้ว ฉันใด  พึงให้พิสดารฉันนั้น.   </p><p>                                               <em>ปัจจนียะ  จบ</em></p><p>  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 283</p><p>                                         <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong>  </p><p>                          <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong> </p><p>         [๑๖๕๘]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>  ในนอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ...ในน</p><p>อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ  ในนอนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ  ในนสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ  ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๔ วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ</p><p>ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๗ วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๗ วาระ  ในนอาเสวน</p><p>ปัจจัย มี ๗ วาระ ในนกัมมปัจจัย  มี ๗ วาระ ในนวิปากปัจจัย  มี  ๔  วาระ ใน</p><p>นอาหารปัจจัย มี ๗ วาระ  ในนอินทริยปัจจัย มี ๗ วาระ ในนฌานปัจจัย มี ๗</p><p>วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๗ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๔ วาระ ในนวิปปยุตต-</p><p>ปัจจัย มี ๓ วาระ   ในโนนัตถิปัจจัย มี ๗ วาระ   ในโนวิคตปัจจัย  มี ๗  วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย ๕ คือ</strong> เหตุ สหชาตะ นิสสยะ อัตถิ  อวิคตปัจจัย ในนอารัมมณ-</p><p>ปัจจัย มี ๗ วาระ...ในนอธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ ในนอนันตรปัจจัย  มี ๗ วาระ.</p><p>         การนับวาระในอนุโลมปัจจนียะ   จำแนกไว้แล้วในกุสลติกะฉันใด  พึง</p><p>นับฉันนั้น.</p><p>                                        <em>อนุโลมปัจจนียะ  จบ</em></p><p>                                           <strong>ปัจจนียานุโลม</strong></p><p>                           <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>         [๑๖๕๙]   <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>   ในอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ. . . ใน</p><p>อธิปติปัจจัย   มี ๕ วาระ  ในอนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ   ในสมนันตรปัจจัย มี</p><p>๗ วาระ    ในสหชาตปัจจัย  มี ๙ วาระ    ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ   ใน </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 284</p><p>นิสสยปัจจัย มี ๑๑ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๗</p><p>วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย  มี ๒วาระ ในกัมมปัจจัย </p><p>มี ๘ วาระ ในวิปากปัจจัย  มี ๖ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๑๒ วาระ ในอินทริย-</p><p>ปัจจัย มี ๗ วาระ   ในฌานปัจจัย มี ๗ วาระ   ในมัคคปัจจัย  มี ๗ วาระ   ใน   </p><p>สัมปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๑๐ วาระ   ในอัตถิปัจจัย มี</p><p>๒๓ วาระ ในนัตถิปัจจัย  มี ๗ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ  ในอวิคตปัจจัย</p><p>มี ๒๓ วาระ.</p><p>                                                   ฯลฯ</p><p>         การนับวาระในปัจจนียานุโลม     จำแนกไว้แล้วในกุสลติกะ     ฉันใด</p><p>พึงนับฉันนั้น</p><p>                                    <em>อุปาทินนติกะ  ที่  ๔  จบ</em></p><p>                <strong>อรรถกถาพรรณนาเนื้อความแห่งอุปาทินนติกปัฏฐาน</strong></p><p>         ในปัญหาวาระแห่ง  <strong>อุปาทินนุปาทานิยติกะ</strong>    พระผู้มีพระภาคเจ้า</p><p>ตรัสหมายถึงปวัตติกาลว่า  วัตถุเป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอุปาทินนุปาทา- </p><p>นิยะ   โดยปุเรชาตปัจจัยเท่านั้น      แต่ในปฏิสนธิกาล   วัตถุนั้นหาเป็นปุเรชาต-</p><p>ปัจจัยไม่.  ในคำนี้ว่า   กพฬีการาหารที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยะ   เป็นปัจจัยแก่</p><p>กายที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยะ    โดยอาหารปัจจัย   ดังนี้ความว่า   ชื่อว่ากพฬี-</p><p>การาหารี เป็นอุปาทินนุปาทานิยะ  ได้แก่ โอชาที่อยู่ในภายในแห่งรูปที่มีกรรม</p><p>เป็นสมุฏฐาน.   สองบทว่า  <strong>อุปาทินฺนุปาทานิยสฺส  กายสฺส</strong>  ความว่าเป็น</p><p>ปัจจัยแก่กาย   คือรูปที่มีกรรมเป็นสมุฏฐานนั่นเอง   โดยอาหารปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 285</p><p>         <strong>อาหารเป็นปัจจัย      ด้วยอำนาจการเลี้ยงรักษาและค้ำจุนแก่</strong></p><p><strong>กัมมชรูป เหมือนรูปชีวิตินทรีย์  ไม่ได้เป็นปัจจัยด้วยอำนาจการยังรูป </strong></p><p><strong>ให้เกิดขึ้น.</strong> </p><p>         ส่วนคำใดที่อาจารย์บางพวกกล่าวว่า โอชาในตัวกบเป็นต้นที่ยังเป็นอยู่</p><p>เป็นปัจจัยโดยอาหารปัจจัยแก่ตัวงูที่กลืนกบเป็นต้น เข้าไป    คำนั้นไม่พึงถือเอา</p><p>เพราะว่า   โอชาในตัวสัตว์ที่ยังเป็นอยู่    ย่อมไม่ให้สำเร็จความเป็นอาหารปัจจัย</p><p>แก่ร่างกายของผู้อื่น.  ก็ในคำนี้ว่า  <strong>อนุปาทินนุปาทานิยสฺส กายสฺส</strong>  ย่อม</p><p>ได้ความเป็นปัจจัยด้วยอำนาจการให้เกิดขึ้น.   ในคำนี้ว่า   <strong>อุปาทินนุปาทา-</strong></p><p><strong>นิยสฺส   จ   อนุปาทินนุปาทานิยสฺส  จ</strong>   พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสอาหาร</p><p>ปัจจัยด้วยอำนาจเป็นธรรมค้ำจุนแก่กายอย่างหนึ่ง   ด้วยอำนาจทำให้เกิดแก่กาย</p><p>อย่างหนึ่ง    หรือด้วยอำนาจเป็นธรรมค้ำจุนเท่านั้น     แก่กายที่เป็นอุปาทินนุ-</p><p>ปาทานิยะ  และที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยะ.   ก็อาหาร ๒ เมื่อเป็นปัจจัยร่วมกัน</p><p>ย่อมเป็นอุปัตถัมภกสัตติคือค้ำจุนเท่านั้น    ไม่เป็นชนกสัตติคือทำให้เกิด.   คำที่</p><p>เหลือในอธิการนี้   ผู้ศึกษาพึงตรวจบาลีให้ดีแล้วทราบเถิด.</p><p>                <em>อรรถกถาพรรณนาเนื้อความแห่งอุปาทินนติกปัฏฐาน  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 286</p><p>                                      <strong>๕.  สังกิลิฏฐติกะ</strong></p><p>                                          <strong>ปฏิจจวาระ</strong> </p><p>                                           <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                           <strong>เหตุปัจจัย</strong> </p><p>         [๑๖๖๐] ๑.  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม   อาศัยสังกิลิฏฐสังกิเล-     </strong></p><p><strong>สิกธรรมเกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓   อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม   เกิดขึ้น</p><p>ฯลฯ   ขันธ์ ๒   อาศัยขันธ์ ๒  เกิดขึ้น.</p><p>                       ๒.  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม   อาศัยสังกิลิฏฐสังกิ-</strong></p><p><strong>เลสิกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมเกิดขึ้น.</p><p>                       ๓.  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม    และอสังกิลิฏฐสังกิ-</strong></p><p><strong>เลสิกธรรม  อาศัยสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมเกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นสังกิลิฏฐสัง-</p><p>กิเลสิกธรรม เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๖๖๑] ๔.  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม   อาศัยอสังกิลิฏฐสัง-</strong></p><p><strong>กิเลสิกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓  และจิตตสมุฎฐานรูป     อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอสังกิลิฏฐ-</p><p>สังกิเลสิกธรรม เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 287</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๓ และกฏัตตารูป อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอสังกิลิฏฐ-</p><p>สังกิเลสิกธรรม   เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ และกฏัตตารูป    อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>หทยวัตถุอาศัยขันธ์ทั้งหลายเกิดขึ้น,   ขันธ์ทั้งหลายอาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น. </p><p>         มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ เกิดขึ้น  ฯลฯ จิตตสมุฏฐานรูป  และ</p><p>กฏัตตารูป   ที่เป็นอุปาทารูป   อาศัยมหาภูตรูป   เกิดขึ้น. </p><p>         [๑๖๖๒]  ๕.  <strong>อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม    อาศัยอสังกิลิฏฐ-</strong></p><p><strong>อสังกิเลสิกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม   เกิดขึ้น</p><p>ฯลฯ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์  ๒ เกิดขึ้น.</p><p>                        ๖.  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม อาศัยอสังกิลิฏฐอสัง-</strong></p><p><strong>กิเลสิกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป     อาศัยขันธ์ที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>                        ๗.  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  และอสังกิลิฏฐอสัง-</strong></p><p><strong>กิเลสิกธรรม  อาศัยอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุ</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอสังกิลิฏฐ- </p><p>อสังกิเลสิกธรรม   เกิดขึ้น  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ ๒</p><p>เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 288</p><p>         [๑๖๖๓] ๘.  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม      อาศัยอสังกิลิฏฐ-</strong></p><p><strong>สังกิเลสิกธรรม   และอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม   เกิดขึ้น    เพราะ </strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ    จิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม</p><p>และมหาภูตรูป   เกิดขึ้น. </p><p>         [๑๖๖๔] ๙.  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม   อาศัยสังกิลิฏฐสังกิ-</strong></p><p><strong>เลสิกธรรม  และอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  และ</p><p>มหาภูตรูป ฯลฯ</p><p>                              <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม</strong></p><p>                                           <strong>สุทธมูลกนัย</strong></p><p>         [๑๖๖๘]  ในเหตุปัจจัย  มี ๙ วาระ   ในอารัมมณปัจจัย  มี ๓ วาระ</p><p>ฯลฯ   ในวิปากปัจจัย   มี ๕ วาระ  ในอวิคตปัจจัย   มี ๙ วาระ.</p><p>         ในกุสลติกะท่านจำแนกไว้อย่างไร   พึงจำแนกอย่างนั้น.</p><p>                                            <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>         [๑๖๖๖]  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  อาศัยสังกิลิฏฐสังกิเลสิก-</strong></p><p><strong>ธรรม   เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ   อาศัยขันธ์</p><p>ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ  เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 289</p><p>         [๑๖๖๗]  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  อาศัยอสังกิลิฏฐสังกิเล-   </strong></p><p><strong>สิกธรรม  เกิดขึ้น   เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอสังกิลิฏฐสัง-</p><p>กิเลสิกธรรม   ซึ่งเป็นอเหตุกะ   เกิดขึ้น ฯลฯ</p><p>         ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ ฯลฯ สำหรับพวกอสัญญสัตว์ มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>         ในกุสลติกะ  ท่านจำแนกไว้อย่างไร  พึงจำแนกอย่างนั้น.</p><p>                           <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะเป็นต้น</strong></p><p>         ในนเหตุปัจจัย  มี ๒ วาระ  ในนอารัมมณปัจจัย  มี ๕ วาระ  ในน-</p><p>อธิปติปัจจัย   มี ๖ วาระ ฯลฯ</p><p>         <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>    ในนอารัมมณปัจจัย   มี ๕ วาระ ฯลฯ</p><p>         <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>   ในอารัมมณปัจจัย   มี ๒ วาระ ฯลฯ</p><p>         สหชาตวาระก็ดี  ปัจจยวาระ  นิสสยวาระ  สังสัฏฐวาระ  และสัมปยุตต-</p><p>วาระก็ดี  พึงให้พิสดาร. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 290</p><p>                                           <strong>ปัญหาวาระ</strong>  </p><p>                                            <strong>อนุโลมนัย</strong>  </p><p>                                          <strong>๑. เหตุปัจจัย</strong></p><p>         [๑๖๖๘] ๑.  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เป็นปัจจัยแก่สังกิลิฏฐ-</strong></p><p><strong>สังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เหตุที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</p><p>         [๑๖๖๙] ๒.  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เป็นปัจจัยแก่อสังกิลิฏฐ-</strong></p><p><strong>สังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เหตุที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป</p><p>ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>         [๑๖๗๐] ๓.  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เป็นปัจจัยแก่สังกิลิฏฐ-</strong></p><p><strong>สังกิเลสิกธรรม  และอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุ</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เหตุที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>         [๑๖๗๑] ๔.  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม    เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เหตุที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 291</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ    เหตุที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม   เป็นปัจจัยแก่  </p><p>สัมปยุตตขันธ์   และกฏัตตารูป   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>         [๑๖๗๒] ๕.  <strong>อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม   เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  เหตุที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>         [๑๖๗๓] ๖.  <strong>อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม   เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  เหตุที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม  เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐาน-</p><p>รูป  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>         [๑๖๗๘] ๗.  <strong>อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม   เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม   และอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม   ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  เหตุที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>                                       <strong>๒. อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         [๑๖๗๕] ๑.  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เป็นปัจจัยแก่สังกิลิฏฐ-</strong></p><p><strong>สังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 292</p><p>         คือ  ๑.  บุคคลย่อมยินดี ย่อมเพลิดเพลินยิ่งซึ่งราคะ  เพราะปรารภราคะ</p><p>นั้น ราคะ  ทิฏฐิ วิจิกิจฉา อุทธัจจะ โทมนัส ย่อมเกิดขึ้น. บุคคลย่อมยินดีซึ่งทิฏฐิ</p><p>ฯลฯ เพราะปรารภวิจิกิจฉา ฯลฯ   อุทธัจจะ ฯลฯ   โทมนัส ฯลฯ  </p><p>         ในกุสลติกะ   ท่านจำแนกไว้อย่างไร  พึงจำแนกอย่างนั้น.</p><p>         [๑๖๗๖] ๒.  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม     เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ๑.  พระอริยะทั้งหลาย   พิจารณากิเลสที่ละแล้ว.</p><p>                ๒.  พิจารณากิเลสที่ข่มแล้ว.</p><p>                ๓.  รู้กิเลสที่เคยเกิดแล้วในกาลก่อน.</p><p>                ๔.  พิจารณาเห็นขันธ์ที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม     โดยความ</p><p>เป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์   เป็นอนัตตา.</p><p>                ๕.  รู้จิตของบุคคลผู้มีความพร้อมเพรียงด้วยจิตที่เป็นสังกิลิฏฐ-</p><p>สังกิเลสิกธรรม  ด้วยเจโตปริยญาณ.                                                  </p><p>                ๖.  พระเสกขะหรือปุถุชน    พิจารณาเห็นขันธ์ที่เป็นสังกิลิฏฐสัง-</p><p>กิเลสิกธรรม   โดยความเป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์   เป็นอนัตตา  เมื่อกุศลดับ</p><p>ไปแล้ว  ตทารัมมณจิตอันเป็นวิบาก   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>                ๗.  ย่อมยินดี ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง ซึ่งขันธ์ที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิก-</p><p>ธรรม  โทมนัส  ย่อมเกิดขึ้น  เมื่ออกุศลดับไปแล้ว   ตทารัมมณจิตอันเป็นวิบาก</p><p>ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>                ๘.  ขันธ์ที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม     เป็นปัจจัยแก่เจโตปริย- </p><p>ญาณ    แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ    แก่ยถากัมมูปคญาณ    แก่อนาคตังสญาณ</p><p>แก่อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 293</p><p>         [๑๖๗๗] ๓.  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม    เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong> </p><p>         คือ  ๑.  บุคคลให้ทาน   สมาทานศีล   ทำอุโบสถกรรม   แล้วพิจารณา</p><p>กุศลนั้น. </p><p>                ๒.  บุคคลพิจารณากุศลที่สั่งสมไว้ในกาลก่อน.</p><p>                ๓.  บุคคลออกจากฌานแล้วพิจารณาฌาน.</p><p>                ๔.  พระอริยบุคคลพิจารณาโคตรภู   พิจารณาโวทาน.</p><p>                ๕.  พิจารณาเห็นจักษุ  โดยความเป็นของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์  เป็น</p><p>อนัตตา  พิจารณา โสตะ  ฆานะ  ชิวหา  กายะ  รูป  เสียง  กลิ่น รส  โผฏฐัพพะ</p><p>หทยวัตถุ   และขันธ์ที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  โดยความเป็นของไม่เที่ยง</p><p>เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา.</p><p>                ๖.  เห็นรูปด้วยทิพยจักษุ   ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ</p><p>                ๗.  รู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียง  ด้วยจิตที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเล-</p><p>สิกธรรม   ด้วยเจโตปริยญาณ.</p><p>                ๘.  อากาสานัญจายตนะ   เป็นปัจจัยแก่วิญญาณัญจายตนะ</p><p>                ๙.  อากิญจัญญายตนะ     เป็นปัจจัยแก่เนวสัญญานาสัญญายตนะ</p><p>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>                ๑๐. รูปายตนะ     เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ    ด้วยอำนาจของ</p><p>อารัมมณปัจจัย ฯลฯ   โผฏฐัพพายตนะ   เป็นปัจจัยแก่กายวิญญาณ  ด้วยอำนาจ</p><p>ของอารัมมณปัจจัย.</p><p>                ๑๑. ขันธ์ที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เป็นปัจจัยแก่อิทธิวิธญาณ</p><p>แก่เจโตปริยญาณ    แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ    แก่ยถากัมมูปคญาณ     แก่</p><p>อนาคตังสญาณ   แก่อาวัชชนะ   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 294</p><p>         [๑๖๗๘] ๔.  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong>          </p><p>         คือ  ๑.  บุคคลให้ทาน  สมาทานศีล   ทำอุโบสถกรรมแล้ว   ย่อมยินดี</p><p>ย่อมเพลิดเพลินยิ่งซึ่ง   กุศลนั้น    เมื่อปรารภกุศลนั้น    ราคะ  ทิฏฐิ   โทมนัส</p><p>ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>                ๒.  บุคคลย่อมยินดีกุศลที่ได้สั่งสมไว้แล้วในกาลก่อน.</p><p>                ๓.  ออกจากฌาน. ยินดีฌาน ยินดีจักษุ ฯลฯ ยินดีโผฏฐัพพายตนะ</p><p>ฯลฯ   หทยวัตถุ ฯลฯ ขันธ์ที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม   เพราะปรารภกุศล</p><p>เป็นต้นนั้น  ราคะ  โทมนัส   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๖๗๙] ๕.  <strong>อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม   เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ นิพพานเป็นปัจจัยแก่มรรค แก่ผล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>         [๑๖๘๐] ๖.  <strong>อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม    เป็นปัจจัยแก่อสัง </strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ๑.  พระอริยบุคคลออกจากมรรคแล้ว   พิจารณามรรค   พิจารณา</p><p>ผล  พิจารณานิพพาน.</p><p>                ๒.  นิพพานเป็นปัจจัยแก่โคตรภู  แก่โวทาน  แก่อาวัชชนะ  ด้วย</p><p>อำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>                ๓.  พระอริยบุคคลรู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิตที่เป็น</p><p>อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม   ด้วยเจโตปริยญาณ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 295</p><p>                       ๔.  ขันธ์ที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม เป็นปัจจัยแก่เจโตปริย-</p><p>ญาณ   แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ    แก่อนาคตังสญาณ   แก่อาวัชชนะ   ด้วย</p><p>อำนาจของอารัมมณปัจจัย.  </p><p>                                          <strong>๓. อธิปติปัจจัย</strong> </p><p>         [๑๖๘๑] ๑.  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  เป็นปัจจัยแก่สังกิลิฏฐ-</strong></p><p><strong>สังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือ   ที่เป็น   <strong>อารัมมณธิปติ</strong>  และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>         ๑.   บุคคลย่อมยินดี    ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง    เพราะกระทำราคะให้เป็น</p><p>อารมณ์อย่างหนักแน่น   ครั้นกระทำราคะนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว</p><p>ราคะ  ทิฏฐิ  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         ๒.  บุคคลย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง เพราะกระทำทิฏฐินั้นให้เป็น</p><p>อารมณ์อย่างหนักแน่น ครั้นทำทิฏฐินั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว  ราคะ</p><p>ทิฏฐิ  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>         อธิปติธรรมที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>         [๑๖๘๒] ๒.  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม    เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว คือ ที่เป็น <strong>สหชาตาธิปติ</strong> ได้แก่อธิปติธรรมที่เป็นสังกิ-</p><p>ลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 296</p><p>         [๑๖๘๓] ๓.  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เป็นปัจจัยแก่สังกิลิฏฐ-</strong></p><p><strong>สังกิเลสิกธรรม     และอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม     ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อธิปติปัจจัย</strong>   </p><p>         มีอย่างเดียว  คือ  ที่เป็น   <strong>สหชาตาธิปติ</strong> ได้แก่ อธิปติธรรมที่เป็น</p><p>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม     เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์     และจิตตสมุฏฐานรูป</p><p>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>         [๑๖๘๔] ๔.  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม   เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มี  ๒ อย่าง  คือ   ที่เป็น   <strong>อารัมมณธิปติ</strong>   และ   <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>         ๑.  บุคคลให้ทาน  สมาทานศีล  กระทำอุโบสถกรรมแล้ว  กระทำกุศล</p><p>นั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้วพิจารณา.</p><p>         ๒.  กระทำกุศลนั้นสั่งสมไว้ดีแล้วในกาลก่อนให้เป็นอารมณ์อย่างหนัก</p><p>แน่น   แล้วพิจารณา.</p><p>         ๓.  ออกจากฌานแล้ว      กระทำฌานให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น</p><p>แล้วพิจารณา.</p><p>         ๔.  พระเสกขะ    กระทำโคตรภูให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น    แล้ว</p><p>พิจารณา,  กระทำโวทานให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น   แล้วพิจารณา.</p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>         อธิปติธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม     เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์   และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>         [๑๖๘๕] ๕.  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม     เป็นปัจจัยแก่สัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 297</p><p>         มีอย่างเดียว  คือ  ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong> ได้แก่ </p><p>         ๑.  บุคคลให้ทาน สมาทานศีล  กระทำอุโบสถกรรม  ย่อมยินดี  ย่อม</p><p>เพลิดเพลินยิ่ง  เพราะกระทำกุศลนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น  ครั้นกระทำ </p><p>กุศลนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   ราคะ   ทิฏฐิ   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         ๒.  บุคคลกระทำกุศลที่สั่งสมไว้แล้วในกาลก่อนให้เป็นอารมณ์อย่าง</p><p>หนักแน่นแล้ว   ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง.</p><p>         ๓.  บุคคลออกจากฌานแล้ว    กระทำฌานให้เป็นอารมณ์อย่างหนัก</p><p>แน่นแล้ว   ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง.</p><p>         ๔.  บุคคลย่อมยินดี    ย่อมเพลิดเพลินยิง    เพราะกระทำจักษุให้เป็น</p><p>อารมณ์อย่างหนักแน่น  ย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิง  เพราะกระทำโผฏฐัพพะ</p><p>ฯลฯ หทยวัตถุและขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม ให้เป็นอารมณ์</p><p>อย่างหนักแน่น ครั้นกระทำธรรมนั้น  ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว  ราคะ</p><p>ทิฏฐิ   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๖๘๖] ๖.  <strong>อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม   เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มี  ๒  อย่าง   คือ   ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>   และ   <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>นิพพานเป็นปัจจัยแก่มรรค   แก่ผล  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น   <strong>สทชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>         อธิปติธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์   ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.            </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 298</p><p>         [๑๖๘๗] ๗.  <strong>อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม   เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong>  </p><p>         มี ๒ อย่าง  คือ   ที่เป็น   <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>   และ   <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>         ๑.  พระอริยบุคคลออกจากมรรค     กระทำมรรคให้เป็นอารมณ์อย่าง</p><p>หนักแน่นแล้ว  พิจารณากระทำผลให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว  พิจารณา</p><p>กระทำนิพพานให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้วพิจารณา.</p><p>         ๒.  นิพพานเป็นปัจจัยแก่โคตรภู   แก่โวทาน  ด้วยอำนาจของอธิปติ-</p><p>ปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>         อธิปติธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม     เป็นปัจจัยแก่จิตต- </p><p>สมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.                                    </p><p>         [๑๖๘๘] ๘.  <strong>อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม  เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรมและอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม     ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว    คือ  ที่เป็น <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>         อธิปติธรรมที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 299</p><p>                                         <strong>๔.  อนันตรปัจจัย</strong></p><p>         [๑๖๘๙] ๑.  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เป็นปัจจัยแก่สังกิลิฏฐ- </strong></p><p><strong>สังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong>                            </p><p>         คือ   ขันธ์เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เกิดก่อน ๆ     เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         [๑๖๙๐] ๒.  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม     เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม   เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ  ด้วย</p><p>อำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         [๑๖๙๑] ๓.  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม    เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เกิดก่อน ๆ  เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เกิดหลัง ๆ  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย,</p><p>อนุโลมเป็นปัจจัยแก่โคตรภู   อนุโลมเป็นปัจจัยแก่โวทาน  อาวัชชนะเป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         [๑๖๙๒] ๔.  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม     เป็นปัจจัยแก่สัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 300</p><p>         คือ   อาวัชชนะ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วย</p><p>อำนาจของอนันตรปัจจัย.  </p><p>         [๑๖๙๓] ๕.  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม     เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ   โคตรภู เป็นปัจจัยแก่มรรค, โวทาน เป็นปัจจัยแก่มรรค, อนุโลม</p><p>เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติ,   เนวสัญญานาสัญญายตนะของผู้ออกจากนิโรธ    เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ผลสมาบัติ   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย </p><p>         [๑๖๙๔] ๖.  <strong>อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม   เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรมที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรมที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         มรรคเป็นปัจจัยแก่ผล    ผลเป็นปัจจัยแก่ผล  ด้วยอำนาจของอนันตร-</p><p>ปัจจัย.</p><p>         [๑๖๙๕] ๗.  <strong>อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม   เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ผลเป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 301</p><p>                      <strong>๕. สมนันตรปัจจัย ฯลฯ   ๙.  อุปนิสสยปัจจัย</strong> </p><p>         [๑๖๙๖] ๑.  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  เป็นปัจจัยแก่สังกิลิฏฐ- </strong></p><p><strong>สังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของสมนันตรปัจจัย</strong><sup>๑</sup><strong>  ฯลฯ   เป็นปัจจัยด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของสหชาตปัจจัย</strong><sup>๒</sup><strong>      เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย</strong><sup>๓</sup><strong> </strong></p><p><strong>ฯลฯ   เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย</strong><sup>๔</sup><strong> ฯลฯ     เป็นปัจจัยด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอุปนิสสยปัจจัย</strong><sup>๕</sup></p><p>         มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>   และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         บุคคลอาศัยราคะ  ย่อมฆ่าสัตว์ ฯลฯ  ทำลายสงฆ์,  อาศัยโทสะ  ย่อมฆ่า</p><p>สัตว์ ฯลฯ   ทำลายสงฆ์,  ราคะ  ฯลฯ  ความปรารถนา  เป็นปัจจัยแก่ราคะ ฯลฯ</p><p>แก่ความปรารถนาด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         ปาณาติบาตเป็นปัจจัยแก่ปาณาติบาต    ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</p><p>ฯลฯ นิยตมิจฉาทิฏฐิเป็นปัจจัยแก่นิยตมิจฉาทิฏฐิด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๑๖๙๗] ๒.  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม     เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>   และ <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น    <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>    ได้แก่   บุคคลอาศัยราคะแล้วให้ทาน</p><p>สมาทานศีล  ทำอุโบสถกรรม  ยังฌาน  วิปัสสนา  อภิญญา  สมาบัติ  ให้เกิด</p><p>อาศัยความปรารถนาแล้วให้ทาน ฯลฯ ยังสมาบัติให้เกิด.</p><p>๑.  มี ๗ วาระ,  ๒.  มี ๙ วาระ  ๓.  มี ๓ วาระ  ๔.  มี ๑๓ วาระ  ๕.  มี ๘ วาระ (ดูข้อ ๑๗๔๘</p><p>ข้างหน้า) </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 302</p><p>         ราคะ ฯลฯ   ความปรารถนา เป็นปัจจัยแก่ศรัทธา แก่ความสุขทางกาย </p><p>แก่ทุกข์ทางกาย   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย. </p><p>         บุกคลฆ่าสัตว์แล้ว ย่อมให้ทานสมาทานศีล ทำอุโบสถกรรม  ยังฌาน</p><p>วิปัสสนา  อภิญญา   และสมาบัติให้เกิด   เพื่อลบล้างบาปกรรมนั้น  ฯลฯ  บุคคล</p><p>ทำลายสงฆ์แล้ว  ย่อมให้ทาน สมาทานศีล ทำอุโบสถกรรม  เพื่อต้องการลบล้าง</p><p>บาปกรรมนั้น.</p><p>         อกุศลกรรม   เป็นปัจจัยแก่วิบาก   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๑๖๙๘] ๓.  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม      เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว   คือ   ที่เป็น <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ๑.  บุคคลอาศัยราคะแล้ว  ยังมรรคให้เกิด  เข้าผลสมาบัติ,  อาศัยโทสะ</p><p>ฯลฯ   ความปรารถนา   ยังมรรคให้เกิด   เข้าผลสมาบัติ.</p><p>         ๒.  ราคะ ฯลฯ   ความปรารถนา   เป็นปัจจัยแก่มรรค  แก่ผลสมาบัติ </p><p>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๑๖๙๙] ๔.  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม     เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง  คือ  ที่เป็น <strong>อารัมมณูปนิสสยะ อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ๑.  บุคคลอาศัยศรัทธาแล้วให้ทาน   ยังสมาบัติให้เกิด  อาศัยศีล  สุตะ</p><p>จาคะ   ปัญญา   สุขทางกาย   ทุกข์ทางกาย   อุตุ   โภชนะ   เสนาสนะ   ย่อมให้</p><p>ทาน ฯลฯ   ยังสมาบัติให้เกิด. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 303</p><p>         ๒.  ศรัทธา ฯลฯ   เสนาสนะ   เป็นปัจจัยแก่ศรัทธา  สุขทางกา   ด้วย</p><p>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.   </p><p>         ๓.  กุศลกรรม   เป็นปัจจัยแก่วิบาก   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         ๔.  บริกรรมแห่งปฐมฌานเป็นปัจจัยแก่ปฐมฌาน  ฯลฯ    อากิญจัญ-</p><p>ญายตนะ   เป็นปัจจัยแก่เนวสัญญานาสัญญายตนะ </p><p>         [๑๗๐๐] ๕.  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม     เป็นปัจจัยแก่สัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง   คือ   ที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>                                </p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ๑.  บุคคลอาศัยศรัทธาแล้ว     ก่อมานะ    ถือทิฏฐิ,    อาศัยศีล ฯลฯ</p><p>เสนาสนะ   ฆ่าสัตว์ ฯลฯ  ทำลายสงฆ์.</p><p>         ๒.  ศรัทธา  ฯลฯ    เสนาสนะ    เป็นปัจจัยแก่ราคะ ฯลฯ     แก่ความ</p><p>ปรารถนาด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๑๓๐๑] ๖.  <strong>อสังกิเลฏฐสังกิเลสิกธรรม     เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐอสังกิเลสิกรรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง  คือ  ที่เป็น  <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ.</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         บริกรรมแห่งปฐมมรรค    เป็นปัจจัยแก่ปฐมมรรค  ฯลฯ    ทุติยมรรค</p><p>ฯลฯ   ตติยมรรค ฯลฯ   จตุตถมรรค   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 304</p><p>         [๑๗๐๒] ๗.  <strong>อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม   เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong>                  </p><p>         มี ๓ อย่าง   คือ   ที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ   อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong> </p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ๑.  ปฐมมรรค   เป็นปัจจัยแก่ทุติยมรรค</p><p>         ๒.  ทุติยมรรค   เป็นปัจจัยแก่ตติยมรรค</p><p>         ๓.  ตติยมรรค   เป็นปัจจัยแก่จตุตถมรรค</p><p>         ๔.  มรรค<sup>๑</sup>  เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติ   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๑๗๐๓] ๘.  <strong>อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม   เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong>                </p><p>         มี ๓ อย่าง  คือ  ที่เป็น <strong>อารัมมณูปนิสสยะ อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>                                </p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ๑.  พระอริยบุคคล   อาศัยมรรค   ยังสมาบัติที่ยังไม่เกิด   ให้เกิด  เข้า</p><p>สมาบัติที่เกิดแล้ว   พิจารณาเห็นสังขาร   โดยความเป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์</p><p>เป็นอนัตตา.                                              </p><p>         ๒.  มรรคเป็นปัจจัยแก่อัตถปฏิสัมภิทา     ธัมมปฏิสัมภิทา     นิรุตติ-</p><p>ปฏิสัมภิทา  ปฏิภาณปฏิสัมภิทา  ความฉลาดในฐานะและอฐานะของพระอริยเจ้า</p><p>ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         ๓.  ผลสมาบัติ    เป็นปัจจัยแก่สุขทางกาย   ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</p><p>ปัจจัย.     </p><p>๑.  บาลีเป็น  จตุตฺโถ  มคฺโค,  คำว่า  จตุตฺโถ  เกินมา  ในทีนี้จึงแปลเฉพาะค่าว่า  มคฺโค. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 305</p><p>                                       <strong>๑๐. ปุเรชาตปัจจัย</strong>  </p><p>         [๑๗๐๔] ๑.  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม    เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือ   ที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>   และ   <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ๑.  บุคคลพิจารณาเห็นจักษุ    โดยความเป็นของไม่เที่ยง    เป็นทุกข์</p><p>เป็นอนัตตา   พิจารณาเห็นโสตะ  ฆานะ  ชิวหา   กายะ   รูป   เสียง  กลิ่น  รส</p><p>โผฏฐัพพะ   หทยวัตถุ   โดยความเป็นของไม่เที่ยง     เป็นทุกข์     เป็นอนัตตา.</p><p>         ๒.  เห็นรูปด้วยทิพยจักษุ.</p><p>         ๓.  ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ.</p><p>         ๔.  รูปายตนะเป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ  โผฏฐัพพายตนะ  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายวิญญาณ.</p><p>         ที่เป็น  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่                                 </p><p>         ๑.  จักขายตนะ   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ  ฯลฯ  กายายตนะ   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายวิญญาณ   ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>         ๒.  หทยวัตถุ     เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>         [๑๗๐๕] ๒.  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม      เป็นปัจจัยแก่สัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 306</p><p>         มี ๒ อย่าง   คือ  ที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่  </p><p>         บุคคลย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  ซึ่งจักษุ   เพราะปรารภจักษุนั้น </p><p>ราคะ  ฯลฯ  โทมนัส  ย่อมเกิดขึ้น. ย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  ซึ่งโสตะ ฯลฯ</p><p>โผฏฐัพพะ  หทยวัตถุ   เพราะปรารภโสตะเป็นต้นนั้น  ราคะ  ฯลฯ   โทมนัส</p><p>ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         ที่เป็น  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         หทยวัตถุ    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม     ด้วย</p><p>อำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>         [๑๗๐๖] ๓.  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม     เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   หทยวัตถุ    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย</p><p>                                     <strong>๑๑.  ปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>         [๑๗๐๗] ๑.  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม      เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เกิดภายหลัง     เป็นปัจจัย</p><p>แก่กายนี้ที่เกิดก่อน   ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 307</p><p>         [๑๗๐๘] ๒.  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม     เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย</strong>  </p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เกิดภายหลัง    เป็นปัจจัย</p><p>แก่กายนี้ที่เกิดก่อน   ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.</p><p>         [๑๗๐๙] ๓.  <strong>อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม   เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรมที่เกิดภายหลัง    เป็นปัจจัย</p><p>แก่กายนี้ที่เกิดก่อน   ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.</p><p>                                       <strong>๑๒.  อาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         [๑๗๑๐] ๑.  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เป็นปัจจัยแก่สังกิลิฏฐ-</strong></p><p><strong>สังเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         คือ ขันธ์ที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>ที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เกิดหลังๆ ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>         [๑๗๑๑] ๒.  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม     เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ที่เกิดก่อน ๆ ฯลฯ   อนุโลมเป็นปัจจัยแก่โคตรภู,    อนุโลม</p><p>เป็นปัจจัยแก่โวทาน  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 308</p><p>         [๑๗๑๒] ๓.  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม    เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong> </p><p>         คือ    โคตรภู     เป็นปัจจัยแก่มรรค    โวทาน    เป็นปัจจัยแก่มรรค</p><p>ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย. </p><p>                                         <strong>๑๓. กัมมปัจจัย</strong></p><p>         [๑๗๑๓] ๑.  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม     เป็นปัจจัยแก่สัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เจตนาที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         [๑๗๑๔] ๒.  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม      เป็นปัจจัยแก่อสัง- </strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือ   ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   และ  <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         เจตนาที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เกิดพร้อม     เป็นปัจจัยแก่จิตต-</p><p>สมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>         เจตนาที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมเป็นปัจจัยแก่วิบากขันธ์    และ</p><p>กฏัตตารูป  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 309</p><p>         [๑๗๑๕] ๓.  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม     เป็นปัจจัยแก่สัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  และอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม     ด้วยอำนาจ </strong></p><p><strong>ของกัมมปัจจัย</strong>  </p><p>         คือ   เจตนาที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         [๑๗๑๖] ๔.  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม     เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง  คือ   ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>   และ  <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         เจตนาที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>         เจตนาที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิสิกธรรมเป็นปัจจัยแก่วิบากขันธ์     และ</p><p>กฏัตตารูป  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         [๑๗๑๗] ๕.  <strong>อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม  เป็นปัจจัยแก่อสัง- </strong></p><p><strong>กิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง  คือ  ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 310</p><p>         เจตนาที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม     เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </p><p>         ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่ </p><p>         เจตนาที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์    ที่เป็น</p><p>อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         [๑๗๑๘] ๖.  <strong>อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม    เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว   คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>         เจตนาที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป</p><p>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.                                                             </p><p>         [๑๗๑๙] ๗.  <strong>อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม   เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  และอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม   ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของกัมมปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว   คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         เจตนาที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม     เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>                                         <strong>๑๔.  วิปากปัจจัย</strong></p><p>         [๑๗๒๐] ๑.  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม    เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 311</p><p>         คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม ซึ่งเป็นวิบาก เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์๓ และจิตตสมุฏฐานรูป โดยวิปากปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒. </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม   เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ ๓ และกฏัตตารูป  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒  เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ ๒. </p><p>         ขันธ์ทั้งหลายเป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ   ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย.</p><p>         [๑๗๒๐] ๒.  <strong>อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม   เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย</strong>                    </p><p>         คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม ซึ่งเป็นวิบาก เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ ๓ ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒. </p><p>         [๑๗๒๒] ๓.  <strong>อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม  เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก   เป็นปัจจัย</p><p>แก่จิตตสมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย.</p><p>         [๑๗๒๓] ๔.  <strong>อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม  เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสสิกธรรม และอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของวิปากปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย   ฯลฯ   ขันธ์ ๒ ฯลฯ.  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 312</p><p>                                    <strong>๑๕.  อาหารปัจจัย</strong> </p><p>         [๑๗๒๔] ๑.  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เป็นปัจจัยแก่สังกิลิฏฐ- </strong></p><p><strong>สังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย</strong>  มี ๓ วาระ.</p><p>         [๑๗๒๕] ๔.  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม    เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย</strong></p><p>         คือ    อาหารที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์และจิตตสมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย.   ในปฏิสนธิขณะ<sup>๑</sup>  ฯลฯ</p><p>กวฬีการาหาร   เป็นปัจจัยแก่กายนี้   ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย ฯลฯ.</p><p>         [๑๗๒๖] ๕.  <strong>อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม   เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย</strong>  มี ๓ วาระ.</p><p>                                   <strong>๑๖.  อินทริยปัจจัย</strong></p><p>         [๑๗๒๗] ๑.  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เป็นปัจจัยแก่สังกิลิฏฐ-</strong></p><p><strong>สังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย</strong> มี ๓ วาระ.</p><p>                        ๔.  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม     เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย</strong></p><p>         คือ   อินทรีย์ที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์   และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</p><p>๑. ฯลฯ ดูข้อ  ๑๖๗๑                      </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 313</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ฯลฯ.  </p><p>         จักขุนทรีย์     เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ  ฯลฯ   กายินทรีย์      เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายวิญญาณ    ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.    รูปชีวิตินทรีย์   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กฏัตตารูป   ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</p><p>                          ๕.  <strong>อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม</strong> มี ๓ วาระ.</p><p>                                     <strong>๑๗.  ฌานปัจจัย</strong></p><p>                                     <strong>๑๘.  มัคคปัจจัย</strong></p><p>                                  <strong>๑๙.   สัมปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         [๑๗๒๘]  ๑.  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เป็นปัจจัยแก่สังกิลิฏฐ-</strong></p><p><strong>สังกิเลสิกธรรม ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย ฯลฯ เป็นปัจจัยด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของมัคคปัจจัย ฯลฯ เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย.</strong></p><p>                                   <strong>๒๐.  วิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         [๑๗๒๙]  ๑.  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม     เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือ   ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   และ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ขันธ์ที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เกิดพร้อม      เป็นปัจจัยแก่จิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</p><p>         ที่เป็น   <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>๑.  ๒.  มี  ๗  วาระ,   ๓.   มี  ๓  วาระ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 314</p><p>         ขันธ์ที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เกิดภายหลัง  เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่</p><p>เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.  </p><p>         [๑๗๓๐] ๒.  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม    เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง   คือ   ที่เป็น   <strong>สหชาตะ   ปุเรชาตะ</strong>   และ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>   ได้แก่ ขันธ์ที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เกิด</p><p>พร้อม   เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม   เป็นปัจจัยแก่</p><p>กฏัตตารูป  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ขันธ์ทั้งหลายเป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ,     หทยวัตถุเป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้ง</p><p>หลาย  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         จักขายตนะเป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ  ฯลฯ  กายายตนะ   เป็นปัจจัยแก่</p><p>กายวิญญาณ   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         หทยวัตถุเป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม ด้วยอำนาจ</p><p>ของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น   <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>   ได้แก่   ขันธ์ที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม</p><p>ที่เกิดภายหลัง  เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย </p><p>         [๑๗๓๑] ๓.  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม     เป็นปัจจัยแก่สัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 315</p><p>         มีอย่างเดียว  คือ   <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่  หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>ที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย. </p><p>         [๑๗๓๒] ๔.  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม    เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐอสังเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong> </p><p>         มีอย่างเดียว   คือ   ปุเรชาตะ  ได้แก่ หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>ที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         [๑๗๓๓] ๕.  <strong>อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม   เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือ   ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>    และ   <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น <strong>สหชาตะ</strong> ได้แก่ ขันธ์ที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรมที่เกิด</p><p>พร้อม   เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น   <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่  ขันธ์ทีเป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม</p><p>ที่เกิดภายหลัง   เป็นปัจจัยแก่กายนี้   ที่เกิดก่อน ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>                                        <strong>๒๑.  อัตถิปัจจัย</strong></p><p>         [๑๗๓๔] ๑.  <strong>สังกิลิฏิฐสังกิเลสิกธรรม เป็นปัจจัยแก่สังกิลิฏฐ-</strong></p><p><strong>สังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม     เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓</p><p>ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 316</p><p>         [๑๗๓๕] ๒.  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เป็นปัจจัยแก่อสังกิลิฏฐ-</strong></p><p><strong>สังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong>  </p><p>         มี ๒ อย่าง   คือ  ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   และ   <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ขันธ์ที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เกิดพร้อม     เป็นปัจจัยแก่จิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น   <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>   ได้แก่  ขันธ์ที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่</p><p>เกิดภายหลัง   เป็นปัจจัยแก่กายนี้    ที่เกิดก่อน   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         [๑๗๓๖] ๓.  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เป็นปัจจัยแก่สังกิลิฏฐ-</strong></p><p><strong>สังกิเลสิกธรรม และอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม ด้วยอำนาจของอัตถิ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย   ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>         [๑๗๓๗] ๔.  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม    เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         มี ๕ อย่าง  คือ  ที่เป็น  <strong>สหชาตะ  ปุเรชาตะ  ปัจฉาชาตะ   อาหาระ</strong> </p><p>และ   <strong>อินทริยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ขันธ์ ๑ ที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม      เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 317</p><p>         สำหรับพวกอสัญญสัตว์    มหาภูตรูป  ๑  เป็นปัจจัยแก่มหาภูตรูป  ๓</p><p>ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย  ฯลฯ  </p><p>         ที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         บุคคลพิจารณาเห็นจักษุ   โดยความเป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์   เป็น</p><p>อนัตตา,  พิจารณาเห็นโสตะฯลฯ กายะ รูป ฯลฯ โผฏฐัพพะ  หทยวัตถุ โดย</p><p>ความเป็นของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา.</p><p>         เห็นรูปด้วยทิพยจักษุ    ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ.</p><p>         รูปายตนะเป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ  ฯลฯ    โผฏฐัพพายตนะ     เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายวิญญาณ  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         จักขายตนะ   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ  กายายตนะเป็นปัจจัยแก่</p><p>กายวิญญาณ.</p><p>         หทยวัตถุที่เกิดก่อน    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์    ที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิก- </p><p>ธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่                                </p><p>         ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เกิดภายหลัง  เป็นปัจจัย</p><p>แก่กายนี้   ที่เกิดก่อน   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         กวฬีการาหาร   เป็นปัจจัยแก่กายนี้.</p><p>         รูปชีวิตินทรีย์   เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูป  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         [๑๗๓๘] ๕.  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 318</p><p>         มีอย่างเดียว  คือ   <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>         บุคคลย่อมยินดี    ย่อมเพลิดเพลินยิ่งซึ่งจักษุ    เพราะปรารภจักษุนั้น</p><p>ราคะ  ฯลฯ  โทมนัส  ย่อมเกิดขึ้น   ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่งซึ่งหทยวัตถุ </p><p>ฯลฯ   หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม   ด้วยอำนาจ</p><p>ของอัตถิปัจจัย.</p><p>         [๑๗๓๙] ๖.  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม    เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว   คือ   <strong>ปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่     หทยวัตถุเป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>ที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         [๑๗๔๐] ๗.  <strong>อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม   เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓</p><p>ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ.</p><p>         [๑๗๔๑] ๘.  <strong>อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม   เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือ   ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   และ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น    <strong>สหชาตะ</strong>    ได้แก่   ขันธ์ที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม</p><p>ที่เกิดพร้อมเป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 319</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>   ได้แก่  ขันธ์ที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม</p><p>ที่เกิดภายหลัง   เป็นปัจจัยแก่กายนี้   ที่เกิดก่อน   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย  </p><p>         [๑๗๔๒] ๙.  <strong>อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม   เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  และอสังกิลฏฐอสังกิเลสิกธรรม   ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอัตถิปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม  เป็นปัจจัยแก่  ขันธ์ ๓</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ.</p><p>         [๑๗๔๓] ๑๐.  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม และอสังกิลิฏฐอสัง-</strong></p><p><strong>กิเลสิกธรรม    เป็นปัจจัยแก่อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม    ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอัตถิปัจจัย</strong>                                                      </p><p>         มี ๓ อย่างคือ   ที่เป็น    <strong>สหชาตะ,   ปัจฉาชาตะ</strong>   รวมกับ  <strong>อาหาระ</strong></p><p>และรวมกับ   <strong>อินทริยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่ ขันธ์ที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรมที่เกิด</p><p>พร้อมและมหาภูตรูป   เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อาหาระ</strong>   ได้แก่  ขันธ์ที่เป็นอสัง-</p><p>กิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรมที่เกิดภายหลังและกวฬีการาหาร  เป็นปัจจัยแก่กายนี้  ด้วย</p><p>อำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>   รวมกับ   <strong>อินทริยะ</strong>   ได้แก่  ขันธ์ที่เป็น</p><p>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เกิดภายหลังและรูปชีวิตินทรีย์           เป็นปัจจัยแก่</p><p>กฏัตตารูป  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 320</p><p>         [๑๗๔๔] ๑๑.  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม และอสังกิลิฏฐอสัง-</strong></p><p><strong>กิเลสิกธรรม   เป็นปัจจัยแก่อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม   ด้วยอำนาจ </strong></p><p><strong>ของอัตถิปัจจัย.</strong> </p><p>         มีอย่างเดียว   คือ   ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>   รวมกับ  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ขันธ์ ๑  ที่เป็นอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรมที่เกิดพร้อมและหทยวัตถุ</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ.</p><p>         [๑๗๔๕] ๑๒.  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม    และอสังกิลิฏฐสัง-</strong></p><p><strong>กิเลสิกธรรม  เป็นปัจจัยแก่สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อัตถิปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว   คือ   ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   รวมกับ   <strong>ปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>         ขันธ์ ๑ ที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เกิดพร้อมและหทยวัตถุ  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย,   ขันธ์ ๒ ฯลฯ                         </p><p>         [๑๗๔๖] ๑๓.  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม     และอสังกิลิฏฐสัง-</strong></p><p><strong>กิเลสิกธรรม    เป็นปัจจัยแก่อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม    ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง คือ ที่เป็น <strong>สหชาตะ, ปัจฉาชาตะ</strong> รวมกับ  <strong>อาหาระ</strong>  และ</p><p>รวมกับ  <strong>อินทริยะ</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่   ขันธ์ที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เกิด</p><p>พร้อม และมหาภูตรูป เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 321</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>    ได้แก่   ขันธ์ที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่</p><p>เกิดภายหลัง   และกวฬีการาหาร   เป็นปัจจัยแก่กายนี้   ที่เกิดก่อน   ด้วยอำนาจ </p><p>ของอัตถิปัจจัย.  </p><p>         ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่ ขันธ์ที่เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรมที่เกิด</p><p>ภายหลัง และรูปชีวิตินทรีย์ เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูป  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</p><p>                                           <strong>๒๒. นัตถิปัจจัย</strong></p><p>         [๑๗๔๗]  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม     เป็นปัจจัยแก่สังกิลิฏฐ-</strong></p><p><strong>สังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของนัตถิปัจจัย</strong><sup>๑</sup>   ฯลฯ  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจ</p><p>ของ<strong>วิคตปัจจัย</strong><sup>๒</sup> ฯลฯ เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ<strong>อวิคตปัจจัย</strong><sup>๓</sup>.</p><p>                                             <strong>สุทธมูลกนัย</strong></p><p>         [๑๗๔๘]  ในเหตุปัจจัย   มี ๗ วาระ  ในอารัมมณปัจจัย  มี ๖ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย  มี ๘ วาระ  ในอนันตรปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ   ในสหชาตปัจจัย   มี ๙ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย   มี ๓ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย  มี ๑๓ วาระ   ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๘ วาระ  ในปุเรชาตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ   ในปัจฉาชาตปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในอาเสวนปัจจัย  มี ๓   วาระ</p><p>ในกัมมปัจจัย   มี ๗  วาระ    ในวิปากปัจจัย   มี ๔  วาระ    ในอาหารปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ   ในอินทริยปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในฌานปัจจัย   มี ๗ วาระ   ใน</p><p>มัคคปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในสัมปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ  ในวิปปยุตตปัจจัย  มี</p><p>๑.  ๒.  มี ๗ วาระ  เหมือนอนันตรปัจจัย ๓.  มี ๑๓ วาระ  เหมืนอัตถิปัจจัย  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 322</p><p>๕ วาระ  ในอัตถิปัจจัย    มี ๑๓ วาระ  ในนัตถิปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในวิคตปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ   ในอวิคตปัจจัย   มี ๑๓ วาระ.  </p><p>                                              <strong>เหตุสภาคะ</strong></p><p>         [๑๗๔๙]   <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>   ในอธิปติปัจจัย   มี ๔ วาระ . . .  ใน</p><p>สหชาตปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย มี  ๓ วาระ   ในนิสสยปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ   ในวิปากปัจจัย   มี ๔ วาระ   ในอินทริยปัจจัย   มี ๔ วาระ   ใน</p><p>มัคคปัจจัย  มี ๔ วาระ   ในสัมปยุตตปัจจัย  มี ๓ วาระ   ในวิปปยุตตปัจจัย  มี</p><p>๓ วาระ   ในอัตถิปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในอวิคตปัจจัย  มี ๗ วาระ.</p><p>                                               <strong>เหตุฆฏนา</strong></p><p>         [๑๗๕๐]   <strong>ปัจจัย ๕</strong>  คือ  เหตุ   สหชาตะ   นิสสยะ   อัตถิ   และอวิคต-</p><p>ปัจจัย   มี ๗ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย ๖</strong>   คือ   เหตุ    สหชาตะ   อัญญมัญญะ    นิสสยะ   อัตถิ   และ</p><p>อวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย ๗</strong>   คือ   เหตุ    สหชาตะ   อัญญมัญญะ    นิสสยะ   สัมปยุตตะ</p><p>อัตถิและอวิคตปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย  ๖</strong>   คือ  เหตุ  สหชาตะ  นิสสยะ  วิปปยุตตะ  อัตถิ  และอวิคต-</p><p>ปัจจัย   มี ๓ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย  ๖</strong>   คือ   เหตุ   สหชาตะ  นิสสยะ   วิปากะ   อัตถิ  และอวิคต-</p><p>ปัจจัย   มี ๔ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย  ๗</strong>   คือ  เหตุ  สหชาตะ  อัญญมัญญะ    นิสสยะ  วิปากะ  อัตถิ</p><p>และอวิคตปัจจัย   มี ๒ วาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 323</p><p>         <strong>ปัจจัย ๘</strong>  คือ เหตุ  สหชาตะ  อัญญมัญญะ  นิสสยะ วิปากะ สัมปยุตตะ</p><p>อัตถิ   และอวิคตปัจจัย   มี ๒ วาระ.  </p><p>         <strong>ปัจจัย ๗</strong>   คือ   เหตุ   สหชาตะ   นิสสยะ  วิปากะ   วิปปยุตตะ   อัตถิ</p><p>อวิคตปัจจัย   มี ๒ วาระ.</p><p>         <strong>ปัจจัย ๘</strong>   คือ   เหตุ   สหชาตะ   อัญญมัญญะ   นิสสยะ   วิปากะ</p><p>วิปปยุตตะ   อัตถิ และอวิคตปัจจัย   มี ๑ วาระ.   </p><p>         ในกุสลติกะให้พิสดารแล้ว อย่างไร   พึงให้พิสดารอย่างนั้น.</p><p>                                          <em>อนุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                            <strong>ปัจจนียนัย</strong> </p><p>                      <strong>กรยกปัจจัยในปัจจนียะแห่งปัญหาวาระ</strong></p><p>         [๑๗๕๑]  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม     เป็นปัจจัยแก่สังกิลิฏฐ-</strong></p><p><strong>สังกิเลสิกธรรม     ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong>  ฯลฯ  เป็นปัจจัยด้วย</p><p>อำนาจของ<strong>สหชาตปัจจัย</strong> ฯลฯ เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ<strong>อุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>         [๑๗๕๒]  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม   เป็นปัจจัยแก่อสังกิลิฏฐ-</strong></p><p><strong>สังกิเลสิกธรรม    ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong> ฯลฯ  เป็นปัจจัยด้วย</p><p>อำนาจของ<strong>สหชาตปัจจัย</strong> ฯลฯ เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ<strong>อุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>ฯลฯ  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ<strong>ปัจฉาชาตปัจจัย</strong>  ฯลฯ  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจ</p><p>ของ<strong>กัมมปัจจัย.</strong></p><p>         [๑๗๕๓]  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม   เป็นปัจจัยแก่อสังกิลิฏฐ-</strong></p><p><strong>อสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 324</p><p>         [๑๗๕๔]  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม    เป็นปัจจัยแก่สังกิลิฏฐ- </strong></p><p><strong>สังกิเลสิกธรรม     และอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม     ด้วยอำนาจของ </strong></p><p><strong>สหชาตปัจจัย.</strong></p><p>         [๑๗๕๕]  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เป็นปัจจัยแก่อสังกิลิฏฐ-</strong></p><p><strong>สังกิเลสิกธรรม    ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong>  ฯลฯ  เป็นปัจจัยด้วย</p><p>อำนาจของ<strong>สหชาตปัจจัย</strong>  ฯลฯ  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ<strong>อุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>ฯลฯ    เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ<strong>ปุเรชาตปัจจัย</strong>  ฯลฯ     เป็นปัจจัยด้วยอำนาจ</p><p>ของ<strong>ปัจฉาชาตปัจจัย</strong> ฯลฯ เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ<strong>กัมมปัจจัย</strong>  ฯลฯ  เป็น</p><p>ปัจจัยด้วยอำนาจของ<strong>อาหารปัจจัย</strong>   ฯลฯ   เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ<strong>อินทริย-</strong></p><p><strong>ปัจจัย.</strong></p><p>         [๑๗๕๖]  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม   เป็นปัจจัยแก่สังกิลิฏฐ-</strong></p><p><strong>สังกิเลสิกธรรม    ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong>  ฯลฯ   ด้วยเป็นปัจจัย</p><p>อำนาจของ<strong>อุปนิสสยปัจจัย</strong> ฯลฯ  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ<strong>ปุเรชาตปัจจัย.</strong></p><p>         [๑๗๕๗]  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม เป็นปัจจัยแก่อสังกิลิฏฐ-</strong></p><p><strong>อสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong>  ฯลฯ  เป็นปัจจัยด้วย</p><p>อำนาจของ<strong>ปุเรชาตปัจจัย.</strong></p><p>         [๑๗๕๘]  <strong>อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม     เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong>  ฯลฯ  เป็นปัจจัย</p><p>ด้วยอำนาจของ<strong>อุปนิสสยปัจจัย. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 325</p><p>         [๑๗๕๙]  <strong>อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม     เป็นปัจจัยแก่อสัง-  </strong></p><p><strong>กิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong>  ฯลฯ เป็นปัจจัย</p><p>ด้วยอำนาจของ<strong>สหชาตปัจจัย</strong> ฯลฯ    เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</p><p>ฯลฯ  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของ<strong>ปัจฉาชาตปัจจัย.</strong></p><p>         [๑๗๖๐]  <strong>อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม     เป็นปัจจัยแก่อสัง-</strong></p><p><strong>กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม  และอสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม   ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของสหชาตปัจจัย.</strong></p><p>         [๑๗๖๑]  <strong>อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม     และอสังกิลิฏฐอสัง-</strong></p><p><strong>กิเลสิกธรรม  เป็นปัจจัยแก่อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง  คือ  ที่เป็น  <strong>สหชาตะ,  ปัจจาชาตะ</strong>  รวมกับ <strong>อาหาระ</strong></p><p>และรวมกับ   <strong>อินทริยะ</strong></p><p>         [๑๗๖๒]  <strong>อสังกิฏฐสังกิเลสิกธรรม       และอสังกิลิฏฐอสัง-</strong></p><p><strong>กิเลสิกธรรม  เป็นปัจจัยแก่อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกธรรม</strong>          </p><p>         มีอย่างเดียว  คือ   ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p>         [๑๗๖๓]  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม และอสังกิลิฏฐสังกิเลสิก-</strong></p><p><strong>ธรรม  เป็นปัจจัยแก่สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม</strong></p><p>         มีอย่างเดียว  คือ   ที่เป็น    <strong>สหชาตะ</strong>  รวมกับ    <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p>         [๑๗๖๔]  <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม และอสังกิลิฏฐสังกิเลสิก-</strong></p><p><strong>ธรรม  เป็นปัจจัยแก่อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 326</p><p>         มี ๓ อย่าง  คือ  ที่เป็น  <strong>สหชาตะ,  ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ   <strong>อาหาระ</strong></p><p>และรวมกับ  <strong>อินทริยะ.</strong>  </p><p>                                <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>                                              <strong>สุทธมูลกนัย</strong></p><p>         [๑๗๖๕]  ในนเหตุปัจจัย มี ๑๔ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๑๔ วาระ</p><p>ในนอธิปติปัจจัย  มี ๑๔ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๑๔ วาระ ในนสมนันตร- </p><p>ปัจจัย  มี ๑๔ วาระ   ในนสหชาตปัจจัย  มี ๑๐ วาระ   ในนอัญญมัญญปัจจัย</p><p>มี  ๑๐ วาระ  ในนนิสสยปัจจัย  มี  ๑๐ วาระ   ในนอุปนิสสยปัจจัย  มี ๑๓ วาระ</p><p>ในนปุเรชาตปัจจัย  มี ๑๒ วาระ   ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๑๔ วาระ  ในนอา-</p><p>เสวนปัจจัย  มี ๑๔ วาระ   ในนกัมมปัจจัย  มี ๑๔ วาระ    ในนวิปากปัจจัย  มี</p><p>๑๔  วาระ   ในนอาหารปัจจัย   มี ๑๔  วาระ    ในนอินทริยปัจจัย   มี ๑๔ วาระ</p><p>ในนฌานปัจจัย   มี ๑๔ วาระ   ในนมัคคปัจจัย    มี  ๑๔ วาระ   ในนสัมปยุตต-</p><p>ปัจจัย   มี  ๑๐ วาระ    ในนวิปปยุตตปัจจัย   มี ๘ วาระ    ในโนอัตถิปัจจัย   มี</p><p>๘ วาระ   ในโนนัตถิปัจจัย   มี  ๑๔ วาระ   ในโนวิคตปัจจัย   มี ๑๔  วาระ    ใน</p><p>โนอวิคตปัจจัย   มี ๘ วาระ.</p><p>         <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>   ในนอารัมมณปัจจัย   มี ๑๔ วาระ ฯลฯ  การนับ</p><p>ปัจจยนียะ   ในกุสลติกะอย่างไร    ในสังกิลิฏฐติกะ    ก็พึงนับอย่างนั้น.</p><p>                                             <em>ปัจจนียะ  จบ</em></p><p>                                           <strong>อนุโลมปัจจนียะ</strong></p><p>         [๑๗๖๖]   <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>   ในนอารัมมณปัจจัย  มี ๗ วาระ. . . ใน</p><p>นอธิปติปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในนอนันตรปัจจัย  มี ๗ วาระ  ในนสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี  ๓ วาระ    ในนอุปนิสสยปัจจัย  ในนปุเร-  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 327</p><p>ชาตปัจจัย   ฯลฯ   ในนปัจฉาชาตปัจจัย    ในนอาเสวนปัจจัย    ในนกัมมปัจจัย  </p><p>ในนวิปากปัจจัย   ในนอาหารปัจจัย   ในนอินทริยปัจจัย   ในนฌานปัจจัย  (แต่</p><p>ละปัจจัย)   มี ๗ วาระ   ในนมัคคปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในนสัมปยุตตปัจจัย   มี</p><p>๓ วาระ    ในนวิปปยุตตปัจจัย    มี ๓ วาระ    ในโนนัตถิปัจจัย   มี ๗  วาระ</p><p>ในโนวิคตปัจจัย   มี ๗ วาระ.</p><p>         <strong>เพราะปัจจัย</strong>  ๕  คือ   เหตุ   สหชาตะ   นิสสยะ   อัตถิ   อวิคตปัจจัย</p><p>ในนอารัมมณปัจจัย   มี ๗ วาระ.</p><p>         การนับวาระในอนุโลมปัจจนียะ   ในกุสลติกะได้จำแนกไว้แล้วอย่างไร</p><p>ในติกะนี้   ก็พึงจำแนกอย่างนั้น</p><p>                                      <em>อนุโลมปัจจนียะ  จบ</em>  </p><p>                                          <strong>ปัจจนียานุโลม</strong>  </p><p>         [๑๗๖๗]   <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>   ในอารัมมณปัจจัย   มี ๖ วาระ...ใน</p><p>อธิปติปัจจัย   มี ๘ วาระ   ในอนันตรปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ    ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ    ในอัญญมัญญปัจจัย   มี ๓ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย  มี ๑๓ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๘ วาระ  ในปุเรชาตปัจจัย </p><p>มี ๓ วาระในปุจฉาชาตปัจจัย   มี ๓ วาระ   ในอาเสวนปัจจัย   มี ๓ วาระ   ใน</p><p>กัมมปัจจัย   มี ๗ วาระ  ในวิปากปัจจัย  มี ๔ วาระ  ในอาหารปัจจัย   อินทริย</p><p>ปัจจัย   ฌานปัจจัย  มัคคปัจจัย   แต่ละปัจจัย   มี ๗ วาระ   ในสัมปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๓วาระ   ในวิปปยุตตปัจจัย  มี ๕ วาระ ในอัตถิปัจจัย  มี ๑๓ วาระ  ในนัตถิ</p><p>ปัจจัย   มี ๗ วาระ  ในวิคตปัจจัย   มี ๗ วาระ  ในอวิคตปัจจัย    มี ๑๓ วาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 328</p><p>         <strong>เพราะนเหตุปัจจัย   นอารัมมณปัจจัย</strong>   ในอธิปติปัจจัย   มี ๗ วาระ</p><p>ฯลฯ.</p><p>         การนับวาระในปัจจนียานุโลม   ในกุสลติกะ  ได้จำแนกไว้แล้วอย่างไร </p><p>ในที่นี้ก็พึงจำแนกอย่างนั้น. </p><p>                                        <em>ปัจจนียานุโลม  จบ</em></p><p>                                     <em>สังกิลิฏฐติกะที่ ๕  จบ</em> </p><p>                              <em>อนุโลมติกปัฏฐาน ตอนต้น จบ</em><sup>๑</sup>  </p><p>                                   <strong>อรรถกถาสังกิลิฏฐติกะ</strong></p><p>         คำทั้งหมดใน   <strong>สังกิลิฏฐสังกิเลสติกะ</strong>    ผู้ศึกษาพึงทราบตามแนว</p><p>แห่งนัยที่กล่าวแล้วในกุสลติกะ.</p><p>                               <em>อรรถกถาสังกิลิฏฐติกะ  จบ</em></p><p>๑.  จบบาลีเล่ม ๔๐ เพียงติกะที่ ๕ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 329</p><p>                                        <strong>๖. วิตักกติกะ</strong><sup>๑</sup></p><p>                                          <strong>ปฏิจจวาระ</strong>  </p><p>                                            <strong>อนุโลมนัย</strong>  </p><p>                                         <strong>๑.  เหตุปัจจัย</strong></p><p>         [๑]  ๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม  เกิด </strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  เกิดขึ้น,  ขันธ์</p><p>๑ อาศัยขันธ์ ๓ เกิดขึ้น   ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เกิด</p><p>ขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>                 ๒.  <strong>อวิตักกวจารมัตตธรรม     อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   วิตก   อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   เกิดขึ้น.</p><p>ในปฏิสนธิขณะ  วิตก  อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  เกิดขึ้น.</p><p>                 ๓.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม  อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม  เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ    กฏัตตารูป     อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>๑.  บาลีเล่มที่ ๔๑ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 330</p><p>         [๒]  ๔.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  อาศัย</strong></p><p><strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong>      </p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจาร</p><p>ธรรม   เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น. </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ และกฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักก-</p><p>สวิจารธรรม   เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ และกฏัตตารูป   อาศัยขันธ์   ๒ เกิดขึ้น.</p><p>                ๕.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม  เกิดขึ้น   เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   วิตก   และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  วิตกและกฏัตตารูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจาร-</p><p>ธรรมเกิดขึ้น. </p><p>                ๖.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม     และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ และวิตก  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   เกิด</p><p>ขึ้น ฯลฯ   ขันธ์ ๒ และวิตก   อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ     ขันธ์ ๓ และวิตก     อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นสวิตักก- </p><p>สวิจารธรรม   เกิดขึ้น ฯลฯ  ขันธ์ ๒ และวิตก   อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         [๓]  ๗.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม   อวิตักกวิจารมัตตธรรม   และ</strong></p><p><strong>อวิตักกอวิจารธรรม   อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม   เกิดขึ้น  เพราะเหตุ</strong></p><p><strong>ปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 331</p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ วิตก  และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักก-</p><p>สวิจารธรรม   เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ วิตก   และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๒ </p><p>เกิดขึ้น. </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ วิตก   และกฏัตตารูป   อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็น</p><p>สวิตักกสวิจารธรรม   เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ วิตก   และกฏัตตารูป   อาศัยขันธ์ </p><p>๒ เกิดขึ้น.</p><p>         [๔]  ๘.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    อาศัยอวิตักกวิจารมัตต-</strong></p><p><strong>ธรรมเกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม เกิดขึ้น ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>                ๙.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม      อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   อาศัยวิตก   เกิดขึ้น.</p><p>ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม อาศัยวิตก   เกิดขึ้น.</p><p>                ๑๐.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม     อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   วิจารและจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันที่เป็นอวิตักกวิจารมัตต-</p><p>ธรรมเกิดขึ้น,   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยวิตก   เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 332</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   วิจารและกฏัตตารูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจาร-</p><p>มัตตธรรม  เกิดขึ้น.  </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูป  อาศัยวิตก  เกิดขึ้น. </p><p>         [๕]  ๑๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม อาศัย</strong></p><p><strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยวิตก</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และกฏัตตารูป  อาศัย</p><p>วิตก  เกิดขึ้น.</p><p>                ๑๒.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือขันธ์ ๓ วิจารและจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจาร-</p><p>มัตตธรรม   เกิดขึ้น  ฯลฯ   ขันธ์ ๒ วิจารและจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ ๒</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๓  วิจารและกฏัตตารูป   อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็น</p><p>อวิตักกวิจารธรรม   เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ วิจาร  และกฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ ๒</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>         [๖]  ๑๓.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม    อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 333</p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกอวิจาร-</p><p>ธรรมเกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์  ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น,   จิตต- </p><p>สมุฏฐานรูป  อาศัยวิจาร  เกิดขึ้น. </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๓ และกฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นอวิตักก-</p><p>อวิจารธรรม  เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ และกฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูป  อาศัยวิจาร  เกิดขึ้น,  หทยวัตถุ  อาศัย</p><p>ขันธ์ทั้งหลายเกิดขึ้น   ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น  หทยวัตถ    อาศัย</p><p>วิจารเกิดขึ้น,   วิจารอาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>         มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูปเกิด ๑ เกิดขึ้น   ฯลฯ   จิตตสมุฏฐานรูป</p><p>และกฏัตตารูป   ที่เป็นอุปาทารูป   อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย   เกิดขึ้น.</p><p>                    ๑๔.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  อาศัยหทยวัตถุ</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>                    ๑๕.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   อาศัยวิจาร   เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  อาศัยวิจาร  เกิด</p><p>ขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ที่เป็นวิตักกวิจารมัตตธรรม   อาศัยหทยวัตถุ</p><p>เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 334</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  วิตก  อาศัยหทยวัตถุ  เกิดขึ้น.   </p><p>         [๗]  ๑๖.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม อาศัย</strong></p><p><strong>อวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  อาศัยหทยวัตถุ</p><p>เกิดขึ้น,  กฏัตตารูป   อาศัยมหาภูตรูป   เกิดขึ้น.</p><p>                ๑๗.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม     และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัย</p><p>วิจารเกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม     และกฏัตตารูป</p><p>อาศัยวิจาร    เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ    ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   อาศัยหทยวัตถุ</p><p>เกิดขึ้น,   กฏัตตารูป   อาศัยมหาภูตรูป   เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  วิตก  อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น   กฏัตตารูป   อาศัย</p><p>มหาภูตรูปเกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และวิจาร   อาศัย</p><p>หทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>                ๑๘.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม     และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกอวิจารธรรม และวิตก อาศัย</p><p>หทยวัตถุ   เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 335</p><p>         [๘]  ๑๙.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  อวิตักกวิจารมัตตธรรม   และ </strong></p><p><strong>อวิตักกอวิจารธรรม  อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุ- </strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และวิตก  อาศัย</p><p>หทยวัตถุ  เกิดขึ้น,  กฏัตตารูป  อาศัยมหาภูตรูป  เกิดขึ้น.</p><p>         [๙]  ๒๐.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม</p><p>และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น ฯสฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>                ๒๑.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรร    อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  วิตก  อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และ</p><p>หทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>                ๒๒.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม อาศัย สวิตักกสวิจารธรรม และ</strong></p><p><strong>อวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป     อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และ</p><p>มหาภูตรูป  เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และ</p><p>มหาภูตรูป  เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 336</p><p>         [๑๐]  ๒๓.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม     และอวิตักกอวิจารธรรม   </strong></p><p><strong>อาศัย  วิตักกสวิจารธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม   เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม</p><p>และหทยวัตถุ     เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์  ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ     เกิดขึ้น.</p><p>กฏัตตารูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และมหาภูตรูป   เกิดขึ้น.</p><p>                   ๒๔.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  วิตก  อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และ</p><p>หทยวัตถุ   เกิดขึ้น   กฏัตตารูป   อาศัยขันธ์เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และมหา-</p><p>ภูตรูป   เกิดขึ้น.  </p><p>                   ๒๕.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม   และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ และวิตก  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักก-</p><p>สวิจารธรรม    และหทยวัตถุ    เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ และวิตก    อาศัยขันธ์ ๒</p><p>และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๑]  ๒๖.  <strong>สวิตักกวิจารธรรม อวิตักกวิจารมัตตธรรม และ</strong></p><p><strong>อวิตักกอวิจารธรรม   อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม   และอวิตักกอวิจาร</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong>                               </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 337</p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ และวิตก  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักก-</p><p>สวิจารธรรม   และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น ฯลฯ   ขันธ์ ๒ และวิตก   อาศัยขันธ์ ๒ </p><p>และหทยวัตถุ  เกิดขึ้น   กฏัตตารูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และ</p><p>มหาภูตรูป  เกิดขึ้น.          </p><p>         [๑๒]  ๒๗.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   อาศัยวิตกและ</p><p>หทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>                   ๒๘.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   อาศัยอวิตักกวิจารมัตต-</strong></p><p><strong>ธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมและวิจาร  เกิด</p><p>ขึ้น ฯลฯ   ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และวิจาร   เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ    ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>และวิจาร   เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และวิจาร   เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น ฯลฯ   ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>                   ๒๙.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม  อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 338</p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และ</p><p>วิจาร  เกิดขึ้น,  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และ </p><p>มหาภูตรูป   เกิดขึ้น,  จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยวิตกและมหาภูตรูป   เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   กฏัตตารูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>และวิจาร   เกิดขึ้น. </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>และมหาภูตรูป   เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   กฏัตตารูป   อาศัยวิตกและมหาภูตรูป   เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   วิจาร    อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมและ</p><p>หทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๓]  ๓๐.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม      และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้นเพราะ</strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ    ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    อาศัยวิตก</p><p>และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น,   กฏัตตารูป   อาศัยวิตกและมหาภูตรูป   เกิดขึ้น.</p><p>                   ๓๑.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะ</strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 339</p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจาร-</p><p>มัตตธรรม  และวิจาร  เกิดขึ้น ฯลฯ  ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์</p><p>๒ และวิจาร   เกิดขึ้น.  </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ และกฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักก-</p><p>วิจารมัตตธรรม   และวิจาร   เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ และกฏัตตารูป  อาศัยขันธ์</p><p>๒  และวิจาร   เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ และวิจาร  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจาร-</p><p>มัตตธรรม   และหทยวัตถุ    เกิดขึ้น ฯลฯ   ขันธ์ ๒  และวิจาร   อาศัยขันธ์ ๒</p><p>และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๔]  ๓๒.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกวิจารมัตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก   เกิด</p><p>ขึ้น.   ฯลฯ   ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒  และวิตก   เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และ</p><p>วิตก   เกิดขึ้น ฯลฯ   ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และวิตก   เกิดขึ้น.</p><p>                   ๓๓.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม     อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกวิจารมัตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และวิตก</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกวิจารธรรม และ</p><p>วิตก   เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 340</p><p>         [๑๕]  ๓๔.   <strong>สวิตักกสวิจารธรรม     และอวิตักกอวิจารธรรม  </strong></p><p><strong>อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม     และอวิตักกวิจารมัตตธรรม     เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจาร-</p><p>ธรรมและวิตก  เกิดขึ้น ฯลฯ  ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๒ และ</p><p>วิตก   เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ และกฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักก-</p><p>สวิจารธรรม   และวิตก   เกิดขึ้น ฯลฯ   ขันธ์ ๒ และกฏัตตารูป   อาศัยขันธ์ ๒</p><p>และวิตก   เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๖]  ๓๕.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    อาศัย สวิตักกสวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    และอวิตักกอวิจารธรรม    เกิดขึ้น    เพราะ</strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย.</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม</p><p>และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น   ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ วิตกและหทยวัตถุ  เกิดขึ้น </p><p>                   ๓๖.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม    อาศัยสวิตักกวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    และอวิตักกอวิจารธรรม   เกิดขึ้น    เพราะ</strong></p><p><strong>เหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  วิตกและ</p><p>มหาภูตรูป   เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 341</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูป      อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม </p><p>วิตก   และมหาภูตรูป   เกิดขึ้น. </p><p>         [๑๗]  ๓๗.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม    อวิตักกวิจารมัตตธรรม     และอวิตักก- </strong></p><p><strong>อวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม</p><p>วิตกและหทยวัตถุ   เกิดขึ้น    ขันธ์ ๑ อาศัยขันธ์ ๓ วิตก   และหทยวัตถุ   เกิด</p><p>ขึ้น,   ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ วิตก   และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.   กฏัตตารูป   อาศัย</p><p>ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   วิตก   และมหาภูตรูป   เกิดขึ้น.</p><p>                                    <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         [๑๘] ๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   เกิดขึ้น ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>                  ๒.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   อาศัย สวิตักกสวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   วิตก  อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  เกิดขึ้น.</p><p>ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 342</p><p>         [๑๙]  ๓.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม     และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม     เกิดขึ้น   เพราะอารัมมณปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ และวิตก  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  เกิด </p><p>ขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ และวิตก   อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         [๒๐]  ๔.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม     อาศัยอวิตักกวิจารมัตต-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  เกิดขึ้น ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒  อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>                    ๕.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม   อาศัย อวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   อาศัยวิตก   เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>                     ๖.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม   อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ  วิจาร  อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         [๒๑]  ๗.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 343</p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ และวิจาร    อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>เกิดขึ้น ฯสฯ  ขันธ์ ๒ และวิจาร  อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ  </p><p>         [๒๒] ๘.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม    อาศัย อวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์  ๑ ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม   เกิดขึ้น ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม</p><p>เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลายอาศัยหทยวัตถุ  เกิดขึ้น, วิจาร  อาศัย</p><p>หทยวัตถุ  เกิดขึ้น.</p><p>                  ๙.   <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  อาศัยหทยวัตถุ</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>                  ๑๐.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น    เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   อาศัยวิจาร   เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัยวิจารเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 344</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   อาศัยหทยวัตถุ</p><p>เกิดขึ้น. </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  วิตก  อาศัยหทยวัตถุ  เกิดขึ้น. </p><p>         [๒๓] ๑๑.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    และวิจาร</p><p>อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>                  ๑๒.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม   และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และวิตก อาศัย</p><p>หทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>         [๒๔] ๑๓.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม     อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม</p><p>และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น ฯลฯ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุเกิดขึ้น.</p><p>                  ๑๔.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  วิตก   อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และ</p><p>หทยวัตถุ  เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 345</p><p>         [๒๕] ๑๕.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม   และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>อาศัย สวิตักกสวิจารธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ </strong></p><p><strong>อารัมมณปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ และวิตก    อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นสวิตักก-</p><p>สวิจารธรรม    และหทยวัตถุ    เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ และวิตก   อาศัยขันธ์ ๒</p><p>และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>         [๒๖] ๑๖.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม อาศัยอวิตักกวิจารสมัตตธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม อาศัยวิตก และ</p><p>หทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>                  ๑๗.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    อาศัยอวิตักกวิจารมัตต-</strong></p><p><strong>ธรรม  และ   อวิตักกอวิจารธรรม   เกิดขึ้น   เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    และวิจาร</p><p>เกิดขึ้น  ฯลฯ   ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และวิจาร   เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>และวิจาร   เกิดขึ้น ฯลฯ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และวิจาร   เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>                  ๑๘   <strong>อวิตักกวิจารธรรม   อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 346</p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  วิจาร  อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัคคธรรม </p><p>และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>         [๒๗] ๑๙.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม      และอวิตักกอวิจารธรรม     เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะอารัมมณปัจจัย</strong>  </p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ และวิจาร  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักก-</p><p>วิจารมัตตธรรม    และหทยวัตถุ     เกิดขึ้น ฯลฯ    ขันธ์ ๒ และวิจาร    อาศัย</p><p>ขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>         [๒๘] ๒๐.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม     อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกวิจารมัตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก   เกิด</p><p>ขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และวิตก   เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>                  ๒๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม     อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    และอวิตักกอวิจารธรรม   เกิดขึ้น   เพราะ</strong></p><p><strong>อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม</p><p>วิตก   และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น   ฯลฯ   ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ วิตกและหทยวัตถุ</p><p>เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 347</p><p>         ปัจจัย ๒ จำแนกแล้ว โดยวิธีสาธยาย   ปัจจัย  ๒๐ ที่เหลือ    พึงจำแนก </p><p>โดยวิธีนั้น. </p><p>                                          <strong>วิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         [๒๙] ๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม     อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์  ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   เกิดขึ้น ฯลฯ</p><p>ขันธ์ทั้งหลาย   อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมเกิด</p><p>ขึ้น ฯลฯ ขันธ์ทั้งหลาย   อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>                   ๒.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   อาศัย สวิตักกสวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   วิตก   อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    เกิดขึ้น,    ขันธ์ทั้ง</p><p>หลาย   อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>                   ๓.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม    อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  เกิดขึ้น,</p><p>หทยวัตถุ   อาศัยขันธ์ทั้งหลาย   เกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 348</p><p>         [๓๐]  ๔.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม      และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย</strong> </p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจาร-</p><p>ธรรม   เกิดขึ้น  ฯลฯ ขันธ์ทั้งหลาย   อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตต-</p><p>ปัจจัย,   จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.  </p><p>                   ๕.  สวิตักกสวิจารธรรม    และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย</p><p>         คือ   วิตกและจิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม</p><p>เกิดขึ้น   วิตก   อาศัยหทยวัตถุ  เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย,  จิตตสมุฏฐาน-</p><p>รูปอาศัยขันธ์ทั้งหลาย   เกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย. </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>                   ๖.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ และวิตก  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   เกิด</p><p>ขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ และวิตก  อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น,  ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยหทย-  </p><p>วัตถุ   เกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 349</p><p>         [๓๑] ๗.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  อวิตักกวิจารมัตตธรรม   และ</strong></p><p><strong>อวิตักกอวิจารธรรม    อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม    เกิดขึ้น    เพราะ </strong></p><p><strong>วิปปยุตตปัจจัย</strong>  </p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ วิตก  และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักก-</p><p>สวิจารธรรม  เกิดขึ้น,  ฯลฯ ขันธ์ ๒ วิตก  และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๒</p><p>เกิดขึ้น,   ขันธ์ทั้งหลาย   และวิตก   อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตต-</p><p>ปัจจัย,   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ทั้งหลาย   เกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>         [๓๒] ๘.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม     อาศัยอวิตักกวิจารมัตต-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  ฯลฯ</strong>                                                         </p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม     เกิดขึ้น</p><p>ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ ขันธ์ทั้งหลาย    อาศัยหทยวัตถุ    เกิดขึ้น    เพราะ</p><p>วิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>                  ๙.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  อาศัยวิตก เกิดขึ้น  ขันธ์ทั้งหลาย</p><p>อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 350</p><p>                   ๑๐.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม   อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม </strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   วิจาร   และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตต-</p><p>ธรรม  เกิดขึ้น,  วิจาร  อาศัยหทยวัตถุ  เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย,  จิตต-</p><p>สมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ทั้งหลาย เกิดขึ้น เพราะวิปยุตตปัจจัย,  จิตตสมุฏฐานรูป</p><p>อาศัยวิตก   เกิดขึ้น,   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยวิตก   เกิดขึ้น,   วิตก   เกิดขึ้น</p><p>เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         [๓๓] ๑๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยวิตก</p><p>เกิดขึ้น,  ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยหทยวัตถุ  เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย,  จิตต-</p><p>สมุฏฐานรูป   อาศัยวิตก   เกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>                  ๑๒.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ วิจาร     และจิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์  ๑ ที่เป็น</p><p>อวิตักกวิจารมัตตธรรม     เกิดขึ้น ฯลฯ   ขันธ์ ๒ วิจาร    และจิตตสมุฏฐานรูป</p><p>อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.  ขันธ์ทั้งหลาย และวิจาร  อาศัยหทยวัตถุ  เกิดขึ้น   จิตต-</p><p>สมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ทั้งหลาย   เกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 351</p><p>         [๓๔]  ๑๓.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม     อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม  </strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกอวิจาร-</p><p>ธรรม   เกิดขึ้น ฯลฯ   ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ  ขันธ์ทั้งหลาย   อาศัยหทย-</p><p>วัตถุ   เกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ทั้งหลาย</p><p>เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย,  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยวิจาร   เกิดขึ้น   จิตต-</p><p>สมุฏฐานรูป   อาศัยวิจาร   เกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ  กฏัตตารูป  อาศัยวิจาร   เกิดขึ้น,   กฏัตตารูป</p><p>อาศัยวิจาร  เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         หทยวัตถุ  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย  เกิดขึ้น    ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยหทยวัตถุ</p><p>เกิดขึ้น,  ขันธ์ทั้งหลายอาศัยหทยวัตถุ  เกิดขึ้น เพราะวิปปยุตตปัจจัย,  หทยวัตถุ</p><p>อาศัยขันธ์ทั้งหลาย  เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         หทยวัตถุ    อาศัยวิจาร    เกิดขึ้น,   วิจาร    อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น,</p><p>วิจารอาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย,   หทยวัตถุ    อาศัยวิจาร</p><p>เกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         มหาภูตรูป  ๓  อาศัยมหาภูตรูป  ๑  เกิดขึ้น  ฯลฯ    จิตตสมุฏฐานรูป</p><p>กฏัตตารูป  ที่เป็นอุปาทารูป    อาศัยมหาภูตรูป    เกิดขึ้น,    จิตตสมุฏฐานรูป</p><p>กฏัตตารูป  ที่เป็นอุปาทารูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย  เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>                    ๑๔.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ    ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  อาศัยหทยวัตถุ</p><p>เกิดขึ้น    ขันธ์ทั้งหลาย   อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 352</p><p>                   ๑๕.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม </strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   อาศัยวิจาร   เกิดขึ้น,   ขันธ์</p><p>ทั้งหลาย   อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.    เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  อาศัยวิจาร  เกิด</p><p>ขึ้น,   ขันธ์ทั้งหลาย   อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ    ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    อาศัยหทยวัตถุ</p><p>เกิดขึ้น   ขันธ์ทั้งหลาย   อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  วิตก  อาศัยหทยวัตถุ    เกิดขึ้น,   วิตก  อาศัยหทย-</p><p>วัตถุ   เกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         [๓๕] ๑๖.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  อาศัยหทยวัตถุ</p><p>เกิดขึ้น,  กฏัตตารูป  อาศัยมหาภูตรูป  เกิดขึ้น  ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยหทยวัตถุ</p><p>เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย,  กฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย  เกิดขึ้น  เพราะ</p><p>วิปปยุตตปัจจัย.                                                  </p><p>                  ๑๗.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัย</p><p>วิจาร  เกิดขึ้น,  ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย</p><p>จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยวิจาร   เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    และกฏัตตารูป</p><p>อาศัยวิจาร  เกิดขึ้น,  ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยหทยวัตถุ  เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตต-</p><p>ปัจจัย,   กฏัตตารูป  อาศัยวิจาร   เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 353</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมิตตธรรม   อาศัยหทยวัตถุ </p><p>เกิดขึ้น   กฏัตตารูป  อาศัยมหาภูตรูป  เกิดขึ้น   ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยหทยวัตถุ</p><p>เกิดขึ้น, เพราะวิปปยุตตปัจจัย, กฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย  เกิดขึ้น  เพราะ</p><p>วิปปยุตตปัจจัย. </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  วิตก  อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น,   กฏัตตารูป   อาศัย</p><p>มหาภูตรูป   เกิดขึ้น,   วิตก   อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>กฏัตตารูป   อาศัยขันธ์ทั้งหลาย   เกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และวิจาร  อาศัย</p><p>หทยวัตถุ   เกิดขึ้น,   ขันธ์ทั้งหลาย   อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตต-</p><p>ปัจจัย.</p><p>                  ๑๘.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และวิตก  อาศัย </p><p>หทยวัตถุ   เกิดขึ้น,   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น</p><p>เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         [๓๖] ๑๙.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม อวิตักกวิจารมัตตธรรม และ</strong></p><p><strong>อวิตักกอวิจารธรรม    อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม    เกิดขึ้น    เพราะ</strong></p><p><strong>วิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และวิตก  อาศัย</p><p>หทยวัตถุ    เกิดขึ้น,    กฏัตตารูป   อาศัยมหาภูตรูป    เกิดขึ้น,   ขันธ์ทั้งหลาย </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 354</p><p>และวิตก   อาศัยหทยวัตถุ    เกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย    กฏัตตารูป   อาศัย </p><p>ขันธ์ทั้งหลายเกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย.  </p><p>         [๓๗]  ๒๐.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>คือ ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม</p><p>และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น  ฯลฯ   ขันธ์ทั้งหลาย   อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น   เพราะ </p><p>วิปปยุตตปัจจัย.</p><p>                   ๒๑.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ  วิตก  อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และ</p><p>หทยวัตถุ   เกิดขึ้น    วิตก   อาศัยหทยวัทถุ   เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>                   ๒๒.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม     อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    และ</p><p>มหาภูตรูป   เกิดขึ้น,   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ทั้งหลาย   เกิดขึ้น   เพราะ</p><p>วิปปยุตตปัจจัย.  ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>         [๓๘]  ๒๓.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม    เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>วิปปยุตตปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 355</p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม </p><p>และหทยวัตถุ    เกิดขึ้น ฯลฯ    ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ    เกิดขึ้น,</p><p>กฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และมหาภูตรูป  เกิดขึ้น เพราะ</p><p>วิปปยุตตปัจจัย   ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัยหทยวัตถุ  เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย</p><p>กฏัตตารูป   อาศัยขันธ์ทั้งหลาย   เกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย.  </p><p>                     ๒๔.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>วิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  วิตก  อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และ</p><p>หทยวัตถุ    เกิดขึ้น     กฏัตตารูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    และ</p><p>มหาภูตรูป  เกิดขึ้น,  วิตก  อาศัยหทยวัตถุ  เกิดขึ้น    กฏัตตารูป  อาศัยขันธ์</p><p>ทั้งหลาย   เกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>                     ๒๕.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม   และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม   เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>วิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ และวิตก  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักก-</p><p>วิจารธรรม   และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น ฯลฯ   ขันธ์ ๒ และวิตก   อาศัยขันธ์ ๒</p><p>และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น,   ขันธ์ทั้งหลาย   และวิตก   อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น</p><p>เพราะวิปปยุตตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 356</p><p>         [๓๙] ๒๖.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  อวิตักกวิจารมัตตธรรม และ  </strong></p><p><strong>อวิตักกอวิจารธรรม  อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม   และอวิตักกอวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๓ และวิตก  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักก- </p><p>สวิจารธรรม   และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ และวิตก    อาศัยขันธ์ ๒</p><p>และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น,   กฏัตตารูป   อาศัยขันธ์ทั้งหลาย  ที่เป็นสวิตักกสวิจาร-</p><p>ธรรม    และมหาภูตรูป    เกิดขึ้น,     ขันธ์ทั้งหลายและวิตก    อาศัยหทยวัตถุ</p><p>เกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย.  กฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย  เกิดขึ้น  เพราะ</p><p>วิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         [๔๐] ๒๗.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  อาศัยวิตก  และ</p><p>หทยวัตถุ   เกิดขึ้น    ขันธ์ทั้งหลาย   อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตต-</p><p>ปัจจัย.</p><p>                  ๒๘.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  อาศัยอวิตักกวิจารมัตต-</strong></p><p><strong>ธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น ฯลฯ</strong> </p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    และวิจาร</p><p>เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ ขันธ์ทั้งหลายอาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น</p><p>เพราะวิปปยุตตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 357</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>และวิจาร   เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ ขันธ์ทั้งหลายอาศัยหทย-</p><p>วัตถุเกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย.  </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>และหทยวัตถุ  เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทัยวัตถุ. ขันธ์ทั้งหลาย</p><p>อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>                 ๒๙.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  ฯลฯ</strong></p><p>         คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และ</p><p>วิจารเกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย   จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายและ-</p><p>วิจาร    เกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย     จิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ที่เป็น</p><p>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   และมหาภูตรูปเกิดขึ้น,   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์</p><p>ทั้งหลายเกิดขึ้น เพราะวิปปยุตตปัจจัย,  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยวิตกและมหาภูต </p><p>รูป   เกิดขึ้น,   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยวิตก   เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย  ที่เป็นอวิตักกวิจาร-</p><p>มัตตธรรม    และวิจาร   เกิดขึ้น,   กฏัตตารูป   อาศัยขันธ์ทั้งหลาย    และวิจาร</p><p>เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>และมหาภูตรูป   เกิดขึ้น  กฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย   เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูป    อาศัยวิตก    และมหาภูตรูป    เกิดขึ้น,</p><p>กฏัตตารูป   อาศัยวิตก   เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 358</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ วิจาร  อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และ </p><p>หทยวัตถุ   เกิดขึ้น,  วิจาร   อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         [๔๑]  ๓๐.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม     และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อาศัย    อวิตักกวิจารมัตตธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม    เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะวิปปยุตตปัจจัย</strong> </p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม อาศัยวิตก และ</p><p>หทยวัตถุ   เกิดขึ้น.  กฏัตตารูป   อาศัยวิตก   และมหาภูตรูป   เกิดขึ้น,    ขันธ์</p><p>ทั้งหลาย   อาศัยหทยวัตถุ    เกิดขึ้น    กฏัตตารูป   อาศัยวิตก   เกิดขึ้น  เพราะ</p><p>วิปปยุตตปัจจัย.</p><p>                   ๓๑.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรมเกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>วิปปยุตตปัจจัย ฯลฯ</strong> </p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์   ที่เป็นอวิตักกวิจาร-</p><p>มัตตธรรม   และวิจาร   เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ทั้งหลาย   อาศัยหทยวัตถุ    เกิดขึ้น</p><p>เพราะวิปปยุตตปัจจัย, จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ทั้งหลาย  และวิจาร   เกิดขึ้น</p><p>เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๓ และกฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักก-</p><p>วิจารมัตตธรรม   และวิจาร   เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ทั้งหลาย   อาศัยหทยวัตถุ   เกิด</p><p>ขึ้น    เพราะวิปปยุตตปัจจัย     กฏัตตารูป    อาศัยขันธ์ทั้งหลาย    และวิจาร</p><p>เกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย.                        </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 359</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม </p><p>และหทยวัตถุ  เกิดขึ้น, ฯลฯ    ขันธ์ ๒ และ ฯลฯ  กฏัตตารูป อาศัยขันธ์ที่เป็น</p><p>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  และมหาภูตรูป  เกิดขึ้น, ขันธ์ทั้งหลายอาศัย หทยวัตถุ</p><p>เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย,  กฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย  เกิดขึ้น  เพราะ</p><p>วิปปยุตตปัจจัย.    </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ และวิจาร  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจาร-</p><p>มัตตธรรมและ   หทยวัตถุ   เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ และวิจารอาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>หทยวัตถุ   เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         [๔๒] ๓๒.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกวิจารมัตตธรรม  เกิดขึ้น ฯลฯ</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และวิตก  เกิดขึ้น</p><p>ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และวิตก  เกิดขึ้น  ขันธ์ทั้งหลายอาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น</p><p>เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ทั้งหลาย อาศัยหทยวัตถุ เกิดขึ้น เพราะวิปปยุตต-</p><p>ปัจจัย.                                                        </p><p>                  ๓๓.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม     อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกวิจารมัตตธรรม  เกิดขึ้น ฯลฯ</strong> </p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์  ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และวิตก</p><p>เกิดขึ้น,  จิตตสมุฐานรูป   อาศัยขันธ์ทั้งหลายและวิตกเกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตต-</p><p>ปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ฯลฯ   กฏัตตารูป   อาศัยขันธ์ทั้งหลายและวิตกเกิดขึ้น</p><p>เพราะวิปปยุตตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 360</p><p>         [๔๓] ๓๔.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม  </strong></p><p><strong>อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม   และอวิตักกวิจารมัตตธรรม   เกิดขึ้น ฯลฯ</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจาร-</p><p>ธรรม   และวิตกเกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ ขันธ์ทั้งหลาย  อาศัย</p><p>หทยวัตถุเกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย,   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ทั้งหลาย</p><p>และวิตก   เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ    ขันธ์ทั้งหลาย    อาศัยหทยวัตถุ    เกิดขึ้น    เพราะ</p><p>วิปปยุตตปัจจัย  กฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลายและวิตก   เกิดขึ้น   เพราะวิปป-</p><p>ยุตตปัจจัย.</p><p>         [๔๔] ๓๕.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม    เกิดขึ้น ฯลฯ</strong> </p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์   ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม</p><p>วิตก   และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์  ๒  ฯลฯ ขันธ์ทั้งหลาย</p><p>อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>                  ๓๖.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม   อาศัยสวิตักกวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม   เกิดขึ้น ฯลฯ</strong></p><p>         คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกวิจารธรรม  วิตก  และ</p><p>มหาภูตรูป   เกิดขึ้น,  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ทั้งหลาย   และวิตก    เกิดขึ้น</p><p>เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ฯลฯ   กฏัตตารูป   อาศัยขันธ์ทั้งหลายและวิตก   เกิด</p><p>ขึ้น  เพราะวิปปยุตตเป็นปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 361</p><p>         [๔๕]  ๓๗.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    และอวิตักกอวิจารธรรม  </strong></p><p><strong>อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม     อวิตักกวิจารมัตตธรรม     และอวิตักก-</strong></p><p><strong>อวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะวิปปยุตตปัจจัย</strong>                              </p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม</p><p>วิตก    และหทยวัตถุ    เกิดขึ้น ฯลฯ   ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ   กฏัตตารูป</p><p>อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    วิตก    และมหาภูตรูป   เกิดขึ้น,   ขันธ์</p><p>ทั้งหลายอาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย,   กฏัตตารูป   อาศัยขันธ์</p><p>ทั้งหลายและวิตกเกิดขึ้น   เพราะวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         [๔๖]  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะอัตถิปัจจัย ฯลฯ  เพราะนัตถิปัจจัย ฯลฯ   เพราะวิคตปัจจัย   ฯลฯ</strong></p><p><strong>เพราะอวิคตปัจจัย</strong></p><p>                     <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมแห่งปฏิจจวาระ</strong></p><p>                                             <strong>สุทธมูลกนัย</strong></p><p>         [๔๗]  ในเหตุปัจจัย   มี ๓๗ วาระ    ในอารัมมณปัจจัย มี ๒๑ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย  มี ๒๓ วาระ   ในอนันตรปัจจัย  มี ๒๑ วาระ   ในสมนันตร-</p><p>ปัจจัย  มี ๒  วาระ  ในสหชาตปัจจัย  มี ๓๗ วาระ  ในอัญญมัญญปัจจัย   มี</p><p>๒๘ วาระ   ในนิสสยปัจจัย   มี ๓๗ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๒๑ วาระ  ใน</p><p>ปุเรชาตปัจจัย มี ๑๑  วาระ    ในอาเสวนปัจจัย   มี ๑๑  วาระ    ในกัมมปัจจัย</p><p>มี ๓๗ วาระ   ในวิปากปัจจัย   มี ๓๗  วาระ  ในอาหารปัจจัย  ในอินทริยปัจจัย</p><p>ในฌานปัจจัย   ในมัคคปัจจัย  แต่ละปัจจัย  มี ๓๗ วาระ   ในสัมปยุตตปัจจัย มี </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 362</p><p>๒๐ วาระ  ในวิปปยุตตปัจจัย มี  ๓๗ วาระ  ในอัตถิปัจจัย   มี ๓๗ วาระ  ใน  </p><p>นัตถิปัจจัย  มี ๒๑ วาระ  ในวิคตปัจจัย   มี ๒๑ วาระ ในอวิคตปัจจัย   มี ๓๗</p><p>วาระ.</p><p>         <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>   ในอารัมมณปัจจัย   มี ๒๑ วาระ ฯลฯ</p><p>         ในกุสลติกะท่านนับไว้อย่างไร  ในติกะนี้  พึงนับอย่างนั้น.</p><p>                                         <em>อนุโลมนัย  จบ</em></p><p>                                            <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                           <strong>๑. เหตุปัจจัย</strong></p><p>         [๔๘]  ๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม อาศัย วิตักกสวิจารธรรม เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  ซึ่งเป็นอเหตุกะ</p><p>เกิดขึ้น ฯลฯ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ<sup>๑</sup> ฯลฯ</p><p>         โมหะ  ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ   อาศัยขันธ์ที่</p><p>สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ   เกิดขึ้น.              </p><p>                   ๒.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  วิตก  อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  ซึ่งเป็นอเหตุกะ  เกิด</p><p>ขึ้น</p><p>ข้อความต่อจากนี้ขาดไป  ข้อความเต็มเป็น ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่</p><p>เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  ซึ่งเป็นอเหตุกะ  เกิดขึ้น,  ขันธ์  ๑ อาศัยขันธ์ ๓ เกิดขึ้น,  ขันธ์ ๒</p><p>อาศัยขันธ์  ๒ เกิดขึ้น.  (ดูข้อความเต็มทำนองนี้จากข้อ ๖๒) </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 363</p><p>         ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ ฯลฯ </p><p>                   ๓.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong>   </p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   ซึ่งเป็น</p><p>อเหตุกะ   เกิดขึ้น.</p><p>         ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         [๔๙]  ๔.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม อาศัย</strong></p><p><strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์   ที่เป็นสวิตักกสวิจาร-</p><p>ธรรม   ซึ่งเป็นอเหตุกะ   เกิดขึ้น ฯลฯ  ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป    อาศัย</p><p>ขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>                   ๕.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   วิตก   และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม</p><p>ซึ่งเป็นอเหตุกะ   เกิดขึ้น.</p><p>         ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>                   ๖.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม     และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 364</p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ และวิตก  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   ซึ่ง</p><p>เป็นอเหตุกะ   เกิดขึ้น ฯลฯ  ขันธ์ ๒ และวิตก   อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น. </p><p>         ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ ฯลฯ </p><p>         [๕๐] ๗.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  อวิตักกวิจารมัตตธรรม  และ</strong></p><p><strong>อวิตักกอวิจารธรรม อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ วิตก  และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักก-</p><p>สวิจารธรรม  ซึ่งเป็นอเหตุกะ   เกิดขึ้น ฯลฯ</p><p>         ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         [๕๑] ๘.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม   อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  อาศัยวิตก  ซึ่งเป็นอเหตุกะ  เกิด</p><p>ขึ้น.</p><p>         ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ    ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    อาศัยวิตก</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>         โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ   อาศัยวิตก   ที่</p><p>สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ   เกิดขึ้น.</p><p>                  ๙.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม    อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 365</p><p>         คือ  จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยวิตก  ซึ่งเป็นอเหตุกะ  เกิดขึ้น. </p><p>ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูป  อาศัยวิตก  เกิดขึ้น.</p><p>         [๕๒] ๑๐.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม      และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยวิตก</p><p>ซึ่งเป็นอเหตุกะ   เกิดขึ้น. </p><p>         ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และกฏัตตา-</p><p>รูป   อาศัยวิตก   เกิดขึ้น.</p><p>         [๕๓] ๑๑.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม    อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม  ซึ่งเป็นอเหตุกะ</p><p>เกิดขึ้น  ขันธ์ ๑ อาศัยขันธ์ ๓ เกิดขึ้น,   ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         มหาภูตรูป ๓  อาศัยมหาภูตรูป ๑  เกิดขึ้น ฯลฯ  จิตตสมุฏฐานรูป</p><p>กฏัตตารูป   ที่เป็นอุปาทารูป   อาศัยมหาภูตรูป  เกิดขึ้น   พาหิรรูป . . .อาหาร-</p><p>สมุฏฐานรูป. . .อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>         สำหรับพวกอสัญญสัตว์ มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ กฏัตตา-</p><p>รูปที่เป็นอุปาทารูป  อาศัยมหาภูตรูป   เกิดขึ้น.</p><p>                  ๑๒.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 366</p><p>         คือ   ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   อาศัย</p><p>หทยวัตถุ  เกิดขึ้น. </p><p>                   ๑๓.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ  วิตก  อาศัยหทยวัตถุ  เกิดขึ้น.</p><p>         [๕๔] ๑๔.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม     และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   อาศัย</p><p>หทยวัตถุ   เกิดขึ้น,  กฏัตตารูป   อาศัยมหาภูตรูป   เกิดขึ้น.</p><p>         [๕๕] ๑๕.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารว้จารธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ วิตก อาศัย หทยวัตถุ  เกิดขึ้น, กฏัตตารูป</p><p>อาศัมหาภูตรูป   เกิดขึ้น.</p><p>                  ๑๖.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม   และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก</p><p>อาศัยมหาภูตรูป  เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 367</p><p>         [๕๖] ๑๗.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    อวิตักกอวิจารมัตตธรรม  </strong></p><p><strong>และอวิตักกอวิจารธรรม  อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม   เกิดขึ้น   เพราะ</strong></p><p><strong>นเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และวิตก</p><p>อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.   กฎัตตารูป   อาศัยมหาภูตรูป   เกิดขึ้น.</p><p>         [๕๗] ๑๘.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ    ขันธ์ ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นสวิตักก-</p><p>สวิจารธรรม  และหทยวัตถุ  เกิดขึ้น ฯลฯ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>                  ๑๙.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ   วิตก   อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจาร-</p><p>ธรรม   และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>                   ๒๐.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม     อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong>                  </p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   ซึ่งเป็น</p><p>อเหตุกะ   และมหาภูตรูป   เกิดขึ้น.</p><p>         ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ    กฏัตตารูป    อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจาร-</p><p>ธรรม   และมหาภูตรูป   เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 368</p><p>         [๕๘] ๒๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ  </strong></p><p><strong>นเหตุปัจจัย</strong> </p><p>         คือ    ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ    ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักก-</p><p>สวิจารธรรม  และหทยวัตถุ  เกิดขึ้น ฯลฯ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์  ๒ และหทยวัตถุ</p><p>เกิดขึ้น,  กฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และมหาภูตรูป  เกิด</p><p>ขึ้น.</p><p>                   ๒๒.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม   และอวิตักกวิจารธรรม   เกิดขึ้น   เพราะ</strong></p><p><strong>นเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ วิตก อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม</p><p>และหทัยวัตถุ   เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>                   ๒๓.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยสวิตักกวิจารธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ และวิตก   อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็น</p><p>สวิตักกสวิจารธรรม  และหทยวัตถุ  เกิดขึ้น ฯลฯ  ขันธ์ ๒ และ วิตก อาศัยขันธ์</p><p>๒ และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.                                    </p><p>         [๕๙]  ๒๔.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม อวิตักกวิจารมัตตธรรม และ</strong></p><p><strong>อวิตักกอวิจารธรรม   อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม   และอวิตักกอวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong>                                           </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 369</p><p>         คือ  ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๓ และวิตก  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็น</p><p>สวิตักกสวิจารธรรม   และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น, ฯลฯ   ขันธ์ ๒ และวิตก   อาศัย </p><p>ขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น,   กฏัตตารูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจาร-</p><p>ธรรม   และมหาภูตรูป   เกิดขึ้น. </p><p>         [๖๐]  ๒๕.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   อาศัย</p><p>วิตก   และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>                   ๒๖.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยวิตก   ซึ่งเป็นอเหตุกะ   และมหาภูตรูป</p><p>เกิดขึ้น,  ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูป อาศัยวิตก และมหาภูตรูป เกิดขึ้น.        </p><p>         [๖๑]  ๒๗.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อาศัย อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น  เพราะ</strong></p><p><strong>นเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   อาศัย</p><p>วิตก  และหทยวัตถุ  เกิดขึ้น,  กฏัตตารูป  อาศัยวิตก  และมหาภูตรูป  เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 370</p><p>         [๖๒] ๒๘.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    อาศัย สวิตักกสวิจารธรรม </strong></p><p><strong>และอวิตักกวิจารมัตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong> </p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  ซึ่งเป็นอเหตุกะ</p><p>และ   วิตก   เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และวิตก   เกิดขึ้น.</p><p>         ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจาร-</p><p>ธรรม   และวิตก   เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และวิตก   เกิดขึ้น.</p><p> โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ    อาศัยขันธ์ที่ </p><p>สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ   และวิตก   เกิดขึ้น.</p><p>                   ๒๙.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม     อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกวิจารมัตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   ซึ่งเป็น</p><p>อเหตุกะและวิตก   เกิดขึ้น.</p><p>         ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>         [๖๓] ๓๐.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม เกิดขึ้น เพราะ</strong></p><p><strong>นเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์  ๑  ที่เป็นสวิตักก-</p><p>สวิจารธรรมซึ่งเป็นอเหตุกะ  และวิตก เกิดขึ้น, ฯลฯ ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐาน-</p><p>รูป   อาศัยขันธ์ ๒ และวิตก   เกิดขึ้น.</p><p>         ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 371</p><p>         [๖๔] ๓๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม  </strong></p><p><strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม   เกิดขึ้น   เพราะ</strong></p><p><strong>นเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ อาศัย  ขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักก-</p><p>สวิจารธรรม   วิตก   และหทยวัตถุ    เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ วิตก</p><p>และ   หทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>                  ๓๒.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม     อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรมเกิดขึ้น เพราะนเหตุ</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    ซึ่งเป็น</p><p>อเหตุกะ  วิตก   และมหาภูตรูป   เกิดขึ้น.</p><p>         ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         [๖๕] ๓๓.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม     และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม อวิตักกวิจารมัตตธรรมและอวิตักกอวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ    ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักก-</p><p>สวิจารธรรม   วิตก   และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ วิตก</p><p>และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น,  กฏัตตารูป อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  วิตก</p><p>และมหาภูตรูป   เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 372</p><p>                                     <strong>๒.  นอารัมมณปัจจัย</strong> </p><p>         [๖๖] ๑.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม     อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม </strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ     กฏัตตารูป     อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>         [๖๗] ๒.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม   อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   เกิด</p><p>ขึ้น,   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยวิตก   เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   กฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูป  อาศัยวิตก  เกิดขึ้น.</p><p>         [๖๘] ๓.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม    อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม   เกิดขึ้น</p><p>จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยวิจาร   เกิดขึ้น.                     </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ    กฏัตตารูป     อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม</p><p>เกิดขึ้น    กฏัตตารูป   อาศัยวิจาร   เกิดขึ้น,    หทยวัตถุ     อาศัยขันธ์ทั้งหลาย</p><p>เกิดขึ้น,   หทยวัตถุ   อาศัยวิจาร   เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 373</p><p>         มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ เกิดขึ้น ฯลฯ. </p><p>         พาหิรรูป. . .อาหารสมุฏฐานรูป . . .อุตุสมุฏฐานรูป  ฯลฯ </p><p>         สำหรับพวกอสัญญสัตว์  (มหาภูตรูป ๓) อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>         [๖๙] ๔.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม และ</strong></p><p><strong>อวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และมหา-</p><p>ภูตรูป  เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และ</p><p>มหาภูตรูป  เกิดขึ้น.</p><p>         [๗๐] ๕.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม   อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>และ  อวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และ</p><p>วิจารเกิดขึ้น,   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารธรรม   และ</p><p>มหาภูตรูปเกิดขึ้น,   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยวิตก   และมหาภูตรูป   เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>และวิจาร ฯลฯ.</p><p>         [๗๑] ๖.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม และ</strong></p><p><strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอารัมมณปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 374</p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก</p><p>เกิดขึ้น. </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ. </p><p>         [๗๒] ๗.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม    อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม    เกิดขึ้น    เพราะ</strong></p><p><strong>นอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    วิตก</p><p>และมหาภูตรูป   เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  กฏัตตารูป  ฯลฯ.</p><p>                                      <strong>๓.  นอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         [๗๓] ๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย ฯลฯ</strong>    มี๗ วาระ.</p><p>         [๗๔] ๘.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม     อาศัยอวิตักกวิจารมัตต</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         คือ  อธิปติธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัยขันธ์ที่เป็น</p><p>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    เกิดขึ้น,   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจาร-</p><p>มัตตธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก  เกิดขึ้น ฯลฯ.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 375</p><p>                   ๙.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม </strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   อาศัยวิตก   เกิดขึ้น </p><p>ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ. </p><p>                   ๑๐.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม  อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         คือ   วิจาร   และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตต-</p><p>ธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก  เกิดขึ้น.</p><p>                   ๑๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม     และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยวิตก</p><p>เกิดขึ้น. </p><p>                   ๑๒.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓  วิจาร     และจิตตสมุฏฐานรูป     อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็น</p><p>อวิตักกวิจารมัตตธรรม ซึ่งเป็นวิบาก   เกิดขึ้น. </p><p>         [๗๕]  ๑๓.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม     อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         คือ  อธิปติธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม  อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักก-</p><p>อวิจารธรรม   เกิดขึ้น,   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม   ซึ่ง</p><p>เป็นวิบาก  เกิดขึ้น   ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 376</p><p>                     ๑๔.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม     อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม </strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong> </p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   อาศัยหทยวัตถุ</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>                     ๑๕.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         คือ   อธิปติธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   อาศัยวิจาร   เกิดขึ้น</p><p>ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   อาศัยวิจาร   ซึ่งเป็นวิบาก   เกิดขึ้น. </p><p>อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม   มี ๗ วาระ.</p><p>         [๗๖]  ๑๖.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกอวิจารธรรม  ฯลฯ</strong>    มี  ๗ วาระ.</p><p>                   ๑๗.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  ฯลฯ</strong>     </p><p>                   ๑๘.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   อาศัย   ฯลฯ   เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         คือ    อธิปติธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    อาศัยขันธ์ที่เป็น</p><p>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิจาร   เกิดขึ้น, ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักก-</p><p>วิจารมัตตธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก   และวิจาร ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 377</p><p>                <strong>๔. นอนันตรปัจจัย  ฯลฯ  ๗.  นอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>        [๗๗]  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม   อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม  เกิด </strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะนอนันตรปัจจัย   เพราะนสมนันตรปัจจัย   เพราะนอัญญ- </strong></p><p><strong>มัญญปัจจัย  เพราะนอุปนิสสยปัจจัย ฯลฯ</strong>  เหมือนกับนอารัมมณปัจจัย.</p><p>                                    <strong>๘.  นปุเราชาตปัจจัย</strong>   </p><p>         [๗๘]  ๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong>   มี ๗ วาระ.</p><p>         [๗๙]  ๘.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม     อาศัยอวิตักกวิจารมัตต-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในอรูปภูมิ ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  ฯลฯ</p><p>                   ๙.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม   อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม </strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในอรูปภูมิ  ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  อาศัยวิตก   เกิดขึ้น</p><p>ฯลฯ  ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>                   ๑๐.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม   อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในอรูปภูมิ   วิจาร   อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  เกิด</p><p>ขึ้น.     จิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    เกิดขึ้น.</p><p>จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยวิตก   เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 378</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ  </p><p>                   ๑๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม     และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และกฏัตตารูป</p><p>อาศัยวิตก   เกิดขึ้น. </p><p>                   ๑๒.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยอวิตักกอวิจารมัตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในอรูปภูมิ  ขันธ์ ๓ และวิจาร  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจาร-</p><p>มัตตธรรม  เกิดขึ้น ฯลฯ.  ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         [๘๐]  ๑๓.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม    อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในอรูปภูมิ    ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม</p><p>ฯลฯ  จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม   เกิดขึ้น,   จิตต-</p><p>สมุฏฐานรูป   อาศัยวิจาร   เกิดขึ้น ฯลฯ.   ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>                   ๑๔.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม       อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  อาศัยหทยวัตถุ </p><p>เกิดขึ้น.</p><p>                   ๑๕.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 379</p><p>         คือ  ในอรูปภูมิ  ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  อาศัยวิจาร  เกิด</p><p>ขึ้น,  ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ  </p><p>         [๘๑]  ๑๖.  <strong>อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม    และอวิตักกอวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม ฯลฯ</strong>   มี ๗ วาระ   (วาระที่ ๑๖-๒๒)                                     </p><p>                   ๒๓.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    อาศัยอวิตักกวิจารมัตต-</strong></p><p><strong>ธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในอรูปภูมิ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>และวิจาร   เกิดขึ้น ฯลฯ.   ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>                    ๒๔.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น ฯลฯ</strong> </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   ในที่มีนปุเรชาตปัจจัยเป็นมูล   ที่เป็นสุทธิกอรูปภูมิ</p><p>กระทำอย่างไร   อรูปภูมิทั้งหลาย   พึงกระทำอย่างนั้น.</p><p>                      <strong>๙. นปัจฉาชาตปัจจัย  ๑๐.  นอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         [๘๒]  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         คือ   อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก ฯลฯ</p><p>         [๘๓]  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม   อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม   เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         คือ ฯลฯ  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 380</p><p>                                        <strong>๑๑. นกัมมปัจจัย</strong></p><p>         [๘๔] ๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม อาศัยสวิตักกสวิจารธรรมเกิด </strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เจตนาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจาร-  </p><p>ธรรม  เกิดขึ้น.</p><p>         [๘๕] ๒.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    อาศัยอวิตักกวิจารมัตต-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เจตนาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักก-</p><p>วิจารมัตตธรรม   เกิดขึ้น.</p><p>                  ๓.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  อาศัย อวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เจตนาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   อาศัยวิตก   เกิดขึ้น.</p><p>         [๘๖] ๔.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม อาศัย อวิตักกอวิจารธรรม เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เจตนาที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม  อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักกอวิจาร-</p><p>ธรรม   เกิดขึ้น.   พาหิรรูป . . . อาหารสมุฏฐานรูป . . . อุตุสมุฏฐาน ฯลฯ อาศัย</p><p>มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 381</p><p>                   ๕.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม </strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนกัมมปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   เจตนาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   อาศัยวิจาร   เกิดขึ้น.</p><p>         [๘๗]  ๖.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    อาศัยอวิตักกวิจารมัตต-</strong></p><p><strong>ธรรมและอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนกัมมปัจจัย</strong>           </p><p>คือ    เจตนาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักก-</p><p>วิจารมัตตธรรม   และวิจาร   เกิดขึ้น.                                                  </p><p>         [๘๘]  ๗.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม     อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกวิจารมัตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p> คือ  เจตนาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจาร-</p><p>ธรรม   และวิตก   เกิดขึ้น. </p><p>               <strong>๑๒.  นวิปากปัจจัย  ฯลฯ  ๑๗.  นสัมปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         [๘๙]  ๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม   อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนวิปากปัจจัย  ฯลฯ  เพราะนอาหารปัจจัย  ฯลฯ</strong> </p><p>         คือ  พาหิรรูป. . .อาหารสมุฏฐานรูป. . .อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>         <strong>เพราะนอินทริยปัจจัย</strong>  ฯลฯ </p><p>         คือ  พาหิรรูป. . . อาหารสมุฏฐานรูป. . .อุตุสมุฏฐานรูป. ฯลฯ  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 382</p><p>         สำหรับพวกอสัญญสัตว์  รูปชีวิตินทรีย์  อาศัยมหาภูตรูป  เกิดขึ้น ฯลฯ</p><p>         <strong>เพราะนฌานปัจจัย  ฯลฯ</strong>  </p><p>         คือ ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๑ ที่สหรคตด้วยปัญจวิญญาณ ฯลฯ พาหิรรูป. . .</p><p>อาหารสมุฏฐานรูป . . . อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>         สำหรับพวกอสัญญสัตว์ ฯลฯ</p><p>         (ในหมวด  <strong>นอาเสวนปัจจัย</strong>  เป็นมูล พึงทำให้เหมือนกับ <strong>นปุเรชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong> โดยประกอบอวิตักกวิจารมัตตธรรมเข้ากับวิบาก   อีกประการหนึ่ง  พึง</p><p>แสดงวิบาก   โดยประกอบอวิตักกวิจารมัตตธรรม   กับอวิตักกวิจารมัตตธรรม)</p><p>         <strong>เพราะนมัคคปัจจัย  เพราะนสัมปยุตตปัจจัย ฯลฯ.</strong></p><p>                                      <strong>๑๘.  นวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         [๙๐]  ๑.  <strong>ฯลฯ  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย ฯลฯ</strong></p><p>         คือ   ในอรูปภูมิ    ขันธ์  ๓  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม</p><p>เกิดขึ้น ฯลฯ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>                  ๒.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในอรูปภูมิ  วิตก   อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  เกิดขึ้น.</p><p>                  ๓.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยสวิตักกวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในอรูปภูมิ    ขันธ์ ๓ และวิตก    อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักก-</p><p>สวิจารธรรม   เกิดขึ้น ฯลฯ  ขันธ์ ๒ และวิตก   อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 383</p><p>         [๙๑]  ๔.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม     อาศัยอวิตักกวิจารมัตต- </strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong> </p><p>         คือ  ในอรูปภูมิ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>เกิดขึ้น ฯลฯ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>                   ๕.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในอรูปภูมิ  ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  อาศัยวิตก  เกิดขึ้น.</p><p>                   ๖.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong>          </p><p>         คือ     ในอรูปภูมิ     วิจาร     อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>                   ๗.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในอรูปภูมิ    ขันธ์ ๓ และวิจาร    อาศัยขันธ์  ๑ ที่เป็นอวิตักก-</p><p>วิจารมัตตธรรม   เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ และวิจาร   อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         [๙๒]  ๘.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม    อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในอรูปภูมิ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม</p><p>เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.</p><p>         พาหิรรูป. . .อาหารสมุฏฐานรูป. . .อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 384</p><p>         สำหรับพวกอสัญญสัตว์ ฯลฯ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ. </p><p>                  ๙.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong> </p><p>         คือ  ในอรูปภูมิ   ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  อาศัยวิจาร</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>         [๙๓] ๑๐.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    อาศัยอวิตักกวิจารมัตต-</strong></p><p><strong>ธรรมและอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในอรูปภูมิ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>และวิจาร   เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และวิจาร   เกิดขึ้น.</p><p>         [๙๔] ๑๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม   อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกวิจารมัตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในอรูปภูมิ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม</p><p>และวิตก   เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และวิตก   เกิดขึ้น.</p><p>                      <strong>๑๙.  โนนัตถิปัจจัย   ๒๐.  โนวิคตปัจจัย</strong></p><p>         [๙๕]  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม  อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม   เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะโนนัตถิปัจจัย  เพราะโนวิคตปัจจัย.</strong></p><p>                           <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>         [๙๖]  ในนเหตุปัจจัย มี ๓๓ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย   มี ๗ วาระ</p><p>ในนอธิปติปัจจัย  มี ๓๗ วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ  ในนสมนันตร- </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 385</p><p>ปัจจัย  มี ๗ วาระ   ในนอัญญมัญญปัจจัย  มี ๗ วาระ   ในนอุปนิสสยปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ  ในนปุเรชาตปัจจัย  มี ๓๗  วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี  ๓๗  วาระ </p><p>ในนอาเสวนปัจจัย  มี ๓๗ วาระ  ในนกัมมปัจจัย  มี ๗ วาระ ในนวิปากปัจจัย</p><p>มี ๒๐ วาระ   ในนอาหารปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในนอินทริยปัจจัย   มี ๑  วาระ</p><p>ในนฌานปัจจัย   มี ๑ วาระ   ในนมัคคปัจจัย  มี ๓๗ วาระ   ในนสัมปยุตต-</p><p>ปัจจัย   มี ๗ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย  มี ๑๑ วาระ  ในโนนัตถิปัจจัย   มี ๗ </p><p>วาระ  ในวิคตปัจจัย   มี ๗ วาระ.</p><p>         พึงนับจำนวนวาระเหมือนอย่างการนับในปัจจนียนัย    ในกุสลติกะ</p><p>                                           <em>ปัจจนียนัย  จบ</em></p><p>                                         <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>         [๙๗]   <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>   ในนอารัมมณปัจจัย   มี ๗ วาระ ฯลฯ.</p><p>พึงนับเหมือนอย่างการนับในอนุโลมปัจจนียนัย  ในกุสลติกะ.</p><p>                                         <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong></p><p>         [๙๘]   <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>  ในอารัมมณปัจจัย   มี ๑๔ ฯลฯ</p><p>         พึงนับเหมือนอย่างการนับในปัจจนียานุโลมนัย  ในกุสลติกะ.</p><p>                                         <em>ปฏิจจวาระ  จบ</em></p><p>         แม้สหชาตวาระ   ก็พึงแจกเช่นเดียวกับปฏิจจวาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 386</p><p>                                            <strong>ปัจจยวาระ</strong> </p><p>                                            <strong>อนุโลมนัย</strong>   </p><p>                                            <strong>เหตุปัจจัย</strong></p><p>         [๙๙]  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    เกิดขึ้น ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น ฯลฯ มี ๗ วาระ.</p><p>         <strong>ฯลฯ  อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม   เกิดขึ้น</strong>  มี  ๕ วาระเหมือน</p><p>กับปฏิจจวาระ.</p><p>         [๑๐๐]  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม อาศัย อวิตักกอวิจารธรรม   เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓  และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกอวิจาร-</p><p>ธรรม    เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น,    จิตตสมุฏฐานรูปอาศัย</p><p>วิจารเกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม  อาศัยหทยวัตถุ   เกิด</p><p>ขึ้น.   วิจาร   อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>         <strong>สวิตักกสวิจารธรรม อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น  ฯลฯ</strong></p><p>         คือ    ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม ฯลฯ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 387</p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   อาศัยวิจาร  เกิดขึ้น,  ขันธ์ที่ </p><p>เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    อาศัยหทยวัตถุ    เกิดขึ้น,    วิตก   อาศัยหทยวัตถุ</p><p>เกิดขึ้น. </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.                    </p><p>         [๑๐๑]  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม และอวิติกกอวิจารธรรม อาศัย</strong></p><p><strong>อวิกกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น ฯลฯ</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   อาศัยหทยวัตถุ  เกิดขึ้น.   จิตต-</p><p>สมุฏฐานรูป   อาศัยมหาภูตรูป   เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>         <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิติกกอวิจารธรรม   อาศัยอวิ- </strong></p><p><strong>ตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น ฯลฯ</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัย</p><p>วิจารเกิดขึ้น,    ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    อาศัยหทยวัตถุ    เกิดขึ้น,</p><p>จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยมหาภูตรูป   เกิดขึ้น,   วิตก   อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น, </p><p>จิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยมหาภูตรูป  เกิดขึ้น.</p><p>         ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และวิจาร  อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>         <strong>สวิตักกสวิจารธรรม     และอวิตักกวิจารมัตตธรรม     อาศัย</strong></p><p><strong>อวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น ฯลฯ</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และวิตก อาศัยหทยวัตถุ  เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 388</p><p>         <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  อวิตักกวิจารมัตตธรรม    และอวิตักก-</strong></p><p><strong>อวิจารธรรม  อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น ฯลฯ</strong>                   </p><p>         คือ  ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และวิตก อาศัยหทยวัตถุ  เกิดขึ้น.</p><p>         จิตตสมุฏฐานรูปอาศัยมหาภูตรูปเกิดขึ้น.  ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ. </p><p>         [๑๐๒]  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม และ</strong></p><p><strong>อวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น ฯลฯ</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และหทยวัตถุ</p><p>เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>         <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม ฯลฯ  อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม  และ</strong></p><p><strong>อวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ   อันเป็นไปแล้วในอุทาหรณ์ต้น     พึงกระทำให้</p><p>ได้ ๗ วาระ.</p><p>         [๑๐๓]  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม   อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น ฯลฯ</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม อาศัยวิตก และหทยวัตถุ  เกิดขึ้น.</p><p>ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.  </p><p>         <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   ฯลฯ  อาศัย อวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิจาร </p><p>เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และหทยวัตถุ</p><p>เกิดขึ้น.                                                                                        </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 389</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>และวิจาร   เกิดขึ้น ฯลฯ. </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น ฯลฯ. </p><p>         <strong>อวิตักกอวิจารธรรม  อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และอวิ-</strong></p><p><strong>ตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น ฯลฯ</strong></p><p>         คือ   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และ</p><p>วิจาร   เกิดขึ้น.    จิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>และมหาภูตรูป   เกิดขึ้น,  จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยวิตก   และมหาภูตรูป    เกิด</p><p>ขึ้น,  วิจารอาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  มี ๔ วาระ เหมือนอย่างนี้.</p><p>         [๑๐๔]  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  อาศัย</strong></p><p><strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม   เกิดขึ้น ฯลฯ</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   อาศัยวิตก   และหทยวัตถุ   เกิด</p><p>ขึ้น,   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยวิตก   และมหาภูตรูป   เกิดขึ้น.</p><p>ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม     และอวิตักกอวิจารธรรม     อาศัย</strong></p><p><strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น ฯลฯ</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจาร-</p><p>มัตตธรรม  และวิจาร  เกิดขึ้น ฯลฯ  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจาร- </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 390</p><p>มัตตธรรมและหทยวัตถุ     เกิดขึ้น ฯลฯ    จิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยขันธ์ที่เป็น</p><p>อวิตักกวิจารธรรมและมหาภูตรูป  เกิดขึ้น, ขันธ์  ๓  และวิจาร  อาศัยขันธ์  </p><p>๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น ฯลฯ </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ ฯลฯ</p><p>         ในกลุ่มแห่งปัจจัยทั้งสองที่เหลือ  พึงแจกปวัตติและปฏิสนธิให้พิสดาร.</p><p>                                            <em>เหตุปัจจัย  จบ</em></p><p>         ผู้ที่เข้าใจเหตุปัจจัย   พึงแจกปัจจัยวาระให้พิสดาร.</p><p>         พึงนับจำนวนวาระเหมือนอย่างการนับจำนวนวาระในปฏิจจวาระ. </p><p>         ในอธิปติปัจจัย  มี ๓๗ วาระ  ในปุเรชาตปัจจัย  และในอาเสวนปัจจัย</p><p>มี  ๒๑  วาระ.   </p><p>         นี้เป็นความแปลกกัน  ในปัจจัยวาระนี้.</p><p>                                            <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>         [๑๐๕]  <strong>ในปัจจนียะ</strong>   ในนเหตุปัจจัย  มี ๓๓ วาระ,   โมหะทั้ง  ๗</p><p>ในฐานะทั้ง ๗ พึงยกขึ้นแสดงเฉพาะในบทที่เป็นมูล.</p><p>         ในนอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ   พึงยกจิตตสมุฏฐานรูป   ขึ้นแสดง.</p><p>         วาระทั้ง ๗ มีสวิตักกสวิจารธรรม  เป็นมูล   พึงแจกกับนอธิปติปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 391</p><p>         [๑๐๖]  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม  </strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         คือ  อธิปติธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักก-</p><p>วิจารมัตตธรรม   เกิดขึ้น,  ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>ซึ่งเป็นวิบาก   เกิดขึ้น ฯลฯ</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         <strong>ฯลฯ  อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม ฯลฯ</strong></p><p>         พึงกระทำทั้ง ๕ วาระ เหมือนอย่างในปฏิจจวาระ.</p><p>         [๑๐๗]  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม  อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม  เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         คือ  อธิปติธรรม  ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม  อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักก-</p><p>อวิจารธรรม   เกิดขึ้น,   ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป     อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็น</p><p>อวิตักกอวิจารธรรม   ซึ่งเป็นวิบากเกิดขึ้น ฯลฯ  จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยวิจาร</p><p>ซึ่งเป็นวิบาก   เกิดขึ้น.                                           </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   อธิปติธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม    อาศัยหทย-</p><p>วัตถุ    เกิดขึ้น,     ขันธ์ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม    ซึ่งเป็นวิบาก    และวิจาร</p><p>อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น ฯลฯ</p><p>         <strong>สวิตักกสวิจารธรรม   อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม ฯลฯ</strong></p><p>         คือ  ขันธ์   ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ    </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 392</p><p>         <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม ฯลฯ</strong> </p><p>         อธิปติธรรม    ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    อาศัยวิจาร    เกิดขึ้น,</p><p>อธิปติธรรม   ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น   ขันธ์ที่</p><p>เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   อาศัยวิจาร  ซึ่งเป็นวิบาก   เกิดขึ้น,   ขันธ์ที่เป็น </p><p>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก   อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  อาศัยอวิตักก-</strong></p><p><strong>อวิจารธรรม ฯลฯ</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น,  จิตต-</p><p>สมุฏฐานรูป   อาศัยมหาภูตรูป   เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม      และอวิตักกอวิจารธรรม     อาศัย</strong></p><p><strong>อวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น ฯลฯ</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และจิตตสมุฏฐานรูป   อาศัย</p><p>วิจาร  ซึ่งเป็นวิบาก  เกิดขึ้น,  ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมซึ่งเป็นวิบาก</p><p>และวิจาร   อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น,   จิตตสมุฏฐานรูป   อาศัยมหาภูตรูป   เกิด</p><p>ขึ้น,  วิตก  อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น,    จิตตสมุฏฐานรูป    อาศัยมหาภูตรูป</p><p>เกิดขึ้น,  ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก   และวิจาร   อาศัย</p><p>หทยวัตถุ  เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 393</p><p>         <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    และอวิตักกวิจารมัตตธรรม    อาศัย   </strong></p><p><strong>อวิตักกอวิจารธรรม ฯลฯ</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก   อาศัยหทยวัตถุ   เกิด</p><p>ขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         กลุ่มแห่งปัจจัยที่ ๑ นี้  พึงแจกให้สมบูรณ์เป็น ๗ วาระ.</p><p>         [๑๐๘]  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น ฯลฯ</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   อาศัยวิตก   และหทยวัตถุ   เกิด</p><p>ขึ้น,  ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และ</strong></p><p><strong>อวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น ฯลฯ</strong></p><p>         อธิปติธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักก-</p><p>วิจารมัตตธรรม  และวิจาร  เกิดขึ้น,  อธิปติธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และหทยวัตถุ  เกิดขึ้น,  ขันธ์ ๓ อาศัย</p><p>ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก   และวิจาร   เกิดขึ้น ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก   และหทย-</p><p>วัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         พึงแจกปัญหาวาระทั้ง ๕.</p><p>         อวิตักกวิจารมัตตธรรม   ย่อมมาถึงในที่ใด   พึงแจกวิบากในที่นั้น </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 394</p><p>         ในนอธิปติปัจจัย   เป็นมูล   พึงแจกวาระ ๓๗  วาระ. </p><p>                                     <strong>นอนันตรปัจจัยเป็นต้น</strong> </p><p>         ในนอนันตรปัจจัยก็ดี  ในนสมนันตรปัจจัยก็ดี  ในนอัญญมัญญปัจจัย</p><p>ก็ดี   ในนอุปนิสสยปัจจัยก็ดี   มี ๗ วาระ   พึงได้เฉพาะรูปเท่านั้น.</p><p>         ในนปุเรชาตปัจจัย  มี ๓๗ วาระ   เช่นเดียวกับปัจจนียะในปฏิจจวาระ.</p><p>         ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓๗ วาระ  แม้ในนอาเสวนปัจจัยก็เช่นเดียวกัน.</p><p>         แม้อวิตักกวิจารมัตตธรรม   ย่อมมาในที่ใด   พึงแจกวิบากในที่นั้น.</p><p>                                            <strong>นกัมมปัจจัย</strong></p><p>         [๑๐๙]  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม   อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม  เกิด</strong></p><p><strong>ขึ้น  เพราะนกัมมปัจจัย</strong></p><p>         คือ  เจตนาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจาร-</p><p>ธรรม   เกิดขึ้น.</p><p>         <strong>ฯลฯ   อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>         คือ   เจตนาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมอาศัย ฯลฯ</p><p>         คือ   เจตนาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมอาศัย ฯลฯ</p><p>         <strong>อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม</strong> ฯลฯ</p><p>         คือ   เจตนาที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม ฯลฯ   พึงแจกให้บริบูรณ์.</p><p>         <strong>สวิตักกสวิจารธรรม</strong> ฯลฯ</p><p>         คือ   เจตนาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น ฯลฯ</p><p>         <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong> ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 395</p><p>         คือ  เจตนาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  อาศัยวิจาร  เกิดขึ้น,  เจตนา  </p><p>ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   อาศัยหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๑๐]  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม  และ</strong></p><p><strong>อวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น ฯลฯ</strong></p><p>         คือ   เจตนาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจาร-</p><p>ธรรม   และหทยวัตถุ   ที่เกิดขึ้น.</p><p>         <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม    และ</strong></p><p><strong>อวิตักกอวิจารธรรม ฯลฯ</strong></p><p>         คือ   เจตนาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  อาศัยวิตก  และหทยวัตถุ  เกิด</p><p>ขึ้น.</p><p>         <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และ</strong></p><p><strong>อวิตักกอวิจารธรรม ฯลฯ</strong></p><p>         คือ     เจตนาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักก-</p><p>วิจารมัตตธรรม    และวิจาร    เกิดขึ้น,     เจตนาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.</p><p>         <strong>สวิตักกสวิจารธรรม อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม  และอวิตักก-</strong></p><p><strong>วิจารมัตตธรรม ฯลฯ</strong></p><p>         คือ  เจตนาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจาร-</p><p>ธรรม   เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๑๑]  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม</strong></p><p><strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    และอวิตักกอวิจารธรรม    เกิดขึ้น     เพราะ</strong></p><p><strong>นกัมมปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 396</p><p>         คือ  เจตนาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจาร-</p><p>ธรรม   วิตก   และหทยวัตถุ   เกิดขึ้น.    </p><p>         [๑๑๒]  <strong>ในนวิปากปัจจัย</strong>   พึงแจกปัญหาวาระ ๓๗ วาระ.</p><p>         เพราะนอาหารปัจจัย นอินทริยปัจจัย นฌานปัจจัย นมัคคปัจจัย นสัม-</p><p>ปยุตตปัจจัย   นวิปปยุตตปัจจัย โนนคัตถิปัจจัย  โนวิคตปัจจัย พึงแจกให้พิสดาร.</p><p>     <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะเป็นต้นในปัจจยวาระ</strong></p><p>         [๑๑๓]  ในนเหตุปัจจัย มี ๓๓ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ</p><p>ในนอธิปติปัจจัย  มี ๓๗ วาระ.</p><p>         ในนอนันตรปัจจัย  ในนสมนันตรปัจจัย  ในนอัญญมัญญปัจจัย   ใน</p><p>นอุปนิสสยปัจจัย   แต่ละปัจจัย   มี ๗ วาระ.</p><p>         ในนปุเรชาตปัจจัย  ในนปัจฉาชาตปัจจัย   ในนอาเสวนปัจจัย มี ๓๗</p><p>วาระ  ในนกัมมปัจจัย มี ๑๑ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๓๗ วาระ   ในนอาหาร</p><p>ปัจจัย  มี ๑ วาระ   ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ   ในนฌานปัจจัย มี ๑ วาระ</p><p>ในนมัคคปัจจัย  มี ๓๓ วาระ  ในนสัมปยุตตปัจจัย  มี ๗ วาระ ในนวิปปยุตต-</p><p>ปัจจัย มี ๑๑ วาระ   ในโนนัตถิปัจจัย มี ๗ วาระ ในโนวิคตปัจจัย  มี ๗ วาระ. </p><p>         <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>  ในนอารัมมณปัจจัย มี๗ วาระ ฯลฯ ในโนวิคตปัจจัย</p><p>มี ๗ วาระ.</p><p>         แม้นิสสยวาระ   ก็ไม่ต่างกัน   (แสดงเหมือนปัจจยวาระ)</p><p>                                           <em>ปัจจยวาระ  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 397</p><p>                                         <strong>สังสัฏฐวาระ</strong> </p><p>                                          <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>         [๑๑๔] ๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เจือกับสวิตักกสวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  เกิดขึ้น ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ เจือกับขันธ์ ๒.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>         ๒.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  เจือกับสวิตักกสวิจารธรรม ฯลฯ</strong></p><p>         คือ   วิตก   เจือกับขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>         ๓.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม  เจือกับ</strong></p><p><strong>สวิตักกสวิจารธรรม ฯลฯ</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ และวิตกเจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ เจือกับขันธ์ ๒.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>         [๑๑๕]  ๔.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  เจือกับอวิตักกวิจารมัตต-</strong></p><p><strong>ธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong>                                             </p><p>         คือ   ขันธ์ ๓  เจือกับขันธ์ ๑  ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ เจือกับขันธ์ ๒.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 398</p><p>         ๕.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม เจือกับอวิตักกวิจารมัตตธรรม ฯลฯ</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   เจือกับวิตก   เกิดขึ้น. </p><p>ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.  </p><p>         ๖.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม  เจือกับอวิตักกวิจารมัตตธรรม  ฯลฯ</strong> </p><p>คือ  วิจาร  เจือกับขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม. </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  วิจาร  เจือกับขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม ฯลฯ</p><p>         ๗.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม เจือกับ</strong></p><p><strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม ฯลฯ</strong>  </p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ และวิจาร   เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ เจือกับขันธ์ ๒.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>         ๘.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม  เจือกับอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม  เกิดขึ้น ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ เจือกับขันธ์ ๒ เกิดขึ้น.  ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ </p><p>         ๙.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  เจือกับอวิตักกอวิจารธรรม  ฯลฯ</strong> </p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  เจือกับวิจาร.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลาย  เจือกับวิจาร.</p><p>         ๑๐.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม     เจือกับอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกอวิจารธรรม ฯลฯ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 399</p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   เกิดขึ้น </p><p>ฯลฯ  ขันธ์ ๒.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.  </p><p>        ๑๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม   เจือกับสวิตักกสวิจารธรรม  และ</strong></p><p><strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ เจือกับขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และวิตก ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และวิตก   เกิดขึ้น.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>         ผู้ที่เข้าใจเหตุปัจจัย   พึงแจกปัจจัยทั้งปวงให้พิศดาร.</p><p>                       <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมในสังสัฏฐวาระ</strong> </p><p>         [๑๑๖]  ในเหตุปัจจัย มี ๑๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย  ในอธิปติปัจจัย</p><p>ในอนันตรปัจจัย ในสมนันตรปัจจัย  ในสหชาตปัจจัย  ในอัญญมัญญปัจจัย  ใน</p><p>นิสสยปัจจัย   ในอุปนิสสยปัจจัย   ในปุเรชาตปัจจัย   ในอาเสวนปัจจัย  ในกัมม-</p><p>ปัจจัย   ในวิปากปัจจัย   ในอาหารปัจจัย   ในอินทริยปัจจัย   ในฌานปัจจัย   ใน</p><p>มัคคปัจจัย   ในสัมปยุตตปัจจัย  ในวิปปยุตตปัจจัย  ในอัคถิปัจจัย  ในนัตถิปัจจัย</p><p>ในอวิคตปัจจัย   ในทุกปัจจัย   (ที่กล่าวมานี้)   แต่ละปัจจัย มี ๑๑ วาระ.</p><p>                                           <em>อนุโลมนัย  จบ</em>  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 400</p><p>                                             <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>         ผู้มีปัญญา   พึงแจกปัจจนียะ.   </p><p>                  <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะในสังสัฏฐวาระ</strong></p><p>         [๑๑๗]  ในนเหตุปัจจัย   มี ๖ วาระ   ในนอธิปติปัจจัย  มี ๑๑ วาระ</p><p>ในนปุเรชาตปัจจัย   มี ๑๑ วาระ   ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑๑ วาระ   ในนอา-</p><p>เสวนปัจจัย   มี ๑๑ วาระ   ในนกัมมปัจจัย  มี ๗ วาระ   ในนวิปากปัจจัย  มี</p><p>๑๑ วาระ   ในนฌานปัจจัย   มี  ๑  วาระ    ในนมัคคปัจจัย  มี  ๖  วาระ   ใน</p><p>นวิปปยุตตปัจจัย   มี ๑๑ วาระ.</p><p>                                         <em>ปัจจนียนัย  จบ</em>  </p><p>         วาระแม้ทั้งสอง   นอกนี้    (อนุโลมปัจจนียะ    และปัจจนียานุโลม) ก็</p><p>พึงแจกให้พิสดาร.</p><p>         แม้<strong>สัมปยุตตวาระ</strong>  ก็พึงแจกให้พิสดาร.</p><p>                                      <em> สังสัฏฐวาระ  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 401</p><p>                                            <strong>ปัญหาวาระ</strong> </p><p>                                            <strong>อนุโลมนัย</strong> </p><p>                                          <strong>๑. เหตุปัจจัย</strong></p><p>         [๑๑๘] ๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เหตุที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์  ด้วย</p><p>อำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>         [๑๑๙] ๒.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัคคธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong>  </p><p>         คือ   เหตุที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่วิตก    ด้วยอำนาจ</p><p>ของเหตุปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>         [๑๒๐] ๓.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ     เหตุที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป</p><p>ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   เหตุที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่กฏัตตา-</p><p>รูป  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 402</p><p>         [๑๒๑] ๔.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร- </strong></p><p><strong>ธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   เหตุที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์  และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ เหตุที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์   และกฏัตตารูป   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>         [๑๒๒] ๕.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เหตุที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิตก  และจิตตสมุฏ-</p><p>ฐานรูป   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ    เหตุที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่วิตก</p><p>และกฏัตตารูป   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>         [๑๒๓] ๖.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  และอวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เหตุที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์และ</p><p>วิตก   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ เหตุที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์   และวิตก   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 403</p><p>         [๑๒๔] ๗.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  อวิตักกสวิจารมัตตธรรมและอวิตักกอวิจารธรรม   ด้วยอำนาจ </strong></p><p><strong>ของเหตุปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   เหตุที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์  วิตก</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ เหตุที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์   วิตก   และกฏัตตารูป   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>         [๑๒๕] ๘.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่อวิตักก-</strong></p><p><strong>วิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ    เหตุที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม     เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ    เหตุที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม     เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>         [๑๒๖] ๙.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิ-</strong></p><p><strong>จารธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เหตุที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   เป็นปัจจัยแก่วิจาร และจิตต-  </p><p>สมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  เหตุที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิจาร</p><p>และกฏัตตารูป   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 404</p><p>         [๑๒๗] ๑๐.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่อวิตักก- </strong></p><p><strong>วิจารมัตตธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong>  </p><p>         คือ   เหตุที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม     เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>วิจารและจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ     เหตุที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม     เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์   วิจาร   แสะกฏัตตารูป   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>         [๑๒๘] ๑๑.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เหตุที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์  และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ    เหตุที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม      เป็นปัจจัยแก่สัม-</p><p>ปยุตตขันธ์   และกฏัตตารูป   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>                                        <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         [๑๒๙] ๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ  บุคคลให้ทาน  สมาทานศีล  กระทำอุโบสถกรรม ครั้นกระทำแล้ว</p><p>ย่อมพิจารณากุศลกรรมนั้น  บุคคลพิจารณากุศลกรรมที่ตนสั่งสมไว้ในกาลก่อน.</p><p>         บุคคลออกจากฌานที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมออกจากมรรค ฯลฯ ออก</p><p>จากผล   แล้วพิจารณาผล. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 405</p><p>         พระอริยะทั้งหลาย   พิจารณากิเลสที่ละแล้ว, พิจารณากิเลสที่ข่มแล้ว,  </p><p>รู้กิเลสที่เคยเกิดแล้วในกาลก่อน    พิจารณาเห็นขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม</p><p>โดยความเป็นของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา ย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง</p><p>เพราะปรารภขันธ์นั้น ราคะ ฯลฯ โทมนัสย่อมเกิดขึ้น  เพราะปรารภขันธ์ที่เป็น</p><p>สวิตักกสวิจารธรรม   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๓๐] ๒.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ  บุคคลให้ทาน  สมาทานศีล  กระทำอุโบสถกรรม    แล้วพิจารณา</p><p>กุศลกรรมนั้น  เพราะปรารภกุศลกรรมนั้น  วิตก  ย่อมเกิดขึ้น,  พิจารณากุศล</p><p>กรรมที่ตน  ได้สั่งสมไว้ในกาลก่อน ฯลฯ.</p><p>         บุคคลออกจากฌานที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   ฯลฯ   ออกจากมรรค</p><p>ฯลฯ ออกจากผล   แล้วพิจารณาผล   เพราะปรารภกุศลนั้น    วิตก   ย่อมเกิดขึ้น</p><p>         พระอริยะทั้งหลาย   พิจารณากิเลสที่ละแล้ว     พิจารณากิเลสที่ข่มแล้ว,</p><p>รู้กิเลสที่เคยเกิดแล้วในก่อน,      พิจารณาเห็นขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม</p><p>โดยความเป็นของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา  ย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลิน</p><p>ยิ่ง   เพราะปรารภขันธ์นั้น   วิตก    ย่อมเกิดขึ้น,   เพราะปรารภขันธ์ที่เป็นสวิ-</p><p>ตักกสวิจารธรรม  วิตก  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๓๑] ๓.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 406</p><p>         คือ   บุคคลย่อมรู้จิต   ของบุคคลผู้มีความพร้อมเพรียงด้วยจิตที่เป็น </p><p>สวิตักกสวิจารธรรม   ด้วยเจโตปริยญาณ.</p><p>         ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่เจโตปริยญาณ   แก่ปุพ- </p><p>เพนิวาสานุสสติญาณ    แก่ยถากัมมูปคญาณ    แก่อนาคตังสญาณ    ด้วยอำนาจ</p><p>ของอารัมมณปัจจัย.</p><p>         เพราะปรารภขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ขันธ์ที่เป็นอวิตักกอวิจาร-</p><p>ธรรม   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๓๒] ๔.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  และอวิตักกวิจารมัตตธรรม   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   บุคคลให้ทาน   สมาทานศีล   กระทำอุโบถสกรรม  แล้วพิจารณา</p><p>กุศลกรรมนั้น  เพราะปรารภกุศลกรรมนั้น  ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และ</p><p>วิตก   ย่อมเกิดขึ้น,   พิจารณากุศลกรรมที่ตนสั่งสมไว้ในก่อน,   ออกจากฌานที่</p><p>เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ฯลฯ ออกจากมรรค ฯลฯ ออกจากผล แล้วพิจารณาผล,</p><p>เพราะปรารภกุศลนั้น   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         พระอริยะทั้งหลาย      พิจารณากิเลสที่ละแล้ว.      พิจารณากิเลสที่ข่ม</p><p>แล้ว, รู้กิเลสที่เคยเกิดแล้วในกาลก่อน,   พิจารณาเห็นขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจาร-</p><p>ธรรม   โดยความเป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์    เป็นอนัตตา,   ย่อมยินดี   ย่อม</p><p>เพลิดเพลินยิ่ง    เพราะปรารภขันธ์นั้น    ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    ย่อม</p><p>เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 407</p><p>         เพราะปรารภขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิ-</p><p>จารธรรม   และวิตก   ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>         [๑๓๓] ๕.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่อวิตักก-</strong></p><p><strong>วิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   บุคคลออกจากฌาน   ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม ฯลฯ  ออก</p><p>จากมรรค ฯลฯ ออกจากผล พิจารณาผล  เพราะปรารภฌานเป็นต้นนั้น  วิตก</p><p>ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         พิจารณาเห็นขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิตก   โดยความ</p><p>เป็นของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา  ย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะ</p><p>ปรารภขันธ์นั้น  วิตก  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         เพราะปรารภขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิตก   วิตกย่อม</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>         [๑๓๔] ๖.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิ-</strong></p><p><strong>จารธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   บุคคลออกจากฌาน   ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม ฯลฯ  ออก</p><p>จากมรรค ฯลฯ ออกจากผล  พิจารณาผล,  เพราะปรารภฌานเป็นต้นนั้น   ขันธ์</p><p>ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  ย่อมเกิดขึ้น,  พิจารณาเห็นขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจาร-</p><p>มัตตธรรม  และวิตก  โดยความเป็นของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา  ย่อม</p><p>ยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะปรารภขันธ์นั้น    ราคะ ฯลฯ   โทมนัส   ย่อม</p><p>เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 408</p><p>         เพราะปรารภขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และวิตก   ขันธ์ที่เป็น</p><p>สวิตักกสวิจารธรรม  ย่อมเกิดขึ้น ฯลฯ. </p><p>         [๑๓๕] ๗.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่อวิตักก-</strong></p><p><strong>อวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   บุคคลรู้จิตของบุคคลผู้มีความพร้อมเพรียงด้วยจิตที่ไม่มีวิตก   มี</p><p>เพียงวิจาร   ด้วยเจโตปริยญาณ.</p><p>         ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่เจโตปริยญาณ    แก่</p><p>ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ  แก่ยถากัมมูปคญาณ  แก่อนาคตังสญาณ  ด้วยอำนาจ</p><p>ของอารัมมณปัจจัย.</p><p>         เพราะปรารภขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิตก   ขันธ์</p><p>ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม   ย่อมเกิดขึ้น</p><p>         [๑๓๖] ๘.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่สวิตักก-</strong></p><p><strong>สวิจารธรรม  และอวิตักกวิจารมัตตธรรม   ด้วยอำนาจของอารัมมณ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>         คือ   บุคคลออกจากฌาน   ที่เป็นอวิตักกวิจารมัคคธรรม ฯลฯ   ออก</p><p>จากมรรค  ฯลฯ   ออกจากผล   แล้วพิจารณาผล   เพราะปรารภฌานเป็นต้นนั้น</p><p>ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก   ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 409</p><p>         บุคคลพิจารณาเห็นขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม       และวิตก</p><p>โดยความเป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์   เป็นอนัตตา ย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลิน </p><p>ยิ่ง   เพราะปรารภขันธ์นั้น   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    และวิตก   ย่อม</p><p>เกิดขึ้น. </p><p>         เพราะปรารภขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และวิตก  ขันธ์ที่เป็น</p><p>สวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๓๗] ๙.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจาร- </strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ  นิพพาน  เป็นปัจจัยแก่มรรค   แก่ผล  ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม</p><p>และวิจาร   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>         บุคคลเห็นรูปด้วยทิพยจักษุ  ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ  รู้จิตของบุคคล</p><p>ผู้มีความพร้อมเพรียงด้วยจิต   ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม   ด้วยเจโตปริยญาณ.</p><p>         อากาสานัญจายตนะ  เป็นปัจจัยแก่วิญญาณัญจายตนะ  ด้วยอำนาจของ</p><p>อารัมมณปัจจัย. </p><p>         อากิญจัญญายตนะ    เป็นปัจจัยแก่เนวสัญญานาสัญญายตนะ    ด้วย</p><p>อำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>         รูปายตนะ  เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ</p><p>         โผฏฐัพพายตนะ  เป็นปัจจัยแก่กายวิญญาณ  ด้วยอำนาจของอารัมมณ-</p><p>ปัจจัย                                                                                 </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 410</p><p>         ขันธ์ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่อิทธิวิธญาณ   แก่เจโต-</p><p>ปริยญาณ  แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ  แก่ยถากัมมูปคญาณ  แก่อนาคตังสญาณ</p><p>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.    </p><p>         เพราะปรารภขันธ์ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม    และวิจาร    ขันธ์ที่เป็น</p><p>อวิตักกอวิจารธรรม   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๓๘] ๑๐.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   พระอริยะทั้งหลายออกจากฌาน  ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม ฯลฯ</p><p>ออกจากมรรค ฯลฯ  ออกจากผล  พิจารณาผล,  เพราะปรารภฌานเป็นต้นนั้น</p><p>ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         พระอริยะทั้งหลาย    ย่อมพิจารณานิพพาน.    นิพพานเป็นปัจจัยแก่</p><p>โคตรภู   แก่โวทาน   แก่มรรคที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   แก่ผล แก่อาวัชชนะ</p><p>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>         บุคคลพิจารณาเห็นซึ่งจักษุ  โดยความเป็นของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์ เป็น</p><p>อนัตตา   ย่อมยินดี    ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง    เพราะปรารภจักษุนั้น     ราคะ  ฯลฯ</p><p>โทมนัส   ย่อมเกิดขึ้น.                                                       </p><p>         บุคคลพิจารณาเห็นซึ่งโสตะ   ฆานะ  ชิวหา   กายะ   รูป   เสียง   กลิ่น</p><p>รส   โผฏฐัพพะ   หทยวัตถุ   ขันธ์ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม    และวิจาร  โดย</p><p>ความเป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์   เป็นอนัตตา,   ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง</p><p>เพราะปรารภโสตะเป็นต้นนั้น   ราคะ ฯลฯ   โทมนัส   ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 411</p><p>         เพราะปรารภขันธ์ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม    และวิจาร   ขันธ์ที่เป็น </p><p>สวิตักกสวิจารธรรม  ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>         [๑๓๙] ๑๑.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ  พระอริยะทั้งหลายออกจากฌาน  ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม ฯลฯ</p><p>ออกจากมรรค ฯลฯ  ออกจากผล  พิจารณาผล,  เพราะปรารภฌานเป็นต้นนั้น</p><p>วิตก  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         พระอริยะทั้งหลาย   พิจารณานิพพาน,   นิพพานเป็นปัจจัย   แก่ผลที่</p><p>เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิตก   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>         บุคคลพิจารณาเห็นซึ่งจักษุ ฯลฯ   หทยวัตถุ ฯลฯ  ขันธ์ที่เป็นอวิตักก-</p><p>อวิจารธรรม   และวิจาร    โดยความเป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์   เป็นอนัตตา</p><p>ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะปรารภจักษุเป็นต้นนั้น  วิตก ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         เพราะปรารภขันธ์ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม และวิจารวิตกย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๔๐] ๑๒.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   นิพพาน   เป็นปัจจัยแก่มรรค   แก่ผล   ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตต-</p><p>ธรรมและวิจาร   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>         [๑๔๑ ] ๑๓.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  และอวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 412</p><p>         คือ   พระอริยะทั้งหลาย    ออกจากฌาน   ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม </p><p>ฯลฯ ออกจากมรรค ฯลฯ ออกจากผล  ย่อมพิจารณาผล  เพราะปรารภฌานเป็น</p><p>ต้นนั้น   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก   ย่อมเกิดขึ้น.  </p><p>         พระอริยะทั้งหลาย  พิจารณานิพพาน.  นิพพาน เป็นปัจจัยแก่โคตรภู</p><p>แก่โวทาน   และวิตก ฯลฯ แก่มรรคที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และวิตก แก่ผล</p><p>ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก   แก่อาวัชชนะ  และวิตก  ด้วยอำนาจของ</p><p>อารัมมณปัจจัย.</p><p>         บุคคลพิจารณาเห็นซึ่งจักษุ     โดยความเป็นของไม่เที่ยง    เป็นทุกข์</p><p>เป็นอนัตตา   เพราะปรารภจักษุนั้น    ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก</p><p>ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         บุคคลพิจารณาเห็นซึ่งโสตะ ฯลฯ โผฏฐัพพะ   หทยวัตถุ ฯลฯ ขันธ์ที่</p><p>เป็นอวิตักกอวิจารธรรม  และวิจาร  โดยความเป็นของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์  เป็น</p><p>อนัตตา   เพราะปรารภโสตะเป็นต้นนั้น    ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    และ</p><p>วิตก   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๔๒] ๑๔.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ  เพราะปรารภขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิจาร  ขันธ์</p><p>ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๔๓] ๑๕.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  และอวัตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 413</p><p>         คือ   เพราะปรารภขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และวิจาร   วิตก </p><p>ย่อมเกิดขึ้น.  </p><p>         [๑๔๔] ๑๖.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และวิจาร  เป็นปัจจัยแก่เจโต- </p><p>ปริยญาณ  แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ  แก่ยถากัมมูปคญาณ  แก่อนาคตังสญาณ</p><p>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย. </p><p>         เพราะปรารภขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และวิจาร   ขันธ์ที่เป็น</p><p>อวิตักกอวิจารธรรม   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๔๕] ๑๗.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม   และอวิตักกวิจารมัตตธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เพราะปรารภขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และวิจาร  ขันธ์</p><p>ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๔๖] ๑๘.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เพราะปรารภขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม     และวิตก    ขันธ์</p><p>ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 414</p><p>         [๑๔๗] ๑๙.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม  </strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong> </p><p>         คือ    เพราะปรารภขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    และวิตก    วิตก</p><p>ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๔๘] ๒๐.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ    ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก    เป็นปัจจัยแก่เจโต-</p><p>ปริยญาณ  แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ  แก่ยถากัมมูปคญาณ  แก่อนาคตังสญาณ</p><p>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>         เพราะปรารภขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    และวิตก    ขันธ์ที่เป็น</p><p>อวิตักกอวิจารธรรม   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๔๙] ๒๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม   และอวิตักกวิจารมัตตธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ    เพราะปรารภขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก    ขันธ์ที่</p><p>เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>                                         <strong>๓.  อธิปติปัจจัย</strong></p><p>         [๑๕๐] ๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 415</p><p>         มี ๒ อย่าง คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>   และ   <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่  </p><p>         บุคคลให้ทาน สมาทานศีล กระทำอุโบสถกรรมแล้ว  กระทำกุศลกรรม</p><p>นั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น  แล้วพิจารณา.  กระทำกุศลกรรมที่ตนสั่งสม</p><p>ดีแล้วในกาลก่อนให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น  แล้วย่อมพิจารณา.</p><p>         ออกจากฌาน  ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ฯลฯ  ออกจากมรรค  ฯลฯ</p><p>ออกจากผลแล้ว   กระทำผลนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น   แล้วพิจารณา.</p><p>         บุคคล  ย่อมยินดี ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะกระทำขันธ์ที่เป็นสวิตักก-</p><p>สวิจารธรรมให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น  ครั้นกระทำขันธ์นั้นให้เป็นอารมณ์</p><p>อย่างหนักแน่นแล้ว   ราคะ   ทิฏฐิ   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>         อธิปติธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>         [๑๕๑] ๒.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong>                                   </p><p>         มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>         บุคคลให้ทาน สมาทานศีล การทำอุโบสถกรรมแล้ว  การทำกุศลกรรม</p><p>นั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น   แล้วพิจารณา   ครั้นกระทำกุศลกรรมนั้นให้</p><p>เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   วิตก  ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 416</p><p>         บุคคลกระทำกุศลกรรมที่ตนสั่งสมไว้ดีแล้วในกาลก่อน ให้เป็นอารมณ์ </p><p>อย่างหนักแน่นแล้วพิจารณา   ออกจากฌานที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   ฯลฯ </p><p>ออกจากมรรค ฯลฯ     ออกจากผลแล้ว       กระทำผลนั้นให้เป็นอารมณ์อย่าง</p><p>หนักแน่นแล้วพิจารณา     ครั้นกระทำฌานเป็นต้นนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนัก</p><p>แน่นแล้ว   วิตก   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         บุคคล  ย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง เพราะกระทำขันธ์ที่เป็นสวิตักก-</p><p>สวิจารธรรมให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น  ครั้นกระทำขันธ์นั้นให้เป็นอารมณ์</p><p>อย่างหนักแน่นแล้ว  วิตก   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>   ได้แก่</p><p>         อธิปติธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่วิตก  ด้วยอำนาจ</p><p>ของอธิปติปัจจัย.</p><p>         [๑๕๒] ๓.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         อย่างเดียว   คือ   <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>         อธิปติธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป</p><p>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</p><p>         [๑๕๓] ๔.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว   คือ   <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 417</p><p>         อธิปติธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย. </p><p>         [๑๕๔] ๕.  <strong>วิตักกสวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว   คือ   <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่ </p><p>         อธิปติธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่วิตก   และจิตต-</p><p>สมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>         [๑๕๕] ๖.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  และอวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น<strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>         บุคคลให้ทาน สมาทานศีล การทำอุโบสถกรรมแล้ว  กระทำกุศลกรรม</p><p>นั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น  แล้วพิจารณา  ครั้นกระทำกุศลกรรมนั้นให้</p><p>เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว     ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม     และวิตก </p><p>ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         บุคคลกระทำกุศลกรรมที่ตนสั่งสมไว้ดีแล้วในกาลก่อน ให้เป็นอารมณ์</p><p>อย่างหนักแน่น  แล้วพิจารณา. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 418</p><p>         บุคคลออกจากฌานที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   ฯลฯ     ออกจากมรรค  </p><p>ฯลฯ  ออกจากผล กระทำผลให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น แล้วพิจารณา ครั้น</p><p>กระทำฌานเป็นต้นนั้น  ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   ขันธ์ที่เป็นสวิตักก-</p><p>สวิจารธรรม   และวิตก  ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>         บุคคลย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะการทำขันธ์ที่เป็นสวิตักก-</p><p>วิจารธรรมให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น    ครั้นกระทำขันธ์นั้นให้เป็นอารมณ์</p><p>อย่างหนักแน่นแล้ว   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และวิตก   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>         อธิปติธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>และวิตก  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>         [๑๕๖] ๗.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยและสวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว  คือ   <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>         อธิปติธรรมที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม      เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>วิตก   และจิตตสมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>         [๑๕๗] ๘.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่อวิตักก-</strong></p><p><strong>วิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 419</p><p>         มี ๒ อย่าง   คือ   ที่เป็น<strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่  </p><p>         บุคคลออกจากฌานที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม ฯลฯ ออกจากมรรค</p><p>ฯลฯ ออกจากผล  กระทำผลให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น  แล้วพิจารณา  ครั้น</p><p>การทำฌานเป็นต้นนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   วิตก  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         บุคคลย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะกระทำขันธ์ที่เป็นสวิตักก-</p><p>สวิจารธรรม และวิตกให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น ครั้นกระทำขันธ์และวิตกนั้น</p><p>ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   วิตก   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>         อธิปติธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมเป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>         [๑๕๘] ๙.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิ-</strong></p><p><strong>จารธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว   คือ   <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>         บุคคลออกจากฌานที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม ฯลฯ  ออกจากมรรค</p><p>ฯลฯ ออกจากผล  กระทำผลให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น  แล้วพิจารณา  ครั้น</p><p>กระทำฌานเป็นต้นนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว     ขันธ์ที่เป็นสวิตักก-</p><p>สวิจารธรรม  ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 420</p><p>         บุคคลย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะกระทำขันธ์ที่เป็นอวิตักก- </p><p>วิจารมัตตธรรม   และวิตก   ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น    ครั้นกระทำขันธ์</p><p>และวิตกนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   ราคะ   ทิฏฐิ   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๕๙]  ๑๐.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม     เป็นปัจจัยแก่อวิตักก-</strong></p><p><strong>อวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong> </p><p>         มีอย่างเดียว   คือ    <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>         อธิปติธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่วิจาร    และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>         [๑๖๐]  ๑๑.  อวิตักกวิจารมัตตธรรม      เป็นปัจจัยแก่อวิตักก-</p><p>วิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</p><p>         มีอย่างเดียว  คือ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong> ได้แก่</p><p>         อธิปติธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>วิจาร   และจิตตสมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>         [๑๖๑]  ๑๒.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม     เป็นปัจจัยแก่สวิตักก-</strong></p><p><strong>สวิจารธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว  คือ  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 421</p><p>         บุคคลออกจากฌานที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม ฯลฯ ออกจากมรรค   </p><p>ฯลฯ ออกจากผล  กระทำผลให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้วพิจารณา ครั้น</p><p>กระทำฌานเป็นต้นนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว    ขันธ์ที่เป็นสวิตักก-</p><p>สวิจารธรรม   และวิตก   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         บุคคลย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะกระทำขันธ์ที่เป็นอวิตักก-</p><p>วิจารมัตตธรรม   และวิตก   ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น   ครั้นกระทำขันธ์</p><p>และวิตกนั้น   ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว  ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม</p><p>และวิตก   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๖๒] ๑๓.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือ   ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>   และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>         นิพพาน   เป็นปัจจัยแก่มรรค  แก่ผล  ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม  และ</p><p>วิจาร  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>         อธิปติธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>         [๑๖๓] ๑๔.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 422</p><p>         มีอย่างเดียว   คือ   อารัมมณาธิปติ   ได้แก่  </p><p>         พระอริยะทั้งหลายออกจากฌานที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม  ฯลฯ  ออก</p><p>จากมรรค   ฯลฯ  ออกจากผล   กระทำผลให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น  แล้ว</p><p>พิจารณา    ครั้นการทำฌานเป็นต้นนั้น     ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว</p><p>ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>         พระอริยะทั้งหลาย      การทำนิพพานให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น</p><p>แล้วพิจารณา.</p><p>         นิพพาน   เป็นปัจจัยแก่โคตรภู  แก่โวทาน   แก่มรรค   แก่ผล   ที่เป็น</p><p>สวิตักกสวิจารธรรม   ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>         บุคคลย่อมยินดี ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง เพราะกระทำซึ่งจักษุให้เป็นอารมณ์</p><p>อย่างหนักแน่น      ครั้นกระทำจักษุนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว</p><p>ราคะ  ทิฏฐิ  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         บุคคลย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง    เพราะการทำซึ่งโสตะ   ฆานะ</p><p>ชิวหา  กายะ   รูป   เสียง   กลิ่น    รส   โผฏฐัพพะ   หทยวัตถุ   ขันธ์ที่เป็น</p><p>อวิตักกอวิจารธรรม   และวิจาร   ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น     ครั้นกระทำ</p><p>โสตะเป็นต้นนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   ราคะ  ทิฏฐิ   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๖๔] ๑๕.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร- </strong></p><p><strong>มัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว  คือ   <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>         </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 423</p><p>         พระอริยะทั้งหลายออกจากฌานที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม  ฯลฯ  ออก </p><p>จากมรรค   ฯลฯ   ออกจากผล   กระทำผลให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น   แล้ว</p><p>พิจารณา  ครั้นกระทำฌานเป็นต้นนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   วิตก</p><p>ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>         พระอริยะทั้งหลาย   พิจารณานิพพาน  กระทำนิพพานให้เป็นอารมณ์</p><p>อย่างหนักแน่น  แล้วพิจารณา.</p><p>         นิพพาน   เป็นปัจจัยแก่มรรค    แก่ผล   ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>และวิตก  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>         บุคคลย่อมยินดี ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง เพราะกระทำซึ่งจักษุ ฯลฯ หทยวัตถุ</p><p>ขันธ์ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรมและวิจาร   ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น   ครั้น</p><p>กระทำโสตะเป็นต้น นั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว   วิตก   ย่อมเกิดขึ้น </p><p>         [๑๖๕] ๑๖.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว   คือ   <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>         นิพพาน   เป็นปัจจัยแก่มรรค   แก่ผล   ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>และวิจาร   ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>         [๑๖๖]  ๗.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  และอวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 424</p><p>         มีอย่างเดียว   คือ   <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>   ได้แก่  </p><p>         พระอริยะทั้งหลาย  ออกจากฌานที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม ฯลฯ ออก</p><p>จากมรรค   ฯลฯ  ออกจากผล   กระทำผลให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น   แล้ว</p><p>พิจารณา  ครั้นกระทำฌานเป็นต้นนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว  ขันธ์</p><p>ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมและวิตก   ย่อมเกิดขึ้น, </p><p>         พระอริยะทั้งหลาย พิจารณานิพพาน  การทำให้เป็นอารมณ์อย่างหนัก</p><p>แน่น   แล้วพิจารณา.</p><p>         นิพพาน  เป็นปัจจัยแก่โคตรภู   แก่โวทาน และแก่วิตก แก่มรรคที่เป็น</p><p>สวิตักกสวิจารธรรม    และแก่วิตก    แก่ผลที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    และแก่</p><p>วิตก   ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>         บุคคลย่อมยินดี    ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง     เพราะกระทำซึ่งจักษุให้เป็น</p><p>อารมณ์อย่างหนักแน่น  ฯลฯ.</p><p>         บุคคลย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   เพราะกระทำซึ่งหทยวัตถุ  ฯลฯ</p><p>ขันธ์ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม   และวิจาร   ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว</p><p>ครั้นกระทำโสตะเป็นต้นนั้น     ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นแล้ว    ขันธ์ที่เป็น</p><p>สวิตักกสวิจารธรรม    และวิตก   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         [๑๖๗] ๑๘.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม อวิตักกอวิจารธรรม เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว  คือ  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>         </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 425</p><p>         ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   ย่อมเกิดขึ้น  เพราะกระทำขันธ์ที่เป็น</p><p>อวิตักกวิจารมัตตธรรมและวิจาร   ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น.</p><p>         [๑๖๘] ๑๙.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม </strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว   คือ   <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>   ได้แก่ </p><p>วิตก   เกิดขึ้น   เพราะการทำขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    และ</p><p>วิจาร  ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น.</p><p>         [๑๖๙] ๒๐.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกวิจารธรรม     และอวิตักกอวิจารธรรม    ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว   คือ   <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>   ได้แก่</p><p>ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก  ย่อมเกิดขึ้น   เพราะกระทำ</p><p>ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิจาร   ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น.</p><p>         [๑๗๐] ๒๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว   คือ   <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>         ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   ย่อมเกิดขึ้น  เพราะกระทำขันธ์ที่เป็น</p><p>สวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก   ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 426</p><p>         [๑๗๑] ๒๒.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม   </strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว   คือ   <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่</p><p>         วิตก   เกิดขึ้น   เพราะกระทำขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และวิตก</p><p>ให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น.</p><p>         [๑๗๒] ๒๓.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    และอวิตักกวิจารมัตต- </strong></p><p><strong>ธรรม   เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม  และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว   คือ   <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>   ได้แก่</p><p>         ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก   เกิดขึ้น  เพราะกระทำขันธ์</p><p>ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และวิตกให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น.</p><p>                                       <strong>๔.  อนันตรปัจจัย</strong></p><p>         [๑๗๓] ๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่  </p><p>เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดหลัง  ๆ   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         อนุโลม   เป็นปัจจัยแก่โคตรภู.</p><p>         อนุโลม   เป็นปัจจัยแก่โวทาน.</p><p>         โคตรภู    เป็นปัจจัยแก่มรรค   ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม.</p><p>         โวทาน    เป็นปัจจัยแก่มรรค   ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 427</p><p>         มรรคที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม        เป็นปัจจัยแก่ผลที่เป็นสวิตักกส-   </p><p>วิจารธรรม.</p><p>         ผลที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่ผลที่เป็นสวิตักกสวิจาร-</p><p>ธรรม</p><p>         อนุโลม เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ด้วยอำนาจ</p><p>ของอนันตรปัจจัย.</p><p>         [๑๗๔] ๒.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   ที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่วิตก</p><p>ที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         จุติจิต   ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุปปัตติจิตที่เป็นอวิ-</p><p>ตักกวิจารมัตตธรรม.</p><p>         ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะที่เป็นอวิตักก-</p><p>วิจารมัตตธรรม   และวิตก.</p><p>         บริกรรมแห่งฌาน   ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   เป็นปัจจัยแก่ฌาน</p><p>ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม. </p><p>         โคตรภูเป็นปัจจัยแก่มรรค   ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม.</p><p>         โวทาน   เป็นปัจจัยแก่มรรค   ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม.</p><p>         อนุโลม   เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติ  ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วย</p><p>อำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 428</p><p>         [๑๗๕] ๓.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong> </p><p>         คือ  อาวัชชนะ  เป็นปัจจัยแก่ปัญจวิญญาณ  ด้วยอำนาจของอนันตร-</p><p>ปัจจัย </p><p>         จุติจิต    ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่อุปปัตติจิตที่เป็น</p><p>อวิตักกอวิจารธรรม   และวิจาร   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะที่เป็นอวิตักก-</p><p>อวิจารธรรม   และวิจาร.</p><p>         บริกรรมแห่งทุติยฌาน  เป็นปัจจัยแก่วิจารในทุติฌาน  ด้วยอำนาจของ</p><p>อนันตรปัจจัย.</p><p>         บริกรรมแห่งตติยฌาน ฯลฯ บริกรรมแห่งจตุตถฌาน ฯลฯ  บริกรรม</p><p>แห่งอากาสานัญจายตนะ ฯลฯ บริกรรมแห่งวิญญาณัญจายตนะ ฯลฯ บริกรรม-</p><p>แห่งอากิญจัญญายตนะ ฯลฯ     บริกรรมแห่งเนวสัญญานาสัญญายตนะ  ฯลฯ</p><p>บริกรรมแห่งทิพยจักษุ  ฯลฯ   บริกรรมแห่งทิพโสตธาตุ  ฯลฯ    บริกรรมแห่ง</p><p>อิทธิวิญญาณ ฯลฯ    บริกรรมแห่งเจโตปริยญาณ ฯลฯ    บริกรรมแห่งปุพเพ-</p><p>นิวาสานุสสติ   แห่งยถากัมมูปคญาณ   แห่งอนาคตังสญาณ  ฯลฯ</p><p>         โคตรภู   เป็นปัจจัยแก่มรรค   ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม   และวิจาร</p><p>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         โวทาน   เป็นปัจจัยแก่มรรค    ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม   และวิจาร</p><p>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 429</p><p>         อนุโลม    เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติ    ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม    และ   </p><p>วิจาร  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         [๑๗๖] ๘.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ  จุติจิต  ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่อุปปัตติจิต   ที่</p><p>เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิจาร   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ  ที่เป็นอวิตักก-</p><p>วิจารมัตตธรรม   และวิจาร   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         บริกรรมแห่งฌานที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่ฌานที่</p><p>เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิจาร   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         โคตรภู  เป็นปัจจัยแก่มรรค  ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และวิจาร.</p><p>         โวทาน  เป็นปัจจัยแก่มรรค  ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และวิจาร.</p><p>         อนุโลม  เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติ   ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และ</p><p>วิจาร  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         [๑๗๗] ๕. <strong> สวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยและสวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  และอวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่</p><p>เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  ที่เกิดหลัง ๆ และวิตก  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 430</p><p>         อนุโลม   เป็นปัจจัยแก่โคตรภู   และวิตก.  </p><p>         อนุโลม   เป็นปัจจัยแก่โวทาน   และวิตก.</p><p>         โคตรภู   เป็นปัจจัยแก่มรรคที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก.</p><p>         โวทาน   เป็นปัจจัยแก่มรรคที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก.</p><p>         มรรคที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่ผลที่เป็นสวิตักกสวิจาร-</p><p>ธรรม   และวิตก.</p><p>         ผลที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่ผลที่เป็นสวิตักกสวิจาร-</p><p>ธรรม   และวิตก.</p><p>         อนุโลม   เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก</p><p>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         [๑๗๘] ๖.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่อวิตักก-</strong></p><p><strong>วิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ   วิตกที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่วิตกที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของ</p><p>อนันตรปัจจัย.</p><p>         ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เกิดก่อน ๆ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่</p><p>เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เกิดหลัง ๆ  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</p><p>         มรรคที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม     เป็นปัจจัยแก่ผลที่เป็นอวิตักก-</p><p>วิจารมัตตธรรม.</p><p>         ผลที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ผลที่เป็นอวิตักกวิจาร-</p><p>มัตตธรรม   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 431</p><p>         [๑๗๙] ๗.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิ-</strong></p><p><strong>จารธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong>   </p><p>         คือ    วิตกที่เกิดก่อน ๆ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม</p><p>ที่เกิดหลัง ๆ   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         จุติจิต    ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่อุปปัตติจิต    ที่</p><p>เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         ภวังค์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม     เป็นปัจจัยแก่อาวัชชนะ     ด้วย</p><p>อำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะที่เป็นสวิตักก-</p><p>สวิจารธรรม   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         [๑๘๐] ๘.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม     เป็นปัจจัยแก่อวิตักก-</strong></p><p><strong>อวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่วิจาร</p><p>ที่เกิดหลังๆ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         จุติจิต    ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    และวิตก    เป็นปัจจัยแก่อุป-</p><p>ปัตติจิต   ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม   และวิจาร  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    และวิตก    เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ</p><p>ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม   และวิจาร  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 432</p><p>         [๑๘๑] ๙.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร- </strong></p><p><strong>มัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เกิดก่อน ๆ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่ </p><p>เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   ที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         มรรคที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม     เป็นปัจจัยแก่ผลที่เป็นอวิตักก-</p><p>วิจารมัตตธรรม   และวิจาร  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         ผลที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   เป็นปัจจัยแก่ผลที่เป็นอวิตักกวิจาร-</p><p>มัตตธรรม   และวิจาร   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         [๑๘๒] ๑๐.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม     เป็นปัจจัยแก่สวิตักก-</strong></p><p><strong>สวิจารธรรม   และอวิตักกวิจารมัตตธรรม   ด้วยอำนาจของอนันตร-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>         คือ   วิตกที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจาธรรมที่ </p><p>เกิดหลัง ๆ และวิตก   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         จุติจิต   ที่เป็นวิตักกวิจารมัตตธรรม   เป็นปัจจัยแก่อุปปัตติจิตที่เป็น</p><p>สวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         ภวังคจิต   ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่อาวัชชนะ  และ</p><p>วิตก  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะที่เป็นสวิตักก-</p><p>สวิจารธรรม   และวิตก  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 433</p><p>         [๑๘๓]  ๑๑.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจาร- </strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong> </p><p>         คือ    วิจารที่เกิดก่อน ๆ  เป็นปัจจัยแก่วิจารที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจ</p><p>ของอนันตรปัจจัย ฯลฯ</p><p>         ขันธ์ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรมที่เกิดก่อน ๆ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็น</p><p>อวิตักกอวิจารธรรมที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         มรรคที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่ผลที่เป็นอวิตักกอวิจาร-</p><p>ธรรม.</p><p>         ผลที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่ผลที่เป็นอวิตักกอวิจาร-</p><p>ธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         เนวสัญญานาสัญญายตนะ  แห่งพระอริยะผูออกจากนิโรธ  เป็นปัจจัย</p><p>แก่ผลสมาบัติที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม และวิจารด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         [๑๘๔] ๑๒.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิ-</strong></p><p><strong>จารธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ   จุติจิต    ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม    และวิจาร    เป็นปัจจัยแก่</p><p>อุปปัตติจิต   ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         ภวังคจิต    ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม    และวิจาร    เป็นปัจจัยแก่</p><p>อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 434</p><p>         ขันธ์ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม    และวิจาร    เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะที่</p><p>เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.  </p><p>        เนวสัญญานาสัญญายตนะ  ของพระอริยะผู้ออกจากนิโรธ   เป็นปัจจัย</p><p>แก่ผลสมาบัติ   ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         [๑๘๕] ๑๓.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong>                                </p><p>         คือ  วิจารที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>ที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         จุติจิต   ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม  และวิจาร  เป็นปัจจัยแก่อุปปัตติจิต</p><p>ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิตก  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         ขันธ์ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม  และวิจาร  เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะที่เป็น</p><p>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิตก   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         เนวสัญญานาสัญญายตนะ   แห่งพระอริยะผู้ออกจากนิโรธ   เป็นปัจจัย</p><p>แก่ผลสมาบัติ  ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และวิตก  ด้วยอำนาจของอนันตร-</p><p>ปัจจัย.</p><p>         [๑๘๖] ๑๔.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ   จุติจิต    ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่อุปปัตติจิตที่</p><p>เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิจาร   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 435</p><p>         ขันธ์ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ  ที่เป็นสวิตักก-</p><p>สวิจารธรรม   และวิจาร   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.  </p><p>         เนวสัญญานาสัญญายตนะ   ของพระอริยะผู้ออกจากนิโรธ   เป็นปัจจัย</p><p>แก่ผลสมาบัติ     ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม     และวิจาร     ด้วยอำนาจของ</p><p>อนันตรปัจจัย.                                     </p><p>         [๑๘๗] ๑๕.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่สวิตักก-</strong></p><p><strong>สวิจารธรรม   และอวิตักกวิจารมัตตธรรม   ด้วยอำนาจของอนันตร- </strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>         คือ   จุติจิต    ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม    และวิจาร    เป็นปัจจัยแก่</p><p>อุปปัตติจิต   ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และวิจาร  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</p><p>         ภวังคจิต     ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม     และวิจาร     เป็นปัจจัยแก่</p><p>อาวัชชนะ   และวิตก   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         ขันธ์ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม   และวิจาร   เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ  ที่</p><p>เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         เนวสัญญานาสัญญายตนะ   ของพระอริยะผู้ออกจากนิโรธ   เป็นปัจจัย</p><p>แก่ผลสมาบัติ   ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก   ด้วยอำนาจของอนันตร-</p><p>ปัจจัย.</p><p>         [๑๘๘] ๑๖.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 436</p><p>         คือ   จุติจิต    ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิจาร   เป็นปัจจัยแก่</p><p>อุปปัตติจิต  ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.  </p><p>         ภวังคจิต     ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    และวิจาร    เป็นปัจจัยแก่</p><p>อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิจาร   เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ</p><p>ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         [๑๘๙] ๑๗.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เกิดก่อน ๆ และวิจาร   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์   ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เกิดหลัง ๆ    ด้วยอำนาจของ</p><p>อนันตรปัจจัย.</p><p>         มรรคที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และวิจาร  เป็นปัจจัยแก่ผลที่เป็น</p><p>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         ผลที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    และวิจาร    เป็นปัจจัยแก่ผลที่เป็น</p><p>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         [๑๙๐] ๑๘.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 437</p><p>         คือ  ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เกิดก่อน ๆ และวิจาร   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่วิจารที่เกิดหลัง  ๆ ด้วยอำนาของอนันตรปัจจัย.                  </p><p>         จุติจิต     ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม     และวิจาร     เป็นปัจจัยแก่</p><p>อุปปัตติจิตที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>         ขันธ์   ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และวิจาร  เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ</p><p>ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         [๑๙๑] ๑๙.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เกิดก่อน ๆ และวิจาร   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เกิดหลัง ๆ และวิจาร ด้วยอำนาจ</p><p>ของอนันตรปัจจัย.</p><p>         มรรคที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และวิจาร  เป็นปัจจัยแก่ผลที่เป็น</p><p>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิจาร   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         ผลที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    และวิจาร    เป็นปัจจัยแก่ผลที่เป็น</p><p>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิจาร   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         [๑๙๒] ๒๐.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม   และอวิตักกวิจารมัตตธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอนันตรปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 438</p><p>         คือ   จุติจิต   ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิจาร   เป็นปัจจัยแก่ </p><p>อุปปัตติจิต   ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และวิตก ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         ภวังคจิต    ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิจาร    เป็นปัจจัยแก่</p><p>อาวัชชนะ   และวิตก   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>         ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และวิจาร เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ ที่</p><p>เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         [๑๙๓] ๒๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดก่อนๆ และวิตก  เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         อนุโลมและวิตก   เป็นปัจจัยแก่โคตรภู.</p><p>         อนุโลมและวิตก   เป็นปัจจัยแก่โวทาน.</p><p>         โคตรภูและวิตก    เป็นปัจจัยแก่มรรคที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม.</p><p>         โวทานและวิตก    เป็นปัจจัยแก่มรรคที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ฯลฯ.</p><p>         มรรคที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    และวิตก     เป็นปัจจัยแก่ผลที่เป็น</p><p>สวิตักกสวิจารธรรม.</p><p>         ผลที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และวิตก เป็นปัจจัยแก่ผลที่เป็นสวิตักก-</p><p>วิจารธรรม.                                                                 </p><p>         อนุโลมและวิตก     เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 439</p><p>         [๑๙๔] ๒๒.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม   </strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดก่อน ๆ และวิตก เป็นปัจจัย</p><p>แก่วิตกที่เกิดหลัง  ๆ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         จุติจิต ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และวิตก เป็นปัจจัยแก่อุปปัตติจิตที่</p><p>เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย </p><p>         ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก    เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ  ที่</p><p>เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         บริกรรมแห่งฌาน    ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    และวิตก    เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ฌานที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย </p><p>         โคตรภูและวิตก   เป็นปัจจัยแก่มรรคที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม.</p><p>         โวทานและวิตก   เป็นปัจจัยแก่มรรคที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม </p><p>         อนุโลมและวิตก  เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         [๑๙๕] ๒๓.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ   อาวัชชนะและวิตก   เป็นปัจจัยแก่ปัญจวิญญาณ  ด้วยอำนาจของ</p><p>อนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 440</p><p>         จุติจิต   ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก  เป็นปัจจัยแก่อุปปัตติจิต </p><p>ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม   และวิจาร   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>         ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม     และวิตก     เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะที่</p><p>เป็นอวิตักกอวิจารธรรม   และวิจาร   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         บริกรรมแห่งทุติยฌานและวิตก เป็นปัจจัยแก่ทุติฌานและวิจาร ด้วย</p><p>อำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         บริกรรมแห่งตติยฌานและวิตก ฯลฯ.</p><p>         บริกรรมแห่งจตุตถฌานและวิตก ฯลฯ.</p><p>         บริกรรมแห่งอากาสานัญจายตนะและวิตก ฯลฯ.</p><p>         บริกรรมแห่งวิญญาณัญจายตนะและวิตก ฯลฯ.</p><p>         บริกรรมแห่งอากิญจัญญายตนะและวิตก ฯลฯ.</p><p>         บริกรรมแห่งเนวสัญญานาสัญญายตนะและวิตก ฯลฯ.</p><p>         บริกรรมแห่งทิพยจักษุและวิตก ฯลฯ.</p><p>         บริกรรมแห่งทิพโสตธาตุและวิตก ฯลฯ.</p><p>         บริกรรมแห่งอิทธิวิธญาณและวิตก ฯลฯ.  </p><p>         บริกรรมแห่งเจโตปริยญาณและวิตก ฯลฯ.</p><p>         บริกรรมแห่งปุพเพนิวาสานุสสติญาณฯลฯ แห่งยถากัมมูปคญาณ ฯลฯ</p><p>แห่งอนาคตังสญาณ   และวิตก ฯลฯ.</p><p>         โคตรภูและวิตก  เป็นปัจจัยแก่มรรค  ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม  และ</p><p>วิจาร. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 441</p><p>         โวทานและวิตก     เป็นปัจจัยแก่มรรคที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรมและ  </p><p>วิจาร.</p><p>         อนุโลม  และวิตก  เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติ ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม</p><p>และวิจาร  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         [๑๙๖]  ๒๔.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         จุติจิต   ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และวิตก   เป็นปัจจัยแก่อุปปัตติจิต </p><p>ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิจาร  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมและวิตก    เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะที่เป็น</p><p>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิจาร  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         บริกรรมแห่งฌาน  ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และวิตก  เป็นปัจจัย</p><p>แก่ฌานที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิจาร  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         โคตรภูและวิตก      เป็นปัจจัยแก่มรรคที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>และวิจาร   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         โวทานและวิตก      เป็นปัจจัยแก่มรรคที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>และวิจาร.</p><p>         อนุโลมและวิตก    เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติ    ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตต-</p><p>ธรรม  และวิจาร   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 442</p><p>         [๑๙๗] ๒๕.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม   </strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม        และอวิตักกสวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดก่อน ๆ และวิตก เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดหลัง ๆ และวิตก   ด้วยอำนาจของอนันตร-</p><p>ปัจจัย.</p><p>         อนุโลมและวิตก   เป็นปัจจัยแก่โคตรภู   และวิตก.</p><p>         อนุโลมและวิตก   เป็นปัจจัยแก่โวทาน   และวิตก.</p><p>         โคตรภูและวิตก    เป็นปัจจัยแก่มรรคที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมและวิตก.</p><p>         โวทานและวิตก เป็นปัจจัยแก่มรรคที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมและวิตก</p><p>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         มรรคที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    และวิตก     เป็นปัจจัยแก่ผลที่เป็น</p><p>สวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก.</p><p>         ผลที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และวิตก  เป็นปัจจัยแก่ผลที่เป็นสวิตักก-</p><p>สวิจารธรรม   และวิตก.</p><p>         อนุโลมและวิตก   เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม</p><p>และวิตก  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>                                        <strong>๕. สมนันตรปัจจัย</strong></p><p>         [๑๙๘] ๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของสมนันตรปัจจัย</strong></p><p>         อนันตรปัจจัยก็ดี  สมนันตรปัจจัยก็ดี  เหมือนกัน. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 443</p><p>                                          <strong>๖. สหชาติปัจจัย</strong> </p><p>         [๑๙๙] ๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร- </strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ด้วย</p><p>อำนาจของสหชาตปัจจัย. ขันธ์ ๓ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๑ ด้วยอำนาจของสหชาต-</p><p>ปัจจัย,  ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>๓ ฯลฯ ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒.</p><p>         [๒๐๐] ๒.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong>                                  </p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่วิตก    ด้วยอำนาจ</p><p>ของสหชาตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ. </p><p>         [๒๐๑] ๓.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม      เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป</p><p>ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 444</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่กฏัตตา- </p><p>รูป  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.  </p><p>         [๒๐๒] ๔.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย  ฯลฯ ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>๒ และ จิตตสมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>         [๒๐๓] ๕.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่วิตกและจิตตสมุฏ-</p><p>ฐานรูป  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ </p><p>         [๒๐๔] ๖.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  และอวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และ</p><p>วิตก   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ และ</p><p>วิตก   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 445</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>         [๒๐๕] ๗.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร- </strong></p><p><strong>ธรรม  อวิตักกวิจารมัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของสหชาตปัจจัย</strong> </p><p>         คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓  วิตก</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูป    ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ ๒ วิตก   และจิตตสมุฏฐานรูป </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>         [๒๐๖] ๘.  <strong>อวิตักกสวิจารมัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ด้วย</p><p>อำนาจของสหชาตปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>         [๒๐๗] ๙.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิ-</strong></p><p><strong>จารธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   วิตก   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    ด้วยอำนาจ</p><p>ของสหชาตปัจจัย.  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 446</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.   </p><p>         [๒๐๘] ๑๐.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิ- </strong></p><p><strong>จารธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong>                                   </p><p>         คือ  ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่วิจาร  และจิตต-</p><p>สมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>         วิตก   เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.                                                    </p><p>         [๒๐๙] ๑๑.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม     เป็นปัจจัยแก่สวิตักก-</strong></p><p><strong>สวิจารธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   วิตก    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    และจิตต</p><p>สมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  วิตก ฯลฯ.</p><p>         [๒๑๐] ๑๒.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่อวิตักก-</strong></p><p><strong>วิจารมัตตธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม    ด้วยอำนาจของสหชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong>                                                                            </p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓,</p><p>วิจาร   และจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย  ฯลฯ ขันธ์ ๒ เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ วิจารและจิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย. </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.   </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 447</p><p>         [๒๑๑] ๑๓.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจาร-  </strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>๒ และจิตตสมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>         วิจาร   เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ    ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ ๓ และกฏัตตารูป ฯลฯ ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ และกฏัตตารูป, วิจาร</p><p>เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูป.                                                      </p><p>         ขันธ์ทั้งหลายเป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ,   หทยวัตถุ    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>ทั้งหลาย.</p><p>         วิจาร  เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ,   หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่วิจาร.</p><p>         มหาภูตรูป ๑ เป็นปัจจัยแก่มหาภูตรูป ๓ ฯลฯ.</p><p>         มหาภูตรูป   เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป    และกฏัตตารูป    ที่เป็น</p><p>อุปาทารูป.                                                                   </p><p>         พาหิรรูป. . .อาหารสมุฏฐานรูป. . .อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ.</p><p>         สำหรับพวกอสัญญสัตว์    มหาภูตรูป   ฯลฯ มหาภูตรูป   เป็นปัจจัย</p><p>แก่กฏัตตารูป  ที่เป็นอุปาทารูป  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>         [๒๑๒] ๑๔.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่สวิตักก-</strong></p><p><strong>สวิจารธรรม   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 448</p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ   หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นสวิตักก-</p><p>สวิจารธรรม   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย. </p><p>         [๒๑๓] ๑๕.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   วิจารเป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจ</p><p>ของสหชาตปัจจัย </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  วิจารเป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ    หทยวัตถุ    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจาร-</p><p>มัตตธรรม   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.                   </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่วิตก  ด้วยอำนาจของสหชาต-</p><p>ปัจจัย.</p><p>         [๒๑๔] ๑๖.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   วิจาร    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   วิจาร   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์   ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตต-</p><p>ธรรม  และกฏัตตารูป.                                                                         </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 449</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตต-</p><p>ธรรม   และวิจาร  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.  </p><p>         [๒๑๕]  ๑๗.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรมและอวิตักกวิจารมัตตธรรม ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์  ที่เป็นสวิตักก-</p><p>สวิจารธรรม    และวิตก  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>         [๒๑๖]  ๑๘.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม   ด้วยอำนาจของสหชาติปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และหทย- </p><p>วัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย  ฯลฯ  ขันธ์ ๒ และ</p><p>หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>         [๒๑๗]  ๑๙.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม     และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และ</p><p>หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่วิตก  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>         [๒๑๘]  ๒๐.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 450</p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    และมหาภูตรูปทั้งหลาย   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย. </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ     ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม      และมหาภูตรูป</p><p>ทั้งหลาย   เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย.        </p><p>         [๒๑๙] ๒๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม   และอวิตักกวิจารมัตตธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และหทย-</p><p>วัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และวิตก ฯลฯ ขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ   เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ ๒ และวิตก  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>         [๒๒๐] ๒๒.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  วิตก   และหทยวัทถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>         [๒๒๑] ๒๓.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม และวิจาร เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>๓ ฯลฯ ขันธ์ ๒ และวิจาร   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 451</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และวิจารเป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ฯลฯ ขันธ์ ๒ และวิจารเป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒.  </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์  ๑  ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมและหทยวัตถุ</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>         [๒๒๒] ๒๔.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และวิจาร  เป็นปัจจัย</p><p>แก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>         ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และมหาภูตรูปทั้งหลาย  เป็นปัจจัย</p><p>แก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย,   วิตกและมหาภูตรูปทั้งหลาย   เป็นปัจจัยแก่จิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และวิจาร</p><p>เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และมหาภูตรูป</p><p>ทั้งหลาย   เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ วิตก  และมหาภูตรูปทั้งหลาย เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูป</p><p>ทั้งหลาย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ     ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม     และ</p><p>หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่วิจาร  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 452</p><p>         [๒๒๓] ๒๕.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม    ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของสหชาตปัจจัย</strong>   </p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิจาร  เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ ๓   และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>         ขันธ์ ๓  และวิจาร เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๑ และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย</p><p>ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>         ขันธ์ ๒ และวิจาร เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย</p><p>ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ    ขันธ์  ๑  ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    และวิจาร</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์  ๓  และกฏัตตารูปทั้งหลาย     ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</p><p>ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และหทยวัตถุ</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์  ๓   และวิจาร   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย ฯลฯ   ขันธ์ ๒</p><p>และหทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒   และวิจาร   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>         [๒๒๘] ๒๖.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    และอวิตักกวิจารมัตต-</strong></p><p><strong>ธรรมเป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>๓ ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ และวิตก     เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒</p><p>ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 453</p><p>         [๒๒๕] ๒๗.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม     และอวิตักกวิจารมัตต- </strong></p><p><strong>ธรรมเป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก    เป็นปัจจัย</p><p>แก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>ในปฏิสนธิขณะฯลฯ</p><p>         [๒๒๖] ๒๘.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม    และอวิตักกอวิจารธรรม    ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>๓ และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย    ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย  ฯลฯ  ขันธ์  ๒</p><p>และวิตก   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของ</p><p>สหชาตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ฯลฯ</p><p>         [๒๒๗] ๒๙.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม     อวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกอวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม     ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของสหชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   วิตก  และ</p><p>หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย   ฯลฯ   ขันธ์ ๒</p><p>วิตก  และหทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 454</p><p>         [๒๒๘] ๓๐.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม   และอวิตักกวิจารมัตตธรรม </strong></p><p><strong>และอวิตักกอวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม     ด้วย </strong></p><p><strong>อำนาจของสหชาตปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    วิตก   และมหาภูตรูป</p><p>ทั้งหลาย   เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ.  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   วิตก  และ</p><p>มหาภูตรูปทั้งหลาย   เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของสหชาต</p><p>ปัจจัย.</p><p>                                       <strong>๗.  อัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         [๒๒๙] ๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ด้วย</p><p>อำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ    ขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ ๓ ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ    ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒</p><p>ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.</p><p>         [๒๓๐] ๒.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 455</p><p>         คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่วิตก  ด้วย</p><p>อำนาจของอัญญมัญญปัจจัย. </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ  </p><p>         [๒๓๑] ๓.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่หทยวัตถุ   ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.</p><p>         [๒๓๒]  ๔.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ ๓ และหทยวัตถุ  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ  ขันธ์ ๒ เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ   ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.</p><p>         [๒๓๓] ๕.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่วิตก   และหทยวัตถุ   ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 456</p><p>         [๒๓๔] ๖.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร- </strong></p><p><strong>ธรรม  และอวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         คือ    ขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และ</p><p>วิตก  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ  ขันธ์  ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ และ</p><p>วิตก  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย. </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         [๒๓๕] ๗.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม   อวิตักกวิจารมัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ ๓   วิตก     และหทยวัตถุ     ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย   ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ วิตก  และหทยวัตถุ   ด้วยอำนาจของอัญญมัญญ</p><p>ปัจจัย.</p><p>         [๒๓๖] ๘.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม      เป็นปัจจัยแก่อวิตักก-</strong></p><p><strong>วิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         คือ    ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม     เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓</p><p>ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ ด้วยอำนาจ</p><p>ของอัญญมัญญปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 457</p><p>         [๒๓๗] ๙.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม      เป็นปัจจัยแก่สวิตักก-</strong></p><p><strong>วิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   วิตก   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  ด้วย</p><p>อำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.                                             </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         [๒๓๘] ๑๐.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   เป็นปัจจัยแก่อวิตักก-</strong></p><p><strong>อวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่วิจาร</p><p>ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ    ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    เป็น</p><p>ปัจจัย   แก่วิจาร   และหทยวัตถุ  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  วิตก   เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ   ด้วยอำนาจของอัญญ-</p><p>มัญญปัจจัย.</p><p>         [๒๓๙] ๑๑.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่สวิตักก-</strong></p><p><strong>สวิจารธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม   ด้วยอำนาจของอัญญมัญญ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ  วิตก  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักก-</p><p>สวิจารธรรม   และหทยวัตถุ   ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 458</p><p>         [๒๔๐] ๑๒.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม     เป็นปัจจัยแก่อวิตักก-  </strong></p><p><strong>วิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอัญญมัญญ- </strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และ</p><p>วิจาร   ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ   ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒</p><p>และวิจาร  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ ๓  วิจาร   และหทยวัตถุ   ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ วิจาร    และหทยวัตถุ    ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.</p><p>         [๒๔๑] ๑๓.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม         เป็นปัจจัยแก่อวิตักก-</strong></p><p><strong>อวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         คือ    ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ด้วย</p><p>อำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ ด้วยอำนาจของ</p><p>อัญญมัญญปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ    ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์  ๓  และหทยวัตถุ   ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ  ขันธ์  ๒  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ   ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.</p><p>         ขันธ์ทั้งหลายเป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ,       หทยวัตถุเป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>ทั้งหลาย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 459</p><p>         วิจารเป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ,  หทยวัตถุเป็นปัจจัยแก่วิจาร   </p><p>         มหาภูตรูป ๑ เป็นปัจจัยแก่มหาภูตรูป ๓ ฯลฯ</p><p>         พาหิรรูป...อาหารสมุฏฐานรูป...อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ</p><p>         ส่วนพวกอสัญญสัตว์ทั้งหลาย  มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ</p><p>         [๒๔๒] ๑๔.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ในปฏิสนธิขณะ หทยวัตถุเป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักก-</p><p>สวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.                                       </p><p>         [๒๔๓] ๑๕.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         คือ   วิจาร   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  วิจาร  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจาร-</p><p>มัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักก-</p><p>วิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.                                   </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่วิตก  ด้วยอำนาจของอัญญ-</p><p>มัญญปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 460</p><p>         [๒๔๔] ๑๖.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-  </strong></p><p><strong>มัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ  วิจาร  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักก- </p><p>วิจารมัตตธรรม   และหทยวัตถุ   ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักก-</p><p>วิจารมัตตธรรม   และวิจาร   ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.</p><p>         [๒๔๕] ๑๗.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัย แก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม   และอวิตักกวิจารมัตตธรรม   ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ   หทยวัตถุ    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>สวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก   ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.</p><p>         [๒๔๖] ๑๘.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และหทย-</p><p>วัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ฯลฯ ขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒</p><p>ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.</p><p>         [๒๔๗] ๑๙.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม     และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และ</p><p>หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่วิตก  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 461</p><p>         [๒๔๘] ๒๐.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    และอวิตักกอวิจารธรรม </strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม   และอวิตักกวิจารมัตตธรรม   ด้วย </strong></p><p><strong>อำนาจของอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และหทย-</p><p>วัตถุ    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์  ๓ และวิตก   ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย  ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ และวิตก   ด้วยอำนาจของอัญญ-</p><p>มัญญปัจจัย.</p><p>         [๒๔๙] ๒๑.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยและสวิตักกสวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ  วิตก  และหทยวัตถุ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.</p><p>         [๒๕๐] ๒๒.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิจาร  เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ ๓ ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย  ฯลฯ  ขันธ์๒ และวิจาร  เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ ๒ ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๑  ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม,   วิจาร และ</p><p>หทยวัตถุ    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ฯลฯ  ขันธ์ ๒,  วิจาร    และหทยวัตถุ  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 462</p><p>         [๒๕๑] ๒๓.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม    </strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และ</p><p>วิจาร  เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม และหทย-</p><p>วัตถุ   เป็นปัจจัยแก่วิจาร   ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.</p><p>         [๒๕๒] ๒๔.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และ</p><p>วิจาร เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และหทยวัตถุ ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ และวิจาร   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ   ด้วยอำนาจของอัญญ-</p><p>มัญญปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และหทยวัตถุ</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และวิจาร ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ  ขันธ์ ๒</p><p>และหทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ และวิจาร  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.</p><p>         [๒๕๓] ๒๕.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกสวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 463</p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    และวิตก    เป็นปัจจัยแก่ </p><p>ขันธ์ ๓ ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ และวิตก  เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ ๒ ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.   </p><p>         [๒๕๘] ๒๖.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และ</p><p>วิตก  เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ   ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.</p><p>         [๒๕๕] ๒๗.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม     และอวิตักกอวิจารธรรม     ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    และวิตก</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ แลหทยวัตถุ  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ ขันธ์</p><p>๒ และวิตกเป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ  ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.</p><p>         [๒๕๖] ๒๘.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    อวิตักกสวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกอวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอัญญมัญญปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 464</p><p>         คือ   ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม,  วิตก และ</p><p>หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ </p><p>วิตก   และหทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.  </p><p>                                        <strong>๘.  นิสสยปัจจัย</strong></p><p>         [๒๕๗] ๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ฯลฯ</p><p>มี ๗ วาระ.</p><p>                     ๘.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตต-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย</strong>  ฯลฯ มี ๕ วาระ.</p><p>         [๒๕๘] ๑๓.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย ฯลฯ.</p><p>         วิจาร   เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของนิสสย-</p><p>ปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 465</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรมเป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>๓ และกฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ ๒ ฯลฯ.  </p><p>         ส่วนพวกอสัญญสัตว์ทั้งหลาย  มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ.</p><p>         จักขายตนะ   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ กายายตนะ   เป็นปัจจัย</p><p>แก่กายวิญญาณ. หทยวัตถุ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม</p><p>และวิจาร  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๒๕๙] ๑๔.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิ- </strong></p><p><strong>จารธรรม  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         คือ  หทยวัตถุ    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุ ฯลฯ.</p><p>         [๒๖๐] ๑๕.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         คือ   วิจาร   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย.</p><p>         หทยวัตถุ    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>และวิตก  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  วิจาร ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 466</p><p>         [๒๖๑] ๑๖.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย</strong>  </p><p>         คือ  วิจาร  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และจิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย  หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจาร- </p><p>มัตตธรรม  และวิจาร  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  วิจาร ฯลฯ.</p><p>         [๒๖๒] ๑๗.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิ-</strong></p><p><strong>จารธรรม   และอวิตักกวิจารมัตตธรรม   ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         คือ   หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม</p><p>และวิตก   ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุ ฯลฯ.</p><p>         [๒๖๓] ๑๘.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และหทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ ๓ ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย ฯลฯ  ปวัตติก็ดี  ปฏิสนธิก็ดี  พึงแสดง</p><p>         [๒๖๔] ๑๙.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม     และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 467</p><p>         คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    และหทยวัตถุ    เป็น</p><p>ปัจจัยแก่วิตก.  </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>         [๒๖๕] ๒๐.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และมหาภูตรูปทั้งหลาย    เป็น</p><p>ปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>         [๒๖๖] ๒๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม  และอวิตักกวิจารมัตตรรม    ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และหทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ ๓ และวิตก  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย ฯลฯ.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>         [๒๖๗] ๒๒.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม     และอวิตักกอวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 468</p><p>         คือ   วิตก   และหทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิ-</p><p>จารธรรม.   </p><p>         [๒๖๘] ๒๓.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิจาร   เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ ๓ ฯลฯ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และหทยวัตถุ  เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ ๓ ฯลฯ.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         [๒๖๙] ๒๔.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และวิจาร เป็นปัจจัย</p><p>แก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย.</p><p>         ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และมหาภูตรูปทั้งหลาย  เป็นปัจจัย</p><p>แก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย.</p><p>         วิตก   และมหาภูตรูปทั้งหลาย  เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย.</p><p>         ขันธ์ทั้งหลายทั้งเป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และหทยวัตถุ   เป็นปัจจัย</p><p>แก่วิจาร  ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย.</p><p>         ปฏิสนธิกะทั้งหลาย มี ๔ นัย ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 469</p><p>         [๒๗๐] ๒๕.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม  </strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม   ด้วย </strong></p><p><strong>อำนาจของนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิจาร  เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย    ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย ฯลฯ ขันธ์</p><p>๒ และวิจาร   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย    ด้วยอำนาจ</p><p>ของนิสสยปัจจัย.</p><p>         ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    และหทยวัตถุ    เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ ๓ และวิจาร ฯลฯ ขันธ์ ๒ และหทยวัทถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ และวิจาร</p><p>ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>         [๒๗๑] ๒๖.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม ฯลฯ.</strong></p><p>         ๒๗.  <strong>ฯลฯ เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม ฯลฯ</strong></p><p>         ๒๘.  <strong>ฯลฯ เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม  และอวิ-</strong></p><p><strong>ตักกอวิจารธรรม ฯลฯ</strong> มี ๓ วาระ.</p><p>         [๒๗๒] ๒๙.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม     อวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกอวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม ฯลฯ. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 470</p><p>                     ๓๐.  <strong>ฯลฯ เป็นปัจจัยแก่อวิตักอวิจารธรรม ด้วยอำนาจ </strong></p><p><strong>ของนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         วาระทั้ง ๒ พึงให้พิสดาร. </p><p>                                       <strong>๙.  อุปนิสสยปัจจัย</strong> </p><p>         [๒๗๓] ๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร </strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง    คือที่เป็น     <strong>อารัมมณูปนิสสยะ     อนันตรูปนิสสยะ</strong></p><p>และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมแล้ว ให้ทาน สมา-</p><p>ทานศีล   กระทำอุโบสถกรรม   ยังฌานที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   ให้เกิดขึ้น</p><p>ยังวิปัสสนาให้เกิดขึ้น  ยังมรรค ฯลฯ  ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น   ย่อมก่อมานะ  ถือ</p><p>ทิฏฐิ</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ฯลฯ สุตะ จาคะ ปัญญา</p><p>ราคะ โทสะ โมหะ มานะ ทิฏฐิ ฯลฯ ความปรารถนาแล้ว    ให้ทาน    สมาทาน</p><p>ศีล   กระทำอุโบสถกรรม   ยังฌาน   ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมให้เกิดขึ้น   ยัง</p><p>วิปัสสนาให้เกิดขึ้น   ยังมรรค ฯลฯ ยังสมาบัติ ฯลฯ ฆ่าสัตว์ ฯลฯ ทำลายสงฆ์.</p><p>         ศรัทธาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ฯลฯ  ศีล สุตะ  จาคะ  ปัญญา  ราคะ</p><p>โทสะ  โมหะ  มานะ  ทิฏฐิ ฯลฯ ความปรารถนา   เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็น</p><p>สวิตักกสวิจารธรรม   แก่ศีล   สุตะ   จาคะ   ปัญญา   ราคะ   โทสะ   โมหะ</p><p>มานะ  ทิฏฐิ  ความปรารถนา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 471</p><p>         [๒๗๔] ๒.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong>  </p><p>         มี ๓ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>อารัมมณูปนิสสยะ   อนันตรูปนิสสยะ</strong>   และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมแล้ว     ยังฌานที่</p><p>เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมให้เกิดขึ้น  ยังมรรค ฯลฯ  ยังสมาบัติ ฯลฯ อาศัยศีล</p><p>ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ฯลฯ.</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยความปรารถนาแล้ว        ยังฌานที่เป็นอวิตักกวิจาร-</p><p>มัคคธรรมให้เกิดขึ้น   ยังมรรค ฯลฯ ยังสมาบัติ ฯลฯ.</p><p>         ศรัทธาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ฯลฯ ความปรารถนา   เป็นปัจจัยแก่</p><p>ศรัทธาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    แก่ศีล    สุตะ   จาคะ   ปัญญา   และวิตก</p><p>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๒๗๕] ๓.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น   <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ   <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่                     </p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมแล้ว   ยังฌานที่เป็น</p><p>อวิตักกอวิจารธรรมให้เกิดขึ้น   ยังมรรค ฯลฯ   ยังอภิญญา ฯลฯ   ยังสมาบัติให้</p><p>เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 472</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ฯลฯ ความปรารถนา </p><p>แล้ว    ยังฌานที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรมให้เกิดขึ้น  ยังมรรค ฯลฯ  ยังอภิญญา</p><p>ฯลฯ ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น. </p><p>         ศรัทธาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ฯลฯ ความปรารถนา  เป็นปัจจัยแก่</p><p>ศรัทธาที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม  แก่ศีล  สุตะ  จาคะ   ปัญญา  และวิจาร  แก่</p><p>สุขทางกาย  แก่ทุกข์ทางกาย   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๒๗๖] ๔.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ศรัทธาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ฯลฯ ความปรารถนา  เป็นปัจจัยแก่</p><p>ศรัทธาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   แก่ศีล   สุตะ  จาคะ   ปัญญา   และวิจาร</p><p>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๒๗๗] ๕.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม   และอวิตักกวิจารมัตตธรรม   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ     อนันตรูปนิสสยะ</strong>   และ</p><p><strong>ปกตูปนิสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 473</p><p>         ศรัทธาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ฯลฯ ความปรารถนา  เป็นปัจจัยแก่</p><p>ศรัทธาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  ฯลฯ   แก่ความปรารถนา   และวิตก   ด้วย</p><p>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.  </p><p>         [๒๗๘] ๖.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม      เป็นปัจจัยแก่อวิตักก-</strong></p><p><strong>วิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong>                        </p><p>         มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ   อนันตรูปนิสสยะ</strong>   และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมแล้ว   ยังฌานที่</p><p>เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมให้เกิดขึ้น   ยังมรรค ฯลฯ  ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น.</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม ฯลฯ สุตะ   จาคะ</p><p>ปัญญา ฯลฯ วิตกแล้ว  ยังฌานที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมให้เกิดขึ้น ยังมรรค</p><p>ฯลฯ ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น.</p><p>         ศรัทธาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม ฯลฯ ศีล   สุตะ   จาคะ   ปัญญา</p><p>และวิตก  เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม แก่ศีล สุตะ  จาคะ</p><p>ปัญญา   และวิตก   ด้วยอำนาขของอุปนิสสยปัจจัย.                               </p><p>         [๒๗๙] ๗.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิ-</strong></p><p><strong>จารธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong>                                  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 474</p><p>         มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  </p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมแล้ว     ให้ทาน</p><p>สมาทานศีล   กระทำอุโบสถกรรม   ยังฌานที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมให้เกิดขึ้น</p><p>ยังวิปัสสนา ฯลฯ ยังมรรค ฯลฯ ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น  ก่อมานะ  ถือทิฏฐิ.</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม ฯลฯ สุตะ    จาคะ</p><p>ปัญญา ฯลฯ วิตกแล้ว   ให้ทาน   สมาทานศีล   กระทำอุโบสถกรรม ยังฌานที่ </p><p>เป็นสวิตักกสวิจารธรรมให้เกิดขึ้น   ยังวิปัสสนาให้เกิดขึ้น   ยังมรรคให้เกิดขึ้น</p><p>ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น  ฆ่าสัตว์ ฯลฯ ทำลายสงฆ์.</p><p>         ศรัทธาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม ฯลฯ ศีล สุตะ จาคะ  ปัญญา ฯลฯ</p><p>และวิตก    เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    แก่ความปรารถนา</p><p>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๒๘๐] ๘.  <strong>สวิตักกวิจารมัตตธรรม   เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิ- </strong></p><p><strong>จารธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ   <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>   ได้แก่  บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็น</p><p>อวิตักกวิจารมัตตธรรมแล้ว    ยังฌานที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรมให้เกิดขึ้น   ยัง</p><p>มรรค ฯลฯ ยังอภิญญา ฯลฯ ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 475</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม ฯลฯ สุตะ    จาคะ </p><p>ปัญญา  ฯลฯ  วิตกแล้ว   ยังฌานที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรมให้เกิดขึ้น  ยังมรรค</p><p>ฯลฯ   ยังอภิญญา ฯลฯ   ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น. </p><p>         ศรัทธาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม ฯลฯ ศีล   สุตะ   จาคะ   ปัญญา</p><p>ฯลฯ และวิตก    เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม    แก่ศีล    สุตะ</p><p>จาคะ   ปัญญา    และวิจาร    แก่สุขทางกาย    แก่ทุกข์ทางกาย    ด้วยอำนาจของ</p><p>อุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๒๘๑] ๙.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>   และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>    ได้แก่</p><p>         ศรัทธาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม ฯลฯ  ศีล   สุตะ   จาคะ   ปัญญา</p><p>ฯลฯ  และวิตก   เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  แก่ศีล  สุตะ</p><p>จาคะ   ปัญญา   และวิจาร   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๒๘๒] ๑๐.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่สวิตักก-</strong></p><p><strong>สวิจารธรรม   และอวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ   อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 476</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่ </p><p>         ศรัทธาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม ฯลฯ ศีล สุตะ จาคะ ปัญญาฯลฯ</p><p>และวิตก   เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   แก่ความปรารถนา</p><p>และวิตก   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย. </p><p>         [๒๘๓] ๑๑.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรปนิสสยะ</strong>   และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรมแล้ว  ยังฌานที่เป็น</p><p>อวิตักกอวิจารธรรมให้เกิดขึ้น  ยังมรรค ฯลฯ   ยังอภิญญา ฯลฯ   ยังสมาบัติให้</p><p>เกิดขึ้น</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม ฯลฯ สุตะ จาคะ ปัญญา</p><p>วิจาร  สุขทางกาย  ทุกข์ทางกาย   อุตุ  โภชนะ ฯลฯ เสนาสนะแล้ว   ยังฌานที่</p><p>เป็นอวิตักกอวิจารธรรมให้เกิดขึ้น   ยังมรรค ฯลฯ  ยังอภิญญา ฯลฯ  ยังสมาบัติ</p><p>ให้เกิดขึ้น.</p><p>         ศรัทธาที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม ฯลฯ ศีล สุตะ จาคะ  ปัญญา  วิจาร</p><p>สุขทางกาย  ทุกข์ทางกาย  อุตุ  โภชนะ ฯลฯ เสนาสนะ  เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่</p><p>เป็นอวิตักกอวิจารธรรม   แก่ศีล   สุตะ   จาคะ   ปัญญา   วิจาร    แก่สุขทางกาย</p><p>แก่ทุกข์ทางกาย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 477</p><p>         [๒๘๔] ๑๒.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิ-  </strong></p><p><strong>จารธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong> </p><p>         มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรมแล้ว ให้ทาน สมา-</p><p>ทานศีล กระทำอุโบสถกรรม ยังฌานที่เป็นสวิตักกสวิจารให้เกิดขึ้น ยังวิปัสสนา</p><p>ฯลฯ ยังมรรค ฯลฯ ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น  ก่อมานะ  ถือทิฏฐิ.</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม ฯลฯ สุตะ    จาคะ</p><p>ปัญญา   วิจาร   สุขทางกาย  ทุกข์ทางกาย   อุตุ   โภชนะ ฯลฯ เสนาสนะแล้ว</p><p>ให้ทาน  สมาทานศีล   กระทำอุโบสถกรรม   ยังฌานที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม</p><p>ให้เกิดขึ้น  ยังวิปัสสนา ฯสฯ ยังมรรค ฯลฯ ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น ฆ่าสัตว์ ฯลฯ</p><p>ทำลายสงฆ์.</p><p>         ศรัทธาที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม ฯลฯ เสนาสนะ เป็นปัจจัยแก่ศรัทธา</p><p>ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    แก่ศีล ฯลฯ แก่ความปรารถนา    ด้วยอำนาจของ</p><p>อุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๒๘๕] ๑๓.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong> </p><p>         มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 478</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่ </p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรมแล้ว  ยังฌานที่เป็น</p><p>อวิตักกวิจารมัตตธรรมให้เกิดขึ้น  ยังวิปัสสนา ฯลฯ ยังมรรค ฯลฯ  ยังสมาบัติ </p><p>ให้เกิดขึ้น.  </p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัย ศีลที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม ฯลฯ เสนาสนะแล้ว</p><p>ยังฌานที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมให้เกิดขึ้น    ยังวิปัสสนา  ฯลฯ    ยังมรรค</p><p>ฯลฯ ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น.</p><p>         ศรัทธาที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม ฯลฯ เสนาสนะ  เป็นปัจจัยแก่ศรัทธา</p><p>ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   แก่ศีล    สุตะ  จาคะ   ปัญญา   และวิตก   ด้วย</p><p>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๒๘๖] ๑๔.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น   <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ศรัทธาที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม ฯลฯ เสนาสนะ  เป็นปัจจัยแก่ศรัทธา</p><p>ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   แก่ศีล  สุตะ  จาคะ  ปัญญา   และวิจาร   ด้วย</p><p>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 479</p><p>         [๒๘๗] ๑๕.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิ- </strong></p><p><strong>จารธรรม    และอวิตักกวิจารมัตตธรรม    ด้วยอำนาจของอุปนิสสย- </strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น    <strong>อารัมมณูปนิสสยะ   อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ศรัทธาที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม ฯลฯ เสนาสนะ เป็นปัจจัยแก่ศรัทธา</p><p>ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   แก่ศีล   แก่ความปรารถนา   และวิตก   ด้วยอำนาจ</p><p>ของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๒๘๘] ๑๖.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัย แก่สวิตักกสวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>อารัมมณูปนิสสยะ   อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ศรัทธาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม ฯลฯ  ศีล   สุตะ  จาคะ  ปัญญา</p><p>ฯลฯ และวิจาร   เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ฯลฯ แก่ปัญญา</p><p>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.                                                 </p><p>         [๒๘๙] ๑๗.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 480</p><p>         มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสยะ</strong> และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong> </p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่  </p><p>         ศรัทธาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  ฯลฯ  ศีล  สุตะ  จาคะ  ปัญญา</p><p>ฯลฯ และวิจาร  เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  แก่ศีล  สุตะ</p><p>จาคะ   ปัญญา  และวิตก   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๒๙๐] ๑๘.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อนันตรูปนิสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ศรัทธาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  ฯลฯ  ศีล  สุตะ  จาคะ  ปัญญา</p><p>และวิจาร  เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็นอวิตักกวิจารธรรม  แก่ศีล  สุตะ  จาคะ</p><p>ปัญญา  และวิจาร   แก่สุขทางกาย  แก่ทุกข์ทางกาย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</p><p>ปัจจัย.</p><p>         [๒๙๑] ๑๙.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 481</p><p>         ศรัทธาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  ฯลฯ  ศีล  สุตะ  จาคะ  ปัญญา</p><p>และวิจาร    เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม     แก่ศีล    สุตะ </p><p>จาคะ  ปัญญา  และวิจาร  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๒๙๒] ๒๐.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม  และอวิตักกวิจารมัตตธรรม   ด้วย </strong></p><p><strong>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น   <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ศรัทธาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  ฯลฯ  ศีล  สุตะ  จาคะ  ปัญญา</p><p>และวิจาร   เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   แก่ศีล  สุตะ  จาคะ</p><p>ปัญญา   ราคะ   โทสะ   โมหะ   มานะ   ทิฏฐิ   แก่ความปรารถนา   และวิตก</p><p>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๒๙๓] ๒๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจ้ย</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 482</p><p>         ศรัทธาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  ฯลฯ    ศีล    สุตะ   จาคะ  ปัญญา</p><p>ราคะ  โทสะ   โมหะ   มานะ  ทิฏฐิ   ความปรารถนา   และวิตก  เป็นปัจจัยแก่ </p><p>ศรัทธาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   แก่ศีล ฯลฯ แก่ความปรารถนา   ด้วยอำนาจ</p><p>ของอุปนิสสยปัจจัย. </p><p>         [๒๙๔] ๒๒.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น   <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ศรัทธาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  ฯลฯ  ศีล  ฯลฯ  ความปรารถนา</p><p>และวิตก     เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    แก่ศีล    สุตะ</p><p>จาคะ  ปัญญา   และวิตก  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๒๙๕] ๒๓.  <strong>สวิตักกวิจารธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  </p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ศรัทธาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ฯลฯ ศีล  สุตะ  จาคะ  ปัญญา ฯลฯ</p><p>ความปรารถนา  และวิตก   เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม  แก่</p><p>ศีล  สุตะ  จาคะ  ปัญญา  และวิจาร  แก่สุขทางกาย  แก่ทุกข์ทางกาย  ด้วยอำนาจ</p><p>ของอุปนิสสยปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 483</p><p>         [๒๙๖] ๒๔.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม      และอวิตักกวิจารมัตต- </strong></p><p><strong>ธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong> </p><p>         มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong> ได้แก่</p><p>         ศรัทธาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ฯลฯ  ศีล  สุตะ  จาคะ  ปัญญา  ฯลฯ</p><p>ความปรารถนา    และวิตก   เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>แก่ศีล   สุตะ  จาคะ  ปัญญา   และวิจาร  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๒๙๗] ๒๕.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    และอวิตักกสวิจารมัตต-</strong></p><p><strong>ธรรม เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม  และอวิตักกวิจารมัตตธรรม </strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ศรัทธาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ฯลฯ  ศีล  สุตะ  จาคะ ปัญญา ราคะ</p><p>โทสะ  โมหะ   มานะ  ทิฏฐิ   ความปรารถนา   และวิตก  เป็นปัจจัยแก่ศรัทธา</p><p>ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ฯลฯ แก่ความปรารถนา   และวิตก   ด้วยอำนาจของ</p><p>อุปนิสสยปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 484</p><p>                                        <strong>๑๐.  ปุเรชาตปัจจัย</strong> </p><p>         [๒๙๘] ๑.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจาร- </strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         บุคคลเห็นรูปด้วยทิพยจักษุ,  ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ. </p><p>         รูปายตนะ   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ   โผฏฐัพพายตนะ   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายวิญญาณ   ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>         จักขายตนะ  เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ กายายตนะ  เป็นปัจจัยแก่</p><p>กายวิญญาณ.   หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม</p><p>และวิจาร   ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>         [๒๙๙] ๒.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม  เป็นปัจจัย แก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         บุคคลพิจารณาเห็นจักษุ   โดยความเป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์   เป็น</p><p>อนัตตา ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 485</p><p>         พิจารณาเห็นโผฏฐัพพะ ฯลฯ  บุคคลพิจารณาเห็นหทยวัตถุ  โดยความ </p><p>เป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์   เป็นอนัตตาแล้ว   ย่อมยินดี  ย่อมเพลิดยิ่ง เพราะ</p><p>ปรารภจักษุเป็นต้นนั้น  ราคะ  ย่อมเกิดขึ้น  โทมนัส  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         ที่เป็น  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>         หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   ด้วย</p><p>อำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>         [๓๐๐] ๓.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  และ  <strong>วัตถุปุเราชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>         บุคคลพิจารณาเห็นจักษุ   โดยความเป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์   เป็น</p><p>อนัตตาแล้ว     ย่อมยินดี    ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง    เพราะปรารภจักษุนั้น    วิตก</p><p>ย่อมเกิดขึ้น ฯลฯ</p><p>         บุคคลพิจารณาเห็นหทยวัตถุ    โดยความเป็นของไม่เที่ยง    เป็นทุกข์</p><p>เป็นอนัตตาแล้ว    ย่อมยินดี    ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง    เพราะปรารภหทยวัตถุนั้น</p><p>วิตก   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         ที่เป็น  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>         หทยวัตถุเป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และ</p><p>วิตก   ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 486</p><p>         [๓๐๑] ๔.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong> </p><p>         มีอย่างเดียว  คือ  วัตถุ  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>         หทยวัตถุ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม และ</p><p>วิจาร   ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</p><p>         [๓๐๒] ๕.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  และ  อวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง  คือ   <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  และ <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>อารัมมณปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         บุคคลพิจารณาเห็นจักษุ   โดยความเป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์   เป็น</p><p>อนัตตาแล้ว ย่อมยินดี  ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง  เพราะปรารภจักษุนั้น   ขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         โสตะ ฯลฯ ฆานะ  ชิวหา  กาย  รูป  เสียง  กลิ่น  รส  โผฏฐัพพะ  ฯลฯ</p><p>บุคคลพิจารณาเห็นหทยวัตถุ   โดยความเป็นของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์   เป็นอนัต-</p><p>ตาแล้ว   ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   เพราะปรารภโสตะเป็นต้นนั้น    ขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         ที่เป็น  <strong>วัตถุปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และ</p><p>วิตก  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 487</p><p>                                      <strong>๑๑. ปัจฉาชาตปัจจัย</strong>    </p><p>         [๓๐๓] ๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดภายหลัง  เป็นปัจจัย</p><p>แก่กายนี้ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.</p><p>         [๓๐๔] ๒.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิ-</strong></p><p><strong>จารธรรม  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย</strong>                                </p><p>         คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เกิดภายหลัง    และ</p><p>วิตก   เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.</p><p>         [๓๐๕] ๓.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย</strong>                                   </p><p>         คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรมที่เกิดภายหลัง   และวิจาร</p><p>เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.</p><p>         [๓๐๖] ๔.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เกิดภายหลัง    และ</p><p>วิจาร   เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 488</p><p>         [๓๐๗] ๕.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  และอวิตักกวิจารมัตตธรรม </strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดภายหลัง  และวิตก</p><p>เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เกิดก่อน   ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย. </p><p>                                       <strong>๑๒.  อาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         [๓๐๘] ๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ทั้งหลาย  ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดหลัง ๆ   ด้วยอำนาจของอาเสวน-</p><p>ปัจจัย.</p><p>         อนุโลม  เป็นปัจจัยแก่โคตรภู.</p><p>         อนุโลม  เป็นปัจจัยแก่โวทาน.</p><p>         โคตรภู   เป็นปัจจัยแก่มรรคที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม.</p><p>         โวทาน  เป็นปัจจัยแก่มรรคที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของ</p><p>อาเสวนปัจจัย.</p><p>         [๓๐๙] ๒.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดก่อน ๆ   เป็นปัจจัย</p><p>แก่วิตกที่เกิดหลัง ๆ  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 489</p><p>         บริกรรมแห่งฌานที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ฌานที่</p><p>เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.  </p><p>         โคตรภู   เป็นปัจจัยแก่มรรคที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจ </p><p>ของอาเสวนปัจจัย.</p><p>         โวทาน  เป็นปัจจัยแก่มรรคที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจ</p><p>ของอาเสวนปัจจัย.</p><p>         [๓๑๐] ๓.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         คือ   บริกรรมแห่งทุติยฌาน    เป็นปัจจัยแก่วิจารในทุติยฌาน    ด้วย</p><p>อำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>         บริกรรมแห่งตติยฌาน  เป็นปัจจัยแก่ตติยฌาน.</p><p>         บริกรรมแห่งจตุตถฌาน   เป็นปัจจัยแก่จตุตถฌาน.</p><p>         บริกรรมแห่งอากาสานัญจายตนะ   เป็นปัจจัยแก่อากาสานัญจายตนะ.</p><p>         บริกรรมแห่งวิญญาณัญจายตนะ   เป็นปัจจัยแก่วิญญาณัญจายตนะ.</p><p>         บริกรรมแห่งอากิญจัญญายตนะ   เป็นปัจจัยแก่อากิญจัญญายตนะ.</p><p>         บริกรรมแห่งเนวสัญญานาสัญญาตนะ  เป็นปัจจัยแก่เนวสัญญานาสัญ-</p><p>ญายตนะ.</p><p>         บริกรรมแห่งทิพยจักษุ   เป็นปัจจัยแก่ทิพยจักษุ.</p><p>         บริกรรมแห่งทิพโสตธาตุ   เป็นปัจจัยแก่ทิพโสตธาตุ</p><p>         บริกรรมแห่งอิทธิวิธญาณ ฯลฯ บริกรรมแห่งเจโตปริยญาณ ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 490</p><p>         บริกรรมแห่งบุพเพนิวาสานุสสติญาณ   เป็นปัจจัยแก่บุพเพนิวาสานุส-  </p><p>สติญาณ ฯลฯ บริกรรมแห่งยถากัมมูปคญาณ  ฯลฯ.</p><p>         บริกรรมแห่งอนาคตตังสญาณ ฯลฯ.</p><p>         โคตรภู   เป็นปัจจัยแก่มรรคที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม   และวิจาร.</p><p>         โวทาน   เป็นปัจจัยแก่มรรคที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม     และวิจาร</p><p>ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>         [๓๑๑] ๔.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         คือ   บริกรรมแห่งฌานที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่</p><p>ฌานที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิจาร   ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>         โคตรภู   เป็นปัจจัยแก่มรรคที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิจาร</p><p>ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>         [๓๑๒] ๕.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  และอวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดก่อน ๆ  เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ทั้งหลาย   ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดหลัง ๆ และวิตก  ด้วยอำนาจ</p><p>ของอาเสวนปัจจัย.</p><p>         อนุโลม   เป็นปัจจัยแก่โคตรภู   และวิตก.</p><p>         อนุโลม   เป็นปัจจัยแก่โวทาน   และวิตก. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 491</p><p>         โคตรภู  เป็นปัจจัยแก่มรรคที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก.  </p><p>         โวทาน    เป็นปัจจัยแก่มรรคที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม     และวิตก</p><p>ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>         [๓๑๓] ๖.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         คือ  วิตกที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่วิตกที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของ</p><p>อาเสวนปัจจัย.</p><p>         ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เกิดก่อน ๆ    เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เกิดหลัง ๆ    ด้วยอำนาจของ</p><p>อาเสวนปัจจัย.</p><p>         [๓๑๔] ๗.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม     เป็นปัจจัยแก่สวิตักก-</strong></p><p><strong>สวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         คือ  วิตกที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจาร-</p><p>ธรรมที่เกิดหลัง ๆ   ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>         [๓๑๕] ๘.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม      เป็นปัจจัยแก่อวิตักก-</strong></p><p><strong>อวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัย</p><p>แก่วิจารที่เกิดหลัง ๆ    ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 492</p><p>         [๓๑๖] ๙.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร- </strong></p><p><strong>มัตตธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong>  </p><p>         คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เกิดก่อนๆเป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เกิดหลังๆและวิจาร ด้วยอำนาจ </p><p>ของอาเสวนปัจจัย.</p><p>         [๓๑๗] ๑๐.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิ-</strong></p><p><strong>จารธรรม  และอวิตักกวิจารมัตตธรรม ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         คือ   วิตกที่เกิดก่อนๆ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจาร-</p><p>ธรรมที่เกิดหลัง ๆ และวิตก   ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.                         </p><p>         [๓๑๘] ๑๑.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิ-</strong></p><p><strong>จารธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         คือ   วิจารที่เกิดก่อนๆเป็นปัจจัยแก่วิจารที่เกิดหลังๆด้วยอำนาจของ</p><p>อาเสวนปัจจัย.</p><p>         ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรมที่เกิดก่อนๆ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรมที่เกิดหลัง  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย </p><p>         [๓๑๙] ๑๒.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong>                                   </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 493</p><p>         คือ  วิจารที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจาร- </p><p>มัตตธรรมที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย. </p><p>         [๓๒๐] ๓.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         คือ    วิจารที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจาร-</p><p>มัตตธรรมที่เกิดหลัง ๆ และวิจาร  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>         [๓๒๑] ๔.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแต่อวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ทั้งหลายเป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เกิดก่อนๆ และวิจาร</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เกิดหลังๆ ด้วยอำนาจ</p><p>ของอาเสวนปัจจัย.</p><p>         [๓๒๒] ๑๕.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         คือ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เกิดก่อน ๆ และวิจาร</p><p>เป็นปัจจัยแก่วิจารที่เกิดหลัง ๆ  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย. </p><p>         [๓๒๓] ๑๖.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม    ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอาเสวนปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 494</p><p>         คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เกิดก่อน ๆ และวิจาร</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เกิดหลัง ๆ  และวิจาร </p><p>ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย. </p><p>         [๓๒๔] ๑๗.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม     และอวิตักกวิจารมัตต-</strong></p><p><strong>ธรรมเป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดก่อนๆ และวิตก</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดหลัง ๆ    ด้วยอำนาจ</p><p>ของอาเสวนปัจจัย</p><p>         อนุโลม   และวิตก   เป็นปัจจัยแก่โคตรภู.</p><p>         อนุโลม   และวิตก  เป็นปัจจัยแก่โวทาน.</p><p>         โคตรภู    และวิตก  เป็นปัจจัยแก่มรรคที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม. </p><p>         โวทาน    และวิตก  เป็นปัจจัยแก่มรรคที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   ด้วย</p><p>อำนาจของเสวนปัจจัย.</p><p>         [๓๒๕] ๑๘.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม     และอวิตักกวิจารมัตต-</strong></p><p><strong>ธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวน-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดก่อน ๆ  และวิตกเป็น</p><p>ปัจจัยแก่วิตกที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย, </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 495</p><p>         บริกรรมแห่งฌานที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิตก  เป็นปัจจัย  </p><p>แก่ฌานที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย. </p><p>         โคตรภู   และวิตก   เป็นปัจจัยแก่มรรคที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม.</p><p>         โวทาน    และวิตก   เป็นปัจจัยแก่มรรคที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>         [๓๒๖] ๑๙.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         คือ   บริกรรมแห่งทุติยฌาน  และวิตก  เป็นปัจจัยแก่วิจารในทุติยฌาน</p><p>ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.     </p><p>         บริกรรมแห่งเนวสัญญานาสัญญายตนะ   และวิตก ฯลฯ  บริกรรมแห่ง</p><p>ทิพยจักษุ   และวิตก ฯลฯ  บริกรรมแห่งอนาคตังสญาณ   และวิตก   เป็นปัจจัย</p><p>แก่อนาคตังสญาณ   ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>         โคตรภู   และวิตก  เป็นปัจจัยแก่มรรคที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม และ</p><p>วิจาร  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>         โวทาน   และวิตก    เป็นปัจจัยแก่มรรค    ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม</p><p>และวิจาร   ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>         [๓๒๗] ๒๐.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong>  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 496</p><p>         คือ   บริกรรมแห่งฌานที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิตก   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ฌานที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิจาร. </p><p>         โคตรภู   และวิตก    เป็นปัจจัยแก่มรรคที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>และวิจาร. </p><p>         โวทาน    และวิตก    เป็นปัจจัยแก่มรรคที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>และวิจาร   ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>         [๓๒๘] ๒๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม   และอวิตักกวิจารมัตตธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         คือ    ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดก่อน ๆ  และวิตก</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดหลัง ๆ และวิตก  ด้วย</p><p>อำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>         อนุโลม   และวิตก   เป็นปัจจัยแก่โคตรภู   และวิตก.</p><p>         อนุโลม   และวิตก   เป็นปัจจัยแก่โวทาน   และวิตก.</p><p>         โคตรภู  และวิตก  เป็นปัจจัยแก่มรรคที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และ</p><p>วิตก.</p><p>         โวทาน  และวิตก  เป็นปัจจัยแก่มรรคที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และ</p><p>วิตก  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 497</p><p>                                           <strong>๑๓.  กัมมปัจจัย</strong></p><p>         [๓๒๙] ๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong>  </p><p>         มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   และ  <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         เจตนาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ    เจตนาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>         เจตนาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>สวิตักกสวิจารธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         [๓๓๐] ๒.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         เจตนาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่วิตก  ด้วยอำนาจของ</p><p>กัมมปัจจัย</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   เจตนาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่วิตก</p><p>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 498</p><p>         เจตนาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่วิตก    ซึ่งเป็นวิบาก</p><p>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </p><p>         [๓๓๑] ๓.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจาร- </strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>   และ   <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>         เจตนาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้ง-</p><p>หลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ     เจตนาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่</p><p>กฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>         เจตนาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม      เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>อวิตักกอวิจารธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก   และกฏัตตารูปทั้งหลาย    ด้วยอำนาจของ</p><p>กัมมปัจจัย.</p><p>         [๓๓๒] ๔.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 499</p><p>         เจตนาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์    และ </p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ    เจตนาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์   และกฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  นานาขณิกะ  ได้แก่</p><p>         เจตนาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>สวิตักกสวิจารธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก    และกฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของ</p><p>กัมมปัจจัย.</p><p>         [๓๓๓] ๕.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong> และ  <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่  </p><p>         เจตนาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่วิตก และจิตตสมุฐาน-</p><p>รูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   เจตนาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่วิตก</p><p>และกฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย </p><p>         ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>         เจตนาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่วิตก    ซึ่งเป็นวิบาก</p><p>และกฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 500</p><p>         [๓๓๔] ๖.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  และอวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong> </p><p>         มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>   และ  <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>         เจตนาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย</p><p>และวิตก  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ    เจตนาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย   และวิตก   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>         เจตนาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>สวิตักกสวิจารธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก  และวิตก  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         [๓๓๕] ๗.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม   และอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         เจตนาที่เป็นสวิตักกสวิตักกสวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ทั้งหลาย,   วิตก   และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 501</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ    เจตนาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่ </p><p>สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย,   วิตก   และกฏัตตารูปทั้งหลาย    ด้วยอำนาจของกัมม-</p><p>ปัจจัย. </p><p>         ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>         เจตนาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย  ที่เป็น</p><p>สวิตักสวิจารธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก,   วิตก   และกฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจ</p><p>ของกัมมปัจจัย.</p><p>         [๓๓๖] ๘.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong>                                    </p><p>         มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   และ   <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         เจตนาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม        เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.                                                   </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>         เจตนาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>ทั้งหลาย ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม ซึ่งเป็นวิบาก  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         [๓๓๗] ๙.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิ-</strong></p><p><strong>จารธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 502</p><p>         มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่                              </p><p>         เจตนาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่วิจาร    และจิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   เจตนาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   เป็นปัจจัยแก่</p><p>วิจาร  ซึ่งเป็นวิบาก   และกฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>         เจตนาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิจาร  ซึ่งเป็นวิบาก</p><p>และกฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</p><p>         [๓๓๘] ๑๐.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่อวิตักก-</strong></p><p><strong>วิจารมัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  และ   <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         เจตนาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม      เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ทั้งหลาย,  วิจาร  และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ    เจตนาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย   วิจาร   และกฏัตตารูปทั้งหลาย     ด้วยอำนาจของกัมม-</p><p>ปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่                   </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 503</p><p>         เจตนาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก   วิจาร   และกฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วย </p><p>อำนาจของกัมมปัจจัย                                                </p><p>         [๓๓๙] ๑๑.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจาร- </strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>   และ  <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         เจตนาที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์    และ</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ     เจตนาที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์   และกฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>         เจตนาที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย   ที่เป็น</p><p>อวิตักกอวิจารธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก    และกฏัตตารูปทั้งหลาย    ด้วยอำนาจของ</p><p>กัมมปัจจัย.</p><p>                                           <strong>๑๔.  วิปากปัจจัย</strong></p><p>         [๓๔๐] ๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัย แก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย</strong>                                </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 504</p><p>         คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก   เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ ๓ ฯลฯ   ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย. </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ ๓ ฯลฯ   ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย.</p><p>         [๓๔๑] ๒.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร- </strong></p><p><strong>มัตตธรรม  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก  เป็นปัจจัย</p><p>แก่วิตก   ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>         <strong>สวิตักกสวิจารมูลกะ</strong> มี ๗ วาระ  บริบูรณ์.</p><p>         [๓๔๒] ๘.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่อวิตักก-</strong></p><p><strong>วิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก   เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ ๓ ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์</p><p>๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก ฯลฯ.     </p><p>         <strong>อวิตักกวิจารมัตตมูล</strong>     พึงกระทำหัวข้อปัจจัย ๒พึงกำหนดคำว่า</p><p><strong>วิบาก</strong></p><p>๑. วาระที่  ๓-๗ ย่อไว้  เพราะฉะนั้นข้อ  (๓๔๒)  จึงเป็น วาระที่ ๘.</p><p>๒.  วาระที่ ๘-๑๒ ย่อไว้ข้อ  (๓๔๓)  จึงเป็น วาระที่ ๑๓. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 505</p><p>         [๓๔๓] ๑๓.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจาร- </strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก   เป็นปัจจัยแก่ </p><p>ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย    ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย ฯลฯ ขันธ์</p><p>๒ ฯลฯ</p><p>         วิจารซึ่งเป็นวิบาก   เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วย</p><p>อำนาจของวิปากปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ทั้งหลาย   เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ   ด้วยอำนาจ</p><p>ของวิปากปัจจัย   วิจาร   เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ   ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย.</p><p>         [๓๔๔] ๑๔.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย</strong>                                   </p><p>         คือ   วิจาร   ซึ่งเป็นวิบาก   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักก-</p><p>วิจารมัตตธรรม   ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  วิจาร  ซึ่งเป็นวิบาก  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย.</p><p>         [๓๔๕] ๑๕.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย</strong></p><p>         คือ   วิจาร  ซึ่งเป็นวิบาก   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตต-</p><p>ธรรม   และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 506</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   วิจาร   ซึ่งเป็นวิบาก   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นอวิ- </p><p>ตักกวิจารมัตตธรรม   และกฏัตตารูป  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย.                </p><p>         [๓๔๖] ๑๖.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม </strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย</strong></p><p>         คือ    ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก   และวิจาร</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ ในปฏิสนธิ</p><p>ขณะ ฯลฯ.</p><p>         [๓๔๗] ๑๗.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก   และ</p><p>วิจาร   เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป   ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และวิจาร</p><p>เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย.</p><p>         [๓๔๘] ๑๘.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของวิปากปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 507</p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก   และวิจาร</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย ฯลฯ. </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก</p><p>และวิจาร  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และกฏัตตารูป   ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย </p><p>         [๓๔๙] ๑๙.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  และอวิตักกวิจารมัตตธรรม </strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก  และวิตก  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.  </p><p>         [๓๕๐] ๒๐.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก  และวิตก</p><p>เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>         [๓๕๑] ๒๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม     และอวิตักกอวิจารธรรม     ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของวิปากปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๑ ที่ เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  ซึ่งเป็นวิบาก  และวิตก  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย ฯลฯ  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 508</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>                                         <strong>๑๕.  อาหารปัจจัย</strong>  </p><p>         [๓๕๒] ๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร- </strong></p><p><strong>ธรรม ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย</strong></p><p>         คืออาหารทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-  </p><p>ขันธ์ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>         [๓๕๓] ๒.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย.</strong></p><p>         คือ   อาหารทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิตก ด้วย</p><p>อำนาจของอาหารปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>         <strong>สวิตักกสวิจารมูลกะ</strong> พึงแจกเป็น ๗ วาระ   ด้วยเหตุนี้.</p><p>         [๓๕๔] ๓.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม      เป็นปัจจัยแก่อวิตักก-  </strong></p><p><strong>วิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย</strong></p><p>         คือ    อาหารทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 509</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ. </p><p>         [๓๕๕] ๔.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม     เป็นปัจจัยแก่อวิตักก-</strong></p><p><strong>อวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   อาหารทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   เป็นปัจจัยแก่วิจาร</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         [๓๕๖] ๕.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่อวิตักก-</strong></p><p><strong>วิจารมัตตธรรม    และอวิตักกอวิจารธรรม    ด้วยอำนาจของอาหาร-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>         คือ   อาหารทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม       เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย   วิจาร   และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของ</p><p>อาหารปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.                                            </p><p>         [๓๕๗] ๖.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิ-</strong></p><p><strong>จารธรรม  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย</strong>                                   </p><p>         คือ อาหารทั้งหลายที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์   และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   กวฬีการาหาร   เป็นปัจจัยแก่กายนี้   ด้วยอำนาจของ</p><p>อาหารปัจจัย.  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 510</p><p>                                        <strong>๑๖.  อินทริยปัจจัย</strong></p><p>         [๓๕๘] ๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-   </strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย</strong></p><p>         คือ   อินทรีย์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>         [๓๕๙] ๒.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย</strong></p><p>         คือ   อินทรีย์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่วิตก</p><p>ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>สวิตักกสวิจารมูลกะ  พึงแจกเป็น  ๗  วาระ  (วาระที่๑-๗) ด้วยเหตุนี้.</p><p>         [๓๖๐] ๘.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย</strong></p><p>         คือ   อินทรีย์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม      เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>๑. ข้อ ๓-๗   ย่อไว้  เพราะฉะนั้นข้อ (๓๖๐) จึงเป็นข้อ ๘. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 511</p><p>         [๓๖๑] ๙.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม     เป็นปัจจัยแก่อวิตักก-</strong></p><p><strong>อวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย</strong>  </p><p>         คือ   อินทริย์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่วิจาร</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         [๓๖๒] ๑๐.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม      เป็นปัจจัยแก่อวิตักก-</strong></p><p><strong>วิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย</strong></p><p>         คือ    อินทรีย์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม      เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย    วิจาร    และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย     ด้วยอำนาจ</p><p>ของอินทริยปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         [๓๖๓] ๑๑.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม </strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจาร-</p><p>ธรรม  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย</p><p>         คือ อินทรีย์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์  และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ จักขุนทรีย์  เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ</p><p>กายินทรีย์   เป็นปัจจัยแก่กายวิญญาณ  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</p><p>         รูปชีวิตินทรีย์     เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย     ด้วยอำนาจของ</p><p>อินทริยปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 512</p><p>                                          <strong>๑๗. ฌานปัจจัย</strong></p><p>         [๓๖๔] ๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-  </strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   องค์ฌานทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม      เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         <strong>สวิตักกสวิจารมูลกะ</strong>   พึงแจกเป็น ๗ วาระ  โดยเหตุนี้.</p><p>         [๓๖๕] ๘.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   เป็นปัจจัยแก่อวิตักก-</strong></p><p><strong>วิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย</strong></p><p>         คือ   องค์ฌานทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม     เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         <strong>อวิตักกวิจารมัตตมูลกะ</strong>   พึงแจกเป็น ๕ วาระ   โดยเหตุนี้.</p><p>         [๓๖๖] ๑๓.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย</strong></p><p>         คือ   องค์ฌานทั้งหลายที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่สัม-</p><p>ปยุตตขันธ์  และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย.</p><p>         วิจาร เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย.  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 513</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  วิจาร   เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจ </p><p>ของฌานปัจจัย.   วิจาร  เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ   ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย.</p><p>         [๓๖๗] ๑๔.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร- </strong></p><p><strong>มัตตธรรม  ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย</strong></p><p>         คือ    วิจาร    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   วิจาร  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจาร-</p><p>มัตตธรรม   ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย.</p><p>         [๓๖๘] ๑๕.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย</strong></p><p>         คือ   วิจาร  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และจิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ วิจารเป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>และกฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย.</p><p>         [๓๖๙] ๑๖.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย</strong></p><p>         คือ   องค์ฌานทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิจาร   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 514</p><p>         [๓๗๐] ๑๗.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   องค์ฌานทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิจาร   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย. </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>         [๓๗๑] ๑๘.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของฌานปัจจัย</strong></p><p>         คือ   องค์ฌานทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิจาร   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์     และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย    ด้วยอำนาจของฌาน</p><p>ปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ องค์ฌานทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และ</p><p>วิจาร    เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์    และกฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของ</p><p>ฌานปัจจัย.</p><p>         [๓๗๒] ๑๙.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม      และอวิตักกวิจารมัตต-</strong></p><p><strong>ธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย</strong></p><p>         คือ   องค์ฌานทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และวิตก  เป็นปัจจัย</p><p>แก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 515</p><p>         [๓๗๓] ๒๐.  <strong>วิตักกสวิจารธรรมและอวิตักกวิจารมัตตธรรม </strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย</strong></p><p>         คือ   องค์ฌานทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และวิตก เป็นปัจจัย</p><p>แก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย    ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย. </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         [๓๗๔] ๒๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม     และอวิตักกอวิจารธรรม     ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของฌานปัจจัย</strong></p><p>         คือ  องค์ฌานทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และวิตก เป็นปัจจัย</p><p>แก่สัมปยุตตขันธ์    และจิตตสมุฏฐานทั้งหลาย    ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>                                           <strong>๑๘.  มัคคปัจจัย</strong></p><p>         [๓๗๕] ๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิ-</strong></p><p><strong>จารธรรม  ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย</strong></p><p>         คือ    องค์มรรคทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         <strong>สวิตักกสวิจารมูลกะ</strong> พึงแจกเป็น ๗ วาระ (วาระที่ ๑-๗) โดยเหตุนี้. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 516</p><p>         [๓๗๖] ๘.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม     เป็นปัจจัยแก่อวิตักก-</strong></p><p><strong>วิจารมัตตธรรม   ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย</strong>  </p><p>         คือ    องค์มรรคทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         <strong>อวิตักกวิจารมัตตมูลกะ</strong>   พึงแจกเป็น ๕  วาระ   (วาระที่ ๘ - ๑๒)</p><p>โดยเหตุนี้.</p><p>         [๓๗๗] ๑๓.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิ-</strong></p><p><strong>จารธรรม  ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย</strong></p><p>         คือ    องค์มรรคทั้งหลายที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์  และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย  </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         [๓๗๘] ๑๔.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม     และอวิตักกวิจารมัตต-</strong></p><p><strong>ธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย</strong></p><p>         คือ องค์มรรคทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และวิตก  เป็นปัจจัย</p><p>แก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         [๓๗๙] ๑๕.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 517</p><p>         คือ   องค์มรรคทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และวิตก เป็นปัจจัย</p><p>แก่จิตตสมุฏฐานรูป  ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย. </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ </p><p>         [๓๘๐] ๑๖.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม     และอวิตักกอวิจารธรรม     ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของมัคคปัจจัย</strong></p><p>         คือ   องค์มรรคทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และวิตก  เป็นปัจจัย</p><p>แก่สัมปยุตตขันธ์   และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>                                      <strong>๑๙.  สัมปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         [๓๘๑] ๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ด้วย</p><p>อำนาจของสัมปยุตตปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ ขันธ์ ๒.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         [๓๘๒] ๒.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 518</p><p>         คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่วิตก  ด้วย</p><p>อำนาจของสัมปยุตตปัจจัย. </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ  </p><p>         [๓๘๓] ๓.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  และอวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และ</p><p>วิตก    ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย  ฯลฯ ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ และ</p><p>วิตก.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         [๓๘๔] ๔.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม      เป็นปัจจัยแก่อวิตักก-</strong></p><p><strong>วิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย</strong>                         </p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม     เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓</p><p>ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์  ๒.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         [๓๘๕] ๕.  <strong>อวิตักกวิจารมัคคธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักก-</strong></p><p><strong>สวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย</strong>                                </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 519</p><p>         คือ  วิตก  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   ด้วย</p><p>อำนาจของสัมปยุตตปัจจัย.   </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.</p><p>         [๓๘๖] ๖.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิ-</strong></p><p><strong>จารธรรม  ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่วิจาร</p><p>ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         [๓๘๗] ๗.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่อวิตักก-</strong></p><p><strong>วิจารมัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม   ด้วยอำนาจของสัมปยุตต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และ</p><p>วิจาร   ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ และ</p><p>วิจาร.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         [๓๘๘] ๘.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจาร</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 520</p><p>         คือ   ขันธ์  ๑ ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ด้วย</p><p>อำนาจของสัมปยุตตปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ. </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ                                        </p><p>         [๓๘๙] ๙.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   วิจาร    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         [๓๙๐] ๑๐. <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม   ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิจาร   เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ ๓ ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย ฯลฯ ขันธ์  ๒  และวิจาร    เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ ๒.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         [๓๙๑] ๑๑. <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม   ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>๓ ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ และวิตก ฯลฯ.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 521</p><p>                                          <strong>๒๐.  วิปปยุตตปัจจัย</strong> </p><p>         [๓๙๒] ๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจาร</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong> </p><p>         มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น    <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดพร้อมกัน    เป็นปัจจัยแก่</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   เป็นปัจจัย</p><p>แก่   กฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดภายหลัง     เป็นปัจจัยแก่</p><p>กายนี้   ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         [๓๙๓] ๒.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม      เป็นปัจจัยแก่อวิตักก-</strong></p><p><strong>อวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น    <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมและวิตกที่เกิดพร้อมกัน  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และวิตก</p><p>เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 522</p><p>         ที่เป็น   <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่  </p><p>         ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมและวิตกที่เกิดภายหลัง เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายนี้  ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         [๓๙๔] ๓.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ  ปุเรชาตะ</strong>   และ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรมที่เกิดพร้อม เป็นปัจจัยแก่จิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของวิปยุตตปัจจัย.</p><p>         วิจาร เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย ด้วยอำนาจของวิปปยุตต-</p><p>ปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม   เป็นปัจจัย</p><p>แก่กฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         วิจาร  เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ขันธ์ทั้งหลาย  เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         วิจาร   เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่วิจาร   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 523</p><p>         จักขายตนะ  เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย </p><p>ฯลฯ กายายตนะ   เป็นปัจจัยแก่กายวิญญาณ   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย. </p><p>         หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย  ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม  และ</p><p>วิจาร  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรมที่เกิดภายหลัง   และวิจาร  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายนี้ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         [๓๙๕] ๔.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>   และ   <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักก-</p><p>สวิจารธรรม   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>         หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   ด้วย</p><p>อำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         [๓๙๖] ๕.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 524</p><p>         มี  ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   และ   <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักก-</p><p>วิจารมัตตธรรม   และวิตก   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.  </p><p>         ที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         หทยวัตถุ    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย   ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>และวิตก   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         [๓๙๗] ๖.   <strong>อวิตักกอวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   และ   <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   หทยวัตถุ    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักก-</p><p>วิจารมัตตธรรม  และวิจาร  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น   <strong>ปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>         หทยวัตถุ    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย    ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>และวิจาร   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         [๓๙๘] ๗.   <strong>อวิตักกอวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม   และอวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   และ  <strong>ปุเรชาตะ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 525</p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่  </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักก-</p><p>สวิจารธรรม   และวิตก   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>         หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย  ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และ</p><p>วิตก   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         [๓๙๙] ๘.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหขาตะ</strong>   และ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เกิดพร้อม และวิจาร เป็น</p><p>ปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และวิจาร</p><p>เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เกิดภายหลัง      และวิจาร</p><p>เป็นปัจจัยแก่กายนี้   ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         [๔๐๐] ๙.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม   และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 526</p><p>         มี ๒ อย่าง    คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   และ     <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   ได้แก่   </p><p>         ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดพร้อม    และวิตก    เป็น</p><p>ปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม     และวิตก</p><p>เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>         ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดภายหลัง    และวิตก   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายนี้   ที่เกิดก่อน   ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย.</p><p>                                         <strong>๒๑.  อัตถิปัจจัย</strong></p><p>         [๔๐๑] ๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์   ๑   ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม      เป็นปัจจัยแก่ขันธ์   ๓</p><p>ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ  ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         [๘๐๒] ๒.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 527</p><p>         คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่วิตก   ด้วย</p><p>อำนาจของอัตถิปัจจัย </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ  </p><p>         [๔๐๓] ๓.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong>                                           </p><p>         มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>   และ   <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>         ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดพร้อมกัน    เป็นปัจจัยแก่</p><p>จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   เป็นปัจจัย</p><p>แก่กฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น   <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>         ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดภายหลัง     เป็นปัจจัยแก่</p><p>กายนี้    ที่เกิดก่อน   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         <strong>ในสวิตักกสวิจารมูลกะ</strong>   หัวข้อปัจจัยที่เหลือ   เหมือนกับ   สหชาต-</p><p>ปัจจัย<sup>๑</sup>. </p><p>         [๔๐๔] ๘.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่อวิตักก-</strong></p><p><strong>วิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>๑. ในสหชาตปัจจัย  มี   ๗ วาระ   ในที่นี้แสดงย่อไว้เพียง ๓ วาระ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 528</p><p>         คือ   ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ด้วย</p><p>อำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒. </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ  </p><p>         [๔๐๕] ๙.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิ-</strong></p><p><strong>จารธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         คือ   วิตก   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  ด้วย</p><p>อำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         [๔๐๖] ๑๐.  <strong>อวิตักกอวิจารมัตตธรรม   เป็นปัจจัยแก่อวิตักก-</strong></p><p><strong>อวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   และ    <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เกิดพร้อมกัน    และวิตก</p><p>เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ    ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมและวิตก</p><p>เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 529</p><p>         ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เกิดภายหลัง     และวิตก</p><p>เป็นปัจจัยแก่กายนี้  ที่เกิดก่อน  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.  </p><p>         <strong>อวิตักกวิจารมัตตมูลกะ</strong>  มี  ๕<sup>๑</sup> วาระ  เหมือนสหชาตปัจจัย.</p><p>         [๔๐๗] ๑๑.   <strong>อวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         มี ๕ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ   ปุเรชาตะ   ปัจฉาชาตะ  อาหาระ</strong></p><p>และ<strong>อินทริยะ</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>         ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และจิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>         วิจาร เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ    ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ ๓ และกฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ</p><p>         ขันธ์ทั้งหลาย   เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         วิจาร   เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่วิจาร  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         มหาภูตรูป ๑ เป็นปัจจัยแก่มหาภูตรูป ๓ ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ</p><p>         มหาภูตรูปทั้งหลาย   เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป      และกฏัตตารูป</p><p>ทั้งหลายที่เป็นอุปาทารูป  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>๑.   ดูข้อ  ๒๐๖  ถึงข้อ  ๒๑๐  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 530</p><p>         พาหิรรูป. . . อาหารสมุฏฐานรูป . . .อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ </p><p>         ส่วนพวกอสัญญสัตว์ทั้งหลาย    มหาภูตรูป ๑  เป็นปัจจัยแก่มหาภูตรูป</p><p>๓ ฯลฯ  มหาภูตรูปทั้งหลาย   เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย   ที่เป็นอุปาทารูป</p><p>ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย. </p><p>         ที่เป็น   <strong>ปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>         บุคคลเห็นรูปด้วยทิพยจักษุ,   ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ.</p><p>         รูปายตนะ   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ   โผฏฐัพพายตนะ   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายวิญญาณ   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         จักขายตนะ   เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ฯลฯ  กายายตนะ   เป็นปัจจัย</p><p>แก่กายวิญญาณ  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม   และ</p><p>วิจาร  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรมที่เกิดภายหลัง   และวิจาร  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายนี้ที่เกิดก่อน   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         กวฬีการาหาร   เป็นปัจจัยแก่กายนี้   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         รูปชีวิตินทรีย์   เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอัตถิ-</p><p>ปัจจัย</p><p>         [๔๐๘] ๑๒.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัย แก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 531</p><p>         มี   ๒ อย่าง   คือที่เป็น    <strong>สหชาตะ</strong>   และ   <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   ได้แก่   </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักก-</p><p>สวิจารธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น   <strong>ปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>         บุคคลพิจารณาเห็นจักษุ  โดยความเป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์   เป็น</p><p>อนัตตา,    ย่อมยินดี    ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   เพราะปรารภจักษุนั้น    ราคะย่อม</p><p>เกิดขึ้น  โทมนัสย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         บุคคลพิจารณาเห็นโสตะ ฯลฯ กายะ  รูป  เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ</p><p>ฯลฯ  หทยวัตถุ     โดยความเป็นของไม่เที่ยง     เป็นทุกข์    เป็นอนัตตา   ฯลฯ</p><p>โทมนัสย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   ด้วย</p><p>อำนาจของอัตถิปัจจัย.   </p><p>         [๔๐๙] ๑๕.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร- </strong></p><p><strong>มัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   และ   <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>         วิจาร   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   ด้วย</p><p>อำนาจของอัตถิปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 532</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   วิจาร  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจาร-</p><p>มัตตธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.  </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักก-</p><p>วิจารมัตตธรรม   และวิตก   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         บุคคลพิจารณาเห็นจักษุ   โดยความเป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์   เป็น</p><p>อนัตตา,    ย่อมยินดี    ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง    เพราะปรารภจักษุนั้น    วิตกย่อม</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>         บุคคลพิจารณาเห็นโสตะ   ฆานะ   ชิวหา   กายะ  รูป  เสียง  กลิ่น  รส</p><p>โผฏฐัพพะ    หทยวัตถุ    โดยความเป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์    เป็นอนัตตา</p><p>ย่อมยินดี     ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง      เพราะปรารภโสตะเป็นต้นนั้น      วิตกย่อม</p><p>เกิดขึ้น</p><p>         หทยวัตถุ      เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>และวิตก  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         [๔๑๐] ๑๖.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong>      </p><p>         มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   และ   <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         วิจาร   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และจิตต-</p><p>สมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 533</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ วิจาร เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>และกฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.  </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   หทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักก-</p><p>วิจารมัตตธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         หทยวัตถุ    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม</p><p>และวิจาร  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         [๔๑๑] ๑๗.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่สวิตักก-</strong></p><p><strong>สวิจารธรรม  และอวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักก-</p><p>สวิจารธรรม   และวิตก   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปุเรชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>         บุคคลพิจารณาเห็นจักษุ   โดยความเป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์   เป็น</p><p>อนัตตา   ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   เพราะปรารภจักษุนั้น     ขันธ์ทั้งหลาย</p><p>ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม   และวิตก   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         บุคคลพิจารณาเห็นโสตะ ฆานะ ชิวหา กายะ ฯลฯ หทยวัตถุ โดยความ</p><p>เป็นของไม่เที่ยง    เป็นทุกข์    เป็นอนัตตา    ย่อมยินดี    ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 534</p><p>เพราะปรารภโสตะเป็นต้นนั้น   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    และ</p><p>วิตก   ย่อมเกิดขึ้น    ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.  </p><p>         [๔๑๒] ๑๘.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง คือที่เป็น สหชาตะ และ สหชาตะ รวมกับ ปุเรชาตะ ได้แก่</p><p>         ขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดพร้อมกันและหทยวัตถุ    เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย, ฯลฯ  ขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ    ขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    และหทยวัตถุ</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         [๔๑๓] ๑๙.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>สหชาตะ</strong>  รวมกับ   <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p>ได้แก่    </p><p>         ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดพร้อมกัน    และหทยวัตถุ</p><p>เป็นปัจจัยแก่วิตก   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และหทยวัตถุ</p><p>เป็นปัจจัยแก่วิตก   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 535</p><p>         [๔๑๔]  ๒๐.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม  </strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong> </p><p>         มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น <strong>สหชาตะ,  ปัจฉาชาตะ</strong> รวมกับ <strong>อาหาระ</strong> และ</p><p>รวมกับ  <strong>อินทริยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดพร้อมกันและมหาภูตรูป     เป็น</p><p>ปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย. </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ     ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    และมหาภูตรูป</p><p>ทั้งหลาย   เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย. </p><p>         ที่เป็น   ปัจฉาชาตะ รวมกับ อาหาระ   ได้แก่</p><p>         ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดภายหลัง   และกวฬีการา-</p><p>หารเป็นปัจจัยแก่กายนี้    ที่เกิดก่อน   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>   รวมกับ   <strong>อินทริยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดภายหลัง     และรูปชีวิตินทรีย์เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         [๔๑๕] ๒๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม      และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม    และอวิตักกวิจารมัตตธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง คือที่เป็น <strong>สหชาตะ</strong> และ<strong>สหชาตะ</strong> รวมกับ  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 536</p><p>         ขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดพร้อมกันและหทยวัตถุ  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ และวิตก   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ และหทย- </p><p>วัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ และวิตก  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ  </p><p>         [๔๑๖] ๒๒.  <strong>อวิตักกสวิจารมัตตธรรม   และอวิตักกอวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ  <strong>สหชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         วิตก   และ หทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจาร-</p><p>ธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  วิตก  และหทยวัตถุ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>สวิตักกสวิจารธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         [๔๑๗] ๒๓.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  และ <strong>สหชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>         ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิจาร    เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>๓ ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ และวิจาร เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 537</p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  รวมกับ   <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่   </p><p>         ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    และหทยวัตถุ    เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ ๓ ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ     เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ ๒ ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม และวิจารเป็น</p><p>ปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ และวิจาร  เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ ๒.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักวิจารมัตตธรรม   และหทยวัตถุ</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ฯลฯ ขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ ด้วย </p><p>อำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         [๔๑๘] ๒๘.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         มี ๔ อย่าง คือ <strong>สหชาตะ,  สหชาตะ</strong> รวมกับ <strong>ปุเรชาตะ, ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>รวมกับ  <strong>อาหาระ</strong>   และรวมกับ  <strong>อินทริยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ขันธ์ทั้งหลาย   ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   ที่เกิดพร้อมกัน   และ</p><p>วิจาร   เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เกิดพร้อมกัน     และมหาภูตรูปทั้ง</p><p>หลาย   เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 538</p><p>         วิตกที่เกิดพร้อมกัน   และมหาภูตรูปทั้งหลาย   เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏ-</p><p>ฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย. </p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่ </p><p>         ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เกิดพร้อมกัน    และหทย- </p><p>วัตถุ   เป็นปัจจัยแก่วิจาร   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และวิจาร</p><p>เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    และมหาภูตรูป</p><p>ทั้งหลายเป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   วิตก   และมหาภูตรูปทั้งหลาย  เป็นปัจจัยแก่กฏัตตา-</p><p>รูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม  และหทย-</p><p>วัตถุเป็นปัจจัยแก่วิจาร   ด้วยอำนาจชองอัตถิปัจจัย.                      </p><p>         ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>         ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เกิดภายหลัง    และวิจาร-</p><p>เป็นปัจจัยแก่กาย  ที่เกิดก่อน   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>   รวมกับ   <strong>อาหาระ</strong>   ได้แก่</p><p>         ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เกิดภายหลัง   วิตก  และ</p><p>กวฬีการาหาร   เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เกิดก่อน   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อินทริยะ</strong>  ได้แก่ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 539</p><p>         ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เกิดภายหลัง   วิตก    และ</p><p>รูปชีวิตินทรีย์   เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         [๔๑๙] ๒๕.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม </strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม    ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอัตถิปัจจัย</strong>  </p><p>         มี ๒ อย่าง  คือ   <strong>สหชาตะ</strong>   และ   <strong>สหชาตะ</strong>   รวมกับ   <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม   และวิจาร   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>๓ และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ   ขันธ์ ๒ และ</p><p>วิจาร ฯลฯ.</p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ขันธ์ ๑ ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม    และหทยวัตถุ    เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ ๓ และวิจาร ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒  และหทยวัตถุ ฯลฯ.</p><p>         ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   ได้แก่</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         [๔๒๐] ๒๖.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๑  ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม  และวิตก   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>๓ ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย  ฯลฯ ขันธ์ ๒ และวิตก ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 540</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ  </p><p>         [๔๒๑] ๒๗.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    และอวิตักกวิจารมัตต- </strong></p><p><strong>ธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือ   <strong>สหชาตะ</strong>   และ  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดพร้อมกัน และวิตก  เป็น</p><p>ปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ    ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม    และวิตก</p><p>เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดภายหลัง   และวิตก   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่กายนี้   ที่เกิดก่อน   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         [๔๒๒] ๒๘.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    และอวิตักกวิจารมัตต-</strong></p><p><strong>ธรรม    เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม    และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และวิตก เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓</p><p>และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ ๒ และวิตก</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ ฯลฯ</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 541</p><p>         [๔๒๓] ๒๙.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    อวิตักกวิจารมัตตธรรม  </strong></p><p><strong>และอวิตักกอวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม    ด้วย </strong></p><p><strong>อำนาจของอัตถิปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง  คือ  <strong>สหชาตะ</strong> และ <strong>สหชาตะ</strong> รวมกับ <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  รวมกับ   <strong>ปุเรชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ขันธ์ ๑ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดพร้อมกัน  วิตก  และหทยวัตถุ</p><p>เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ.</p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ในปฏิสนธิชณะ ฯลฯ</p><p>         [๔๒๔] ๓๐.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม     อวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกอวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม     ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอัตถิปัจจัย</strong>  </p><p>         มี ๓ อย่าง คือ <strong>สหชาตะ, ปัจฉาชาตะ</strong> รวมกับ <strong>อาหาระ</strong> และรวมกับ</p><p>ิ<strong>อินทริยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่          </p><p>         ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดพร้อมกัน วิตก  และมหา-</p><p>ภูตรูปทั้งหลาย เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อาหาระ</strong>  ได้แก่</p><p>         ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดภายหลัง  วิตก  และกวฬี-</p><p>การาหารเป็นปัจจัยแก่กายนี้    ที่เกิดก่อน   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 542</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อินทริยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมที่เกิดภายหลัง   วิตก   และรูป-  </p><p>ชีวิตินทรีย์   เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย. </p><p>                                         <strong>๒๒.  นัตถิปัจจัย</strong></p><p>                                         <strong>๒๓.  วิคตปัจจัย</strong></p><p>         [๔๒๕]  <strong>วิตักกสวิจารธรรม     เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรมด้วยอำนาจของนัตถิปัจจัย  ฯลฯ  เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของวิคต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย.</strong></p><p>         <strong>นัตถิปัจจัย   วิคตปัจจัย   เหมือนกับ  อนันตรปัจจัย.</strong></p><p>         <strong>อวิคตปัจจัย</strong>  เหมือนกับ  <strong>อัตถิปัจจัย.</strong></p><p>                  <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลม  แห่งปัญหาวาระ</strong></p><p>                                            <strong>สุทธมูลกนัย</strong></p><p>         [๔๒๖]  ในเหตุปัจจัย  มี ๑๑ วาระ  ในอารัมมณปัจจัย  มี ๒๑ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย  มี ๒๓ วาระ  ในอนันตรปัจจัย  มี ๒๕ วาระ   ในสมนันตร-</p><p>ปัจจัย   มี ๒๕ วาระ  ในสหชาตปัจจัย   มี ๓๐ วาระ  ในอัญญมัญญปัจจัย   มี</p><p>๒๘ วาระ   ในนิสสยปัจจัย   มี  ๓๐ วาระ    ในอุปนิสสยปัจจัย     มี ๒๕ วาระ</p><p>ในปุเรชาตปัจจัย   มี ๕ วาระ    ในปัจฉาชาตปัจจัย   มี ๕ วาระ   ในอาเสวน-</p><p>ปัจจัย   มี ๒๑ วาระ   ในกัมมปัจจัย   มี ๑๑ วาระ  ในวิปากปัจจัย  มี ๒๑ วาระ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 543</p><p>ในอาหารปัจจัย  มี  ๑๑ วาระ   ในอินทริยปัจจัย   มี  ๑๑ วาระ    ในฌานปัจจัย  </p><p>มี ๒๑ วาระ   ในมัคคปัจจัย  มี ๑๖ วาระ   ในสัมปยุตตปัจจัย  มี ๑๑ วาระ  ใน</p><p>วิปปยุตตปัจจัย  มี ๙ วาระ   ในอัตถิปัจจัย  มี ๓๐ วาระ  ในนัตถิปัจจัย  มี ๒๕</p><p>วาระ  ในวิคตปัจจัย   มี ๒๕ วาระ   ในอวิคตปัจจัย   มี ๓๐ วาระ.</p><p>         ปัจจัยฆฏนา   เหมือนกับ  กุสลติกะ  นั่นเทียว.   การนับปัญหาวาระ</p><p>ผู้มีปัญญาพึงกระทำอย่างนี้.</p><p>                                         <em>อนุโลม  จบ</em></p><p>                                          <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                     <strong>การยกปัจจัยในปัจจนียะแห่งปัญหาวาระ</strong></p><p>         [๔๒๗] ๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร- </strong></p><p><strong>ธรรม   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,   เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>สหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p>         [๔๒๘] ๒.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>สหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 544</p><p>         [๔๒๙] ๓.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจาร- </strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย   เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของสห-</strong></p><p><strong>ชาตปัจจัย,    เป็นปัจจัย    ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,   เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong> </p><p>         [๔๓๐] ๔.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.   เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p>         [๔๓๑] ๕.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม    และอวิตักกอวิจารธรรม   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>กัมมปัจจัย.</strong></p><p>         [๔๓๒] ๖.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม   และอวิตักกวิจารมัตตธรรม   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p>         [๔๓๓] ๗.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร</strong></p><p><strong>ธรรม  อวิตักกวิจารมัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของสหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 545</p><p>         [๔๓๔] ๘.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักก- </strong></p><p><strong>วิจารมัตตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจ </strong></p><p><strong>ของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย, เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong> </p><p>         [๔๓๕] ๙.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม  เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิ-</strong></p><p><strong>จารธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย   เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>สหชาตปัจจัย   เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>         [๔๓๖] ๑๐.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิ-</strong></p><p><strong>จารธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>สหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย    เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p>         [๔๓๗] ๑๑.  อวิตักกวิจารมัตตธรรม      เป็นปัจจัยแก่สวิตักก-</p><p>สวิจารธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</p><p>         [๔๓๘] ๑๒.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่อวิตักก-</strong></p><p><strong>วิจารมัตตธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม    ด้วยอำนาจของสหชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย,   เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,   เป็นปัจจัย  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของกัมมปัจจัย. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 546</p><p>         [๔๓๙] ๑๓.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม    เป็นปัจจัยแก่สวิตักก-</strong></p><p><strong>สวิจารธรรม   และอวิตักกวิจารมัตตธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณ- </strong></p><p><strong>ปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong> </p><p>         [๔๔๐] ๑๔.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจาร</strong></p><p><strong>ธรรม   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย    เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>สหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย   เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของปัจฉาชาต-</strong></p><p><strong>ปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย,  เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอาหารปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</strong></p><p>         [๔๔๑] ๑๕.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-</strong></p><p><strong>ธรรม   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,    เป็นปัจจัย    ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>สหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,   เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</strong></p><p>         [๔๔๒] ๑๖.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-</strong></p><p><strong>มัตตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย  เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>สหชาตปัจจัย    เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,   เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 547</p><p>         [๔๔๓] ๑๗.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-  </strong></p><p><strong>มัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,   เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาของ</strong></p><p><strong>อุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</strong></p><p>         [๔๔๔] ๑๘.  <strong>อวิตักกอวิจารธรรม    เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิ-</strong></p><p><strong>จารธรรม    และอวิตักกวิจารมัตตธรรม    ด้วยอำนาจของอารัมมณ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย,   เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย     เป็นปัจจัย   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</strong></p><p>         [๔๔๕] ๑๙.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม ฯลฯ</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือ   <strong>สหชาตะ</strong>   และ   <strong>สหชาตะ</strong>   รวมกับ  <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p>         [๔๔๖] ๒๐.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม ฯลฯ</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือ   <strong>สหชาตะ</strong>   และ   <strong>สหชาตะ</strong>   รวมกับ <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p>         [๔๔๗] ๒๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม     และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม ฯลฯ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 548</p><p>         มี ๓ อย่าง   คือ  <strong>สหชาตะ,   ปัจฉาชาตะ</strong>   รวมกับ   <strong>อาหาระ</strong>   และ</p><p>รวมกับ  <strong>อินทริยะ</strong>  </p><p>         [๔๔๘] ๒๒.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม  และอวิตักกวิจารมัตตธรรม ฯลฯ</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือ   <strong>สหชาตะ</strong>   และ   <strong>สหชาตะ</strong>   รวมกับ   <strong>ปุเรชาตะ</strong></p><p>         [๔๔๙] ๒๓.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัย  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,   เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของอุป-</strong></p><p><strong>นิสสยปัจจัย,   เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</strong></p><p>         [๔๕๐] ๒๔.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,   ปุเรชาตปัจจัย  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</strong></p><p>         [๔๕๐] ๒๕.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัย  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย    เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของอุป-</strong></p><p><strong>นิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย  เป็นปัจจัย ด้วย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 549</p><p><strong>อำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย,   เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย, </strong></p><p><strong>เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.</strong> </p><p>         [๔๕๒] ๒๖.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม   และอวิตักกอวิจารธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของสหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.</strong></p><p>         [๔๕๓] ๒๗.  <strong>อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม   และอวิตักกวิจารมัตตธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         [๔๕๔] ๒๘.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    และอวิตักกวิจารมัตต-</strong></p><p><strong>ธรรม   เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม   ด้วยอำนาจของอารัมมณ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย, เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,  เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>         [๔๕๕] ๒๙.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม     และอวิตักกวิจารมัตต-</strong></p><p><strong>ธรรม เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong>                         </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 550</p><p>         [๔๕๖] ๓๐.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม     ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย  </strong></p><p><strong>เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,   เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อุปนิสสยปัจจัย.  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.</strong></p><p>         [๔๕๗] ๓๑.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัย แก่สวิตักกสวิจารธรรม     และอวิตักกอวิจารธรรม     ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของสหชาตปัจจัย.</strong>  </p><p>         [๔๕๘] ๓๒.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม    และอวิตักกวิจารมัตต- </strong></p><p><strong>ธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม  และอวิตักกอวิจารธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>         [๔๕๙] ๓๓.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัย แก่สวิตักกสวิจารธรรม   และอวิตักกวิจารมัตตธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย.  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</strong></p><p>         [๔๖๐] ๓๔.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม     อวิตักกวิจารมัตตธรรม</strong></p><p><strong>และอวิตักกอวิจารธรรม   เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม ฯลฯ</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือ   <strong>สหชาตะ</strong>   และ   <strong>สหชาตะ</strong>   รวมกับ   <strong>ปุเรชาตะ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 551</p><p>         [๔๖๑] ๓๕.  <strong>สวิตักกสวิจารธรรม     อวิตักกวิจารมัตตธรรม  </strong></p><p><strong>และอวิตักกอวิจารธรรม  เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม ฯลฯ</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง  คือ  <strong>สหชาตะ,  ปัจฉาชาตะ</strong>  รวมกับ  <strong>อาหาระ</strong>  และ</p><p>รวมกับ  <strong>อินทริยะ</strong></p><p>                                      <em>ปัจจนียมาติกา  จบ</em></p><p>                             <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>         [๔๖๒]  ในนเหตุปัจจัย  มี ๓๕ วาระ    ในนอารัมมณปัจจัย  มี ๓๕</p><p>วาระ  ในนอธิปติปัจจัย  มี ๓๕ วาระ  ในนอนันตรปัจจัย  มี ๓๕ วาระ  ใน</p><p>นสมนันตรปัจจัย  มี  6  วาระ  ในนสหชาตปัจจัย  มี ๒๙ วาระ  ในนอัญญ-</p><p>มัญญปัจจัย  มี ๒๙ วาระ  ในนนิสสยปัจจัย  มี ๒๙ วาระ  ในนอุปนิสสยปัจจัย</p><p>มี ๓๔ วาระ  ในนปุเรชาตปัจจัย   มี ๓๕ วาระ   ในนปัจฉาชาตปัจจัย  ๓๕ วาระ</p><p>ในนอาเสวนปัจจัย มี ๓๕  วาระ ในนกัมมปัจจัย  มี ๓๕ วาระ ในนวิปากปัจจัย</p><p>มี ๓๕ วาระ   ในนอาหารปัจจัย  มี ๓๕ วาระ   ในนอินทริยปัจจัย  มี  ๓๕ วาระ</p><p>ในนฌานปัจจัย  มี ๓๕  วาระ  ในนมัคคปัจจัย   มี ๓๕  วาระ  ในนสัมปยุตต-</p><p>ปัจจัย  มี ๒๙ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย  มี ๒๗ วาระ  ในโนอัตถิปัจจัย  มี ๒๗-</p><p>วาระ  ในโนนัตถิปัจจัย  มี ๓๕ วาระ  ในโนวิคตปัจจัย มี ๓๕ วาระ   ในโน-</p><p>อวิคตปัจจัย  มี ๒๗ วาระ.</p><p>         ผู้มีปัญญา  เมื่อจะนับปัจจนียะ  พึงนับตามบทเหล่านี้.</p><p>                                           <em>ปัจจนียะ จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 552</p><p>                                          <strong>อนุโลมปัจจนียะ</strong></p><p>                         <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong> </p><p>         [๔๖๓]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>    ในนอารัมมณปัจจัย  มี ๑๑  วาระ. . . </p><p>ในนอธิปติปัจจัย  มี ๑๑ วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี ๑๑ วาระ  ในนสมนันตร- </p><p>ปัจจัย  มี ๑๑ วาระ   ในนอัญญนัญญปัจจัย  มี  ๓ วาระ  ในนอุปนิสสยปัจจัย</p><p>มี ๑๑ วาระ   ในนปุเรชาตปัจจัย   มี ๑๑ วาระ    ในนปัจฉาชาตปัจจัย   มี ๑๑</p><p>วาระ  ในนอาเสวนปัจจัย มี ๑๑ วาระ  ในนกัมมปัจจัย มี ๑๑ วาระ  ในนวิปาก-</p><p>ปัจจัย มี ๑๑  วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑๑  วาระในนอินทริยปัจจัย มี ๑๑ วาระ</p><p>ในนฌานปัจจัย มี ๑๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย  มี   ๑๑ วาระ  ในนสัมปยุตตปัจจัย</p><p>มี ๓ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๗ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๑๑ วาระ ใน</p><p>โนวิคตปัจจัย  มี ๑๑ วาระ.</p><p>         การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ  พึงนับโดยเหตุนี้.</p><p>                                       <em>อนุโลมปัจจนียะ จบ</em>  </p><p>                                         <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong></p><p>                           <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>         [๔๖๔]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>   ในอารัมมณปัจจัย มี ๒๑ วาระ . . . ใน</p><p>อธิปติปัจจัย มี ๒๓ วาระ  ในอนันตรปัจจัย มี ๒๕ วาระ   ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๒๕  วาระ   ในสหชาตปัจจัย  มี  ๓๐ วาระ  ในอัญญมัญญปัจจัย  มี ๒๘ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย  มี ๓๐ วาระ     ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๒๕  วาระ    ในปุเรชาต- </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 553</p><p>ปัจจัย  มี ๕ วาระ    ในปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๕ วาระ   ในอาเสวนปัจจัย  มี ๒๑</p><p>วาระ  ในกัมมปัจจัย  มี ๑๑ วาระ  ในวิปากปัจจัย มี ๒๑ วาระ  ในอาหารปัจจัย </p><p>มี ๑๑ วาระ  ในอินทริยปัจจัย  มี ๑๑ วาระ  ในฌานปัจจัย มี ๒๑  วาระ   ใน</p><p>มัคคปัจจัย  มี ๑๖ วาระ    ในสัมปยุตตปัจจัย  มี ๑๑ วาระ   ในวิปปยุตตปัจจัย </p><p>มี ๙ วาระ  ในอัตถิปัจจัย มี ๓๐ วาระ  ในนัตถิปัจจัย  มี ๒๕ วาระ  ในวิคต-</p><p>ปัจจัย  มี ๒๕ วาระ  ในอวิคตปัจจัย  มี  ๓๐ วาระ.</p><p>         ปัจจนียานุโลม    พึงแจก   โดยเหตุนี้.</p><p>                                          <em>ปัจจนียานุโลม  จบ</em></p><p>                                           <em>วิตักกติกะที่ ๖ จบ</em></p><p>                                           <strong>อรรถกถาวิตักกติกะ</strong></p><p>         ใน  <strong>วิตักกติกะ</strong>  คำว่า  <strong>ยถากมฺมูปคาณสฺส  ปริกมฺม</strong>  ได้แก่</p><p>บริกรรมแห่งทิพยจักษุญาณนั่นเอง     เป็นบริกรรมเพื่อให้ยถากัมมูปคญาณนั้น</p><p>เกิดขึ้น  ก็คำนี้ตรัสหมายบริกรรมในเวลาใช้ญาณที่เกิดขึ้นแล้ว.  คำที่เหลือใน</p><p>อธิการนี้ท่านอธิบายไปตามบาลีนั่นเอง.</p><p>                                       <em>อรรถกถาวิตักกติกะ  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 554</p><p>                                          <strong>๗. ปีติติกะ</strong></p><p>                                          <strong>ปฏิจจวาระ</strong> </p><p>                                                                               <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>         [๔๖๕] ๑.  <strong>ปีติสหคตธรรม   อาศัยปีติสหคตธรรม   เกิดขึ้น </strong></p><p><strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นปีติสหคตธรรม,   ขันธ์ ๑ อาศัยขันธ์</p><p>๓, ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ    ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นปีติสหคตธรรม  ฯลฯ</p><p>ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>                     ๒.  <strong>สุขสหคตธรรม   อาศัยปีติสหคตธรรม   เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ ที่เป็นสุขสหคตธรรม    อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นปีติสหคต-</p><p>ธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ ที่เป็นสุขสหคตธรรม   อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็น</p><p>ปีติสหคตธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒.                  </p><p>                     ๓.  <strong>ปีติสหคตธรรม  และสุขสหคตธรรม   อาศัยปีติ-</strong></p><p><strong>สหคตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ ที่เป็นปีติสหคตธรรม   และสุขสหคตธรรม   อาศัยขันธ์</p><p>๑ ที่เป็นปีติสหคตธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 555</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ   ขันธ์ ๓ ที่เป็นปีติสหคตธรรม   และสุขสหคตธรรม</p><p>อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นปีติสหคตธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒. </p><p>         [๔๖๖] ๔.  <strong>สุขสหคตธรรม    อาศัยสุขสหคตธรรม   เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong> </p><p>         คือ  ขันธ์ ๒  อาศัยขันธ์ ๑  ที่เป็นสุขสหคตธรรม,   ขันธ์    อาศัย</p><p>ขันธ์ ๒<sup>๑</sup>.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสุขสหคตธรรม ขันธ์ ๑</p><p>อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>                    ๕.  <strong>ปีติสหคตธรรม   อาศัยสุขสหคตธรรม   เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ    ขันธ์ ๓ ที่เป็นปีติสหคตธรรม    อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสุขสหคต-</p><p>ธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ ที่เป็นปีติสหคตธรรม   อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็น</p><p>สุขสหคตธรรม  ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>                    ๖.  <strong>ปีติสหคตธรรม    และสุขสหคตธรรม   อาศัยสุข-</strong></p><p><strong>สหคตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong>                         </p><p>         คือ  ขันธ์ ๒ ที่เป็นปีติสหคตธรรม   และสุขสหคตธรรม   อาศัยขันธ์</p><p>๑ ที่เป็นสุขสหคตธรรม,  ขันธ์ ๑ อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>๑.  องค์ธรรมของสุขสหคตธรรม  ได้แก่   สุขสหคตจิต  ๖๓  เจ. ๔๖. (เว้นเวทนาขันธ์)  เพราะ</p><p>ฉะนั้น  จึงแสดงได้เพียงนามขันธ์  ๓ อาศัยกันเท่านั้น </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 556</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๒ ที่เป็นปีติสหคตธรรม   และสุขสหคตธรรม</p><p>อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสุขสหคตธรรม,  ขันธ์ ๑ อาศัยขันธ์ ๒. </p><p>         [๔๖๗] ๗.  <strong>อุเบกขาสหคตธรรม    อาศัยอุเบกขาสหคตธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong>  </p><p>         คือ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม,  ขันธ์ ๑ อาศัย</p><p>ขันธ์ ๒.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         [๔๖๘] ๘.  <strong>ปีติสหคตธรรม   อาศัยปีติสหคตธรรม  และสุข-</strong></p><p><strong>สหคตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๓ ที่เป็นปีติสหคตธรรม   อาศัยขันธ์   ที่เป็นปีติสหคต-</p><p>ธรรม  และสุขสหคตธรรม ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๓ ที่เป็นปีติสหคตธรรม  อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็น</p><p>ปีติสหคตธรรม  และสุขสหคตธรรม ฯลฯ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>                    ๙.  <strong>สุขสหคตธรรม   อาศัยปีติสหคตธรรม  และสุข-</strong></p><p><strong>สหคตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๒ ที่เป็นสุขสหคตธรรม     อาศัยขันธ์   ที่เป็นปีติสหคต-</p><p>ธรรมและสุขสหคตธรรม,   ขันธ์ ๑ อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๒ ที่เป็นสุขสหคตธรรม   อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็น </p><p>ปีติสหคตธรรม   และสุขสหคตธรรม,   ขันธ์ ๑ อาศัยขันธ์ ๒. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 557</p><p>                    ๑๐.  <strong>ปีติสหคตธรรม   และสุขสหคตธรรม   อาศัยปีติ- </strong></p><p><strong>สหคตธรรม  และสุขสหคตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะเหตุปัจจัย</strong>  </p><p>         คือ  ขันธ์ ๒ ที่เป็นปีติสหคตธรรม   และสุขสหคตธรรม   อาศัยขันธ์</p><p>๑  ที่เป็นปีติสหคตธรรม  และสุขสหคตธรรม,  ขันธ์ ๑ อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๒ ที่เป็นปีติสหคตธรรม   และสุขสหคตธรรม</p><p>อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นปีติสหคตธรรม  และสุขสหคตธรรม,  ขันธ์  ๑ อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>                                            <em>เหตุปัจจัย  จบ</em></p><p>         [๔๖๙]  <strong>ปีติสหคตธรรม อาศัยปีติสหคตธรรม  เกิดขึ้น เพราะ</strong></p><p><strong>อารัมมณ</strong><sup>๑</sup><strong>ปัจจัย,  เพราะอธิปติปัจจัย  ในปฏิสนธิขณะ  ไม่มี.</strong></p><p>         เพราะ  <strong>อนันตรปัจจัย</strong>  เพราะ <strong>สมนันตรปัจจัย</strong>   เพราะ <strong>สหชาตปัจจัย</strong></p><p>เพราะ  <strong>อัญญมัญญปัจจัย</strong>   เพราะ  <strong>นิสสยปัจจัย</strong>     เพราะ <strong>อุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>เพราะ <strong>ปุเรชาตปัจจัย</strong>  ในปุเรชาตปัจจัย  ในปฏิสนธิขณะ  ไม่มี.</p><p>         เพราะ <strong>อาเสวนปัจจัย</strong>   ในอาเสวนปัจจัย   วิบาก   ไม่มี.</p><p>เพราะ <strong>กัมมปัจจัย</strong>   เพราะ <strong>วิปากปัจจัย</strong>  เพราะ <strong>อาหารปัจจัย</strong>  เพราะ</p><p><strong>ฯลฯ</strong>  เพราะ <strong>อินทริยปัจจัย</strong>   เพราะ  <strong>ฌานปัจจัย</strong>  เพราะ <strong>มัคคปัจจัย  </strong>เพราะ</p><p><strong>สัมปยุตตปัจจัย</strong>    เพราะ <strong>วิปปยุตตปัจจัย</strong>   เพราะ <strong>อัตถิปัจจัย</strong>   เพราะ <strong>นัตถิ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong>   เพราะ <strong>วิคตปัจจัย</strong>   เพราะ <strong>อวิคตปัจจัย.</strong></p><p>                                            <em>มาติกา  จบ</em></p><p>๑.  ตั้งแต่อารัมมณปัจจัย  ถึง  อวิคตปัจจัย   แต่ละปัจจัย  มี ๑๐ วาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 558</p><p>                 <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมนัยแห่งปฏิจจวาระ</strong> </p><p>                                           <strong>สุทธมูลกนัย</strong> </p><p>         [๔๗๐]   ในเหตุปัจจัย   มี  ๑๐ วาระ   ในอารัมมณปัจจัย  มี ๑๐ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย มี  ๑๐ วาระ ในอนันตรปัจจัย  มี ๑๐ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๑๐ วาระ   ในสหชาตปัจจัย  มี ๑๐ วาระ   ในอัญญมัญญปัจจัย  มี ๑๐ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย  มี  ๑๐ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๑๐ วาระ   ในปุเรชาตปัจจัย</p><p>มี  ๑๐ วาระ    ในอาเสวนปัจจัย  มี  ๑๐ วาระ    ในกัมมปัจจัย   มี ๑๐ วาระ   ใน</p><p>วิปากปัจจัย  มี  ๑๐ วาระ    ในอาหารปัจจัย   มี ๑๐ วาระ    ในอินทริยปัจจัย  มี</p><p>๑๐ วาระ   ในฌานปัจจัย  มี  ๑๐ วาระ    ในมัคคปัจจัย  มี ๑๐ วาระ    ในสัม- </p><p>ปยุตตปัจจัย  มี  ๑๐ วาระ    ในวิปปยุตตปัจจัย  มี  ๑๐ วาระ    ในอัตถิปัจจัย  มี</p><p>๑๐  วาระ  ในนัตถิปัจจัย  มี ๑๐ วาระ  ในวิคตปัจจัย มี ๑๐ วาระ   ในอวิคต-</p><p>ปัจจัย   ทั้งหมด  มีปัจจัยละ  ๑๐ วาระ.</p><p>         การนับอนุโลม  พึงนับอย่างนี้.</p><p>                                            <em>อนุโลม  จบ</em></p><p>                                            <strong>ปัจจนียนัย</strong></p><p>                                           <strong>นเหตุปัจจัย</strong></p><p>         [๔๗๑] ๑. <strong>ปีติสหคตธรรม   อาศัยปีติสหคตธรรม   เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นปีติสหคตธรรม   ซึ่งเป็นอเหตุกะ</p><p>ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 559</p><p>                     ๒.  <strong>สุขสหคตธรรม    อาศัยปีติสหคตธรรม    เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>  </p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ ที่เป็นสุขสหคตธรรม อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นปีติสหคตธรรม</p><p>ซึ่งเป็นอเหตุกะ ฯลฯ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒. </p><p>                     ๓.  <strong>ปีติสหคตธรรม   และสุขสหคตธรรม   อาศัยปีติ</strong></p><p><strong>สหคตธรรม เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย</strong>                                      </p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ ที่เป็นปีติสหคตธรรม   และสุขสหคตธรรม   อาศัยขันธ์</p><p>๑  ที่เป็นปีติสหคตธรรม   ซึ่งเป็นอเหตุกะ ฯลฯ   ขันธ์ ๒ อาศัย ๒.</p><p>         [๔๗๒] ๔.  <strong>สุขสหคตธรรม   อาศัยสุขสหคตธรรม   เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสุขสหคตธรรม    ซึ่งเป็นอเหตุกะ,</p><p>ขันธ์ ๑ อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>                     ๕.  <strong>ปีติสหคตธรรม   อาศัยสุขสหคตธรรม   เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ ที่เป็นปีติสหคตธรรม   อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสุขสหคต-</p><p>ธรรม  ซึ่งเป็นอเหตุกะ ฯลฯ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>                     ๖.  <strong>ปีติสหคตธรรม   และสุขสหคตธรรม   อาศัยสุข-</strong></p><p><strong>สหคตธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๒ ที่เป็นปีติสหคตธรรม  และสุขสหคตธรรม  อาศัยขันธ์ ๑</p><p>ที่เป็นสุขสหคตธรรม  ซึ่งเป็นอเหตุกะ,  ขันธ์ ๑ อาศัยขันธ์ ๒. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 560</p><p>         [๔๗๓] ๗.  <strong>อุเบกขาสหคตธรรม     อาศัยอุเบกขาสหคตธรรม   </strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong> </p><p>         คือ   ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม ซึ่งเป็นอเหตุกะ</p><p>ขันธ์ ๑ อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>         ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ    ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอุเบกขาสหคต-</p><p>ธรรม   ขันธ์ ๑ อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>         โมหะ   ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา   ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ    อาศัยขันธ์</p><p>ทั้งหลาย  ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา  ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ.</p><p>         [๔๗๔] ๘.  <strong>ปีติสหคตธรรม  อาศัยปีติสหคตธรรม    และสุข-</strong></p><p><strong>สหคตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๓ ที่เป็นปีติสหคตธรรม    อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นปีติสหคต-</p><p>ธรรม   และสุขสหคธรรม   ซึ่งเป็นอเหตุกะ ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>                     ๙.  <strong>สุขสหคตธรรม   อาศัยปีติสหคตธรรม  และสุข-</strong></p><p><strong>สหคตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ ๒ ที่เป็นสุขสหคตธรรม อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นปีติสหคตธรรม</p><p>และสุขสหคตธรรม   ซึ่งเป็นอเหตุกะ,  ขันธ์ ๑ อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>                     ๑๐.  <strong>ปีติสหคตธรรม   และสุขสหคตธรรม   อาศัยปีติ-</strong></p><p><strong>สหคตธรรม  และสุขสหคตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะนเหตุปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 561</p><p>         คือ  ขันธ์ ๒ ที่เป็นปีติสหคตธรรม  และสุขสหคตธรรม  อาศัยขันธ์ ๑</p><p>ที่เป็นปีติสหคตธรรม   และสุขสหคตธรรม   ซึ่งเป็นอเหตุกะ,   ขันธ์ ๑ อาศัย </p><p>ขันธ์ ๒.  </p><p>         [๔๗๕] ๑.  <strong>ปีติสหคตธรรม   อาศัยปีติสหคตธรรม   เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         <strong>นอธิปติปัจจัย</strong>  ในปฏิสนธิขณะ  พึงใส่ให้เต็ม.</p><p>         <strong>เพราะนปุเรชาตปัจจัย</strong>   พึงกำหนดว่า  ในอรูปและในปฏิสนธิขณะ</p><p>ด้วย. </p><p>         <strong>ฯลฯ   เพราะนปัจฉาชาตปัจจัย  เพราะนอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>                                        <strong>นกัมมปัจจัย</strong></p><p>         ๑.  <strong>ปีติสหคตธรรม  อาศัยปีติสหคตธรรม  เกิดขึ้น เพราะน-</strong></p><p><strong>กัมมปัจจัย</strong></p><p>         คือ  เจตนาที่เป็นปีติสหคตธรรม     อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคต-</p><p>ธรรม.</p><p>         ๒.  <strong>สุขสหคตธรรม อาศัยปีติสหคตธรรม  เกิดขึ้น  เพราะน-</strong></p><p><strong>กัมมปัจจัย.</strong></p><p>         คือ  เจตนาที่เป็นสุขสหคตธรรม   อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคต-</p><p>ธรรม.</p><p>         วาระทั้ง ๑๐ พึงให้พิสดารโดยเหตุนี้.</p><p>              <strong>ปีติสรหคตธรรม อาศัยปีติสหคตธรรม เกิดขึ้น เพราะ</strong></p><p><strong>นวิปากปัจจัย ฯลฯ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 562</p><p>         พึงใส่ให้เต็ม,   ปฏิสนธิไม่มี. </p><p>                                           <strong>นฌานปัจจัย</strong> </p><p>         [๔๗๖]  ๑.  <strong>สุขสหคตธรรม  อาศัยสุขสหคตธรรม  เกิดขึ้น</strong></p><p><strong>เพราะนฌานปัจจัย</strong></p><p>         คือ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๑ ที่สหรคตด้วยกายวิญญาณ ที่เป็นสุขสหคต-</p><p>ธรรม,   ขันธ์ ๑ อาศัยขันธ์ ๒.</p><p>         [๔๗๗]  ๒.  <strong>อุเบกขาสหคตธรรม   อาศัยอุเบกขาสหคตธรรม</strong></p><p><strong>เกิดขึ้น  เพราะนฌานปัจจัย</strong>                            </p><p>         คือ  ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๑ ที่สหรคตด้วยจตุวิญญาณ,  ขันธ์ ๑ อาศัย</p><p>ขันธ์ ๒.</p><p>         <strong>เพราะนมัคคปัจจัย</strong>    เหมือนกับ   <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>   โมหะไม่มี.</p><p>         <strong>เพราะนวิปปยุตตปัจจัย.</strong>   อรูปปัญหาเท่านั้น   พึงใส่ให้เต็ม.</p><p>                               <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ</strong></p><p>         [๔๗๘]  ในนเหตุปัจจัย  มี ๑๐ วาระ  ในนอธิปติปัจจัย   มี ๑๐ วาระ</p><p>ในนปุเรชาตปัจจัย   มี ๑๐ วาระ    ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี  ๑๐ วาระ   ในน-</p><p>อาเสวนปัจจัย  มี  ๑๐ วาระ  ในนกัมมปัจจัย   มี ๑๐ วาระ  ในนวิปากปัจจัย   มี</p><p>๑๐ วาระ ในนฌานปัจจัย มี ๒ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑๐ วาระ ในนวิปปยุตต-</p><p>ปัจจัย   มี  ๑๐วาระ.</p><p>         ปัจจนียะ  พึงกระทำให้บริบูรณ์.</p><p>                                          <em>ปัจจนียะ  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 563</p><p>                                        <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>                         <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong> </p><p>         [๔๗๙]  <strong>เพราะเหตุปัจจัย</strong>  ในนอธิปติปัจจัย  มี  ๑๐ วาระ. . .ในน</p><p>ปุเรชาตปัจจัย   มี ๑๐ วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี ๑๐ วาระ  ในนอาเสวน-</p><p>ปัจจัย   มี ๑๐ วาระ   ในนกัมมปัจจัย  มี ๑๐ วาระ   ในวิปากปัจจัย  มี ๑๐</p><p>วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย  มี ๑๐ วาระ. </p><p>         อนุโลมปัจจนียะ  พึงนับโดยพิสดาร.</p><p>                                       <em>อนุโลมปัจจนียะ  จบ</em></p><p>                                          <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong></p><p>                           <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>         [๔๘๐]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>  ในอารัมมณปัจจัย  มี ๑๐ วาระ. . .ใน</p><p>อนันตรปัจจัย  มี ๑๐ วาระ ในสมนันตรปัจจัย  มี  ๑๐ วาระ   ในสหชาตปัจจัย</p><p>มี ๑๐ วาระ  ในอัญญมัญญปัจจัย  มี ๑๐ วาระ  ในนิสสยปัจจัย  มี ๑๐ วาระ</p><p>ในอุปนิสสยปัจจัย มี  ๑๐ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๑๐ วาระ ในอาเสวนปัจจัย</p><p>มี  ๑๐ วาระ    ในกัมมปัจจัย   มี ๑๐ วาระ   ในวิปากปัจจัย    มี ๑๐ วาระ   ใน</p><p>อาหารปัจจัย   มี ๑๐ วาระ     ในอินทริยปัจจัย   มี  ๑๐ วาระ    ในฌานปัจจัย </p><p>มี ๑๐ วาระ     ในมัคคปัจจัย    มี ๑ วาระ  ในสัมปยุตตปัจจัย    มี  ๑๐ วาระ</p><p>ในวิปปยุตตปัจจัย  มี ๑๐ วาระ   ในอัตถิปัจจัย   มี  ๑๐ วาระ    ในนัตถิปัจจัย</p><p>มี ๑๐ วาระ   ในวิคตปัจจัย   มี  ๑๐ วาระ   ในอวิคตปัจจัย   มี  ๑๐ วาระ.</p><p>                                        <em>ปัจจนียานุโลม  จบ</em></p><p>                                          <em>ปฏิจจวาระ  จบ</em></p><p>         สหชาตวาระก็ดี   ปัจจยวาระก็ดี   นิสสยวาระก็ดี   สังสัฏฐวาระก็ดี</p><p>สัมปยุตตวาระก็ดี  เหมือนกับ  ปฏิจจวาระ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 564</p><p>                                           <strong>ปัญหาวาระ</strong>  </p><p>                                            <strong>อนุโลมนัย</strong></p><p>                                          <strong>๑. เหตุปัจจัย</strong> </p><p>         [๔๘๑] ๑.  <strong>ปีติสหคตธรรม    เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เหตุทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย  </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ    เหตุทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม    เป็นปัจจัยแก่</p><p>สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>         [๔๘๒] ๒.  <strong>ปีติสหคตธรรม    เป็นปัจจัยแก่สุขสหคตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  เหตุทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่เป็นสุขสหคตธรรม   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         [๔๘๓] ๓.  <strong>ปีติสหคตธรรม    เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม</strong></p><p><strong>และสุขสหคตธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เหตุทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม   และสุขสหคตธรรม   ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 565</p><p>         [๔๘๔] ๔.  <strong>สุขสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่สุขสหคตธรรม ฯลฯ</strong></p><p>                     ๕.  <strong>ฯลฯ เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม ฯลฯ</strong> </p><p>                     ๖.  <strong>ฯลฯ เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม  และสุขสหคต-</strong></p><p><strong>ธรรม ฯลฯ</strong>  </p><p>         <strong>ในสุขมูละ</strong>  มี ๓ นัย.</p><p>         [๔๘๕] ๗.  <strong>อุเบกขาสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่อุเบกขาสหคต-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เหตุทั้งหลายที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         [๔๘๖] ๘.  <strong>ปีติสหคตธรรม และสุขสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>ปีติสหคตธรรม ฯลฯ</strong></p><p>                     ๙.  <strong>ฯลฯ เป็นปัจจัยแก่สุขสหคตธรรม ฯลฯ</strong></p><p>                     ๑๐. <strong>ฯลฯ เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม  และสุขสหคต-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย</strong></p><p>         คือ  เหตุทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม    และสุขสหคตธรรม    เป็น</p><p>ปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม  และสุขสหคตธรรม   ด้วย</p><p>อำนาจของเหตุปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ฯลฯ                                         </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 566</p><p>                                      <strong>๒.  อารัมมณปัจจัย</strong> </p><p>         [๔๘๗] ๑.  <strong>ปีติสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม ด้วย </strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   บุคคลให้ทาน    สมาทานศีล    กระทำอุโบสถกรรมด้วยจิตที่เป็น</p><p>ปีติสหคตธรรมแล้ว   พิจารณากุศลกรรมนั้นด้วยจิตที่เป็นปีติสหคตธรรม.</p><p>         บุคคลออกจากฌานที่เป็นปีติสหคตธรรม   ออกจากมรรค  ออกจากผล</p><p>แล้ว   พิจารณากุศลกรรนนั้นด้วยจิตที่เป็นปีติสหคตธรรม.</p><p>         พระอริยะทั้งหลาย     พิจารณากิเลสที่ละแล้ว ที่เป็นปีติสหคตธรรม</p><p>พิจารณากิเลสที่ข่มแล้ว,   รู้ซึ่งกิเลสทั้งหลายที่เคยเกิดขึ้นแล้วในกาลก่อนด้วยจิต</p><p>ที่เป็นปีติสหคตธรรม.</p><p>         บุคคลพิจารณาเห็นขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม   โดยความเป็น</p><p>ของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์   เป็นอนัตตา   ด้วยจิตที่เป็นปีติสหคตธรรม  ย่อมยินดี</p><p>ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   เพราะปรารภขันธ์นั้น    ราคะที่เป็นปีติสหคตธรรม   ย่อม</p><p>เกิดขึ้น  ทิฏฐิ   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         เพราะปรารภขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม    ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>ปีติสหคตธรรมย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         [๔๘๘] ๒.  <strong>ปีติสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่สุขสหคตธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือบุคคลให้ทาน     สมาทานศีล      กระทำอุโบสถกรรมด้วยจิตที่เป็น</p><p>ปีติสหคตธรรมแล้ว   พิจารณาด้วยจิตที่เป็นสุขสหคตธรรม. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 567</p><p>         บุคคลออกจากฌานที่เป็นปีติสหคตธรรม,   ออกจากมรรค,   ออกจาก </p><p>ผลแล้ว  พิจารณากุศลกรรมนั้นด้วยจิตที่เป็นสุขสหคตธรรม. </p><p>         พระอริยะทั้งหลาย      พิจารณากิเลสที่ละแล้ว ที่เป็นปีติสหคตธรรม</p><p>พิจารณากิเลสที่ข่มแล้ว    รู้ซึ่งกิเลสทั้งหลายที่เคยเกิดขึ้นแล้ว ในกาลก่อนด้วยจิต</p><p>ที่เป็นสุขสหคตธรรม.</p><p>         บุคคลพิจารณาเห็นขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม   โดยความเป็น</p><p>ของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์   เป็นอนัตตา  ด้วยจิตที่เป็นสุขสหคตธรรม   ย่อมยินดี</p><p>ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง    เพราะปรารภขันธ์นั้น      ราคะที่เป็นสุขสหคตธรรม    ย่อม</p><p>เกิดขึ้น   ทิฏฐิ   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         เพราะปรารภขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม    ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>สุขสหคตธรรม  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         [๔๘๙] ๓.  <strong>ปีติสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่อุเบกขาสหคตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   บุคคลให้ทาน   สมาทานศีล   กระทำอุโบสถกรรมด้วยจิตที่เป็น</p><p>ปีติสหคตธรรม   แล้วพิจารณากุศลธรรมนั้นด้วยจิตที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม</p><p>         บุคคลออกจากฌานที่เป็นปีติสหคตธรรม,  ออกจากมรรค,   ออกจาก</p><p>ผล,   แล้วพิจารณากุศลกรรมนั้น  ด้วยจิตที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม.</p><p>         พระอริยะทั้งหลาย      พิจารณากิเลสที่ละแล้ว ที่เป็นปีติสหคตธรรม</p><p>พิจารณากิเลสที่ข่มแล้ว    รู้ซึ่งกิเลสทั้งหลายที่เคยเกิดขึ้นแล้วในกาลก่อนด้วยจิต</p><p>ที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 568</p><p>         บุกคลพิจารณาเห็นขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม  โดยความเป็น</p><p>ของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา   ด้วยจิตที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม  ย่อม </p><p>ยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   เพราะปรารภขันธ์นั้น    ราคะที่เป็นอุเบกขาสหคต-</p><p>ธรรม ย่อมเกิดขึ้น ทิฏฐิ ย่อมเกิดขึ้น วิจิกิจฉาย่อมเกิดขึ้น อุทธัจจะ ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         บุคคลรู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิตที่เป็นปีติสหคตธรรม  ด้วย</p><p>เจโตปริยญาณ.  </p><p>         ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม    เป็นปัจจัยแก่เจโตปริยญาณ   แก่</p><p>ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ  แก่ยถากัมมูปคญาณ  แก่อนาคตังสญาณ   แก่อาวัชชนะ</p><p>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>         เพราะปรารภขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม    ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>อุเบกขาสหคตธรรม   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         [๔๙๐] ๔.  <strong>ปีติสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม และ</strong></p><p><strong>สุขสหคตธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ บุคคลให้ทาน   มาทานศีล กระทำอุโบสถกรรม  ด้วยจิตที่เป็น</p><p>ปีติสหคตธรรมแล้ว  พิจารณากุศลกรรม  ด้วยจิตที่เป็นปีติสหคตธรรม  และ</p><p>สุขสหคตธรรม.</p><p>         บุคคลออกจากฌานที่เป็นปีติสหคตธรรม.  ออกจากมรรค.   ออกจาก</p><p>ผลแล้ว    พิจารณากุศลกรรมนั้นด้วยจิตที่เป็นปีติสหคตธรรม    และสุขสหคต-</p><p>ธรรม. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 569</p><p>         พระอริยะทั้งหลาย     พิจารณากิเลสที่ละแล้วที่เป็นปีติสหคตธรรม,  </p><p>พิจารณากิเลสที่ข่มแล้ว  รู้ซึ่งกิเลสทั้งหลายที่เคยเกิดขึ้นแล้วในกาลก่อน  ด้วยจิต</p><p>ที่เป็นปีติสหคตธรรม   และสุขสหคตธรรม.</p><p>         บุคคลพิจารณาเห็นขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม   โดยความเป็น</p><p>ของไม่เที่ยง    เป็นทุกข์     เป็นอนัตตา    ด้วยจิตที่เป็นปีติสหคตธรรม    และ</p><p>สุขสหคตธรรม,    ย่อมยินดี     ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง      เพราะปรารภขันธ์นั้น</p><p>ราคะที่เป็นปีติสหคตธรรม    และสุขสหคตธรรม   ย่อมเกิดขึ้น   ทิฏฐิ    ย่อม</p><p>เกิดขึ้น.</p><p>         เพราะปรารภขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>ปีติสหคตธรรม   และสุขสหคตธรรม  ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         [๔๙๑] ๕.  <strong>สุขสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่สุขสหคตธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>                     ๖.  <strong>สุขสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม ฯลฯ</strong></p><p>                     ๗.  <strong>ฯลฯ เป็นปัจจัยแก่อุเบกขาสหคตธรรม ฯลฯ</strong></p><p>                     ๘.  <strong>ฯลฯ   เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม และสุขสหคต-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   เพราะปรารภขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสุขสหคตธรรม   ขันธ์ทั้งหลายที่</p><p>เป็นปีติสหคตธรรม  และสุขสหคตธรรม   ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 570</p><p>         [๔๙๒] ๙. <strong>อุเบกขาสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่อุเบกขาสหคต- </strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   บุคคลให้ทาน   สมาทานศีล   กระทำอุโบสถกรรมด้วยจิตที่เป็น</p><p>อุเบกขาสหคตธรรมแล้ว    พิจารณากุศลกรรมนั้น  ด้วยจิตที่เป็นอุเบกขาสหคต-</p><p>ธรรม </p><p>         บุคคลออกจากฌานที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม ฯลฯ ออกจากมรรค ฯลฯ</p><p>ออกจากผลแล้ว   พิจารณากุศลธรรมนั้นด้วยจิตที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม.</p><p>         พระอริยะทั้งหลาย   พิจารนากิเลสที่ละแล้วที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม,</p><p>พิจารณากิเลสที่ข่มแล้ว,   รู้ซึ่งกิเลสทั้งหลายที่เคยเกิดขึ้นแล้วในกาลก่อนด้วยจิต</p><p>ที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม.</p><p>         บุคคลพิจารณาเห็นขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม  โดยความ</p><p>เป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์    เป็นอนัตตา    ด้วยจิตที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม,</p><p>ย่อมยินดี    ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง     เพราะปรารภขันธ์นั้น       ราคะที่เป็นอุเบกขา-</p><p>สหคตธรรมย่อมเกิดขึ้น  ทิฏฐิ   ย่อมเกิดขึ้น   วิจิกิจฉา   ย่อมเกิดขึ้น   อุทธัจจะ</p><p>ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         บุคคลรู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิตที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม</p><p>ด้วยเจโตปริยญาณ.</p><p>         อากาสานัญจายตนะ  เป็นปัจจัยแก่วิญญาณัญจายตนะ  ด้วยอำนาจของ</p><p>อารัมมณปัจจัย.                                        </p><p>         อากิญจัญญายตนะ  เป็นปัจจัยแก่เวสัญญานาสัญญายตนะ  ด้วยอำนาจ</p><p>ของอารัมมณปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 571</p><p>         ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่อิทธิวิธญาณ  แก่ </p><p>เจโตปริยญาณ  แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ  แก่ยถากัมมูปคญาณ  แก่อนาคตังส-</p><p>ญาณ  แก่อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.  </p><p>         เพราะปรารภขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม    ขันธ์ทั้งหลายที่</p><p>เป็นอุเบกขาสหคตธรรม   ย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         [๔๙๓]  ๑๐.  <strong>อุเบกขาสหคตธรรม     เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคต-</strong></p><p><strong>ธรรม ฯลฯ</strong> </p><p>                      ๑๑.  <strong>ฯลฯ  เป็นปัจจัยแก่สุขสหคตธรรม ฯลฯ</strong> </p><p>                      ๑๒.  <strong>ฯลฯ  เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม และสุขสหคต-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   บุคคลให้ทาน    สมาทานศีล    กระทำอุโบสถกรรมด้วยจิตที่เป็น</p><p>อุเบกขาสหคตธรรมแล้ว      พิจารณากุศลกรรมนั้นด้วยจิตที่เป็นปีติสหคตธรรม</p><p>และสุขสหคตธรรม.</p><p>         บุคคลออกจากฌานที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม,   ออกจากมรรค,   ออก</p><p>จากผลแล้ว,   พิจารณากุศลกรรมนั้นด้วยจิตที่เป็นปีติสหคตธรรม  และเป็นสุข </p><p>สหคตธรรม.</p><p>         พระอริยะทั้งหลาย  พิจารณากิเลสที่ละแล้ว   ที่เป็นอุเขกขาสหคตธรรม</p><p>พิจารณากิเลสที่ข่มแล้ว    รู้ซึ่งกิเลสทั้งหลายที่เคยเกิดขึ้นและในกาลก่อน    ด้วย</p><p>จิตที่เป็นปีติสหคตธรรม  และสุขสหคตธรรม. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 572</p><p>         บุคคลพิจารณาเห็นขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม  โดยความ</p><p>เป็นของไม่เที่ยง   เป็นทุกข์   เป็นอนัตตา   ด้วยจิตที่เป็นปีติสหคตธรรม   และ </p><p>สุขสหคตธรรม   ย่อมยินดี   ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง   เพราะปรารภขันธ์นั้น    ราคะ</p><p>ที่เป็นปีติสหคตธรรม   และสุขสหคตธรรม   ย่อมเกิดขึ้น  ทิฏฐิย่อมเกิดขึ้น.</p><p>         เพราะปรารภขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม    ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น </p><p>ปีติสหคตธรรม  และสุขสหคตธรรม   ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>         [๔๙๔] ๑๓.  <strong>ปีติสหคตธรรม  และสุขสหคตธรรม  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ปีติสหคตธรรม ฯลฯ</strong></p><p>                     ๑๔.  <strong>ฯลฯ เป็นปัจจัยแก่สุขสหคตธรรม  ฯลฯ</strong> </p><p>                     ๑๕.  <strong>ฯลฯ  เป็นปัจจัยแก่อุเบกขาสหคตธรรม     ด้วย-</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย</strong></p><p>         คือ   บุคคลให้ทาน   สมาทานศีล   กระทำอุโบสถกรรม  ด้วยจิตที่เป็น</p><p>ปีติสหคตธรรม   และสุขสหคตธรรม.</p><p>         บุคคลพิจารณาเห็นขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสหคตธรรม  และสุขสหคต-</p><p>ธรรม    โดยความเป็นของไม่เที่ยง    เป็นทุกข์    เป็นอนัตตา    ด้วยจิตที่เป็น</p><p>อุเบกขาสหคตธรรม    ย่อมยินดี    ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง    เพราะปรารภขันธ์นั้น</p><p>ราคะที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม   ย่อมเกิดขึ้น   ทิฏฐิ  ฯลฯ   วิจิกิจฉา  ฯลฯ</p><p>อุทธัจจะ  ย่อมเกิดขึ้น. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 573</p><p>         บุคคลรู้จิตของบุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยจิตที่เป็นปีติสหคตธรรมและ </p><p>สุขสหคตธรรม  ด้วยเจโตปริยญาณ.  </p><p>         ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม  และสุขสหคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่</p><p>เจโตปริยญาณ  แก่ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ  แก่ยถากกัมมูปคตญาณ แก่อนาคตังส-</p><p>ญาณ   แก่อาวัชชนะ  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.</p><p>         เพราะปรารภขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม    และเป็นสุขสหคต- </p><p>ธรรม  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม  ย่อมเกิดขึ้น                     </p><p>         [๔๙๕] ๑๖.  <strong>ปีติสหคตธรรม  และสุขสหคตธรรม  เป็นปัจจัย-</strong></p><p><strong>แก่ปีติสหคตธรรม   และสุขสหคตธรรม   ด้วยอำนาจของอารัมมณ-</strong></p><p><strong>ปัจจัย  ฯลฯ</strong></p><p>                                         <strong>๓. อธิปติปัจจัย</strong></p><p>         [๔๙๖] ๑.  <strong>ปีติสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น   <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่  บุคคลให้ทาน  สมาทานศีล  กระ</p><p>ทำอุโบสถกรรมด้วยจิตที่เป็นปีติสหคตธรรมแล้ว  กระทำกุศลกรรมนั้นให้เป็น</p><p>อารมณ์อย่างหนักแน่นด้วยจิตที่เป็นปีติสหคตธรรมแล้ว   พิจารณา.</p><p>         บุคคลออกจากฌานที่เป็นปีติสหคตธรรม   ออกจากมรรค   ออกจาก</p><p>ผลแล้ว   กระทำฌานเป็นต้นนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นด้วยจิตที่เป็นปีติ-</p><p>สหคตธรรมแล้ว   พิจารณา. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 574</p><p>         บุคคลกระทำขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรมให้เป็นอารมณ์อย่าง </p><p>หนักแน่น     ด้วยจิตที่เป็นปีติสหคตธรมแล้ว    ย่อมยินดี    ย่อมเพลิดเพลินยิ่ง</p><p>เพราะกระทำขันธ์นั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น  ราคะที่เป็นปีติสหคตธรรม</p><p>ย่อมเกิดขึ้น  ทิฏฐิย่อมเกิดขึ้น. </p><p>         ที่เป็น   สหชาตาธิปติ    ได้แก่   อธิปติธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม</p><p>เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>         [๔๙๗] ๒.  <strong>ปีติสหคตธรรม     เป็นปัจจัยแก่สุขสหคตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>   และ   <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>         ที่เป็น    <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>    ได้แก่   บุคคลให้ทานด้วยจิตที่เป็นปีติ-</p><p>สหคตธรรม ฯลฯ                                                                    </p><p>         ที่เป็น   <strong>สหชาตาธิปติ</strong>   ได้แก่  อธิปติธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม</p><p>เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสุขสหคตธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติ</p><p>ปัจจัย.                                                                                          </p><p>         [๔๙๘] ๓.  <strong>ปีติสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่อุเบกขาสหคตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว  คือ  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่   บุคคลให้ทานด้วยจิตที่</p><p>เป็นปีติสหคตธรรม ฯลฯ แล้ว    กระทำกุศลกรรมนั้นให้เป็นอารมณ์อย่างหนัก</p><p>แน่นด้วยจิตที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 575</p><p>         [๔๙๙] ๔.  <strong>ปีติสหคตธรรม     เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม</strong></p><p><strong>และสุขสหคตธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong>   </p><p>         มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>         ที่เป็น <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  ได้แก่  บุคคลให้ทานด้วยจิตที่เป็นปีติสหคต-</p><p>ธรรม ฯลฯ</p><p>         ที่เป็น   <strong>สหชาตาธิปติ</strong>    ได้แก่   อธิปติธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม</p><p>เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม    และสุขสหคตธรรม </p><p>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>         [๕๐๐] ๕.  <strong>สุขสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่สุขสหคตธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>         ที่เป็น <strong>อารัมมณาธิปติ</strong> ได้แก่บุคคลให้ทานด้วยจิตที่เป็นสุขสหคต-</p><p>ธรรม ฯลฯ                                                                          </p><p>         ที่เป็น   <strong>สหชาตาธิปติ</strong>   ได้แก่   อธิปติธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม </p><p>เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>         [๕๐๑] ๖.  <strong>สุขสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ   <strong>สหชาตาธิปติ</strong> ฯลฯ</p><p>  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 576</p><p>         ที่เป็น     <strong>สหชาตาธิปติ</strong>    ได้แก่   อธิปติธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม </p><p>เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติ-</p><p>ปัจจัย.    </p><p>         [๕๐๒] ๗.  <strong>สุขสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่อุเบกขาสหคตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong> ฯลฯ</p><p>         [๕๐๓] ๘.  <strong>สุขสหคตธรรม    เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม</strong></p><p><strong>และสุขสหคตธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ    <strong>สหชาตาธิปติ</strong> ฯลฯ</p><p>         ที่เป็น   <strong>สหชาตาธิปติ</strong>   ได้แก่   อธิปติธรรมที่เป็นสุขสหคตธรรม</p><p>เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม    และสุขสหคตธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>         [๕๐๔] ๙.  <strong>อุเบกขาสหคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่อุเบกขาสหคต-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>   และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong> ฯลฯ</p><p>         ที่เป็น <strong>สหชาตาธิปติ</strong>  ได้แก่  อธิปติธรรมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม</p><p>เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย   ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 577</p><p>         [๕๐๕] ๑๐.  <strong>อุเบกขาสหคตธรรม     เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคต- </strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong> </p><p>         มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong> ฯลฯ</p><p>                     ๑๑.  <strong>อุเบกขาสหคตธรรม     เป็นปัจจัยแก่สุขสหคต-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว  คือ  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong> ฯลฯ</p><p>         [๕๐๖] ๑๒.  <strong>อุเบกขาสหคตธรรม    ปัจจัยเป็นแก่ปีติสหคต-</strong></p><p><strong>ธรรม  และสุขสหคตธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว  คือ  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong> ฯลฯ</p><p>         [๕๐๗] ๑๓.  <strong>ปีติสหคตธรรม และสุขสหคตธรรม  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ปีติสหคตธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มี  ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>สหชาตาธิปติ</strong>    ได้แก่  อธิปติธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม</p><p>และสุขสหคตธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>         [๕๐๘] ๑๔.  <strong>ปีติสหคตธรรม  และสุขสหคตธรรม  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่สุขสหคตธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>  และ  <strong>สหชาตาธิปติ</strong> ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 578</p><p>         ที่เป็น   <strong>สหชาตาธิปติ</strong>   ได้แก่  อธิปติธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม</p><p>และสุขสหคตธรรม     เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสุขสหคตธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย  </p><p>         [๕๐๙] ๑๕.  <strong>ปีติสหคตธรรม  และสุขสหคตธรรม  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่อุเบกขาสหคตธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว  คือ  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong> ฯลฯ</p><p>         [๕๑๐] ๑๖.  <strong>ปีติสหคตธรรม  และสุขสหคตธรรม  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ปีติสหคตธรรม  และสุขสหคตธรรม  ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง  คือที่เป็น   <strong>อารัมมณาธิปติ</strong>   และ <strong>สหชาตาธิปติ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>อารัมมณาธิปติ</strong> ฯลฯ</p><p>         ที่เป็น   <strong>สหชาตาธิปติ</strong>   ได้แก่  อธิปติธรรมที่เป็นปีติสหคตธรรม</p><p>เละสุขสหคตธรรม    เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม</p><p>และสุขสหคตธรรม   ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย.</p><p>                                    <strong>๔.  อนันตรปัจจัย</strong></p><p>         [๕๑๑] ๑.  <strong>ปีติสหคตธรรม    เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong>  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 579</p><p>         คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคต ธรรมที่เกิดก่อน ๆ   เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรมที่เกิดหลัง ๆ  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         อนุโลมที่เป็นปีติสหคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่โคตรภู   ด้วยอำนาจของ </p><p>อนันตรปัจจัย. </p><p>         พึงแสดงว่าเป็นปัจจัยสำหรับบททั้งปวง  ด้วยเหตุนี้.</p><p>         อนุโลม  เป็นปัจจัยแก่โวทาน,  โคตรภู   เป็นปัจจัยแก่มรรค   โวทาน</p><p>เป็นปัจจัยแก่มรรค,   มรรค   เป็นปัจจัยแก่ผล,   ผลเป็นปัจจัยแก่ผล,  อนุโลม</p><p>เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติที่เป็นปีติสหคตธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         [๕๑๒] ๒.  <strong>ปีติสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่สุขสหคตธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรมที่เกิดก่อนๆ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่เป็นสุขสหคตธรรมที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</p><p>         อนุโลมที่เป็นปีติสหคตธรรม     เป็นปัจจัยแก่โคตรภูที่เป็นสุขสหคต- </p><p>ธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย                                    </p><p>         อนุโลมที่เป็นปีติสหคตธรรม     เป็นปัจจัยแก่โวทานที่เป็นสุขสหคต-</p><p>ธรรม ฯลฯ</p><p>         อนุโลมที่เป็นปีติสหคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติที่เป็นสุขสหคต-</p><p>ธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 580</p><p>         [๕๑๓] ๓.  <strong>ปีติสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่อุเบกขาสหคตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong>  </p><p>         คือ    จุติจิตที่เป็นปีติสหคตธรรม    เป็นปัจจัยแก่อุปปัตติจิตที่เป็น</p><p>อุเบกขาสหคตธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         ภวังค์ที่เป็นปีติสหคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่อาวัชชนะ   ด้วยอำนาจของ</p><p>อนันตรปัจจัย.</p><p>         วิบากมโนวิญญาณธาตุที่เป็นปีติสหคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่กิริยามโน-</p><p>วิญญาณธาตุ  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         ภวังค์ที่เป็นปีติสหคตธรรม    เป็นปัจจัยแก่ภวังค์ที่เป็นอุเบกขาสหคต-</p><p>ธรรม   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         กุศลอกุศลที่เป็นปีติสหคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะที่เป็นอุเบกขา-</p><p>สหคตธรรม,    กิริยาเป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ,    ผลเป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ    ด้วย</p><p>อำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         [๕๑๔] ๔.  <strong>ปีติสหคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรมและ</strong></p><p><strong>สุขสหคตธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ     ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรมที่เกิดก่อน ๆ  เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม     และสุขสหคตธรรมที่เกิดหลัง ๆ    ด้วย</p><p>อำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         อนุโลมที่เป็นปีติสหคตธรรม     เป็นปัจจัยแก่โคตรภูที่เป็นปีติสหคต-</p><p>ธรรม   และสุขสหคตธรรม   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย ฯลฯ </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 581</p><p>         อนุโลมที่เป็นปีติสหคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติที่เป็นปีติสหคต- </p><p>ธรรม  และสุขสหคตธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.  </p><p>         [๕๑๕] ๕.  <strong>สุขสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่สุขสหคตธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสุขสหคตธรรมที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่เป็นสุขสหคตธรรมที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจอนันตรปัจจัย.</p><p>         อนุโลมที่เป็นสุขสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่โคตรภูที่เป็นสุขสหคตธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย ฯลฯ</p><p>         อนุโลมที่เป็นสุขสหคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติที่เป็นสุขสหคต-</p><p>ธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         [๕๑๖] ๖.  <strong>สุขสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสุขสหคตธรรมที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรมที่เกิดหลัง ๆ ฯลฯ</p><p>         อนุโลมที่เป็นสุขสหคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติที่เป็นปีติสหคต-</p><p>ธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         [๕๑๗] ๗.  <strong>สุขสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่อุเบกขาสหคตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 582</p><p>         คือ จุติจิตที่เป็นสุขสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่อุปปัตติจิตที่เป็นอุเบกขา- </p><p>สหคตธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.  </p><p>         ภวังค์ที่เป็นสุขสหคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่อาวัชชนะ    ด้วยอำนาจของ</p><p>อนันตรปัจจัย.</p><p>         กายวิญญาณที่เป็นสุขสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่วิบากมโนวิญญาณธาตุ</p><p>ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         วิบากมโนวิญญาณธาตุที่เป็นสุขสหคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่กิริยามโน-</p><p>วิญญาณธาตุ  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         ภวังค์ที่เป็นสุขสหคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ภวังค์ที่เป็นอุเบกขาสหคต-</p><p>ธรรม   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         กุศลอกุศลที่เป็นสุขสหคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะที่เป็นอุเบกขา-</p><p>สหคตธรรม,    กิริยา   เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ     ผลเป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ   ด้วย</p><p>อำนาจของอนันตรปัจจัย.                                      </p><p>         [๕๑๘] ๘.  <strong>สุขสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม และ</strong></p><p><strong>สุขสหคตธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสุขสหคตธรรมที่เกิดก่อนๆ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์</p><p>ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม  และสุขสหคตธรรมที่เกิดหลัง ๆ ฯลฯ</p><p>         อนุโลมที่เป็นสุขสหคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติที่เป็นปีติสหคต-</p><p>ธรรม  และสุขสหคตธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 583</p><p>         [๕๑๙] ๙.  <strong>อุเบกขาสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่อุเบกขาสหคต-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong>                                       </p><p>         คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรมที่เกิดก่อนๆ เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ทั้งหลาย  ที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรมที่เกิดหลัง ๆ ฯลฯ.</p><p>         อาวัชชนะ  เป็นปัจจัยแก่ปัญจวิญญาณ  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         อนุโลมที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่ผลสมาบัติที่เป็นอุเบก-</p><p>ขาสหคตธรรม.                                                                          </p><p>         เนวสัญานาสัญญายตนะของบุคคลผู้ออกจากนิโรธ   เป็นปัจจัยแก่ผล-</p><p>สมาบัติที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         [๕๒๐] ๑๐.  <strong>อุเบกขาสหคตธรรม    เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคต-</strong></p><p><strong>ธรรมด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ  จุติจิตที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่อุปปัตติจิตที่เป็น</p><p>ปีติสหคตธรรม.</p><p>         อาวัชชนะ  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม.</p><p>         วิบากมโนธาตุ   เป็นปัจจัยแก่วิบากมโนวิญญาณธาตุที่เป็นปีติสหคต-</p><p>ธรรม.</p><p>         ภวังค์ที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม    เป็นปัจจัยแก่ภวังค์ที่เป็นปีติสหคต-</p><p>ธรรม.</p><p>         กุศลอกุศลที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะที่เป็นปีติ-</p><p>สหคตธรรม. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 584</p><p>         กิริยา   เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ.  </p><p>         ผล  เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ.</p><p>         เนวสัญญานาสัญญายตนะของบุคคลผู้ออกจากนิโรธ   เป็นปัจจัยแก่ผล</p><p>สมาบัติที่เป็นปีติสหคตธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         [๕๒๑] ๑๑.  อุเบกขาสหคตธรรม  <strong>เป็นปัจจัยแก่สุขสหคต- </strong></p><p><strong>ธรรม</strong></p><p>                      ๑๒.  <strong>ฯลฯ เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม และสุขสหคต-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         พึงกำหนดถือเอาข้อความตามบาลีข้างต้นนั้นแหละ    เป็นอรรถาธิบาย</p><p>ในที่นี้ด้วย.</p><p>         [๕๒๒] ๑๓.  <strong>ปีติสหคตธรรม และสุขสหคตธรรม  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ปีติสหคตธรรม ฯลฯ</strong></p><p>                      ๑๔.  <strong>ฯลฯ เป็นปัจจัยแก่สุขสหคตธรรม ฯลฯ</strong></p><p>                      ๑๕.  <strong>ฯลฯ เป็นปัจจัยแก่อุเบกขาสหคตธรรม     ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอนันตรปัจจัย</strong></p><p>         คือ  จุติจิตที่เป็นปีติสหคตธรรม    และสุขสหคตธรรม     เป็นปัจจัย</p><p>แก่อุปปัตติจิตที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม.</p><p>         ภวังค์ที่เป็นปีติสหคตธรรม       และสุขสหคตธรรม      เป็นปัจจัยแก่</p><p>อาวัชชนะ. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 585</p><p>         วิบากมโนวิญญาณธาตุที่เป็นปีติสหคตธรรม     และสุขสหคตธรรม </p><p>เป็นปัจจัยแก่กิริยามโนวิญญาณธาตุ. </p><p>         ภวังค์ที่เป็นปีติสหคตธรรม   และสุขสหคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ภวังค์</p><p>ที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม  กุศลและอกุศลที่เป็นปีติสหคตธรรม  และสุขสหคต-</p><p>ธรรมเป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม.          </p><p>         กิริยา   เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ.</p><p>         ผล  เป็นปัจจัยแก่วุฏฐานะ  ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย.</p><p>         [๕๒๓] ๑๖.  <strong>ปีติสหคตธรรม  และสุขสหคตธรรม  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ปีติสหคตธรรม  และแก่สุขสหคตธรรม   ด้วยอำนาจของอนันตร-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม   และสุขสหคตธรรมที่เกิด</p><p>ก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม    ที่เกิดหลัง ๆ  ฯลฯ.</p><p>         อนุโลมที่เป็นปีติสหคตธรรม      และสุขสหคตธรรม      เป็นปัจจัยแก่</p><p>ผลสมาบัติที่เป็นปีติสหคตธรรม   และสุขสหคตธรรม   ด้วยอำนาจของอนันตร-</p><p>ปัจจัย.</p><p>                                      <strong>๕.  สมนันตรปัจจัย</strong></p><p>         [๕๒๔] ๑.  <strong>ปีติสหคตธรรม    เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของสมนันตรปัจจัย</strong> </p><p>         <em>เหมือนกับ  อนันตรปัจจัย. </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 586</p><p>                                           <strong>๖. สหชาตปัจจัย</strong></p><p>         [๕๒๕] ๑.  <strong>ปีติสหคตธรรม     เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม </strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย</strong> </p><p>         คือ  ขันธ์ ๑  ที่เป็นปีติสหคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓ ด้วยอำนาจ</p><p>ของสหชาตปัจจัย ฯลฯ ขันธ์  ๒  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์  ๒  ด้วยอำนาจของสหชาต</p><p>ปัจจัย.</p><p>         <em>เหมือนกับ  ปฏิจจวาระ  ในสหชาตปัจจัย  ปัญหาวาระมี  ๑๐ วาระ.</em></p><p>                                        <strong>๗. อัญญมัญญปัจจัย</strong></p><p>                                           <strong>๘. นิสสยปัจจัย</strong> </p><p>         [๕๒๖] ๑.  <strong>ปีติสหคตธรรม     เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.  เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของนิสสย-</strong></p><p><strong>ปัจจัย.</strong></p><p>         <em>พึงกระทำให้เป็น ๑๐ วาระ.</em></p><p>                                        <strong>๙.  อุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         [๕๒๗] ๑.  <strong>ปีติสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>อารัมมูณธิปนิสสยะ   อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 587</p><p>         ที่เป็น   <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่ </p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นปีติสหคตธรรมแล้ว  ให้ทาน สมาทาน-</p><p>ศีล  กระทำอุโบสถกรรม  ยังฌานที่เป็นปีติสหคตธรรมให้เกิดขึ้น  ยังวิปัสสนา</p><p>ฯลฯ  ยังมรรค ฯลฯ  ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น  ก่อมานะ  ถือทิฏฐิ  ด้วยจิตที่เป็น</p><p>ปีติสหคตธรรม. </p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นปีติสหคตธรรม ฯลฯ สุตะ ฯลฯ จาคะ ฯลฯ</p><p>ปัญญา  แล้วให้ทาน  สมาทานศีล ฯลฯ  ก่อมานะ  ถือทิฏฐิ  ด้วยจิตที่เป็นปีติ-</p><p>สหคตธรรม.</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยราคะที่เป็นปีติสหคตธรรม ฯลฯ โมหะ มานะ  ทิฏฐิ</p><p>ความปรารถนาแล้ว    ให้ทาน   สมาทานศีล   กระทำอุโบสถกรรม,   ยังฌานที่</p><p>เป็นปีติสหคตธรรมให้เกิดขึ้น    ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น   ด้วยจิตที่เป็นปีติสหคต-</p><p>ธรรม.</p><p>         บุคคลย่อมถือเอาสิ่งของที่ผู้อื่นมิได้ให้,     กล่าวเท็จ,     กล่าวส่อเสียด,</p><p>พูดเพ้อเจ้อ,   ตัดช่องย่องเบา,    ลอบขึ้นไปลักทรัพย์   ปล้นบ้านหลังหนึ่ง,    ดัก</p><p>ปล้นตามทาง  ผิดภรรยาผู้อื่น  ฆ่าคนในหมู่บ้าน  ฆ่าคนในนิคม  ด้วยจิตที่เป็น</p><p>ปีติสหคตธรรม.</p><p>         ศรัทธาที่เป็นปีติสหคตธรรม ฯลฯ ศีล  สุตะ  จาคะ   ปัญญา   ราคะ</p><p>โมหะ   มานะ   ทิฏฐิ   ความปรารถนา   เป็นปัจจัยแก่ศรัทธา   ที่เป็นปีติสหคต-</p><p>ธรรม    แก่ศีล   สุตะ   จาคะ   ปัญญา   ราคะ   โมหะ   มานะ   ทิฏฐิ   แก่ความ</p><p>ปรารถนา   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๕๒๘] ๒.  <strong>ปีติสหคตธรรม    เป็นปัจจัยแก่สุขสหคตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 588</p><p>         มี ๓ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong> </p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong> ได้แก่ </p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็น  ปีติสหคตธรรม  ให้ทาน ฯลฯ ยังสมา-</p><p>บัติให้เกิดขึ้น  ก่อมานะ  ถือทิฏฐิ  ด้วยจิตที่เป็นสุขสหคตธรรม.</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นปีติสหคตธรรม  สุตะ จาคะ  ปัญญา ราคะ</p><p>โมหะ มานะ  ทิฏฐิ  ความปรารถนาแล้ว   ให้ทาน ฯลฯ ยังสมาบัติ   ให้เกิดขึ้น</p><p>ด้วยจิตที่เป็นสุขสหคตธรรม.</p><p>         บุคคลย่อมถือเอาสิ่งของที่เจ้าของเขามิได้ให้ ฯลฯ ฆ่าคนในนิคม  ด้วย</p><p>จิตที่เป็นสุขสหคตธรรม.</p><p>         ศรัทธาที่เป็นปีติสหคตธรรม  ฯลฯ ความปรารถนา      เป็นปัจจัยแก่</p><p>ศรัทธาที่เป็นสุขสหคตธรรม แก่ความปรารถนา แก่กายวิญญาณที่เป็นสุขสหคต-</p><p>ธรรม   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๕๒๙] ๓.  <strong>ปีติสหคตธรรม     เป็นปัจจัยแก่อุเบกขาสหคต-</strong></p><p><strong>ธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>   และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>   ได้แก่</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นปีติสหคตธรรมแล้ว   ให้ทาน ฯลฯ  ยัง</p><p>อภิญญาให้เกิดขึ้น  ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น ฯลฯ ก่อมานะ  ถือทิฏฐิ  ด้วยจิตที่เป็น</p><p>อุเบกขาสหคตธรรม. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 589</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นปีติสหคตธรรม ฯลฯ  ความปรารถนาแล้ว </p><p>ให้ทาน ฯลฯ ฆ่าคนในนิคม  ด้วยจิตที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม. </p><p>         ศรัทธาที่เป็นปีติสหคตธรรม ฯลฯ ความปรารถนา  เป็นปัจจัยแก่ศรัทธา</p><p>ที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม   แก่ความปรารถนา   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๕๓๐] ๔.  <strong>ปีติสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม และ</strong></p><p><strong>สุขสหคตธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่        </p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นปีติสหคตธรรม  แล้วให้ทาน ฯลฯ ถือ</p><p>ทิฏฐิ  ด้วยจิตที่เป็นปีติสหคตธรรม  และสุขสหคตธรรม.</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นปีติสหคตธรรม ฯลฯ ความปรารถนา ฯลฯ</p><p>แล้วให้ทาน ฯลฯ  ฆ่าคนในนิคม ด้วยจิตที่เป็นปีติสหคตธรรม  และสุขสหคต-</p><p>ธรรม.</p><p>         ศรัทธาที่เป็นปีติสหคตธรรม ฯลฯ ความปรารถนา     เป็นปัจจัยแก่</p><p>ศรัทธาที่เป็นปีติสหคตธรรม  และสุขสหคตธรรม    แก่ความปรารถนา    ด้วย</p><p>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๕๓๑] ๕.  <strong>สุขสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่สุขสหคตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 590</p><p>         มี ๓ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>อารัมมณูปนิสสยะ    อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่   </p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นสุขสหคตธรรมแล้ว  ให้ทาน ฯลฯ ถือ</p><p>ทิฏฐิ  ด้วยจิตที่เป็นสุขสหคตธรรม.</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นสุขสหคตธรรม ฯลฯ ความปรารถนา ฯลฯ</p><p>กายวิญญาณที่เป็นสุขสหคตธรรมแล้ว    ให้ทาน ฯลฯ  ฆ่าคนในนิคม   ด้วยจิต</p><p>ที่เป็นสุขสหคตธรรม.</p><p>         ศรัทธาที่เป็นสุขสหคตธรรม ฯลฯ ความปรารถนา ฯลฯ กายวิญญาณ</p><p>ที่เป็นสุขสหคตธรรม     เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็นสุขสหคตธรรม     แก่ความ</p><p>ความปรารถนา แก่กายวิญญาณที่เป็นสุขสหคตธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</p><p>ปัจจัย.</p><p>         [๕๓๒] ๖.  <strong>สุขสหคตธรรม     เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>   และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นสุขสหคตธรรมแล้ว  ให้ทาน ฯลฯ ถือ</p><p>ทิฏฐิ  ด้วยจิตที่เป็นปีติสหคตธรรม. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 591</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นสุขสหคตธรรม ฯลฯ  ความปรารถนา ฯลฯ </p><p>อาศัยกายวิญญาณที่เป็นสุขสหคตธรรม   แล้วให้ทาน ฯลฯ  ฆ่าคนในนิคม  ด้วย </p><p>จิตที่เป็นปีติสหคตธรรม.</p><p>         ศรัทธาที่เป็นสุขสหคตธรรม ฯลฯ  ความปรารถนา ฯลฯ  กายวิญญาณ</p><p>ที่เป็นสุขสหคตธรรม     เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็นปีติสหคตธรรม      แก่ความ</p><p>ปรารถนา   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๕๓๓] ๗.  <strong>สุขสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่อุเบกขาสหคตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ   อนันตรูปนิสสยะ</strong>   และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นสุขสหคตธรรมแล้ว    ให้ทาน ฯลฯ ยัง</p><p>อภิญญาให้เกิดขึ้น ฯลฯ  ถือทิฏฐิ  ด้วยจิตที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม.</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นสุขสหคตธรรม ฯลฯ  ความปรารถนา ฯลฯ</p><p>กายวิญญาณที่เป็นสุขสหคตธรรม  ให้ทาน ฯลฯ  ฆ่าคนในนิคม  ด้วยจิตที่เป็น</p><p>อุเบกขาสหคตธรรม.</p><p>         ศรัทธาที่เป็นสุขสหคตธรรม ฯลฯ  ความปรารถนา ฯลฯ กายวิญญาณ</p><p>ที่เป็นสุขสหคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม   แก่ความ</p><p>ปรารถนา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 592</p><p>         [๕๓๔] ๘.  <strong>สุขสหคตธรรม     เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม </strong></p><p><strong>และสุขสหคตธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong>  </p><p>         มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นสุขสหคตธรรมแล้ว  ให้ทาน ฯลฯ  ถือ</p><p>ทิฏฐิ   ด้วยจิตที่เป็นปีติสหคตธรรม   และสุขสหคตธรรม.</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัลศีลที่เป็นสุขสหคตธรรม ฯลฯ  ความปรารถนา ฯลฯ</p><p>กายวิญญาณที่เป็นสุขสหคตธรรมแล้ว   ให้ทาน ฯลฯ   ฆ่าคนในนิคม   ด้วยจิต</p><p>ที่เป็นปีติสหคตธรรม  และสุขสหคตธรรม.</p><p>         ศรัทธาที่เป็นสุขสหคตธรรม ฯลฯ  ความปรารถนา ฯลฯ  กายวิญญาณ</p><p>ที่เป็นสุขสหคตธรรม    เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็นปีติสหคตธรรม    และสุข-</p><p>สหคตธรรม   แก่ความปรารถนา   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๕๓๕] ๙.  <strong>อุเบกขาสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่อุเบกขาสหคต-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยะปัจจัย</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรมแล้ว   ให้ทาน ฯลฯ</p><p>ยังอภิญญาให้เกิดขึ้น ฯลฯ  ถือทิฏฐิ  ด้วยจิตที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 593</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม ฯลฯ   ความปรารถนา</p><p>แล้ว   ให้ทาน  ฯลฯ   ฆ่าคนในนิคมด้วยจิตที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม.  </p><p>         ศรัทธาที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม ฯลฯ    ความปรารถนา ฯลฯ   เป็น</p><p>ปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม      แก่ความปรารถนา   ด้วยอำนาจ</p><p>ของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๕๓๖] ๑๐.  <strong>อุเบกขาสหคตธรรม     เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคต-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรมแล้ว   ให้ทาน ฯลฯ</p><p>ถือทิฏฐิ  ด้วยจิตที่เป็นปีติสหคตธรรม.</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม ฯลฯ   ความปรารถนา</p><p>แล้ว    ให้ทาน ฯลฯ   ฆ่าคนในนิคม   ด้วยจิตที่เป็นสหคตธรรม.</p><p>         ศรัทธาที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม ฯลฯ   ความปรารถนา   เป็นปัจจัย</p><p>แก่ศรัทธาที่เป็นปีติสหคตธรรม   แก่ความปรารถนา  ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</p><p>ปัจจัย.</p><p>         [๕๓๗] ๑๑.  <strong>อุเบกขาสหคตธรรม     เป็นปัจจัยแก่สุขสหคต-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 594</p><p>         มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong> </p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่  </p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรมแล้ว  ให้ทาน ฯลฯ</p><p>ถือทิฏฐิ  ด้วยจิตที่เป็นสุขสหคตธรรม.</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม ฯลฯ  ความปรารถนา</p><p>แล้ว  ให้ทาน ฯลฯ  ฆ่าคนในนิคม  ด้วยจิตที่เป็นสุขสหคตธรรม.</p><p>         ศรัทธาที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม ฯลฯ   ความปรารถนา   เป็นปัจจัย</p><p>แก่ศรัทธาที่เป็นสุขสหคตธรรม   แก่ความปรารถนา   แก่กายวิญญาณที่เป็นสุข-</p><p>สหคตธรรม   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๕๓๘] ๑๒.  <strong>อุเบกขาสหคตธรรม    เป็นปัจจัยแก่ปีติติสหคต-</strong></p><p><strong>ธรรม  และสุขสหคตธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น   <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>   และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรมแล้ว  ให้ทาน ฯลฯ</p><p>ถือทิฏฐิ  ด้วยจิตที่เป็นปีติสหคตธรรม   และสุขสหคตธรรม</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม ฯลฯ   ความปรารถนา</p><p>แล้ว   ให้ทาน ฯลฯ   ฆ่าคนในนิคม   ด้วยจิตที่เป็นปีติสหคตธรรม   และสุข-</p><p>สหคตธรรม.  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 595</p><p>         ศรัทธาที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม ฯลฯ   ความปรารถนา   เป็นปัจจัย </p><p>แก่ศรัทธาที่เป็นปีติสหคตธรรม  และสุขสหคตธรรม  แก่ความปรารถนา  ด้วย</p><p>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย. </p><p>         [๕๓๙] ๑๓.  <strong>ปีติสหคตธรรม  และสุขสหคตธรรม  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ปีติสหคตธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>  และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นปีติสหคตธรรม     และสุขสหคตธรรม</p><p>แล้ว  ให้ทาน ฯลฯ   ถือทิฏฐิ  ด้วยจิตที่เป็นปีติสหคตธรรม.</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นปีติสหคตธรรม    และสุขสหคตธรรม ฯลฯ</p><p>ความปรารถนาแล้ว   ให้ทาน ฯลฯ   ฆ่าคนในนิคม  ด้วยจิตที่เป็นปีติสหคตธรรม</p><p>         ศรัทธาที่เป็นปีติสหคตธรรม และสุขสหคตธรรม ฯลฯ ความปรารถนา</p><p>เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็นปีติสหคตธรรม ฯลฯ แก่ความปรารถนา  ด้วยอำนาจ</p><p>ของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๕๔๐] ๑๔.  <strong>ปีติสหคตธรรม  และสุขสหคตธรรม   เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่สุขสหคตธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong>  </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 596</p><p>         มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>     และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>   </p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นปีติสหคตธรรม      และสุขสหคตธรรม</p><p>แล้ว   ให้ทาน ฯลฯ  ถือทิฏฐิ   ด้วยจิตที่เป็นสุขสหคตธรรม.</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นปีติสหคตธรรม   และสุขสหคตธรรม  ฯลฯ</p><p>ความปรารถนาแล้ว  ให้ทาน ฯลฯ  ฆ่าคนในนิคม  ด้วยจิตที่เป็นสุขสหคตธรรม</p><p>         ศรัทธาที่เป็นปีติสหคตธรรม และสุขสหคตธรรม ฯลฯ ความปรารถนา</p><p>เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็นสุขสหคตธรรม    แก่ความปรารถนา   แก่กายวิญญาณ</p><p>ที่เป็นสุขสหคตธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๕๔๑] ๑๕.  <strong>ปีติสหคตธรรม และสุขสหคตธรรม  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่อุเบกขาสหคตธรรม  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ   อนันตรูปนิสสยะ</strong>   และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นปีติสหคตธรรม     และสุขสหคตธรรม</p><p>แล้ว  ให้ทาน ฯลฯ  ยังอภิญญาให้เกิดขึ้น ฯลฯ  ถือทิฏฐิ   ด้วยจิตที่เป็นอุเบกขา</p><p>สหคตธรรม.</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นปีติสหคตธรรม     และสุขสหคตธรรมแล้ว</p><p>ให้ทาน ฯลฯ  ฆ่าคนในนิคม  ด้วยจิตที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 597</p><p>         ศรัทธาที่เป็นปีติสหคตธรรม และสุขสหคตธรรม ฯลฯ ความปรารถนา  </p><p>เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม   แก่ความปรารถนา  ด้วยอำนาจ</p><p>ของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>         [๕๔๒] ๑๖.  <strong>ปีตสหคตธรรม และสุขสหคตธรรม  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ปีติสหคตธรรม   และสุขสหคตธรรม   ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</strong></p><p><strong>ปัจจัย</strong></p><p>         มี ๓ อย่าง  คือที่เป็น  <strong>อารัมมณูปนิสสยะ  อนันตรูปนิสสยะ</strong>   และ</p><p><strong>ปกตูปนิสสยะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>ปกตูปนิสสยะ</strong>  ได้แก่</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศรัทธาที่เป็นปีติสหคตธรรม     และสุขสหคตธรรม</p><p>แล้ว  ให้ทาน  สมาทานศีล  กระทำอุโบสถกรรม  ยังฌานที่เป็นปีติสหคตธรรม</p><p>และสุขสหคตธรรมให้เกิดขึ้น  ยังวิปัสสนา  ฯลฯ  ยังมรรค  ฯลฯ  ยังสมาบัติ    ให้</p><p>เกิดขึ้น ฯลฯ ก่อมานะ ถือทิฏฐิ ด้วยจิตที่เป็นปีติสหคตธรรม และสุขสหคตธรรม.</p><p>         บุคคลเข้าไปอาศัยศีลที่เป็นปีติสหคตธรรม     และสุขสหคตธรรม   ฯลฯ</p><p>สุตะ   จาคะ   ปัญญา   ราคะ   โมหะ   มานะ   ทิฏฐิ   ความปรารถนาแล้ว   ให้ </p><p>ทาน  สมาทานศีล    กระทำอุโบสถกรรม    ยังฌานที่เป็นปีติสหคตธรรม   และ</p><p>สุขสหคตธรรม ฯลฯ   ยังวิปัสสนา  ฯลฯ  ยังมรรค  ฯลฯ   ยังสมาบัติให้เกิดขึ้น</p><p>ด้วยจิตที่เป็นปีติสหคตธรรม  และสุขสหคตธรรม.</p><p>         บุคคลย่อมถือเอาสิ่งของที่ผู้อื่นมิได้ให้   กล่าวเท็จ   กล่าวส่อเสียด   พูด</p><p>เพ้อเจ้อ  ตัดช่องย่องเบา  ลอบขึ้นไปลักทรัพย์  ปล้นบ้านหลังหนึ่ง ดักปล้นตาม </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 598</p><p>ทาง  ผิดภรรยาผู้อื่น   ฆ่าคนในหมู่บ้าน  ฆ่าคนในนิคม   ด้วยจิตที่เป็นปีติสหคต- </p><p>ธรรม  และสุขสหคตธรรม. </p><p>         ศรัทธาที่เป็นปีติสหคตธรรม และสุขสหคตธรรม ฯลฯ ความปรารถนา</p><p>เป็นปัจจัยแก่ศรัทธาที่เป็นปีติสหคตธรรมและสุขสหคตธรรม   ฯลฯ   แก่ความ</p><p>ปรารถนา   ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.</p><p>                                        <strong>๑๐. อาเสวนปัจจัย</strong>        </p><p>         [๕๔๓] ๑.  <strong>ปีติสหคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม    ที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม  ที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>         อนุโลมที่เป็นปีติสหคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่โคตรภูที่เป็นปีติสหคต-</p><p>ธรรม.</p><p>         อนุโลม   เป็นปัจจัยแก่โวทาน.</p><p>         โคตรภู   เป็นปัจจัยแก่มรรค.</p><p>         โวทานเป็นปัจจัยแก่มรรค   ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>         [๕๔๔] ๒.  <strong>ปีติสหคตธรรม    เป็นปัจจัยแก่สุขสหคตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         คือ   ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม    ที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสุขสหคตธรรม   ที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 599</p><p>         อนุโลมที่เป็นปีติสหคตธรรม      เป็นปัจจัยแก่โคตรภูที่เป็นสุขสหคต-  </p><p>ธรรม   ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.                                                    </p><p>         อนุโลมที่เป็นปีติสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่โวทานที่เป็นสุขสหคตธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>         โคตรภูที่เป็นปีติสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่มรรคที่เป็นสุขสหคตธรรม</p><p>         โวทานที่เป็นปีติสหคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่มรรคที่เป็นสุขสหคตธรรม</p><p>ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>         [๕๔๕] ๓.  <strong>ปีติสหคตธรรม    เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม</strong></p><p><strong>และสุขสหคตธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม   ที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม    และสุขสหคตธรรม   ที่เกิดหลัง ๆ ด้วย</p><p>อำนาจของอาเสวนปัจจัย ฯลฯ.</p><p>         โวทานที่เป็นปีติสหคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่มรรคที่เป็นปีติสหคตธรรม</p><p>และสุขสหคตธรรม   ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>         [๕๔๖] ๔.  <strong>สุขสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่สุขสหคตธรรม ฯลฯ</strong></p><p>                     ๕.  <strong>ฯลฯ เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม ฯลฯ.</strong></p><p>                     ๖.  <strong>ฯลฯ เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม  และสุขสหคต-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย  ฯลฯ</strong>                                  </p><p>         พึงดูปีตินัย   แล้วกระทำไปตามนั้น </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 600</p><p>         [๕๔๗] ๑.  <strong>อุเบกขาสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่อุเบกขาสหคต-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong>   </p><p>         คือ  ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม  ที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัย</p><p>แก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม ที่เกิดหลังๆ ด้วยอำนาจของอาเสวน-</p><p>ปัจจัย ฯลฯ</p><p>         โวทานที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม     เป็นปัจจัยแก่มรรคที่เป็นอุเบกขา</p><p>สหคตธรรม   ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.</p><p>         [๕๔๘]  ๘.  <strong>ปีติสหคตธรรม  และสุขสหคตธรรม   เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ปีติสหคตธรรม ฯลฯ</strong></p><p>                      ๙.  <strong>ฯลฯ เป็นปัจจัยแก่  สุขสหคตธรรม ฯลฯ</strong></p><p>                    ๑๐. <strong>ฯลฯ เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม  และสุขสหคต-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย</strong></p><p>         คือ     ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม     และสุขสหคตธรรมที่เกิด</p><p>ก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติสหคตธรรม      และสุขสหคตธรรม</p><p>ที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย ฯลฯ</p><p>         โวทานที่เป็นปีติสหคตธรรม        และสุขสหคตธรรมเป็นปัจจัยแก่มรรค</p><p>ที่เป็นปีติสหคตธรรมและสุขสหคตธรรม</p><p>                                          <strong>๑๑. กัมมปัจจัย</strong></p><p>         [๕๔๙] ๑.  <strong>ปีติสหคตธรรม     เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 601</p><p>         มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   และ  <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>         ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่  </p><p>         เจตนาที่เป็นปีติสหคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย ด้วย</p><p>อำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  เจตนาที่เป็นปีติสหคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตต-</p><p>ขันธ์ทั้งหลาย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>         เจตนาที่เป็นปีติสหคตธรรม      เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติ-</p><p>สหคตธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         [๕๕๐] ๒.  <strong>ปีติสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่สุขสหคตธรรม ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น <strong>สหชาตะ</strong>   และ   <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>         ที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>  ได้แก่</p><p>         เจตนาที่เป็นปีติสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>สุขสหคตธรรม   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ      เจตนาที่เป็นปีติสหคตธรรม      เป็นปัจจัยแก่สัม-</p><p>ปยุตตขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสุขสหคตธรรม    ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.             </p><p>         ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>         เจตนาที่เป็นปีติสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>สุขสหคตธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 602</p><p>         [๕๕๑] ๓.  <strong>ปีติสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่อุเบกขาสหคตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong>  </p><p>         มีอย่างเดียว  คือที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>         เจตนาที่เป็นปีติสหคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอุเบกขา</p><p>สหคตธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         [๕๕๒] ๔.  <strong>ปีติสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรมและ</strong></p><p><strong>สุขสหคตธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong></p><p>         มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น   <strong>สหชาตะ</strong>   และ  <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>ที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>   ได้แก่  </p><p>         เจตนาที่เป็นปีติสหคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลายที่เป็น</p><p>ปีติสหคตธรรม     และสุขสหคตธรรม     ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ</p><p>         ที่เป็น  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>         เจตนาที่เป็นปีติสหคตธรรม     เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นปีติ-</p><p>สหคตธรรมและสุขสหคตธรรม   ซึ่งเป็นวิบาก   ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</p><p>         [๕๕๓] ๕.  <strong>สุขสกคตธรรมเป็นปัจจัยแก่สุขสหคตธรรม  ฯลฯ</strong></p><p>         พึงดูแล้ว กระทำการนับทั้ง ๔ วาระต่อไป. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 603</p><p>         [๕๕๔] ๙.  <strong>อุเบกขาสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่อุเบกขาสหคต-</strong></p><p><strong>ธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong>  </p><p>         มี ๒ อย่าง   คือที่เป็น  <strong>สหชาตะ</strong>   และ  <strong>นานาขณิกะ</strong></p><p>                    ๑๐.  <strong>ฯลฯ  เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม    ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของกัมมปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียว  คือ  <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>เจตนาที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม ฯลฯ.</p><p>                    ๑๑.  <strong>ฯลฯ  เป็นปัจจัยแก่สุขสหคตธรรม    ด้วยอำนาจ  </strong></p><p><strong>ของกัมมปัจจัย</strong></p><p>         มีอย่างเดียวคือ   <strong>นานาขณิกะ</strong>  ได้แก่</p><p>         เจตนาที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม                </p><p>                    ๑๒.  <strong>ฯลฯ    เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม      และสุข</strong></p><p><strong>สหคตธรรม  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย</strong>       </p><p>         มีอย่างเดียว คือ <strong>นานาขณิกะ</strong>   ได้แก่</p><p>         เจตนาที่เป็นอุเบกขาสหคตธรรม ฯลฯ</p><p>                    ๑๓.  <strong>ปีติสหคตธรรม  และสุขสหคตธรรม  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>แก่ปีติสหคตธรรม ฯลฯ</strong></p><p>              <em>พึงกระทำเป็น ๔  วาระ  (รวมเป็น  ๑๖ วาระ)</em></p><p>                     <em>ผู้มีปัญญาพึงแจก  ปีติสหคตธรรม.</em>     </p><p> </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 604</p><p>                                        <strong>๑๒.  วิปากปัจจัย</strong> </p><p>         [๕๕๕] ๑.  <strong>ปีติสหคตธรรม เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรมด้วย </strong></p><p><strong>อำนาจของวิปากปัจจัย</strong></p><p>         คือ  ขันธ์ ๑   ที่เป็นปีติสหคตธรรม     ซึ่งเป็นวิบาก    เป็นปัจจัยแก่</p><p>ขันธ์ ๓   ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย   ฯลฯ   ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ </p><p>         ในปฏิสนธิขณะ  ขันธ์ ๑ ที่เป็นปีติสหคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๓</p><p>ฯลฯ   ขันธ์ ๒ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ ๒ ฯลฯ.</p><p>         พึงทำ   วิปากปัจจัยทั้ง ๑๐ วาระ   ให้พิสดาร   เหมือนกับ   เหตุปัจจัย</p><p>ในปฏิจจวาระ.  </p><p>                          <strong>๑๓.  อาหารปัจจัย ฯลฯ  ๑๗.  อัตถิปัจจัย</strong></p><p>         [๕๕๖]  <strong>ปีติสหคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม  ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอาหารปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย, เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัย ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย,</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจัย,  เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อัตถิปัจจัย.</strong> </p><p>         พึงทำทุกปัจจัยปัจจัยละ ๑๐ วาระ  ให้พิสดาร. </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 605</p><p>                             <strong>๑๘.  นัตถิปัจจัย   ๑๙. วิคตปัจจัย</strong>  </p><p>         เป็นปัจจัย  <strong>ด้วยอำนาจของนัตถิปัจจัย,</strong>     เป็นปัจจัย  <strong>ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของวิคตปัจจัย.</strong></p><p>         นัตถิปัจจัยก็ดี  วิคตปัจจัยก็ดี  เหมือนกับ  อนันตรปัจจัย.</p><p>                                         <strong>๒๐.  อวิคตปัจจัย</strong></p><p>         <strong>เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอวิคตปัจจัย.</strong></p><p>                    <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมแห่งปัญหาวาระ</strong></p><p>                                             <strong>สุทธมูลกนัย</strong></p><p>         [๕๕๗]  ในเหตุปัจจัย  มี  ๑๐ วาระ   ในอารัมมณปัจจัย มี ๑๖ วาระ</p><p>ในอธิปติปัจจัย  มี ๑๖ วาระ  ในอนันตรปัจจัย มี ๑๖ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๑๖ วาระ  ในสหชาตปัจจัย   มี  ๑๐ วาระ  ในอัญญมัญญปัจจัย  มี ๑๐ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย  มี ๑๐ วาระ  ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๑๖ วาระ  ในอาเสวนปัจจัย</p><p>มี  ๑๐ วาระ   ในกัมมปัจจัย  มี ๑๖ วาระ   ในวิปากปัจจัย มี ๑๐ วาระ   ใน</p><p>อาหารปัจจัย  มี  ๑๐ วาระ  ในอินทริยปัจจัย   มี ๑๐ วาระ   ในฌานปัจจัย  มี</p><p>๑๐ วาระ    ในมัคคปัจจัย  มี  ๑๐ วาระ   ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๑๐ วาระ   ใน</p><p>อัตถิปัจจัย   มี  ๑๐ วาระ  ในนัตถิปัจจัย  มี  ๖ วาระ   ในวิคตปัจจัย  มี  ๑๖</p><p>วาระ   ในอวิคตปัจจัย   มี ๑๐ วาระ</p><p>         ผู้มีปัญญาพึงนับตาม  กุสลติกะอนุโลม.</p><p>                                              <em>อนุโลม  จบ </em></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 606</p><p>                                         <strong>ปัจจนียนัย</strong> </p><p>                   <strong>การยกปัจจัยในปัจจนียะแห่งปัญหาวาระ</strong> </p><p>         [๕๕๘]  <strong>ปีติสหคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย    เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,   เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>กัมมปัจจัย.</strong></p><p>         [๕๕๙]  <strong>ปีติสหคตธรรม  เป็นปัจจัยแก่สุขสหคตธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>กัมมปัจจัย.</strong></p><p>         [๕๖๐]  <strong>ปีติสหคตธรรม     เป็นปัจจัยแก่อุเบกขาสหคตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</strong></p><p><strong>ปัจจัย.</strong></p><p>         [๕๖๑]  <strong>ปีติสหคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม    และ</strong></p><p><strong>สุขสหคตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย, เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p>         [๕๖๒]  <strong>สุขสหคตธรรม    เป็นปัจจัยแก่สุขสหคตธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย,    เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 607</p><p><strong>เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,   เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของ </strong></p><p><strong>กัมมปัจจัย.</strong> </p><p>         [๕๖๓]  <strong>สุขสหคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม   ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอารัมมณปัจจัย,   เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย,</strong></p><p><strong>เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย    เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>กัมมปัจจัย.</strong></p><p>         [๕๖๔]  <strong>สุขสหคตธรรม     เป็นปัจจัยแก่อุเบกขาสหคตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</strong></p><p><strong>ปัจจัย,  เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong>                               </p><p>         [๕๖๕]  <strong>สุขสหคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม  และ</strong></p><p><strong>สุขสหคตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย, เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p>         [๕๖๖]  <strong>อุเบกขาสหคตธรรม     เป็นปัจจัย แก่อุเบกขาสหคต-</strong></p><p><strong>ธรรม     ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>สหชาตปัจจัย,    เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong>   </p><p>         [๕๖๗]  <strong>อุเบกขาสหคตธรรม     เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยะ</strong></p><p><strong>ปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 608</p><p>         [๕๖๘]  <strong>อุเบกขาสหคตธรรม    เป็นปัจจัยแก่สุขสหคตธรรม  </strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสย-</strong></p><p><strong>ปัจจัย   เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p>         [๕๖๙]  <strong>อุเบกขาสหคตธรรม     เป็นปัจจัยแก่ปีติสหคตธรรม</strong></p><p><strong>และสุขสหคตธรรม   ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย   เป็นปัจจัย ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p>         [๕๗๐]  <strong>ปีติสหคตธรรม  และสุขสหคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>ปีติสหคตธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของสหชาตปัจจัย,    เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,  เป็น</strong></p><p><strong>ปัจจัย  ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p>         [๕๗๑]  <strong>ปีติสหคตธรรม   และสุขสหคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>สุขสหคตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจ</strong></p><p><strong>ของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย เป็นปัจจัย</strong></p><p><strong>ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong>                             </p><p>         [๕๗๒]  <strong>ปีติสหคตธรรม   และสุขสหคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>อุเบกขาสหคตธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,  เป็นปัจจัย ด้วย</strong></p><p><strong>อำนาจของอุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย.</strong></p><p>         [๕๗๓]  <strong>ปีติสหคตธรรม  และสุขสหคตธรรม   เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>ปีติสหคตธรรม และสุขสหคตธรรม  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, </strong></p><p><strong>เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย    เป็นปัจจัย   ด้วยอำนาจของ</strong></p><p><strong>อุปนิสสยปัจจัย,  เป็นปัจจัย  ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย. </strong></p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 609</p><p>                  <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียะแห่งปัญหาวาระ</strong>  </p><p>                                             <strong>สุทธมูลกนัย</strong>        </p><p>         [๕๗๔]  ในนเหตุปัจจัย  มี ๑๖ วาระ    ในนอารัมมณปัจจัย  มี ๑๖</p><p>วาระ  ในนอธิปติปัจจัย มี  ๑๖  วาระ  ในนอนันตรปัจจัย  มี ๑๖ วาระ  ในน-</p><p>สมนันตรปัจจัย มี ๑๖ วาระ  ในนสหชาตปัจจัย มี ๑๖ วาระ  ในนอัญญมัญญ-</p><p>ปัจจัย  มี ๑๖ วาระ  ในนนิสสยปัจจัย   มี ๑๖ วาระ  ในนอุปนิสสยปัจจัย  มี</p><p>๑๖ วาระ  ในนปุเรชาตปัจจัย  มี ๑๖ วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑๖ วาระ</p><p>ในนอาเสวนปัจจัย มี ๑๖ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี  ๖ วาระ  ในนวิปากปัจจัย</p><p>มี ๑๖ วาระ   ในนอาหารปัจจัย   มี ๑๖ วาระ   ในนอินทริยปัจจัย  มี ๑๖ วาระ</p><p>ในนฌานปัจจัย   มี   ๑๖ วาระ   ในนมัคคปัจจัย  มี ๑๖ วาระ  ในนสัมมปยุตต-</p><p>ปัจจัย  มี ๑๖ วาระ  ในนวิปปยุตตปัจจัย  มี ๑๖ วาระ   ในโนอัตถิปัจจัย  มี</p><p>๑๖ วาระ  ในโนนัตถิปัจจัย  มี ๑๖ วาระ  ในโนวิคตปัจจัย  มี ๑๖ วาระ ใน </p><p>โนอวิคตปัจจัย  มี ๑๖ วาระ.</p><p>         ผู้มีปัญญาพึงนับปัจจนียะ.</p><p>                                           <em>ปัจจนียะ  จบ</em></p><p>                                       <strong>อนุโลมปัจจนียนัย</strong></p><p>               <strong>การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ</strong></p><p>         [๕๗๕]  <strong>เพราะนเหตุปัจจัย</strong>  ในนอารัมมณปัจจัย มี ๑๐ วาระ. . .ใน</p><p>นอธิปติปัจจัย   มี  ๑๐ วาระ  ในนอนันตรปัจจัย  มี  ๑๐ วาระ  ในนสมนันตร- </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 610</p><p>ปัจจัย  มี ๑๐ วาระ  ในนอุปนิสสยปัจจัย  มี ๑๐ วาระ  ในนปุเรชาตปัจจัย มี</p><p>๑๐ วาระ  ในนปัจฉาชาตปัจจัย  มี  ๑๐   วาระ   ในนอาเสวนปัจจัย  มี  ๑๐ วาระ </p><p>ในนกัมมปัจจัย  มี  ๑๐ วาระ   ในนวิปากปัจจัย มี ๑๐ วาระ  ในนอาหารปัจจัย</p><p>มี ๑๐ วาระ   ในนอินทริยปัจจัย    มี ๑๐ วาระ  ในนฌานปัจจัย  มี ๑๐ วาระ  </p><p>ในนมัคคปัจจัย  มี ๑๐ วาระ   ในนวิปปยุตตปัจจัย มี  ๑๐วาระ  ในโนนัตถิ-</p><p>ปัจจัย   มี ๑๐ วาระ  ในโนวิคตปัจจัย  มี  ๑๐วาระ.</p><p>         ผู้มีปัญญาพึงนับอนุโลมปัจจนียะ.</p><p>                                     <em>อนุโลมปัจจนียะ  จบ</em></p><p>                                       <strong>ปัจจนียานุโลมนัย</strong></p><p>                <strong>การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม</strong></p><p>         [๕๗๖]  <strong>เพราะนหตุปัจจัย</strong>   ในอารัมมณปัจจัย มี ๑๖ วาระ. . . ใน</p><p>อธิปติปัจจัย  มี ๑๖ วาระ  ในอนันตรปัจจัย  มี ๑๖ วาระ  ในสมนันตรปัจจัย</p><p>มี ๑๖ วาระ  ในสหชาตปัจจัย  มี ๑๐ วาระ  ในอัญญมัญญปัจจัย  มี ๑๐ วาระ</p><p>ในนิสสยปัจจัย  มี  ๑๐ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย  มี ๑๖ วาระ  ในอาเสวนปัจจัย</p><p>มี ๑๐ วาระ   ในกัมมปัจจัย   มี ๑๖ วาระ    ในวิปากปัจจัย   มี ๑๐ วาระ   ใน</p><p>อาหารปัจจัย   มี ๑๐ วาระ  ในอินทริยปัจจัย   มี ๑๐ วาระ   ในฌานปัจจัย  มี</p><p>๑๐ วาระ  ในมัคคปัจจัย  มี ๑๐ วาระ   ในสัมปยุตตปัจจัย  มี ๑๐ วาระ   ใน </p><p>พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 611</p><p>อัตถิปัจจัย   มี ๑๐ วาระ   ในนัตถิปัจจัย   มี ๑๖ วาระ   ในวิคตปัจจัย  มี ๑๖  </p><p>วาระ  ในอวิคตปัจจัย  มี ๑๐ วาระ.</p><p>         ผู้มีปัญญาพึงนับปัจจนียานุโลม.</p><p>                                        <em>ปัจจนียานุโลม  จบ</em></p><p>                                          <em>ปีติติกะ ที่ ๗ จบ</em></p><p>                                          <strong>อรรถกถาปีติติกะ</strong></p><p>         ใน  <strong>ปีติติกะ</strong>   คำว่า   <strong>ภวังค์ที่สหรคตด้วยสุข    เป็นปัจจัยแก่</strong></p><p><strong>ภวังค์ที่สหรคตด้วยอุเบกขา   ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย</strong>   พระผู้มี-</p><p>พระภาคเจ้า   ตรัสด้วยอำนาจของตทารัมมณะ   ภวังค์  และมูลภวังค์  คำที่เหลือ</p><p>ทั้งหมดในอธิการนี้   พึงทราบด้วยอำนาจบาลีนั่นเอง.</p><p>                                       <em>อรรถกถาปีติติกะ  จบ</em></p>
</p>
</body>
</html>